|
2000
|
|
|
Guk ere beste herrietan egiten diren lanak interes handiz irakurtzen ditugu, gurea aberasten dutelako. Uste dugu kanpora begira baduela interesik, eta salmentetan ere Euskal
|
Herritik
kanpora ikusmin handia piztu du
|
|
|
Baina Madrila eta Parisera begiratu dela ere bai; begiratu, ibili, negoziatu eta behar den guztia. Espainiako Segurtasun Indarrak Euskal
|
Herritik
ateratzeko ere, Euskal Herrian baino Madrilen egiten die eraso ETAk. Madril mundu guztiarentzat da garrantzitsu, antza denez.
|
|
|
Caracasen sentitu nuen zera bat da, zeren han pintadak denak dira maitasunezkoak, eta ez dakit beste norbaitentzat, baina Euskal
|
Herritik
datorren norbaitentzat «paretak ez dira maitasunerako, paretak dira borrokarako» irakurtzea oso arraro egiten zitzaidan. «Amnistia osoa» ikustea normala zaidan bezala «Maite zaitut» ikustea ez da normala.
|
|
|
Duela hilabete batzuk, ez zegoen inolako itxaropenik Euskal
|
Herritik
hain hurbil dagoen Garoñako zentral nuklearra eta Espainiako Estatuan dauden beste zortzi zentral nuklear itxiarazteko. Esan beharra dago zentral nuklear horietan partaidetza garrantzitsua duela Iñigo de Oriolek zuzentzen duen Iberdrola euskal enpresak.
|
|
|
Almuniaren proposamenaren arabera neurri batean Alemaniako esperientzian oinarriturik, martxoaren 12ko hauteskundeen ondoren boterea eskuratzen badute, bi zentralik zaharrenak, Garoña eta Zorita, aurten bertan itxiko lirateke. Garoña Burgosen dago, Euskal
|
Herritik
hurbil 1971az geroztik dago jardunean, eta haren jabetza Iberdrola eta Endesaren artean banatzen da, bakoitzak% 50 izanik. Gaur egun duen potentzia elektriko gordina 466 megawattekoa da.
|
|
|
Euskal
|
Herritik
kanpo ezagutzen dudan leku bakarra delako. Asko maite dut Irlanda, eta Connemara bereziki.
|
|
|
Hor dugu gaixo sendaezinen kasua, edota irletan eta Afrikan barreiaturik zeuden presoak, edo azkeneko" 105 presoen mugimendua". Bai, nahiz eta PPko gobernuak etsipenera eraman nahi gaituen diskurtsoa erabili (ez dugu presiorik onartuko, egiten dena alferrikakoa izanen da...), Euskal
|
Herritik
eragiten zaion presioa eraginkorra da.
|
|
|
Daniel Urrabieta Euskal Herrian jaio zen, nahiz eta biografietan Madrilen jarri. Vicente Urrabieta Ortiz bere aita Euskal
|
Herritik
(inork ere ez daki zehazki nondik, menturaz nafarra?) Madrila joana zen bizimolde hobe baten bila. Antza, oso pertsona ona izanik ere, talentu gutxi zuen marrazkilari modura.
|
|
|
Bere ustez," aliantza hau lotzen duen Lizarrako Ituna hautsi egin behar da". Euskal
|
Herritik
urruti dagoela ere erakusten du, ordea, hauteskundeak egin daitezen EAEko populazioaren aldarria gero eta handiagoa dela esaten baitu.
|
|
|
93an Bolivia (3) ezagutu genuen Anoetan, 94an Errusia (1) San Mamesen, 95ean Paraguay (1) San Mamesen, 96an Estonia (3) San Mamesen, 97an Yugoslavia (3) San Mamesen, 98an Uruguay (5) Anoetan, eta azkenik, 99an Nigeria (5) San Mamesen. Euskal Selekzioak edonorekin duintasunez lehiatu daitekeela erakutsi du azken hamarkadan, baina oraindik ere, heldutasunera heltzeko indarrak harrera aldetik bere egoitza naturala bihurtu den San Mamesetik eta Euskal
|
Herritik
kanpo neurtzea falta zaio eta jakina, urtean zehar norgehiagoka gehiago jokatzea, ahal izanez gero ofizialak.
|
|
|
Gero, neuk idatzitako" Lamiak" prestatu genuen. Obra horrekin Bartzelonara joatean konturatu ginen Euskal
|
Herritik
kanpo ateratzea funtsezkoa dela antzerkitik bizi ahal izateko. " Desperrados" aldiz, askoz gehiago mugitu dugu.
|
|
|
Ez dut esan nahi hobe dela Londresen egotea, baizik eta desberdina dela, eta agian funtziona dezake hemengo (Euskal Herriko) mundu akademikoaren osagarri. Euskal
|
Herritik
kanpo egotea nahi genuen, baina, era berean, hurbil egotea. Horregatik aukeratu genuen Londres" adierazi du Watsonek.
|
|
|
Horregatik aukeratu genuen Londres" adierazi du Watsonek. Institutuak ez du ekimen isolatu bat izan nahi, zubiak eraiki nahi dituzte, Euskal
|
Herritik
Londresera lehenik eta handik beste lekuetara ondoren. Kongresua da egingo duten lehenengo egitasmoa, eta ondo ateraz gero, urtero egiteko asmoa dute.
|
|
|
Euskal kultura eta hizkuntza hedatzea eta bertako euskaldunei laguntza eta informazioa eskaintzea helburutzat hartuta, ehun bat kide biltzen ditu. Gehienak Euskal
|
Herritik
joandakoak dira, edo han izan eta gero jadanik hemen direnak eta Londresekin nolabaiteko lotura mantendu nahi dutenak. Baina bertako jendea ere badago eta geroz eta gehiago, gainera.
