|
2000
|
|
|
Azken urteotan, hainbat eskuldetan dagoen A ereduaren eskaintza oso da eskasa, ordea. Guraso batzuek zailtasunak dituzte
|
beren
seme alabak sare publikoan gaztelaniaz hezitzeko, kasu askotan behartuta daude ekimen pribatura joateko. Edonola ere, PSE EEren aldetik ez dago inolako asmorik hezkuntz politika, eskolako ituna sustengatzera eraman zuen politika, alegia, berbideratzeko.
|
|
|
informatika, ingelesa, txistua, gitarra, mekanografia nahiz euskara ikasteko klaseak. Aurten ikastolako berrogeita hamabost gurasok dihardute euskara ikasten ikastolan,
|
beraien
seme alabekin euskaraz egiteko asmoz.
|
|
|
ezkontidearteko zisma eta ezkontide arteko alborapena (Lidz, 1957) artikuluanhezurmamitu zen, eta bertan eskizofrenikoen gurasoen elkarbizitzakoharremanetan aurkitutako bereizgarriak deskribatu ziren. Larriki desegituratutakoharreman horiek lirateke, neurri batean,
|
beren
seme alaben nahastearenarduradunak. Lidz izan zen familia osoak tratatu zituzten lehen psikiatretakoa, betiere Eskizofreniaren eremuaren barnean.
|
|
|
(7 art), 6/ 9 urte bitartean206 Oinarrizko irakaskuntzaren derrigortasunak, zalantzarik gabe, aipamen berezia merezi du; oinarrizko irakaskuntza nahitaezkoa izateak garbi asko azaltzen du Estatuak azken herritarrarengana iristeko zuen nahia. Baina guraso edota tutore espainiar guztiak
|
beren
seme alabak eskolatzera behartuta egote hutsak ez zuen izango, berez, nahitaezko eraginik; egia da legeak, bere zortzigarren artikuluan, mehatxua luzatzen ziela agindu hau betetzen ez zutenei, eskolarik zegoen kasuetan behintzat: –serán amonestados y compelidos por la Autoridad y castigados en su caso con la multa de 2 hasta 20 reales?.
|
|
|
Eta, azkena emaiteko historia ez dakit irrigarri edo nigargarri honi, zeina Boccaccioren lumarendako bertze ipuin baten egiteko gai ezin egokiagoa izan baitzitekeen, derradan ezen guardia buruak erran zigula, hasteko, bi hautabide genituela, gertatuak gertatu ondoren: edo ez genituen puta haiek salatzen, zeren ezein salatzailek ez baitzuen nehor salatzeko eskubiderik, baldin berak ere salatua izaitea merezi bazuen, nola izan baitzen gure kasuan, etxe galdu hartan fornikatzen harrapatu gintuztelako; edo, egitekotan, uko egin genion nork bere poltsaren jabetasunari, puta haiek ezin pobreagoak zirenez gero,
|
beren
seme alabei jaten emaiteko sos erdirik ere ez zutenak, eta hargatik ebatsi zizkigutenez gero, hain zuzen ere, diru poltsak, nezesitate handian zeudelako. Eta, puntu hartarat iristen zela, guardia buruak erran zigun are boz sendoagoaz ezen kontent ere egon gintezkeela, zeren, alde batetik, hagitzez ere hobe baitzen gure diru haiek bide onetik bideratzea, nola egin baitzuten puta haiek, beren ohoinkeriaren fruitua karitatezko edo miserikordiazko obretan enplegatzen zutela, beren seme alaben mantenuan, gizalegeak eta Jainkoaren legeak manatuaren arabera; ezen ez bide gaixtotik, nola izan baitzen gure asmo ezin lizunagoa; eta zeren, bertzetik, puta haiei zorren ordaina barkatzea izan baitzitekeen gure bekatuaren kulpa eta hobena ordaintzeko modurik egokiena; eta akabatzeko erran zigun ezen, baldin, halarik ere, justiziak haiek harrapatzea nahi bagenuen, uste genuelako ezen gure eskubidea zela, lasai egon gintezkeela, zeren segur baitzegoen berant baino lehen harrapatuko zituztela putatzar haiek... nahiz eta ez zen, bertzalde, erraza izanen," zeren eta baitakizue nolakoak diren putak:
|
|
|
edo ez genituen puta haiek salatzen, zeren ezein salatzailek ez baitzuen nehor salatzeko eskubiderik, baldin berak ere salatua izaitea merezi bazuen, nola izan baitzen gure kasuan, etxe galdu hartan fornikatzen harrapatu gintuztelako; edo, egitekotan, uko egin genion nork bere poltsaren jabetasunari, puta haiek ezin pobreagoak zirenez gero, beren seme alabei jaten emaiteko sos erdirik ere ez zutenak, eta hargatik ebatsi zizkigutenez gero, hain zuzen ere, diru poltsak, nezesitate handian zeudelako. Eta, puntu hartarat iristen zela, guardia buruak erran zigun are boz sendoagoaz ezen kontent ere egon gintezkeela, zeren, alde batetik, hagitzez ere hobe baitzen gure diru haiek bide onetik bideratzea, nola egin baitzuten puta haiek, beren ohoinkeriaren fruitua karitatezko edo miserikordiazko obretan enplegatzen zutela,
|
beren
seme alaben mantenuan, gizalegeak eta Jainkoaren legeak manatuaren arabera; ezen ez bide gaixtotik, nola izan baitzen gure asmo ezin lizunagoa; eta zeren, bertzetik, puta haiei zorren ordaina barkatzea izan baitzitekeen gure bekatuaren kulpa eta hobena ordaintzeko modurik egokiena; eta akabatzeko erran zigun ezen, baldin, halarik ere, justiziak haiek harrapatzea nahi bagenuen, uste genuelako ezen... gaur izen bat dute, bihar bertze bat; gaur iduri bat dute, bihar bertze bat..."
|
|
|
Edo etxeko telefonoaren ordez, gurasoenaz baliatzen dira, edo amorantearenaz, edo osaba apezaren etxekoaz. Bertze batzuek beren sortegunaren datarekin osatzen dute pasa hitza, edo
|
beren
seme alabarenarekin, edo senar emaztearenarekin, non ez duten bertze egun gogoangarriren bat probesten, Solferinoko bataila edo Neguko Jauregia hartu zenekoa. Aldiz, letrak hobesten dituztenek jende izenak hautatzen dituzte maizenik, norberarena, lagunarena edo etxeko zakurrarena.
