|
2000
|
|
|
Gezurra zioen, alu halakoak. Neure burua ispiluaren juzkura emana
|
nuen
etxetik atera aitzin, eta handi samartua nuen.
|
|
|
Ez saiatu haren bila joaten, lo baitago", mezu bera, lehenbiziko galderaz eta hondarreko jakingarriaz arinduta. Giltzak ezin erabili —belarri barnean txistu egiten zidaten oraino egunbete lehenago nire andreak ate horretaz haraindi erran itsuskeria guztiek—, papera ate azpiko zirritutik bulkatu
|
nuen
etxe barnera.
|
|
|
Abuztuko ortziral horretan, nire aierurik beltzenak egiaztatzen ari zirelakoan trabeskatu
|
nuen
etxeko korridorea, kezkak zizta zizta egiten zidala. Ama semeak haurraren ganberan atzeman nituen.
|
|
|
ezin hark egoeraren seriotasunak eskatzen zuen bezalako jarreran iraun, irri ajataka alkoholikoetan eztanda egin gabe. Giltzak eskuetatik kenduta, neronek ireki
|
nuen
etxeko atea, ez baitzen zerraileko zuloan haztatzeko gauza.
|
|
|
Gainera, beharrean ibili, ibili naiz, baina kaskopelatu motel horren ondoan potrojorran jardun dut, eta badakizu hori onena dela pentsa eta pentsa egoteko. Eta a ze amorrazioa hartzen
|
nuen
etxera deitu, eta artean zure deia erantzungailuan ez bazegoen! Baina hasi behingoz, Karmelo, zer daukazu kontatzeko?
|
|
|
(baleki gai hori kasik tabua zela horrela esaten baldin bazaio Dabid eta bion artean). Nik ezer erantzun ez, eta, Dabid kanpoan zela baliatuz, berehalakoan jo
|
nuen
etxera, bainu luze eta epel bat hartzera. Bertan, aintzat hartu nuen Teresaren aholkua:
|
|
|
Zortzi ume ginen etxean, eta ez da harritzekoa itolarria izatea. Bi aldiz ihes egin
|
nuen
etxetik, eta guardia zibilek ekarri ninduten ostera, Nafarroatik, Faltzestik aldi haietako batean behintzat. Azkenik, 1951ko abenduan alde egin nuen Donostiara, hogei urterekin.
|
|
|
Hasieratik baztertu
|
nuen
etxetik pasatzeko ideia, baina Egunkaria ko erredakzioan sartzeko gogoa piztu zitzaidan. Bagenekien Lauaxetarentzat arriskutsua zela han sartzea, han bat baino gehiago egon baitzitekeen hura ezagutuko zuenik.
|
|
|
Irailaren amaierako egun batean utzi nuen lana eta biharamun goizean aski goizik alde egin
|
nuen
etxetik, bakarrik eta oinez, Inazio Loiolakoak bezala, hari buruzko liburu baten izenburuak dioenez. Ez nekien zenbat denbora emango nuen etxetik kanpo, eta ez nion inori abisurik eman.
|
|
|
Irailaren amaierako egun batean utzi nuen lana eta biharamun goizean aski goizik alde egin nuen etxetik, bakarrik eta oinez, Inazio Loiolakoak bezala, hari buruzko liburu baten izenburuak dioenez. Ez nekien zenbat denbora emango
|
nuen
etxetik kanpo, eta ez nion inori abisurik eman. Nori emanik ez nuen, izan ere.
|
|
2001
|
|
|
Baiezkoan, badakizue Bannister letraduak Bannister lekukoarekin izan zuen hizketaldi biziaren berri: " Zu, Bannister jauna, non zinen holako egunetan?";" Egia esan, Bannister jauna, ez
|
nuen
etxetik alde egin...".
|
|
|
gerran, gerrakoak; gero, gerokoak. Zenbait urtez, behin eta birritan, ez
|
nuen
etxe teilapearen ardurarik izan, eskatu baino oparoago eskaini baitzidaten. Jan edanaz gehixeago, iturriari etengabe zerion uraz kanpora4.
