|
2000
|
|
|
Hitzarmen honetatik at, Bilbo, bilketa bere kabuz egiten duena, eta Ezkerraldea daude. Honela, biztanleriaren bi herenek edukiontziak
|
dituzte
etxetik gertu. 99 udalek sinatu duten lankidetza hitzarmenaren arabera, Foru Aldundiak hartu du bere gain Bizkaian 1.300 edukiontzitik gora ezartzeak esan nahi duen gastua.
|
|
|
Kanta paperak ere izaten ziren
|
zuen
etxean...
|
|
|
500 metrotara dagoen errotonda batean ezker zuzen egin ostean, 200 metrora aurkituko dugun beste bat zuzen pasa dezakegu; horrela eginez gero, bizpahiru kilometro igo ostean Udala auzora iritsiko gara, Udalaitz mendi zorrotzaren magalean
|
dugun
etxe multzo polita.
|
|
2001
|
|
|
Eta guk zer eskaintzen dizuegu?:
|
Zuen
etxe txikitik handira gauza batzuk pasatzen laguntzea". Arazoa da ez dutela etxe txikitik atera nahi, kanpoan hotza egiten duelako.
|
|
|
Zuen etxe txikitik handira gauza batzuk pasatzen laguntzea". Arazoa da ez
|
dutela
etxe txikitik atera nahi, kanpoan hotza egiten duelako. Hotza egiten du, bi estatuek etxea eraikitzeko oztopoak jartzen dituztelako, eta ez gure malgutasun ezagatik, guk erabateko malgutasunaz jokatu dugu eta.
|
|
|
Bilbon orekatuago daude bi prezioak: 306.000 pezeta balio
|
du
etxe berriaren metro koadroak eta 341.000 pezeta etxe erabiliarenak. Aipagarria da etxebizitza erabilien prezioak %29 egin duela gora.
|
|
|
Izenburu bitxi samarra irudituko zitzaizuen bati baino gehiagori, gure artean ortodontziak duen arrakasta ikusita (nork ez
|
du
etxean edo inguruan hortz haginak konpontzeko aparatuarekin dabilen ume bat?) eta baita ere kontuan hartuz Osakidetzak gaur egun oinarrizko hortz osasuna bere gain hartzen duela, eta beraz, ortodontzia ez bezala, dentistarengana joatea doako kontua dela.
|
|
|
Bonba zeraman paketea zelakoan, kuarteletik erabilitako kondoi sorta bidali zidaten. Bidali zizkidaten heriotz mehatxu anonimoekin karpeta bete bat
|
banuen
etxean, baina geroago bota egin nuen, ez delako ona hainbeste zabor pilatzea. Triple A k atentatu batzuk egin zizkidan, jarri zidaten bonba autotik mirariz libratu nintzen...
|
|
|
zuloak partxez estali behar direlako, eta pixkanaka ura sartzen zaielako. Baina bestela iraun, guk
|
badugu
etxean 25 urte dituen taula bat.
|
|
|
Euskal sendiak, or, emen eta an, ez du berdin jokatu bere etxea jasotzerakoan. Euskal familiak, bere kezka eta egonlekutzat milla eratara jaso ditu aterpetzat artu
|
dituan
etxeak. Alderdi bakoitzean, bertako giro, eguraldia, diru mailla, gizarte aidea, eta politika begiratzekoak izaten dira, bertako etxeak, ala naiz onela egiteko(...) (XII)
|
|
2002
|
|
|
Kabalak, kautereen buruak, herriko trapu zikin guztiak bistaratu ditu, eta bat baino gehiago lotsagorritu da, jendearen algara artean. Eszena bakoitzaren ostean txorrotxak irteten dira, buruan kattagorria, kopla kantari; zorrotz asko ematen dituzte aholkuak, gazteek hobe
|
dutela
etxean gelditu, kalean hoztuz gero, sendatzen sei, zazpi, eta batzuetan bederatzi hilabete behar izaten baitira! Alboan zenuen laguna frontoi erdian ikusiko duzu laster, kautereek hanketatik tiraka arrastan eramanda.
|
|
|
Hori da, batez ere, tituluaren mezua. Nik ttikitatik aditua
|
dut
etxean, eta ez Madrilen: «Bi sosen pupua eta lauen trapua».