|
|
2001
|
|
|
Honetaz guztiaz gain, Seaskakoek mintzaleku publiko bat antolatu dute eta beren mezua Iparraldeko hautetsi eta botere publiko guztiei ere bidali diete, dena ahalik eta jende gehien eta garrantzitsuenarengana iritsi asmoz. Azkenik, martxoaren 31n Ipar Euskal Herriko ikastola guztietan" ateak zabalik" delako eguna egin zuten, ikasleen gurasoentzat baina batez ere arrazoi bat ala beste medio orain arte
|
beren
seme alabak Ikastolan sartu ez dituzten gurasoei begira.
|
|
|
Guraso erdaldunek azaleratutako beste kezka nagusi bat
|
beren
seme alaben etxeko lanak segitzeko arazoak izan ditzaketela omen da, baina Seaskak honi zein aipatu beste guztiei aurre egiteko asmo tinkoa erakutsi du.
|
|
|
Gehiegitxo, askotan. Izan ere, zenbait kontu ezkutuan gordetzea konprenitzekoa den arren, esate baterako
|
beren
seme alabak ez kezkatzea baldin badute helburu, maiz haur horiek poz pozik jarriko zituen sentimenduak ere aitortu gabe gelditzen dira, eta hori beste upel bateko sagardoa da. Xabier Etxaniz Erlek idatzi eta Jokin Mitxelenak ilustratu duen
|
|
|
Guraso horien %88, 7k onartu egingo luke bestek utziriko liburuak
|
beren
seme alabek baliatzea.
|
|
|
Horren arrazoiak bat baino gehiago izandaitezke: 1) portaera; subjektuen urratsa neurtzen dugunean, transmisio kanpainako subjektu horien euskara maila oso baxua da, eta subjektu gehienak lehenaldiz matrikulatuak dira gainera; beraz, portaera ez da ikusgai edo neurgai oraindik, baina urte batzuk barru agian bai, eta beharbada orduan eredua baliagarria izandaiteke; 2) subjektu horien portaera; etorkizunean
|
beren
seme alaben portaeraizango dena bezala defini daiteke. Izan ere, subjektu horiek euskararen transmisio kanpainetan matrikulatzeko duten arrazoietako bat da egunen batean beren euskaldunak izango direla.
|
|
|
...barruanjaio direnen artean, gehiengoa euskaldunen presentzia oso txikia denherrie tan jaio eta bizi da, erdiek gurasoak Euskal Herritik kanpo jaioakdituzte, erdiak baino gehiagok lehen eta bigarren mailako ikasketak ditu, gehien goak etxekoandreak dira, gehiengo handi batek guraso erdaldunakditu, be ren lehen hizkuntza gaztelania izan da %84ean, gehiengoak ez dueuskara rik eskolan inoiz ikasi eta,
|
beren
seme alabei dagokienez, gurasoenerdiek baino gehiagok eskolaurrean ereduan matrikulatu dituzte, etaOHOn ereduan (%35) eta ereduan (%17.5) batik bat, eta batez bestehirugarren urratsa dute.
|
|
|
Lehena, aldagai soziodemografiko eta soziolinguistikoek osatzen dutena (F3). Aldagai latente horretan hasiera batean sartutako aldagaiak subjektuen jaioterriaeta bizilekua, subjektuen lehen hizkuntza, gurasoen jaioterria eta gurasoen lehenhizkuntza izan ziren, baina LISREL programak proposaturiko aldaketen arabera, subjektuen jaioterria (X3) eta gurasoen lehen hizkuntza (X5) bakarrik mantentzendira. Hori logika baten barruan dago, izan ere, normalean gurasoek lehen hizkuntzatzat dutena transmititzen diete
|
beren
seme alabei; beraz, aldagai berbera errepikatzea bezala izango litzateke. Antzeko zerbait gertatzen da subjektuen jaioterriarekin eta bizilekuarekin ere, oro har, kasurik gehienetan jaioterria eta bizilekuaberberak dira, eta baita gurasoena ere, nahiz eta neurri txikiagoan izan.
|
|
|
Izan ere, datu estatistiko batzuen arabera, hamasei urtetik beherako espainiarren %30ek bakarrik egiten du kirola aisialdian. “Jarduera fisikoa eta osasuna” gida nerabeen gurasoei zuzenduta dago,
|
beren
seme alabei ariketa egiteak osasunari dakarzkion onurak irakasten laguntzeko. Osasun Ministerioak emandako datuen arabera, neskek mutilek baino ariketa fisiko gutxiago egiten dute adin guztietan eta gizarte klase guztietan, eta ikusten da, halaber, hamaika urtetik aurrera gutxitu egiten dela bai neskatoen bai kirolean ari diren haurren ehunekoa.
|
|
|
Eguneroko ohitura bilakatu zen haien jardunean parada bat egin eta epe laburrekoa bazen ere, nire magalean eseririk beren aritzea. Normalean
|
beren
seme alabak izan ohi zituzten beren hizketa gai, baina gainontzekoak ere ez ziren libratzen.
|
|
|
Nola ahaztuko ditut bada, beti
|
beren
seme alabengatik kezkaturik bizi ziren bi emakume maitagarri hauek, beren seme alabak aingerutzat jotzen zituzten bi emakume inozente hauek. Beren seme alaben berri jakingo balute...
|
|
|
Nola ahaztuko ditut bada, beti beren seme alabengatik kezkaturik bizi ziren bi emakume maitagarri hauek,
|
beren
seme alabak aingerutzat jotzen zituzten bi emakume inozente hauek. Beren seme alaben berri jakingo balute...
|
|
|
Nola ahaztuko ditut bada, beti beren seme alabengatik kezkaturik bizi ziren bi emakume maitagarri hauek, beren seme alabak aingerutzat jotzen zituzten bi emakume inozente hauek.
|
Beren
seme alaben berri jakingo balute... Izan ere, haien seme alabak ere ezagutzen ditut.
|
|
|
–Gaur egun ordea –jarraitu du Jonek–, masailekoak ematea ezta pentsatu ere! Eta zigorren bat jarriz gero ere, ez pentsa, guraso asko
|
beren
seme alabak horrela edukitzeko eskubiderik ez dagoela kexatuz etortzen dituk. Dios!
|
|
|
Gipuzkoa Nafarroetako mugan artzain, ikazkin eta nekazarien artean hazia eta bizia zen basa mutikoa Xabierra eraman zuten Jesusen Konpainiaren ikastetxera. Han, dirudienez, euskaldun garbia izatea ez zitzaion izan gure arteko zenbait gurasok
|
beren
seme alabentzat  beldur duten bezain trabagarri. Besteak beste, laster ezagutu zituen, eta ezagutu ahala maitatu, gaztelaniazko maisu zaharrak eta are antzinagoko Erroma eta Greziako idazleak.
