|
2008
|
|
|
Bi andanak ados emanak ziren eskualde bakoitxean aurreko bi tirariak
|
emakumeak
izateko. Gizonak tirria hobea izanez bere alde tiran, aurrean emakumea senti duenean.
|
|
|
Bi andanak ados emanak ziren eskualde bakoitxean aurreko bi tirariak emakumeak izateko. Gizonak tirria hobea izanez bere alde tiran, aurrean
|
emakumea
senti duenean.
|
|
|
Soka tirariak eman dira beren tokietan.
|
Emakumeak
aurrean, eskualde bakoitxetik bi eta lau gizonak ondotik. Jauzi punpe tiki batzu ere egiten dituzte, zain ginarrien iratzararazteko bezala.
|
|
|
Ixtorio honetan aipatzen ditudan
|
emakume
, gizon eta hauen bizi lekuen ezagutzaren egitera (bi edo hiru salbu) hobe dukezu ez abiaturik. Zure bizi guzian ibili behar baitzenuke hatzeman etzeniokenaren bilari.
|
|
|
Oroitmen hitsa egun ez bazait itzali Doitto bat, zorionez, dikezut estali
|
Emakume
guztiak ez dira" Roxali"
|
|
|
Ez da baitezbada elkarretaratzearen beharrik mundu hau utzia duten ezagun eta maitatuez orhoitzeko! Hala ere, gehiengo baten oroimenetik hobeki agertzen dira, iragan bizian ondokoentzat lan egin duten
|
emakume
eta gizonen arrastoak, bakoitxaren garaian, aintzinekoen jarraibidean ondokoeri utziak. Eta hola du segitzen, mundutiarren biziak.
|
|
2009
|
|
|
Ez da mutil txarra, eta aski ederra ere da, baino ez da atrebitzen sobera neskekin, lotsatia da. Badu aski denbora oraindikan, eta ez zait presatzen bertze
|
emakume
bat senditzia inguru hauetan. Dena dela, nerekin bezin ongi ez da inola izango, hartaz segur, eta ez naizelako betikoa da bakarrik hortaz pentsatu beharra.
|
|
|
Hara sartuko da geroxeago Timo, anaia bik atendituko dute: batak, hitzmurritz, ogia eta espartinak eskuratzen dizkion bitartean, besteak,
|
emakume
bati olioa granelean zerbitzatzen dion artean, ‘Altzaiko kotxea’ eguerdi partean ateratzen dela baietsiko dio. albaren irudiak 24
|
|
|
Eguerdi aurreko zeru azularen azpian, leunak atzean, borda bat han, beste bat hemen, Gardain: sei zazpi etxe hor hor dorre apaleko elizaren ingurura bilduak; alor batean, bi
|
emakume
laian ari dira; hegan doa txori banda bat.
|
|
|
Oilategi aldetik
|
emakume
xahar bat, esku batez oihal zatiz petatxatutako amantala jasota, besteaz etorri berriari so egiteko begiak eguzkitik babesten ditu.
|
|
|
Zaldi bati hurbil den jende talde batean dago Timo... Xuxen berari ari zaio
|
emakume
ilegorri bat hizketan; hitz etenak heldu dira guri:
|
|
|
|
Emakume
ilegorri hura: Astri, Irlandakoa, erruki sozietate batekoa," umezurtz kontu" hirira etorri eta, orain Arrabalean ematen duena eguna:
|
|
|
Bainuetxeko jantokian, pertsonaia barreiatuak. Traje ilunak, bastoiak, egunkariak gizonezkoek; soineko arinak, aurpegi pintatuak, parasolak
|
emakumeek
.
|
|
|
Baserri atzeko aldean
|
emakume
bat aizkora dabilkiela egurra egiten ari da.
|
|
|
Etxetik inora doalarik,
|
emakume
batek, burupainueloarekin ezkutatzen digu aurpegia.
|
|
|
Paretak beztutako sukaldean, zangoa igeltsuan bildurik lastozko besaulkian ezarrita
|
emakumea
, alde batera mahats aihen eta barreñoak... egur erre, potaje, botiken usaina...