|
|
|
Gaztaroko urteak, be rriz, harat honat eman zituen Zavalak, apaiz ikasketak egiten Jesuitekin. Lehenago ere esan dut ez dela gure gizona jendaurrera azaltzeko zalea, baina, hala ere, non edo han irakurria
|
nuen
etxekoei beste inori ezer esan gabe alde egin eta sartu zela Zavala jesuitetan. Kontu hori aipatu diodanean, ez digu horretaz deus ere esan nahi izan:
|
|
|
Zer ote zen ikustera hurbildu nintzen... eta muttiko bat izaki! Segituan ekarri
|
nuen
etxera, ez hozteko!
|
|
|
Vladimirrek, bere tresneria guztia erabili eta gero, ordura arte intzirika eta garrasika ibilitako bai nire amorante ohia, eta bai haren lehengusina ere, plazeraren paroxismoan, bi eskultura postmoderno eginda utzi zituelarik, zupoarekin ekin zien, txandaka, untxi maniako baten gisara, eta batari nola besteari espermazko txorro koloreaniztun emankor, oparo, naro bana oparitu zien, eskuzabal (pitozabal?). ...zitzaidan, txikitan Montjuich en ikusiriko iturria gogorarazi zidan ber. Espektakuluak kemenak oro galarazirik, unaturik, isil isilik gelditu nintzen armairu barruan sexu adulto eta helduaren hiru metalurgikoak elkarri besarkaturik lo gelditu ziren arte; gero, goizetik, lo zeudela, poliki poliki atera nintzen; mekaniko beltzak begi bat ireki zuen, baina maiordomoa nintzela estakuruarekin ospa egin
|
nuen
etxe hartatik betikoaren betikoz. Behin kalean, belauniko jarri nintzen bidearen erdian, kotxerik edo autobusik edo bizikletarik edo motorrik edo patineterik edo beste edozein ibilgailurik etorriko ote zen ezaxola, eta besoak zabaldu nituen, gurutzea eginez, eta halaxe hasi nintzen, aldarri handietan:
|
|
2002
|
|
|
Ez
|
nuen
etxera itzultzeko gogorik. Gogoa jada hasieratik estalita genuen, bagenekielako ez ginela joango.
|
|
|
Bi egunetan ez zidan hitzik egin. Eta hirugarrenean nik alde egin
|
nuen
etxetik.
|
|
|
Honekin esan nahi dut Sarak hasieran harrera ona egin zidala, eta ez nintzela ezertaz ohartu. Aurpegia, gainera, pintatua zuen, ohi zuen baino nabariago –nabarmenxko ene gusturako–, baina nahiago
|
nuen
etxean bere buruaz eta bere itxuraz arduratzen zen emakume bat ikustea emakume utzi bat baino. Ordea, galdetu nionean zer moduz joan zitzaion amarekin, negarrez hasi zitzaidan.
|
|
|
Horrek ahitu zuen nire pazientzia. Ez naiz baldarkeriei baldar erantzuteko gai, eta ihes egin
|
nuen
etxe aurreko parkera. Aulki batean eseri eta negarrez hasi nintzen, malkoak isurtzeari irizten diodan ahuldadeari buruzko kezkarik gabe.
|
|
|
Horrelakoak gogoan, mojen komentu aurre  ko zumarditik nindoalarik, Perti, kimikako irakaslea, ikusi
|
nuen
etxe tarte batetik ni nengoen ingurura hurbiltzen, bere ohiko janzkera soinean: jertse gris lodi bat, lepotik gerrirainoko kremaileraz; mahoizko galtzak; eta gaztaina koloreko zapatila zarpailak.
|
|
2003
|
|
|
Likore bat eskatu nuen, berdin zitzaidan zer, ez bainuen edateko asmorik, mahai gainean zerbait behar nuen nirekin nekarren aldizkari bat irakurtzen nuen bitartean tarteka zure begiradari erreparatzeko. Ez
|
nuen
etxean sartu eta arropa lisatzen nuen bitartean zurekin pentsatzen jardun nahi, burdina astunarekin nire alkandorak, bularretakoak edo gona arin eta galtza estuak, azken batean neure burua, hain bidegabeki zigortuz. Ez nuen beste behin goizean esnatu eta ohe zabalean iragan minik edo inoren ausentziarik sentitu nahi –esan eta gizona besarkatu omen zuen, nahiz eta ez zeuden emakumearen etxean, hotel hotz batean baizik, eta bezperan arrapaladan armairuetan gorde zituen bere laneko jantzien aztarnak, gabardina distiratsu eta body estu edo barruko arropa koloretsuen dirdaiak, ate zirriztuetatik suma zitezkeen oraindik.