|
|
|
Honela, jesuitak ez ziren inoiz Baionan sartu eta Gasteizen sartu ezinik ibili ziren. Frantziskotarrek Arantzazun eta Zarautzen
|
bazuten
etxea, baina Donostiara ezin sarturik egon ziren XVI. mendean.
|
|
|
Garai batean, 40 lagun zituzten komentu eta monastegietan, egun, 4, 5 eta 6 erlijioso edo erlijiosa bizi dira. Eta hala ere, guztira, 811 dira egun Euskal Herrian erlijiosoek
|
dituzten
etxeak. Izan ere, lehen handiak ziren komunitateak txikiak dira orain, eta horietako asko, pisuetan bizi dira, garai bateko eraikin handiak alde batera utzita.
|
|
|
Hori beste nonbaiten landu behar da eta hor ere ez dugu behar bezala asmatu. Guztiok gehiago eta hobeto saiatu beharra
|
dugu
etxetik kanpoko gertuko komunitatearen euskarazko auzogintzan eta zerbitzugintzan.
|
|
|
Ez
|
nuen
etxera itzultzeko gogorik. Gogoa jada hasieratik estalita genuen, bagenekielako ez ginela joango.
|
|
|
Nola bizi
|
dute
etxekoek zure bizimodua?
|
|
|
Aspalditik arabofonoak nagusi diren hiri marokoarretatik eta Europa (batik bat Frantzia) eta Amerikako diasporetatik datorkio orain laguntza berria amazigh populuari. Beren sorterria garatzen lagundu nahi
|
dute
etxetik urruti joan direnek, baina beren laguntza modu eraginkor eta demokratikoan kudeatu dadin ere nahi dute. Eta hor jokatzen du paper zentrala amazigh asoziazionismoak.
|
|
2003
|
|
|
Nolanahi ere, garai hartatik aurrera bukatutzat eman ei ziren XVIII. mendean guztiz ohikoak izan ziren etxebizitzen arteko eskailera ederrak eta jendearen arteko harremana ahalbideratzen zuten patio zabalak. Eta horrela iritsi gara gaur egunera, auzokoarekin bat egin ahal izateko ia ataririk ez
|
duten
etxeetan bizitzera, eskailera zulorik ere ez duten etxe horietan bizitzera. " Igogailuak baino ez dituzte, jendea arin arin joan dadin gorantz eta beherantz, aldamenekoarekin apenas harremanik edukita", nabarmentzen du Enriqueta Sesmerok.
|
|
|
Nolanahi ere, garai hartatik aurrera bukatutzat eman ei ziren XVIII. mendean guztiz ohikoak izan ziren etxebizitzen arteko eskailera ederrak eta jendearen arteko harremana ahalbideratzen zuten patio zabalak. Eta horrela iritsi gara gaur egunera, auzokoarekin bat egin ahal izateko ia ataririk ez duten etxeetan bizitzera, eskailera zulorik ere ez
|
duten
etxe horietan bizitzera. " Igogailuak baino ez dituzte, jendea arin arin joan dadin gorantz eta beherantz, aldamenekoarekin apenas harremanik edukita", nabarmentzen du Enriqueta Sesmerok.
|
|
|
Bestenaz, abokatu eta idazle erregezale liberala omen zen. Horrela bada, oso giro jantzia eta diru eskasiarik batere ez
|
zuen
etxe batean jaio zen gure olerkaria.
|
|
|
Ez dakit gauzatu zenik argitalpena, ez baita asmo horren berririk geratu. Baina literatura sistema bihurtzen den orduan, geroago eta beharrezkoagoa
|
du
etxeko atetik kanpo agertzea.
|
|
2004
|
|
|
A. OLANO. Azkenean, Liga Profesionalak ez du dirurik erakarriko ziklismora, dirua jarri nahi
|
duten
etxe batzuek ez baldin badute ligan sartzeko aukerarik, agian ez zaielako interesatzen diru hori jartzea. Ekipo txikien fusio guztiak, berriz, indarra edukitzeko izan dira, gutxienez lehen mailan sartu ahal izateko.
