Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 351

2009
‎Bost fameli ekozan hak. Etorri jatan hilebetegarrenean egon nitzen tertzioan, ba, beren beregi etorri jatan aber beragana kriede joan nintekean ta ama defunteak esaotsen: «Ez.
‎Hortaz, jendea deitzen hasi zitzaion aurkituriko izenen inguruko informazio gehiagoren eske, existitzen zirenik ere ez zekiten ahaide aurkitu berriei buruz, edo hilobitik ateratakoez. Zenbaitetan, familiek beraiek jarri zizkieten oroitarriak ahaide aurkitu berriei. Behin, Hardestyk telefono deia jaso zuen neba arreba edadetu batzuengandik.
‎Izenetako bat haien arreba/ ahizpa nagusiarena zen; bizitza osoan jakin zuten hartaz, baina ez ziren gai izan haren hilobia kokatzeko. Gorpuzkiak hilobitik atera eta beraien gurasoenarekin batera lurperatu zituzten Washingtongo estatuan. Fa­milia orain «osorik» eta «batera» dago.
‎José Goikoetxeta zenaren hilobia bilatzen ari zelarik, Dolores Totoricak oroitarririk gabeko beste sei euskaldun topatu zituen Morris Hill hilerriko artxiboetan; hortaz, Euzkaldunak Inc. erakundeko zuzendaritza batzordera jo zuen, berak hasitako ikerketa burutzeko egitasmoan interesik ba ote zegoen galdezka. Liz Dick Hardesty garai hartan lanean ari zen zuzendaritza batzordean eta, Totoricak egitasmoa aurkeztu zuenean, ekimena zuzentzeko prest agertu zen, betiere, aste gutxi batzuetako jarduera izanez gero.
‎Hori dela eta, esaterako, Mogelen Peru Abarka izeneko lanean tartekatzen diren zatiak, Bizkaiko orduko forua edota justizia administrazioa jasotzen dituztenak. Berebat, erlijio idazleen artean, Agirre Asteasu, Fr. Bartolome eta abarrekoak ez ziren beldurtu, sermolaritzaren barruan, zuzenbidearen zatiak egokitzeko, euren esanak eta irakatsiak berrindartzeko, Axularrek berak hasitako jokaerari sendo eutsiz. Irudiak irudi, ezin ahantz daiteke Etxepareren Judizio Generala olerkia, bertara batzen baitira orduko justiziaren zantzuak.
‎The flocken aurkeztutako artzainek izen abizenak eta beren ezaugarri pertsonalak dituzte. Austinek ez du haien kontra klixerik erabiltzen? «Crazy Bascos!»?, eta espresuki urruntzen da denboraren joanean hain arrunt bihurtuko zen artzain erotuaren estereotipotik:
‎Espainian kontrakoa gertatzen da. Espainiarrek zintzo eta artez mintzatzen ikasi dute, komunikatu behar dituzten kontzeptu sinpleak adierazten, eta gainera animatu egiten dituzte beren gogoeta eta sentipenak azaleratu nahian ari diren atzerritarrak berdin jokatzera. Eta hau gertatzen da ideiaren atzean dagoen pertsona ideia bera baino gehiago interesatzen zaielako, eta jakin badakitelako hizkuntzak nekez eman dezakeela halako ezagutza.
‎Nahiz eta gutxitan hitz egiten dudan katalanez, ederki ulertzen dut, hain ongi non zenbaitetan ez naizen ohartzen zein hizkuntza ari naizen entzuten. Gaztelaniaz erantzuten dut, salbu eta berez adierazgarriak diren une berezi batzuetan. Zenbaitetan lagun talde bat katalanez ari denean, eta zerbait gaztelaniaz esaten baldin badut bat batean hizkuntzaz aldatuko direla dakidanean, ahalegintzen naiz nire pidgin katalanez mintzatzen.
‎Hizkuntza bat ikasi edo erabili baino gehiago, bizi egin behar duzu, mahaian gosalorduan, bainugelan, gauerdian, ohean egon nahiago zenukeen orduan?, maite egin behar duzu. Konfiantza horrek eta ez beste ezerk emango dizu hitz bakoitzaren pisua sentitzeko aukera eta beraiekin jolasaraziko.
‎Solasean ari direlarik, gure ezustekoak nonahi sortzen dira: nola beregana dezake haur txiki batek berez halako soinu eta esanahi mataza gaitza. Bai misteriotsuak gure ikasteko gaitasun inkontzienteak!
‎–«ENARA (Hirundo rustica) martxoaren bukaeran, edo apirilaren hasieran, Afrikako negu tokietatik datozen ohiko enara ezagunek gure lurretako haranak apaintzen dituzte, beren hegada azkar eta akrobatikoez?»
‎Azken boladan, aitak dena galtzen du. Mutikoak badaki pertsona helduek gauza txiki asko eraman ohi dituztela berekin : betaurrekoak, diru poltsa, penwrite ak, txiskeroak eta giltzak, giltza mota desberdin asko.
‎Ni BSPkoa izateak, beraz, esentzialisten artean jarri nau, hau da, beren bizia etnia jakin baten ikerketari eskaini dioten autoreen artean. Hala ohi diote antropologian.
‎Operazio mahaiaren marmolean disekzionatzeko asmoz nire arimaren bila dabiltzanei, nire eskua idazten ari denean haren gainean lupa jartzen dutenei, ez dakit, ez dakit, nire polizi fitxa egin ondoren hartan nire taupada xaloak eta nire hatsaren dardarak agerrarazten dituztenei dena egina utziko diet. Idatz dezatela beren koardenottoan:
‎Izan ere, ez dut eskuaz edo erraiez edo azazkalez sinesmen suhar eta erregarriari heltzeko zoriona, existentzia inarrosten duen fedea izatekoa, bizitza katramilaturik ehuntzeko ardatz ezin aldatuzkoa, odolaren ibiliari, begietan begiratzeari eta bost zentzumenen presentzia biziari indarra eta zentzua ematen dien ideia. Horregatik, benerazioz, harriduraz eta inbidiaz begiratzen diet haluzinatuei, dagoeneko ikusi eta segurtasunez beren bidea zein den badakiten zoroei. Pentsatzeko ohitura txar eta zorigaiztokoak erasoturik, nire jatorrizko egoera basatia da.