|
|
|
noski, bakarra, hemengo lan baldintzak, bizimodu, osasun eta gizarte zerbitzuen kalitate onak ere berea eragin baitute, udaldian beren jatorrizko autonomietara joatendi renean argi ikusi ohi dutenez. Baina edonola ere, Bizkaialdean behintzat, garbi nabari da zer nolako harrotasunaz presentatzen dituzten etorkinek
|
beren
seme alabak edo ilobak" euskaraz ondo dakitela" azalduz, berek euskara ikasteko izan ez zuten aukera, beren ondorengoengan behintzat konplitu dela ikusiz.
|
|
|
Nafar gizarteak euskararen apustu tinkoa egin du. Datuek erakusten dutenez nafar gurasoak
|
beren
seme alaben euskarazko irakaskuntzaren hautua gero eta irmoago egiten ari dira. Hautu horren ondorioak agerikoak dira.
|
|
|
Guztiok dakigu euskararen ezagutza eta erabilera ez direla handitu nahiko genukeen neurrian, berreuskalduntze prozesua motelegi doala, baina, era berean, kontziente gara gehiengoa ren jarrera ez dela euskararen kontrakoa izan: gurasoek
|
beren
seme alabak eredu euskaldunetan matrikulatzen dituzte; gizarte eragile ugari dira beren burua euskalduntzen hasteko oinarriak jartzeari ekin diotenak... (Ez, ez da nahiko genukeen egoera, baina inportantea da!).
|
|
2002
|
|
|
Eremu zabal horretan, Ikas Bik zabalkunde zaila izan zuen hastapenean. Bertako gurasoek ez zuten
|
beren
seme alabak eskola elebidunetan aritzerik nahi, ez baitzuten ulertzen, konparazione, matematikak euskaraz eman zitezkeenik. Kostata baina, emeki emeki, gela elebidunak zabalduz joan ziren.
|
|
|
Gipuzkoako etxeen gobernuan emakumeek zuten zereginaz, zertaz ari gara, bada? Ezkontzaren bitartez bideratzen ziren etxe ezberdinenarteko harremanetan zeukaten garrantziaz; etxeen ondarearen transmisioanjokatzen zuten paperaz, bai ondasunak jasotzerakoan, dotearen bitartez, adibidez, bai ondasun horiek uzteko zeukaten ahalmena erabiltzerakoan ere;
|
beren
seme alaben gain zeukaten autoritateaz; leinuen ondarearen eguneroko kudeaketanzuten eginkizunaz. Azken finean, oeconomicaren teoriak etxearen gobernua delakokontzeptuaren barnean azaltzen zituen esparru horietan guztietan zeukaten presentziaz4 Eta hau guztia zuzenki erlazionaturik dago gipuzkoar estamentu kaparearenantolamenduarekin.
|
|
|
funtsezkoakizan ziren: ezkontzen bitartez lortzen ziren harremanetan; etxeen eguneroko kudeaketan; maiorazkoak sortzean beren ondareak senarrarenarekin bat egitean; alargun, tutore eta kuradore gisa
|
beren
seme alaben gain zeukaten autoritatearengatik; azken finean, etxeko andere modura zuten eginkizunagatik.
|
|
|
Espezialistek
|
beren
seme alabei bularra ematea gomendatzen diete amei, ekartzen dituen onurengatik.
|
|
|
Horiekin batera, hiru ikusle mota. Gurasoek,
|
beren
seme alabek errepresaliak izateko duten beldurragatik «isiltasunaren legea» delakoak, absente bihurtzen dituzte, harik eta arazoa nagusitu arte. Irakasleei ere zaila egiten zaie horrelako erasoak antzematea, ez baitira ikasgelan gertatzen, eskolako aldaketetan baizik, jolastokian edo ikastetxearen inguruan.
|
|
|
Arratsalde erdian, familiak ikastaroan irregulartasunak onartu eta dirua itzultzeko konpromisoa hartu zuen familiak, eta Ingalaterrako hegoaldera, Hastings herrian ostatu hartu zuten ikasleen itzulera bidaiaz arduratzeko konpromisoa hartu zuten. Hasieran bidaia egin zuten 48 umeetatik, hogeita hamar urte baino gehixeago geratzen ziren, Bilboko eta Alacanteko familia batzuek duela astebete antolatu baitzuten
|
beren
seme alabak itzultzea. Joan diren 32 urterekin, 9 haur espainiar baino ez dira geratuko ingeleseko ikastaroari jarraituz.
|
|
|
Eta hain garrantzitsua ez denez, erantzukizun txikiak ematea da eskatzen duten gutiziaren bat. Gurasoek hiperaktibitatea zeharka jasaten dute, askotan
|
beren
seme alabentzat bilatzen dituzten entretenimenduetan parte hartu behar izaten baitute. Horrela, seme hiperaktiboa duen ametako batek hau dio:
|
|
|
Epai horren bidez argitu zen “lizarra” izeneko gozoki produktu bat hartu zuen adingabe baten heriotzaren erantzukizun zibila. Litxarreriak, txikienentzako produktu tipikoa den aldetik, bere segurtasuna kontrolatzeko jarraibide jakin batzuk behar ditu, eta ez bakarrik haiek egiten, hornitzen edo merkaturatzen dituztenak, baita
|
beren
seme alaben eskura jartzen dituzten gurasoak ere. 1994an gertatu ziren.
|
|
|
Titia kentzea Espezialisten aholkuek talka egiten dute kasu gehienetan gizartean dauden sinesmen batzuekin. Ama askok
|
beren
seme alabak bota dituzte lagun eta senitartekoek gomendatutako sei hilabeteetara, “haurrak gero bularra ematen jarraitzen badu gutxiago independentea izango dela” dioen mitoaren laguntzarekin, María Ángeles Fernándezek zehaztu duenez. Malagako ama bat da, Esnearen Ligakoa, eta urtebete darama alabari bularra ematen.
|
|
|
Gabonetan, hilabete baino gutxiagora, guraso askok prestatzen dituzte
|
beren
seme alabei gabonetako opariak jostailu gisa erosteko. Haurrek gero eta jostailu gehiago jasotzen dituzte egun horietan, eta gehienetan gehiegikerietara iristen dira.
|
|
|
Ez dago gaizki, halaber, haurrek zer dibertitzen zuten esatea”, dio María Jesús Fuentes psikologia irakasleak. Pedagogoek, bestalde, adin bakoitzerako jostailu egokiak gomendatzen dituzte, “nahiz eta gurasoek benetan erabaki behar duten zer behar duten
|
beren
seme alabek eta zer den egokiena haiek garatzeko”, esan du Alberquillak. Gurasoek hezkuntza jokoak oparitzen jarraitzen duten arren, fabrikatzaileek adierazten dute haurrek nahiago dituztela bideo-jokoen kontsolak eta haurrentzako bereziki egindako ordenagailu berriak, batez ere anai arreba zaharragoak badituzte edo gurasoei informatika gustatzen bazaie.