|
|
|
Hegazti arrek beren lumaje ederrenak eta kanturik goxoenak erakusten dituzte ea emeren batek tentazioari heltzen dion ikusteko. Gorteiatzeak askotan oso landuak izaten dira eta arren arteko lehiakortasuna handia izaten da, iskanbilatsua; hain ezagunak
|
ditugun
etxe txolarre edo usoak ditugu honen adibide. Animalietan nolako aldaketak ematen diren aztertzen hasi gara, eta tartean gizakiaren kasuan ere zein aldaketa ematen diren ikusi dugu; sexu festa honetan parte hartzen ote du gizakiak?
|
|
|
N. ELORGA. Alegia, guk ez
|
dugu
etxerik eta zuek bai. Egia da etxe hori bi autonomietan banatua dagoela, EAE eta Nafarroako Erkidegoan.
|
|
|
Garai hartakoak ditugu Diane eta La Vieille Helene lanak, adibidez. Azken
|
hau
etxean neskame lanetan aritzen zen adineko emakumearen irudi goxoa da, 17 urte besterik ez zituenean egina. Erakusketan aurrera joan ahala nabarmena da lanen bilakaera.
|
|
|
irudi ez denak ez du existitzen, komunikazioaren joerek horretara ohitu dute herritarra. Argi dago EAJ, EA eta Ezker Batua ez direla torturaren aldekoak, ulertzen ez dena da zergatik ez
|
duten
etxean bertan tortura ahalbideratzen duen tresna garrantzitsuenaren (inkomunikazioaren) aurkako jarrera azaltzen. Inork gutxik jarriko du zalantzan atxilotuaren berme maila oso desberdina dela Ertzaintza, Polizia Nazionala edo Guardia Zibilaren eskuetan, baina Ertzaintzaren aurkako tortura salaketa asko egon da azken urteetan, errealitate hori hor dago eta ostrukarena egiteak ez du arazoa ezabatzen.
|
|
|
Lupinuaren gara segailak tente
|
ditut
etxe aurrean eta sua ekarri didate gogora. Yellowstoneko Parke Naturaleko 9.105.435.000 metro koadroetatik 823.601 akre »milioi bat golde» bisitatu omen zituen 1988ko uztailetik irailera bitarteko sute famatuaren ondorengo argazkietan, suaren panorama beltzari buelta emateko lupinua da, antsiaz, lehen azaltzen den landarea.
|
|
|
Edozein atetik sartuta, oinetxe, jauregi eta ate dotoreak
|
dituzten
etxeak ikusiko ditugu. Erdiko kalean barroko estiloko Garro jauregia dago, XVII. mendekoa.
|
|
|
Euskararen aldeko
|
zenuten
etxeko giroa, abertzalea…
|
|
|
Utzi diezaiegun aberatsei beren lurraldeak atxikitzen hori baldin bada eremu horiek eder mantentzeko bide bakarra. Egia da eskualde honetan ezin
|
dudala
etxea erosi, baina ez dut erosi nahi etxe hori gaur basoa den lekuan eraiki behar baldin badute».
|
|
|
Muino batean kokatua dago herrigunea eta XVI. mendeko eliza, udaletxea, pilotalekua eta XVII. eta XVIII. mendeetako zenbait etxe biltzen ditu. Egurrezko fatxada gorri eta berdea
|
dute
etxe lapurtar hauek. Baionatik hain hurbil egoteak ibilbide osoko herrietan biztanle gehien dituena izatera eraman du, hiru mila, hain zuzen.
|
|
|
Orduan, gerra ondo hark ekarri zuen gosearekin, lanerako gauza zena kanpora joaten zen. Eta lanerako balio ez
|
zutenak
etxean lanean geratzen ziren. Hamasei urte arte bigarren horietan gelditu nintzen ni, eta oso gaztaro gogorra izan nuen.
|
|
2005
|
|
|
Maiz kexatzen zinen bi bitako txapelketan atzelari eskasa jartzen zizutelako. Deskuiduan atzelari hobeak jarri izan balizkizute zenbat txapel izango ziren gaur
|
zuen
etxean?
|
|
|
\ Zer esan nahi
|
du
etxean?» galdetu zuen neska koskorrak.
|
|
|
Baztertu ez
|
zintuena
etxean zenuten liburutegia izan zen. Familiako liburutegian murgildu zinen irakurketara.
