|
2000
|
|
|
autopertzepzioa gara dadin eta ondorio sozialak izan ditzan.Nortasun guztien eraikuntzan bezalaxe (taldekoak izan zein banakoak izan), ezinbestekoa da nortasunaren subjektuak bere izatearen pertzepzioa edukitzea. . Ni neu naiz, esaten dudanean, honela neure
|
buruari
nortasuna aitortuz, neure osotasunaren(, batnaiz?) eta denboran zeharreko neure jarraikortasunaren(, atzokoa naiz, eta bihar erehalakoa izango naiz?) pertzepzioan oinarritzen naiz1 Pertzepzio hori gabe, neureosotasun fisikoak zein denboran zehar bat bera iraun izanak ez dute, berez eta eramekanikoan, nire nortasuna sortzen. Berdin gertatzen da talde nortasunekin:
|
|
|
izendatzen duena, epe luzeak baldintzatua da, eta historian zehar taldebatek gizaldiz gizaldi transmititzen diren gizarteko praktiken multzoa sortzen dueneanosatzen da. Gizarteko praktiken multzo honek bestelako taldeengandik bereizten du, eta oinarri horren gainean hautematen du taldeak bere
|
burua
talde gisa. Horrela, jarraitzen du autoreak Devereux aipatuz, izaera etnikoa, bi datu motek osatzen dute: taldearen jokaera, zuzenean beha daitekeen neurrian, eta taldeko kideek beren ezaugarriei buruz egiten dituzten auto orokortzeak? 3 Beraz, ezberdintasun enpirikoarenexistentziari taldeak bere buruaz duen pertzepzioa gehitzen zaiola esan dezakegu, ondorio gisa.
|
|
|
Gizarteko praktiken multzo honek bestelako taldeengandik bereizten du, eta oinarri horren gainean hautematen du taldeak bere burua talde gisa. Horrela, jarraitzen du autoreak Devereux aipatuz, izaera etnikoa, bi datu motek osatzen dute: taldearen jokaera, zuzenean beha daitekeen neurrian, eta taldeko kideek beren ezaugarriei buruz egiten dituzten auto orokortzeak? 3 Beraz, ezberdintasun enpirikoarenexistentziari taldeak bere
|
buruaz
duen pertzepzioa gehitzen zaiola esan dezakegu, ondorio gisa.
|
|
|
Beraz, honela uler dezakegu eremu publikoa: hedabideek mugatzen dutenesparruko komunitateko kideek, hedabideen bitartez, bata bestearekin kontaktuan jarrieta beren
|
burua
–gu, gisa osatzen duteneko eremua.
|
|
|
Egituraketa politiko administratibo bereizgarririk ez duen Ipar EuskalHerrian, euskal nortasunak esangura etnikoa du gehienbat, bereziki hizkuntza etajatorriari lotua. Euskal Autonomia Erkidegoan, bertan bere
|
burua
Euskadi edo PaisVasco izendatzen duen egitura politiko administratiboa dagoelarik, euskal nortasuneanaskoz pisu handiagoa bide du politikaren eta, oro har, eremu publikoaren bitartekotzak.Antzeko zerbait aurki dezakegu Nafarroa Garaian ere: egitura politiko administratibopropioa, kasu honetan euskaltasunetik at edo are euskaltasunaren aurka eraikitzendena, horrek, itxura denez?
|
|
|
Honaino iritsita, hain oinarri ezberdinetatik eraikitzen diren nortasunak berdinakote diren galde geniezaioke geure
|
buruari
. Esan nahi baita, banakoen mailan zein gizartearen mailan inplikazio bera ote dute hizkuntza, jatorri edo historiagatik euskaldunsentitzeak edo atxikimendu politiko edo are administratibo hutsagatik euskal herritar (euskal hiritar litzateke, agian, hemen termino egokiena, demokrazia liberalarenzentzuan) sentitzeak?
|
|
|
Emaitza hau are interesgarriagoa da, komuntasun sentimenduak, bereziki eskualdeko errealitate kultural biziei dagokienean?, askotan, hedapen eremu zabaleko egunkari diseinatzaileei arazoak sortzen dizkiela, aintzat harturik16 Jakina, zeren zeintzuk dira egunero Sud Ouest irakurtzen duten euskaldun, bordeles eta biarnesek dituzten arlo komunak? Beren
|
buruaren
irudi bat, nahizeta zehaztugabea eta txikia izan, itxuratu ahal izateko, bertoko informazioa emateabehar beharrezkoa da.
|
|
|
Pirinio Atlantikoetan, 1984an bi
|
buruko
(euskalduna biarnesa) estazio bat sortuzen Radio France Pays Basque Pau Bearnekin, bi kokaleku izan dituena (Baiona etaPaue), eta lehen urteaz geroztik, bertan Ipar Euskal Herriak eta Biarnok zeinek bereegitarau bereiziak izanez.
