|
2001
|
|
|
Eta ixil ixilik entzun bear izan nizun gizajo onek jaun aundiaren erantzuna, orain emen argitara ekar  tzekoa eztana. Gure eliz artzai zintzoak, berak asmatu bearko dute, geroztik, nolatan
|
lagundu
beren artalde gaixoari, Jainkoaren itza adi erazten...".
|
|
|
7 ► Lau artzainek
|
beren
artaldeak konparatzen dituzte. Ximunek Lukasek baino 8 ardi gutiago du; Xanek Mirenek baino 2 aldiz ardi gutiago.
|
|
2003
|
|
|
Praktikan misiolariak bidaltzen dituena elizbarruti bakoitzeko gotzaina izan ohi da, askotan Errege Dekretuen aginduei jarraituta (ikusi dugun bezala). Beste askotan, ordea, herrietako apaiz eta erretoreengandik dator ekimena, beren prestakuntza makala zela eta, gotzainari idazten baitzioten misiolariak eskatuz
|
beren
artaldearen behar moral eta espiritualak asetzeko. Baina zer da misio bat?
|
|
|
Baina, ikusi dugun bezala, kasu askotan elizgizon berak dira gauza bat eta bestea egiten dutenak, eta beti ere inongo kontraesanik aurkitu gabe beren jardunean: gogorrak baldin badira
|
beren
artaldearekin, beraien onerako da, beren arima salba dezaten, eta are, euskal gizalegezko bizimodua, hizkuntza eta ohiturak ere gorde eta salba ditzaten.
|
|
2007
|
|
|
Frantziakoetan zerbait bai, eta besteren artean Paris Match astekariak elkarrizketa egin zion Ebringer doktoreari; kazetariari erantzunez, honek argi eta garbi adierazi zuen bere ikerlanetan oinarrituta Britainia Handiko Gobernuak alfer alferrik akabatu zituela milioika abere haiek, gaitza immunologikoa zela eta ez kutsakorra, eta gizakiak jan zitzakeela haien haragiak. Frantzian bazeukan eta badauka garrantzia gai honek, esku artean erabili dutelako urte horietan zer egin
|
beren
artaldeetako askorekin ardien Scrapie eritasuna dela eta.
|
|
2009
|
|
|
Irakurri dut Zaraitzutik zein Erronkaritik artzainek 6 eguneko bidaia egin behar izaten dutela
|
beren
artaldeak Bardeetara eramateko eta oroitu dut Otsagabian bazela haginlari 1, kontsultan honako oharra ipinia zuena: " Haginak ateratzen dira:
|
|
|
Jose Manuel Araña Iriarte arbizuarra 10.000tik 20.000 esne litrora bitarte ekoizten duten Nafarroako artzainen ordezkari izanen da. Uharte Arakilgo Javier Martiarena Aizkorbe
|
beraien
artaldeen esnearekin gazta egiten duten artzainen ordezkarietako bat izanen da. Eta, azkenik, urtean 100 tona gazta baino gehiago ekoizten duten gaztagileen ordezkarietako bat izanen da Olatzagutiako Quesos La Vasco Navarra SA.
|
|
2011
|
|
|
hirurogei kiloko mukurrak mugitu behar izaten zituzten langileek.
|
Beren
artaldea besteren soroetan gizentzen ohituta, Alemaniako komi kontrolatzaile zikinek agintzen zuten garraioetako kontu haietan.
|
|
2013
|
|
|
Apur bat urrunago, gorriz beztituak, zeuden turken taldeak, soldaduak, satanak. Lagunek eta artzainek
|
beren
artaldearekin eta asto batekin hesten zuten mustraka.
|
|
2015
|
|
|
Bigarren bidea, ez hain erabilia, Aragoitik eta batik bat Zaragotzatik zetorrena, Hiriberri nahiz Tuteratik pasatuz. Aragoitarrak
|
beren
artalde, abere, oihal eta barazkiak saltzeko asmoz etortzen ziren nagusiki; lehengoz Tuteran bertan hasiko ziren saltzen, eta han dena saldu ezean gorago joko zuten, hau da, Lizarrara, bertako feria ezagun eta entzuna baitzen leku guztietan. Hala ere bazuen bide honek beste berezitasunik, hemendik sartzen zirelako Nafarroara moroak edo musulman deituriko arrazakoak, erlijio, jantzi eta usadio ulertezin bezain harrigarriak zekartzatenak, jakinik gainera haien hizkuntza ez zela bitxitasunik ñimiñoena.
