|
2000
|
|
|
Beti ere, tamaina txikiagokoa izanagatik interes handiagokoa da agian Sanchez Ostizen beraren esku artetik atera den beste lan bat.
|
Hiru
liburutto ñimiño (12 zm. luze, 10 zm. zabal) dira, hirurak bat eginik, sasi faksimilean argitaratuak. Lan honek ahanzturatik atera digu Gabriel de Biurrun Garmendiaren oroitzapena.
|
|
|
Beti ere, tamaina txikiagokoa izanagatik interes handiagokoa da agian Sanchez Ostizen beraren esku artetik atera den beste lan bat. Hiru liburutto ñimiño (12 zm. luze, 10 zm. zabal) dira,
|
hirurak
bat eginik, sasi faksimilean argitaratuak. Lan honek ahanzturatik atera digu Gabriel de Biurrun Garmendiaren oroitzapena.
|
|
|
Aurton,
|
hiru
urterik behin bezala, euskal herriko idazleoi egokitu zaigu Galeusca biltzarraren antolaketa, eta honezkero Ja ki n eko irakurle gehienek ondotxo dakiketen moduan urrian egin dugu Bizkaiko itsasaldean, Lekeition, Bermeorainoko egun bateko txangoarekin. Eta lehenengo eta behin, gure ostarien ustekabe polita aipatu behar dugu, benetako herri euskaldunetan zeudela konturatu baitziren.
|
|
|
N Ez dizuet eskatzen —horretan sartuko ez naizela argi utzi baitut— Ibarretxeren gobernuari lagun diezaiozuen," bai ordea
|
hiru
(edo zenbat behar dira? 2, 4..) legebiltzarkide bidaltzea" euskararen azpiegiturazkoak" diren bozketetan EAJ, EA eta EB/ IUrekin boza ematera joan daitezen, halakoetan gure hizkuntzaren arerioek ezin garai dezaten.
|
|
|
Inoiz baino unibertsitate gehiago dago Euskal Herrian,
|
hiru
publiko eta hiru pribatu, eta bertan egiten den literatur kritikak ez du asmatu gune akademikotik kanporako produktu bat egiten, irakurleari baliagarria izango litzaiokeen produktu duina alegia.
|
|
|
Inoiz baino unibertsitate gehiago dago Euskal Herrian, hiru publiko eta
|
hiru
pribatu, eta bertan egiten den literatur kritikak ez du asmatu gune akademikotik kanporako produktu bat egiten, irakurleari baliagarria izango litzaiokeen produktu duina alegia.
|
|
|
Egia da euskal literaturaz arduratzen den prentsa apurrean, plazaratzen diren liburuen berri eman egiten dela, baina askotan kontrazalean datorren (eta editoreak gehiago saltzeko idatzi duen) aipua izaten da. Beste askotan, ordea,
|
hiru
egunetan eta enkarguz kolaboratzaileak idatzi behar izan duen azalpen laburra eskaintzen da. Non daude ofizioz literaturaren azterketa egunez egun egin behar dutenak?
|
|
|
Idazle eta editoreen eskaerari erantzun dio, azkenik, Jaurlaritzak, 3 milioi(
|
HIRU
!) emanez liburuak itzultzeko. Hasiera batean, gainera, Baskongadetako idazleenak itzultzeko eskaini du dirua, baina kritika jaso ondoren atzera egin behar izan du:
|
|
|
Hasiera batean, gainera, Baskongadetako idazleenak itzultzeko eskaini du dirua, baina kritika jaso ondoren atzera egin behar izan du: Nafarroako idazleenak ere itzul daitezke, kopurua mantenduz (beraz,
|
hiru
milioiok gehiagoren artean banatu behar!).
|
|
|
Funtsean Herbert Spencer-en tesietan oinarritzen zen, urte batzuk lehenago Darwinek azalduriko eboluzionismoa soziologiaren eremura aplikatu nahirik. Izan ere, ingeles filosofo hark gizakiaren aurrerapidean elkarren ondoko
|
hiru
fase bereizten zituen gizartean: horda, gizarte militarra eta gizarte in dustria la.
|
|
|
Bere tesian Unamunok gizarte etapa horien gainean Schleicher alemanaren hizkuntz eskema aplikatu nahi izan zuen. Honek munduko hizkuntza guztiak tipologia aldetik
|
hiru
taldetan sailkatzen zituen: silababakarrak (txinera edo vietnamera, adibidez), eranska riak (esaterako, euskara, hungariera, georgiera edo kitxua) eta malgukariak (indoeuroparrak eta semitarrak).