|
|
|
Gisa horretan, Emilio Lopez Adan" Beltza" idazleak" Herritasuna eta ziudadania politikoa" izango du aztergai, Xabier Aierdi EHUko irakaslea ostera,"
|
Herritik
Hirira: beharrezko transizioa" gaiaz ariko da eta, Jagoba Zulueta" Hizkuntza komunitatea Euskal Herrian" gaiaren inguruan.
|
|
|
Dar Dar sortzerakoan gure artean profesional mailan lanean dabiltzan konpainiei erreparatu diete. " Horra hor Euskal
|
Herritik
kanpo sarri ateratzen direnak: Tanttaka, Txalo, Ur eta abar.
|
|
|
Euskal komunitate zabaleko hirian, euskal jatorriko estatubatuarrak euskal kulturaz blaituko dira lau eguneko jaialdian. Euskal
|
Herritik
hara propio joango denik ere ez da faltako, noski.
|
|
|
Izan ere, estatu horretan euskaldun kopuru handia dago. Garai batean Euskal
|
Herritik
Ameriketara emigratu zutenak eta oraindik ere euskaldun sentitzen direnak. Denek ez dute hala bizi, baina sustraiak gordetzen dituztenak lan handia egiten ari dira euren nortasunari eusteko.
|
|
|
Uztailaren 27an, osteguna, herri kirol gaua izango da. Bertan aizkolari eta harri jasotzaileak egongo dira, hala Euskal
|
Herritik
propio etorritakoak nola EEBB bertakoak. Ostiralean, Euskal Auzoan festa handia egingo da.
|
|
|
1995ean 10.000 lagunetik gora bildu ziren Boisen. EEBBetako alde guztietatik ezezik, Mexiko, Uruguay, Kanada eta Euskal
|
Herritik
joandako jendea elkartu zen. Aurtengorako Australia, Peru, Kanada, Ingalaterra, Mexiko eta Euskal Herriko jendea gerturatuko da euskal nortasuna eta kulturaren gorazarre egingo den festara.
|
|
|
Aipatu bezala, Euskal
|
Herritik
jende andana joango da Jaialdi 2000ra. Aurtengo edizioan dantza talde, musikari eta bertsolari ugari abiatuko da festa honetara esku hartzera.
|
|
|
Estreinaldiaren ostean, Claude Iruretagoyenak ikuskizuna ahalik eta gehien zabaldu asmo du. Iparraldean, Hegoaldean eta Euskal
|
Herritik
kanpora ere ateratzeko moduko ikuskizuna dela uste du, eta ahaleginak horretan jarriko ditu
|
|
|
Programa irekia denez, edonork har dezake parte telefonora deituz, eta dirudienez entzule eta ez entzule askok hartzen du parte, Euskal
|
Herritik
zein kanpotik hainbat dei jasotzen dituztelako astero.
|
|
|
Euskal
|
Herritik
kanpo ibili zara nahikoa harrera ona jasoz. Zer ondorio atera duzu esperientzia horretaz?
|
|
|
30 inguru argitaratu ditu, horien artean Leturiaren egunkari ezkutua (1956), Peru Leartzako (1960), Huntaz eta Hartaz saiakera bilduma (1965), Hizkuntza eta Pentsakera (1966), Elsa Scheelen nobela (1968), Euskal
|
Herritik
erdal herrietara (1978), Euskal gramatika (1978), Euskal Fonologia, Euskal azentuaz tesia, Exkixu (1988), Antigua 1900 (1992), Putzu eleberria (1999).
|
|
|
Basapiztia horiek gure kulturan izan duten garrantziaren aldarrikapena ere badago liburuan. (...) Animalia horiek Euskal
|
Herritik
desagertu direnean, gure kulturaren zati bat ere desagertu da, horien inguruan sinesmenak, mitologia bereziak eta gisa horretako kontu asko sortu baita mende askotan. (Zabala, Juan Luis:
|
|
|
Espazioari dagokionez, lasartearrak eleberri batetik bestera aldaketa nabarmena egin du. Hau da, lehen eleberria Euskal
|
Herritik
kanpo kokatu du: Rotterdamen, zehazki.
|
|
|
Euskal
|
Herritik
giza eskubideen alderako emaitzak
|
|
|
Liburu honen edukiari buruz, Euskal Herriko Unibertsitatetik, Henrike Knörr adiskidearen eskariz, J. L. Alvarez Enparantza Txillardegiri bere erretiroa dela-eta eskaini nahi dioten elkarlaneko bildumarako deia jaso nuenean idatzi nuen. Euskal
|
Herritik
giza eskubideen alderako emaitzak?. Eta Adrian Celaya Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko (Real Sociedad Bascongada de los Amigos del País) Bizkaiko batzorde arduradunak 1999ko azaroaren 20ko jardunaldietarako hitzaldi bat eskatu zidanean. Aportación vasca a los derechos humanos?
|
|
|
Bukatzeko, Euskal
|
Herritik
begiraturik, gai honi guztiari buruzko bibliografia orokorra eskaintzen dut. Bereziki nire ideiak oinarritzeko eta ahalik ondoen finkatzeko erabili izan ditudanak.