|
|
|
Radio France Pays Basque Pau Bearn departamentuko bi
|
buruko
estaziotikdikotomia bat sortzera heldu da (erabat desberdinak diren bi estazio), tokian tokikoerrealitate kulturala ematen duena, Euskal Herria eta Biarno elkartzen dituen hitzordubakarra gelditzen baita: 18:00etako departamenduko albistegia.
|
|
|
Hizkuntza komunitateek biziraupena ziurtatzeko, erreprodukzio soziala bermatubehar dute. Gure kasuan, euskararen komunitateak bere biziraupena ziurtatzeko, besteak beste, hedabideen laguntza behar du bere
|
buruaren
erreprodukzio sozialabermatzeko. Gure inguru hurbileko hedabideak urrun daude laguntza emate hipotetikohorretatik.
|
|
|
Bestetik, euskarazko albiste gutxi horietako protagonistak, norbanakoak dira batez ere, beren
|
buruaren
ordezkari moduan dihardutenak, eta sarri askotan egunkariarekin egitura loturarik ez dutenak: iritzi emaileak dira edo kolaboratzaileak.
|
|
|
Herri bat baino gehiago da egoera horretan bizi dena, hots, besteek ezarritakomugak hertsiegi dituena, bere bere propioak gura dituena, besteak beste bera izateko, besteen artean
|
burua
zutik egon ahal izateko baino ez bada ere. Herri bat bainogehiago da munduan bere mapa identitario ezaguturik ez duena eta besteekinposatutako mapa ikasi beharra duena.
|
|
|
Bere
|
buruaren
jabe ez den herriekin gertatu ohi denez, besteek marraztutakomapen kontsumidore dira euskal komunitateak. Akulturazio geografiko12 13 larriarenlekukoak al gara?
|
|
|
foralistak dira horiek. Beste batzuek, aldiz, hiru lurralde historikoren multzoadute
|
buruan
: Espainiako euskal autonomistak.
|
|
|
Ez dago munduan, bere
|
buruaren
jabe den edo izan gura duen herririk, bere faktozko edo ametsezko mapa sozializatzen ahalegintzen ez denik. Mapagintza eta kartografia balio estrategiko handikoak dira, eta mapen bidez amets askatzaileak komunikatu ohi diren modu berberean, gezur objektibagarri biribilak ezkutatu gura izan dirasarritan.
|
|
|
AZURMENDI, Joxe, (2000): . Gure
|
buruaren
jabe izanez, abantaila besterik ez dugu?, in AitzinaGara,, (4 orr.).
|
|
|
La cuestion de laaculturacion en Marruecos?, Sur y Comunicacion, Icaria, Bartzelona. Giza talde batek beste giza taldebateko balore kulturalak bere egiten dituen prozesua ulertu ohi da akulturaziotzat; eta, hori sarri gertatuohi da, formalki beren
|
buruaren
jabe ez diren herrietan.
|
|
|
AZURMENDI, Joxe, (2000): . Gure
|
buruaren
jabe izanez, abantaila besterik ez dugu, in AitzinaGara,, (4 orr.).
|
|
|
1 AZURMENDI, Joxe, (2000): . Gure
|
buruaren
jabe izanez, abantaila besterik ez dugu, in Aitzina Gara,, (4 orr.).
|
|
|
Hedabideek, errealitatearen eraikuntza orokortzailearen barruan, besteak beste, lurralde mapak eskaintzen dituzte imajinario kolektiboetan, nazioen, herrien eta estatuen kokapena eta hedadura sozializatuz. Hedabideek eskainitako mapa geografiko, administratibo eta politikoei esker, herritarrak munduaren kontzeptualizazioan egitendu aurrera, eta tokia bilatzen du unibertsoan, nola bere
|
buruarentzat
hala bere ingurukoentzat.
|
|
|
Honen aurrean, nazionalismoari erronka berriak egokitu zaizkio; beste erabatean esateko, garai berrietara egokitzeko beharra suertatu zaio. Bizi dugun modernitatearen luzapen kritiko honetan, globalizazio prozesuen aurrean eta tendentziapotentzial ugari eta ez definituen artean, nazionalismoak bere
|
buruaren
gainekohausnarketa egin behar du2 Garapen honen baitan, independentzia edo burujabetzabezalako kontzeptuak berreraiki behar ditu.
|
|
|
Behin geure
|
burua
perspektiba horretan kokatu ondoren, harantzago joatenasmatu behar dugu, geure proiektu propioaren ardatzak marrazten joan. Hamlet enaez da gure galdera.
|
|
|
Euskal Herrian ere konstituzionalismoak orain arte ia urratu gabe egon denbidea irekitzen du abertzaleontzat. Nazionalismoa erronka berrietarako berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere
|
burua
indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela, baina gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin dugu esan.
|
|
|
horren baitan,, harago, horretan, Alemania ere sartzen du. Habermas ek ematen dituen erantzunen egokitasuna beste kontu batda, baina bakoitzak bere
|
burua
besteontzako luzatzen dituen tesietatik aparte jartzea ez daeztabaidarako oinarri egokia.