|
|
|
Zeren, alde batetik, egun ez bezala, izu ikaraturik baitzegoen orduko gizartea, gaitzaren inguruan zabaldutako berriak ere halakoak baitziren, kezkagarriak eta alarmagarriak, eta zeren, bestetik, olioa bezala zabaltzen baitira morboa eragiten diguten berriak. Eta puri purian zegoen, bestalde, hainbat eskolatako gurasoek piztutako auzia, zergatik, eta jakin zutelako
|
beren
seme alabetako baten gelan haur seropositiboren bat zegoela. Eta haurraren bazterketa eskatzen zuten, beren seme alabatxoak izurriak jota gerta zitezkeelakoan.
|
|
2003
|
|
|
Oro har, erabileraren eskasia ikusten dut arazo. Izan ere, jakingo bagenu 30 urte inguru duen jende horrek, bere heziketa euskaraz izan dutenak edozein izanda ere beren ama hizkuntza,
|
beren
seme alabei ama hizkuntza gisa euskara irakatsiko dietela, urrats izugarria izango genuke ziurtaturik. Baina nola jakin hori horrela izango dela?
|
|
|
Gurasoek badakite psikologoak arazo bat ebatz diezaiekeela harenera joten dutenean, badakite
|
beren
seme alabei eta berei ere jokaera positiboa lortzen laguntzen diela.
|
|
|
), lehenengo aldiz, 100 urtetik gorako jendearengan mutazio genetiko bat identifikatu du, eta hori erabakigarria izan daiteke zahartzaroak sortzen dituen arazoak saihesteko modu bat aurkitzeko. Aditu horiek jakin zutenez, ehunka urtekoak beste batzuk baino bost aldiz sentikorragoak ziren beren DNA mitokondrialean mutazio bera izateko, mitokondrioan dagoen DNA zatia edo zelularen “zentral elektrikoa”, amatik
|
beren
seme alabetara bakarrik igarotzen dena. Giuseppe Attardi doktoreak, biologia molekularreko irakasleak eta aurkitzaileetako batek, esan zuen oraindik ere laborategian azterketa berriak egiten ari direla mutazio genetikoaren eragin fisiologiko zehatza zehazteko.
|
|
|
Produktua erabili duten gurasoei gomendatzen diete
|
beren
seme alabak pediatrarengana eramatea, badaezpada ere.
|
|
|
Sentiberatasuna dela eta, oso pertsona ahulak dira akats fisiko bati buruzko iruzkin iraingarri edo barregarri baten aurrean; esate baterako, belarriak," murmurioak". Itxura horrengatik eta izan ditzakeen ondorio psikologikoengatik lizunkeriarik gerta ez dadin, gero eta guraso gehiagok hautatzen dute
|
beren
seme alabei ebakuntza kirurgikoa egitea. Gaur egun, arrazoi horregatik esku hartzen duten hamar pertsonatik zazpi adingabeak dira, eta belarrien zuzenketa (otoplastia) biztanleriaren sektore horrek gehien eskatzen duen kirurgia da, Kirurgia Plastikoaren, Konpontzailearen eta Estetikoaren Espainiako Elkarteak (SECPRE) emandako datuen arabera.
|
|
|
Odontologoek zehaztu zuten gaixotasun periodontala duen pertsona batekin ez duela esan nahi nahitaez infekzioa kutsatu behar denik, baina arrisku handiagoa dagoela. Beraz, periodontitiak dituzten gurasoei gomendatzen zaie
|
beren
seme alaben aho hortzetako osasuna ahalik eta gehien zaintzea eta dentistarengana eramatea.
|
|
|
Juan José Díaz Madrilgo Carlos III. Osasun Institutuko zuzendariak koordinatu zuen ikastaroa, eta bertan azaldu zen ordu gehien eserita ematen dituzten emakumeek goi mailako seme alabak dituztela, eta umekia hilik dutela. Medikuek ohartarazten dute emakumeek badakitela zer jarrera diren kaltegarriak, bai beren osasunarentzat, bai
|
beren
seme alabentzat. Jarrera desegokiak dituzten haurrek beren bizitzan arazo kardiobaskularrak izateko aukera handiagoa dute.
|
|
|
Horregatik, Gurasoen eta Eskolaren Europako II. Egunaren helburua da gurasoek hezkuntzan parte har dezaten sustatzea, eskolan parte hartuz eta irakasleekin lankidetzan arituz. Gurasoek jakin behar dute
|
beren
seme alaben eskolako arazoetan eta harreman pertsonaletan parte hartzeak aukera ematen diela nola eboluzionatzen duten jakiteko eta haien kezkei edo arazoei buruz jakiteko. Datuek, azterketek eta iritziek agerian uzten dute Espainiako familiak seme alaben eskola errealitateari bizkar emanda bizi direla.
|
|
|
Hala ere, bitxia da familiek seme alabek irakasleekin eta ikaskideekin dituzten harremanei buruzko ikuspegi ez hain positiboa izatea. Eskola umeek jasan ditzaketen indarkeria egoerei dagokienez, familiek uste dute
|
beren
seme alabek adierazten dutena baino tratu txar gutxiago gertatzen dela. Hala, ikasleen% 49,4k dio eskolan irainak jasotzen dituela, eta hamar gurasotik bik bakarrik uste du hori gertatzen dela.
|
|
|
Presentzia handiagoa du beste jarduera osagarri batzuetan, hala nola txangoak, jaiak, kirol ekitaldiak, antzerkia… Gure inguruko herrialdeekin alderatuz gero, ikusten da gurasoek irakaskuntza prozesuetan parte hartze zuzenagoa dutela Austrian, Herbehereetan eta Suedian. Soziologoek adierazi dute gurasoek onartu behar dutela, etxera iristean, denbora eman behar dutela
|
beren
seme alabekin batera zereginak errepasatzen. Hala ere, alderdi horri dagokionez, zehaztu dute familiek seme alaben betebeharretan parte hartzea erabakitzen dutenean irakasleen laguntza behar dutela esku hartzea eraginkorra eta emankorra izan dadin.
|
|
|
Hirugarrena ere ez du errespetatzen igande goiz osoa arratsalderako âlizunkeriarakoâ apaintzen pasatzen duenak. Laugarren agindua ere urratu egiten dute guraso askok,
|
beren
seme alabei dantzara joateko baimena ematen baitie; eta are larriago, alaba panpox joan dadin ahalegintzen baitira: ea senargairik aurkitzen duen.
|
|
|
– 200 egunetako barkamena
|
beren
seme alabak edo morroi eta neskameak misioa entzutera bidaltzen dituztenentzat.