|
|
|
Nik ere bakerik ez ematea erabaki nuen. Ez naiz inoiz gizon baten atzetik horren agerian lehiatu, baina edozer gauza nahiago
|
nuen
etxera joan eta arropa lisatzen hastea baino. Nire kontua ordaindu eta atarian nuen autoan itxoin nizun, eta aireportura zinderamatzan taxiari jarraitu nion ondoren.
|
|
|
Mugan dagoelako zeukan aduana. Iritsi eta segituan ostatuz egon behar
|
nuen
etxera joan nintzen, eta han jakinarazi zidaten beste maistra" guardia zibil batekin esposatue" zela. Horregatik egin nion uko, Mercedes, eskola gaineko etxebizitzan zurekin bizitzen jartzeko eskaintzari.
|
|
|
Ezagutu
|
nuen
etxe hori askoz lehenago. Hango isiltasun, soiltasun eta pareta bakoitzari zerion historiarekin txoratuta gelditu nintzen.
|
|
|
bestea sukaldean irudikatzen
|
nuen
etxeko lanak egiten.
|
|
2004
|
|
|
Aterkia hartu behar
|
nuen
etxetik.
|
|
|
Bilatu behar nituen agiriak idazmahaian edo fitxategiren batean egonen ziren seguruenik. Bilaketa azkartzeko, bulego edo langela bat bilatu behar
|
nuen
etxean. Banan banan, beheko solairuko gela guztiak ibili nituen.
|
|
|
Txostenen arabera, batetik bestera ibiltzen ez zenean, Munichen zuen etxetxoan bizi zen... nik," lapur baten antzera" sartu
|
nuen
etxean, hain zuzen. Hasperen egin nuen.
|
|
|
–Uste
|
nuen
etxera itzuliko zela zuzenean. Jarraitu egin behar nuen.
|
|
|
Telefonoz hitz egina nintzen arren, entrenatzaileak astelehen astearteetan atsedena eman zigula aprobetxatuz, joan etorri azkar bat egin
|
nuen
etxera, hegazkinez.
|
|
|
Eta tarteka, halaber, neskatxa bat edo beste eramaten
|
nuen
etxera, haiekin larrua jotzeko, bideoa ipinita betiere, futbol zelaietan bizi izandako estasien irudiek sexua egiten ere lagunduko zidatelakoan.
|
|
|
Eta izan ez naizen guztia, pentsatu zuen bere baitarako. Saldu
|
nuen
etxea, izan ez nuen amorantea, egin ez genuen iraultza, galdutako gure aiton amonen mundua, borroka istorio ahanztekoa, aitortu gabeko nire aukera sexuala, zure berri ez jakitea, koadro gorri berdeetatik sortzen zen besondo gihartsua, oro bat eginarazten zuen desio kadukatua... hitz batean: beste bizi bat bizigabeko bizitza.
|
|
2005
|
|
|
Hango nire lana amaitu nuelarik, itzuli nintzen Euskal Herrira, eta historia hori pixka bat baztertu nuen. Nik euskara kiskun kaskun ikasia
|
nuen
etxean, eskolan ez genuen euskaraz deus ikasteko aukerarik izan eta, beraz, euskara ez nuen nik biziki ongi landua unibertsitate garaian pixka bat, euskal literatura ikasi bainuen Aurelia Arkotxarekin. Orduan, etxera itzuli eta nire euskara sakontzeko Maiatz aldizkariari buruzko ikerketa lan bat egitea erabaki nuen; biziki eraginkorra izan zen lan hura niretzat, euskara irakurri eta lantzeko aukera eman baitzidan.
|
|
|
Autoan sartu nintzen baina ez nekien nora joan. Ez
|
nuen
etxera joan nahi; bertan bakar bakarrik egongo nintzen, lagunaren hilotza lorategian. Bost minutu geldi auto barnean musika entzuten egin ondoren, martxan jarri nuen.
|
|
|
Mateo. Autobusez etortzen zen jatetxera, eguerdi aldera, eta bertan jaten zuen; gauean, sarritan, neronek eramaten
|
nuen
etxera jatetxea itxi eta gero. Asko aspertzen zenez, bizpahirutan joana zen osagilearengana alta eskatzera; zerbait egin beharra omen zuen, bestela buruan zituen arazoei bueltak ematen hasten omen zen, eta horrelakoetan ez omen zitzaion ezer onik otutzen.