‎Aitzitik, helmugara gerturatzen joan ahala geroz eta urduriago sumatzen du Laxaltek, etxekoak ikusteak asaldatuko balu bezala. Arras bestelakoa da New Yorkeko aireportuan beren hegaldiaren zain daudela Dominiquek ezezagunekin erakusten duen jarrera; lasai asko hasiko zaio jatorriz Puerto Ricokoa den gizon bati hizketan, aspaldiko ezaguna balu bezala, eta horrek harritu egiten du Laxalt (70). Dominiquek ez du uste ezer berezirik egin duenik.
‎Mundu honen gauza xinpleenekin harremanetan jartzeko, beraien izaera eta bizitasuna nabaritzeko, entzumena eta ukimena erabiltzea ezinbestekoa zaigu itsuoi. Gure azal guztian zehar dauden nerbioek adierazten digute non gauden, zer daukagun gure aurrean eta ondoan, non dauden hormak; eta gure belarriek, entzuteaz gain, soinuek zer esan nahi diguten interpretatzen laguntzen digute.
‎Gaur egun, «borroka» hitza esanahi askoren baitan azaltzen da, askok eta askok beraien kaxatik ateratzen dute besteen kontra bota ahal duten harri bat balitz bezala erabiltzeko. Nik, ordea, nire bizitzaren hitzik garbien, argien eta gogorrenaren gezia bezala erabili nahiko nuke, munduaren aurrean ikurrina bat balitz bezala.
‎Haren oreztek txunditu zuten? Baina, Ane, oreztek, berez , ez dute zertan beste ezeren seinale izan! Ez daukat isilik egoteko asmorik.
‎Bat eta bi. Urak berehala ezabatu ditu beren oinatz leunak hondar ilunetik. Urrezko argia, hain labur, ezen Anek ez baitu astirik ere izan ezer esateko.
2010
‎Eta objektibotasunaz, berri­ro, iruditzen zait elementu hautaketa ororen atzean intentzio bat dagoela (Barandiaranek berak hasieratik ematen du bere intentzioen berri). Kazetaritza, berez , ez da objektiboa. Beste kontu bat da errealitatearen konplexutasuna bere horretan azaltzea, hots, gertaera inguratzen duten elementu guztiak (ez bakar batzuk) kontuan hartzea.
‎Bada, Fermin Etxegoienen Autokarabana ez zait horrenbeste gustatu. Ferminek, seguru beren beregi horrela eginda, gaur egun erabiltzen den hizkera mota bat literaturizatu egiten du. Eta hizkera mota hori literaturizatzea ez da nire gustuko.
‎Nolanahi, guztiz azpimarratzekoa da zelako erraztasunez, zelako naturaltasunez darabilen hizkuntza horrelako azalpen korapilatsu eta ñabardurez josiak adierazteko orduan. Nire ustez, Joxe Azurmendik prosa pertsonala, zehatz eta adierazkorra garatu du liburuz liburu, berez nahikoa gatx eta nekezak diren gaiak arin eta ulergarri papereratzeko.
‎Fikzioa eraikitzeko osagaiak modu eraginkorrean erabilita daude eta kontatzeko trebezia aski naturala, berez bezalakoa du Alberdik. Eguneroko bizitzaren zertzelada txikiak esanguratsu bilakatzen ditu selek­zio irizpideaz harantzago doan kiribiltzerik eragin gabe.
‎Aipatu nahi nuke, bestalde, Karmele Jaioren Musika airean honek Alberdiren Aulki jokoa liburuarekin akordarazi nauela, edadeko emakumeek beren iraganaz eginiko hausnarketaren gaiari heltzen baitiote biek. Edadeko emakume protagonistaren oroimenean haurtzaroko jolasek eta hauei loturiko kantek duten oihartzuna aipatu nahi nuke esanguratsutzat, zeren Elenaren narrazioan errekurrenteak dira kantuak, haurra lokartzekoak («Arrateko ama?»), sokasaltokoak («Aita, ama, zenbat urtekin ezkonduko naiz?») edota desirazkoak («Ese lunar que tienes?»).
‎Galernak, Esnaolak liburu hasieran aipatzen duen bezala, udaren amaiera iragarri ohi du pertsonaiak dauden kostaldeko herrian, S.S. delakoan. Galerna iristearekin batera hasten dira turistak maletak egiten, beren jatorrizko herri/ hirietara alde egiteko prest. Kasu honetan, baina, galernak ez dio udari soilik amaiera puntua jarriko.
‎pertsonaiek garapena, sakontasuna, perfilazioa eskatzen dute, zeren, bestela, estereotipo huts dira eta irakurleok eransten dizkiegu «serie»ko topikoak. Hala, interesa galtzen du istorioak, berez ipuin honetan bezala oso mintzagai interesgarriak proposaturik ere.
‎Arretaz irakurri ditut, Jacinto, Lourdes eta Kepa, Gasolindegian narrazioaz aipatu dituzuenak. Alde batetik, bat nator liburuko gauzarik azpimarragarrienen artean kokatzen duzuenean giro estrainio hori, sukar antzekoa, hasierako narraziotik bertatik hartzen duena irakurlea, eta piezak nola doazen elkarri lotzen geure buruan, kontakizunak aurrera egin ahala, hasiera batean zabuka eraman gaitzakeen arren, noraezean edo (eta ez dut uste hori berez txarra denik, ezpada estimulagarria). Istorioa leitzen, akordatu naiz Gorka Bereziartua The road nobelaz idatzitako artikuluan akordatu zela Beñat Sarasolak Iragaitzaz, ilunbistan?
‎Ados nago Jacintogaz: Karmele Jaiok istorio nahiko arrunta kontatu digu Musika airean eleberri samurrean, baina ondu duen errelatoak berez berez eroaten zaitu, gustuko irakurketa eskainiz hasieratik bertatik amaiera arte.
‎Ados nago Jacintogaz: Karmele Jaiok istorio nahiko arrunta kontatu digu Musika airean eleberri samurrean, baina ondu duen errelatoak berez berez eroaten zaitu, gustuko irakurketa eskainiz hasieratik bertatik amaiera arte.
‎Nire azken aldiko poemak berrirakurtzen ari nintzela jabetu naiz nola egiten didan ihes, hain zuzen ere, beren atzeko alde horrek. Mota askotako erreferentzien bidez ehundutakoak izanik, eta hauen arteko lotura sarritan logikoa eta berehalakoa ez denez, neronek ere lauso samar dut esaldi askotan gordeta bide dagoena.
‎Zorionez. Eta heroiek (udaberriko biztanleak) egin dezaketen gauza bakarra beren borondatez elurpean amaitzea da. Zorionez.
