|
2000
|
|
|
Xarm el Xeik:: Arabitar
|
erri
koxkor estrategiko au, Eliat eko kaiari begira dago, Itsaso Gorrian Israelek duan kai bakarrari, ain zuzen. Palestinotarrak::
|
|
|
Zatiketa onek oso zailla egiten du palestinotarren askatasun lana. Zalantzarik gabe
|
erri
au da egien geiena sufritzen ari dana Erdiko Sortalde kixkaldu ontan
|
|
|
Arrazoi faltan ez, antza. " Zuk irakurle bear bada usteko duzu Euskal Erriko
|
erri
txikietan beintzat, kale eta baserriak iya bat egiten duten erritxoetan, meza eta elizkizunak euskeraz izango dirala, orain arteko latiñ aspergarriaren ordez". Baita zera ere, maitea!
|
|
|
Nola alako iritziz eta jokabidez errendua. Aldizkari batek
|
erri
iritzi hori eztenkatu, esnatu eta landu behar du. Iritzi zuzenen azia erein behar du" eta horretarako" irakurleekin artu eman aundikoa" izan behar zuenez," sarri jaso behar lituzke irakurleen iritzi, eskutitz, idazki eta eskabideak.
|
|
|
Horrela bada, hauxe zen bere desirarik gartsuena: " Zeruko Argiari urrengo lareun aleetarako,
|
erri
gintzan ari duen lanari jarraituz, euskal biotzen batasun bidean oinkada aundiak eman ditzala opa diot nere leiotillatxo onetatik. Eta Jainkoak nai beza, guk besterik ez dezagula sekulan egin!".
|
|
|
Zer eskatzen dio Euskalerriak pertsonari aho betean GIZONA deitzeko? Nor izatea, askatasuna erabiltzen jakitea, erantzunkizun osoz bizitzako jokabideak aukeratzea eta erabakitzea, burrukan iraunkor eta trebe izatea, buruz eta arrazoiz jokatzea, izketan eta entzuten jakitea, lan egitea, gizartekoi eta
|
erri
maite azaltzea. (...)
|
|
|
piel: herrietacoagintariari, elizateetakoburuarigaraibateanemanohizitzaionizena; (FraiBartolomekbereiziegitenditupielakalkateak eta: herrietako burupielakalkateak zirenetahiribilduetakoak);, urijeetacoalcatejaunac ta
|
erri
jetacopieljaunacnaibalebeebere, quenduezin leguijeez, urijac edoerrijacnaiez davela, sarritan icusi dogunleguez? (Euscal errijetaco... 151).
|
|
|
garrantzitsuena. Jakina, 1987ko (L.M.Mujika) eta1988ko (P.Altuna) Euscal
|
erri
|
|
|
–IracurlaacicusicodaveeIcasiquizunoneetan, verbabatzucdagozalabituta coletriagaz: aa, ee, ij, arimaan, deutseen, jadiichi. Bestebatzubetanverbaceurac taeuretaricuacletra bacarragaz: Euscal
|
erri
guztietaco zetaraoba danjaquin ezac, bijetara iminieraguinditu.Esanlegui, verbiarenluce laburra, ascotasunatajagocanaitutiaeracusteco, obetodagualaletra bitubagaz. Menturaz ascoc erichicodeutsaastun.
|
|
|
ultzia: Cerbait inocoostuezdaijon, ultziac ortuban, edosoluanimintia,
|
erri
|
|
|
loibatipuscabatenvijotzianezauberaz, tanaizlecuemondeutsanac (Euscal
|
erri
|
|
|
Esan dan errazoia gaiti, juezaren iguesi erriric
|
erri
edo mendiric mendi davi len gaisquina juezaren aguindubagaz illtia ez da pecatu (Icas II, 236).
|
|
|
Morfematzat naduenmenpekoperpausakobjektuzuzenarenlekuabetetzen du;, harakohura?,, delakohura, edoantzekoesanahiaizanohidu; hauda, gaztelaniazko, aquellodeque...? (escosasabida/ yahaquedadodichoetc.):(...)