|
|
|
silababakarrak (txinera edo vietnamera, adibidez), eranska riak (esaterako, euskara, hungariera, georgiera edo kitxua) eta malgukariak (indoeuroparrak eta semitarrak). Garai honetan uste zen, tolesgabeki,
|
hiru
mota hauek mintzamenaren aurrerabidearen hiru mailari zegozkiola, hau da, aipaturiko talde horien artean bazela behetik gorako eskala bat, silababakarrak atzeratuenak eta malgukariak garatuenak eta osamaituenak izanik.
|
|
|
silababakarrak (txinera edo vietnamera, adibidez), eranska riak (esaterako, euskara, hungariera, georgiera edo kitxua) eta malgukariak (indoeuroparrak eta semitarrak). Garai honetan uste zen, tolesgabeki, hiru mota hauek mintzamenaren aurrerabidearen
|
hiru
mailari zegozkiola, hau da, aipaturiko talde horien artean bazela behetik gorako eskala bat, silababakarrak atzeratuenak eta malgukariak garatuenak eta osamaituenak izanik.
|
|
|
|
Hiru
izen nabarmenduko nituzke nik exilioko poetak bezala: Monzon, Etxebarria eta Zaitegi, eta azken hau hartuko nuke exilioak, exilio politikoak alegia, sorrarazi ohi duen poesiaren egile eredutzat.
|
|
|
ezin dela titipuntarik erakutsi aldizkari azaletan! Mayor Oreja
|
hiru
probintzietako lehendakari egiten dugunean, ederto pasatu behar dugu taliban hauekin, bai.
|
|
|
Urte berean sareratzen da ere Espainiako Boletn Oficial del Estado agerkaria. 1995ean Bartzelonako
|
hiru
egunkari nagusiak — La Vanguardia, El Periodico de Catalunya eta Avui— Interneten irakur zitezkeen. Urtebete beranduago, Madrilgo hiru kazeta salduenak ere (El Pas, ABC eta El Mundo) sarean agertu ziren.
|
|
|
1995ean Bartzelonako hiru egunkari nagusiak — La Vanguardia, El Periodico de Catalunya eta Avui— Interneten irakur zitezkeen. Urtebete beranduago, Madrilgo
|
hiru
kazeta salduenak ere (El Pas, ABC eta El Mundo) sarean agertu ziren.
|
|
|
Izan ere, jokabide hori hartuz gero, bere nortasuna eraikitzeko ezinbestekoa den kultura babesturik ikusten duen gizabanakoa sendotuagorik sentituko da bere autokonfiantza, autoerrespetu eta autoestimuari dagokienean. Ni-arekin harreman praktikoan sartzeko
|
hiru
modu hauek (Honneth, 1995) gainerako gizartekideengandik jasotako errekonozimenduarekin (edo errekonozimendu faltarekin) elkarloturik daude. Guztietatik, errekonozimendu kulturalak (hau da, bestearen kultura norberarena bezain baliotsua dela onartzea, jarrera horrek ekar ditzakeen ondorioekin) egundoko garrantzia hartzen du gure egunetan.
|
|
|
Gauzak horrela, ondoren honako
|
hiru
galdereei helduko diegu:
|
|
|
Adierazle horien bidez, nazionalismoaren kanpo jardueraren eredua bereizi eta zehaztu ahal izan dut.
|
Hiru
adierazle mota aukeratu ditut: doktrinazkoak (printzipioak); programazkoak (planteatutako helburuak); instrumentalak eta osagarriak.
|
|
|
Violet Alford, Severo de Altube, Isidoro de Fagoaga, Ramiro Arrue, Louis Dassance, Jean Elissalde, Pierre Lhande, Pierre Lafitte, Nicolas Ormaetxea, Ramon d’Erze, Justo Garate, Georges Lacombe, Rene Lacombe, Manuel de la Sota, Rene Lafon... Aldizkariotan, aurreko gehienetan bezala,
|
hiru
hizkuntzak erabiltzen ziren.
|
|
|
Orrialde haietan, balio historiko eta soziologiko handiko informazioa aurki dezakegu, ezen Euskal Herriarekin lotura zuten albisteak zehaztasun guztiekin jasotzen baitzituzten. Normalean,
|
hiru
atal bereizten ziren buletinean: informazio orokorra, prentsa frankistaren laburpenak eta kanpoko egunkariek argitaratutako albisteak.