‎Uzkurturik. Ezin beren buruak aterbetuz. Palankin gaineko gizona:
‎Daimyo jauntxoaren prozesioa. Samurai gerlariak, beren armak estalirik, badoaz aitzina lankar pean zurezko zubia trebesatuz. Batzuk kapa urdinetan, besteak gorrantzetan kukutuak.
‎Hau da, dozena bi irakurle Etxepareren testu exigente eta zorrotz baten aurrean: badirudi guztiz alferrekoa zela Buruxkak bahitzea, berez baitzegoen bahituta.
‎Hara hok jadanik hanche, badoazila etcherat beren emeak besoan, bihotza beldurrarekin pil pil?
‎Hara hok jadanik hanche, badoazila etcherat beren neskak besoan, bihotza beldurrarekin pil pil?
‎The Chieftains taldea ere garai berean sortu zen, oholtza? beretan zebilen Paddy Moloney pipe­ jolearen eraginez. Beste hainbat kantari eta talde on ere indarrean zeuden jada 70eko hamarkadan irlandar paisaian:
‎Segur aski, uharteko ingelesezko literaturan lehen idazle handia da. Nola ez aipa haren A Modest Proposal for Preventing the Chil­dren of Poor People in Ireland Being a Burden to their Parents or Country, and for Making Them Beneficial to the Public (Proposamen apala Irlandako txiroen haurrak ez daitezen karga izan beren gurasoentzat edota herriarentzat, eta bai, ordea, probetxugarri jendearentzat) kupidagabeko satira ezinago berezi, eta bakana.
‎Nabarro, aita andaluza nuelako, eta haren bigarren abizena horixe zelako: berez , Navarro. Pentsatu nuen ba zer esango ote zuten etorkizunean, Omar Navarro/ Nabarro, poesia idazten zuen hura, nor izan ote zen?
‎Nabaritzen da, zerrenda luze horri erreparatuta, hemengo idazle jendea oso izan dela ezizen eta goitizenen zale. Manuel Larramendik berak ere erabili zituen batzuk orain 300 urte baino gehiago, eta kantitatez eta ugaritasunez Bernardo Estornes historialaria gailentzen da: hamabost antz eman zizkion Amezagak!
‎«Otsalar erabili nuen izenordez nire olerkiok konprometigarriak zirelako. Nahiz eta ohartu nire pertsona itzaltzen zuela eta nolabait beraien zabalkundea murriztu. Baina, idatzia, idatzirik gelditzen da».
‎Gelako lau hormen artean, elkarrizketa harrigarri bati ekingo diote biek. Iraultzaile xaloak erakarria sentituko da neskatila, hark berak falta duen ontasun moduko bat duelako ustean?. Iraultzaileak, bere aldetik, ordura arte gidari izan dituen idealak kolokan jarri eta nola urruntzen zaizkion ikusiko du, apurka apurka ilunbeetan hondoratzen dela.
‎Egiten zait beste arte arloetan agian ez dela horrelakorik gertatzen. Pintoreak eta eskultoreak serieak egiten dituzte, askotan errepikapenean oinarritzen dute beren lana, originaltasunean baino gehiago. Badirudi ez dabiltzala hain traumatizatuta obra bikain, bakar, paregabe horren atzetik.
‎tsaren aurrean, lehenbizikoz ia urtebetean, beren aldeko 13 txosten aurkezten. Harris arkeokogo estatubatuarrarena, Ulrike Fritz egiptologo alemaniarrarena, R.
‎Juan Martin Elexpuruk berak esan didanez, urtebete baino lehen albiste berriak izango ditugu gai honi buruz, eta orduan garbi geratuko omen da Iruña Veleian aurkitutakoen benetakotasuna. Beraz, itxaron dezagun apur bat, eta hitz egin beza denborak egiazki.
‎«Bertsolaritza modernoa oso gutxi edo batere ez da agertzen gure literaturan. Berez , joko handia ematen duen gaia da, baina ez da agertzen. Bertsolariaren barne bizitza ondo kontro­latzen duen batek idatzi luke.
‎Dena den, ez gatzaizkio ikastaro akademiko bati jarraitzen. Kideek beraiek hautatzen dute, eztabaidatuz, zein liburu irakurri, eta hiru txandako egitaraua antolatzen da aldez aurretik. Hala, esate baterako, joan den udazken honetan Madame Bovary eztabaidatu dugu (5 aste) Anna Kareninarekin batera (5 aste); Urte Berrian, Hamlet eztabaidatuko dugu (5 aste) eta baita The Tempest ere (5 aste); eta udan Eneida Robert Fagles en itzulpenean (10 aste).
‎Kide gehienak 50 urte bitartekoak dira, emakumezkoak gehixeago gizonezkoak baino; gehienek bizitza profesionala dute atzean (irakasleak, sendagileak, gizarte langileak, elizgizonak), eta ondo­rioz ohituta daude konfiantzaz eta harira joanez hitz egitera?, baina taldeak pintore eta dekoratzaile bat eta iturgin bat ere izan ditu kideen artean urte askoan, eta biek egin izan dituzte ekarpenak. Kideek, beren literatura eta bizitza esperientzia ez ezik, beren espe­zialitateko ezagutza ekarri ohi dute, adibidez, artearen historia, filosofia, pentsamendu politiko, historia edo teologiarekin lotua.
‎Kide gehienak 50 urte bitartekoak dira, emakumezkoak gehixeago gizonezkoak baino; gehienek bizitza profesionala dute atzean (irakasleak, sendagileak, gizarte langileak, elizgizonak), eta ondo­rioz ohituta daude konfiantzaz eta harira joanez hitz egitera?, baina taldeak pintore eta dekoratzaile bat eta iturgin bat ere izan ditu kideen artean urte askoan, eta biek egin izan dituzte ekarpenak. Kideek, beren literatura eta bizitza esperientzia ez ezik, beren espe­zialitateko ezagutza ekarri ohi dute, adibidez, artearen historia, filosofia, pentsamendu politiko, historia edo teologiarekin lotua.
‎Badaude, bai, ugari, porrot horren gaineko ikerlan eta hitz aspertuak, baina, nonbait, ez dira azterketa fidagarriak, behin eta berriz gauza bera esaten dutelako, eta errua beti alde berera botatzen dutelako. Noizbait ere galdetu liokete beren buruari nor diren irakurtzen ez duten horiek, eta zergatik ez duten irakurtzen. Zeren, jakin, badakite, ezta?
