|
2000
|
|
|
Oloteko egonaldi hartan, denen beharra izango zen-eta, ama eta izeba beste etxeren batzuetan aritu ziren lanean. Haurrak kalean edo bazterrik bazter ibiltzen ginenez, amak eta izebak lan egiten
|
zuten
etxeetara hurbiltzen ginen. Eta haietan ere jostailuak!; izebak leihotik ezkutuka jaurtitzen zizkigun jostailu haietako zenbait.
|
|
|
Espainian bi errebisio pasatuta joan zen hura, batere kezkarik gabe, baina han egin zizkioten azterketetan tuberkulosiaren zantzuak topatu zizkioten. Laster batean bidali
|
zuten
etxera. Generaman kontratua amaitu eta beste hiru hilabete gehiago jarraitu behar izaten zen, laneko agiria emango bazizuten.
|
|
2001
|
|
|
OFF... Garai hartan arkitektoek harreta berezia jarri
|
zuten
etxeen barrualdeetan eta argi naturala aprobetxatzeko asmoz, leiho handiko gelak diseinatu zituzten.
|
|
|
Gurasoek, ordea, ez
|
zuten
etxean hartu. Osaba agintzaileak agindurik, haurgaldu sifilidun bat familian ez zutela onartuko esan zuten.
|
|
|
Senarraren etxekoek iraizi egin
|
zuten
etxetik eta ondasun guztiak kendu. Herriko nagusiek eta eskualdeko agintariek ez zuten galarazteko ezertxo ere egin.
|
|
|
Gau hartan eztabaida izango
|
zuten
etxean:
|
|
|
Maixan minbiziak eraman zionean, begi izkinan bi negar ttantta isurtzen nabaritu
|
zuten
etxekoek eta auzoek. Gainerakorik ez.
|
|
|
Joanesen amarentzat trapu zakar bat nindunan, ez denat erraten! Espero
|
zuten
etxeko segidarako semea ez nienan ematen haiek nahi zuten bezain laster. Bazekin zer den ohorea?
|
|
2002
|
|
|
Zergatik ez ote zetorren udaberria? Erabat kezkaturik, galdera horri erantzuna ematen saiatu zen gau eta egun. Ez emazteari, ez seme alabei ez zien kasu zipitzik egiten, eta haiek, haserretu eta alde egin
|
zuten
etxetik. Juan Serafinek sentitu zuen, baina laster pasa zitzaion pena.
|
|
|
Imanolen oihua entzun
|
zuten
etxe barrutik.
|
|
|
Hamarretarako etxean zen Julian. Afaritan inoizko berri  tsuen eta alaien aurkitu
|
zuten
etxekoek. Eta hauek ere biziki poztu ziren, halaber, haren pozaren arrazoia sumatu zutenean:
|
|
2004
|
|
|
Nancyk eta senarrak 1979an erosi
|
zuten
etxe zoragarri hau. Oso gogor lan egin zuten, etxeak espainiarren garaiko urrezko urteetako distira berreskura zezan.
|
|
|
Espainiako estatuan energi sektorearen liberalizazioa gertatu zenetik urte eta erdi igaro den arren, energi enpresa hornitzailea hautatzeko aukeraz baliatu den portzentajea, hau da, elektrizitate hornitzailea aldatu duten bakarrak etxeen %2 baino ez da izan; gas naturala
|
zuten
etxe eta dendetako bezeroen artean, %12k soilik egin du aldaketa
|
|
|
Espainiako estatuan energi sektorearen liberalizazioa gertatu zenetik urte eta erdi igaro den arren, energi enpresa hornitzailea hautatzeko aukeraz baliatu den portzentajea, hau da, elektrizitate hornitzailea aldatu duten bakarrak etxeen %2 baino ez da izan; gas naturala
|
zuten
etxe eta dendetako bezeroen artean, %12k soilik egin du aldaketa.
|
|
|
Haritzeko gazteluan, Uztaritzen, Xabier Laborde komandanteak ihes sare txiki baten buruzagitza zeukan. Ezpeletan
|
zuten
etxeak bi sarrera zituen: bata Frantzian eta bertzea Espainian.