|
|
|
Euzko Enda k bi urte iraun zuen, hamabost zenbaki argitaratuz. Normalean,
|
hiru
hizkuntzetan idatzitako lanak jasotzen ziren bertan, eta azpimarratzekoa da erabiltzen zuen euskara, Bizkaiko euskalkia hain zuzen. Orokorrean, aldizkariaren itxura eta konposaketa nahiko apala zen:
|
|
|
Jatxou aldizkariarena, hain zuzen. Grafikagintza Lanbide Eskolaren bidez, Lapurdin zegoen euskal ume atzerriratuen koloniak bultzatu zuen proiektu apal hau,
|
hiru
zenbaki bakarrik argitaratuz. Ekimen honen bultzatzaile nagusia Manuel Maria de Inchausti izan zen, geroago Euskal Gobernuaren ordezkaritza lan garrantzitsuak egingo zituen pertsona bera.
|
|
|
Correspondance bi mensuelle des pretres bas ques en exil aldizkariak ikusi zuen argia. Publikazio hau aurrekoa baino askoz apalagoa zen; baina, haatik, hau ere
|
hiru
hizkuntzetan ateratzen zen, bi hilabeteko aldizkakotasunez. Dena dela, honek iraupen gutxi izan zuen, zazpi zenbaki besterik ez baitziren atera.
|
|
|
Zer egin dezaket udako arratsalde gorri batean eguzkiak nere leihoari beldurra badio eta zu ez bazaude? udak ustekabean neguaren erdian harrapatzen banau derrepentean hostoak isiltzen badira lau kanpai hots entzuten diren bitartean
|
hiru
tanta lehor eta epel bat haize hilaren gainetik nora jo dezaket kalean topatuko ez bazaitut gauzak nahiko gaizki ez doazen bitartean tanta epel eskas bat atsoen pauso azkarrak berotzeko nola jakingo dut arbolak bizirik ote dauden soinurik egiten ez badute sirenen hotsa itzaltzeko. gauza ez badira nork esango dit zer gertatzen zaidan lehenengo malkoa oraindik sortu ez denean zeinen eskuak astinduk...
|
|
|
Zer egin dezaket udako arratsalde gorri batean eguzkiak nere leihoari beldurra badio eta zu ez bazaude? ...bat atsoen pauso azkarrak berotzeko nola jakingo dut arbolak bizirik ote dauden soinurik egiten ez badute sirenen hotsa itzaltzeko. gauza ez badira nork esango dit zer gertatzen zaidan lehenengo malkoa oraindik sortu ez denean zeinen eskuak astinduko ditu betazaletan ezkutatu diren kanpaiak non babestuko naiz zure besoak urruti badaude nondik sortuko da elektrizidadea udak baimenik ematen ez badu
|
hiru
kanpai ergel eta laugarren bat zeinen arnasak berpiztuko ditu adarrak ni ere uda bihurtu naizenean zer egin dezaket udako usainak sortzen duen izerdi motelak bereganatzen
|
|
|
Etbk irudia berritu du. 18 urte iraun zituen
|
hiru
koloreko txoritxo ezagunak agur esan dio pantailari eta EITBren irudi korporatiboari. Txoritxoa bizirik dago, baina estilizatuago orain, hegazti oso bat izan barik, gora begira dagoen txori soslai bat dugu orain.
|
|
|
Eskura izatera, orrialdetxo hauetan zehar esandakoa errepikatzeko ausardia hartuko nuke beste behin ere, hauxe gogorarazteko:
|
hiru
horiek, alegia, Euskal eta Biblioteka eta Nazionalak, erro errotik bete behar dute euren tituluaren esana, eta Euskal Herriari buruzko oro bertara bildu, edozein euskarri tartean dela eta, zeresanik ez, Euskal Herriaren naziotasun hori ahaztu gabe.
|
|
|
Ondoren, aditu hauei egin dizkiegun
|
hiru
galderak datoz:
|
|
|
Web OPAC izenekoak izenburu, egile, gai, editore, urte, testu libre edo autoritateen bidezko bilaketak egiteko aukera ematen du. Bilaketak egin ondoren, aukeratutako erregistroak
|
hiru
formatuotan ager daitezke: etiketa, ISBD edo MARC.
|
|
|
Desafioari aurre eginez, Kultura Zuzendaritza Nagusia Vianako Printzea Erakundeak, Liburutegi Publikoen Eredua izanen dena zehazteko proiektua plazaratu zuen. Lana behar bezala eginen zela ziurtatzeko,
|
hiru
lagun, liburutegien sareko arlo ezberdinetakoak, izendatu eta liberatu zituen, agiriak taxutzeaz arduratuko zen taldea osatzeko. Honakoek osatu dute:
|
|
|
Juana Iturraldek, Miren Vidaurrek eta Jesus Aranak. Bestalde, arestiko
|
hiru
horiez gain, honakoak ere talde teknikoko kideak izan dira: Liburutegi Nagusiaren Bulegoko burua (Juan Francisco Elizari), Liburutegien Sarearen Bulegoko burua (Asun Maestro), eta Antolaketa eta Informazio Sistemen Zuzendaritza Nagusiaren ordezkariak (Carmen Miral eta Miguel Condearena).