|
|
|
Izan ere, behin eta berriz ikusten ari gara nolako esfortzuak egiten diren estatu espainol etafrantsesetik, esaterako, beren nortasun nazionala finkatzeko, eta horrekin batera euskalnortasuna desagerrarazteko. Era berean ez dira txikiagoak Euskal
|
Herritik
nortasunpropioari eusteko eta, neurri berean, ezarri nahi zaizkigunak desegiteko egiten direnahaleginak.
|
|
|
Euskal
|
Herritik
kanpokoa
|
|
|
Azpimarragarria da, bestalde, DEIA egunkari abertzalean Nafarroak duen agerpen urria. Egunkari erregionalista edota Euskal
|
Herritik
kanpokoenartean, EL PAIS DEL PAIS VASCO egunkarian soilik du presentzia aipagarria, gainerakoetan ia existitzen ez den bitartean (beti ere Nafarroan bertan argitaratzen direnegunkariak alde batera utzita, jakina). Nolanahi dela, Baskongadetako berripaper erregionalistek eta egunkari madrildarrek Nafarroarekiko duten jarrera, Nafarroako egunkari erregionalistek Euskal Autonomia Erkidegoarekin dutenaren parekoa da, 4 grafikoan ikus dezakegun legez.
|
|
|
lurraldearen ikuspegitik begiratuta, Euskal Herriaren irudi beraosatzen dute egunkari biek, herrialde eta herrialdez gaineko egitate bakoitzari antzekopisua emanez batak zein besteak. Horrekin batera, arreta bera ematen diete Euskal
|
Herritik
kanpo gertatutakoei, bai Espainia eta Frantzian bai mundu zabalean gertatutakoeidagokienez.
|
|
|
Adierazle gisahonako ezaugarri hau hartu dugu: Euskal Herriarekin zerikusia duten albisteen arteanzein eremu hartzen den erreferentziatzat, gaien arabera (beraz kanpoan utzi ditugu, alde batetik, iritzi artikuluak, eta, bestetik, Euskal Herriarekin zerikusirik ez dutenalbisteak); bestalde, Euskal
|
Herritik
kanpo argitaratzen diren egunkariak ere. ELMUNDO DEL PAIS VASCO, EL PAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST, barnean hartu ditugu.
|
|
|
Euskal
|
Herritik
kanpo
|
|
|
Alde honetatik, Bordeleko Sud Ouest ek menderatzendu Estatuko hego mendebaldeko merkatua. Euskal
|
Herritik
kanpokoa izanik ere, Euskal Herrirako edizio berezituak egiten ditu, bere erregio geografikoaren baitakoeremu garrantzitsua baita.
|
|
|
Euskarak metahizkuntza funtziorik nabarmena du Diario Vascon.Bestalde, euskarari buruzkoak ez diren euskaraz idatzitako artikuluek Euskal Herriadute jomuga. Euskaratik eta Euskal
|
Herritik
at, euskaraz ez da deus ezer argitaratzenegunkari donostiarrean. Euskaraz argia ikusitako albiste apurrek Euskal Herria dutesorburu eta Euskal Herria helburu.
|
|
|
askatasun horretan gal ez gaitezen ondo aukeratu behar dugu zein denguri gehien interesatzen zaigun filosofia egiteko modua. UEUko Filosofia Sailean, adibidez, euskarazko filosofia praktikoa aukeratu dugu filosofia egiteko modutzat.Horrela, Euskal Herriaren beharrei begira Euskal
|
Herritik
egiten den filosofia bilatzen dugu batez ere, zer garen eta zerk inguratzen gaituen, apurka apurka eta guztion artean problematikotasun bihur dezagun.
|
|
|
Hain zuzen, argi asko bereizten da nor direnfrantsak edo frantximentak, batik bat Iparraldean: oro har, Ipar Euskal
|
Herritik
iparreragoko jendeak, edota bertan bizi arren, izaeraz frantsestzat dutenak beren burua.Hegoaldean, aldiz, desberdintasun hau mantentzen bada ere, sarritan Iparraldekoeuskal herritarrak izendatzeko erabili ohi da.
|
|
|
Ikasleeigaia maitarazi zien, eta kasu bakarra izan da hor pasatu ditudan 35 urtebetez.Miragarria! Zoritxarrez iraupen laburrekoa izan zen miraria zeren, 1965eko urtarrilean, Gilly prefetak Euskal
|
Herritik
alde egiteko manua eman zion Txillardegiri, halaberBenito Del Valle-ri, Baionako epaitegira jaukitzen zituelarik Irigarai eta Madariaga.
|
|
|
1971ko udaberrian, beraz, Monzon eta Txillardegi Euskal
|
Herritik
urrundu nahiizan zituen Frantziako gobernuak. Hortik maiatzean baraualdi handia Baionakokatedralean.
|
|
|
– Ikerketa gehienak, gainera, Euskal
|
Herritik
kanpo eta beste hizkuntza partikularrekiko egin diren ikerketak eredu moduan hartuz, eredu horiek euskararekikoEuskal Herrian aplikatzen dituzte. Hau araua bada ere, salbuespen gutxi batzukbadaude, berriz ere.
|
|
|
Irratilari telebistalariek exotoponimoak ebakitzeko orduan hartu behar dute kontseilu hori gogoan. Euskal
|
Herritik
kanpoko izenak ahoskatu baino lehen, aldez aurretik aurki ditzakegun problemen jakitun egotea eta traba horiek uxatzeko ariketak burutzea, ez da batere desegokia.
|
|
|
Nik konpresak behar nituen. Euskal
|
Herritik
ekarri nituen batzuk, eta nezeserrean eramaten nituen, baina desagertu egin zitzaizkidan. Norbaitek eta, larregi pentsatu barik, ri ra hartuko zituen.