|
|
|
abantailak galdu gabe. Hala bada ere, estatuguztiak ez dira hain kontziente izan, eta askok beren
|
burua
korronteak eramandezan uzten dute soilik.
|
|
|
ENAtaldeak DNIak gobernu zibiletara itzultzea proposatzearekin bat, ABK taldeak beste urrats bat emandu, eta hartara, espainiar eta frantses nazionalitateei uko egiteko deialdia luzatu du, Nazio Batuen Erakundeak 1948an onartutako Giza Eskubideen Aitorpen Unibertsalaren 15 artikulua13 oinarri harturik. Ekimen honi jarraikiz eta beren
|
buruak
–burujabetzaren aldeko desobediente, aldarrikatuz, hainbat pertsonak uko egin diotenazionalitate espainiar edo frantsesari, beren agiriak Nazio Batuen Erakundera igorriz (Gara,).
|
|
|
Ez dugu hemen jardungo euskal nortasuna zertan datzan definitzen. Esku artean dugun gaia norbanakoaren atxikimenduen ingurukoa izaki, norberak bere
|
burua
euskal herritartzat jotzea izango dajorratutakoaren hari nagusia.
|
|
|
Areago, aurrekoa errepikatzera kondenaturik dauden gainerako bizidunak ezbezala, erantzukizuna edukitzeko gaitasuna duen neurrian da jendartea bere
|
buruaren
jabe (P. Bruckner.
|
|
|
Nonbait, bigarren mailako nazionalitate horiei ezin zaie autodeterminazio eskubide politikoa onartu, subiranotasuna espainiar herriari soilik baitagokio. Alta, estaturik gabeko nazio horiek ezin dira beren
|
buruaren
jabe izan legez. Ezin dituzte beren gerorako egitasmoak askatasunaz kudeatu bakarrik, eta espainiar tutelapean jarraitzeko tenorea onartu beharra daukate betiere.
|
|
|
Nazio gisa ez digute geure
|
buruaren
jabe izaten uzten8 Izan ere, magrebiarrenegoera Parisen arazo etnikoa bada, Argeliako borroka antikolonialista gatazkanazionala izan zen, herri jakin batek lurraldearen burujabetasuna aldarrikatu zuenetik. Era berean, Espainian ijitoekiko arazo etniko kulturalak egon daitezke; bainaeuskaldunekin, berriz, gatazka nazionala dago, eta ez besterik.
|
|
|
Berez, beren
|
burua
desberdin (hizkuntza, erlijio, etnia, eta abar tartean direla) ikusten duten taldeak soilik inplikatzen dira beren ezaugarri funtsezkoak babesten, estatu bateko herritar gisa integratuak egon zein egon ez.
|
|
|
desberdinez ere hitzegin dute zenbait autorek. Honela, esate baterako, Driedger ek (1989; ikus Bourhis et al, 1997) bost ideologia prototipikoak azaltzenditu, continuum baten arabera banaturik;
|
buru
batean delako, ideologia pluralista, edo, anitza, kokatzen da eta beste buruan, ideologia etnizista?.
|
|
|
Honela, esate baterako, Driedger ek (1989; ikus Bourhis et al, 1997) bost ideologia prototipikoak azaltzenditu, continuum baten arabera banaturik; buru batean delako, ideologia pluralista, edo, anitza? kokatzen da eta beste
|
buruan
–ideologia etnizista?.
|
|
|
Haurrei, sexu, adin, eta taldekidetza desberdinak (bereTaldekoa, Estatukoa, Europarra, etab) adierazten zituzten irudiak aukeratzeaeskatu zitzaien. Beren
|
buruak
ondoen deskribatzen zituzten irudiak ordenatzea eskatu zitzaien, garrantzi handienekotik txikienekora. Honetarako erabili genuen aldagaia, Lehen Aukera izan zen, hau da, aukeratu zuten lehenirudia.
|
|
|
ii) Identifikazioak. Haurrei, beren
|
buruak
Euskaldun Katalan Andaluz etaEspainiar gisa (Oso, Zerbait edo Ezer ez) identifikatzeko eskatu zitzaien.
|
|
|
Grafikoak adierazten duenez, lehen dimentsioak honako ezaugarri hauek antolatzen ditu: ezkerreko
|
buruan
, estatuarekiko identifikazioa (very state) eta batereherrialdekoa ez izatea (not at all regional), eta eskuineko buruan erregioarekikoidentifikazioa (region) eta batere estatukoa ez izatea (no at all State). Gainera, hirutestuinguru kulturalen kategokiak, dimentsio horretan toki desberdinetan kokatzendira:
|
|
|
Grafikoak adierazten duenez, lehen dimentsioak honako ezaugarri hauek antolatzen ditu: ezkerreko buruan, estatuarekiko identifikazioa (very state) eta batereherrialdekoa ez izatea (not at all regional), eta eskuineko
|
buruan
erregioarekikoidentifikazioa (region) eta batere estatukoa ez izatea (no at all State). Gainera, hirutestuinguru kulturalen kategokiak, dimentsio horretan toki desberdinetan kokatzendira:
|
|
|
Ororen
|
buru
, Suediako errege izendatu zuten,. Karlos XlV.a, izenaz.