|
|
|
Gainera, misioetan bertan saldu eta zabaltzen zituzten liburu horiek. Pulpitutik gurasoei
|
beren
seme alabak eskolara bidaltzeko erregua egiten zitzaien, eta maisurik ez zegoen herrietan, agintariei zuzentzen zitzaizkien bat kontratatzearen premia adieraziz. Bestalde, irakur  tzen zekitenek ez zekitenei erakusteko proposatzen zuten; beti ere sexu nahasketarik gabe eta une aproposean, hau da, igande arratsaldetan (horrela beste dibertsio bihurriagoak saihestuko lirateke, gainera).
|
|
|
Eta gurasoek hezkuntza mota zuzenago batekin tematzen badira bakarrik irakasten dira egiaren zati gisa. Beraiei dagokie
|
beren
seme alaben hezkuntza erlijiosoaz erabakitzea. Ideologien babes finantzarioak ez du gainditzen alderdiei eta talde pribatuei bermatutako babes finantzarioa.
|
|
2004
|
|
|
Jadanik baziren hilabete batzuk Euskaldunako langileak beraien lanpostuei eusteko eta Euskalduna ontziola historikoaren etorkizuna bermatzeko borroka luze eta mingarrian zebiltzala. Inork ez zuen uste azkenean beraien eta
|
beraien
seme alaben lanpostuak galduko zituztenik, eta are gutxiago ontziola itxiko zutenik. Baina halaxe gertatu zen.
|
|
|
\ Gurasoak egungo jakintzaz balia daitezen, hartara
|
beren
seme alabak hobeto eta gusturago hazteko.
|
|
|
hizkuntza eztabaida politikoetatik at utzi genukeela, eta euskara denen ondasuna dela. Guztiz errespetatzen dut
|
beren
seme alabak espainolez hezi nahi dituztenen jarrera. A ereduan ari direnak gutxieneko ezagutza izatea bermatu behar da?. 202
|
|
|
Baina bere deia, batez ere, haurren hezkun tzaz arduratzen direnei zuzentzen die. Lehenik gurasoen euskal kontzientzian jotzen du, erregutuz
|
beren
seme alabei euskaraz irakas diezaien, jakin dezaten bera dela aberri hizkuntza: «... zuben umioi ezpa dautsezube irakasten zein dan euron Aberrija, ta euzkera, euron izkerea dalako, egin bihar dabela, zuben umiok eztabe matteko euron Aberrija, eztabe etsiko euron izkeratzat euzkerea, ta auxe itxiko dabe, Luditik ibiltzeko obia dana ikasteko.
|
|
|
Hala ez bada, jatetxe arloko zentro edo enpresa kolektiboari eska dakioke elikadura kudeatzeko. Horrela, gurasoek badakite zer jan duten
|
beren
seme alabek egunero, eta afari anitza egin dezakete, egunean zehar egiten den elikagai ekarpena osatzeko, hori funtsezkoa baita haurren garapen eta hazkuntza normalerako. Egokiena afaria bi platerez osatzea da, haurrek jakin dezaten zein garrantzitsua den eguneko otordu hori, eta jakien errazio gomendatuak bete ditzaten, haur bakoitzaren adinaren arabera.
|
|
|
60 bat herri bakartuta geratu ziren errepidez. Ikastetxe askok ez zituzten ateak ireki, eta hala egin zutenek
|
beren
seme alabak jasotzeko eskatu zieten gurasoei, ekaitza indarrez zebilelako orduak igaro ahala. Oviedon, bi lagun zauritu ziren, gainean markesina bat erortzean.
|
|
|
Datorren ikasturtean txat bat prestatuko da, eta bertan irakasle talde batek lagunduko die gurasoei
|
beren
seme alabek dituzten arazoak konpontzen etxeko lanekin.
|
|
|
Gaiak, irakasgaiei buruzko edukiak eskaintzen dituztenak Matematika, Fisika, Kimika, Biologia, Gaztelania, Literatura, Historia…; Hobeto bizitzea, Administrazioaren zerbitzuei, aisialdiko jarduerei, ohitura osasungarriei, eskolarako laguntzari eta abarri buruzko atalekin; Aisia eta Denbora Libreko atal bat, eta Kontsultei buruzko beste bat, hiztegi eta entziklopedietara sarbidea ematen duena. “On line” tutoretza Datorren ikasturtetik aurrera, nobedade nagusia irakasle talde bat izango da, eta arratsaldeetan egongo da eskuragarri, ziurrenik 17:30etik 21:00etara, astelehenetik ostiralera, gurasoek
|
beren
seme alaben betebeharrekin zerikusia duen edozein arazo “txataren bidez” artatzeko. Asteburuetan ere emango da zerbitzu hori, baina ordutegia zehaztu gabe dago.
|
|
|
Industriak erantzuten du Martin Patersonek, Erresuma Batuko Food and Drink Federation eko zuzendari nagusiak, bere aldetik, zereal fabrikatzaileen alde egiten du, eta ziurtatzen du elikagai horiek direla haurren elikadura osasunerako historian egin den ekarpen garrantzitsuena. «Zereal sorta zabala eskaini besterik ez dugu egiten, gurasoek
|
beren
seme alabei gehien komeni zaiena hauta dezaten», dio duela gutxi argitaratutako ohar batean. Merkatuan eskaintzen diren produktuek hau diote:
|
|
|
Hori posible izan dadin, aitak eta amak haurrekin zuzen jolasten ikasi behar dute, baita aisialdi didaktikoaren aldaerak diseinatzen ere. Gaur egun, seme alabak dituzten bikoteek zailtasunak dituzte
|
beren
seme alabekin entretenitzeko une bat aurkitzeko. “Baina kantitateak eta kalitateak ez dute hainbeste axola”, dio Elizabeth Fodor psikopedagogoak.
|
|
|
“Umearen zentzuna etxean entzuna” dio Bizkaiko esaera zaharrak, eta hori gezurra ez bada ere, aitortu beharra dago ez dela egia osoa ere. Oinarrizkoa izaten da, noski, gurasoek
|
beren
seme alabei ohitura onak eta portaera zibilizatuak irakastea, baina ahalegin horiek deus gutxi balio dute gero ondokoek, inguru sozialak, etengabeki kontrako ereduak eskaintzen dihardutenean.
|
|
|
Getxori dagokionez, hizkuntza sistemen ereduei buruzko argibideak eskaintzen dituen liburuska bidaliko da, bi eta hiru urteko umeak dituzten 1.500 familien etxeetara. Izan ere, gurasoei
|
beren
seme alabentzako hizkuntz ereduak hautatzen lagundu nahi die kanpainak. Horrekin batera, Iñaki Zarraoa alkatearen gutuna ere bidaliko zaie, non Bizkaian umeak lehen aldiz matrikulatzen dituzten gurasoen artean dagoen joera azaltzen den.