|
|
|
Datu horren arabera, Espainia Internetera konektatutako etxe gutxien dituen EBko bigarren herrialdea da, Greziaren aurretik soilik, eta beste estatu kide batzuen atzetik, hala nola Herbehereak, Danimarka eta Suedia, Espainiako zifrak bikoizten baitituzte. Gainera, 2003an, Interneterako konexioa
|
zuten
etxeen hazkunde tasa %6, 25ekoa izan zen Espainian, Finlandia, Herbehereak, Irlanda, Alemania, Italia, Erresuma Batua eta Greziakoa baino txikiagoa, hurrenez hurren %7, 7 eta %82, 7 bitartean hazi baitziren. Sarbide kalitatea Espainiako etxeetan Internet gutxi sartzen den arren, txostenak agerian uzten du internautek sarbide kalitateari dagokionez duten eskakizun maila handia, gehienek abiadura handiko konexio teknologiak aukeratzen baitituzte, bereziki ADSL. Internauten Elkartearen (AI) uztaileko azken datuen arabera, Espainian 2.090.441 ADSL linea daude dagoeneko, abiadura handiko konexio hedatuena Espainian, eta horiei beste milioi erdi sarbide gehitu behar zaizkie kable modem bakoitzeko.
|
|
|
Orain arte, Euskaltelek normaltasunez eskaini du zuntz bidezko zerbitzua telefonoa, Internet eta telebista barne, baina kontratatu duten etxeek GOITB ikusteko aukera galtzen zuten. Izan ere, GOITB uhinez ere hedatzen da telebista kate generalistak bezala, eta, kablea kontratatzen
|
zuten
etxeek, uhin bidez inongo telebista seinale jasotzeko aukera galtzen zuten. Hitzarmena sinatu eta azken lanak egin ondoren, ordea, arazo hori konponduta geldituko da.
|
|
|
Berak ere gauza bera uste zuen, duda barik. Baina berari ez zioten ezer egingo, ez
|
zuten
etxetik aterako eta ez zuten kalean akabatuko, bala bi buruan sartuta, txakur bati egiten zaion moduan. Eta isilik geratu zen, ezin zuelako kontrakorik ere esan, egoteko lasai, Pablo, ze ez dakite ezer.
|
|
|
egun batean, Genovevak diskoak jartzeko ibiltzen zuen aparatua eramango zuten; handik pixka batera, armairuren bat bere ispilu eta guzti; hurrena, berriz, etxeko kikara eta plater jokoa. Gainera, beren hustu lana ez
|
zuten
etxean bakarrik egiten, basoan ere egiten zuten. Basoaren goiko aldea, gutxienez berrogei zuhaitzekoa, garbitu egin zuten erabat, eta egur guztia eraman.
|
|
2005
|
|
|
Garai batean funtzio sozial bat betetzen
|
zuten
etxerik gabe, herriz herri bizi zirenek. Herri txikietan zain egoten ziren eurak noiz helduko ziren, inguruko herrietako kontuak esateko eta besteetan asmatzen ziren hainbat tramankulu ikusteko.
|
|
|
Eta arreta lagunen zaratatik alden zezan, burura zetorkidan edozer kontatzen hasi nintzaion: droga saltzen
|
zuten
etxe bat ezagutzen nuela, infernua bezain ilun eta arrotza; arratsaldeko manifestazioan osaba eta beste jende asko topatu nuela; neska lagunarekin eta gainontzeko lagunekin beranduxeago geratua nintzela.
|
|
|
Mendiko bakardade isila Ramones taldeak arrakalatu zuen, ahizparen gelatik zuzen zuzenean. Lagunak barrez ari ziren, primeran pasa omen
|
zuten
etxean. Nik, ordea, sekulako zama neukan, txamarraren pisua jasangaitza egiten zitzaidan, eta are gehiago galtzaren poltsikoan neramana.
|
|
|
Haren jokabideak Ebanjelioko pasarte bat ekartzen zidan gogora, elizan behin baino gehiagotan entzuna; Jesus, parabola batean, gizon zuhur batez mintzo da: gizon zuhurrak harkaitz gainean eraiki zuen etxea; etorri ziren ibaiak, jo zuten haizeek, eta astindu
|
zuten
etxe hura, eta ez zen erori, harkaitz gainean oinarriturik zegoen eta; aldiz, beste gizon burugabe batek hondar gainean eraiki zuen etxea; etorri ziren ibaiak, jo zuten haizeek, eta astindu zuten etxe hura, eta baita bota ere, eta hondamendi handia gertatu zen. Adela harkaitz gainean eraikia zegoen, behin baino gehiagotan ikusi ahal izan nuenez; haatik, etxearen alde bat hondar gainean oinarritua ote zeukan susmoa nuen, eta alde hark batzuetan kolokan ipintzen zidan Adelaz nuen irudia.