|
|
|
Baina zertarako balioko zuen horrek? Alegia, Eiderren bidaia Euskal
|
Herritik
biluzteak; zertarako hori. Irakurri egingo baitzituen eguneroko hartan idatzitakoak, baina sentitu...
|
|
|
Dena, guztia, bere bidaia osoa hantxe, Txemaren eskuetan. Eta bera ere Eiderrekin bidaiatzen ari zela iruditzen zitzaion, Euskal
|
Herritik
irteterakoan baino hurbilago sentitzen baitzuen bere neskaren presentzia. Gero eta hurbilago nabaritzen zituen, era berean, Eiderren keinuak, irriak, hitz egiteko erak. Egunerokoa irakurtzearen esperientzia zoragarria bezain mingarria egiten zitzaion.
|
|
|
Antzinakoa, hori bai.
|
Herritik
ibili zen gero, hurrengo egunerako hiru sandwich erosi zituen eta aterpetxera bueltatu zen biharamuneko bidea zein izango zen mapan aztertzera. Jonathan Swift handiaren irudiak estaltzen zuen bere gelako atea.
|
|
|
Euzko Gogoa ren ibilbideak urte horietako atzerriratu askorena erakusten digu, hots, Hego Euskal
|
Herritik
gero eta gertuago egoteko grina, Penintsulan bertan ez zenean, Erregimenak horretarako zirrikituren bat utziz gero. Malgutasun txiki hori ikusita, aktibitate kulturalak eta artistikoak poliki poliki Hegoaldean berpiztuz joan ziren, eta baita aktibitate politikoak ere, horiek ezkutuan.
|
|
|
JOSE RAMON ZABALA Z',_, „__ ranco jeneralaren altxamenduak eragindako erbesteratzeak gure kulturaren arrastoak munduan zehar indarrez eraman zituen, gaur egun zoritxarrez ahaztuta edo, sarritan, gure artean nahiko ezezagunak gelditu direnak, hain zuzen. Behin baino gehiagotan Euskal
|
Herritik
at eginiko lanak betirako galdu dira, eta hori gertatu ez denean, bigarren mailako ekimen bezala gogoratu dira, balio gutxiko lan boluntarista baten emaitza kaskar bezala. Errealitatea ez da hori izan, eta askotan, balio handiko ekimenak estatu desberdinetan sakabanatuta gelditu izan dira.
|
|
|
Biblinleka ko liburugintza osoari emandako babesaren eta Euskal
|
Herritik
at euskal liburuen sustapenaren bidez.
|
|
|
Basoan zehar jaitsi eta bidearen azken zatia Plazaola, Frankiko Trena edo Tren Txiki esaten zioten trenaren bide zaharrean egin genuen, tunel txiki batzuk ere pasatuz Erasote auzoan.
|
Herritik
gertu geundela, gu genbiltzan estratatik Guardia Zibilaren lanroberrak ikusi genituen errepide nagusian gora Uitziko mendaterantz, eta pixka bat geroxeago helikoptero ilun bat zeruan.
|
|
2001
|
|
|
Besteak beste, armada, errege etxea eta polizia. Gure kalkuluen arabera, urtero Hego Euskal
|
Herritik
500.000 milioi pezeta baino gehiago joaten zaizkigu Espainia aldera.
|
|
|
TORTURAREN Aurkako Taldeak (TAT) 2000.eko torturaren txostena aurkeztu berri du eta praktika hau Euskal
|
Herritik
desagertarazteko zortzi neurri hartzea proposatu du: bat, lege antiterrorista ezabatzea; bi, euskal herritarrak epaitegi naturalean epaituak izan daitezela; hiru, atxiloketa luzatzeko aukera ezabatzea; lau, konfiantzazko mediku batek atxilotua miatu dezala; bost, torturatzaileak benetan ikertuak eta zigortuak izan daitezela; sei, torturapean lortutako adierazpenak biogabetzea; zazpi, polizi egoitzetan atxilotua bideoz kontrolatua izan dadila; zortzi, epaile bat, epaitegiko idazkari bat eta mediku batez osatutako batzorde batek atxilotua inkomunikatua dagoen lekuan bisitatzea.
|
|
|
KATALUNIATIK, Ingalaterratik, Italiatik, Portugaldik, Espainiatik eta Euskal
|
Herritik
etorritako hemezortzi konpainia izango dira Eibarko XXIV. Antzerki Jardunaldietan. Horietatik zazpi estreinaldiak izango dira.
|
|
|
Euskal Herrian sindikatu abertzaleek iritzi ezberdinak azaldudituzte. ELAk nolabaiteko atxikimendua eman zion UGTk egindako greba orokorrerako deialdiari eta, aldiz, LAB sindikatuak, erreforma honen aurka egonik, nahiago du erreformaren aurkako mugimendua Euskal
|
Herritik
bertatik planteatzea, helburu nagusi gisa lan harremanetarako euskal esparrua aldarrikatuz.
|
|
|
Zine industria oraindik Euskal Herrian errotzeko dagoela ez da sekretua inorentzako eta gutxiago Isabel Alba, Euskal Herriko Gidoilari Profesionalen Elkarteko presidentearentzat. Albaren ustetan, gabezia horrek gidoilariei telebistan soilik lan egiteko aukera eskaintzen die," gidoilari onak normalean Euskal
|
Herritik
alde egiten dute, beraien proiektuak errealitate bihurtzeko aukera gehiago dituztelako". Egun, Euskal Herrian bertan 120 gidoilari daude, hauetatik erdiak profesionalak, besteak ikastaroetan ikasitako esperientzia gabeko gidoilariak.