|
|
|
–Guk, norvegiarrok, eskubidea dugu, Historiak eta Konstituzioakbaietsia, geure nazio biziera propioa egiteko?. Hitz horiek entzutean, norvegiardiputatuak oro jaiki, eta
|
bururaino
joatea erabaki zuten. Xehetasunetan sartzeaalfer lana litzateke.
|
|
|
Adibidez, gaur egun Nafar Parlamentuko lehendakariaden Castejon jaunak, PSNko kidea izanik ere, onartzen du Euskal Herria badela kulturalki, sozialki eta historikoki; eskubide politiko batzuk ere badituela onartzeabakarrik falta zaio. Pertsona horri, eta Baztanen bere
|
burua
euskal herritar gisa hartuarren UPNri botoa ematen dion hainbati, une batean ea lapurtarrekin, gipuzkoarrekin, zuberotarrekin, arabarrekin eta bizkaitarrekin batera bere etorkizuna eraiki nahiduten planteatuko balitzaie, gaur egungo indar korrelazioa ez litzateke ordukoarenparekoa izango.
|
|
|
Alderdi abertzaleok, elkarrekin, planteamendudemokratiko bat egiten baldin badugu, inori eskubiderik kendu gabe baina gauregun ez daukanari emanda, eta guk nahi dugun etorkizuneko Euskal Herria horrelakoa izango da eta Espainia eta Frantziarekin horrelako erlazioak izango ditu esatenbadugu. Quebec-en egin duten modura?, eta lege agintaldi batean (guk epea jartzen dugu) Gobernu espainiarrak hori onartzen ez badu, ekin diezaiogun beste bidebati. Zergatik ez du Gasteizko Legebiltzarrak subirano deklaratzen bere
|
burua
–Esandiezaiogun PPri hori egiteko prest gaudela, eta eraman dezagun gatazka konstituzional hori nazioarteko mailara.
|
|
|
Herrialdeen ahots propioa bermatu behar dugu, eta horretarako Herrialdeen Ganbera edo HerrialdeenBatzarra osatzea proposatzen dugu. Baina, edozein kasutan, guk planteatzen duguna, prozesu konstituziogile bat
|
bururaino
eramatea da. Eta horretarako EHk ikustenduen aukerarik logiko eta koherentearena, Batzar Eratzaile bat martxan jartzea da, Udalbiltzak eta Herrialdeen Ganberak hasitako prozesu hori bururaino eramateko.Batzar Eratzaile hori hauteskunde libre eta demokratikoen bitartez osatuko litzateke.
|
|
|
Baina, edozein kasutan, guk planteatzen duguna, prozesu konstituziogile bat bururaino eramatea da. Eta horretarako EHk ikustenduen aukerarik logiko eta koherentearena, Batzar Eratzaile bat martxan jartzea da, Udalbiltzak eta Herrialdeen Ganberak hasitako prozesu hori
|
bururaino
eramateko.Batzar Eratzaile hori hauteskunde libre eta demokratikoen bitartez osatuko litzateke. Batzar horren helburuak hauexek izan lirateke:
|
|
|
Bere
|
burua
psikoterapeutatzat hartzen badu, ate hori itxi egiten du.
|
|
|
Helburua ez da bizia salbatzea, norbaiten analisiari jarraipena eman ahal izatea baizik. Eta hala, jakinguraren izenean, batzuetan analistakbadirudi biziaz balio bat egiten duela, eta badaki
|
buru
hiltzea errepresioaren garaipena dela beti, suizidioa, ezer jakin nahi ezaren, muturreko era dela.
|
|
|
Horretatik dator, sugestioak eragiketa analitikoaren errealitatean zein parte hartzen duen ikustearen auzia.Zein analistak esan lezake inoiz ez duela erabili Bestearengandik emana datorkioninbestidura? Zuzen ulerturik, larritasun subjektiboen aurrean, botere horretaz balialiteke analista, eta baliatu ere baliatu behar litzateke, bere
|
burua
puntu finko modura eskaini, psikotikoarentzat aldaezina den puntu modura; deserosotasun une batean obsesibo baten trantzea aurkitzen badu, hitzak eragindako esanekotasunerajotzen ba al daki. Bere buruaz beste egiteko zorian dagoen histerikoaren aurrean, nork ukatuko luke ekintzara pasatzeari irmoki aurka egitea?
|
|
|
Zuzen ulerturik, larritasun subjektiboen aurrean, botere horretaz balialiteke analista, eta baliatu ere baliatu behar litzateke, bere burua puntu finko modura eskaini, psikotikoarentzat aldaezina den puntu modura; deserosotasun une batean obsesibo baten trantzea aurkitzen badu, hitzak eragindako esanekotasunerajotzen ba al daki? Bere
|
buruaz
beste egiteko zorian dagoen histerikoaren aurrean, nork ukatuko luke ekintzara pasatzeari irmoki aurka egitea. Egitura kliniko bakoitzarentzat eta egora dramatiko bakoitzean, Lacan-ek adierazle nagusi deitu zuenaren zilegizko erabilpena zein den jakitean datza kakoa.