|
|
|
Esne behiak
|
ditu
etxean Jean Mixelek, baratzea ere bai. Eguneroko lan horiez anaia arduratzen da bereziki.
|
|
|
Gehienek liburuak izan dituzte ikasketa lagun: " Mila liburu baino gehiago
|
ditut
etxeko liburutegian; ez dira diruditen bezain hotzak. Izan ere, liburuan teknika agertzen da baina gero zuk hori interpretatu behar duzu; eleberri batean oinarrituta, filma egitea bezala da; askotan testu bera bi zinemagilek hartuta, oso pelikula diferentea ateratzen da, bada magian berdin", arrazoitu du Marselek.
|
|
|
Ez dut uste oraindik konfrontazio fase batean gaudenean, jarrera negoziatzaile zehatzetaz hitz egiten hastea egokia denik. Guk agertu nahi
|
genuen
etxeko lanak eginak ditugula, negoziaziorako prest gaudela, eta negoziazioan norbera berea ateratzen saiatzen bada ere, jakin badakigula guk ere mugitu dugula. Nelson Mandelak dioen bezala, etsai batekin bakea egin nahi baduzu etsai hori kide bihurtu behar duzu.
|
|
|
Irazuk esaldi batean utzi du garbi: «Nik txinorik ez
|
dut
etxean gordeta lanerako, neroni aritzen naiz».
|
|
|
Hemen daude nire arimaren paisaiak. Madrilen
|
dut
etxea, baina hona itzultzea oso garrantzitsua da niretzat. Etxera itzultzea da, baina amestutako etxe batera.
|
|
|
Txapelketan zuek eta
|
zuen
etxekoren batek kantatu izan duzue. Nola bizi duzue kasu bakoitzean?
|
|
2006
|
|
|
Nik nire familia ezagutzen dut, jaiotzetik. Ezker abertzaleko giro batean bizi izan naiz, kontzientzia abertzalea
|
zuen
etxe batean, eta beti giro hori ezagutu dut naturaltasun osoz. Betidanik ezagutu dut hemengo gatazka barrutik, nire familian beti pairatu izan dugulako.
|
|
|
Inoiz ikusiko zenituzten, eta ohartuko zineten atzerritarrak direla gehienak. Mormoien arauak dio misioilariek urte bi eman behar
|
dituztela
etxetik kanpo, gaztetan, eta familiarekin lotura guztiak hautsita. Euskal Herriko misiolaririk bada eta bada, ez dabil hemen.
|
|
|
Kanpamenduetan geundenak berriz, marokoarren beldur ginen, eta haima azpietan zulo handiak egin genituen, bonbardatzen bagintuzten edo, bertan ezkutatu ahal izateko. Garai hartan ez genituen gaur egun
|
ditugun
etxeak. Oihal oso finez egindako haimak besterik ez genituen.
|
|
|
Beti etorri ohi zen bazkari ordutsuan, eta ez zait sekula ahaztuko nola esertzen zen sukaldean, amak txikito bat ateratzen zion eta beti aritzen zen amarekin hizketan, «Junkal, ez zaitez kezkatu, animo, aurrera aterako da...». Gure amak drama bat
|
zuen
etxean, eta ongi oroitzen naiz hark nola tratatzen zuen. Geroztik ni beti saiatzen naiz Don Ramon medikuaren giza alde hura nire egiten, guk gure espezialitatea baitugu, oso teknologia sofistikatuarekin egiten baitugu lan, baina ez badugu pazientearekin denborarik galtzen, ez badiogu esplikatzen zer duen, ez badiogu behar duen goxotasuna ematen, ez gara mediku onak izango.
|
|
|
Itsasoari lotutako iraganaren arrasto ugari gordetzen ditu kale honek, horren lekuko hainbat eraikinetan ikus daitezkeen armarriak. Esate baterako, 3 zenbakia
|
duen
etxearen armarrian aingura bat azaltzen da eta 9 zenbakiko sarreran galeoi eder baten irudia. Kalearen bukaeran, berriz, 20 zenbakia duen eraikin dotorearekin egingo dugu topo.