|
erri
areecgueratuziriana, esandabostgarrenicasiquizunianIcas II, (75).
|
|
|
(Egan 1/ 2, 1955, 58). Laugarren Sariketetan, aldiz,. Europa, ko Federazinoa
|
erri
txikiei buruz, izenburuko Aresti-ren lanaren berri ematen du NemesioEtxaniz ek:
|
|
|
–Federazino dalako ori, errien federazinoa izan bearrean, Estatu edo Laterri aundien federazinoa izango omen litzake. Auek berenmuga barruetan dituzten
|
erri
txikiak irentsi egingo omen lituzkete. Arrai aundiak txikiari egiten dionaberbera, iñolaz ere.
|
|
|
Lemus au Lemoiz dezue. Ta
|
erri
txiki ontan euskera galtzen ikusten du. Ortik negarrata narda.
|
|
|
Existenzialisten erakutsiak Sartrek zabaldu omen zizkigun
|
erri
xearen artean; etaura Jainko ukatzaille izan zalako, beste Existenzialista guziei siñesgabe izena egotzidie.
|
|
|
Baina heriotza, sentitu, larrualdietan sentitu izan dut niregandik inoiz baino hurbilago: Dabidekin larrua jo  tzen ibili eta gero, hura niregana abailtzen zenean, ezin argiago sumatzen nituen haren taupada artean bortitzak, artean ohiko
|
erri
 tmotik oso urrun zeudenak. Taupada bizkor haiek, une batetik bestera geldi zitezkeela ziruditen haiek, bizitzaren hauskortasuna sentiarazten zidaten, eta Herio edozein momentutan etor zitekeela Dabid eramatera.
|
|
|
Zure ilerrin bederen, biar edo etzi. ai nuke gentza atseden, gurasoen
|
erri
.
|
|
|
4 zk. (1957), 31 Apaizgaien aldeko otoitza. 5 zk. (1957), 13 Lourdes’ko eunurteko idazkia. 6 zk. (1958), 13 Aita Santuaren itza. 8 zk. (1958), 6 Aingeruak Tomas Deunarenean. 9 zk. (1959), 23 Aita Santuaren itza. 10 zk. (1959), 7 Lazkao’tik. 10 zk. (1959), 77 Aita Santuaren itza. 12 zk. (1960), 7 Aita Santuaren itza. Eliza ta Afrikako
|
erri
berriak. 13 zk. (1960), 7 Sujerentzi antzera. YAKINen geigarri I, 3 (1960), 6 Apaiz zera, kristaua? 14 zk. (1961), 70 Zinema gaiztakeriaren ikasbide?
|
|
|
MUXIKA, Errupin Aita Santuaren itza. 8 zk. (1958), 6 Aita Santuaren itza. 10 zk. (1959), 7 Aita Santuaren itza. 12 zk. (1960), 7 Aita Santuaren itza. Eliza ta Afrikako
|
erri
berriak. 13 zk. (1960), 7
|
|
2001
|
|
|
Nork uste zezakeen, oinbeste neska mutillek bide zabalari utziaz estuari eldu behar ziotenik? Nork konta dezazke gure artean,
|
erri
miñaz eta zuzentasun miñaz, aspaldi ontan bide latzetik jo duten gazteak?".
|
|
|
Euskal gazteen jatortasuna oso hedaturik zegoen garai hartan, Z. ARGIAk zioenaren arabera, behintzat: " Zertan ari ikusten ez ditugunak aipatzen, egunero gure ondoan dauzkagunak eta zer egiten duten ikusten ditugunak emen eukita?", galdetzen zuen bat batean," edonun, gutxien uste dan txokoan, uri aundietan nahiz
|
erri
txikietan, langille artean bezela estudiante artean, nunnahi" topa zitezkeen gazte haietaz gogoratzeko.