|
|
|
Jatetxeak beste hogeita lau ordutan jarraitu zuen itxita. Goizeko bederatziak eta hogeian telefonoa jo eta jo hasi zenean alde egin
|
nuen
etxetik. Ez nuen beste galdeketa bat jasango; gainera ama izan zitekeen.
|
|
|
Joxe Mariren etxeordeko ganbaratxotik erori nintzela esan
|
nuen
etxean; izan ere, atea beti zabalik uzten zuen, ez zuen-eta baratzeko tresnarik gordetzen, ez animaliarik hazten. Kontatu nuena oso sinesgarria zen, batik bat Joxe Mariren etxeordean bazegoelako gauza bitxi bat, auzoko haur guztiak erakartzen gintuena:
|
|
|
Haurra esnatu eta negarrez hasi zen. Nik alde egin nahi
|
nuen
etxe hartatik, eta batez ere, zakila handik atera nahi nuen, baina ez zidan uzten, segi eta segi, gora eta behera zoratuta astintzen zituen aldakak. Azkenean lortu nuen gainetik kentzea.
|
|
|
Autobusa hartu behar
|
nuen
etxera bueltatzeko. Urrundik bistaratu nuen, eta lasterka iritsi nintzen.
|
|
|
Urrundu egin nintzen, ez nuen gelditu nahi izan trenbidetik hurre zegoen autobusaren geltokian, ez nuen ikusi nahi arreba norekin, dei haiek, nahiago nuen deus ez jakin, oinez urrundu nintzen, kilometro batzuk egin nituen bide bazterrik euria hasi zuen arte, egin nion lehen bisitan komuneko uraren jauzia entzun nuenean bezala, ez dakit zer esanda tarrapatan alde egin
|
nuen
etxetik Marina korridorera azal zedin baino lehen bata lotzen zuela menturaz, edo zapatillak txinalka zituela, ez nuen horrela ikusi nahi, hori nire arreba zen, komuneko atea ere zabalik uzten.
|
|
|
Luzeenetik hartu nuen haren ondotik ez pasatzearren. Ez
|
nuen
etxera joan nahi, zaborketariak azaldu arte geldituko nintzen kalean, haiek jakiten zituzten istiluetako zertzeladak, zabalik edukitzen zuten haiendako garbiketan aritzen ziren tabernariek. Odol arrastoak kale nagusian, hiruzpalau metrotara tantak.
|
|
2006
|
|
|
Oso garbi zeukan berak, eta seguru esan zidan, «hemendik zeruraino». Eta hain zuzen ere, Afrikara iritsi eta handik hiru astera edo jaso
|
nuen
etxeko lehenengo karta. Ama hil zela kontatzen zuen.
|
|
|
Protagonistakmusikagile afizionatuak dira eta eleberrian zehar maketa bat grabatzen dute. Nikneuk maketa bat grabatu
|
nuen
etxean nire traste trauskilekin. Grabazioaren kasetebana oparitu zitzaien liburuaren lehen 500 erosleei.
|
|
|
Ez ziren gure solasaldi bakarrak, baina bai pertsonalenak. Telediarioaren ondoren, eta eguraldiak galarazten ez bazuen, paseatzera atera ohi
|
nuen
etxe inguruan. Paseatu, neuk egiten nuen Julianek zioenez, berak gurpil aulkian haizea hartu besterik egin ezin zuelako.
|
|
|
Gogoratzen duzu? Lana ekarri
|
nuen
etxera asteazken edo ostegun iluntze baten. Manchesterreko zerua bere gorringo kolorea biluztuta zegoen eta halako arratsalde ederra lanean pasatzea bekatua iruditu zitzaizun.
|
|
|
Euri jasa amorratuarekin gidatu
|
nuen
etxeraino. Postdata eta guzti.
|
|
|
Izutzen hasia nintzen, malkoak begietara ateratzeraino. Ez
|
nuen
etxe horretatik kanpo lo egin nahi. Eztarria bortxaturik, tartean sartu nintzen.
|
|
|
ez nuen hautabiderik. Niretzat bakarrik izan balitz, tira, moldatuko nintzatekeen, baina noizean behin Martin hartu
|
nuen
etxean, eta zerbait itxurosoa eskaini nahi nion mutikoari. Jolasteko espazio pixka bat sikiera.