|
|
|
existituizan dira, sumatuak izan dira, baina orain jadanik ez. Ukapenak, zeina garezurraren oinean
|
burua
lepoarekin lotzen duten giharretan dagoen tentsio oso bortitzakeragina den, pertzepzio mekanismoa blokeatzen du, eta sentipenei kontzientziapertzeptiboaren atalasea zeharkatzea galarazten die. Sentitu eta nabaritzen duenhorren erreferentziaz gabeturik, eta bizi izandako besteekiko plazer eta harremanerrealeko esperientziez gabeturik, izaera nartzisistak norberaren identitatea irudirantz lekualdatzen du.
|
|
|
Sentitu eta nabaritzen duenhorren erreferentziaz gabeturik, eta bizi izandako besteekiko plazer eta harremanerrealeko esperientziez gabeturik, izaera nartzisistak norberaren identitatea irudirantz lekualdatzen du. Bere irudi bat eraikitzen du, nahiko handioso etaamainaria, bere
|
burua
maitatzeko eta besteek mirets dezaten.
|
|
|
Norbere
|
buruaren
irudi hori ezezta lezaketen gorputz sentipen guztiak etasentimendu guztiak erreprimitu, ukatu egiten dira. Erreakzio horren jatorrian sentimendu bat dago, bizi izandakoa eta gero ukatua:
|
|
|
–Paziente batentzat bere gatazken jatorria jakitea bezain garrantzitsua da gorputz jarduerari esker bere
|
buruaren
pertzepzioa berrezartzea.?
|
|
|
–Bi bide horiek sinkronizatu egin behar dira, terapia eraginkorra izan dadin.Horrek barne hartzen ditu ametsen interpretazioa eta transferentziaren arazoakonpontzea. Baina, beste zenbait terapia formatan ez bezala, gorputza zimendua da, eta horren gainean eraikitzen dira Niaren funtzioak, hots, nork bere
|
burua
ezagutzea eta adieraztea? (Tonella, 1994, 35 or.)?
|
|
|
Bularra airez puztuta edukitzeak, baina arnasa emateko adinaezin erlaxatu izateak, arnasbeheraren mekanismo pasiboa modu defentsibo batezkontrolatuta dagoela adierazten du. Izan ere, horrek ekarriko luke, nork bere buruabere kasa uztea?, amore ematea, bere
|
burua
abandonatzea; eta hori beldurgarrigerta daiteke, larridura sortzen duen kontrol galera gisa bizi daitekeelako.
|
|
|
Dardara horiek hain bortitzak izan daitezke, non pazienteak zatikatzekobeldurra senti baitezake. Zatikatzeko beldur hori nork bere
|
burua
bere kasa uztekobeldurraren ordezko fisikoa da. Errealitatean, gorputzaren dardararen bidez, pertsonak tentsio muskularren eraginez gorputzean mugitu ezinik zeuzkan indarbortitzen kontzientzia hartzen du; orain, indar horiek bizitasun osoko sentipenaematen diote, eta alaitasun sentimendu bat.
|
|
|
Zergatik iratzartzen dira terapian sentipen eta emozio sarritan penagarrihoriek, maiz mingarriak izaten diren oroipenak indarberrituz? Haiek iratzarriz norbere
|
burura
esnatzen delako.
|
|
|
–Nor bere
|
burura
esnatzea, da gorputzaren kontzientzia izatea, gorputzarekinharremanetan sartzea, hau da, norberaren gorputzeko parte bakoitzean gertatzenden guztia sentitzea:
|
|
|
da gorputzaren kontzientzia izatea, gorputzarekinharremanetan sartzea, hau da, norberaren gorputzeko parte bakoitzean gertatzenden guztia sentitzea: nor bere
|
buruarekin
harremanetan egotea eta existentzia osoasentitzea da.
|
|
|
Norbaiti bere
|
buruaren
pertzepzioa berreskuratzen laguntzea gorputz horiberrabiaraztea da, mugitzen denaz kontzienteak baikara. Alderantziz, hilotz zurruntasunez mintzatzen gara.
|
|
|
Eta zangoek karga emozional astunegiari ezin euts diezaioketenean, onartuegiten da nork bere
|
burua
erortzen uztea, zama hori deskargatzeko: orduanposiblea da ostera altxatzea, integritateak kalterik hartu gabe.
|
|
|
Frantsesez esaten den, maitasunean erortzea? ez da errealitatean lurrera erortzea, baizik eta, zalantzarik gabe, nork bere
|
buruari
izate osoan kitzikadura etaemoziozko uhin indartsuak sentitzen uztea. Bihotza eta gogoa presio indartsu horren mendean leher ez daitezen, zangoak nahiko malgu eta sustraituta eduki behardira, eta, pozaren pozaz salto egiten?