|
|
2005
|
|
|
\ Inmigranteekiko erlazioen eta kontaktuen arloan, euskal biztanleak arduratzen ditu
|
beren
seme alabaren bat magrebtarren batekin ezkontzeak. Gainerako harremanetan, adierazten dute ezen ez diela inporta inmigranteak auzo, lankide edo nagusi izatea.
|
|
|
8 Eginbehar hau gogoraratzen die guraso katolikoei: ahal dutelarik,
|
beren
seme alabak eskola katolikoaren ardurapean uzteko(...) duten eginbeharra. Vatikanoko II. Kontzilio Ekumenikoa, Deustuko Unibertsitatea, 2003, 509 or. tegian, ibaietan mainatzeak lanjer berezi bat dauka.
|
|
|
b. Gurasoei
|
beren
seme alabek parte hartzen duten ikas jardueren berri ematea, baita hezkuntza prozesuarena eta aurki ditzaketen eragozpenena ere.
|
|
|
...sozioekonomikoarekin baino, Nuria Almirall eta Roser Torné psikologoek, Kataluniako Haurren eta Nerabeen Arretarako Zuzendaritza Nagusiko profesionalek, “Haurren tratu txar fisiko larriak eta lau urtetik beherakoak” txostena egin baitute, eta Tornék dioenez, “haurren tratu txarretan ez dago alderik klase sozialen artean, eta, imajinatzea zaila izan arren, klase altuko gurasoek ere
|
beren
seme alabak jotzen dituzte”. Ildo horretatik, adituak adierazi du “errealitatearen pertzepzio okerra” dagoela, eta horrek haurren tratu txarren kasuak baliabide gutxi eta egiturazko arazoak dituzten familiekin lotzen dituela.
|
|
|
Portaera oldarkorrak saihesten dituzte, eta gehiago kezkatzen dira trafiko istripua izateko. Harrigarria bada ere, 41 eta 55 urte bitarteko emakumeek ezbehar ugari izaten dituzte, baina uste da
|
beren
seme alabek ibilgailua erabiltzen dutela, eta haien ezbeharrak amei kontatzen zaizkiela. Azterketa horrek adierazten du, halaber, kostaldean dagoela ezbeharren indizerik handiena.
|
|
|
Herrialde pobreetan, haurrak laster iristen dira helduarora; eskolatuak osasuntsuagoak dira, senar emazteen adina bospasei urte atzeratzen dute eta arazo gutxiago sortzen dituzten erditzeak izaten dituzte, familia plangintzara gehiago iristen dira, beren progenea zaintzeko gaitasun handiagoa dute, eta, hiesaren kasuan, hobeto ezagutzen dituzte arriskuak eta ama semearen infekzioa saihesteko modua. Gainera, ama bihurtu ondoren,
|
beren
seme alabak, haurrak, beraiek baino hobeto hezi daitezen borrokatzen dira, horrela lekuko itxaropentsu bat hurrengo belaunaldira pasatuz. Save the Children ek gomendatzen du garapen bidean dauden herrialdeetan irakaskuntza publikoa doan izan dadin bultzatzea; nesken asistentzia diruz laguntzea eta irakasleak prestatzea, eskolan konfiantza izan dezaten.
|
|
|
Gainera, ikasleak Bigarren Hezkuntzaren amaieran lan monografiko bat egitera behartzearen alde daude, beren ezagutzak lotu eta liburutegiak erabil ditzaten. Azkenik, espazio horien funtzionamendu ordutegia zabaltzea eskatzen dute, familiek ere
|
beren
seme alaben hezkuntzan parte har dezaten.
|
|
|
Gurasoek
|
beren
seme alabek beren adinerako egokiak ez diren jokoetan sartzea galaraz dezakete
|
|
|
Euskara kontuan handik hona asko aldatu dira gauzak, onerako. Nik uste oraingo gurasoek badakitela euskara ez jakitea
|
beren
seme alabentzat kaltegarria dela. Orduan ezertarako ez zuela balio eta errazki uzten zen bazterrean.
|
|
2006
|
|
|
Atxiloketak salaketa baten ondoren egiten zituzten normalean, baina askotan salaketa horiek ez zuten ideia politikoekin zerikusirik izaten, gerra aurreko liskar edo diru kontuekin baizik. Giro zital horretan, herritar askok
|
beren
seme alabak Falangeko Margarita edo Reketeko Pelayo sartu zituzten, euren gaineko susmoak arintzeko.
|
|
|
Alderantzizko hipoteka kontratatzeko erabakia adineko pertsonek eta
|
beren
seme alabek edo gertueneko senideek elkarrekin har dezaten aholkatzen dute banka erakundeek.
|
|
|
familia homoparentalari aurreko harremanaren seme edo alaba bat jartzen diote. Flaks, Ficher, Masterpasqua eta Josphe ren (1995) aburuz, AEBn 1,5 eta 5 milioi arteko lesbianainguru
|
beraien
seme alabekin bizi dira. Ildo horretatik, Laumann en (1995) esanetan, 1 eta 9 milioi arteko haurrek gutxienez guraso gay edo lesbiana daukate.AEBko 2000ko erroldan,% 1 bikote homosexualak ziren, Kanadako 2001ekoerroldan, aldiz,% 0,5 Kasu horretan, bikote lesbianen% 15ek gutxienez ume batzeukaten, gayen kasuan, berriz,% 3ra baino ez ziren iristen (Kanadako EstatistikaInstitutua, 2002).
|
|
|
Lehen aipatu dugunamatasun eredu intentsiboa exijentea eta beteezina da: emakumeek ezin izangodizkiete inoiz behar beste denbora, behar beste ondasun material, eta behar besteoreka psikologiko eskaini
|
beren
seme alabei. Gizarteak umeak edukitzeko egokitzatemandako bete beharreko minimoen exijentzia mailak izugarrizko kostu emozionala du emakume konkretuentzat.
|
|
|
– Gurasoek ez dute beren burua
|
beren
seme alaben gatazken biktimatzataurkeztu behar (adibidez, gurasoengan gaixotasunen bat sortuko dutelaesatea).
|
|
|
Gaur egun,
|
berez
seme alabarik ezin izan dezaketela eta, adopziora jotzen duten familia taldeak adopzioko familien% 60 izaten dira (Palacios, 2001). Kolektibo honetako familiek antzutasun diagnostikoari egin diote aurre lehenik.Diagnostiko hau kolpe latza izan ohi da bikotekideentzat, zeren harremanaren sendotasuna ere kolokan jar baitaiteke eta eztabaida eta gatazka ugari sor baitaitezkeugaltzeko ezintasuna duen, errudunaren bila?