|
|
|
Urdinaren baretasuna usaintzen nizun eta zirkuluaren sakontasuna entzuten. George Gershwin en Rapsodia, urdinean ahopean kantatzen egin
|
nuen
etxerainoko bidea.
|
|
|
Eguneroko bizitza arruntaren faltan eta gymnasiumean ikasteko aukerak galduta, hobe handik urruti (ez nengoen gymnasiumera joateko prest, ezta une hartan Nurembergeko legeak deuseztatu zituztela jakin izan banu ere). Baina bakardadearekin lotzen
|
nuen
etxetik kanpokoa. Eta, ez dakit zergatik, baita negu gordineko hotzak dakartzan eragozpenekin ere.
|
|
|
Polizia noiz agertuko, gurasoek eta zer erabakiko, eta, okerrena zena, neure ahuleziaren esklabo. Ez nintzen ezer, ez
|
nuen
etxekoen bizitza hondatzea beste deus ekarri. Aitaren hitzak entzuten nituen gogoari mailuka.
|
|
|
Hotsa, ordea, gero eta ozenagoa zen. Hartan, zeppelinaren itzala ikusi
|
nuen
etxe aurreko lorategian. Etxe gainetik pasatu zen, eta, apurka apurka, ia osorik estali zuen zeru urdina.
|
|
|
Lurrera jaurtitako gauzen eta kristal apurtuen hots etengabeak heltzen zitzaizkidan. Pentsatu
|
nuen
etxea miatzen ariko zirela. Komunera ere sartu ziren.
|
|
|
Ostatua ez zen garestia, banuen hilabete batzuk arazorik gabe igarotzeko adina diru, eta, txarrenean ere, beti izango
|
nuen
etxekoen laguntza izateko aukera, baina horrek, lasaitu ordez, hustu egiten ninduen barrendik eta indarrik gabe lagatzen kanpora begira. Pentsatzen nuen:
|
|
|
Kontu horren bukaera izan zen polita. Dei bat jaso
|
nuen
etxean, Pasaiatik, hango ikastolatik. Zabaldu egin zen, nonbait, kontua:
|
|
|
Eta beste bi semeak ere bai, Manu eta Xabier, bolada batean. Gaixo nengoela konturatu eta alde egin
|
nuen
etxetik, andreari esanez: " Banoa etxetik, ez da posible, baina nahi nuke etortzea erabakitzen dudanean etxeko atea zabalik egotea!".
|
|
|
Edo bai, agian. Gaizki egin
|
nuen
etxera joan nahi izatearekin. Ez, gauzek berezko bidea egingo zutelako.
|
|
|
McCarran bulebarrean zuzen jo
|
nuen
etxerantz. Ez nuen hirian sartu nahi.
|
|
|
oinez jarraitu
|
nuen
etxerantz
|
|
2007
|
|
|
–Berarentzat nahi
|
nuen
etxea, baina Madrilera ezkondu zen eta apenas etortzen den. Ez du etxerako joera handirik, erantzun zuen Argiñek?.
|
|
|
Ordura arte, ni bizi izandako bainoago ni egondako etxeak besteenak ziren. Etxea zuten haiek; nik ez
|
nuen
etxerik. Orain, ordea, etxea nuen, etxea genuen:
|
|
2008
|
|
|
Handik urte gutxira, hemezortziren bat izango nuen, beste erabaki bat hizkuntzaren bidegurutzera iristean: euskalduna izango nintzen, erabili eta garatu eta barneratu egingo
|
nuen
etxean jasotako euskara, nire izaeraren ezaugarri bihurtzeraino. Madrilen bizi nintzen, eta han bazuen euskarak zer afektiboari metatzen zitzaion beste balio erantsi bat:
|
|
|
Duela hiru urte hartu
|
nuen
etxea, eta ordutik, eguna joan eta eguna etorri, leihoak lurrundu egiten dira, arrazoi nabarmenik gabe, gainera.
|
|
|
Zenbait egunetan, eraman zezakeena baino askoz ron gehiago edaten zuen; eta orduan, eseri eta bere itsas kanta zahar latz, gaizto haiek kantatzen zituen, inoren axolarik gabe; baina beste zenbaitetan edaria eskatzen zuen denontzat, eta bezero kikildu guztiak bere kontuak entzutera behartzen zituen, edo berarekin batera kantatzera. Maiz sentitu
|
nuen
etxe guztia dardarka. Tra la rai, botila bete ron, harekin; auzoko guztiak batera kantari etsi etsian, bizia galdu beldurrez, eta denak nork indartsuago kantatuko, ez nabarmen geratzearren.