|
|
|
Nafarroako Liburutegi Publikoen Sistemaren kudeaketa
|
hiru
mailatan ezarri da, beraz: herrietan, barrutietan eta autonomian.
|
|
|
herrietan, barrutietan eta autonomian.
|
Hiru
maila horietako bakoitzean erantzukizun zuzena duten pertsonak daude zerbitzuak behar bezala funtziona dezan.
|
|
|
Euskarari dagokionez, eta hasteko, Nafarroak egoera administratibo korapilatsua duela gogoratu beharra dago, gure erkidegoa
|
hiru
eremutan banaturik baitago: euskalduna, mistoa eta ez euskalduna.
|
|
|
Oinarrizko
|
hiru
elementuk osatzen dute dokumentua: edukiak, estrukturak eta kontestuak.
|
|
|
Ez dago dudarik Internetek garrantzi berezia duela honetan guztian. Gauzak honela, aldaketa hauek
|
hiru
norabidetan doazela esan genezake:
|
|
|
Motzak ziren hautagaien zerrendak. Bi lan, soil soilik, antzerkiaren munduan,
|
hiru
telebistaren eremuan. Lau zinemari dagokiolarik...
|
|
|
ARRIETA, Iñaki Antropologia, etnologia, etnografia. Zenbait zehaztapen
|
hiru
kontzeptu hauek uler eta bereiz ditzagun. 98 zk. (1997), 21
|
|
|
ARRIETA, Joxe Austin Gabriel Arestiren oroitzapenetan. 37 zk. (1985), 167 Zenbait gogoeta narratibako ikuspuntuari buruz. 40 zk. (1986), 99 HBren hizkuntz politika. 62 zk. (1991), 29
|
Hiru
liburu, hiru begirada. 86 zk. (1995), 65
|
|
|
ARRIETA, Joxe Austin Gabriel Arestiren oroitzapenetan. 37 zk. (1985), 167 Zenbait gogoeta narratibako ikuspuntuari buruz. 40 zk. (1986), 99 HBren hizkuntz politika. 62 zk. (1991), 29 Hiru liburu,
|
hiru
begirada. 86 zk. (1995), 65
|
|
|
Bat, Bi,
|
Hiru
, Lau, Bost Sei Zazpi... Real!
|
|
|
26 zk. (1967), 33 Moscou ko judizioa dala ta (Nota laburrak). 29 zk. (1968), 44
|
Hiru
mila katoliko errezatzen (Nota laburrak). 31/ 32 zk. (1968), 77 Euskal literatura numerotan. 34 zk. (1969), 28 Steinbeck hil da (Nota laburrak).
|
|
|
9 zk. (1979), 90 Kaleko aldizkaritxo bat (Orain eta Hemen). 9 zk. (1979), 93 Euskal liburugintza 1978.ean. 9 zk. (1979), 119 Rikardoren pentsaera. 10 zk. (1979), 110
|
Hiru
kultur gizon gutiago: Oñatibia, Zaitegi, Zarate (Orain eta Hemen).
|
|
|
OSA, Joxe Mari Onela jokatuko al ziñake? 1 zk. (1956), 63
|
Hiru
mila katoliko errezatzen. 31/ 32 zk. (1968), 77.
|
|
|
ARRIETA, Iñaki Antropologia, etnologia, etnografia. Zenbait zehaztapen
|
hiru
kontzeptu hauek uler eta bereiz ditzagun. 98 zk. (1997), 21
|
|
|
MUJIKA, Asier Zertan da euskal pilotaren egoera? 88 zk. (1995), 44 Bat, Bi,
|
Hiru
, Lau, Bost Sei Zazpi... Real!
|
|
|
ALTZIBAR, Joan
|
Hiru
kultur gizon gutiago: Oñatibia, Zaitegi, Zarate (Orain eta Hemen).
|
|
|
ARRIETA, Joxe Austin
|
Hiru
liburu, hiru begirada. 86 zk. (1995), 65
|
|
|
ARRIETA, Joxe Austin Hiru liburu,
|
hiru
begirada. 86 zk. (1995), 65
|
|
2001
|
|
|
Orain artean ikusitakoagatik Moneorena da ziurrenik
|
hiru
proiektuetan zentzuzkoena, Iruñe zaharreko muinoaren goian, agerian, agerrian, lepo luzeko dorre gailen bat zutitzean, talaia eta tantaia, leku horrek historian izan duen esanahia gogoan hartu baitu eta, aldi berean, hiriaren soslaiari erreferentzia berri bat erantsi.