|
|
|
kamioi bat, zamari bi, bizikletazale bat pakete karrioan. Kantoi batean
|
emakume
bat, kaja bat atzean, beste bat aurrean duela: zigarroak, pipak, karameloak saltzen ari da.
|
|
|
Kanpoan, labaderoan, goiznabarreko argi beltxurizkan, arropa jo eta xuka, badira hiru lau
|
emakume
. Txizalekuan mutiko bat dago haiei ebaska begira.
|
|
|
iturri bat, txabola batzuk, moto bat, abere gorotzak. Iturriaren aldean, tronko batean jarrita, beltzez jantzitako hiru
|
emakume
zimur Timori begira daude. Haietako batek, noski Timok zeozer esan die, ta:
|
|
|
Herriko plaza luze irregularra. Lau txorroko iturriaren inguruan, aguadoreak beren karrotxoekin, eta pegarrekin
|
emakumeak
. Eztabaidak, oihuak, irriak:
|
|
2012
|
|
|
Nire erruak garbitu ditut kisuaz lasai nago, baina ez dut etsiko! beste edozein
|
emakumek
nahi izango lukeena nahi dut, zerua, zu ene zeru urdin.
|
|
|
Zuk bakarrik baitakizu zer esan nahi duen horrek ahul belaunikatzen bainaiz eta sorbaldetan zure izena idatzi nahi zuen hauts zuria dut zuk soilik dakizu zer esan nahi duen horrek zuk bakarrik dakizu nor naizen lau pareta hutsen erdian
|
emakume
bat emakume honen kantu bat utzi zenidan eta inoiz baino gehiago maite zaitut eta pareta zurian zure izena idazten segituko dut klarionaz nerabe baten gisa zure izena munduko zoko guztietan idatziko dut, zurea bakarrik zuk bakarrik baitakizu zer esan nahi duen.
|
|
|
Zuk bakarrik baitakizu zer esan nahi duen horrek ahul belaunikatzen bainaiz eta sorbaldetan zure izena idatzi nahi zuen hauts zuria dut zuk soilik dakizu zer esan nahi duen horrek zuk bakarrik dakizu nor naizen lau pareta hutsen erdian emakume bat
|
emakume
honen kantu bat utzi zenidan eta inoiz baino gehiago maite zaitut eta pareta zurian zure izena idazten segituko dut klarionaz nerabe baten gisa zure izena munduko zoko guztietan idatziko dut, zurea bakarrik zuk bakarrik baitakizu zer esan nahi duen.
|
|
|
Inguruko mugimenduei ere zabaltzen zaie: Algerreko elkarrizketen inguruan, blokearen barne lotura indartzeko estakuru, hausturak eragiten dira (internazionalistak,
|
emakumeak
, ekologia, euskara...).
|
|
|
Gerokoetan, eskema horrek hartuko du karikatura itxura (hala nola modelo sobietarraren goraipatze sistematikoaren denboretan34), edo molde aski tragikoak, bereziki Algerreko negoziaketen inguruan, non blokearen barne lotura indartzeko, mugimendu sozial askotan (internazionalistak, ekologia,
|
emakumeak
...) hausturak eragin baitziren35.
|
|
|
Bainan horra, gogotik kentzen ez dutan lelo sakratua ez nauk hemengoaaldi bat gehiago ezeztarazten dizkit gorputz jaiduren ausartkeriak. Horra bi
|
emakume
: Quebec eko Marie Ange eta Manitobako Shirley, bi izar ene orhoitmenean, beren gorputz pollitetan dauzkate gogo sano bizikor eta garbiak, gorputz edertasunaren eta gogo garbitasunaren batgintzaz.
|
|
2013
|
|
|
Zer gertatu da, zerbeitek aldatu ote du bikotearen egonkortasuna. Bai. Egia dela nire lanarentzat topaketa iragankor batzuk ukan ditudala
|
emakumeekin
, bezero batzuekin eta gau batez nire emazteak azarkatu ninduen. Ezagutzen zuen emakume hori zure emazteak. Ez, orain berean erran dizudan bezala, bezero iragankor baina garrantzitsua zen nire lanarentzat. Merkatu bat nahi nuen ardietsi lantegia garatzeko eta zonbeit aldiz behar da" bere pertsonaz ordaindu" helburua heltzeko.