|
|
|
Garibaldirekin hitz egiten egon eta astebetera hartu
|
nuen
etxean izen abizenak eta helbidea eskuz idatzirik zituen kartazal bat. Barruan zetorren behinola niri buruz idatzi zuen txostena:
|
|
|
Epaiketa eta guzti izan zuten orduan. Zerbait entzuna
|
nuen
etxean, baina datu zehatzak gura nituen.
|
|
|
Isilik ohetik jaiki, lurrean sakabanaturik zeuden arropak eta zapatak eskuetan hartu, eta atearen alboan zegoen idazmahai gaineko paper batean nire izena eta telefono zenbakia idatzita atera nintzen gelatik. Pasilloan arropak jantzi, eta ahalik eta azkarren alde egin
|
nuen
etxetik, sarrerako ateak ixtean ateratako hotsak esnatuko zuen beldurrez.
|
|
|
Atsegin ninduela pentsatzen nuen. Eta afaltzera gonbidatu
|
nuen
etxera.
|
|
|
Ostiral gauean etxean egon nintzen film bat ikusten, telefono deiaren zain. Hiru aldiz egiaztatu
|
nuen
etxeko telefonoa ondo konektatua zegoen; beste bi aldiz deitu nuen sakelakotik etxeko telefonora, bazebilela egiaztatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Beste baten, haitz baten gainean nengoen olatuei argazkiak ateratzen eta batek bete betean kolpatu ninduen. Astebete eman
|
nuen
etxean, gerriko minez, dio irribarrea ahoan.
|
|
|
Ez dakit zer bilakatu den. Frantsesa ez zakien eta komitatu
|
nuen
etxera, nahi bainuen euskara ikasi... Gero Monzon ezagutu dut, Manu Sota eta hiruak adiskide handiak ginen.
|
|
|
Astebete inguru eman zuen lanetik agertu gabe Manuelek. Igande gauean bere dei bat jaso
|
nuen
etxean, biharamunean bera ere bazihoala esanez, ez hartzeko trenik. Zer gertatu zitzaion galdetu nion, lanean inork ez baitzekien ezer, baina berak birritan, istripua?
|
|
|
Eta biak ziren ekuadortarrak. Oinez egin
|
nuen
etxerantz, hotza egonda ere, ariketa fisiko apur batek on egingo zidan esperantzarekin. Egunak ziren gimnasiotik pasatzeko astirik topatzen ez nuela.
|
|
|
–Inoiz esan ez badizut ere, ez
|
nuen
etxetik aldegin zeuk ere gauza berbera egin zenuelako. Barkatu, bihotza hautsi banizun?.
|
|
|
Mela mela eginda nengoen ordurako; oinetakoak kaleko putzu guztien patrika bihurtuta. Baina, hala ere, ez
|
nuen
etxean geratu nahi nire oihartzunak biltzen. Ugarteri deitu nion.
|
|
|
Ordu batak eta laurden ziren jada. Bai, nik ere hobe izango
|
nuen
etxe aldera egitea. Itzulpenarekin jarraitu behar nuen gero.
|
|
|
Ugartez oroitu nintzen, eta buru-hezurraren kutxari buruz Bordatxon esandakoaz. Sanz Eneatik hartutako liburua ere oraindik ia zabaldu gabea
|
nuen
etxean. Hurrengo egunean errepaso on bat eman behar niola agindu nion neure buruari.
|
|
|
Hilabete eskas lehenago hasi zen, gaizki oroitzen ez banuen. Bai, gogoan
|
nuen
etxera itzuli eta pozez gainezka berria eman zidaneko hura. Dirdiratsu zeuden haren begiak, irribarrea erantzi ezinik.
|
|
|
–Gezurra dirudi atzo non nengoen eta gaur non nagoen, sinesgaitza ere bada: atzo urrezko kaiola bat
|
nuen
etxe, eta gaur haize zabala; eta haize zabala gogorra da, baina ez naiz damu, ez horixe?!?, halako moldez, non atzean geratutako zoritxarreko egun haiek zorionekotzat baitzituen, oro har, ez zoritxarrak zorioneko egiten zuelako, jakina, nola poztuko zuen, bada, hiritik hirira eraman zuèn iheslarien zutabean gertatutako bi urteko haurraren heriotzak, hesteetako infekzio larri batek ahuldu eta bar... senak, beraz, aukera politikoak baino gehiago?