|
|
|
Potolo samarra izaki Pello Añorgak burututako ipuinaren protagonista, jakina, Pottoko bezala ezagutzen dute denek.
|
Herritik
nahiko urrun dagoen baserri bateko mutikoa dugu, eta eskolatik irten bezain laster baserrira abiatzen da Pottoko, izugarri gustatzen zaiolako baserriko lana eta hango soro eta lurretan ibiltzea Xarpa txakurrarekin batera, etxean dauzkaten ahuntz, behi, oilo, zerri eta ardiak zaintzen. Halere, arazo latz bati aurre egin dio oraingoan, otso bat agertu zaielako inguruan eta ardiak akabatzen hasi delako.
|
|
|
IKER: Europara Euskal
|
Herritik
sartu zen surfa: orain mende erdi edo, amerikarrak Miarritzera etorri ziren film bat grabatzera, eta zer nolako olatuak zeuden ikusita, Amerikatik taulak bidaltzeko eskatu zuten.
|
|
|
Batasunak Europan daukan ordezkariak bestelako arrazoi batzuk ere ikusten ditu: " Nazioartean portaera ahula daukagu, baina garai batean, EKBren eskutik gure ekarpena bakarra zen euskararen komunitatetik, Euskal
|
Herritik
. Gaur estatuka ageri da, Iparraldea Frantziaren barruan eta Espainian Hegoaldekoak, eta euskaldunontzat bizkaitar bat soilik dago, baina EAEren izenean.
|
|
|
Bertan, sei antzezlan ikusi dira. Euskal
|
Herritik
, Legaleon T eta Taun Taun taldeak izango dira. Lehenak «Bancarrota» taularatuko du, eta bigarrenak «Kont Arte».
|
|
|
Eta PPren gobernu espainiarra ustiapen nuklearrei emandako baimenen epea luzatzen ari da. Horrela gertatzen da Burgoseko Garoñako zentral nuklearrarekin, eta horixe da hain zuzen ere Euskal
|
Herritik
hurbilen dagoena. Dagoeneko zaharkitua egonik ere, luzatu egin zaio ustiapenerako baimena.
|
|
|
Hori da kontua! Liburua, gainera, Euskal
|
Herritik
egina izan da baita ere, eta XX. mendean hemen gertatu diren gauza inportante zein isilean gelditu ohi diren asko jaso ditut.
|
|
|
Baina hasieratik bukatu arte, poetak bere nortasuna aldatu du, bidaia guztiak baitira iniziatikoak, eta hau ez da gutxiago, Behe Nafarroako kantan hasi eta Samuel Beckett-en zitan bukatu arte.
|
Herritik
deserrira, nortasunetik atzerrira, poetak bere nortasuna aurkitu nahi izan du bidaian.
|
|
|
Besoen exodoaren ondotik burumuinak ihes zebiltzala, salbazioekonomikoaren utopiak zabaldu ziren, hala nola kooperatiben edo Japoniakoenpresen antolaketak Ramuntxo Kanblongen ahotik eta Israelgo Kibutzen ereduaBenat Laxague aldudarraren eskutik. Hainbat jende Euskal
|
Herritik
kanpoko berenpromozio pertsonalari uko eginez,. Herrian Lan, egiteko itzultzen ziren.
|
|
|
2 Transmisio kanpainako laginean %90 emakumezkoa da, adinaren batezbestekoa 35 urtekoa, laurdena Euskal
|
Herritik
kanpo jaioa da, eta, barruanjaio direnen artean, gehiengoa euskaldunen presentzia oso txikia denherrie tan jaio eta bizi da, erdiek gurasoak Euskal Herritik kanpo jaioakdituzte, erdiak baino gehiagok lehen eta bigarren mailako ikasketak ditu, gehien goak etxekoandreak dira, gehiengo handi batek guraso erdaldunakditu, be ren lehen hizkuntza gaztelania izan da %84ean, gehiengoak ez dueuskara rik es...
|
|
|
2 Transmisio kanpainako laginean %90 emakumezkoa da, adinaren batezbestekoa 35 urtekoa, laurdena Euskal Herritik kanpo jaioa da, eta, barruanjaio direnen artean, gehiengoa euskaldunen presentzia oso txikia denherrie tan jaio eta bizi da, erdiek gurasoak Euskal
|
Herritik
kanpo jaioakdituzte, erdiak baino gehiagok lehen eta bigarren mailako ikasketak ditu, gehien goak etxekoandreak dira, gehiengo handi batek guraso erdaldunakditu, be ren lehen hizkuntza gaztelania izan da %84ean, gehiengoak ez dueuskara rik eskolan inoiz ikasi eta, beren seme alabei dagokienez, gurasoenerdiek baino gehiagok eskolaurrean ereduan matrikulatu dituzte, etaOHOn ereduan (%35) eta eredua...
|
|
|
1) laginorokorreko subjektuek dituzten ezaugarri horien eragina ez da garrantzitsuegia motibazioan. Lagin orokorrari dagokionez, gurasoen jaioterriak bakarrik eragiten dusubjektuen orientazio motibazionalean; horrela, bi gurasoak Euskal
|
Herritik
kanpojaioak dituzten subjektuak dira orientazio instrumental indartsuena dutenak; 2) transmisio kanpainako populazioan ezaugarri horien eragina askozaz handiagoa daorientazio motibazionalean: a) lehen hizkuntzatzat euskara duten subjektuek irabazi pertsonal motako orientazio indartsuena dute, b) Euskal Herritik kanpo jaiotakosubjektuek eta elebidunen portzentaia %40 den guneetan jaiotakoek orientazio instrumental indartsuagoa dute, c) subjektuen bizilekuan elebidunen presentzia nabariagoa denean, orientazio instrumentala eta irabazi pertsonalekoa nabariagoak dituzte subjektu horiek, eta d) bi gurasoak Euskal Herrian jaioak direnean, irabazi pertsonal motako orientazio indartsuagoa da, eta gurasoetako batek edo bieklehen hizkuntzatzat euskara dutenean, mota bereko orientazio indartsuagoa dutesubjektuek.