‎Honakoa esaten da: krisiaz mintzatu behar badugu, berez , krisian da­goena ez dela irakurketa, baizik eta irakurle identitatea eta irakurtzeko modu jakin bat, zeina ez baitator bat irakurketaren urrezko aroarekin, garai hartan irakur­tzea ariketa konplexua eta dotorea baitzen, eta ez dago dudarik intelektual batzuek, tartean Steiner, haren nostalgia salbaezina sentitzen dutela. Dena dela, hori hala izanik ere, Steinerrek hamaika argudio ematen ditu justifikatzearren zergatik gaitzesten duen gaur eguneko irakurtzeko modua; zenbaiten irakurtzeko modua, hobeki esanda.
‎Jen­dea maiz, irakurtzean, argumentuaren gorabeherekin txoratuta gelditzen da, eta ez die batere erreparatzen pertsonaiek gorabehera horietan izandako gertaeren azpiko maila inplizituei. H. Bloom ek esanen lukeen bezala, «nobela handietan, irakurle onak ongi daki argumentua bigarren mailan uzten, eta lagunkiro tratatzen ditu pertsonaiak, eta denbora ematen die bilakaera izan dezaten, beren burua erakuts dezaten».2 Ba al dago halako «irakurle onik»?
‎Segur aski, ez. Edo, bai, beren literatur eta kultur prestakuntza bestelakoa izan balitz.
‎Sistema sozial eta kulturalak, hedabideetan literatura eta literariotasuna zer den legitimatzen duten zenbait kritikarik ordezkatua? ausartagoa izan luke, edo zintzoagoa, eta literaturaren merkantilizazioa salatu, horrek irakurtzeko modu bat baitakar berekin , Merkatuak gogorki inposatua, eta, ez dezagun ahaztu horretan elkar hartuta daudela argitaletxe eta idazle batzuk ere, haietako bakarren bat garrantzi handikoa, Cervantesen leinuaren pareko aurkezten duena bere burua.
‎Eta hori ere ez du lortzen. Hain itsututa dagoenez gero, gauza nabaria da hori erabiltzen duen hizkera traketsari erreparatuta?, nekez utziko ditu gauzak argi eta garbi, nekez onartuko du jendaurrean berak gaur egun literaturatzat aurkezten dituen obra askok deus gutxi dutela literariotik.
‎Horregatik, itzulpen literarioak, salmentak edozein izanik ere, badu, berez , niretzat behintzat, bere balioa.
‎Alderdi huts horretan jarrita, erabat ados nago Xavier Rodríguez itzultzaile galegoarekin. Askotan etorri izan zait burura, izerdi batean ari naizela paragrafo batekin ezin buruturik, zertarako horrelako lanak hartu, zeinen­tzat, gero inork ezer esaten ez badizu, delako liburua, dirudienez, inork irakurtzen ez badu; areago, eta hau ez da ahaztu behar, berez hemengo gaia ez bada ere?, zeurearekin batera, tarteka, beste liburu bat ateratzen bada, zeurea baino askoz ere okerrago itzulia. Izan ere, batzuetan ez dugu asmatzen ondo itzultzen (idazten), edo ni behintzat ez naiz gauza izaten nire testu bat ondo/ egoki/ behar duen bezala dagoen edo ez, berriz ere aldatu/ zuzendu behar dudan erabakitzeko; baina gaizki dagoena, eta batez ere beste baten testua baldin bada, hura airean harrapatzen dut.
‎...onean, irakurle hartzaile gutxi izate hori normala dela esaten nion neure buruari, literaturan oro har (jatorrizkoan esan nahi dut, salbuespenak salbuespen) berdin berdin dela, hizkuntza guztietan, hizkun­tza handietan ere hala gertatzen dela eta abar; gauza hauek beti izan direla eta direla minoritarioak, eta inportanteena egitea (itzultzea) dela, eta ondo gainera; obrak hortxe geldituko direla, beren jomuga/ irakurlearen zain eta abar. Baina oraintxe bururatu zait botilaren alderdi beteak ez ote duen museo baten antza:
‎luke, bere egoa ere bai baitu? bere lagun, ezagun eta ezezagun guztiek irakurtzea berak egindako lana, eta hartu duen nekeak diruzko ordainaz gain bestelakoa ere izatea. Kontuan izan behar dugu, hala ere, X. Rodríguezen kasuan literatur lan klasiko baten itzulpenaz ari garela.
‎Nire baitan Frantzia zerutik erori zen, banalizatu, arrunta eta prosaikoa bilakatu, epopeia mistikotik eta poesia lirikotik oso urrun, funtsean bere literatura miresgarriari bizkarra emanez. Propaganda ofizialean, hemengo makiak beren denboran izan ziren bezala, hango fellagha gudariak «terroristak» ziren, gerlako presoner izaterik inolaz ere merezi ez zutenak omen, gaizkile arruntak. Eta hemen erresistentzia egin zuten gradatuek ere hola tratatzen zituzten!
‎Gainera berantegi zen, horretarako bidea 1945ean hasi zen. Horren ordez frantziarrek berek liskarra eragin zuten 1945eko maiatzaren zortzian Setifen, Aliatuen garaipena ospatzen zuen manifestaldi abertzalean aljeriar ikurriña zekarren mutikoa tirokatuz. Arabiar eta berberoek ehun bat «oin beltz» hil zuten, eta gero armadak europarren laguntzarekin hamar bat mila indigena masakratu.
‎Frantziako armada militarki garaitzen ari zen, haatik partida ezin bukatuz, beti fellagha talde berriak agertzen baitziren, nahiz gero eta txikiagoak, eta «nahasmendu» edo «gertakizun» horien bukaerarik ez zen ikusten; halere asma zaitekeen aljeriar erresistentzia politikoki garaitzen ari zela, eta gu galtzera gindoazela, populua nagusiki bere alde bildua baitzuen aipatuko ez ditudan jokamoldeez. Diplomazian ere aitzindariek berehala ikasi baitzuten, mundu osoa beren alde bildua zuten. Eta gu, hemengo mutiko gazteak, saltsa horretara botaiak ginen prestakuntza eskasarekin?
‎Herri horietako kantari jakintsünek edo sabantenek bazazkiten, has eta bürü, bersetez berset, garai haietako euskaldun kantore habo­roxiak. Bazütüen bakotxak beren ostatüa Atarratzen, eta, merkatü gaüez, delako tabernak mükürrü beteak ziren kantari eta behazalez! Kantari horiek züen hobekienik menperatzen Xiberoko kantatzeko manera xarmagarria:
‎Badituzu bi edo hiru urte, Maddi Oihenartekin hizketan ginen Maulen. Zuberoan gaindi diren botz ederrak aipatu guk eta, berak , lehen ere izanak direla kantari loriagarriak hemen. Lehengo horietarik batere bizirik ote zen, gure kestionea, eta zure izena eman zigun Maddik.