|
|
|
Indaba baten tamaina zuen Sabinek nire sabelaren barruan ezkondu ginenean. Errota zaharrean Isidrok belarrira esandako hitzek txunditu egin ninduten, ez dut gogoratzen ondo zer egin genuen ere, eta handik gutxira haurdun nengoela aitortu behar izan
|
nuen
etxean. Semearekin haserretu zen batean istripua zela esan zion Isidrok, eta nik horrelakorik ez esateko erregutu nion, arren.
|
|
|
Berrogei berrogeita hamar bat urrats eginik, muturrekoak eraitsi ninduen. Nire ihes itsuan, joa
|
nuen
etxe bateko zurezko pareta.
|
|
|
Usteak marroi ordea. Horace McCoy ren Hobe
|
nuen
etxean gelditu eleberri beltzak, Fernando Reyk euskaratuak, gatazka baten berri eman digu, ingelesaren mintzamoldeen arteko desberdintasunen hierarkizatzeak eraginikoa.
|
|
|
Nerea gaixoa! Nirekin hartu
|
nuen
etxean. Ez dakizu zein ondo moldatzen ginen!
|
|
|
Han dena ziren pistolak eta labanak, indarkeria eta krimena. Nik, ordea, egun osoa pasatzen
|
nuen
etxean gitarra jotzen, hori zelako nire pasioa. Egunez eta gauez, jo eta ke aritzen nintzen gitarra astintzen.
|
|
|
Aldaketa handia zen, Mallorcako Hirugarren Mailatik nentorrelako, oso lehiaketa ahuletik. Gainera, lehen aldia
|
nuen
etxetik kanpo. Ez nintzen ondo hasi, baina konfiantza eta maitasun handia eman zidaten, eta pozik gelditu ziren nire lanarekin?.
|
|
|
" Gezurra dirudi atzo non nengoen eta gaur non nagoen, sinesgaitza ere bada: atzo urrezko kaiola bat
|
nuen
etxe, eta gaur haize zabala; eta haize zabala gogorra da, baina ez naiz damu, ez horixe...!", halako moldez, non atzean geratutako zoritxarreko egun haiek zorionekotzat baitzituen, oro har, ez zoritxarrak zorioneko egiten zuelako, jakina –nola poztuko zuen, bada, hiritik hirira eraman zuèn iheslarien zutabean gertatutako bi urteko haurraren heriotzak, hesteetako infekzio larri batek ah... senak, beraz, aukera politikoak baino gehiago– bihotz berritu balu bezala, baita errotikako jarrera aldatu ere, bere osoa eta bere guztia ematera behartzen zuena, kausa berriaren alde; hala, bada, bere amets hartan sartuta zegoelako edo, Adak ez zituen ikusten, menturaz, borrokan aritutako haur bikiak –bestela ere, egunero ikusten zituen iheslarien seme alabak, adin guztietako haurrak eta umeak, arratsaldero ematen zièn eskolan–, aurrez aurre ikusgai zituen arren; edo ikusi gabe ikusten zituen, hobeto, iskanbilaren xehetasunei antzeman gabe, gorputzaren begiak ere irudimenaren begien mende izaki...
|
|
|
Itxuragabekeria da. Berriro ikusi nahi
|
nuen
etxea. –Eta ahotsa apalduz esan zion?:
|
|
|
Haren etxaldera joan nintzen. Botata aurkitu
|
nuen
etxea; harrizko horma, desagertuta. Mantentzen zen gauza bakarra haren izena zen:
|
|
|
Birrinduta sentitzen nituen erraiak. Ez
|
nuen
etxera itzultzeko gogorik. Zer itxura izango ote nuen?
|
|
|
Hasiera batean, ibiltzea kostatu zitzaidan gehien gehien. Sorbaldatik eskegi
|
nuen
etxean hartutako poltsa beltza. Han eraman nituen amumaren jantzia eta bastoia, batetik, eta zure aldeanatako buruko painelua, bestetik.