|
|
|
Beude aitzakiak beste baterako. Has dezagun urte berria itxaropenaz, iñoz badata, izatekoa du ta gure
|
erri
zaharrak, bere seme gazteeri eskerrak. Euskal gaztetxoentzat eredu aparta!".
|
|
|
Gure lanak badu bere erakutsian koska bat baiño geiago lanbide guzietan. Eta liburua argitaratzerakoan, gogoan du, gure
|
erri
, auzo, bidexka ta mendi eta zelaietan bere galderei erantzun dien jendea. (…) Eder sailla zabala da errialde guzietan, eta gizonok, arteari geron aalegiña ezarri diogu.
|
|
|
Honezaz gero mintzatuko naizenez gero, begira diezaiogun beste arrazoiari: " Nere nendun kuttun au ematen  asi nindeken 1923garrenean ere,
|
erri
askotan esaten baitzan ordu artan. Bai, Adiskide Berri5, erri askotan.
|
|
|
" Nere nendun kuttun au ematen  asi nindeken 1923garrenean ere, erri askotan esaten baitzan ordu artan. Bai, Adiskide Berri5,
|
erri
askotan. Orozko erri aundiskoa da bere baillerakin, eta asi Lezamatik eta Getxora bitartean, eta Laukiniz aldera, Txori erri zaion lurralde ori ba da zerbait.
|
|
|
Bai, Adiskide Berri5, erri askotan. Orozko
|
erri
aundiskoa da bere baillerakin, eta asi Lezamatik eta Getxora bitartean, eta Laukiniz aldera, Txori erri zaion lurralde ori ba da zerbait. Ez ote zan Gipuzkoaren erdi bat aiña 1923garrenean nendun esaten zaneko lurraldea?" (Ibid., 90 or.).
|
|
|
Bai, Adiskide Berri5, erri askotan. Orozko erri aundiskoa da bere baillerakin, eta asi Lezamatik eta Getxora bitartean, eta Laukiniz aldera, Txori
|
erri
zaion lurralde ori ba da zerbait. Ez ote zan Gipuzkoaren erdi bat aiña 1923garrenean nendun esaten zaneko lurraldea?" (Ibid., 90 or.).
|
|
|
6 Zelaietak dakartzan Lizardiren aipuak hauek: " Euskerak eman digu
|
erri
izena, Euskera da gure bereiz alderik (hecho diferencial, ik) nabariena. Euskerak etxekotu gaitzake oraindik senide guztiok:
|
|
|
" Bera Odise illaren gudalontzien jabe geratu zan gero, ta orregaitik Ayasek bere burua ito zun"(" Bera", gezurra badirudi ere, Odise da, eta hila Akile," gudalontziak", armak dituzu; Ayasek, berriz, Sofoklesek dioenez, ezpataz ito zuen bere burua). " Troar ek itxumustuan erasartu zuten zaldia... ta danak
|
erri
barrura sarturik, egundoko lepoketa (itoketa) egin zuten"(" Erasartu". Ez ote dugu euskaldun guztiok" sarrarazi" esaten?
|
|
|
gure
|
erri
onetan
|
|
|
16 Azpeitico
|
erri
chitez noblearen paregabeac edo San Ignacioren bicitza laburra, Tolosa, 1901.
|
|
2002
|
|
|
Sagarroik adibidez," Sagarroiak" izenburuko kanta Sarrionandiaren lumatik atera zuen, Bittor Aiapek" Defenda ezazue zuen bake beltza" eta Fermin Muguruzak" Eguraldi lainotsua hiriburuan". Skalariak ere" O, neure
|
erri
" eta" Agur Euskal Herriari" abestiak Orixe idazlearen testuetan oinarrituz egin zituen.
|
|
|
" Aurrerapenaren alde egon behar dugu ezpairik gabe. Baiña ez da berriketakoa
|
erri
aurreratuetan sortu dan zenbait katramilla. Zaharrei eta elbarriei buruz, esate baterako.