|
|
|
Zer gertatu da, zerbeitek aldatu ote du bikotearen egonkortasuna. Bai. Egia dela nire lanarentzat topaketa iragankor batzuk ukan ditudala emakumeekin, bezero batzuekin eta gau batez nire emazteak azarkatu ninduen. Ezagutzen zuen
|
emakume
hori zure emazteak. Ez, orain berean erran dizudan bezala, bezero iragankor baina garrantzitsua zen nire lanarentzat. Merkatu bat nahi nuen ardietsi lantegia garatzeko eta zonbeit aldiz behar da" bere pertsonaz ordaindu" helburua heltzeko.
|
|
|
Udaletxe aitzinean, talde batek igurikatzen zuen agerraldi tenorea. Hor baziren bikoteak eta gizon
|
emakume
bakar batzuk. Kasik denek udako jantziak eta iguzkiko begilagunak zeuzkaten.
|
|
|
Elorri
|
emakumeak
hartu zuen eleka: Ikusketan agertu zaigu gizon bat. Ez zen gurekin autobusean eta ez dakigu nondik atera zaigun ere.
|
|
|
Tauladan, jendeek orain, joan etorriak egiten zituzten,
|
emakumeen
oihuek zeharkatzen zuten gune osoa. Errejentak galdegiten zuen mediku bat, anbulantzia, beste batzuek apeza.
|
|
|
Bere lekutik entzun zuen gizon eta
|
emakume
bitarteko eztabaida, ekaitzaren harrabotsa izanik ere. Aldiz ez zuen ulertzen beren erranak.
|
|
|
Nire senarrarekin ez genuen harremanik gehiago. Duela zonbeit urte harreman bat ukan zuen beste
|
emakumearekin
eta gero biga, hiru eta ez dakit zenbat... Lehenik ez nekien gauza hori eta susmoak etorri zitzaizkidan Pauera joaten zelakotz frangotan bere lanarendako, gauaz. Hola erraten zidan baina azkenean erabakia hartu nuen haren segitzeko.
|
|
|
Orduan jakin nuen. Beste
|
emakume
bat ikustera joaten zen. Ikasi orduko, nire senarrari mintzatu nion hortaz eta esan zidan utziko zituela harreman horiek, maitatzen ninduela eta nirekin segitu nahi zuela bizitzea.
|
|
|
Jarraiki zituen bere amodiozko ibilerak, bere akats gehiena zen hori, errotik lotua, odoletik hartua, sexu harremanak baitezpadakoak izan balire bezala.
|
Emakumeak
biltzen zituen, zonbeitek pozko emakumeak biltzen dituzten bezala. Denbora pasa bat bakarrik, badakizu.
|
|
|
Jarraiki zituen bere amodiozko ibilerak, bere akats gehiena zen hori, errotik lotua, odoletik hartua, sexu harremanak baitezpadakoak izan balire bezala. Emakumeak biltzen zituen, zonbeitek pozko
|
emakumeak
biltzen dituzten bezala. Denbora pasa bat bakarrik, badakizu.
|
|
|
Joan zen beribilera, gibeleko arka zabaldu zuen, eta barnean ezarri zituen maleta batzuk.
|
Emakume
bat jarraitu zitzaion Josepi eta Ostemuturrek Lore ezagutu zuen berehala. Azken hau, igan zen 4X4 aren aitzinean eta igurikatu zuen.
|
|
|
Atarian heltzeko harrizko eskalera igan zuten eta etorri ziren ate lodi aitzinera. Ate hori, hiru zatiz osatua, erdi idekia zen eta Frantxoa eta Felix sartu bezain laster,
|
emakume
bat agertu zitzaien. Etxehori naiz eta horra Ostemutur nire axuanta. Ihintza naiz, hemengo gelaria. Ongi, sar zaitezte egongelara, nagusia ez da oraino hor baina ez da luzatuko, eseri zaitezte.