|
|
|
Haren jokabideak Ebanjelioko pasarte bat ekartzen zidan gogora, elizan behin baino gehiagotan entzuna; Jesus, parabola batean, gizon zuhur batez mintzo da: gizon zuhurrak harkaitz gainean eraiki zuen etxea; etorri ziren ibaiak, jo zuten haizeek, eta astindu zuten etxe hura, eta ez zen erori, harkaitz gainean oinarriturik zegoen eta; aldiz, beste gizon burugabe batek hondar gainean eraiki zuen etxea; etorri ziren ibaiak, jo zuten haizeek, eta astindu
|
zuten
etxe hura, eta baita bota ere, eta hondamendi handia gertatu zen. Adela harkaitz gainean eraikia zegoen, behin baino gehiagotan ikusi ahal izan nuenez; haatik, etxearen alde bat hondar gainean oinarritua ote zeukan susmoa nuen, eta alde hark batzuetan kolokan ipintzen zidan Adelaz nuen irudia.
|
|
|
Idoiarekin joan nintzen; bera Paco Ibañezen zale amorratua zen, eta haren disko guztiak zeuzkan. Idoiaren amak Parisen ezagutua zuen Paco, eta adiskide minak ziren inondik ere, ezen, hura Euskal Herrira etortzen zenean, behin baino gehiagotan hartu
|
zuten
etxean.
|
|
|
Irudiz, beste etxe batera joateko edo, beharbada, euriz eta kez azpatu beraien bidearen ez ahanzteko abiatu ziren. Alta, ziotenaren arabera, nehon ez ziren baserrian baino hobeki hartuak; baina Nakoren errana, buhameek
|
zuten
etxekoen laudatzeko ohituragatik, mendratzekoa zen. Egunak joan, egunak jin, Graxik saldo ibiltariaren itxura burutik ezabatu zuen.
|
|
|
Pedrok probintziako lehengusuei egin zien kontu. Dendarekin laguntzeko norbait behar
|
zuten
etxean. Handik bi hilabetera iritsi zen Asun, hemezortzi urte egin berriak.
|
|
2006
|
|
|
Larunbat honetan, ekainak 3, Getxoko Txorimalo gaztetxearen aurkezpena egingo du Algortako Gazte Asanbladak. Era horretan, apirilaren 10ean okupatu
|
zuten
etxea gazteriari erakutsi nahi diote, ezagutzen dutenei txukuntze lanek izan dituzten emaitzak erakusteko eta oraindik ezagutzen ez dutenei gaztetxeak guztiontzat ateak irekita dituela azpimarratzeko. Asmo horiekin, egitarau zabala prestatu du Algortako Gazte Asanbladak larunbaterako:
|
|
|
Beste hau Carlos Urrutiaren Donostiako helbidea da... Maider gaixoa hil
|
zuten
etxea.
|
|
|
Handik bost urtera, 1598ko irailaren 9an Francesco gotorlekuko lorategian hilda agertu zen, oheko izaran erdi bilduta eta buruan kolpe handia zuela. Istripu bat izango zela esan
|
zuten
etxekoek –Francescoren emazte Lucreziak, alaba Beatricek, eta Bernardo eta Giacomo semeek–, baina jendearen ahotan entzun zitekeen" putakume horri merezi zuena eman diote, azkenean, etxekoek".
|
|
|
Ez zuen gura izan taldera itzuli. Eta, osabak eskatuta, umerik gabeko senar emazte batzuek hartu
|
zuten
etxean, erdi alaba, erdi neskame. Nire laguna berrituta zegoen, bizimodu berria izango zuen, eta izena ere berria zeukan:
|
|
|
Unibertsitateko bulego txiki batean elkartu ziren, Friendsen izeneko ikasgu zaharrean. Manzanita ur ezpondatik gertu, atzerriko hizkuntzak eta ingeles sailek erdi bana egiten
|
zuten
etxean, hain zuzen ere.