|
|
|
Bainan urte zonbait goiti beheiti, arras lekukotu zen eta bere inguruko kulturari jarri, adixkideak egin, mintzairak ikasi eta abar. Geroxago, bere artaldeari lotu zen, Juanes Arriaga eta biak partzuergoan hasi ziren
|
beren
artaldearekin, berak artzain. Orduan, Arizona arras beste begi batzurekin ikusten zuten eta biak arras alegera ibiltzen ziren.
|
|
2016
|
|
|
–Ondo arraio dakik zer esaten ari naizen, nik uste, esan nuen?. Sala horretan mundu guztiak zekik George amorratuta dabilela Osteramdarrek Horse Mountainen ekialdean
|
beren
artaldeak bazkatzen dituztelako. Eta denok ondo arraio zekiagu Horse Mountainen hil duten Basco horrek Osteramdarrentzat lan egiten zuela.
|
|
|
Beraz, badirudi Ibarreko etxe arrunt bat bezala kontsideratua dela Ameztoia 1706an.1469tik badakigu Ameztoikoak laborariak izaten ahal zirela, laborantzarako lur bat erosi baitzuten. Orain agertzen da artzainak zirela ere, borda bazutela eta mendietako alha lekuetara
|
beren
artaldea eramaten zutela, beste herritarrek bezala. Hori azpimarragarria da oroitzen bagara 1654ko Paueko Parlamentuko jujamenduaz non agotei debekatzen zitzaien bordak ukaitea.
|
|
|
Ez jakinean zernahi gisaz zoin egunez zen egiazki sortua. Ez abendoan haatik artzainak baitziren inguru hartako mendietan
|
beren
artaldearen zain, Ebanjelioak kondatzen du hori, eta neguan ez baita holakorik... Dena den, noiz hasi ote ziren gero krexa muntatzen?
|
|
2017
|
|
|
Orduan ikusiko dira lehenbiziko euskal artzainak Kalifornia hegoaldean, lehenbiziko artalde haundiak agertuko direlarik kanpaña haundiek ekarririk. Lehenik zonbait denboraz nausi heiendako lanean arizan eta urte guti barne
|
beren
artalde ttipi batzurekin hasten ziren, nihun ere biltzeko lekurik gabe, asto gainean puska beharrenetarik zonbait ezarri eta gertatzen dena gerta! Jo aitzina!
|
|
|
Nehor ez baita betiko! Ainitz urtez mendebaldeko ekonomian ardiak leku haundia ukana du, bereziki ilearen beharra bazelarik, hemengo agintariek sustatzen zituzten artzainak
|
beren
artaldeak azkar atxik zitzaten, ilea eta haragia biak arras beharrezkoak baitziren. Ipar Amerikak ukan duen ardi alderik gorena undarreko munduko gerla denboran ukan du, 1943an ba omen ziren 46.000.000 ardi Ipar Amerika guzian.
|
|
|
Joanden ateburuan aita saindua Portugaleko Fatiman genuen trenpu ederrean. Oraino ere orroituz Fatimako gune hortan duela mende bat Ama Birjina agertu zela
|
beren
artaldearekin hor ziren hiru laborari artzain gazteri. Denbora batez aski dudazkoa izan zen gertakaria.
|
|
|
Berdin Ipar Euskal Herritik. Euskaldunari biziki laket zitzaion nagusiarekin" erdizka" aritzea; emeki emeki
|
beren
artaldea muntatzen zutela eta lurrak arrandatzen eta erosten beren gain aritzeko. Argentinak ogi bihia Estatu Batuetatik ekarrarazten zuen prezio handia ordainduz.
|
|
2018
|
|
|
Dena den, bi helburu horien lortzeko ez da diru eskasiarik, ihiztatzeak ekiditeko kaxketadunen pagatzeko eta bertze. Aldiz, mendi eta haranen biziarazle segurrenak diren artzainek aski omen dute gau eta egun erne egoitea
|
beren
artaldeak basa ihizien erasoetarik beiratzeko.
|
|
|
Kanpora garamatza; etxeratu egiten gaitu.
|
Beren
artaldeekin bide hura egitera behartzen diren artzainen kanta antzinakoek diotenez, munta handiagoa du nongoa naiz... galderari erantzuteak, hemen nago lasai usteaz gelditzeak baino. Atzera aurrera ugarietan sustrairik gabe gelditzeko arrisku gorrian bizi dira artzainak.