|
|
|
Joseba musikariak miretsi ditu hango musika taldeak, tadjikak, tatarrak, kazakhak, gutienez 30 kidez osatuak. Baina
|
hiru
euskaldunak taulen gainean agertzen zirelarik erlijiozko isiltasuna zen nagusi, nonbaiteko hitzak eta soinuak ulertzeko asmoz, eta bururatzean kartsutasun handiz txalotzen zituzten. Ibragimov taldearen gidariak antzekotasunak ikusten ditu bere herria ren eta Euskal Herria ren artean:
|
|
|
1 Eta Idazleen Elkartearen ikuspegitik
|
hiru
gertakari aipatu gura nituzke, datozen urteotan segurutik eragina edukiko dutenak: a) Elkartearen plan estrategikoa. b) Lehendakariordearen izendapena. c) Eusko Jaurlaritzarekin izenpeturiko egiunea.
|
|
|
Norbaitek galde dezake zergatik eginen dudan hori, eta lehenago aipatu arrazoiez gain, esan behar dut neure neurrian ere nekatuta nagoela, hots, pertsonalki hainbeste onura jasotzeagatik ere, komenigarria dela, bai mailape rtsonalean nola sozialean, lehendakariak aldatzea, eta nik neuk horixe eginen dudala, Jainkoa lagun, heldu den urtean. Are gehiago, Ana Urkiza gure idazkari berriak proposatzen duen legez, Euskal Idazleen Elkartea ren historian
|
hiru
aro desberdintzen ahal badira:
|
|
|
Te rrorismo kulturala edo terrorismoaren kultura aplikatu du UPNk aurten euskal kutsua edo euskal kulturarekin lotura duen edozein eragileren aurka. Eta, erasoa orokorra dela erakusteko frogarik onena, Euskaltzaindia eta Eusko Ikaskuntza bezalako erakunde susmagarriek urte luzetan jasotako dirulaguntzak (ez da ahaztu behar Nafarroako Diputazioak hartu zuela parte hasieratik —Hego Euskal Herriko beste
|
hiru
Diputazioekin batera— bi erakundeon sorreran orain 80 bat urte, 1918an Eusko Ikaskuntza eta 1919an Euskaltzaindia) barregarriak izatea, orain bi urteko datuekin konparatuz gero, iaz ere jaitsiera nabarmenak izan baitzituzten euskalgintzako sektore guztiek Nafarroan.
|
|
|
Kritiken artean, euskaraz aritzea ez dadila izan aitzakia hutsa dirulaguntzak jasotzeko eta amaiera eman dakiola talde askok antzezlan bat prestatzerakoan izaten duten irizpideari: antzezlana espainieraz muntatu(
|
hiru
bat hilabete) eta gero, hilabete eskasean haren euskarazko ordaina egitea (maiz samar estreinatu dira euskarazko bertsioak pase oso bakar bat egin ondoren). Neurriak jorratubeharko lirateke euskarazkoa bertsioa ez izan, eta, taldeentzat nahitaezko enbarazua izan beharrean, muntaketa bera ere euskarazko bertsiotik has dadin.
|
|
|
Hala ere, proiektu txiki batzuk ere ari dira bideratzen arlo honetan. Alfonso Sast re rekin berarekin loturik dagoen
|
Hiru
argitaletxeak kaleratu baitu Ander Lipusen 8 olivetti poetiko lana etaArtezaldi zkariak ere lan batzuk kaleratzeko asmo bera duelako.
|
|
|
Iaz idazleen manifestuei buruz mintzatu nintzen, egoera politiko baten erakusgarri, eta aurten beste gertakari politiko baten eraginaz mintzatu beharra dugu.
|
Hiru
lurraldetan maiatzaren 13an izandako hauteskundeek efektua izan dute gizartean oro har, eta kulturgintzan ere bai, zeharka.
|
|
|
Biltzarretik biltzarrera udako azken egunetan hamaikatxo euskaltzale bildu dira, Euskaltzaindiaren babesean, Bilboko Euskalduna Jauregira.
|
Hiru
egunetan ibili dira jardun eta gogoetan, euskararen etorkizuna nondik etor daitekeen asmatzeko. Julio Urkixo eta Resurreccion Maria Azkue euskalari handien ehun urtegarrenak ziren tartean, eta haien omenezko zerak erakusgai.
|
|
|
Dena dela, Eskualherriak behar du, bihotz oroz Petaini jarraiki.
|
Hiru
gauza ditu Petainek galdegiten: familia, lana, Herria.
|
|
|
Petaini eskainiriko kantuko
|
hiru
ahapaldi, Dama gazterendoinuan kantatzekoak:
|
|
|
M arc Legasserengana etorriz —honek ordaintzen zuen Aintzina bere diruz, aldizkaria ez baitzen gauza bere burua ordaintzeko—, ironia ukitu batez, azkenaldian Buletin Erlijiosoa erregionalismo kontuan ongi asea zegoela zioen.