|
|
|
Lekuko izan nintzen gertaerei buruzko galdera batzuk egin zizkidan segidan. Nola hitz egiten
|
zuten
etxera etorritako gizonek, zer esaten zuten, zeren bila zebiltzan. Nekien guztia esan nion ostera, eta erantsi nuen buruan nerabilen susmoa ere:
|
|
2007
|
|
|
Ederki ematen zuen Oihuak Väastra Torggatan eko 8 zenbakian; museoko horma zurian baino askoz hobeto, zinez. Oheburuan zintzilikatu
|
zuten
etxera iritsi eta berehala. Kaputxek buruak gehiegi estutu zizkietelako edo, luze egon zen bikotea erdi zorabiaturik margolanari begira.
|
|
|
Oristano herrian erasoa egin
|
zuten
etxe baten kontra, [BERAU Forza Italiako Erromako Legebiltzarreko kide batenA].
|
|
|
Oristano herrian erasoa egin
|
zuten
etxe baten kontra, [BERAU Forza Italiako kide batena Erromako LegebiltzarreAN].
|
|
|
Oristano herrian erasoa egin
|
zuten
etxe baten kontra, [Forza Italiakokide batena Erromako LegebiltzarreAN].
|
|
|
Gainera, Landak bere adierazpenak lehenengo Itzubaltzeta gaztetxea hustean izandako “biolentziagatik” egin zituela eta “badakizue, ertzainek jendea kolpatu eta gero bortitzak gu gara” mintzatu ziren ironiaz. Era ezberdinean erantzun
|
zuten
etxe batzuetako fatxadetan izandako pintaketengatik. Gaztetxekoek kritika bere gain hartu zuten eta kasu batzuetan aldarrikapenak egiteko “eskua apur bat joan zaigu” baina horrelako kasuak konpontzeko prest daudela zehaztu zuen:
|
|
2008
|
|
|
Konpost hitza ingelesetik dator, ongarria edo simaurra esan nahi du. Gure aiton amonek konposta egiten
|
zuten
etxean sortzen zen zaborrari irtenbide bat emateko, ondoren ongarri bezala erabiltzeko. Azken finean, naturak egiten duen prozesu berdina da.Egun, gauza bera egiten da, baina modu kontrolatu batean.
|
|
|
Salamancak eta Alavesek golik gabe berdindu
|
zuten
etxeko taldea baloiaren jabe izan den partidan. Gainera Salamancak ez zituen bere gol aukerak aprobetxatu.
|
|
|
Azkue familia onekoa zen eta Agirreren aita arotza zen. Hankaz gora izango
|
zuten
etxea eta hori hobe ez erakustea.
|
|
|
Hantxe utzi zuen anaia bakarrik. Moja batzuek hartu zuten azkenik itsua eta beraiek eraman
|
zuten
etxera.
|
|
|
Guardiek alde egin
|
zuten
etxetik ezer aurkitu gabe.
|
|
|
Orain senar emazte batzuk bizi ziren bertan. Museo antzeko zerbait
|
zuten
etxe barruan atondua. Itsas tresna zaharrekin eta nabigatzeko gailuekin.
|
|
|
Gerra iritsi zenean, baina, gauzak okertu egin ziren. Argüellesen
|
zuten
etxea hondatu egin zieten bonbardaketa batean. Aitona amonek ihes egin zuten Madrildik Alicantera eta bertan hil ziren.
|
|
|
Osabaren azken oroitzapenetako bat hauxe zen. Ospitaletik bueltan bidali
|
zuten
etxera, hilabete gutxitako bizitza zuela esanda. Etxean, pilota partida bat ikusi genuen telebistan elkarrekin.
|
|
|
Bizitzako kasualitateak. Haren gurasoek, Euskal Herrira iritsi zirenean, ez
|
zuten
etxerik eta portuko biltegietan egiten zuten lo. Hantxe sare artean egiten zuten ohea.
|
|
|
Uste zen hango biztanleek su txikiak pizten zituztela harkaitzetan galerak sorrarazteko. Zamaontzietako lemazainek pentsatzen
|
zuten
etxeetako argiak zirela su haiek, eta hurbildu egiten ziren kostaldera. Huraxe izaten zen haien galbidea.
|
|
|
Gure etxean dagoeneko ez dago alaitasun hori, esan dit Renatak aurikularrak kenduta?. Seme alabek alde egin
|
zuten
etxetik unibertsitatera joateko. Bakoitzak bere bizitza du.
|
|
|
NARRATZ: Gerald Hitmanek eta Linda emazteak 1999an enkargatu
|
zuten
etxea. Familia bakarra eratzeko asmotan zebiltzan.