|
|
|
Gorputz mehe eta arin zeukan, emazte izpi bat, begitarte arrosa eta minbera, ile zuri zuriak. Hain bizia eta hain gixakoa zelako, iruditzen zitzaion antzezle bat, markesaren jokoa jokatzen ari eta ez egiazko
|
emakume
zahar bat. Maitakizun eta amatxi fidagarri bat, hobeago errateko. Hartuko duzue zerbeit jauna igurikatzeko?
|
|
|
|
Emakumeak
begiratu zuen erroitzaren zola. Izigarriko barnetasuna bazuen eta zola zolan Oladubiko erreka ikusten zen, tipia, hertsia.
|
|
|
Etxehorik Lorerengandik bereizten zuten urrats batzuek egin zituen.
|
Emakumeak
doi doia astia ukan zuen ikerlariaren paltoko besoari lotzeko. Bere gorputz osoa zintzilik zegoen hutsaren gainean eta Etxehorik, sarearen kontra lehertua zelakotz, ez zuen deusik egiten ahal.
|
|
|
Pilpirak jasan zituen. Bi minutu ondotik bi kide jautsi ziren eta orduan ongi ikusi zituen senarra
|
emakumearekin
. Gorkak atxikitzen zuen gerritik eta hark lepotik.
|
|
|
Azken so bat botatu zuen leihora. Biak zutik zeuden tinkatuak,
|
emakumearen
gona erori zen lurrera, mantarra jarraituz. Bularrak eta bi diti urguilutsuak agertu ziren.
|
|
|
Bakarrik. Bakarrik bai, zer uste dun
|
emakume
batekin sartu naizela. Ea laztana! Bai, emakume batekin sartu haizela uste diat.
|
|
|
Bakarrik. Bakarrik bai, zer uste dun emakume batekin sartu naizela? Ea laztana! Bai,
|
emakume
batekin sartu haizela uste diat. Aski luzatu duk egoera hori, oroz gainetik ez nauk hiri fida, ez haut gehiago maite.
|
|
|
Badakik zer entzuna nuen! " zu zara laztana" zer erran diezadakek, ea. Bai, aldi bat harremanak ukan ditinat bertze
|
emakume
batekilan eta... Aldi bat bakarrik! eta atzokoa zer zen. Hori ez dun kondatzen, garrantzitsuena dun maite haudala. Nola, nola!
|
|
|
eta atzokoa zer zen. Hori ez dun kondatzen, garrantzitsuena dun maite haudala. Nola, nola! Larrua jotzen duk bertze
|
emakumearekin
, erran nikek bertze emakumeekin, eta baieztatzen didak ez dela garrantzitsua! Norengandik trufatzen haiza. Utziko dinat hori oro, egia erraten dinat, maite haut. Ikusten dinat orain zer erokeria zen nire bizi-moldea. Berantegi duk oraino.
|
|
|
eta atzokoa zer zen. Hori ez dun kondatzen, garrantzitsuena dun maite haudala. Nola, nola! Larrua jotzen duk bertze emakumearekin, erran nikek bertze
|
emakumeekin
, eta baieztatzen didak ez dela garrantzitsua! Norengandik trufatzen haiza. Utziko dinat hori oro, egia erraten dinat, maite haut. Ikusten dinat orain zer erokeria zen nire bizi-moldea. Berantegi duk oraino.
|
|
|
Ihintzari irriño bat atera zitzaion ezpainetan, gehitu aitzin: Zu orduan, zer listafina! Beharbada zernahi sofritzen du
|
emakume
gaixo horrek. Ongi, ongi, laster joanen naiz Bospasei kilometro egin ditut lasterka eta ez naiz batere akitua. Atxikitzen dut nire gaztetasuna.
|
|
2015
|
|
|
Gizonaren bakartasuna ikusirik, lotan jarri eta bere saihetshezur bait kendu zion eta hutsunea haragiz bete
|
emakumea
moldatzeko eta gizona iratzarriz oparia eman zion: " Hau bai dela ene hezurraren hezur, ene haragiaren haragi!"