|
|
|
Lagin orokorrari dagokionez, gurasoen jaioterriak bakarrik eragiten dusubjektuen orientazio motibazionalean; horrela, bi gurasoak Euskal Herritik kanpojaioak dituzten subjektuak dira orientazio instrumental indartsuena dutenak; 2) transmisio kanpainako populazioan ezaugarri horien eragina askozaz handiagoa daorientazio motibazionalean: a) lehen hizkuntzatzat euskara duten subjektuek irabazi pertsonal motako orientazio indartsuena dute, b) Euskal
|
Herritik
kanpo jaiotakosubjektuek eta elebidunen portzentaia %40 den guneetan jaiotakoek orientazio instrumental indartsuagoa dute, c) subjektuen bizilekuan elebidunen presentzia nabariagoa denean, orientazio instrumentala eta irabazi pertsonalekoa nabariagoak dituzte subjektu horiek, eta d) bi gurasoak Euskal Herrian jaioak direnean, irabazi pertsonal motako orientazio indartsuagoa da, eta gurasoetako ba...
|
|
|
Baina orientazio komunikatzailea ez da gure testuinguruan bereziki agertzen, zeren orientazio mota horri dagozkion aldagaiakorientazio integratzaileari dagozkionekin batera agertzen dira, bi horiekbereiztu gabe edo integratuz. Horren arrazoia izan liteke beste bigarrenhizkuntza batzuek atzerriko jendearekin komunikatzeko balio dutela etaeuskarak ez duela gaitasun hori, Euskal
|
Herritik
kanpo hitz egiten ez delako. Hau da, modu horretan baieztatzen da, zeharka bada ere, 2H atzerritarren eta 2H ukipenezkoen ezberdintasuna garrantzitsua dela:
|
|
|
Frankismo garaia ere atzerapauso handia izan zen euskararentzat, aurrekourteetakoa baino larriagoa ziurrenik. Batetik, kanpotar asko zetozen Euskal Herrira, eta horrek aldaketa handiak zekartzan mapa demolinguistikoan, euskara erabiltzea debekatuta izanik, ezinezko bihurtzen baitzuen etorkinen euskalduntzea, aregehiago euskaldun asko
|
Euskal
Herritik kanpora zihoala kontuan hartuta. Bestetik, euskara erabiltzearen debekua arlo pertsonalera ere zabaldu zen (esate baterako, frankismo garaian ezinezkoa zen seme alabei izen euskaldunak jartzea).
|
|
|
Hizkuntza egoerari dagokionez, euskararen atzerakada biziak ezaugarritzen du aro hau batik bat. Garai hartako hainbat euskaltzalek, adibidez, Campionek (1907), Sabino Aranak (1894), Azkuek (1896)?, herria erdaldunduz joatearen arrazoi nagusietako bat eskola zela uste zuten (1912kodatuen arabera, Hego Euskal Herriko maisu maistra gehienak? %61. Euskal
|
Herritik
kanpo jaiotakoak ziren).
|
|
|
Egun batez, munduan lau herri bakarrik zirelarik, horietako bat, besteak bezala, herri alai bat zen, Zugarramurdi deitua, non denak ongi bizi baitziren.
|
Herritik
ez hain urrun, oihan aldean, gizon bat bizi zen bere zortzi gatuekin. Gizon horrek Pantxo zuen izena.
|
|
|
...nbisitari turistek bideratuta izan da batik bat.1.Taldean bidai antolatuan 20.155 bisitari izan ditugu, vs 14.467 2013 urtean, eta bere kabuz etorri direnak aldiz 7.132 vs 6.865 2013 urtean. 2 Zenbaki absolutuetan tipologi guztiak igo dira, baina proportzioan Antolaturiko bidaiak argi eta garbi. 3 Jatorriari dagokionez, %53, erdia baino gehiago Espainiatik, %29 Atzerriko Herrialdetatik, %11 Euskal
|
Herritik
eta %7 Kataluniatik. 4 Espainolak eta atzerritarrak igo egin dira 2013rekiko, eta Euskal Herritar eta Katalanak mantendu edo jaitsi.Inoiz baino gehiago eskualdean egiteko ekintza eta planei buruz eskatu izan duteinformazioa, Loiolako Santutegiari buruzko informazioaz gain.1 Iraurgi Berritzeneko Turismo Sailetik artikulatu eta garatu diren produktu turistikoak: Bost geltoki Historian, Urola Gusta... Natur baliabideak (Izarraitz, Urolako Bide Berdea), Museoak, Ignaziotar Lurraldea, non jan, alojamenduak e.a.Turismo eta aisialdiko jarduerari lotuta eskualdeko ekonomia sustatu eta dinamizatzekotresna estrategikoa bilakatu da, aurtengo jardunean inoiz baino etekin handiago aterazaiona. Datorren urterako erronka nagusiak1 Turismo Bulegoaren funtzionamenduaren egonkortasuna eta jarraitasuna bermatu. 2 Turismo Bulegoari ikusgarritasuna eta irisgarritasuna eman Loiolako Santutegira datozen bisitarien ehuneko handiagorengana iritxi ahal izateko. 3 Sektoreko enpresen artean Turismo Bulegoa erabiltzeko ohitura ezarri.