|
|
|
Bide hori hartuz gero laster da Villar del Rio, porlanezko dinosauroak egin dituen herria, eta gero, mendatearen beste aldean, Oncala. Handik hurbil
|
du
etxea idazle ahobero batek. Herri horretako andre batek esan zigun idazle horrek asko famatzen duela Soria, baina gero kexu dela atariko ardi gorotza biltzen ez dutelako.
|
|
|
Zerainen bai. Eta orain gazteek Zerainen nahi
|
dute
etxea.
|
|
|
Ehizan artea
|
badu
etxeko katuak, Marikarmenek. Uraren eran menditik jaitsia da etxera larre motxean zaildutako ehiztari iaioa.
|
|
|
|
Zuen
etxea nolakoa zen?
|
|
|
Madrilen, Frankismopean, eta etxe gorri batean. Esan egia, non ezkutatzen ziren
|
zuen
etxean liburuak?
|
|
|
Esan egia, polizia bakarrik ez,
|
zuen
etxean jende gorria ere ibiltzen zen, jende intelektuala, Generalisimoaren kontrako gauzak esanez.
|
|
2007
|
|
|
Jeanne Amelie Marguerite Clerisse 1895ean jaio zen Baionan, familia burges aberats baten baitan. Gaztetatik erakutsi zuen ez zela konforme gizarteak neska dirudun batentzat gordetzen zuen rolarekin eta hamabost urte besterik ez
|
zituela
etxetik ihes egin zuen armadako ofizial batekin. Handik hilabete gutxira Anduraingo kondearekin ezkondu zen eta bikoteak, berehala, Mauleko gaztelua utzi eta munduan zehar bidaiatzeari ekin zion.
|
|
|
Batzuetan, primeran pasatzen du esna dagoela izaten dituen amets moduko horiekin. Baina gogoak duen ahalmena edozein lekutan erabili ohi
|
duenez
etxean bezala ikastolan edo bizi den lekuko plazan arazotxoak ere izan ohi ditu behin baino gehiagotan. Eguzkia hartzen ari zen jendea erretzen ari zelakoan blai uztea, adibidez.
|
|
|
Bien artean hiru kilometrotako distantzia dago eta urteen poderioz gehien handitu den auzoa Elbarrena izan da. Bertan bizi dira 2.400 bat bizilagun eta Zizurkil Goian, berriz, 500 bat herritarrek
|
dute
etxea. Bi gune, bi herri, bi bizimodu.
|
|
|
Zure familiaren historian ere murgildu zara, 200 bat urte egin duzu atzera. Tradizio politiko handia
|
duzu
etxean ikusten denez.
|
|
|
Aginaga baserriaren fatxada nagusian atea inguratzen zuen puntu erdiko arkuaren aztarnak ikus daitezke, armarri handi eta idi begi bat haren gainean. Bi eguzki erloju ere
|
baditu
etxe horrek.
|
|
|
Mendi eta mundu txango gidari segitzen baitu Pirinioetan edota penintsulan gaindi. Lurra
|
du
etxe beti ere, itsasoa eta lehorra bat bera izaki berarentzat. Julio ezagutu dut, oinez ezagutu ere.
|
|
|
Zerua hain
|
du
etxekoa izarrak alegia ezen, zerbait aldatuko balitz segidan ohartuko zen Julio. Nik berriz, gaztetan galdu nuen izar bat hauteman dudala sentitu dut.
|
|
|
Batetik, ez dadila berriz gertatu eurei gertatu zaiena. " Demanda erregistro halako bat egin litzateke, edonork begiratu ahal izateko erosi nahi
|
duen
etxearen kontra prozedurarik dagoen". Bestetik, jakina, euren arazoa konpon dadin nahi dute.
|
|
|
Ikusleek telebista aurrean ematen dituzten minutuak jaitsi egingo dira, kate digitalek eta Internetek telebistari ikuskatze minutuak kentzen dizkiotelako. Hala ere, uste
|
dut
etxean gaudenean ez dugula nabigatu nahi; ematen digutena jaso nahi dugu, besterik gabe. Kontsumo hori ere ez da desagertuko.
|
|
2008
|
|
|
Hori da sistema. Ez diot ona edo txarra denik, baina horixe daukagu, eta goizeko zortzietan jaikitzen garenean egunkaria nahi
|
dugu
etxeko atarian.