|
|
|
|
Emakume
izango da deitua
|
|
|
Sugea zen Jainko jaunak egindako piztiarik maltzurrena. Sugeak esan zion
|
emakumeari
: Jainkoak debekatu egin dizue baratzeko arbola guzietako fruituak jatea, ezta. Ez, erantzun zion emakumeak, soilik baratze erdian dagoen zuhaitz horretatik zehazki ez jatea esan digu, hilko ginatekela. Ez zarete inolaz ere hilko, emazte esan zion sugeakongi daki Jainkoak hartatik jan dezazuenean, begiak zabalduko zaizkizuela, eta bera bezalako bihurtuko zaretela, dena ezagutzeko ahalmena sortuz. ... Hartu zuen, beraz, haren fruituetariko bat eta jan egin zuen.
|
|
|
Sugea zen Jainko jaunak egindako piztiarik maltzurrena. Sugeak esan zion emakumeari: Jainkoak debekatu egin dizue baratzeko arbola guzietako fruituak jatea, ezta. Ez, erantzun zion
|
emakumeak
, soilik baratze erdian dagoen zuhaitz horretatik zehazki ez jatea esan digu, hilko ginatekela. Ez zarete inolaz ere hilko, emazte esan zion sugeakongi daki Jainkoak hartatik jan dezazuenean, begiak zabalduko zaizkizuela, eta bera bezalako bihurtuko zaretela, dena ezagutzeko ahalmena sortuz. Aita, nola zekien hori sugeak. Ez baitakit, ttiki, lasai, entzun: Ikusi zuen emakumeak fruitua gozoa zela, ... Hartu zuen, beraz, haren fruituetariko bat eta jan egin zuen.
|
|
|
Sugea zen Jainko jaunak egindako piztiarik maltzurrena. ...ta. Ez, erantzun zion emakumeak, soilik baratze erdian dagoen zuhaitz horretatik zehazki ez jatea esan digu, hilko ginatekela. Ez zarete inolaz ere hilko, emazte esan zion sugeakongi daki Jainkoak hartatik jan dezazuenean, begiak zabalduko zaizkizuela, eta bera bezalako bihurtuko zaretela, dena ezagutzeko ahalmena sortuz. Aita, nola zekien hori sugeak. Ez baitakit, ttiki, lasai, entzun: Ikusi zuen
|
emakumeak
fruitua gozoa zela, arbola ikusgarria eta jakituria lortzeko desiragarria. Hartu zuen, beraz, haren fruituetariko bat eta jan egin zuen.
|
|
2016
|
|
|
Garai haien lekuko oraino, baserriak eskutan hartu zituzten
|
emakumeak
, ez zelarik oraino makinarik eta denak eskuz egin behar. Gogoan daukat Bitiriñako neskatxa hura:
|
|
|
Alemanak bixtan gintien. Haltz oihan batian zien, Ate handien ondoan,
|
emakume
eta haur eta guziak, uii, uii, uii, denak orroz ari. Eta gu, ongi argitu gabe, partituak ginen trenez, Belgikarat buruz.
|
|
|
" gizon onak" (bon homme) ziren. Giristinoak ziren beraz, baina ez
|
emakumeen
baztertzaileak. Iduriz erlijio hori Erromakoa baino zorrotzagoa zen eta gehiago eskatzen zuen sinesleengandik.
|
|
|
Alabaina, berrikitan apartamendu hori alokatzen zuen gizonak bere emaztea hila zuen bertan eta behere aldean pasatzen zen Urhandira gorputza botaia. Egun batzuen buruan
|
emakumea
agertu zen ur bazterreko laparretan kokaturik. Gizona arrastatua izan zen eta jujatua.
|
|
|
emazteen kontrakoa dela, beraz munduko populazio erdiaren aurkakoa! Gizon eta
|
emakume
gehienek hain barneratua dute," normala" bezala agertzen zaiela bizi duten egoera. Talde baztertuetako emazteek bereizketa bikoitza jasaten dute!
|
|
|
Orain idaztera noan liburuaren bitartez, agian galdera hauen erantzuna izanen dugu, baita agoten gaia argituko dugu eta beste batzuk hunkituko, adibidez emazteen lekua gure jendartean. Euskal Herriko legeen arabera ez baitzen bereizkuntzarik egiten
|
emakumeei buruz
, mendeetan zehar Ameztoiko ondorengoa neskek ukan dute batez ere. Emazteak oinordekoak ziren, baina beren izenak gutxitan ageri dira Batzar Nagusietan, auzitegietako erabakietan edo notario aktetan, gehienetan familiako gizon batek ordezkatzen baitzituen, salbu ezkontzako kontratuak edo testamentuak zirelarik.