|
|
|
NARRATZ: Bulgertarrek haiek nahi
|
zuten
etxea lortzeko erabakia hartua zuten eta Anthony Hudson eta Sarah Featherstone arkitektoek beren ideiarekin ados zeuden. Uste dut etxe zoragarria dela.
|
|
|
Zaldia pisuan. Eta sua egiten
|
zuten
etxe aurrean.
|
|
|
Bestalde, herritarrak agertzen ziren Santutegiarekiko, frantziskotarrak beren indar sozial estimagarriarekin indarrean zegoen botere politikotik Gotzainen ingu rua baino askeago ageri zirelako, eta gerraondoak ekarritako uren kontra igeri egitera ausartu ere bai. Herritarren zerbitzuan ari zirela, fraideek ez
|
zuten
etxe kalte ere jokatzen, noski, baina ezagutua zen, Santutegiaren gidaritza he rritar eta Euskal Herri zalea.
|
|
|
Magrebeko emakumeek lanaren eta baimenen inguruan bizi duten egoera berdintsua da Ekialdeko europarrenarekin konparatuta, bakarrik erdiak bete ditu behar horiek, hala ere, haien prestakuntza eta lan egoera oso desberdinak dira. Magrebtarrek ikasketa maila baxuagoa dute eta gehienek ez
|
zuten
etxetik kanpo lan egiten beren herrialdean zeudenean.
|
|
|
Jeff Noble Nolanahi ere, aditu eta erakunde batzuek oso zifra deigarriak aipatzen dituzte, eta kopuru horiek nabarmen haziko dira hurrengo urteetan. Oxfordeko Unibertsitateko irakasle Norman Myersen arabera, 2010ean, 50 milioi pertsonak utzi behar izan
|
zuten
etxea, inguru naturala oso txarra zelako. Ecologistas en Acción ek dioenez, 2020an 135 milioi pertsona inguru beren lurrak utzi beharrean egongo dira desertifikazio etengabearen ondorioz, eta horietatik 60 milioi Saharaz hegoaldeko Afrikan.
|
|
|
Beti Gazteko neskek urte pare bat daramazkite kategoria honetan, baina doneztebarrek lehen aldiz zelairatu dute nesken taldea. Eta beharbada horixe izan zen Mastegin nabarmendu zena, lesakarrek bi denboralditan gehiago ikasi dutela eta doneztebarrek, gaia izanik, oraindik kirol honetan ikasteko gauzak badituztela, Halere, gaia badutela eta ikasteko gogoa erakutsi zuten eta tarteka estuasunetan paratu
|
zuten
etxeko taldea.
|
|
|
Denek aurpegi ona zuten hasieran, baina bezperan parranda pixka bat egin zutela aitortu zutenak ere baziren. Beste 50 igerilari inguruk, eguraldia nolakoa zen ikusi ondoren, nahiago izan
|
zuten
etxeko berotasunean geratu edo hondartzaren lehorreko aldetik atzo bertan leku lehorrik aurkitzea zaila bazen ere proba ikusi. 2.990 metroko ibilbidea zuten aurretik, ohikoa baino 5 metro laburragoa.
|
|
|
Duela hogei urte okupatua
|
zuten
etxetik bota ditu udalak hainbat familia. Bakean bizi ziren, etxea ongi zaintzen zuten, txukun mantentzen, ez zuten arazorik sortu eta hainbat urtetan haien babesa izan den txokoa maite zuten.
|
|
|
Hirugarren laurdenean hamar puntuko errentari eusten jakin
|
zuten
etxekoek, baina distira handirik gabe. Granadak berean jarraitzen zuen egoskor, eta Baskoniaren saskiratze guztiak zailtzen zituen.
|
|
|
Astebeteko epean pilota taldearen inguruak egindako lan handiari esker herritarrez bete zuten Arrate pilotalekua, lepo bete zen garaipenean laguntzeko prest. Ondo hasi
|
zuten
etxekoek itzulikoa. Lehen partida 22 markagailuan eta berdinketaren bila zuzen abiatu ziren, zaletuen babesarekin.