|
|
|
Amerikako Estatu Batuekiko harremana ere klabea izanen da, iparraldeko potentziak bi helburu estrategiko baititu Paraguain. Alde batetik, Mariscal Estigarribia base militarra bere menpe izan nahi
|
du
Etxe Zuriak, Hego Amerikan presentzia militarra sendotzeko eta Brasil eta Argentina zaintzapean izateko. Beste alde batetik, guarani munduko ur gezaren erreserba handienetakoa bereganatu nahi du Washingtonek, etorkizun laburrean ura baliabide eskas eta estrategikoa bilakatuko baita.
|
|
|
bere soldataren %25 inguru lehenengo haurrarengatik eta portzentualki besteengatik, kontuan hartuz seme alabek 24, 25 edo urte gehiago bete arte ez dutela agian independentzia lortuko. Gainera, dibortziatuen profila 27 urtetik 40ra bitartekoa izanik normalean hipotekatuta egon ohi direnez, gizonezkoak bota
|
duten
etxeko hipotekaren %50a ordaintzen jarraitu behar du.
|
|
|
amonak jada ez
|
du
etxerik
|
|
|
Hemen ez. Ume askok edo gehienek ez
|
dute
etxean ikasten baizik eta eskolan, heldu gehienek ez dute kalean ikasten baizik eta euskaltegian, eta euskaldun askok eta askok behar dituzte esparru eta harreman sare batzuk euskaraz bizi ahal izateko.
|
|
|
bidali nahi
|
nau
etxera.
|
|
|
Izatekotan, guztiz konforme ez zuena familia zen, gonbidapenak medio sosik gabe itzultzen baitzen etxera. Konfiteria
|
bazuen
etxe azpian, baina lanean ere oso eskuzabala zen eta askotan gozokiak oparitu egiten zituen.
|
|
|
Ikusiko dugu. Baina negozioa ireki nahi
|
dut
etxean, ile apaindegia lehenbizian, eta okindegia gero. Neure buruarentzat egin nahi dut lan.
|
|
2009
|
|
|
Herriko karrika nagusietan Eugenio Mendioroz, San Pedro eta Kale Nagusian aspaldiko etxe zaharrak eta eraikin berriak ikusten dira, nahas mahasean. Etxe zahar askok arkua
|
dute
etxeko atarian, eta horietako batzuetan zenbaki eta hizki batzuk agertzen dira markatuta: gerrate karlistetan erabiltzen ziren marka horiek, eta etxe bakoitzean zaldiak gordetzeko zenbat ukuilu zegoen adierazten zuten.
|
|
|
Horri erditu ondorengoa gehitzen badiogu, eta ondorenaren ondorena…" guraso bilera" esaten zaio, eta amen bilera da, eta 17: 30etan. Ama horiek edo ez
|
dute
etxetik kanpo lan egiten, edo lanean baimena eskatu beharra izan dute. Enpresan ttanttaka ttanttaka baimen horiek denak batuz doaz.
|
|
|
Gazteenei berriz, aurkakoa gertatzen zaie: badira hamar urte ezin
|
dudala
etxera itzuli eta semearekin azkenez hitz egin nuenean, harrituta zegoen uigurreraz nekielako, eta zelan ikasi nuen galdetu zidan, beraiek ezin baitute etxetik kanpo. Azken urteotan okerrera egiten ari da gainera, institutuetan hasi ziren lehenbizi eta haur eskoletan ere azken bost urteotan txineraz egin behar da.
|
|
|
Gazteenei berriz, aurkakoa gertatzen zaie: badira hamar urte ezin dudala etxera itzuli eta semearekin azkenez hitz egin nuenean, harrituta zegoen uigurreraz nekielako, eta zelan ikasi nuen galdetu zidan, beraiek ezin
|
baitute
etxetik kanpo. Azken urteotan okerrera egiten ari da gainera, institutuetan hasi ziren lehenbizi eta haur eskoletan ere azken bost urteotan txineraz egin behar da.