|
|
|
Osterantzean, erantzun gisa, hor datoz
|
buruko
minak, zorabioak, erortzekoangustia, eta hainbeste kitzikadurari ezin eutsi izatearen angustia: maitasun esperientziaren aurkako borroka hasi berri da.
|
|
|
–Izaki erretroflektiboak bere eta ingurunearen arteko mugaketa lerroa nola ezarribadaki, eta marra garbi eta zehatz bat egiten du..., baina bere erditik igarotzen delamarrazten du... Bere energiak kanpora zuzentzeari uzten dio, ingurunea manipulatueta bertan aldaketak eragin nahian, bere beharretara egoki daitezen; hitz gutxitan, barruranzko jarduera berbideratzen du, eta ingurunea, bere
|
buruarekin
ordezkatzendu, jokaeraren helburu gisa?. 16
|
|
|
Erretroflektatzen ditugunak, nagusiki, sentimendu ezkorrak dira, eta zentzuhonetan, autozigortze mekanismoa da: zapaldu ninduenarekin haserretu ordez, leku hartan egotea aurpegiratzen diot neure
|
buruari
, zapalketei lotuta egoteagatik.Somatizazioak ere erretroflexio moduan uler ditzakegu, zeren inguruneari erantzunordez, gorputzari ezarririko kalteak baitira: ni deprimi naiteke, eta urdaileko ultzerabat garatu, etengabe kaltetzen nauen egoera horri aurre egin ordez.
|
|
|
Prozesu terapeutikoaren aldi bat da: norbera asko interesatzen da bere
|
buruaz
, eta autoerantzukizuna gaizki interpretatzen du, gehiegikeria nartzizista baterairisteraino, eta bestea eta egoera baztertzen ditu. Izakiak autoapoioa tanteatu etasendotzen duen bitartean eman beharreko pausoa da.
|
|
|
Hasieran, bezeroak ametsetan agertzen diren pertsonaia eta gauzak deskribatzen ditu, alegia, ametsetan bere
|
burua
nola kokatzen duen eta agertzen direnpertsonaia edota gauzak ere nola ikusten dituen. Adibidez,, orain hormarengainean nago?,, menditik behera noa, emakume bat dago nire ondoan...?
|
|
|
Bezeroak, terapeutaren laguntzaz, zati bien arteko ezberdintasuna nabaritubehar du, biak batera integratzeko. Gestalt Terapiaren aburuz, gizabanakoaren bizitza emozionalaren urrikeriak, bere
|
buruaren
alienazioan du iturburua; hau gertatzen denean, gizabanakoak bere zati batzuk baztertzen edo errefusatzen ditu.Ametsetan agertzen diren gauza, pertsona edo rolen errepresentazioak, bezeroarenegoera osoaren identifikazioa lortzeko aukera ematen digu. Honela, autoalienazioari aurre egin diezaiokegu.
|
|
|
Honela, autoalienazioari aurre egin diezaiokegu. Ondorioz, bezeroak bere
|
burua
oraineanonar, eralda eta mortifika dezake. Ametsen tratamenduan jokamoldeak edo rolakerrepresentatzearen onura honela azaldu digu Perls ek:
|
|
|
Moduhonetan ikusita, anarkiak zentzu haundia hartzen du niretzat. Kontrolatzaileeibeldurra ematen dien sistema honen esanahiaren arabera, organismoari berariematen zaio bere
|
burua
sendatzeko aukera, kanpoko eraginik gabe. Jabetzea berezda sendabidea.
|
|
|
Beraz, autorregulazioa organismoaren funtzio naturala da eta funtzio haueragozten denean, nahaste psikologikoak gertatzen dira. Nahaste neurotikoguztiak, gizabanakoak bere
|
burua
eta inguruaren arteko orekari eusteko etaaurkitzeko gaitasun ezagatik gertatzen dira. Neurosiaren bidez gizabanakoak bereburua mundu erasotzailetik babesten du, eta hori da egoerari aurre egiteko hartzenduen biderik onena.
|
|
|
Berlin-era itzuli eta terapeuta gisa finkatu zen, bere
|
buruaren
analisiarekinjarraitu zuen eta Laura Posner ekin ezkondu zen. K. Horney ren aholkuz, bereanalisia W.
|
|
|
Urte gutxi batzuen
|
buruan
, Goodman terapiatik urrundu eta gizarte kritikaneta saioan aritu zen, ospe handia lortuz eta liburu ugari argitaratuz.
|
|
|
Perls ek bere
|
burua
existentzialista ateorikotzat zuen eta filosofia modu honekteorizatzeko zuen joera kritikatu zuen. Kritikak kritika, Fritz ek ez bezala, Laura kteoria haien eragina onartu zuen.
|
|
|
Hauxe da Gestalt Terapiak jaso zuen lehen eragina, Perls bera, 20 urtez psikoanalista, bere
|
burua
7 urtez analizatzen ibili zen-eta. Beste asko bezala, Perlsneofreudiano bihurtu zen, bere ikuspuntu propioa sortu zuen arte.