|
|
|
Hala, kadete mailan, Iñaki Diez eta Andoni Fernandezek irabazi egin zuten – Berastegin jokatutako partiduan ez bezala –, 22 emaitzaz. Gazte mailan, Jon Perez eta Ander Larreategik jokatu zuten, eta partidu horretan, kadeteen partiduan ez bezala, alderantzizkoa gertatu zen; Berastegin bertako bikotearen aurka irabazi egin bazuten ere, egubakoitzeko partidua galdu egin
|
zuten
etxekoek, 13 emaitzaz; nagusien maila, berriz, ez zen ezustekorik egon, eta Ander Muguruza eta Joxeba Herranek 22 irabazi zioten Berastegiko bikoteari.Horrenbestez, Bergarako bikoteek Azpeitiko pilotarien aurka jokatu dute final laurdenetan. Azpeitiarrek Amezketako pilotariak hartu dituzte mendean final laurdenetara pasatzeko.
|
|
|
Hotz ikaragarria egiten zuen Mazedonian iritsi zirenean, eta etxeetan kalefakziorik ez zuten. Su bajoarekin berotzen
|
zuten
etxea eta berotuko baziren, gauean manta lodi lodi bat jarri beharra zuten gainean. Altsasuarren esanetan arraroa zen, zenbait gauzetan hemen bezala daudela ikustea eta beste batzuetan, berriz, oso atzeratuta:
|
|
|
Helena, orai hogei urte eta Graxiana hemezortzi urtekoa. Nahigabe latzgarria izan
|
zuten
etxean: Bixente senarra eta bi alabaren aita hori, ixtripu baten ondorioz, bi urtez emalditua egon ondoren utzia zuen mundu hau, duela hiru urte.
|
|
2009
|
|
|
Hainbat etxerentzat ezinbestekoak ziren beharrizanei aurre egitea zen helburua. Nekazal bizimodua indarrean zegoen lekuetan, auzunea osatzen
|
zuten
etxe guztiek auzolanean parte hartu behar izaten zuten, nahiz eta aurrerago ikusiko dugun moduan, bazen salbuespenik, eta denborarekin batera derrigorrezkotasun hori malgutuz joan zen.
|
|
|
Lekukoen esanetan, horrek esan gura zuen etxean ez zegoela jenerorik emateko. Baina olgeta modura egiten
|
zuten
etxekoek, umeei adarra jotzeko. Akabuan, etxe barrutik umeei emateko oparitxoak atera eta guztiak lotzen ziren gustura.
|
|
|
Uraren kasuan, ostera, elizako ateetan zegoena bedeinkatzen zen. Eta herritarrek, botila bete ur bedeinkatu eroaten
|
zuten
etxera; justuriaren aurka erabiltzeko, esaterako. Ur bedeinkatu berriarekin, etxera heltzerakoan, soroak, gorta, abereak eta etxe ataria zein barruko aldea bedeinkatzen zuten herritarrek.
|
|
|
Bedeinkatu eta gero ere umeak jakan eta erkinduta segitzen bazuen, begizkoena osatuko zion baten batengana jotzen
|
zuten
etxekoek. Begizkone osatzen zutela esaten zutenen artean gezurretan zebiltzanak ere asko ei zeuden.
|
|
|
Biderako behar zen lo egiteko lekua, belaunaldiz belaunaldi, erromesaldiz erromesaldi, sortutako hartu emanak zuzentzen zuen. Horretara, seme alabek gurasoek lo egin ohi
|
zuten
etxe berean hartu ohi zuten aterpe. Beste batzuen arabera, hainbatek, bideko etxeetan barik, Urkiolan bertan egiten zuen lo.
|
|
|
Auzoko umeek poztasun handiz bizitzen zuten gertaera hori, ezen elizatik irtetean aitaeta ama besoetakoek gozokiak bota ohi zituzten eta. Ohitura hori, hala ere, ez
|
zuten
etxe guztietakoek betetzen, sarritan zer banaturik ere ez zen egoten eta.
|
|
|
Jatabeko umerik gehienak eliza aldeko herri eskolara joaten izan dira. Goieta edo Marutxeaga auzoak, berriz, bai elizaz Lemoiz ziren etxeetako umeak, bai elizaz Jatabe baina lurrez Lemoiz askoz hurrago
|
zuten
etxeetakoak, Lemoizeko eskolara joaten ziren.
|
|
|
Eta etxetik elizarako bidean arrak eta eraztuna eroan ohi zituen. Antzina andregaiak bakarrik eroaten zuen eraztuna, eta lortzeko modurik ez
|
zuten
etxeetan, batak besteari eskatzen zion elizkizunerako, gero atzera bihurtzekotan.