|
|
|
Nafarroako mugako herria izanik, Aranoko garai bateko kontrabandoaz hitz egiten dio 96 urteko emakumeak, anaiak pilotan jokatzen zueneko istorioak kontatzen dizkio, Espainiatik egin dituen bidaiak gogoratzen ditu… Eta zaintzaileak Kolonbiako bizimoduaren eta giroaren berri ematen dio. Ez hori bakarrik, musika biziki atsegin du Fernanda Zorrillak eta Bilboko irrati kate latinoa jarri ohi
|
du
etxean: " Eta bestela, saltsa, merengea, ballenato… Edozer gauza kantatzen diot belarrira, eta dantzan egiten dugu.
|
|
2010
|
|
|
Asteburuetan, lanegunetako egutegi berdintsua erabiltzen dut, doi doi luzaturik lo egiteko orenak. Gero eta bakanagoak
|
ditut
etxeko salako eserialdiak. Planak mahai gainean metatzen zaizkit.
|
|
|
Bai, apirilaren 4ean… Hiru anaia
|
bagintuzun
etxean. Beste bi hilak dituzu…
|
|
|
Pribilejioa eta kapritxoa, horrela definitzen dute Maria Uriartek eta Tomas Fernandok euren egitekoa. Zabalik daude eta nahi duenarentzat euren txokoa ere zabalik
|
dute
etxe giroan lan egiteko.
|
|
|
Hagina, Taxus baccata, intxaurra baino milaka urte lehenagotik gurtu dugu, eta lizarra eta artearekin batera gure atarietako zuhaitz magikoa izan da. Milaka urte bizi ohi da eta aldamenean
|
duen
etxeko odolaren historia aberatsa eta etorkizun oparoa adierazten du. Intxaurra geurera ekarri zuten erromatarrek, diruak dena erosten duela erakutsi ziguten.
|
|
|
Kontzienteki ala inkontzienteki,
|
zuen
etxean heziketa musikala jasoko zenuten. Ezin da kasualitatea izan hiru anaiak musikariak izatea.
|
|
2011
|
|
|
Guraso bakarreko familiak emakumeak, batez ere eta 40 urtetik gorako langile langabetuak dira kaltetuenak. Gazteek, normalen, ez
|
dute
etxea eskuratzerik.
|
|
|
Bai, biluzten naiz, naizena erakusten dut, baina ez nago kanalean irekita! Jotzen dudana bizi dut, eta ehuneko ehunean transmititzeko ez bada, nahiago
|
dut
etxean geratu. Ez da etika, ez da morala, baina bai nire buruarekiko eta publikoarekiko errespetua.
|
|
2012
|
|
|
Jean edo Johañe, Madeleine eta Pierre [Pierra]. Aitaren aldetiko amona
|
zuten
etxean, Muntoritik etorria eta hizkuntzaz biarnesa. Horri esker, Pitrautarrenean euskara eta biarnesa berdin ikasi zituzten haurrek.
|
|
|
Irratiari adi. Telebistarik ez
|
zuten
etxean artean. Irakurri eta irakurri.
|
|
|
Elhuyar Fundazioko zuzendaritza postu gehienak (7tik 5), emakumeen esku daude.
|
Zuen
etxean ez da sabairik.
|
|
|
Batzuek uste
|
dute
etxe honen jabe direla esklusiban eta ez dute jasan berau gobernatu ez izana. Lohi artean lan egin behar izan dut, baina kritikak kiroltasunez hartu behar dira.
|
|
|
ama euskaldun berria zen eta aitak ez daki euskaraz. Euskara eta euskal munduko erreferentziak biziki gutxi
|
nituen
etxean. Baina nik eskertzen diedana da aukera hori eman izana, eta bultza izana.
|
|
2013
|
|
|
Atsotitzak eta Gaztaroa neurtitzetan. Begipean
|
dugun
etxean zendu zen 75 urte zituela, 1667an.
|
|
|
Berdin etorriko dira, baina hartu eta auzokoaren landareetara bota... Animalistek gustuko ez
|
dituzten
etxeko oilo, ahate, antzar eta abar molusku ehiztari eta jale amorratuak ere badira. Txoko heze eta ospeletan moluskuen arrautzak ere bilatu, aurkitu eta jango dituzte.
|
|
|
Amaren osaba hiru urtez egona zen espetxean, eta aita zena 18 urte beteta beharturik eraman zuten Nazionalek Ebroko frontera. Iragan latz horrek eta giro sozialean arnasten zen beldurrak eragina
|
zuen
etxean, eta semeak babesteko gurasoek nahiago izaten zuten politika ekidin. Ni baserri txiki batekoa izan ordea, eta esnea banatzen genion inguruko etxe bateko semearen bila joan eta aurkitu ez zutenez arreba biak eraman eta torturatu zituzten.