|
|
|
Zergatik hainbeste desberdintasun eta bidegabekeria? Zergatik hainbeste
|
erri
txiki zapaldurik? (...) (IX)
|
|
|
«Arindua geratu da Donostia inguruko ibilia, baina noizkorako igari Tolosako zintzurra? Eta beste
|
erri
askok ere, nondik egin behar dute autobide berria. Ezaguna da irakurleen artean Bilbao Behobia autopistak Zarautzen egiten duen ondamendia.
|
|
|
Eta noizkorako ibai kirasdun eta zikinak garbitzea? Itxi dira ezinbiziz
|
erri
txikietako' argietxe' asko. Iberdueroren esku gelditu da argindarraren jabegoa.
|
|
|
Irabazi aundiz nahi du argia eman. Ez du irabazirik uzten
|
erri
txiki eta urrutiko baserrietara argia eramateak. Argirik gabe geratu behar al dute ala argi garestiaz bizi behar?
|
|
|
Edestijak irakasten dauskun lez,
|
erri
geyenak euki ditubez seme ospetsubak, erri orrek aurkitu ziran ezbiar edo arriskubetatik atara dabezan seme aundijak, emonik euren Aberrijari bizija, galduta edo erdi galduta euken bizija.
|
|
|
Edestijak irakasten dauskun lez, erri geyenak euki ditubez seme ospetsubak,
|
erri
orrek aurkitu ziran ezbiar edo arriskubetatik atara dabezan seme aundijak, emonik euren Aberrijari bizija, galduta edo erdi galduta euken bizija.
|
|
|
Ori gaitik, euzkotar gaste asko sasoara eldurikuak ezin ixan dabe euren Aberrijatzaz ezertxu be jakin, iñok ezin ezer esan ixan dau ta. Euzkadiko
|
erri
askotan asi dira gastiak bizkortuten, eta alegindu biar diraz, beste orrenbeste egiten oindiño erdi lotan dagozan beste asko be.
|
|
|
Egubaztero gabez itzaldijak ixan ziran Gora Buru antzokijan Euzko Langille Bazkuna
|
erri
onetan eratuteko. Robles Arangiz eta beste bat mintzatu ziran erderaz eta irugarrena, euzkeraz.
|
|
|
Euzko
|
erri
jakintza (Euzkadi, VII) 813
|
|
|
¡ Aintza bake-zale dan Abendeari! Txalo eta goretsipena
|
erri
guztijentzat eta gixon guztijentzat azkatasuna ta buru jaubetasuna opa dauan abertzaletasunari!... ¡ Goraldu eta maitatu Jauna" gandik artutako edertasuna Berari biurtu nai asmoz sortu zan Euzko Abertzaletasuna:
|
|
|
Gure errijan perretxikuak eristen dautsaguenai, beste
|
erri
batzuetan zizak, zuzak, eta abar, eristen dautse.
|
|
|
Lekeitio gure
|
erri
maite onek ordaindu uste dau bere seme aundi ta ongile maitagarrijari dautsan zorra. Urtiak dirala erabagi zan asmua, egiztau ta osotu dogu.
|
|
|
Iraila" ren 7" gn. kalian txalotu ta aintzatu dau
|
erri
osuak. Arrezkero, an dakuskezu Lameda barrenian.
|
|
|
Onen urrengo, Udala eta erriko agintari enparauak eta Bazkunetako ordezkarijak, irudija daguan lekurantz zuzendu zirian, bertoko txiki, pospoliñak eta txistularijak aurretik zituela. Antxe eguan batunda
|
erri
osua, txiki ta aundi, zar eta gaste. Eguraldija be, etzan asarre izan.
|
|
|
Oroigailuaren armailetatik itzaldija egin eben alkate jaunak. Abaroa goraldu, eskarrak emon berari, ta
|
erri
gizonak lentxuago egin eben batzarreko erabagijak agertu ebazan. Itzaldi ori euzkeraz izan zan.