‎Baina kantu zaharrak? Orai gazteek berek egin nahi dütüe kantuak. Musika eta guziak, berek egiten dütüe.
‎Orai gazteek berek egin nahi dütüe kantuak. Musika eta guziak, berek egiten dütüe. Nik ez düt fitsik konprenitzen oraiko musiketan.
‎Gerora, kafe hartara joan ziren haiek denak ni bezain analfabeto zirela konturatu nintzen, denak analfabeto, kargu hartu zidan hura izan ezik. Izkiriatzaile lanak egiten zituen, irakurtzen eta idaz­ten ez zekitenek beraien maitaleei mezuak bidaltzeko. Kontua da harako izkiriatzailearekin baketu nintzela eta bera hasi zitzaidala irakurtzen eta idazten irakasten.
‎urrezko aro baten gisa bizi izan genuen garaian loratu ziren Tara nahiz Glendalough. Amets garai hura bikingoen era­soen amesgaiztoak nahastu zuen, eta eraso haiek izan daitezke gure dorre monasterio biribil guztiz berezien eraikuntzaren bultzatzaileak. Glendalough en dorre monasterio bereziki eder bat dago?, fraideak bertan babesten baitziren beren liburuak hartuta, Kells eko Liburuaren antzeko eskuliburu irudidunak. Irlanda­rrok luzaroan izan gara herri literarioa.
‎Mende berean, aurrerago, Stoneybatter aldatu egin zen, dozenaka eraiki baitziren adreilu gorrizko etxe atxikiak, «eskulangileen etxebizitzak». Gizarte ingeniaritza masiboko saio bat zen hura, eta, hala, britainiar agintariek etxebizitza hobeaz hornitu zuten beren jurisdikzioko «langile aristokrazia», alde batetik langile espezializatuak eta bestetik langileak oro har bereiziz, azken horiek, iraultzaileagoak izanik, auzorik pobreenetan utzita.
‎Saiatu nintzen berriz, baina hala ere ez nuen erre­ferentzia aurkitzen. Eta hura guztia zela-eta, dudatan geratu nintzen, ezin ote duten nobelek beren testuak baino harantzago doan irudimen kolektibo baten antzeko zerbait sortu?
‎Nolanahi ere dela, Stoneybatter komunitate sendo bat da gaur egun oraindik ere, beren etxeaz harro dau­den bizilagunek osatua, eta bere nolakotasun bereizga­rria inposatzen dio yuppi handien nahiz azken urteotan gertatu den «Tigre zeltaren» ekonomia boomarekin Ekialdeko Europatik, Asiatik eta Afrikatik etorritako etorkinen eragin handiari. Baina komunitate «indige­na» oso bizkor ari da zahartzen; izan ere, eraikuntza burbuila puztu ahala, bertakoen seme alabek ezin izan dituzte etxebizitzak beren kaleetan erosi.
‎Nolanahi ere dela, Stoneybatter komunitate sendo bat da gaur egun oraindik ere, beren etxeaz harro dau­den bizilagunek osatua, eta bere nolakotasun bereizga­rria inposatzen dio yuppi handien nahiz azken urteotan gertatu den «Tigre zeltaren» ekonomia boomarekin Ekialdeko Europatik, Asiatik eta Afrikatik etorritako etorkinen eragin handiari. Baina komunitate «indige­na» oso bizkor ari da zahartzen; izan ere, eraikuntza burbuila puztu ahala, bertakoen seme alabek ezin izan dituzte etxebizitzak beren kaleetan erosi.
‎Horma horien atzean daude espetxeratuak gaur egun errepublikano «disidenteak» deitzen ditugunak, hau da, Sinn Feinek eta IRA Probisionalak izenpetu­tako Belfasteko bake akordioari uko egin ziotenak. Gizon emakume horiek 1916ko heroi errepublikano­en zilegizko oinordekotzat hartzen dute beren burua. Haien ekintza armatu etengabeak terrorismo ekintza nazkagarriak direlakoan ikusten ditu irlandar jende gehienak, eta halaxe behar du nire iritzian.
‎Gaztetasunaren argitasun eta irrika osoaz, lagunak hitz gordinetan adierazten zuen nolako mundu arrotz eta ikaragarrian zegoen: mundu lehor, bero bat zen, eta sarritan beste gizon gazte batzuek, AK eskuetan zituztela,* aurrea hartzen zioten beren Honda 50etan. Askotan ez zuen modurik izaten gizon haiek errebel­deak edo gobernuaren aldekoak ote ziren jakiteko, ez talde batekoak ez bestekoak ez baitira oso zorrotzak izaten uniforme kontuetan.
‎Bizitzak nahiz kulturak, nolanahi ere, etengabe haziz, gainezka egiten dute beren jaka hertsagarrian. Pikon­doak sikomoroan bezala, garenaren gaineko bertsio ugari, konplexu eta batzuetan elkarren kontrakoak eskaintzen dizkigute batak eta besteak, baita exotikoak ere.
‎Nolanahi ere dela, gauza da mende askoan gure literaturako profesional gehienek, beren mundua ezin erosoago ingelesez adierazteaz gainera, beren ingeles propioa osatu dutela, hiberno ingelesa izenekoa, irlan­derazko sintaxian eta hiztegian sustraituriko formekin aberastua. John Millington Synge antzerki idazle eta prosalari handiaren obra hiberno ingelesezko adieraz­moldeen eredu argia da, baina esan daiteke kreolera horixe dagoela guk idazten dugun esaldi bakoitzaren azpian, eta aberasgarria dela askotan.
‎Nolanahi ere dela, gauza da mende askoan gure literaturako profesional gehienek, beren mundua ezin erosoago ingelesez adierazteaz gainera, beren ingeles propioa osatu dutela, hiberno ingelesa izenekoa, irlan­derazko sintaxian eta hiztegian sustraituriko formekin aberastua. John Millington Synge antzerki idazle eta prosalari handiaren obra hiberno ingelesezko adieraz­moldeen eredu argia da, baina esan daiteke kreolera horixe dagoela guk idazten dugun esaldi bakoitzaren azpian, eta aberasgarria dela askotan.