|
Hiru
adibide jartzen zituen. Horien arabera, Eliza elebitasun eta historia erregionalaren alde agertzen zen.
|
|
|
Honako gertakaria: Baionako euskal museoan, soil soilik Iparraldeko
|
hiru
euskal probintziak zeuzkan armarria zegoen. Lagun abertzale batzuk joan, kendu, eta haren ordez egur puska bat ezarri zuten Zazpiak batidaz kuna rekin.
|
|
|
Bigarren aldiko Aintzina k (1942) frantsesez adierazten zituen bere oinarriak ale guztietan. Adierazgarriro
|
hiru
ikuspegi bereizten eta aldi berean bata bestearen laguntzan ezartzen zituen: ikuspegi frantsesa, ikuspegi katolikoa eta ikuspegi euskalduna.
|
|
|
Ez dakit beste jakintza adarretan zenbatekoa izan den euskarazko sorkuntza lanarenpo rtzentajea, eta zenbat itzulitakoarena (J. Zabaletak ez zuen datu zehatzik eskaini, ez bere artikuluan, ez zerrendaelektronikoan zabaldutako mezuetan, eta liburukiek ez dute informazio argirik ematen); Historia arloan argitaratu dituen
|
hiru
liburukiak osorik itzuliak direla baino ez dakit (horietako bat —Euskal Herriko Atlas Historikoa— aurretik gaztelaniaz argitaraturik zegoen, eta beste bien gaztelaniazko bertsio originalak ez dira, oraindik behintzat, kaleratu —Euskal Herriaren Historia eta Historia Unibertsalalibu rukienak—). Nahiz eta, esan bezala, egileetarik zenbait euskaldunak izan eta beren jarduera profesionalaren zati bat euskaraz egiten duten.
|
|
|
Ez nago ados: besteak beste, sail horretan parteha rtzen genuen
|
hiru
rok ez genuelako esaten zer irakurribehar zen edo zer ez: liburu baten gainean eztabaidatzen genuen, besterik ez.
|
|
|
" Zuek elebakartzen ari zarete eta guk
|
hiru
hizkuntza ikasteko nahi duzue"
|
|
|
Eskubidea dute, halaber, ingelesa eta frantsesa zer propo rtziotan sartzen duten erabakitzeko (88 atala). Gaur egungo curriculumak
|
hiru
hizkuntzak lantzen ditu(" 1997 Annual Report of the CreeSchoolBoard", Interneten).
|
|
|
Erdaraz, ordea. Han
|
hiru
probintziatan ibiltzen ginen: Bizkaia, Araba eta Burgos. hasi nintzen
|
|
|
1953 urtean Xabierrera etorri nintzen,
|
hiru
urterako. Hemengo ikasle gazteenei eskolak ematen nizkien.
|
|
|
Bost laguneko taldea ginen.
|
Hiru
gipuzkoar eta bi nafar. Hauetako bat Kodes ingurukoa.
|
|
|
Batean, gogoratzen naiz, liburu baten probak zuzentzen ari nintzen egun haietan, eta hemengo basilikan predikatu beharra izan nuen.
|
Hiru
hitz elkarren segidan esaten ezin asmatu, eta hura zen barrega rri gelditzea! Asmo sendo bat hartu nuen bertatik:
|
|
|
Ez zait orain ezer bururatzen,
|
hiru
urterekin edo hasi nintzen eta. Lehenengo, orduan hasi berria izango zen eta escuela vasca izeneko batera bidali ninduten.
|
|
|
Jerusalemen, Meskiten plazan, garai bateko Daviden tenpluaren hondakinen gainean eraikitako meskiten plazan gertatu zen hori. (Daviden tenplua bai, Salomonek egin zuena, kristauentzat ere ezaguna, han aurkitu zuten Jesus galdu zenean, Jainkoaren haserreak deuseztatu egingo zuela iragarri zien juduei, eta urte asko baino lehen suntsitu zuten erromatarrek,
|
hiru
egunetan berreraiki zezakeen tenplu huraxe). Harri haren gainetik igo omen zuen zerura Mahoma profeta San Gabrielek berak, tradizio islamiarrak dioenez.
|
|
|
Lau urte barru hiritarren %40k izango du Internet eta jendea ordaintzeko gertu ager dadin
|
hiru
baldintza behar izango dira: banda zabala, eduki eragingarriak eta komunikazio seguruak.