|
|
|
Geroztik amak eta aitonak etengabe jotzen zuten.
|
Herritik
ihes egin zuen. Patnam era etorri eta hotel txiki batean ontziak garbitzen hasi zen.
|
|
|
|
Herritik
atera eta bera zuzen zuzen espetxera joan zen. Zoriontsu dela dio, bere eskuz zuzena egin zuelako.
|
|
|
Euskal Herrira itzuli balitz mendi handiak txikituta, erreka garbiak zikinduta, errepideak desbideratuta aurkituko zituen, bere gogoko aberriaz bestelakoa dena. Eta Euskal
|
Herritik
urrunago sentituko zen, beste inon baino, Euskal Herrian bertan. Beldur inkontzientea zuen, itzulera arkeologiko horrekin fisikoki eta metafisikoki deskolokatuta geratuko zela.’
|
|
|
‘Aita hilda gero bere logelako armairuan kutxa bat topatu genuen, egundo ireki gabeko gutunez beterik, Euskal
|
Herritik
helduak denak. Hau da, gure aitak ez zuen azkeneko berrogei urteotan Euskal Herritik heldutako gutunik irakurtzen! ’
|
|
|
‘Aita hilda gero bere logelako armairuan kutxa bat topatu genuen, egundo ireki gabeko gutunez beterik, Euskal Herritik helduak denak. Hau da, gure aitak ez zuen azkeneko berrogei urteotan Euskal
|
Herritik
heldutako gutunik irakurtzen! ’
|
|
|
‘Duela urte asko irten ginen Euskal
|
Herritik
, ’ erantzun diot. ‘Nire laguna gaixorik dago eta laguntza eske etorri gara.’
|
|
|
Lartzabal utzi eta mendira abiatu ginen," haize osasuntsuaz bizitza indartzera", bospasei urtez lehenago hasiak ziren haziagoen atzean. Inguruan lehenbizi (Jaizkibelen, harri arteko pinuetan; Sutolan, pago haritzen itzalpean), urrutiago gero, Euskal Herrian eta are Euskal
|
Herritik
kanpo.
|
|
|
Hemen dator ene galdera, beldurraren beldurrez egiten dudana. Badakit, Euskal
|
Herritik
aski urruti bizi banaiz ere7, arazo hori" ikaragarri eztabaidatua" dela. Hona, berriz, zer jakin nahi nukeen:
|
|
|
ea arazo hori non izan den eztabaidatua. Zehazkiago, ea noiz eta non izan den horrelako eztabaidarik Euskal
|
Herritik
eta Espainiatik kanpora. Aspaldidanik bizi gara zenbait euskaldun Espainiaren kultur barrutian eta errazegi darabiltzagu agian, azken urteotan batez ere, kanpoan inork hartuko ez lizkigukeen sosak, hala nola" organikotasuna".
|
|
|
Zuen baimenarekin, eta ez dizuet ukatzeko egokierarik utzi, neure buruaz zerbait esan nahi nuke. Urtean bederatziren bat hilabete Euskal
|
Herritik
kanpora ematen ditudanez gero, beldur naiz zenbaiten gogoan, itzalik gabeko izena hor nik nahi baino maizago agertzen baita, ez ote dudan ez dagokidan itxurarik. Zaharrago eta hitz jarioago izaten omen gara, gainera.
|
|
|
Trantsizioaren hasieratik beretik, EAE eta Nafarroako hedabideen informazio politikoko leku gorena bete du euskal gatazkak. Eta gai honek oso garrantzi handia hartu du, halaber, beren hedatze esparrua estatu osoa edo, bestela, soil soilik Euskal
|
Herritik
kanpoko Autonomia Erkidegoak hartzen dituzten hedabideetan ere.
|
|
|
Ez da berez eta zuzenean jo duen efektua, baizik eta gizarte praktiken araberako harremanek, gizarte zibileko instantziek (hedabideak barne) eta Estatukoek iritzi giro nagusi hori etengabe elikatu duten eragina. Eta, jakina, Euskal
|
Herritik
kanpoko jendearen gizarte praktikan eta zuzeneko esperientzian kokatu behar dira, era berean, ETAren atentatuak. Ez bedi ahantzi, adibidez, Hipercorren aurkako atentatua baino aste bete lehenago, Herri Batasunak 40.000 boto erdietsi zituela Katalunian Europako Parlamenturako Hauteskundeetan.
|
|
|
a) Elebitasun funtzionalaren kontzeptua (elebitasunsozialaren kontra): euskaldunok, herri txiki bat garen neurrian, munduko beste herri txiki guztiek bezala, bigarren eta hiruga rren hizkuntza handiren bat edo batzuk ikasi behar ditugu, baina argi edukita elebitasun hori, batezere,
|
Euskal
Herritik kanporakoa dela eta arrotzak gurean daudenerako. Haatik, ezin dezakegu ahantz hainbat euskal herritar oraindik ere erdaldunak direna, eta justiziaz beraz, ezin ditzakegula ezelan ere zapal eta bazter.
|
|
|
Gau hartan,
|
Herritik
itzuli nintzenean, mendi mazela apaletan mirets nezakeen izugarriko ikusgarriak gatibatua, usaian baino denbora gehiago eman nuen bidean. Hotzagatik, kanpoko usainez biriken osoki betetzeko, autoko leihoa erdi zabalik nenbilen.