|
|
|
SOEITON deritxo erriyari. Ama Mari" ri eraspen aundiya dautsoe
|
erri
ontakoak eta urtearen buruan bidezkundeak izaten dira".
|
|
|
Euren etxeko ta senide ta adiskidiak ikusi nairik. Euren
|
erri
maitian egon gurarik. Euren txikitako abijatxuan eguntxu batzuetan baño ezpa" da be, barriro bizi nayez.
|
|
|
Izadija barreka eta bizitz indarrez ganezka dakusgun aldijon, negarra, erijotzea eta ondamendija geure mendi ta
|
erri
maitieton. Eta banaka barik, piloka yoakuz gure ezagun eta aberkide, erritar eta senide...
|
|
|
Amaika egiteko bai dogu Erri zar bat, erdi eroria ta zearo noiz galdu aurkitu genduana, zutitu, indartu, osotu eta len añean bizi eta sendo, azkar eta buru jaube biurtuteko. Leze sakonean amildua genduan Euzkadi jaso bearrez,
|
erri
artean nortasuna galdua genduan abenda sakabanatua barriren barri osotu bearrez.
|
|
|
Egingo zuen, iñolare, Maurice ren amak, amaika alegin bai euskal alaba xamur harek,
|
erri
maitetasunaren garra gaztetxoaren barruan illentiturik iraunarazteko.
|
|
|
Par principe. Erri kanta hoiek beste
|
erri
batzuetakoak bai, edapenerako maneagarri ez direla uste dut".
|
|
|
Lendabiziko zine txuribeltz eta isil aietarik oraingo filme doiñutsu ta kolorez beteko oietara, ez dago alde makala! Neurrian bertan ere, leenago maindire edo izara bat naikoa izan zuten gu txikiak giñanean, erriz
|
erri
zebiltzaten" zine belga" erakusle aiek, beuren pelikulak agertzeko, erriko plazan eta kontsejupean.
|
|
|
Arik ganeko asteetan, Euskalerrian bertan, erriz
|
erri
jardun izan zuan Joxe Mari egoneziñak, euskal biotzak zuzpertzen eta leen miñez jartzen: " ...Euskaldunen artean, guztiz maitatua".
|
|
|
Urte aietan, gure
|
erri
inguruko seme ta gure erriarentzat ongille ain bikaiña izan zan Jose Jabier Uribarren zalduna, Paris-en bizi zan, bere Bankuetxe ta guzti.
|
|
|
Aipatutako 1868 gn. urtean il zan. Aurkitu orduko, ainbat orri itzuli ditugu, eta arrituta geratu, gaiñera,
|
erri
txiki batean, urte barruan ainbeste lagun il zala oartzean. Urte artan 121 lagunek izan zuten eriotzaldi.
|
|
|
Iparragirrek itz ederrez tajututako bertsuak, euskaldun guztien biotzetara, euskaldun zintzoen biotzetara beintzat, eldu baldin izan badira, Altunak ortarako autatu zuan
|
erri
musikaz isuriak izan dirala ez dezagun aantz.
|
|
|
Urrea gorantz, dollarra beerantz:
|
erri
agintariak eta dirutsuak arduratan jarri ditu orrelako abaguneak. Jakiña, eguneroko lanez bizi gareanok ez dogu orrenbesteko urre sukarrik izan.
|
|
|
Orraitio, Andalucia aldeko nekaldiaren ostean, bere
|
erri
onetan be, nekeak barritu ta berratu egin jakazan, batekotik bestekora ibilli bearra sortuerazo eutselako. Eleiza bat laga eta bestean egon eta abar jarraitu eban, arik eta Indautxuko Karmengo eleizan abade laguntzaille ezarri eben arte.
|
|
|
Jesarrita ibiltea erosoago da, izan be. Eta
|
erri
aundietan txikietan be bai orain gora ta beera ibilteko be, zurezko ta burdiñazko kutxak daukez, zera jasogarriak, azensorak. Eta baita eskillara ibiltaunak be, belaunak eta bularrak nekerik bapere izan ez daien.
|
|
|
Espaiñia legerrian direan
|
erri
guztiak gai direanak beintzat autonomiadun jarri ezkero, guztiak baketsu ta laztantsu biziko ei litzatekez.
|
|
|
Komeni litzateke ori ta geiago be, egitea. Gaur dan egunean,
|
erri
askotan alkateak euren buruz ta kabuz artzen ditue erabagi guztiak.
|
|
|
Orain aste batzuk izentau genduan
|
erri
zintzo au.
|
|
|
Munduko
|
erri
askok asarre antza ta bildur miña agertu izan dabe, jazoera garratz orregaz. Orraitio, gizonen asmoak eta joerak iñok ez dakiz aurretiaz.
|
|
|
Guk naien, atseden oporra dogu. Lana ta nekea lagata, eguneroko bizitzako leku ta zeregiñak apur baterako utzita,
|
erri
aunditik igesi, baztertxuren batera joatea jaku atsegingarrien.
|
|
|
¿ Udan zegatik ixatea ete dira
|
erri
yairik geyenak. Erririk geyenak neguko deunik, sandurik eztabe nai ixan antza dagonez.
|
|
|
Emen geure
|
erri
maitieton geure bake indu ta lotsonian gagozalarik zer dala ta dakarzkube erbestekuok ainbeste okerbide ta gaistakeri, ainbeste zarata ta iskanbila, naste ta droga, ankaz gora ta okerokerka ipinteko geure errijen ixakerea. Ori be" demokrazija" ete da?...
|
|
|
Eta ona, adizkide, zuk eta nik sarri askotan ekin dautsagun arlua. Udatzale edo" veraneante" ak dirala ta
|
erri
aundijetatik etorten yakuzan sendi aberats edo aundiki ta aundinayak ondo artubak ixaten dira geyenez. Txarto danik eztiñogu.
|
|
|
erraz errimea: trebea, iaioa, sendoa
|
erri
txiñela: aguazila errola:
|
|
|
1932 Euzko
|
erri
jakintza (Euzkadi, VII) 813
|
|
|
Euzko
|
erri
jakintza (Euzkadi, VII) 813
|
|
|
ETA GEYAGORA. Baita beste
|
erri
batzubetara be juan biarko da egun gitxi barru. Ispaster" eko batzokijak be, bere jai eguna eskatzen dauan ezkero jayokan lez ospatutia bidezkua eztanik eztau iñork esango.
|
|
|
Banabanaka egin biar dogu orrelantxe, eta ez laketu bestiai oneteriko larregikeririk. Eztogulako nai ta ezta biar, be, geure
|
erri
zinduan moskor erri bigurtuterik. Bijotza bero ta buruba otz, bijotza sutan eta buruba argiz orixe dogu bideko makila laguna.
|
|
|
Banabanaka egin biar dogu orrelantxe, eta ez laketu bestiai oneteriko larregikeririk. Eztogulako nai ta ezta biar, be, geure erri zinduan moskor
|
erri
bigurtuterik. Bijotza bero ta buruba otz, bijotza sutan eta buruba argiz orixe dogu bideko makila laguna.
|
|
|
erantzun nion gerotxoago. Iñoz entzun izan dizut arako
|
erri
artan, zure ezagun andi bati gertatu zitzaiona," arrantzale"... utsegille batekin. Arek ere... alako galdera berdin xamarra egiteko oitura zuan.
|
|
|
Eta indarraren, diruaren eta zikoitzen erpeetan dakusat ondatu agiñean nire ametserria ere. Esanak esan,
|
erri
horren gau luze honen egunsentia... ez dut nik neuk ikusiko.
|
|
|
Gure aitaren denporan, ez zan
|
erri
txiki hontan, honelako latzik ezagutzen. Nola jarrai nezake lantegi hontan?
|
|
|
Urez andikoen bultzada makalagoari geiago egingo ete deutse europar
|
erri
bi orrein, alegiñak. Ekonomi erizle batzuk orixe agertu deuskue.
|
|
|
JAYAK. Gabon jayak dirala ta ainbat uritar ikusi doguz gure artian. Batzu batzuk juan be egin dira beste
|
erri
batzutara jayok igaroteko asmoz.
|
|
|
Txapelak eskubetan doguzalarik, Euzko Abendaren Ereserkija abestuten dogu. Izkintokijan eguan
|
erri
txiñela txapela jantzita eta jezarrita dago. Soria" ko Sevilla" ren ordezkarija nunbait.
|
|
|
Euzkerea" k dagokijonez, galtzen galtzen duala oarturik, bildur be bildur naz zietz galduko ete dan neure
|
erri
maite onetan. Abertzaliak:
|
|
|
Abertzale ostiari (pueblo patriota) labankerijak esanaz solik, eztogu ezer jadetsiko. Errijari esan biar yako
|
erri
abertzaliari, alegija edo ta euzkerearen alde benetan jokatzeko, edo ta... abertzale ixatiari lagateko.
|
|
|
Gaur baño, euzkeltzaliagotuko ezpa' da errija,
|
erri
abertzalia, Euzkerea, gure izkuntza laztana, ondatu egingo da. Diñozun au larregi esatia ba' litz, poztuko giñake.
|
|
|
EuzkoBatzokijan sartu urtena. Il
|
erri
aurreko bidez Urregarai" rantz azkar ta zailu. Ortzian laño batzuk agertu dira; odei ilunak gero ta areago.
|
|
|
Ori dala ta, belbil batzuk ariñegi ibilten dirala
|
erri
barruan, ta" kejauteko" esaten etorri yaku," serijo" etorri be, gixon ezagun bat. Ia, ba; agintarijok, larregikeri oneiri neurrija ezarten ba" yake.
|
|
|
Eta abenda zaar onek mendiak mende, gixaldijak gixaldi, leenetan baxen gaste dirau; abenda bikain onek bere aldiko abendaen goraldi ta gurentasunak ezagutu ditu; abenda onek antxiñatiko
|
erri
asko bera baxen zaar eta kementsuak, ludi ziar euren aginpena ta aunditasunak zabaltzen ikusi ebazan; abenda onek, guenez, bere kide ziran abenda ta erri orreik euren aunditasunak ezereztuko arrijaren erori amiltzia antzo, gainbera lezara doyazela ikusi ditu eta erri arein ixakera zoragarrija betiko ondatuta eta abendak makal eta adorebaga ikusi ditu.
|
|
|
Eta abenda zaar onek mendiak mende, gixaldijak gixaldi, leenetan baxen gaste dirau; abenda bikain onek bere aldiko abendaen goraldi ta gurentasunak ezagutu ditu; abenda onek antxiñatiko erri asko bera baxen zaar eta kementsuak, ludi ziar euren aginpena ta aunditasunak zabaltzen ikusi ebazan; abenda onek, guenez, bere kide ziran abenda ta
|
erri
orreik euren aunditasunak ezereztuko arrijaren erori amiltzia antzo, gainbera lezara doyazela ikusi ditu eta erri arein ixakera zoragarrija betiko ondatuta eta abendak makal eta adorebaga ikusi ditu.
|
|
|
..., leenetan baxen gaste dirau; abenda bikain onek bere aldiko abendaen goraldi ta gurentasunak ezagutu ditu; abenda onek antxiñatiko erri asko bera baxen zaar eta kementsuak, ludi ziar euren aginpena ta aunditasunak zabaltzen ikusi ebazan; abenda onek, guenez, bere kide ziran abenda ta erri orreik euren aunditasunak ezereztuko arrijaren erori amiltzia antzo, gainbera lezara doyazela ikusi ditu eta
|
erri
arein ixakera zoragarrija betiko ondatuta eta abendak makal eta adorebaga ikusi ditu.
|
|
|
" Euzkal Erria Euzkerik gabe... bai
|
erri
gaxoa...!
|
|
|
«O Eol, urtzitarren aita ta gizonen errege danak, uiñak naretu ta aizeak zirimoltzeko eskua eman zizuna: Tirren uretan zear dabil eder etzaidan
|
erri
bat, Ilion eta etxe jainko goituak Itali, n sar erazi nairik. Indar emaiezu aize auei, ta urpera itzazu osoan ontzi erdi estaliak, edo beintzat banakatu itxaso zear, aien gorpuak gezalpera egotzirik.
|
|
|
Eta autu auen azkena zan, Jupiter, ek, ortzi goitik, ontziak oial zabal dabiltzan itxasora ta lurralde etzanetara, ondartza ta
|
erri
edatuetara begiratuz, zeru gangan orrela gelditu ta bere betarte dizditsua Libi, ko erreiñuetan tinka jarri zunean. Eta olako arduraz eragiña barrua zekarrela, Venus doakio ta, oso naigabetua ta begi ederrak negar anpuluz beterik, onela diotsa:
|
|
|
aldakaitzak dituzu zuretarren aduak; ikusiko dituzu nik agindu nizkizun Labini uria ta bertako arresiak, eta Enea biotz aundia gora, zeruizarretaraiño jasoko duzu; etzait asmo ori aldatu. Ta onek (esango dizkizut, ardura orrek ozkatzen dizun ezkero, urruti samarretik artuta, etorkizun dauden gertaera ixillak ere) guda izugarria egingo dizu Itali, n;
|
erri
ezigaitzak eskuratuko ditu, lege ta arresiak gizonei ipiñirik, irugarren udaldiak Lati, n agintari ikusi arte, ta errutuldarrak menderatu ondoan iru negu igaro arte. Eta orain goi izenez Jul deitzen dioten Askani aurrak. Il zeritzan Ilion, go errialdea bere jaube zala?
|
|
|
Nik neronez, zoriak edota izaerak eman dizkidaten gauza guzietako bat ere ez dut Eskipi, ren adiskidetasunarekin alderatzeko. Artan arkitu ditut
|
erri
gairi buruz idetasuna, bakarrezko zeretan aolkua, atsegiñez beteriko atsedena. Ez nun bein ere gutxienik mindu, dakidala, beintzat; entzun nai izango ez nunik ez nion entzun.
|
|
|
Uri auxe jantzi ta babestu omen zun June, k, beste eskualde guztien gaiñez, Samo bera ere saiets utzita. Ementxe zeuzkan bere iskilluak, ementxe bere zalpurdia; orduan ere, adurrak ortan ba, zetozten beintzat, uri auxe
|
erri
guztien buru egitea opa zun arduraz. Baiña baita entzuna zun troiar odoletik jalgiko zala Tiri tarren gaztelu ta arresiak noizbait bekoz gora irauliko zituan enda; andik etorriko zala, Libi, tarren kalterako, jenderri oso ugaria, gudaritzan ezin azkarragoa.
|
|
|
berak, bular zulatutik sua zerion Aiax zirimol nasian artu ta aitz mutur zorrotzean maspildu zun. Eta nola ni, urtzien erregiña ta Jobe, ren arreba ta emazte naizen au, ainbeste urtez
|
erri
batekin gudaketan. Eta, onen ondoren, nork gurtuko du June, ren ala, edo nork aren mai done aurrean eskale, opari gaiak eskeiñiko?».
|
|
|
Izain zaitean esquertzú, escatzen dizut izan zaiteala Erromarren adisquidea. Baderitzazu naizala ni guizon zucen, on, ta prestua, (nolacotzat egon ciran lengo egunetan, ta
|
erri
oyetan nere Aita ta Osaba) jaquinzazute, badirala ugari Erromaco Urian gure irudicoac: ta ezdagoala lurraren gañean beldurgarriago bat etsayentzat, ta maitagarriagoric adisquideentzat.
|