|
|
|
Horrengatik baten testua baizik ez dut ezarriko ondotik:
|
emakumearena
(Artxiboak 16). Ohargarri da Marie Antonenak ez duela senarraren baimenik behar testamentuaren egiteko, oraindik euskal ohituren eragina ez baita desagertua.
|
|
|
Txinako edo Japoniako Gorteetako
|
emakume
banintz poema ederrak idatziko nituzke irudi ederrez edertuak.
|
|
2017
|
|
|
Uholdea hasiko da,, idatzita dagoen bezala Anartean, ikusi bai, ikusi ditut biak, gizon eta
|
emakumea
Eta haien eragina ona ez dela frogatu arren
|
|
|
Zenbat musu ematen nion
|
emakume
horri zenbat aldiz esan nion zaitut betiko nola so egiten nion begietara maitasunez betea dena daki ohar guztiak hartu ditu bere burmuineko kaierran hamaika musu mila maite zaitut amodioz esanak bizpahiru errutinaz
|
|
|
Munduan diren borondate oneko gizon eta
|
emakume
guztiei dagokien lez pakea eskeintzen nion eta berak, izorra hadi!!
|
|
|
|
Emakume
zuzenak, okerrak, kirtenak
|
|
|
Izaitez, astiro astiro, bat bestearen ondotik, gizon
|
emakumeak
biluzten ziren. Oihuak botatuz bikoteak osatzen ziren.
|
|
|
Urrunago, emazte zahar batek xurgatzen zuen gazte baten zakila. Han gizon gazte bat larrua jotzen ari zen,
|
emakume
hura baino zaharragoarekin. Maiderri iduritzen zitzaion seme amak zirela.
|
|
|
Eta zu. Ni deabrua naiz eta deabrukeriaz bizi naiz.
|
Emakumeek
maite dituzten debekatuak diren gauzak. Nirekin sexu haremanak ukaitea gustatzen dizkietenei. Berehala esan behar dizut ez naizela etorri haremanak zurekin ukaiteko.
|
|
|
Esan nezake gozamena. Nik ez ditut
|
emakumeak
maite, nik gorrotatzen ditut emakumeak, jainkoaren kreatura itxuratiak eta maltzurrak dira. Bai ongi, ulertu dut, esan zuen Etxehorik burua kulunkatuz... baina ez duzu oraindik egiten. Harritu zen ikertzailea. Bai, hementxe, segitzen dut lan txar hori.
|
|
|
Esan nezake gozamena. Nik ez ditut emakumeak maite, nik gorrotatzen ditut
|
emakumeak
, jainkoaren kreatura itxuratiak eta maltzurrak dira. Bai ongi, ulertu dut, esan zuen Etxehorik burua kulunkatuz... baina ez duzu oraindik egiten. Harritu zen ikertzailea. Bai, hementxe, segitzen dut lan txar hori.
|
|
|
Torturaren pean, sorginak, gezur zentzugabe eta handienak, esaten ahal ditu. Jadanik irakurri dut hori. Eta akelarretik etortzen dira
|
emakume
guziak. Ez da nire afera. Beharbada zurea dago. Bai nirea dago eta behar dut baitezpada azken emakumea berreskuratu.
|
|
|
Eta akelarretik etortzen dira emakume guziak. Ez da nire afera. Beharbada zurea dago. Bai nirea dago eta behar dut baitezpada azken
|
emakumea
berreskuratu. BAITEZPADA. Egin ezazu baina lasaitzen zaitut, jakin ezazu borreroa joaten dela, Santiagora doala. Zoaz. Jarraitzen dut nire bilaketa.
|
|
|
Ondoko sotoetatik auhenak igaiten ziren.
|
Emakumeen
auhenak, oihuak bilakatuz, helez egonez. Beldurra hedatzen zen lurpeetan.
|
|
|
Elbarritzen duena, gogoeta bat bakarrik baimetzen duena, heriotza. Irudi makabroak elkar joka ari ziren; odola,
|
emakume
kateatuak, gorputz hautsiak, oihu ikaragarriak.