|
|
|
Ortuariekin antzeko zer edo zer jazo zen. Dirua irabazteko modu bakarra ortuariak saltzea zen, arto eta indabarik soberan ez
|
zuten
etxeetan. Ortuariak prezio onean saltzen ziren, eta batez ere aberatsei saltzen zitzaizkien.
|
|
|
Gorta barruan egoten ziren ardiak hainbat etxetan, behiengandik eta garaitiko abere espezieetatik banatuta, euren txokoan. Goietako etxe askotan ardi borde edo ardi txabole edukitzen
|
zuten
etxe ondoan ardiak jagoteko. Gortako izkinetan egoten ziren behiak eta txahalak.
|
|
|
Horrez gainera sekula belarra ematen zitzaien txerriei jateko. Artegiak eduki eta gazta egiten
|
zuten
etxeetan gatzura ematen zieten jateko. Txakurrei, ostera, ez ei zaie gatzurik eman behar, makaldu egiten dira eta.
|
|
|
16 behi egoten ziren esnea diru iturri nagusia
|
zuten
etxeetan. Behi pintak izaten ziren esnetarako ustiatzen zirenak.
|
|
|
Ermandaderik garrantzitsuena, ganaduaren arduraz osatutakoa, auzunean ganadua
|
zuten
etxerik gehienek osatzen zuten. Aseguru mota bat zen, gerora igualatorio berba emango zuen iguala, edo etxe batzuen artean ordaindutako aseguru mediku antzeko bat.
|
|
|
Sutea dagoenean, kaltetutako familiari hainbanaketa sistemaren bidez ordaintzen diote ermandadeko kide guztiek, etxe bakoitza aseguratu den proportzio berean. Elkarteko idazkariek koaderno bat izaten zuten, ermandadea osatzen
|
zuten
etxeen zerrendarekin. Elkarte guztiz autonomoak izaten ziren, eta nekez jotzen zuten justizia ofizialera elkarteko kideen arteko auziak konpontzeko.
|
|
|
Beti behar eske, libre zeudenean handi egiten ziren, San Juan Gaztelugatxeko ermita egin ez zedin ahalegindu ziren, eta beste inori saldu arte, ez zieten sorginei hiltzen uzten. Sorginek, aipatu ditugun pausoak eman eta hiltzeko, izara zuria ipintzen
|
zuten
etxe aurrean. Jata edo Sollube elurtuta daudenean, sorginen heriotzako izara zuriak aipatzen ziren antzina.
|
|
|
Ira berdeekin ohea egiten
|
zuten
etxeko atarian, hurrengo egunean, San Juanez, bertan siesta egiteko. Eta belar usaintsuek usain ona ematen zioten portaleari.
|
|
|
Dena dela, lekukoen arabera, hogeigarren gizaldiaren erdialdetik aurrera etxe askotan ospatu ere ez zen egiten Santa Kurtze eguna. Baina ospatzen jarraitzen
|
zuten
etxeetan, San Lorentzo egunez elikaduraren inguruan egiten ziren hainbat ohitura mantentzen zituzten. Esaterako, Santa Kurtzeetan gari urun edo irinez egindako ogia prestatzen zuten.
|
|
|
Erramu egunez, Aste Santuaren aurreko domekan, etxe ingurutik hartu erramua eta elizara eroaten zuten bedeinkatzera. Horren ostean etxeko atean, suetean, geletan ipintzen
|
zuten
etxea gaitzetatik eta jeinu gaiztoengandik babes zezan. Ur baso batean gordetzen zen edo sikatzen edukitzen zen.
|
|
|
Umeei etxera sartzeko agindua eman ohi zieten. Ate eta leiho guztiak kontu handiz itxi egiten ziren eta argindarra amatatu egiten zen halakorik
|
zuten
etxeetan.
|
|
|
Bedeinkatutako kandela piztu ostean otoitz egiten
|
zuten
etxekoek. Justuriaren babeserako Santa Barbarari eta trumoi amarra egiten ei zuen Santa Kurtzeri errezatzen zieten.
|
|
|
Esaterako ardi lanaz egindako koltxoiak garbitzea. Urte birik behin egiten
|
zuten
etxe gehienetan. Koltxoia estalkitik askatu, garbitu, makila batekin jo eta eguzkitan ipini ondo lehortu dadin.