|
|
|
Bidexka horretan behin sartuta topatuko dugun lehen etxea da Betranenea izenekoa. Gaur egun, urtearen parte handienean behintzat bizitzailerik ez
|
duen
etxe zahar polit horrek egoiliar ezagunak izan ditu XX. mendean. Hala, bertara zetozen 1967 urtean Femina literatura saria eskuratu zuen Elise ou la vraie vie eleberriaren idazle Claire Etcherelli eta haren bizilagun izan zen Antoine Sanguinetti almirantea().
|
|
|
Bsharak kezkaz aztertu du Rawabiren diseinua: " Erdigune historikorik gabeko hiria da, arimarik ez
|
duen
etxe multzoa. Israelek gure herrietako erresistentzia espazioak suntsitu ostean, okupatzailearen gustura eraikitzen ari da Al Masri".
|
|
|
Alvaro Mera, Sementeko galizieraz hazia esan nahi du sementek hezitzailearen ustez," Santiagon, ohikoa da umeek eskolan etxetik dakarten galiziera galtzea. Beraz, Sementek nahi
|
du
etxetik galiziera dakarten umeek hizkuntza ez galtzea. Baina baita etxetik ez dakartenei galizieraz bizitzeko espazioa eskaintzea ere".
|
|
|
Emakume haietariko askok lan egin zuen ezkondu aurretik, ezkondu eta utzi egin zion kanpoko beharrari. Hala ere, uste
|
zuten
etxeko dirua senarrarena zela, ez beste inorena. Erlijio bizitzan, berdin, senarrik ez, baina estu lotuta bizi ginen.
|
|
2014
|
|
|
Ez da
|
zuen
etxean aitonaren historiari heltzen diozuen lehenengo aldia. Zure anaiek ere kontagai erabili zuten Bide ertzean en Non dira diskoan…
|
|
|
Aitona desagertuari zer gertatu zaion gutxi gorabehera jakinda, bonba horrek zer uhin hedakor
|
duen
etxe baten barruan kontatuko nukeen. Hori ere esplikatuko nukeen, seguru asko, lana idazteko bi urte izan banitu.
|
|
|
Garai oso latzak ziren eta milaka gizon emakume joandakoan herriak gazterik gabe gelditu ziren. Nik sakonki maite
|
nituen
etxe haiek erortzen hasi ziren. Itzali ziren suak eta berriketaldiak eta jakin badakit hori ez dudala inoiz gehiago biziko.
|
|
|
bikotea berdinen arteko hartu emanean oinarritu behar dela aldarrikatzen dute. Afrikan, adibidez, gizonek orokorrean ez
|
dute
etxeko lanik egiten eta hemengoek gero eta gehiago egiten dituztela ikusita, etxeko zereginetan parte hartzeko eskatzen diete senarrei, ingurune berri batean daudela argudiatuz. Gizon asko pausoa ematen ari dira, baina emakumeek hain barneratuta dutenez horiek beraien lanak direla, kosta egiten zaie eskatzea.
|
|
2015
|
|
|
Bost urteko Hans txikia benetako izena Herbert Graf zuen izan zen Sigmund Freudek artatutako lehenengo haurra, 1908an. Hansek ez
|
zuen
etxetik irten nahi, beldur zen kalean zegoen zaldiak koska egingo ote zion. Gurasoak, Freuden ingurukoak izanik, laguntza eske joan zitzaizkion.
|
|
|
Emantzipazioa diogunean ez dut uste gure inguru estuenarekin dauzkagun lazoak apurtzeaz ari garenik. Bestalde, eta galderara itzuliz, tamalez gazte askok behar
|
dugu
etxekoen koltxoia, batzuk eroso egongo garelako agian, eta beste batzuk ez dagoelako besterik; baina kontuan izan behar dugu prekarietateak geroz eta sektore zabalagoa hartzen duela, eta gure gurasoen koltxoia ere mehetzen edo husten joan daitekeela. Eta horren aurrean bi aukera dauzkagu:
|