|
|
|
Beharradutenean, inoiz ez daude seguru, ama edo atxikimendu irudia hor egongo ote denbera lasaitzeko. Gauzak konplikatzeko, ama hauek beren
|
burua
sentikor eta arduratsu modura presentatzeko joera dute, haurraren (eta geroago helduaren) balio urritasunaren sentimendua areagotuz.
|
|
|
Jokabidearen, oroimenaren eta arretaren norabiderako eta antolaketarakoarauak eskaintzen dituzte; honek, subjektuak bere
|
buruaren
, atxikimendu irudien eta bien arteko erlazioen inguruan eduki ditzakeen ezagutza jakinbatzuk eskuragarri izatea erraztu edo murriztu dezake.
|
|
|
D taldeko haurrak atxikimendu desantolatua edo desbideratua adierazten dute, disorganized/ disoriented attachment?. Haur hauek batera adieraztendituzte kontrajarriak diren portaerak, esate baterako, helduarenganainguratzen dira, baina
|
burua
beste aldera bueltatuta?, beren mugimenduekosatugabeak dirudite eta afektuen espresioa gaizki bideratzen dute.
|
|
|
Autore batzuk (Bartholomew, 1990; Bartholomew eta Horowitz, 1991) uste dute, hiru ereduko sailkapenak ez duela ondo islatzen helduen atxikimenduenkonplexutasun eta aberastasuna. Horregatik, lau ereduko sailkapena proposatu dute.Sailkapen honetan, eta Bowlby ren teoriari jarraituz, atxikimendu ereduek islatzendituzte geure
|
buruari buruz
eta besteei buruz, atxikimendu irudiei buruz, dauzkagun usteak.
|
|
|
Seguruak. Bere
|
buruez
eta besteez duten irudia positiboa da. Intimitatearekineta autonomiarekin ongi sentitzen dira.
|
|
|
Kezkatiak. Beren
|
buruez
duten irudia negatiboa da eta besteez dutena positiboa.Eredu honen korrespondentzia anbibalentea da haurrengan, eta Main ensailkapenean ere, kezkatia da. Subjektu hauek dependentzia adierazten duteharremanetan, baita kezkak ere.
|
|
|
Ekidile edo ekidin zaleak. Bere
|
buruez
irudi positiboa dute, eta besteeznegatiboa. Intimitatea ekiditen dute eta atxikimendu sistema desaktibatzen duteberen buruez duten irudi ona mantentzearren.
|
|
|
Bere buruez irudi positiboa dute, eta besteeznegatiboa. Intimitatea ekiditen dute eta atxikimendu sistema desaktibatzen duteberen
|
buruez
duten irudi ona mantentzearren.
|
|
|
Beldurtiak. Beren
|
buruez
eta besteez duten irudia negatiboa da. Ez dirabesteekin harremanetan sartzen, errefuxatuak izateko beldurra dutelako.
|
|
|
Whitaker ek oso teknika bereziak garatu ditu. Terapian bere
|
burua
–amasinboliko, modura definitzen du, eta sarritan erabiltzen ditu nahasmen teknika, ametsen kontakizunak, terapian bertan minutu batzuez lokartu eta amestutakoakontatu familiari, komunikatzen zaila den zerbaitetan zerikusia duelako harekin; Richard Felden engandik jasotako teknika hau psikoterapia taldeetan erabiltzenzuen (Whitaker, 1981, or. 188)?
|
|
|
Hau dela-eta, fokapen honetatik sexu arazoaknorbere sexuazioa, eta norbere izate sexuatua bizitzeko moduan aurki daitezkeenzailtasun gisa dira ulertuak. Adibidez, eiakulazio azkarra deskriba eta objektibadaitekeen sintoma da; hala ere, sintoma hau disfuntziotzat joko da sexuazioaridagokionez norbere
|
buruari buruz
bakoitzak duen ideiaren arabera, ideia hauerreferentzia kulturaletik bereiztea zaila baita. Mendebaldeko kulturako gizonakbere funtzioa gizonezko modura bikotea sexualki asetsea, batez ere koitokoestimulazioaren bitartez?
|
|
|
2 Gaiaren ustezko eta ezkutuko edukia. Subjektuak
|
buruan
errepresentatutakoa eta gehiago edo gutxiago errepresentagarria izatera bideratuta dagoengidoia.
|
|
|
kontzeptuak maila desberdinak hartzen ditu psikoanalisian (Laplanche eta Pontalis, 1983): hasieran, batik bat egunez egindako ametsak, eszenak, episodioak, eleberriak, subjektuak ezin lorik egin eta bere
|
buruari
eginarazi etakontatutako fikzioak dira fantasiak.