|
|
|
Aita peskako patroi joan zenean, lehenengo kanpainatik hasi zen arrain asko harrapatzen eta etxera dirua barra barra ekartzen. Hura ikusita, batean sukaldea, bestean komuna, hurrengoan..., urtero berriztatzen edo aldatzen
|
nuen
etxeko gelaren bat. Kasinoko bazkide ere egin ginen, eta han joaten nintzen ni Bilbon erositako oinetako, jantzi eta larruzko beroki haiekin, begiak, ezpainak, azkazalak... margotuta, urregorrizko belarritakoak, lepokoak, eraztunak, eskumuturrekoak... agirian nituela.
|
|
|
Garaiko gizarteak hori guztia pentsatzen zuen euskarari buruz eta guk iritzi publikoa gizentzen genuen: euskara akzidente bat zen nik txikitan bizi izan
|
nuen
etxeko eta inguruko giroan. Baserritarra, edo pobrea edo toki atzeratu batean jaioa edo erremerrea izatea bezalako akzidente bat.
|
|
2010
|
|
|
Noiz ikusiko zaitugu hemendik. Oraingoz ez didate ezer baieztatu, egoera ekonomikoa ez da oso erraza, eta une horietan dantzak sufritzen du beti. Desilusio handia hartu
|
nuen
etxean ezin izan nuelako dantzatu, gogo handia nuelako. Ikuskizun pilo bat bertan behera utzi nituen joan ahal izateko.
|
|
|
emakumea hutsaren hurrengotzat zuenez, ni neu hartzen ninduen jendeak gazteentzat; gazteena izatea, ordea, zaharrena izatea bezala, berezitasun bat zen, aurkako bi berezitasun, ezaugarri kontrajarriak zituztenak: ...tu beharreko babesarekin ere?, eta ni, bestela ere berezi samarra nintzena, ederki saiatu nintzen berezitasun hura neure nortasunaren alde garatzen; berezia nintzen, etxekoen zentroa ere banintzen maila batean, eta ederki baliatu nuen gainerakoek zor zidatèn babesa nik neurea egiteko eta gero eta zentroago bihurtzeko, ez apeta apetatsuaren bidez, nik neure begiak nituen eta argi eta garbi ikusten
|
nuen
etxekoei kalaka ematea, hau nahi dut eta hura nahi dut, ez zela modua ez bidea, etxekoak aspertu nahi ezean?, baizik eta apeta fin eta sotilago baten bidez: berezia eta originala nintzen, bai, eta gero eta bereziago eta originalago egingo nintzen, besteen arreta erakartzeko; esan nahi dizudana zera da, ez antzezlan handirik ez txikirik jokatu ez dudan arren, ez nintzela antzezle txarra bizitza erreala agertokitzat zuèn teatroan?
|
|
|
esan ere, esan nien ildo hartatik, halako batean: . Egun bat dut gogoan, oraindik ere ez baitakit nola ez
|
nuen
etxetik alde egin??.
|
|
|
–Ez
|
nuen
etxetik irteten utzi behar, baina katu demonio hau... Bi egun begirik bildu ezinik?
|
|
|
Bainugelan geunden, eta zakila nire aluan sartzera saiatzen ari zinen enegarrenez. Ordurako ama ezkondua zen berriz, eta aitaordea entzun
|
nuen
etxeko atea irekitzen, lanetik bueltan.
|
|
|
KEVIN. Jakingo bahu? Hik badakik nolako ilusioa
|
nuen
etxearekin?
|
|
|
BIHARAMUNEAN presarik gabe jaiki nintzen; eskolarik ez neukanez, egunkaria erosi, apunteak besapean hartu eta buelta bat emateko asmoa nuen; non edo non bokataren bat jan, liburutegian sartu hurrengo azterketarako apur bat ikasteko... Gero jakin
|
nuen
etxekoak nire bila ibili zirela eginahal guztian: bizilagun batzuen telefonoa lortu omen zuen gure aitak handik edo hemendik, eta bizilagun horrek gure atean jo eta jo jardun omen zuen; unibertsitatean ere eman zuen abisua, eta, normalki halako mandaturik hartzen ez badute ere, saiatuko zirela esan omen zioten, ni bilatzen.
|
|
|
–Atera beharra daukat, laster arte –esan nien pisukideei, egongelan zerbeza batzuk edaten ari zirela, eta galderarik egiteko astirik eman gabe aldegin
|
nuen
etxe hartatik.
|