|
|
|
Ebaluazio prozesu hau, duela gutxira arte goian agertu ditugun alderdiakikertzera bideraturikoa, azken urteetan familien formaziora orientatuagoa egoteaproposatu da, guraso izateko gaitasunen eta aukeren balorazio soilean gelditzeabaino egokiagoa dela uste baita. Gauzak horrela, adopzioko familien formaziorakoprograma ezberdinetan, formaziorako faseetako bat hautaketa da, non etorkizuneanguraso adoptibo izango direnei
|
berez
seme alabak ezin izatearen dolua elaboratzenlagunduko zaien, bikote eta banako bezala euren burua hobeto ezagutzen, etahausnarketa sustatzen, autoselekzioa erraztuz (Rosser eta Bueno, 2001). Terminohorrekin adopzio eskaera egiten dutenek adopzioko guraso izateko egokitasunaerabakitzerakoan duten paper aktiboari egiten zaio erreferentzia.
|
|
|
Ziur asko, gaitasun handien garapenean laguntzen duten familien ezaugarrigarrantzitsuenetako bat, familia berean haurraren gaitasun edo trebetasunarenzaletasun berdinak egotea da (Feldman eta Goldsmith, 1991). Badirudi errazagoadela haurrek beren gurasoek baloratzen eta onartzen duten aktibitate bat egitea; horretaz gain, gurasoek aktibitate horietarako irakasleak, tutoreak eta beharrezkomaterialak eskaintzen dizkiete
|
beren
seme alabei, eta horrela ikaskuntza edo garapen hori bultzatzen da (Piirto, 1994); gainera, haurraren gaitasun horren garapenaren garrantzian zentratzen diren familiak dira (Feldman eta Goldsmith, 1991). Esate baterako, gaitasun musikal baten garapenean, musika baloratzen eta gozatzen duen familia bateko kide bada haurra, eta musikak familia horren egunerokobizitzan paper garrantzitsua badu; haur...
|
|
|
Hasierako unetik seme alaben supergaitasuna onartzen dutenen kasuetan, gurasoek beren buruarengan hezitzaile eta guraso gisa konfiantza handia izatendute eta adin goiztiarretatik
|
beren
seme alaben garapen intelektual eta pertsonalasistematikoki estimulatzeaz ere arduratzen dira (Jimenez, 1993). Kasu hau, aurretikaipatu dugun moduan, ohikoagoa da eskolak eta komunitateak haurren hezkuntzabeharrak kontuan hartzen dituzten lekuetan.
|
|
|
Munio Santxez (Sanciç) eta Leguntia bere emazteak Monasteriobarria izeneko eliza egin zuten bertan bertan monjeak edota mojak bizi zitezen(
|
beren
seme alaben ez beste inoren parterik gabe). Eta otoitz egin zezaten beren alde eta kristau guztien alde lurrak, sagastiak, soroak eta mendiak, urak eta larreak eman zizkieten haiek hil ondoren bereak bezala izan zitzaten:
|
|
|
Neurri hori Kantabriako Osasun Zuzendaritza Nagusiak, Castro Urdialeseko anbulatorioak, Gurutzetako Ospitaleak eta Euskal Autonomia Erkidegoko Zainketa Epidemiologikoko Zerbitzuak batera abian jarritako jarduera protokoloaren parte da. Era berean, osasun arduradunek gurasoekin harremanetan egon dira, eta bertan adierazi zaie nola jokatu behar duten
|
beren
seme alabek ospitalean dauden lau gaixoek dituzten sintoma hauetakoren bat izanez gero sukarra eta konbultsioak. Gurasoak, berriz, “pixka bat lasaiago” agertzen ziren, eta “atzamarrak gurutzatuz” diru gehiago izan ez dadin, ama bat onartzen zuen.
|
|
|
Lehenek, obulu beretik garatuta, beren geneen %100 partekatzen dute, eta bigarrenek, berriz, obulu ziklo berean bi obulu aldi berean askatzearen ondorioz sortzen dira. Jateko gogoaren ebaluazioa amek egin zuten, eta galdetegi batean erantzun zuten zer nahiago zuten
|
beren
seme alabek 77 elikagaiko talde batean, oso desberdinak baina lau kategoriatan multzokatzeko modukoak: haragia eta arraina, barazkiak, frutak eta postreak.
|
|
|
Espainiako Onkologia Medikoko Elkarteak ipuin bat argitaratu du bularreko minbizia duten amek
|
beren
seme alabei gaixotasuna azal diezaieten
|
|
|
Ikasle horiei beharrezko hezkuntza arreta eskainiko diete ikastetxeek.
|
Beren
seme alabek ikasgai hau egin dezaten nahi duten gurasoei dagokienez, Erlijioko klasea aukeratu ahal izango dute, beren bertsio konfesionalean (katolikoa edo Estatu espainolarekin hitzarmenak sinatuta dituzten beste erlijio batzuk) edo ez konfesionalean (erlijioen historia eta kultura). Erlijioen irakaskuntza ebaluatu eginen da eta haien kalifikazioak kontuan hartuko dira kurtsoaren sustapenerako.
|
|
|
Dekretu horrek zilbor hesteko odol bankuak “ezkutuan” eragozten ditu, Crio Cord en jakinarazpen batean adierazi zuenez, dekretuak dituen betebeharrek ezinezko egiten dute zentro pribatu horien jarduera eta abiaraztea. Dekretuaren arabera, “enpresa askatasunerako eskubidea hausten du, legezko jarduera baterako etekinak lortzea debekatzen baitu, eta murriztu egiten du familiek
|
beren
seme alaben eta senideen osasuna babesteko duten eskubidea”. Zentro honek bidalitako oharraren arabera, arau berriak “dohaintzen borondatezkotasun printzipioa hausten du, Espainian gordetako ‘desjabetu’ direlako”.
|
|
|
Inon tokirik izan bada munduko harrabotsetik aparte, hori Orthezeko Akademia da, eta hala ere, dominikoen komentu zaharreraino ailegatu zen ospakizunen hotsa. Nolako arropa zeraman emazte berriak, zenbat idi hil ziren hainbertze jenderi jatera emateko, Nafarroako nahiz Frantziako zenbat etxe printzipalek igorri zituzten
|
beren
seme alabak ezteietara... halako kontuak eta bertze anitz ibili ziren zenbait astetan ikasle eta irakasleen ezpainetan. Agaramonteko etxeak inoiz ez zuen hain gora egin Nafarroako erresuman.
|
|
|
Ideologo frankistek marxistak jazartzen zituzten benetan gaixo zeudela uste zutelako. Pentsaera horren azpian pertsonaia ilun bat zegoen; horrek erregimenaren erraietatik" zientifikoki" argudiatzen zuenez, marxistak fisiologikoki akastunak ziren, eta, beraz, suntsitu egin behar ziren, baita
|
beren
seme alabengandik banatu ere. Antonio Vallejo Nagera psikiatraz ari gara:
|
|
|
Lehenik eta behin, liburu dendariok testuliburuen doakotasunaren alde gaude. Euskal familia guztien eskubidea da
|
beren
seme alabek testuliburuak baldintza berberetan eduki ahal izatea, eta horrela ikasle guztientzako hezkuntza kalitate egokia bermatu ahal izatea. Xede hori lortzeko euskal administrazioak har ditzakeen neurri guztiak jotzen ditugu beharrezkotzat, baina liburuaren eta bere kultur eragileen sektorea ahuldu gabe.