|
|
|
Batetik, azken hamar urteotan euskal Barne Produktu Gordina (BPG) urtero hazi izan dela Estatu espainiarrean eta Europar Batasunean baino gehiago. Bestetik, azken hogei urteotan, Estatu espainiarrean I+Gko inbertsioak hogei bider gehitu direnbitartean, Espainian
|
hiru
aldiz baino ez direla biderkatu. Gauzak honela, galdera zera litzateke, ba al dago lotura zuzenik eraberrikuntza eta hazkuntza ekonomikoaren artean?
|
|
|
Un reporte expedicionario de los nuevos territorios, Monterrey, Nuevo Leon, Mexiko, 2001eko ekainaren 26an). Berorren ustez,
|
hiru
dira Ezagutza Gizartearen eremu berrietan loratu diren espezieak.
|
|
|
Eredu Estandarrak naturan eragiten duten oinarrizko lau elkarrekintzetatik (elektromagnetikoa, nuklear ahula, nuklear bortitza eta grabitazionala) lehen
|
hirurak
deskribatzen ditu, arrakasta handiz, oinarrizko partikulekin buruturiko esperimentu guzti guztiak doitasun handiz azaltzeko gaitasuna erakutsi duelarik. Ostera, eredu estandarrak esperimentutik ateratako zenbait parametro aske ditu eta unibertsoaren teoria osatua izatetik urruti dago.
|
|
|
Horretarako tunel mikroskopioak berebiziko garrantzia izan du, bai eta horren ondorengotzat har daitezkeen beste hainbat mikroskopio mota ere. Zalantzarik gabe, bada, maila nanometrikoan fisikak, kimikak eta biologiak bat egin dutena baiezta dezakegu, eta milurteko berriaren atarian konputagailuen ahalmenaren handipenak
|
hiru
zientzia horien arteko lotura indartuko du.
|
|
|
Feynman en erantzuna hipotesi atomikoa da, gauza guztiak atomoez eginak daudela, geratu gabe etengabe higitzen aridi ren partikulak, elkar erakarriz banatzen direnean, baina elkar aldaratuz metatu nahi direnean. Beraz, hipotesi atomikoan oinarrituta,
|
hiru
dira, gure ustez, XX. mendeanZientzia ren eta Te knologia ren alorrean mugak zabaldu dituzten lorpenak. Hiru hitzekin sintetizatuko ditugu: atomo a, geneaetabi ta.
|
|
|
Beraz, hipotesi atomikoan oinarrituta, hiru dira, gure ustez, XX. mendeanZientzia ren eta Te knologia ren alorrean mugak zabaldu dituzten lorpenak.
|
Hiru
hitzekin sintetizatuko ditugu: atomo a, geneaetabi ta. Atomo adieraztean, aurreko mendeamateriaren egituraren ikuspegi mikroskopiko batetik bideratu duela esan nahi da, hots, bide horretatik materiaulertzeaz gain gure onurarako erabiltzerik izan dugularik.
|
|
|
Hala ere, zenbait gauza aurresan daitezke. XX. mendeko azken urteetan zientziako
|
hiru
arlok bultzada itzela hartu dute, eta ziurrenik gizartearen bizitzan eragin ikaragarria izango dute XXI. mendean. Ez ginateke harritukoXX. mendean gure gurasoen eta aiton amonen bizitzek jasandako aldaketak baino askoz handiagoak gertatuko balira XXI. mendean.
|
|
|
Ekonomi Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeak (OCDE) 1999tik aurrera darabiltzan datuen arabera, Ezagutzaren inbertsio kopurua
|
hiru
zifraren batuketa da, hots, hezkuntza publikoaren aurrekontua, I+G gastua eta software inbertsioa. Datu hauei bagagozkie, ELGAko Estatuen batez besteko Ezagutza inbertsioa BPGren %8 den bitartean (Digitalismo.
|
|
|
iluntzeko zortzietan hautestontzietako boto kontaketari ekin ondoren, bederatzietan aurreratuzi ren behin behineko lehen emaitzak ez ziren gau guztian zehar aldatu, bederatzi t’erdietarako botoen %47a ezaguna zen eta gaueko hamaiketarako dena amaituta zegoen. Hauteskunde gaua gero eta azkarrago gertatzen ari denaz jabetzeko, hona Eusko Legebiltzarrerako azken
|
hiru
hauteskundeetako abiada:
|
|
|
Oraingo honetan" bigarren eraldaketa handia" agindu du Ibarretxek eta
|
hiru
zutabe nagusi proposatu: a) Informazio Gizartea eraiki; b) Zientzia eta Teknologia egitasmoak areagotu, eta d) Kalitate eta Ezagutzaren Kudeaketa sustatu.