‎Bide batez aipa dezaket beharbada txundituta eta aztoratuta ikusten dudala euskal nazionalista askok ez dituztela Pío Baroja eta Miguel de Unamuno beren gaztelania hizkuntzaren euskal maisu gisa estima tzen.
‎Bai James Joyceri, bai Samuel Becketti, batere idazten jarraitzekotan, beha­rrezkoa gertatu zitzaien borondatezko erbeste modu batera jotzea, hain aurkitzen zuten itogarria Irlanda independenteko giroa, bere sexu errepresioarekin eta nortasun nazionalaren gaineko obsesio politikoarekin. ...ak, auzi politikoa erruz mahairatzen duen arren, barren barrenean ukitzen gaitu gai uniber­tsalak lantzen dituenean, izan zahartzaroa eta heriotza hurbil hurbila, edo, eta ez osorik paradoxaz, bizitzaren eta sexu oparotasunaren irrika eta gose bizia, edo, lasaiago, maitasun platonikoagoa edo etxeko eta fami­liako maitasuna; edo, agian oroz gain, mendebaldeko paisaiei erreparatzen dienean, haiek, beren goibeltasun euritsuagatik ere, edo horrexegatik agian, «gizakien begiak atsegintzen» jarraitzen baitute.
‎Nik izaeraz dudan joera hori, zintzoa eta gauzetara beretara emana den arte baten alde egitera bultzatzen nauena, areagotu egin da Ipar Irlandan jaioa eta hezia izateko bizipenarekin eta Ipar Irlandarekin bizi izanarekin, joan den mende laurdenean handik kanpo bizi izan banaiz ere. Ez da munduan bere ernetasunaz eta bere errealismoaz gehiago harrotzen den lekurik, ez da erretorikaren apaingarri edo asmo bitxikeria oro gaitzesteko bere burua egokiagotzat jotzen duen lekurik.
‎Bost silabatan sartutako irudi sail so­til hura deigarriagoa zen nolabait ere bila genbiltzan «behi» gorria bel beltza gertatu izana baino, abere hark aspaldi desagertua baitzuen bere kolore ukitu bereizgarria. Zoko lohitsu batetik txahala atera eta zakurrari utzi genion euli hodeiak berekin zeramatzan aberea gidatzen.
‎Imazigen horien eskuetan zeuden ettebel «gerla danborra» eta botere politikoa. Tuaregak beren buruaren jabe ziren oraindik, dominazio koloniala jadanik gainean zuten arren, inguruka, saia bezala, jauzteko, baina haien bihotz eta solasetara sartu gabe oraindik.
‎Connemarak sekulako emigrazioa ja­san zuen XIX. mendean; izan ere, famine edo goseteak izugarrizko sarraskia eragin zuen biztanleen artean, heriotza piloa. Bizirik atera zirenek irmoki gorde zuten beren hizkuntza, ipuinak, kantak eta musika.
‎Gaur egun bizirik baleude, kasik ehun urte betetako hiru musikari lirateke. Batzuen ustez, beraiei esker da gaur egun Doolin «Irlandako Musika Tradizionalaren Hiriburua» kontsideratua.
‎Breadun olanaz eginak, arraunekin mugitzen zirenak, gilarik gabekoak, errazak ziren gobernatzen, baina baita hauskorrak ere ekaitz handien aurrean. Batzuetan ezbeharra gertatu eta, hainbat ontzi hondoratu ondoren, beren eskifaia ito eta desagertu egiten zen. Ekaitzaren ondotik barealdia etortzen omen da eta itotako arrantzaleen gorpuak hondartzetara itzultzen ditu itsasoak, batzuetan ezagutu ezineko eran.
‎Gero, diskretuki musikariengana hurbildu eta, artean zutik zaudela, jotzen ari direna patxadaz entzuten jarraitu; eta, taldeko batek eurengana elkartzeko eskatu arte, itxaron. Zure instrumentua gitarra bada, ez ezazu espero interes edo berotasun handirik beraien aldetik . Nahiago izaten dituzte instrumentu melodia joleak:
‎Azterketaren unea iritsi zaizu. Hori bai, giro lasaian, txiste eta guzti?; baina oraindik irabazteko zaude beraien onespena, stranger adiskidea.
‎Kristo aurreko 200 urtearen inguruan osatu omen zuen liburu hori, sanskritoz, Vishnu Sarma jakintsuak India aldean. Dena dela, liburuan bildutako istorioak ez ziren berak asmatutakoak, baizik eta Indiako ahozko tradiziotik zetozenak. Izan ere, Vishnu Sarmak Panchatantra idatzi zuenerako, milaka urte zeramatzaten lurralde hartan istorio horiek entzuten, kontalarien tradizioari esker.
2011
‎Baina, beste zenbaitetan, bertsolariek bazekiten, abiatu baino lehenago, izango zutela nork lagundua. «Bertsolari handiek beren inkondizionalak izaten zituzten, zale amorra­tuak, eta, batzuk autodunak izanik, han ibiltzen ziren beren idoloa batera eta bestera eramaten», esan dit Josemari Iriondok. Kazetari hau makina bat bertso saiotan jardun zen aurkezle eta gai emaile.
‎Baina, beste zenbaitetan, bertsolariek bazekiten, abiatu baino lehenago, izango zutela nork lagundua. «Bertsolari handiek beren inkondizionalak izaten zituzten, zale amorra­tuak, eta, batzuk autodunak izanik, han ibiltzen ziren beren idoloa batera eta bestera eramaten», esan dit Josemari Iriondok. Kazetari hau makina bat bertso saiotan jardun zen aurkezle eta gai emaile.
‎Nahiz gaur egungo afrikar idazlerik esanguratsuenetakoa izan, Tutuola ez zen biltzarrean egon eta bere lanak aipatu ere ez ziren egin eztabaidetan. Bestalde, biltzarreko txostenean irakur daitekeenez, Tutuolaren argitaratzaileek protestatu egin zuten, idazle honen lanak argitaratzeagatik beren onestasuna zalantzan jarria ikusten dutelako. Ulergarria da Tutuo­lak horrelako tratua jasotzea:
‎Esate baterako, nigeriarren ehuneko batek baino gutxiagok izan dute modua edo gaitasuna Wole Soyinkaren Dance of the Forest ulertzeko. Eta, hala ere, kultura arrotz baten hizkuntzari eta tradizioei lotutako obra horixe taularatu zen beren independentzia nazionala ospatzeko. Ez da harritzekoa Christopher Okigbo poetak hain gogotsu jotzea Mallarméren poeta komunitate mugatu eta aristokratiko baten ideia hartara, zeren bere adierazpen inpertinentea, «Ez diet nire poesia irakurtzen poeta ez direnei», Mallarmé baita parafraseatuta.