|
|
|
Batzuetan nire lanbidea delako. Urde zerrikeria, errateko maneran. Errateko maneran. Eta akelarreak? Galdegin zuen Etxehorik. Bilatzeko fase bat heientzat,
|
emakumeak
hautatzeko. Ahalaz ahaiderik gabe eta bizitik baztertuak.
|
|
|
Orain nahi zuen minarazi, behar zuen
|
emakumearen
mina gozatu, ezin zuen ihardoki gehiago. Ez pentsa, hobe da nik egin diezazudan.
|
|
|
Orduan igurikatzen zuen bere orgatxaren ondoan. Barnean zetzan
|
emakume
bat, hila, eta gainean ezarri zituen abarrak eta hostoak gorputza gordetzeko. Ondoan, zeuden beharrezko tresnak eta bidoi txiki batzuk erregaiez beteak.
|
|
|
Biluzgorri zelako egon zen une bat haren alboan eta so egin bere emetasunari. Ez zekien zertako baina
|
emakumearen
gorputza ikusiz, plazerra ukan zuen. Lana bururatua zen.
|
|
|
Ez zen egiazki ederra baina bazuen emazteek xarma deitzen dutena. Haren manera so egiteko, haren manera solaskidea eskanatzeko, behako zalu batez, bereziki
|
emakumeen
gorputza. Haren begiak, haren begirada sakona non ezer ez agertzen baitzen, non ezinezkoa baitzen sartzea.
|
|
|
Pilotak beste punpak egin zituen. Behar genuke
|
emakumearen
izena aurkitu, hori bederen, nonbaitik abiatzeko, proposatu zuen Felixek. Bai, norbaiti faltako zaio; adiskidei, senarrari, etxekoei... Behar dugu igurikatu. Goaitatzea konponbide ona ote duk?
|
|
|
Zainetan, erabaki zuen Dulin Marie jeanne ikustera joatea.
|
Emakume
horrek ez zion dena erran. Behar zituen gauzak sakondu.
|
|
|
Frantxoa ez zen batere irrigura eta berehala pentsatu zion Lowoski
|
emakumeari
. Erdi ikusten zuen jostatzen ari zen drama, Baionako hirian, beharbada Euskal Herri osoan.
|
|
|
Azkenean, erdi hila, hitzarmenarazi zidaten. Ez zen nire falta... abade Dominixe, ez zen nire falta. Ez Andoni, ez zen zure falta. Hola jakin nuen deabrua sartzen zitzaidala buruan. Ez dut ulertzen, zer nahi duzu erran. Gertaera haren ondotik, bortxatua izan nintzen toleatzea eta toleatu nituen bertze gizon
|
emakumeak
. Galtzen nuen burua, ero bilakatzen nintzen.
|
|
|
Azkenean plazerra hartzen nuen. Laket zitzaidan bereziki
|
emakumeak
toleatzea, maite nuen entzutea beren oihuak, beren eskariak. Baina banekien ere galdua nintzela, ulertzen nuen deabruak menperatua zidala arima.
|
|
|
Badut beti gutizia hori nire tripari lotua:
|
emakumeen
oinazez gozatzen naiz. Badakit borrero bat bilakatua naizela baina ez dut bertze biderik.
|
|
|
Marie Curie() Sklodowska abizenez Varsovian jaioa, 1892an Parisera etorria, Pierre Curie fisikaria esposatu du 1895ean. Sorbonan irakasle sartzen da, lehen
|
emakumea
. Thoriumaren radioaktibitatea edireten du.
|
|
|
lege salikoa, Philippe IV le Belek sortua: tronutik bazterturik daude
|
emakumeak
, baita haien ondoko gizonak. Adibidez erregeak alaba bakarra balin badu, printzesa horren semea ezin izan da Frantziako errege:
|
|
|
Christinek askoz gehiago erraten du. Bera feminista den bezala, Jeannez oso burgoi dago, horren ospeaz baliatzen da
|
emakumeen alde
, horien adorea bikainki erakusten duela azpimarratuz. Bestalde olerkia orduko patriotismo klasikoan geratzen da, hots erregeari zor zaion atxikimendu leialean.