|
|
|
a) Informazio Gizartea eraiki; b) Zientzia eta Teknologia egitasmoak areagotu, eta d) Kalitate eta Ezagutzaren Kudeaketa sustatu.
|
Hiru
zutabe hauek helburu bakar batez: lau urtebarru Euskal Autonomia Erkidegoak Europa rekiko konbergentzia teknologikoa lor dezan, BPGren %1, 7 alegia.
|
|
|
|
Hiru
zutabe hauek diziplinartekoak direnez gero, Eusko Jaurlaritzak aurrekontu berezi eta bateratu batez bilduko ditu eta lehendakariaren zuzendaritzapean arituko den Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Kontseilua sortuko da.
|
|
|
Ez gara nekatuko gauza bera errepikatzen: topiko berak,
|
hiru
esaldi eta lau datutxo azaltzen dira toki guztietan, batetik bestera errebotatuz. Eta gainera, informazio eskasa, gaiztoa eta sasikoa.
|
|
|
Bestalde, Nafarroako gizarteaneuskararen aldeko eskaria egonda ere, hori ez da hizkuntz politika Nafarroa osora zabaltzeko arrazoi, maila pribatuko arazoa da. Artetak bi eremu bereizten ditu, ez
|
hiru
: bat elebiduna eta elebakar gaztelaniazkoa bestea.
|
|
|
Eskubide linguistikoen alorrean literatura asko dago. Eskubideen
|
hiru
belaunaldi, lau belaunaldi aipatzen dira. Lauga rrena litzateke hizkuntz eskubideei dagokiena.
|
|
|
|
Hiru
. Geroari begira landu litzatekeen estrategia da euskaltzaleen modako gaia.
|
|
|
Bi hitz, azkenik, lan honen egiturari buruz.
|
Hiru
kapitulu nagusitan sailkatu ditugu" iritzi publikatu" horri dagozkion pasarteak: " Hezkuntza"," Hizkuntz politika" eta, hi ruga rrena," Euskara, ideologia, politika".
|
|
|
Hezkuntza ren inguruan mamitu den" iritzi publikatuak"
|
hiru
lerro nagusi landu ditu azken garai honetan.
|
|
|
Nafarroa Garaiakoa, laster batean
|
hiru
probintzietara etor dakigukeen patroitzaren zuzendaritza eta aginte moduaren laborategi lan aurreratua dela gauza argia da. Agintean dago espainiar eskubia.
|
|
|
Horra hor zuzenbide positiboaren eraginkortasuna eta balioa. Legea egin ahal izatea eta
|
hirutan
banatuta zuten zonaldeen eraentza juridikoa zapping a bailitzan aldatuz doaz, dekretuz dekretu.
|
|
|
Haatik, ezin dezakegu ahantz hainbat euskal herritar oraindik ere erdaldunak direna, eta justiziaz beraz, ezin ditzakegula ezelan ere zapal eta bazter. ...arazoa ez bailitzan, Euskal Herriko hainbat eskualdetako hizkuntza nagusi eta lehena erdara dela. b) Euskararen zabalkundea oso prozesu geldoa izanen dela, eta berrogei urte dugula, behintzat, Euskal Herri osoa berreuskaldundu baino lehen. c) Euskal Herria ren egitura soziala eta historikoa ikusita, elkarrekin batera joan eta borrokatu arren, bakoitzakbe re erritmoari eutsi behar diola, eta beraz
|
hiru
ekintzae remu nagusi desberdindu behar ditugula, gero bakoitzaren barruan egin daitezkeen diferentziez gain: erkidego autonomoa, Nafarroa Garaia eta Iparraldea. d) Euskara industrian eta bizitzan sartzeko ahalegin berezia egin behar dugula:
|
|
|
2. Soziologo batek nik baino zuzenago erantzungo lukeenarren, ditudan datu apurrak eta nire intuizioa baliatuz, Hegoaldeko euskal gizartean
|
hiru
segmentu nagusi bereiz daitezke: euskalgintzaren alde (modu aktiboan zein pasiboan) ja rdun duena eta ari dena, batetik; euskalgintzaren alde egin ez duena (kontra zegoelako edo behin ere garrantzia eman ez diolako) baina une honetan euskararen garapenak eta euskal identitateak beldurtu egin duena, bestetik; eta egun eskoletan dauden haur eta gazteak, azkenik.
|
|
|
Ondoren, iritzi emaile hauei egin dizkiegun
|
hiru
galderak datoz:
|
|
|
Hori dela eta, euskalgintzan hasierako egoerara jo behar dugu ahal den neurrian. Elebitasunaren aldeko apustua egitea onuragarria dela uste dut, euskararen normalizaziorako
|
hiru
erronkei eutsiz: zabalkunde funtzionala, demografikoa eta geografikoa.
|