|
|
|
Deus ere ez da pizte zalua eta argitze basa ederra bezalakorik, zeina60 ren argi gorria orotara hedatzen eta meta izugarrietan, mendi multzo bitxietan, ikusten baita, urruntasunaren arabera. Gisa horretan errearazirik diren larreetan landaretza berri bat sortzen da eta artzainek neguan
|
beren
artaldeak hara eramaten dituzte. Otea, belarrarekin nahasirik, azienda bazka da, baina xehe xehe egin behar da.
|
|
2019
|
|
|
Agorrilaren 30ean, lehen alerta auzo batek emanik, Romain Jauregiberri eta Paxkal Harispuru (Bunuze, 1991) oztibartar laborariak Cauteretseko (Okzitania) bortura abiatu ziren
|
beren
artaldeak ikustera. Bien artean dituzten 1.010 ardietarik 185 hil dira:
|
|
2020
|
|
|
Artzainak Toloñoko herri lurretako bazkalekuetan ibiltzen dira
|
beren
artaldeekin. Biasteriko eta haren Lurreko Hermandadearen mendia zen antzina, historikoki Biasteriko hiribilduaren parte izandako Arabako Errioxako herri guztien jabetzakoa, Nafarroako errege Antso VI.a Jakitunak 1164an emandako hiri gutunaz geroztik.
|
|
|
Karrantzako bailarako (Bizkaia) artzainek Ordunteko mendietako muino eta gailurretan bazkatzen zituzten
|
beren
artaldeak, eta, haitzuloez eta harpeez baliatzeaz gainera, eraikin txiki batzuk altxatu ohi zituzten, oso antzinatik, eguraldi txarreko gauetan eta otsoaren presentzia zela-eta ardientzat arrisku handia zegoenean babesteko.
|
|
|
Suitza ikusgarria da, garestia, baina ikusgarria?, esan diezaieket, eta Zermatt nolakoa den agertzen hasi behar izaten dut ondoren, autorik gabeko herrixka bipila baita egurrezko etxeekin. . Txandaka artzainek
|
beren
artaldea jaitsi behar izaten dute menditik eta, eguna argitu baino lehen, herriko kale nagusitik, Bahnofstrassetik alegia, joan etorri bat eginarazten diete simaur lurrin goxo bat uzteko. Suitzarrak horrelakoak dira, kurtsiak eta iraganzaleak.
|
|
2021
|
|
|
Dena den, determinatzaile gisa ere (OEHk" adjektibo gisa" aipatzen du) erabiltzen dugu, baina aise gutxiago: Pietatezko eta debozionezko sentimendu beraien inspiratzez beste kristau orori (Mercy); Bazter beraietan baziren zenbait artzain, gauez basoan
|
beren
artaldearen zain zeudenak (Iraizoz). Aposizioan, ordea, arruntago:
|
|
|
Lehenbiziko apunteak marrazki eskematikoak ziren (idi buru bat, zuhaitz bat, olio pitxer bat, gizontxo bat). Trazu horiekin, antzinako lur jabeek
|
beren
artaldeen, beren basoen, jatekoen eta esklaboen inbentarioa egiten zuten. Hasieran, forma horiek buztinean inprimatzen zituzten zigilu txikiekin, eta geroago kalamuz marrazten zituzten.
|
|
|
Jendeak, kalean eserita, ontziratutako elikagaiak jaten zituen. Gidariek
|
beren
artaldeak gidatzen zituzten, mikrofonoen bidez ahal zuten hizkuntza guztietan aski ahots goran. Batzuetan, jendetzak pasabidea oztopatzen zuen, pop izar baten zain fan oldeek egiten duten bezala.
|
|
|
Eta hola joan ziren milaka... lehenbizikorik Latino edo Hego Amerikarat eta gero Ipar Ameriketarat. Ainitz aldiz, bakarrik gelditzen ziren mendian
|
beren
artaldearekin. Beharrik bazuten bederen xakur balios bat, asto bat edo zaldi bat...
|
|
2023
|
|
|
Otsoak elika katearen" super harrapari" gisa biodibertsitatearentzat ezinbestekoak direla argumentatzen dute. Bestaldetik otsoaren hiltzearen alde direnek, horietan laborari hazleak, beren kabalentzat gero eta kezkatuagoak direla adierazi dute,
|
beren
artaldeak otsoen erasoen mehatxuengatik ezin dituztelako alhatu.
|