|
|
|
Osagaiak galdorostu edo gardostu egiten zituzten, hau da, apurka apurka egosi egiten ziren, porrua beste osagaietatik aparte. Hozterakoan nahastu egiten ziren eta arroza bota, hala egiten
|
zuten
etxeetan. Hesteak onilarekin bete eta gero amarratu egiten ziren.
|
|
|
Txakolin ugari egon da Jataben, etxerik gehienetan. Lekukoen esanetan, mahats zuri asko izaten
|
zuten
etxe aurreko harrizko zutabe zilindrikoek eusten zieten parretan ipinirik. Zutabeen gainean arkazi edo gaztainondo egurrez egineko taketak ipintzen zituzten.
|
|
|
Urtaroaren arabera ordua egokitu egiten zen, noiz iluntzen zuen kontuan hartuta. Baina Abemarietako kanpaiak jo ostean, dantzaldia amaitu eta gazte guztiek joan behar izaten
|
zuten
etxera. Neskatoen kasuan, Abemarietako kanpaiak jotzerako etxean egon behar zuten gehienek.
|
|
|
Ermitako meza amaitzen zenean, ondoko landan hartzen
|
zuten
etxetik ekarritako bazkaria herritarrek. Eta zaletasuna zeukana, inguruko putzuetan arrankariak arrantzatzen ahalegintzen zen.
|
|
|
Etxeren bat sats faltan egoten zenean, toto, egiten zen, totoan egiten zen laguntza: auzoko ididunek gurdi bete sats eroaten
|
zuten
etxe horretara afari baten truke.
|
|
|
Bartzelona marka guztiak hausteko bidean da eta Reyno de Navarrako lainoaren artean Osasuna azken sailkatua gainditu zuen. Lehenengoan eroso ibili ziren katalanak, baina bigarrenean askotxo sufritu
|
zuten
etxekoek bi gol egin baitzuten emaitzari buelta emanez. Azkenean, ordea, Xaviren eta Messiren gol banak 2 jarri zuten.
|
|
|
Partida ondo hasi
|
zuten
etxekoek, eta Kameniren ate aurrean gol aukerak izan zituzten baina lehenengo zatiaren erdialdera norgehiagokaren joera aldatu zen eta Espanyol Iraizozen atera gerturatzen hasi zen.
|
|
|
Ondo antolaketan eta saskiaren aurrean. Markagailuan aldea handitzea lortu
|
zuten
etxekoek. Atsedenaldian 45 erakusten zuen markagailuak.
|
|
|
Lehenengo bi laurdenetan gipuzkoarren hiruko hamar saskiratze erdietsi zituzten. Markagailua 50 ipini
|
zuten
etxekoek atsedenaldira joan aurretik.
|
|
|
Hogei gol aukera baino gehiago izan zituzten Realeko jokalariek, baina ezin asmatu. 82 minutura arte itxaron behar izan
|
zuten
etxekoek gola ikusteko. Aranburuk egin zuen Sevillako atzelari baten laguntzarekin.
|
|
|
eitb.com: ETBko Betizu saioan Digital Magicsen teknologia bat jarri zuten martxan eta haurrek saioan zuzenean sartzeko aukera
|
zuten
etxeko web kamera erabiliz.
|
|
|
Pívot gazteak lan eskerga egin zuen eta minutu onak jokatu zituen. Atsedenaldirako zortzi puntuko aldea
|
zuten
etxekoek (46). Pentsaezina partida hasiera ikusita.
|
|
|
Aukeraren bat izan
|
zuten
etxekoek, Pandianik area txikian izan zuen baloia kasu, baina Osasunaren argitxoa itzaltzen joan zen.
|
|
|
Bigarren minutuan, ezkerretik erdiratu zuen Guilhermek eta Kalu Uchek 1 0ekoa sartu zuen. Asko egin barik, baloiaren jabetza eskuratu
|
zuten
etxekoek eta baita aukera garbienak eratu zituzten ere. Osasuna, bere aldetik, ez zen partidari erritmoa ezartzeko gai.
|
|
|
Partida bukatzeko zazpi minuturen faltan markagailuan aurreratu ziren gipuzkoarrak (64). Baina une erabakigarrienetan sendotasun gehiago erakutsi
|
zuten
etxekoek eta garaipenak ez zien ihes egin.
|
|
|
Nafarrek ezin izan
|
zuten
etxean Naturhouse taldeari irabazi (32) eta Arratek puntu bat batu zuen Octavio Pilotesen kontrako norgehiagokan (28).
|