‎Biltzarra bera, Afrikako literatura definitzeko une erabakigarrian, eta natiboa ez den hizkuntzan ari den idazle afrikarraren arazoak zehazterakoan, asko hurbildu zen egiara: «Jeneralean onartua izan zen afrikar idazle batentzat hobe dela bere hizkuntzan pentsatu eta sentitzea eta gero orijinalari hurbiltzen zaion ingeleseko transliterazioa egitea».3 On­dorioak berak , naive eta okerra bada ere, labur eta zorrotz adierazten du arazoa, eta hain zuzen ere ildo horretatik aurkituko dugu Afrikako literaturarentzat norabide berria, ari garen lanean benetan serioak eta zintzoak baldin bagara.
‎Galde genezake zer gertatu izango zitzaion ingeles literaturari, esate baterako, Spenser, Shakespeare, Donne eta Milton bezalako idazleek ingelesa baztertu eta latinez edo grekoz idatzi izan balute, zergatik eta hizkuntza klasiko horiek beren garaietako hizkuntza kos­mopolitak zirelako. Milton bezalako batek latinez eta grekoz errazago idatz bazezakeen ere, bere ama hizkuntzan idatzi zituen obra nagusiak, nazioarteko ospearen peskizan jokatu gabe.
‎Ikerketa dezente ari dira egiten, esate baterako, Afrikako hainbat hizkuntzaren egituraz, baina ia ez da horren erabilerarik egiten ari sormenezko literaturan, denok ere lanpetuegi gaudelako Europako literaturaren topikoen kontrako borrokan. Hizkuntza­laritzak horrenbesteko kemena eta arreta eskaintzen badie Afrikako hizkuntzei beren eremu mugatua eta tribala gorabehera, zergatik ez du ausartu behar norabide horretan irudimenezko literaturak, benetan herritarren kultura aberasteko aukera gehiago izaki?
‎Hemen defendatzen ari naizena ez da erraza, gogotik lan egitea eta gogotik pentsatzea baitakar berekin , eta hori baino gehiago, ego puztuaren detritu gogortu guztia kareletik bota beharra. Kritikari «lider» horietako batzuk Afrikako hizkuntzen ikasketa aldapatsuan abiatzera behartuko lituzke. Afrikako hizkuntza garrantzitsuetako batzuk jakitera?, jeneralizatzen eta era guztietako teoria filosofiko eta literarioak formulatzen hasi baino lehen.
‎Alde ederra litzateke etorkizunean Afrikako literaturari buruzko biltzarrek denbora gehiago eskainiko baliote Afrikako hizkuntzetan idatzitako afrikar literaturaren auzi txit garrantzitsuari, eta benetako afrikar sentsibilitatea sortzeko prozesuan horrek izan­go lituzkeen inplikazio guztiei. Izan ere, Afrikako hizkuntzek gure hezkuntza sisteman gaur duten bigarren maila iraulita geratuko litzateke gure idazleek beren hizkuntzetan jarriko balituzte beren dohain eta gaitasun itzelak. Ahaleginak egin dira berriki Afrikako hizkuntzen ikasketa Afrikako unibertsitate berri batzuen curriculumean sartzeko.
‎Alde ederra litzateke etorkizunean Afrikako literaturari buruzko biltzarrek denbora gehiago eskainiko baliote Afrikako hizkuntzetan idatzitako afrikar literaturaren auzi txit garrantzitsuari, eta benetako afrikar sentsibilitatea sortzeko prozesuan horrek izan­go lituzkeen inplikazio guztiei. Izan ere, Afrikako hizkuntzek gure hezkuntza sisteman gaur duten bigarren maila iraulita geratuko litzateke gure idazleek beren hizkuntzetan jarriko balituzte beren dohain eta gaitasun itzelak. Ahaleginak egin dira berriki Afrikako hizkuntzen ikasketa Afrikako unibertsitate berri batzuen curriculumean sartzeko.
‎Literatura handi baten edo nolabaiteko literaturaren jabe izatea da hizkuntza bat ikasteko arrazoi nagusia. Horrek bultzatu zituen Eliot eta Pound Ekialdeko hizkuntzak ikastera mende hasierako beren esperimentu poetikoetan. Zalantza gutxi dago afrikar hizkuntzak ezinbesteko galbidean egongo direla baldin eta nolabaiteko literatura inteligentearen adie­razpide ez badira, eta galbide horretan amiltzeko modurik onena ingelesez edo frantsesez afrikar literatura sor dezakegulako gure ilusio honekin jarraitzea dela.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Taula kopiatu
beren 189 (1,24)
berak 42 (0,28)
berez 40 (0,26)
berekin 15 (0,10)
Beren 12 (0,08)
beraien 12 (0,08)
berek 6 (0,04)
beraiekin 5 (0,03)
Berez 4 (0,03)
beraientzat 3 (0,02)
beren inguruan 3 (0,02)
Beraien 2 (0,01)
beraiek 2 (0,01)
Beraiekin 1 (0,01)
Beretako 1 (0,01)
beraiei 1 (0,01)
beraiei esker 1 (0,01)
beraien aldetik 1 (0,01)
beren alde 1 (0,01)
beren aldeko 1 (0,01)
beren aldetik 1 (0,01)
beren gain 1 (0,01)
berena 1 (0,01)
berenak 1 (0,01)
berengana 1 (0,01)
berentzako 1 (0,01)
beretako 1 (0,01)
beretan 1 (0,01)
beretara 1 (0,01)
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Taula kopiatu
berak buru 16 (0,11)
berak ere 7 (0,05)
berak ez 6 (0,04)
berak hizkuntza 5 (0,03)
berak egin 4 (0,03)
berak arma 3 (0,02)
berak denbora 3 (0,02)