|
|
|
Halaber
|
emakumeen
eskubideez, Frantziako Errepublika oso berankor eta berantiar agertu da: bozkatzeko eskubidea de Gaullek eman zien 1944ko ordenantza batez, bigarren mundu gerlaren bukaerantz.
|
|
|
1914 gerlak Frantziako banderaz oroitzapenaren eta hilen bandera egin zuen. (...) Dudarik ez da gerlak, eta gehiago ere gerla osteak, euskaldunak egiazki frantziar sentitzen ziren gizon eta
|
emakume
egin zituztela. Baina paradoxa zinez bitxia da herioak eta minak ziotela sinetsarazi".
|
|
|
Frantziako historian eta mitologian erdiz erdi agertzen da Jeanne d’Arc askatzaile martiriaren itxura mistiko eta karismatikoa. Horri esker Frantziak
|
emakume
baten antza du: andre sakratua da, de Gaulleren madona," Notre Dame la France", era laikoan Marianne, eta oraino" l’Etat Providence", bere bular emankorrei esker gurgarria hau ere.
|
|
|
Jeanne d’Arc() Lorrainako neska gaztea, figura profetiko, epiko, karismatikoa, frantziar abertzaletasunaren ama birjina bezala ikus daiteke Jules Michelet historialariaren ondotik. Frantziari
|
emakume
maitagarri baten itxura eman dio. Jeanne d’Arc maite ez duten frantziar bakarretarik izango da Chevenement barne arazoetako eta defentsako ministro ohi ultra jakobinoa:
|
|
2018
|
|
|
Esan genituen eta bete ez ditugun gauza asko gogoratzen dira, jakina, edo orain ikusten ez dira lehen ikusten ez genituen akatsak. Okerrena da ez dela gure nerabezaroko uztai eta gezien gerla haiek bezala, sartu ametsez betetako gazte bezala sartu ginelako eta irten gizon eta
|
emakume
hautsiak legez.
|
|
|
Euskal Estatuak" pertsona guztien gutxieneko beharrizanak ase eta eskubide guztiak errespetatu eta gizon eta
|
emakumeen arteko
berdintasuna bermatuko zuela", horrela, berez?... Estatu kapitalista edo sozialdemokrata batek, imajinatzen dut.
|
|
|
Euskal emazteek badakite
|
emakumeen
eta usatuzko politezia biltzen, bai eta beren berezko apaltasuna ere. Arrotz baten kanpoa eta itxura on 190 zaizkien ber, abilki hartaz dena oro ikertzen dute eta haien ustez gustatzen zaizkion gaiak dituzte harekin hizpide.
|
|
|
Egiazko tradizioak berak asmaturiko kontuekin nahasi zituen, adibidez, couvaderekin. Estrabonen arabera, antzinako kantabriarren artean,
|
emakumeak
, erditutakoan, ohetik jaiki eta senarrari uzten zion tokia. Xahok ezbaian jartzen ez zuenez euskaldunak (edo, behintzat, arabarrak, bizkaitarrak, gipuzkoarrak eta lapurtarrak) kantabriarrak zirela, zeharo sinesten zuen errito horretan.
|
|
2021
|
|
|
Bainan hala ere, beti badira ainitz emazteki tratu txarrak jasaiten dituztenak, gaur egun ere. Atzo, leitu dut egunkari batean, 75
|
emakume
garbituak edo erahilak izan direla jadanik urte bakar huntan, urtarriletik uztaila bitartean....
|
|
|
Kontrol batean gelditu ez zen
|
emakume
bat larri zauritu zuten ere.
|
|
|
1979ko ekainean, kalez jantzitako polizia bat zebilen ostatuz ostatu, eta ‘Apolo’ diskotekan ari omen zen goizeko bost orenetan euskaldunak iraintzen: AVoy a cargarme a algun vasco" edo" Estoy del Pais Vasco hasta los cojones". 162 Tabernako nagusia mehatxatu zuen eta Vicente Vadillo,
|
emakumez
jantzita, haren defentsan atera zitzaion; poliziak hil zuen, tiro bat aurpegian.
|