|
|
|
Naturala al da etorkin gehienek
|
beraien
seme alabak A ereduan matrikulatzea. Hasieran aipatu den Kontseiluaren egitasmorako egindako diagnostikoan, besteak beste, guraso etorkinen hautuan eragin dezaketen faktoreak aztertzen saiatu gara.
|
|
|
Hainbat etorkini euskararen inguruko kezka beharbada urruti samar geldituko bide zaio, askok bestelako lehentasunak izanen baitituzte (lana, etxebizitza...). Alabaina, hizkuntz ereduen hautuak, euskara ikastearekin loturik dagoen heinean, eragin zuzena izan dezake
|
beraien
seme alaben etorkizunean, beraien integrazioan, hain zuzen ere. Izan ere, haur horientzat euskara ikasteak edo ez ikasteak hainbat ondorio izan ditzake haien orainaldiari zein etorkizunari begira.
|
|
2007
|
|
|
Gure gizartean, euskara asko estimatutako gaia da, guraso gehienek nahi dute
|
beren
seme alabak euskara ikasi eta euskaraz egin dezaten, baina bestelako giza ereduak antzematen dituzte gaztetasunera heltzen direnean, eguneroko hizkuntza erabilerak bestelakoak direla ohartzen dira, erdara erabiltzeko joera edo ohitura dutela helduek. Eta haurrak, errazago ikasten du egin behar duela esaten zaiona baino, besteek egiten dutena edo bere inguruan ikusten duena.
|
|
|
Adibidez, kulturaren balioeneta usteen arabera, eskuzabal edo lehiakor izatea eskatukozaio. Seme alaben eta amen arteko atxikimenduari buruzegindako ikerketa batean, egiaztatu zen Alemaniako etaAEBko amek
|
beren
seme alaben aldera garatzen zutenatxikimenduan ezberdintasunak daudela. Hala, ama alemaniarrek haurrengan, oso txikitatik, autonomoki lasaitzeko gaitasuna bultzatzendute, eta horretarako, bakartasun egoerak biziarazten dizkiete.
|
|
|
Orain arte aipatutako guztia kontuan izanik, honako hau ondoriozta dezakegu: gurasoek izugarrizko eragina izan dezaketela
|
beren
seme alaben gizarte ezagutzan.Ondorioz, kontu handiz ibili behar dute, batetik, beren seme alabei esatendietenarekin; bestetik, haientzako aukeratzen dituzten jarduerekin, testuinguruekin, ipuinekin eta antzekoekin; azkenik, haien aurrean duten jokabidearekin.
|
|
|
Orain arte aipatutako guztia kontuan izanik, honako hau ondoriozta dezakegu: gurasoek izugarrizko eragina izan dezaketela beren seme alaben gizarte ezagutzan.Ondorioz, kontu handiz ibili behar dute, batetik,
|
beren
seme alabei esatendietenarekin; bestetik, haientzako aukeratzen dituzten jarduerekin, testuinguruekin, ipuinekin eta antzekoekin; azkenik, haien aurrean duten jokabidearekin.
|
|
|
Hala, eskolek kontu handiz ibili behar dute irakastendutenarekin, eta saiatu behar dute beren ardurapean dauden haurrek aurreiritziak, estereotipoak eta antzeko gizarte ezagutzak gara ez ditzaten. Baina horretarako, ezinbestekoa da gurasoen laguntza, eta, horrenbestez, gurasoek ere inplikatu
|
behardute
beren seme alaben heziketan.
|
|
|
lehenik, ikerketan parte hartzen zutenhaurren amek, normal? jokatzen zuten
|
beren
seme alaben aurrean; hau da, ohibezala, aurpegi adierazpenak egiten zituzten, ahotsaren bitartez hotsak egitenzituzten, haurrak ukitu egiten zituzten, eta abar. Gero, ostera, beren jokabideaaldatu eta gauzaki bizigabe baten antzera jokatzen zuten; hau da, aurpegi zurruna, inongo hotsik egin gabe, haurrak ukitu gabe eta abar.
|
|
|
Nazio identitateari dagokionez, gurasoek eraginaizaten dute. Batetik, gurasoek erabakitzen dute
|
beren
seme alaben testuingurusoziolinguistikoa, haiek erabakitzen baitute zer hizkuntzatan komunikatuko direnhaiekin, bai eta zer hizkuntzatan ikasiko duten seme alabek, beren helburuen zeinideologiaren arabera. Eta, ikusi dugun gisa, horrek badu eraginik nazio zeinestatu identifikazioetan, bai eta herrialdeekiko jarreretan ere.
|
|
|
10 eta 17 urte bitarteko haur eta gazteek sexu materialarekiko duten esposizioa hamar puntu hazi da 2004az geroztik, eta “online” jazarpena ere handitu egin da —100 haurretik hamarrek jasaten dituzte egoera horiek— Gaur egun, Interneten egiten diren delituen erdiak haurren pornografiarekin lotuta daude, eta haurrei eskainitako orrien herenak eduki desegokiak ditu, adierazi zuen Garitaoinaindiak. Segurtasuna Hala ere, Espainiako familiek ez dute ia neurririk aplikatzen
|
beren
seme alaben jarduera ordenagailuaren aurrean zaintzeko, EHUko irakasleek nabarmendu zuten. Espainiako etxeen %32k bakarrik jartzen ditu Internet erabiltzeko arauak, Europako batezbestekoa %45 denean.
|
|
|
Hala, ezin dituzte Interneteko sarbide libreko eduki guztiak kontrolatu, konpainiek azpimarratu zutenez, konpromisoa hartu zuten “ingurune baliokide” batean helduentzako bakarrik sailkatuta zeuden edukiak ez eskaintzeko eta baldintza hori hirugarrenen edukietara zabaltzeko. Halaber, konpromisoa hartzen dute zerbitzu mugikorren erabilerari buruzko informazio egokia emateko, kontsumitzaileak
|
beren
seme alabekin gaiari buruz hitz egitera animatzeko eta “bezeroen ezagutza hobetzeko” kontzientziazio kanpainak diseinatzeko. Telefónicak badu “borondatezko erregulazio kode” bat, erantzukizun sozial korporatiboaren parte dena, eta horri dagokionez, Espainiako konpainiaren iturriek ziurtatu zuten.
|