|
|
|
Freud-en arabera,, asegarritasuneko esperientzian? sortzen da, eta bularra emateko garaiko beharrak sortutako barne tentsio displazenteroaren lehen eta hurrengo asetasunetatik
|
buruan
gordeta geratutako erregistroa da. Asetasunak sortutako objektuaren irudia buruan erregistratuta geratzen da aukeran, bertan egon ezean haluzinazioa sor dezakeelarik; gainera, asetzeko, edozein objektu aurkitzera bideratuko du.
|
|
|
sortzen da, eta bularra emateko garaiko beharrak sortutako barne tentsio displazenteroaren lehen eta hurrengo asetasunetatik buruan gordeta geratutako erregistroa da. Asetasunak sortutako objektuaren irudia
|
buruan
erregistratuta geratzen da aukeran, bertan egon ezean haluzinazioa sor dezakeelarik; gainera, asetzeko, edozein objektu aurkitzera bideratuko du.
|
|
|
Beraz, fantasiak egitea funtsezko
|
buru
jarduera da, motorea desira izanik, benetan ase gabeko desira, zehatzago esanda. (Boulanger, 1981).
|
|
|
Freud-en iritziz, fantasia errealitatearen aurkako defentsa bat da bere alderdifrustragarri eta gatazkatsuetan, desirak asetzeko modu estalia; Klein-en iritziz, aldiz, funtsezko
|
buru
jarduera da. Jarduera psikiko jatorrizkoena da, bizitza osoanaktibo irauten du, eta afektiboki esanguratsua den prozesu mental ororen barruandago.
|
|
|
Objektuak eta horiei dagozkien afektuakbarneratzean osatzen da subjektuaren barne mundua, eta taldearen barne irudikapena itxuratzen duen subjektuarekin lotura multzo bat osatzen dute objektuok. Hauda, subjektuok geure barne mundua pertsonaien irudikapenez osatzen dugu, bainapertsonaia horiek geure
|
buruarekiko
harreman batean jartzen ditugu. Edo, hobetoesanda, subjektua objektu horiekiko kokatuta dago, beraien artean eraikitzen denharreman sarearen ondorioz.
|
|
|
Aita eta amarekiko sentimenduanbibalenteak sortzen dira, gorrotoa maitasuna, beldurra desira?, eta gatazkakonpontzeko modua, gurasoekin benetan dituen desirak asetzeari uko egin eta berenian introjektatzea da. Beste modu batera esanda, bere amarengandiko asetasunikez duenean, bere bakardade sentipenetan, haurra, bere
|
buruaz
arduratzera eta bereasetzeak bilatzera bultzatua ikusten da, ordura arteko ase iturria eta bestehirugarren horren presentziaz konturatzen delarik.
|
|
|
Analizanteari, berriz, asoziazio askearen erregela nagusia dagokio, hau da,
|
burutik
pasatzen zaionaren hitzezko adierazpena.
|
|
|
Aurrerago, 1911an Moreno-k, batetik, psikodrama (1963) tresna terapeutikogisa sartu zuen, eta bestetik talde psikoterapiaren lehen kontsiderazioa ekarri zuen (1966). Hain zuzen, talde psikoterapiari izena eman zion ikertzailetzat jotzen zuenbere
|
burua
, nahiz Slavson ek (1976) ere ohore hori beretzat aldarrikatu.
|
|
|
Beraz gu geutasuna hasieratik dago besteari lotua. Bigarren une batean subjektua beretzakobilakatuko da objektu (nartzisismo garaia), beste horrentzako izan denaren antzera.Hala, haurrak bere
|
burua
gurasoek tratatu duten moduan tratatu eta ulertuko du.
|
|
|
Ondorengo esperientzia eta bizipenak lehen oinarri horren gainean finkatuzjoango dira bizitzan zehar, subjektuak bere
|
buruarekiko
duen ideia, mundua etabesteekikoa, harreman dialektiko honen ondorioz osatuz doala.
|
|
|
Norberaren ideiaren eraikuntzarekin batera, beste prozesu bat gertatzen dagarapenean. Bere
|
buruarekiko
ideiarekin batera, gizakumea ingurunearen eta, bereziki, mundu horretako objektuen barne errepresentazio bat eginez doa.
|
|
|
Duela urtebete, kalean geldiarazi ninduten, Errenterian. Ni bertako hizkuntzalarihandi bati buruzko zerbait idatzia nintzen arin eta bromoso, Koldo esaten zitzaiolaorain, berak bere
|
buruari
beti Luis esaten zionari. Ba, hartaz galdetu zidaten hainzuzen ere, ea zer esan nahi nuen harekin.
|
|
|
Esango nuke Txillardegi garai bateko intelektuala dela, diziplinartekotasunarenarragoa, zientzia zehatzetan hezitako ingeniaria eta gizarte zientzietan hazitakoikertzailea; ondo atondutako
|
burua
dela esango zukeen baten batek.
|
|
|
Zerk bultzatu ote gaitu Txillardegiren irudiaren inguruan artikuluak idaztera. Horixe izan da honako omenezko lan hau idaztera abiatzean
|
burura
etorri zaidangaldera. Izenburuak berak adierazten duen modura, erantzuna laburra da ene kasuan: aitorpena.
|