berak erlauntz 3 (0,02)
berak etxe 3 (0,02)
berak lan 3 (0,02)
berak liburu 3 (0,02)
berak seme 3 (0,02)
berak ukan 3 (0,02)
berak ama 2 (0,01)
berak artean 2 (0,01)
berak asmatu 2 (0,01)
berak bera 2 (0,01)
berak bizi 2 (0,01)
berak bizitza 2 (0,01)
berak dohain 2 (0,01)
berak egon 2 (0,01)
berak eman 2 (0,01)
berak esan 2 (0,01)
berak eskubide 2 (0,01)
berak euskalki 2 (0,01)
berak gauza 2 (0,01)
berak guraso 2 (0,01)
berak hala 2 (0,01)
berak hasi 2 (0,01)
berak herri 2 (0,01)
berak ikasketa 2 (0,01)
berak ikusi 2 (0,01)
berak izaera 2 (0,01)
berak izen 2 (0,01)
berak jan 2 (0,01)
berak kantu 2 (0,01)
berak kultu 2 (0,01)
berak literatura 2 (0,01)
berak neska 2 (0,01)
berak ontzi 2 (0,01)
berak txar 2 (0,01)
berak zabalkunde 2 (0,01)
berak Bilbo 1 (0,01)
berak CD 1 (0,01)
berak Honda 1 (0,01)
berak Joanes 1 (0,01)
berak abesti 1 (0,01)
berak adierazgarri 1 (0,01)
berak adin 1 (0,01)
berak ahots 1 (0,01)
berak aipatu 1 (0,01)
berak alde 1 (0,01)
berak anaia 1 (0,01)
berak antzean 1 (0,01)
berak apaldu 1 (0,01)
berak argudiatu 1 (0,01)
berak armada 1 (0,01)
berak artalde 1 (0,01)
berak atzeko 1 (0,01)
berak aukeratu 1 (0,01)
berak babesle 1 (0,01)
berak bakarrik 1 (0,01)
berak balio 1 (0,01)
berak baratu 1 (0,01)
berak barruko 1 (0,01)
berak berak 1 (0,01)
berak bertsio 1 (0,01)
berak bezalako 1 (0,01)
berak bide 1 (0,01)
berak bildu 1 (0,01)
berak bilgune 1 (0,01)
berak biloba 1 (0,01)
berak bitxi 1 (0,01)
berak borondate 1 (0,01)
berak desagertu 1 (0,01)
berak dramatikotasun 1 (0,01)
berak edertasun 1 (0,01)
berak eduki 1 (0,01)
berak egia 1 (0,01)
berak ehizaldi 1 (0,01)
berak elizkizun 1 (0,01)
berak eme 1 (0,01)
berak eraman 1 (0,01)
berak eremu 1 (0,01)
berak erle 1 (0,01)
berak eroan 1 (0,01)
berak erran 1 (0,01)
Konbinazioak (3 lema)
Taula kopiatu
berak buru halaxe 2 (0,01)
berak ere ez 2 (0,01)
berak ahots lagun 1 (0,01)
berak ama hizkuntza 1 (0,01)
berak ama sorgin 1 (0,01)
berak antzean joan 1 (0,01)
berak arma estali 1 (0,01)
berak arma heldu 1 (0,01)
berak armada desmobilizazio 1 (0,01)
berak artalde bazkatu 1 (0,01)
berak artean barretxo 1 (0,01)
berak artean ez 1 (0,01)
berak asmatu Magdalena 1 (0,01)
berak atzeko alde 1 (0,01)
berak aukeratu bizi 1 (0,01)
berak babesle elkar 1 (0,01)
berak bakarrik hustu 1 (0,01)
berak balio estimatu 1 (0,01)
berak barruko on 1 (0,01)
berak bera etorri 1 (0,01)
berak bera horrela 1 (0,01)
berak berak eroan 1 (0,01)
berak bertsio eman 1 (0,01)
berak bezalako ukan 1 (0,01)
berak bide zein 1 (0,01)
berak Bilbo aldeko 1 (0,01)
berak bildu ukan 1 (0,01)
berak bilgune eraiki 1 (0,01)
berak biloba euskal 1 (0,01)
berak bitxi egin 1 (0,01)
berak bizi etnia 1 (0,01)
berak bizi ukan 1 (0,01)
berak borondate elurpe 1 (0,01)
berak buru agertu 1 (0,01)
berak buru aterpetu 1 (0,01)
berak buru erakutsi 1 (0,01)
berak buru galdetu 1 (0,01)
berak buru jabe 1 (0,01)
berak buru nor 1 (0,01)
berak buru ordena 1 (0,01)
berak buru segur 1 (0,01)
berak buru toki 1 (0,01)
berak denbora Azkaine 1 (0,01)
berak denbora parte 1 (0,01)
berak dohain landu 1 (0,01)
berak dramatikotasun eder 1 (0,01)
berak egia esan 1 (0,01)
berak egin lan 1 (0,01)
berak egin nahi 1 (0,01)
berak egon bahitu 1 (0,01)
berak elizkizun ukan 1 (0,01)
berak eme beso 1 (0,01)
berak eraman abere 1 (0,01)
berak ere asko 1 (0,01)
berak ere erabili 1 (0,01)
berak ere gauza 1 (0,01)
berak ere sekula 1 (0,01)
berak eremu mugatu 1 (0,01)
berak erlauntz eraman 1 (0,01)
berak erlauntz erraz 1 (0,01)
berak erran ukan 1 (0,01)
berak eskubide ez 1 (0,01)
berak eskubide ezkondu 1 (0,01)
berak etxe euskara 1 (0,01)
berak etxe harro 1 (0,01)
berak etxe sartu 1 (0,01)
berak euskalki eztitsu 1 (0,01)
berak euskalki larregi 1 (0,01)
berak ez eduki 1 (0,01)
berak gauza interesgarri 1 (0,01)
berak guraso edota 1 (0,01)
berak guraso lurperatu 1 (0,01)
berak hala eskatu 1 (0,01)
berak hala nahita 1 (0,01)
berak hasi ikerketa 1 (0,01)
berak hasi jokaera 1 (0,01)
berak herri etorri 1 (0,01)
berak hizkuntza gehien 1 (0,01)
berak hizkuntza jarri 1 (0,01)
berak ikasketa egin 1 (0,01)
berak ikasketa guzti 1 (0,01)
berak izaera Afrika 1 (0,01)
berak izen agerkari 1 (0,01)
berak izen eman 1 (0,01)
berak Joanes Urkixo 1 (0,01)
berak kantu propio 1 (0,01)
berak lan bi 1 (0,01)
berak lan egin 1 (0,01)
berak liburu esku 1 (0,01)
berak liburu hartu 1 (0,01)
berak liburu lehen 1 (0,01)
berak neska beso 1 (0,01)
berak neska mutil 1 (0,01)
berak seme alaba 1 (0,01)
berak seme lotura 1 (0,01)
berak ukan falta 1 (0,01)
berak ukan nor 1 (0,01)
berak zabalkunde murriztu 1 (0,01)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia