|
2000
|
|
|
Felix Linaresen" Euskal grafitti" n astelehenetan, Gorka Andrada aritzen da hirugarren munduko auziak plazaratuz. Asteazkenean, Alberto Letonak Europako estaturik gabeko
|
herrien
berri ematen du. Ostegunetan emakumeek dituzten erronken inguruan arizen dira.
|
|
|
Edukin zerbait baduela antzematea zaila da, zinez beste garai bateko kazeta baten tankerakoa baita" Le Miroir". Tamaina handikoa,
|
herrietako
berri arruntez (sortzeak, heriotzak, ezteiak eta abar...), eztei argazkiz eta kiroletako albistez osatuta gehien batez. % 98 frantsesez idatzita da.
|
|
|
Halako poesia ukitu samurra ezin, bada, berrien gordinkeriarekin nahastu eta, behin puntu horretara ailegatu eta gero, honoko hauxe adierazten zitzaion irakurleari: " Gorritiko
|
erriaren
berri 11.gn. orrialdean ikus. Bitartean, euskal amona guziei Jean Barbier-ek egin eta Mikel Laboak zabaldu duan' Amonatxo' abestiaren hitzak eskeintzen dizkiegu". Eta halaxe eskaini ere!
|
|
|
Argentinako Senatuak" Canal Vasco" ren seinalea (EITBko nazioarteko kanala), Hego Amerikako lurralde horretan jasotzea interes publikoko gaitzat jo du. Aurrerantzean, beraz, bertako euskal jatorrikoek zuzen zuzenean izango dute Euskal
|
Herriko
berri.
|
|
|
EL MUNDO DEL PAIS VASCO, ELPAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST. Azken hauen kasuan azterketarako erabili ditugun unitateak, ez dira artikulu guztiak izan, Euskal Herriarekin nolabaiteko lotura zutenak soilik baizik (batzuk, kanpokoedizio osoan argitaratu arren, Euskal
|
Herriko
berri ematen dutelako, eta beste batzuk, Euskal Herriarekinzerikusirik eduki ez arren, bertako edizioan sartzen direlako). Horrek esplikatzen du egunkari horiekazterketaren zati batzuetatik kanpo geratu behar izatea.
|
|
|
K. Mitxelena-ren arabera, Leturiaren egunkari ezkutua k Euskal
|
Herri
berri batipini du agerian. Euskal Herri berriaren kontzeptu hau Mitxelena-rena da, ez nirea; ezdu derrigor adiera negatiborik Euskal Herri zaharrarekiko.
|
|
|
K. Mitxelena-ren arabera, Leturiaren egunkari ezkutua k Euskal Herri berri batipini du agerian. Euskal
|
Herri
berriaren kontzeptu hau Mitxelena-rena da, ez nirea; ezdu derrigor adiera negatiborik Euskal Herri zaharrarekiko. Hain zuzen, oposizioaegiteko unean, atera zezakeen figurarik ederrena eta maitagarriena atera du Mitxelena kEuskal Herri zaharraren ordezkari gisa:
|
|
|
Baina Lizardi, oraindik iraganean bizizen, mundu berriaren aurrean entzungor eta itsu jarraitzen zuen Euskal Herri zaharraren parte zen, bera sentsibilitate oso modernokoa izan arren. Euskal
|
Herri
berria, mugarri hori, alegia, lur berriak eta garai berriak irekitzen dituena, Txillardegi da. Eta, konkretuago, Leturia.
|
|
|
Horregatik hartu zuen parte garrantzitsua euskarabatuaren sorreran. Hedaketa sozialera, politika berrira, Euskal
|
Herri
berrira egokitzekopentsamenduaren esfortzu itzelean, berrasmatu egin zuten hizkuntza. Ez zen soilikeuskalkiak bildu eta inbentariatzeko lana izan; benetako erronka guztioi zuzendutakohizkuntza eraberritua sortzea izan zen.
|
|
|
Ez berak bakarrik, noski; bainabere orduko lanak irakurtzea besterik ez dago, apurtzaile aparta izan zela ikusteko. Gurebelaunaldikoentzat, aurreko askorentzat, eta gerokoentzat ere, hala espero dut?, Euskal Herria helburu izan nahi dutenentzat behintzat, erreferentzia ukaezina izan daTxillardegi Euskal
|
Herri
berriari eta euskarari buruz gauza asko deskubritu eta pentsatuahal izateko. Batez ere, aktibismotik urrun, politika praktika pentsatua dela uste dugunoi, hori baita pentsamendu politikoaren berezitasuna?, Txillardegik motibo ugarizhornitu gaitu gauzei bueltak emateko.
|
|
|
Esan bezala, Kojeve ren ideiotan edan zuen Sartre-k gero Txillardegik, Rikar doArregi k eta Joxe Azurmendi-k berenganatuko zuten askatasunaren filosofia berria, geurean ordu arte nagusi zen esentzialismoari aurre egingo ziona11; ordudanik kontuaez da aspaldi ebatsi ziguten Euskal Herri kuttuna berreskuratzea, Euskal
|
Herri
berribat etengabe sortzea baizik; etorkizuna izango da harrezkero denboraren norabidegailena, ez iragana; eta etsaia, dugunaren aldeko fanatikoa.
|
|
|
Siadeco k inkesta hura egin eta 5 urtetara, 1995ean hain zuzen ere, hiru irrati euskaldunek 70.000 pertsonako entzuleria zuten (biztanleriaren herena ia). Gainera 130 kolaboratzaile zituzten, Iparraldeko hainbat
|
herritako
berriak emateko, eta hamahiru lanpostu finko hiru estazioetan. Urte hartan 1.965.000 liberako aurrekontua zeukaten eta astelehenetik igandera goizaldeko seietatik gaueko hamarrak arte emititzen zuten (Euskaldunon Egunkaria,, 12).
|
|
|
Oroit hadi bai, xoria,
|
herri
berriez: nere aitaz, nere amaz, nigarrez nik han utziez, mintza hakit haurridez eta mintza lagun on hekiez, mintza nihor ahantzi gabe, maite nituen guziez.
|
|
|
" Diari electronic independent" lelopean agertzen den webgune honek baditu informazio arrunta eskaintzen duten sail arruntak eta erabiltzaileen parte hartzea bultzatzen duten beste batzuk ere; besteak beste, chat direlakoak (berriketa guneak) eta eztabaidarako foroak. Zerbitzu hauez guztiez gain, Europa Press berri agentziak eskainitako azken orduko albisteen atala ere badu eta baita
|
herrietako
berriak jasotzeko gunea ere.
|
|
|
4 zk. (1957), 31 Apaizgaien aldeko otoitza. 5 zk. (1957), 13 Lourdes’ko eunurteko idazkia. 6 zk. (1958), 13 Aita Santuaren itza. 8 zk. (1958), 6 Aingeruak Tomas Deunarenean. 9 zk. (1959), 23 Aita Santuaren itza. 10 zk. (1959), 7 Lazkao’tik. 10 zk. (1959), 77 Aita Santuaren itza. 12 zk. (1960), 7 Aita Santuaren itza. Eliza ta Afrikako
|
erri
berriak. 13 zk. (1960), 7 Sujerentzi antzera. YAKINen geigarri I, 3 (1960), 6 Apaiz zera, kristaua? 14 zk. (1961), 70 Zinema gaiztakeriaren ikasbide?
|
|
|
MUXIKA, Errupin Aita Santuaren itza. 8 zk. (1958), 6 Aita Santuaren itza. 10 zk. (1959), 7 Aita Santuaren itza. 12 zk. (1960), 7 Aita Santuaren itza. Eliza ta Afrikako
|
erri
berriak. 13 zk. (1960), 7
|
|
|
Heldutasun gutxiko gizarte batean, ezkontzari ez zaio jaramonik egiten, espeziea ugaltzeko ezpada,
|
herri
berri batek hasteko eta gehitzeko premia duelako.
|
|
|
Kontaktu horren ondoren, 1969ko udaberrian itzuli nintzen Amerikatik Donostiara. Euskal
|
Herri
berri bat aurkitu nuen. Herri baten iratzartzea izan zela esango nuke, gerraosteko lausoaren ondoren argi izpi baten begiztatzea.
|
|
|
Horrenbestez, asko ikasi arren, jendearen aurrean piztia arraro baten gisa agertu gabe bizitzeko gauza izatera heltzeko lain bai behintzat, galdua sentitzen zen Lauaxeta, bakarrik, deserroturik, abandonaturik, arrotz Euzkadi edo Euskal
|
Herri
berri, bizi eta interesgarri hartan. Lagunak behar zituen, konfiantzako gidari bat zen haren amets handia.
|
|
2001
|
|
|
Bestalde, Itero de la Vega, Boadilla del Camino pribatua eta Frómista (Palentzia) herrietakoen, eta Ponferrada eta Cacabelos (Leon)
|
herrietakoen ordez
berriak ireki dira.
|
|
|
Gezurrez leporatu zioten, gainera, lapurretan egin zuela eta polizia behartu zuten gaztea giltzapean sartzera. Giro latza sortu zen
|
herrian
berriok hedatu zirenean.
|
|
|
Eskerrak
|
herri
berriari, bizitzeko titare berriak utzi dizkidalako
|
|
|
Historiari baino nazioarteko lege eta politikari dagokion bat bazterrera utzirik6, aipa dezagun berehala historialari bezala duen entzute handia zor dion latinezko lan garai eta ezaguna: Notitia utriusque Vasconiae," Bi Euskal
|
Herrien
berria, bai Iberiako eta bai Akitaniakoarena7". Balitzateke honetaz zer esanik, ez baitira gure artean Oihenartena bezain adimen argi asko sortu, baina aldi egokiagorik behar horretarako.
|
|
|
Horrela uler daiteke, adibidez, Bizkaiko museoetan, bai eta Enkartazioetan ere, idazki guztiak bizkaieraz ipintzea; Zornotzako jendea alfabetatzeko eta
|
herriko
berriak emateko omen den aldikaria Arkalaz izen aberranteaz bataiatzea, bizkaitar gehienek horrek zer esan nahi duen jakin ez arren, guk hori normalean" alkarregaz" esaten dugulako; bizkaieran euskara batuak ere onartzen duen forma bat dagoenean (ditu eta dauz, zituen eta ebazan, kanta tzen eta kantetan), sistematikoki aldenduena eta dialektalena erabiltzea; Balmasedan, Barakaldon edo B...
|
|
|
cree en egungo lurretara daraman errepidean aurkitzen genituen turismoargibide bakarrak Radisson herri zuri frantsesdunari buruzkoak ziren. Radisson 1970eko hamarkadan" La Grande" izeneko urtegi sorta eraikitzen ari ziren langileentzako sortu zuten
|
herri
berria da. Zurien aurreko herria Matagami da, Radissondik 620 kilometrotara hegoalderantz.
|
|
2002
|
|
|
Hura zen hura ikusmira. Urratsez urrats, harri bakoitzean
|
herri
berri bat esnatzen zela zirudien. Beraz, Xalbatek deskribatu eta Joxek irudikatu, gorantz segitzen zuten bi mendizaleek, harriz herri, herriz harri.
|
|
|
Era labur eta sinple batean esateko,
|
herriko
berriak euskaraz irakurtzeko aukera. Hemen ez dago euskarazko prentsa erosteko ohiturarik, eta «Otamotz»ek neurri batean behintzat hutsune hori bete du.
|
|
|
Eta bestalde, emakume horren pertsonaiarekin sintesiko Euskal Herri bat adierazi nahi izan dut. Emakume horretatik jaioko den neska, ez dela Unamunoren Euskal Herria, ez Bergaminena ere izango, Euskal
|
Herri
berri bat baizik… horrelako antzerki erdi politikoak gaur egun ez dauka inongo irteerarik.
|
|
|
(...)
|
herriko
berriak herritasun ikuspuntutik ematen saiatzen gara, herriari protagonismoa eskainiz, Eskualdeko eta Euskal Herriko albisteek ere badute beren tartetxoa. Nahiz eta herrian egunero egunero berririk ez izan, beti izaten da abisuren bat edo gaietan sakomtzeko aukera23.
|
|
|
Gero asaben gaitzak, boterezaletasunak, oztopatu zituen asmo horiek eta zorigaiztoko borroka sortu zen hortik, nahiko hasiera lasaia izan bazen ere. Bikiak zirenez eta adinaren begiruneak ezin bereizketarik egin zezakeenez, Romulok Palatium eta Remok Aventinum mendixka hartu zuten leku sakratu bezala augurioak ezagutzeko, leku haiek euren babespean zituzten jainkoek aukera zezaten augurioen bitartez zeinek emango zion
|
herri
berriari izena eta zeinek aginduko zuen eraiketaren ondoren.
|
|
|
Errealidadeak dira. Zeren, Harri eta herri, sortzen ari dan Euskal
|
herri
berri batek merezi duen lehenengo liburua da".
|
|
|
Bistan zegoen Emmak ez zuela Kantabriako
|
herriaren
berri. Gerrak azkentzen diren heinean hasten dira gainezkatzen kartzelak.
|
|
2003
|
|
|
Etxetik ehunka kilometro batzuetara, justu hauteskunde eta hauteskunde osteko marea garaian. Mihiak hortzetan estropezu egiten zidala, gaztelera italiartu batean aritu naiz bertakoei Euskal
|
Herriko
berri ematen. Naturalki; sentitu bezala.
|
|
|
Erkiagaren izenaren bila alperrik hasiko zaree aldizkari horretan. Nik baino begi zorrotzagorik edo suberte hobarik ez badaukazue, 17 zenbakian, 1967 urtean (badira 3 urte aldizkaria sortu zala!), Lekeitio
|
herriko
barrien artean aurkituko dozue, lehenengo aldiz, Erkiagaren izena, apal eta lotsor, lehen aitaturiko kanta saria irabazi dauala ta. Erkiaga hori Lekeitioko semea dala bai, baina beronek aldizkari horregaz zer zerikusi daukan, holakorik ez!
|
|
|
Ez da harritzeko, politika horri ihes, gure herritarrek beste biderik hartzen baldin bazuten eta Bordeletik, Baionatik edo Pasaiatik itsasontziz baldin bazihoazen, urteko 1.300 lagun, banabeste, Montevideora, Buenos Airesera, Santiagora, Mexikora edo Habanara, eta gero Kaliforniara, joaile haietarik baten semeak, Jean Etxepare medikuak, euskaldun koloniak? deitu zituen Euskal
|
Herri
berriak sortzeko ametsetan.
|
|
|
Horiek zaintzeko, Kordobako Lorategi Botanikoak ehun hesi baino gehiago jarri ditu aziendaren eta basoko belarjaleen agerraldi berriak babesteko.
|
Herri
berria klimara egokituko dela bermatuko duten erreserba txikiak sortzea da helburua, Alpujarran erreserba egonkorra izan dadin. Esteban Hernándezek, Germoplasma Begetaleko Bankuko zuzendariak, espeziearen kontserbazioa bermatzen du, nahiz eta azkartu egiten den urtero.
|
|
|
XXI. menderako proposamen politiko berriei begira dago Euskal Herria. " Euskalerri espainiarra eta euskalerri frantziarra amaitu ziren, hil, eta beharrezkoa da Euskal
|
Herri
berriaren proiekturako foro bat29". Etorkizunari begiratzeko, zerbait behar ez bada Abailarri da.
|
|
|
Euskal Herriko mundu informatiboan enpresa demokratikoak, aurrerakoiak eta garaikideak diglosiko jaio eta diglosiko bizi izan dira; ale batzuk diglosiko lurperatu dira, jada (euskal elebakar bati heriotza zigorra ezarri zioten gainera, baina errautsetatik gora dator kimu berria). Izugarria da, baina Euskal
|
Herri
berria eraikitzeko, diglosia behar omen du abertzaletasun ofizialak hedabideetan. Bihotzerre handia ematen du horrek.
|
|
|
Eta hori konkistatzat hartzea, berriz, tristea. Nik hiruzpalau egunkari nahi ditut euskaraz, batzuk serioagoak, beste batzuk herrikoiagoak, ezkertia rrak batzuk, eskuindarrak besteak, herriz
|
herriko
berriak ematen dituztenak, edo Londresko kioskoetan Le Monderenedo The Wall Street Journal en aldamenean egunero saltzen direnak. Hori edozein herri normaletan gertatzen da, eta nik ere herri hau normala izatea nahi dut.
|
|
2004
|
|
|
Lerro hauek idazten ari nintzela jakin dut Madrileko La Razon egunkariak bultzatuta, Onda Cero eta Cope irratiek akuilatuta, talde ultraeskuindarren presioagatik azkenean antolatzaileek bertan behera utzi behar izan dutela Euskal
|
Herriko
Berri Txarrak rock taldearen kontzertua. Lehenago beste batzuek pairatu zuten antzekoa, Fermin Muguruzak eta Manu Chaok eta beste zenbait taldek...
|
|
|
Oraintsu eraikitako herri bat da Gezala,
|
herri
berri liluragarria, paradisu txikitxo bat.
|
|
|
" Eta harek antxineko lumek? Zer zien harek?", galdetu zuen Romanek Frantziatik bidalitako lehenengo eskutitzean, bere
|
herri
berrira heldu eta segituan.
|
|
|
Baina etsipen eta ezintasun adierazpen ororen gainetik, mezu baikorra eta itxaropentsua zabaltzen du: " Ahantzi nahi ditut etsipen kantuak/ Herri zapaldu honen intziri nigarrak —dio errepiketan— Esperantza kantatzen ez naiz asperturik!" (NPI, 66 or.). Izan ere, herria zutitzen, iratzartzen, oldartzen ari dela ikusten du, eta borroka horrek Euskal
|
Herri
berri bat, mundu berri bat ekarriko duela ziur da(" Populu bat...", HH, 63 or.;" Itxaropena", BP, 26 or.;" Sinesten dut", NPI, 64 or.). Mundu berri baten itxaropenak iraultza aldarrikatzera darama Erd ozaintzi; iraultza da herriaren irtenbide bakarra. Poesia bu rruka baten elea dela zioen eta berea hala da.
|
|
|
Manex Erdozaintziren idatziek mundu berri bat, Euskal
|
Herri
berri bat iragartzen digute. Baina ez nolanahikoa.
|
|
|
Bi olerki ditugu aldaketaho rren adibide: " Herria izerditan" (HH, 78 or.) eta" Euskadiko karrikak" (HH, 112 or.). Poetaren irudimenean, askatasuna eta nortasuna galdu duen herriak bizia ere galdu du, izadi zimeldua da, eguzkirik eta kolorerik gabea, idorra Euskal
|
Herri
berri baten ametsak, ordea, iraganaldikokolo reak, natura heze eta emankorra berreskuratzen ditu.
|
|
2005
|
|
|
Urtarrilean hiru urte bete ditu uztarria.com web guneak. Uztarria Azpeitiko Kultur Koordinadorak hilero ateratzen du Uztarria izeneko aldizkaria, baina elkarteko kideek maizago
|
herriko
berri emateko modua aurkitu nahi zuten. Sarean aurkitu zuten soluzioa.
|
|
|
Familia batentzat, zalaparta handia izan ohi da bizileku aldaketa eta are gehiago, ingurunea hainbeste aldatzen denean.
|
Herri
berri batera egokitzea ez da erraza eta asko dira familia berri horren herriko integrazioan eragiten duten faktoreak.
|
|
|
Muturreko jarrera hauen erdibidean geratzen dira kasurik gehienak. Integrazioa pixkanakakoa izaten da, kontuan hartu behar baita,
|
herri
berri batean integratzeak badituela zailtasunak. Pertsona eta familia bakoitzaren izaera desberdinak dira eta herriak egiten duen harrera ere, kasu guztietan ez da berdina.
|
|
|
|
Herrietako
berrien bidez, kolorez eta argazkiz hurbildu nahi dute Euskal Herriko Ekialdean euskaraz egiteko gai den irakurle urria. Urriko zenbakia aurkeztu berri dute eta dagoeneko Gabonetakoa prestatzen ari dira.
|
|
|
Hasiera hasieratik izan zituen atal batzuk denboran zehar iraun zutenak: lehen orrialdean editorial gisako artikulua; laborantzaren gaineko gaiak; euskal
|
herrietako
berriak eskualdez eskualde; Frantziako eta munduko berriak. Kristau erlijioa eta nekazaritza ziren ideologia aldeko ardatz nagusiak; Errepublikaren kontra borrokatzen zuen agerian eta tinko.
|
|
|
Haren egiturari lotu zitzaion edukietan ere, orokorrean: nazioarteko eta Frantziako berriak,
|
herrietako
berri laburrak, laborarien gaiak, hau da, fedea, euskara eta nekazaritza hirukotea zituen oinarri. Lafitteren ostean() Jean Hiriart Urruty etorriko zen (Eskualdunako arduradunaren iloba)() eta gero Emile Larre(), oraintsura arte zuzendari lanetan ekin izan diona, harik eta Jean Battitt Dirassar idazleak ardura hori bere gain hartu arte.
|
|
|
3.2 Ezin onetsiz bere burua euskaldun eta euskaldun irakurleentzat egina zen kazeta batek, berri igortzaile euskaldunik guti zela edo frantsesez igor tzen zituztela-eta, euskal
|
herrietako
berriak frantsesez ematea eta urruneko albisteak, aldiz, euskaraz, Hiriart Urrutik erabaki zuen euskaldunei beren arteko berri eta gorabeherak euskaraz eman behar zitzaizkiela (E 237, 1891, Mintza gaiten eskuaraz, Eskualduna sinatua). Ariaren bortxaz, berriketari sare bat osatu eta Eskual Herria izeneko saila eraiki zuen, Lapurdi, Baxenabarre eta Zuberoa azpisailetan banatua, eta horietako bakoitzean herriz herrika.
|
|
|
Sail hau hark sortua da eta geroztik tradizio handikoa euskal kazetaritzaren historian, egun ere Herria kazetan baitirau. Hau Hiriart Urrutiren ekarpen axola handienetariko bat da, nahiz kontu hau ia inork ere aipatzen ez duen eta antologietan ere
|
herrietako
berririk ia agertzen ez den. Honen arrazoietarik bat izan daiteke Eskualdunako kazetalan gehientsuak sinatu gabeak direla, eta, beraz, egilea (k) estilotik ezagutu beharrekoa (k).
|
|
|
|
Herrietako
berrien gosea asetzea zen, gure kazetariarentzat, lanen lana: berriketariak eta berriak bil, hauta eta euskaraz eman.
|
|
|
|
Herrietako
berri batzuetan sartzen du ere beste kazeta genero ohargarri bat, egun gure artean gutiago ageri dena: hil ospetsuen berri, apaizkide, euskaltzale, jaun handi... adiskide edo etsai, horien laudorio edo gaitzespen eginez.
|
|
|
Batzuetan hark berak, bestetan besteren batek (Barbier etab.) idatziak. Zer eta zer sailari ohartu zitzaion Etxepare, Hiriart Urrutiren lehen mintzaldi eta
|
herrietako
berrien idazkeratik ere hainbat gauza ikasi zituena.5
|
|
|
Kolektiboak dira batzuk, eta norbanakoenak gehienak. Kultura, politika,
|
herrietako
berriak, zaletasunak, ideologia, bitxikeriak zein teknologia berriei buruzko gauza handiak eta txikiak irakur daitezke orain. Baita euskaraz ere.
|
|
2006
|
|
|
Frogatua du, halaber, goiko argazkiko etxean hilketa ikaragarri bat izan zela. Otxateren izenak Otsoen Atea edo Hotzaren Atea esan nahi ote duen galdetuta, garrantzia berezirik ez duela dio,
|
herriaren
berri lehen aldiz 1134an idatzita jaso zenean, Goate izenez goiko ate, goiko portu azaltzen zelako. Baina bereziki azpimarratzen duena Otxatek iraganean izan zuen garrantzia da.
|
|
|
Punta puntan dabiltzan nazioarteko talde andana, beteranoak eta berriak, arituko dira zuzenean Mendizabalako zelaietan. Besteak beste, Iggy Pop & The Stooges, Pearl Jam, New York Dolls, Mondo Generator, The Waterboys eta Euskal
|
Herriko
Berri Txarrak, Sharon Stoner eta Kriston. Kontzertuez gain, merkatu txikia, DJen karpak eta kanpatzeko lekua izango dira Mendizabalan.
|
|
|
Ardura Iparraldean omenduak
|
herrietako
berriak baizik ez zituen eskaini, morala sozialaren zaintzeko egokiak ziren predikuak eta ipuin zahar eli bat, haurren sinesteak ez kolpatzeko gisan. Argi da halatan, heriotza xantza ikaragarri bat dela idazlearentzat, orduan baita kulturaren globo globalizatzailea behialako idazleaz oroitzen, bizi zelarik bazenik ere ez zekielarik.
|
|
|
Nik uste hala ere arrakasta pertsonala, hein batean, badagoela lotua arrakasta publikoarekin. Azken batean guk bideratu dugun proiektu hau ez zegoen soilik gure barnera begira pentsatua, ez zegoen soilik Euskal Herrira begira egina, haratago joan nahi genuen, eta ikusten genuen filma bazela modu bat gure
|
herriaren
berri emateko, gure kulturaren, txalapartaren, esperientziaren, eta baita beste herrien berri emateko ere. Proiektu hau ez da soilik guretzako izan, eta nahiz eta gu oso pozik geratu sortutako lanarekin, jendeak ez balu ikusi izan, nik pertsonalki ez nukeen arrakastatzat hartuko.
|
|
|
Nik uste hala ere arrakasta pertsonala, hein batean, badagoela lotua arrakasta publikoarekin. Azken batean guk bideratu dugun proiektu hau ez zegoen soilik gure barnera begira pentsatua, ez zegoen soilik Euskal Herrira begira egina, haratago joan nahi genuen, eta ikusten genuen filma bazela modu bat gure herriaren berri emateko, gure kulturaren, txalapartaren, esperientziaren, eta baita beste
|
herrien
berri emateko ere. Proiektu hau ez da soilik guretzako izan, eta nahiz eta gu oso pozik geratu sortutako lanarekin, jendeak ez balu ikusi izan, nik pertsonalki ez nukeen arrakastatzat hartuko.
|
|
|
oso urrun dauden eta inguruan ezin har dezaketen irakasgaia eta tutoretza eskaintzen zaie ikasleei, internet, plataforma eta posta elektronikoari esker. Atzerriko ikasleek Euskal
|
Herriko
berri zehatza izan dezakete eta Renoko Mintegiak euskal ikasketetan gai oso ezberdinen gaineko formazioa eskain dezake, modu errazean, eta irakasle guztiak bertan izateko behar barik. Beraz, abantaila ekonomikoak, bai ikasle bai erakundearentzat, agerikoak dira.
|
|
|
Oso urrun dauden eta inguruan ezin har dezaketen irakasgaia eta tutoretza eskaintzen zaie ikasleei, internet, plataforma eta posta elektronikoari esker. Atzerriko ikasleek Euskal
|
Herriko
berri zehatza izan dezakete eta Renoko
|
|
|
Lurdesen lehenengo bi edo hiru urteak izugarri arrakastatsuak izan ziren, eta haren kantaldietatik jendea fedeberritua eta bihotz berritua irteten zen. Euskal
|
Herri
berri posible baten ahots mezularia izan zen Lurdes.
|
|
|
Plinio Zaharrak mendebaldeko Pirinear ingurunean bizi ziren
|
herrien
berri emango digu, herri ezberdinen izenen eta kokapenaren berri emanez, eta hiri nagusiak aipatuz. Antzinako euskaldunei buruz, zehazki, honakoa aipatzen du:
|
|
|
Plinio Zaharraren helburua zona horren berri ematea zen, herri nagusiak eta beraien hiriak aipatuz, ingurunearen topografía eta orografiari buruzko datuak eta azalpenak emanez. Horrela izanik, Plinio Zaharrak ere ez digu gehiegi esango antzinako euskaldunen irudi barbaroari buruz, nahiz eta, ikusi bezala, gure lurraldean bizi ziren
|
herrien
berri ematen duen.
|
|
|
Bakea guztiz ezarri zenean lurralde hau oso erakargarria bihurtu zen, nekazal gune eta
|
herri
berriak agertu ziren eta herrialdea azpibanatu zen, civitates etan, Galiaren eredua jarraituz. Hauetako batzuk, limes etik hurbil zeudenak, soldadu aktiboei eman zitzaizkien.
|
|
|
Soportiella Fernando IV.ak (arteko erregealdia) 306sorturiko
|
herri
berria dugu, lautadan kokaturik eta Portilla d' Ibdatik bi kilometrora, gaur egungo Berantevillaren307kokapen geografiko berean, hain zuzen ere. Hiribildu horren izen aldaketa, bitartean zertu omen zen, Berantevillako hiribilduaren lehenengo aipua 1367koa da eta (Martínez Díez, 1971:
|
|
|
Hogeita batgarrenean kapareei debekatu zitzaien hortik aurrera dibisero izatea, ez ordea abereak bazka egitea dibiseroak izandako lekuetan (13 art.)?. Haatik, eurek eskatu zuten beraien dibisen defentsarako ez eratzeko
|
herri
berririk Arabako lurraldean; eta ordura arte zituzten dibisak bere hartan mantentzea.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetan (AEB) ere milaka euskal herritar edo euskal jatorriko bizi dira, eta hango diasporako euskal etxeak (33) eta elkarteak biltzen ditu Ipar Ameriketako Euskal Federazioak (NABO; North American Basque Organizations). Badute Euskal
|
Herriko
berri, harremanen bidez, biltzarren bidez, euskal hedabide nazionalen webguneen bidez... Asmoa,' Hitza' ren bidez ere izatea da.
|
|
2007
|
|
|
Batasunak Euskal Herriko esparru berrirako proposamena aurkeztu zigun Iruñeko Anaitasuna kiroldegian; martxoaren 3an. Eduki eta beste kontu batzuetan sartu aurretik, komeni da" Euskal
|
Herri
berria" proposamenak ezker abertzale ofizialeko zuzendaritza guztien babesa eta onespena duen ala ez jakitea. Barajasko atentatuaren ondoren, proposamen honek eta beste edozeinek ez dute ibilbide politikorik izanen, baldin eta ez bada garbi uzten proposamenaren helburua gatazka politikoa bideratzea dela, eta horretarako aldez aurretik ETAren amaiera bermaturik behar duela egon, zuzenean erakundearen bidez edo zeharka Batasunaren eskutik.
|
|
|
Eta, azkenean, Ameriketarako emigrazioa, ia mende eta erdi inguruan euskal gizartean erroturik iraun duen fenomenoa, garrantzitsua bezain ezezaguna gure gaurko ikuspegitik. Han, Atlantikoaz bestaldean, Euskal
|
Herri
berriak loratu eta garatu ziren: euskal etorkinek eta beren ondorengo amerikarrek sortu eta mantendu dituzten euskal erakundeak, aldizkariak, jaiak...
|
|
|
poema nazional italiarra entseatu du, amaitu ahal izan gabe; Camões ek Volksgeist portugesaren epopeia bikaina kantatu du, modernia epikoa goizargituz, esango du Hegel-ek. Bat batean hizkuntza eta
|
herri
berrien apologistak, etc., harrokeriaren gorazarrea eta norgehiagoka ugaritu da nahinon. Erresuma berriok guztiok Birjaiokundean jada politikoki sendotu eta kultura klasiko baten jabe bihurtu ostean, euren izpirituaren irudikapen eskulturazko eta piktorikoak, gaur palazio eta museoetan bisitatzen ditugun Andre Volksgeist nazionalak, edotariko sinbolo eta alegoriatan espresatuak, batez ere Barokoan garatu izan dira (egon ere ordura arte artea ia esklusiboki elizaren zerbitzuan egon da).
|
|
|
Europako Batasuneko
|
herri
berrietako literaturari buruzko erreportaia bat emango dute.
|
|
|
[Europako Batasuneko
|
herri
berrietako literaturari buruzko erreportaia bat]
|
|
|
Europako Batasuneko
|
herri
berrietako literaturari buruzko erreportaia bat emango dute.
|
|
|
(GAUR) Emango dute [erreportaia bat] [Europako Batasuneko
|
herri
berrietako literaturari buruz].
|
|
|
[Erreportaia bat] emango dute [ZELAKO literatura dagoeN Europako Batasuneko
|
herri
berrietaN].
|
|
|
[Erreportaia bat] emango dute [ZELAKO literatura egiten deN Europako Batasuneko
|
herri
berrietaN].
|
|
|
[Europako Batasuneko
|
herri
berrietako literaturari buruzko erreportaia bat]
|
|
|
Europako Batasuneko
|
herri
berrietako literaturari buruz0 erreportaia bat emango dute.
|
|
|
[Erreportaia bat] emango dute [Europako Batasuneko
|
herri
berrietako literaturari buruz].
|
|
|
Era berean, azken lau urte hauetan Getxon ezker abertzalea “oposizio bakarra” izan dela frogatuta gelditu dela gaineratu zuen Fullaondok, “orain arte inork ez diolako aurre egin eskumako politikari”. Horregatik, “Euskal
|
Herri
berriari ateak irekiz, autodeterminazioa eta lurraldetasunari bide emanez eta gure herria ezkerretik eraikitzera” deitu zuen. Fullaondok amaituta, Itsaso Paya bertsolariaren txanda izan zen:
|
|
|
Konponbidea borrokatuz irabazteko aukera. Euskal
|
Herri
berria osatzeko aukera.
|
|
|
Dena dela, argi utzi zuten helburuak 2004ko ekainean sortu zeneko “berberak” direla: aurreiritzirik gabeko gune askea, irekia, parte hartzailea eta autogestionatua izatea handik sistemaren baloreak botatzeko, guztion artean
|
herri
berria sortzeko asmoz, “soilik elkarrekin lortuko baitugu auzoa aldatzea”. Galdera txandan, gaztetxea erabiltzeko ez dela baimen berezirik behar azaldu zuten, “edonork egin dezake nahi duena”.
|
|
|
alabainan, ez zen gehiago ez hixturik, ez hegal zafrakaldarik, ez xori oihurik ezagun, ez gauaz ez egunaz, kale xoko edo etxe atarrietan, bakea horra zagola zirudien. Arras satifos, kontzientzia garbi, biztanle guziak beren eguneroko lanetan berlotu ziren, lehenago bezala, eskolak jarraitu zuen bere erakaskuntza erakasle berri batekin, eta gauzak beren onean sartu,
|
herri
berri bat bailitzan.
|
|
2008
|
|
|
Elkarte gehienek web gunea dute Interneten, eta horri esker euskaldunek horien berri jakitean, kide bilakatzeko erabakia har dezakete. Horrez gain, Euskal
|
Herriko
berriak errazki eskura daitezke orain, bai eta ere Euskal Herriko familiarekin komunikatu. Komunikabide horiek erabiltzen dituzten euskaldunak ohartzen dira haien arbasoek utzitako Euskal Herria eta gaur egungo Euskal Herria ezberdinak direla.
|
|
|
erabiltzaileari adierazpen eta seinaleen bitartez ematen zaion informazioa ez ezik, ibilbidean zehar helmuga turistikoen eta gertuko
|
herrien
berri ematen zaion, horietara iristeko zenbat kilometro dauden...
|
|
|
Beraz Diputatuen Ganbarako eztabaidak eta Kontseilu Jeneraleko arazoak eta erabakiak irakur daitezke, Eskualdunan ez bezala. Bereziki Le Pays Basque sailak
|
herrietako
berri ugari biltzen ditu, batez ere Mauleko arrondizamenduko hirietakoak: hor ageri dira herrietako gertaera orotarikoak, errepublikanoen bilkura, sozietate eta hilberriak, baita tobera, kabalkada, maskarada, pastoral eta euskal besten berriak, Ameriketara joandakoenak eta azken urteetan are hegoaldekoak.
|
|
|
Bide hori bera erabili zuten beste kazeta batzuek ere (La> Sud Ouestek, adib. 1907an). Réveilen garaian, euskal
|
herrietako
berriak frantsesez emateko ohitura han diagoa zegoen; Eskualduna> ere 1891 arte ez zen ohartu Euskal Herriko berriak euskaraz ematearen garrantziaz (Hiriart Urruti 2004: 367).
|
|
|
Bide hori bera erabili zuten beste kazeta batzuek ere (La> Sud Ouestek, adib. 1907an). Réveilen garaian, euskal herrietako berriak frantsesez emateko ohitura han diagoa zegoen; Eskualduna> ere 1891 arte ez zen ohartu Euskal
|
Herriko
berriak euskaraz ematearen garrantziaz (Hiriart Urruti 2004: 367).
|
|
|
Garai bateko kontuak ere gustatzen zaizkit, Antselmo Larrartek idazten dituenak, adibidez.3. Aldatu ez nuke ezer aldatuko. Gorabehera handirik egoteko Asteasu herri txikia den arren, ondo etorriko litzateke
|
herriko
berri gehiago ematea. Orduan eta berri gehiago, orduan eta hobeto! 4. Aldizkaria astero banatzea gehitxo iruditzen zait.
|
|
2009
|
|
|
Bigarren urtea dute biek eta bat datoz Margarekin lehenengo urtea zailena dena dioenean." Lehenengo urtea zail izaten da, lehenengo asteak batez ere.
|
Herri
berri batera iristen dira eta ez dute ezer ulertzen. Aldaketara ohitu arte behintzat zaila da," aipatu du Raquelek." Niri aurten zail egiten zait, haur txikia dugu eta biak kontrolatu behar ditugulako, baina errepikatzeko esperientzia da," azpimarratu du Sarak," Batzuk Saharan lehengusu edo lagunei entzundakoa dute buruan, hemen ongi pasatzen dutela eta gauzak ematen dizkietela eta hau paradisua dela usten dute," aipatu digu.
|
|
|
1970ko hamarkadan Nyererek, MBren gomendioei segituz, Tanzaniako nekazaritza sistema kapitalistan txertatzeko deliberoa hartu zuen, baserritarren bizimodua hankaz gora jarriz. Soldaduek betiko bizileku zaharrak erre zizkieten nekazariei, jendeak kamioietan sartu bortxaz eta
|
herri
berrietan bildu, etxola berriak eraikitzera behartu, kanpoan lo egitea debekatu...
|
|
|
1805 urtean Carlos IV.a Erregeak Joseph Bargas Ponceri Pasaiako Portuaren inguruan
|
herri
berri baten mugak jartzeko eskatu zion. Erregeak jadanik existitzen zen Pasai Donibanetik irten eta badiaren inguruan zeuden 56 baserri eta badiara isurtzen diren ibai errekak gaineratu zituen.
|
|
|
Erregeak jadanik existitzen zen Pasai Donibanetik irten eta badiaren inguruan zeuden 56 baserri eta badiara isurtzen diren ibai errekak gaineratu zituen. Errege Dekretuak Donostia
|
herri
berritik kanpo zegoela zehaztu zuen.
|
|
|
Horrela, portuaren kudeaketa
|
herri
berriari aitortu zitzaion. Gaur ezagutzen diren Pasai Donibane, Pasai San Pedro, Trintxerpe, Pasai Antxo, Errenteriako zati bat eta Donostiako auzo jendetsuenetako batzuk hartzen zituen.
|
|
|
Arantzazuko debozio tankera tradizionaletatik urrunduz, gero. Sortzen ari den Euskal
|
Herri
berri baten desafioarekin konfrontatu beharra hurrengo... Ateismo edo agnostizismoa, edo erabakigabetasuna?, teorikoa bezala praktikoa, lagun batzuena, Bibliaren irakurketa historiko kritikoa (Arantzazun berria zena), antropologia eta erlijioen historia, antzinateko euskal erlijioa, jende xumearen oraingoxe fede eta fedegabetasun formak, Gandiaga asko interesatzen zuten gaiak dira.
|
|
|
Gandiagak modernitatean pentsatzen du, baina batez ere herri horrengan pentsatzen du. Horrentzat nahi du fede berritu bat, nahi duen bezalaxe Euskal
|
Herri
berri bat, kultura berri bat, euskara berri bat.
|