|
|
2002
|
|
|
Duela bizpahiru belaunaldi izan zen diasporarik indartsuena eta oraindik loturak estuak dira bi herrien artean. Orain Euskal
|
Herritik
eskasiaz ihesi joan zirenen biloba edo seme alabetako batzuk itzultzea erabaki dute. Hutsetik hastea ez da erraza, baina itsasoaz bestaldeko desesperantza baino hobea dela pentsatu dute batzuk.
|
|
|
Herri minez bizi ziren Argentinaraino iritsitako euskaldunok, espero zuten aurrerabiderik ez zuten aurkituko askok, beste zenbait sos batzuk eginda itzuli zen sorterrira (Hernanin bezala beste zenbait herritan diren Buenos Aires auzoetako jendeek badakite horren berri), eta denentzako ere urte eta egoera latzak bizi zituen Euskal
|
Herritik
alde egiteko ihesbide ere bazen.
|
|
|
Gerra osteko Bilboko lehen alkate Jose Maria Careagak BOS udal orkestra bihurtzea agindu zuen, eta 1939ko apirilaren 25ean aldi berriko estraineko kontzertua eskaini zuten Euskal
|
Herritik
alde egin behar izan ez zuten musikariek.
|
|
|
Izan ere, antolatzaileen esanetan, Takonera parkean egingo den festaren helburua," guztiok euskaraz egun atsegin eta jostagarria pasatzea da". Hala ere, ez da faltako aldarrikapenik, antolatzaileen esanetan, Euskal
|
Herritik
Euskal Herrirako egindako eskola publikoa eraiki behar dela aldarrikatuko baita. Antolatzaileek Euskal Herri osoko herritar guztiei zuzenduriko jaia dela nabarmendu dute, eta, beraien asmoa, Iruñeko Takonera parkean 10.000 lagunetik gora elkartzea da.
|
|
|
Edorta Kortadik abuztuaren 23an «Pilota Jokoa XX. mendeko euskal artegintzan» hitzaldia eskaini zuen eta Xabier Euzkitzek «Pilota bertsotan» gaiaren inguruan jardun zuen irailaren 4an. Erakusketa hau Euskal
|
Herritik
kanpo ere eramateko asmoa dute beti ere, «irekia eta eraginkorra» izateko bokazio horri helduz.
|
|
|
Espainian surrealista eta birtualtzat jo da Gibraltarreko Gobernuak antolatutako erreferenduma, nahiz eta honek oso agerian utzi duen Gibraltarreko biztanleen iritzia. Euskal
|
Herritik
arreta handiz jarraitu da erreferendumaren bilakaera. Kolonia da Gibraltar eta ez dago Espainiaren eremu juridikoan, baina Europako Batasuneko komunitate berezi batek Estatu batekin izan nahi edo izan nahi ez dituen harremanei buruzko iritzi argia azaleratzen du.
|
|
|
1951n Asteasun jaio zen Joseba Irazu Garmendiak, ezizenez Bernardo Atxaga denak, bide luzea du, dudarik gabe, 1971tik gaurdaino literaturan egindakoa. Bera dugu euskal egile sarituen eta itzuliena, eta Atxagak gurean nahiz Euskal
|
Herritik
kanpo erdietsitako harrera onaren erakusgarri dira atzerriko adituen laudorioak8 Zientzia Ekonomikoetan lizentziatura eskuratu ondoren, 1981etik 1984ra bitartean Filosofia ikasketak egitera joan zen Bartzelonako Unibertsitate Zentralera. Hasieran ekonomista, euskara irakasle, liburu saltzaile, inprimategiko langile, irratiko gidoilari... aritu zen, harik eta 1980an literaturan buru belarri jardutea erabaki zuen arte.
|
|
|
Bestalde, jaiotzen ari zen Estatu frantsesaren zentralismo gogorrak ahuldade bikoitza eragin zion Ipar Euskal Herriari, etapa berriaren bereizgarri zen hazkunde ekonomikoan fruiturik lortu ahal izateko: izan ere, lurralde horiurrun zegoen erabaki politikoak hartzen ziren gunetik (Paris) eta artikulazio ekonomikoaren guneetatik (Frantziako iparraldea); gainera, Hego Euskal
|
Herritik
isolaturik zegoen, eta ez zuen erakunde propiorik erabaki autonomoak hartu ahal izateko.
|
|
|
Bestalde, zerbitzu jarduera horiek hierarkiaespazial zorrotz bati jarraitzen diote, eta hiri inguruneak hartzen dituzte kokalekunagusitzat: Bilboko hirialdea zerbitzu jarduera aurreratuenen bilgunea da, etabertako merkatuaren irispena Euskal
|
Herritik
kanpo ere aise heltzen da.
|
|
|
Azken urteetan, bai Hego Euskal Herriko barruko lurraldeen arteko mugikortasunaren erritmoa, bai Hego Euskal
|
Herritik
kanpokoaren erritmoa, biak nahikoegonkorrak dira eta migrazio saldoa zero baliotik hurbil dago.
|
|
|
Hego EuskalHerriko esportazioen zein inportazioen bilakaeraren berri 13.1 irudiak eskaintzendu. Bertan, pezeta arruntetan, 1985 urtearen ondoren Euskal
|
Herritik
Espainiazbesteko atzerrirako ondasunen esportazioak eta atzerritik eskuratutako ondasuneninportazioak islatzen dira. Aipatzekoa da bi indize horien bilakaera gorakorra; izan
|
|
|
Filosofia etaHezkuntza Zientzien Fakultateak, Donostiako Zorroaga auzoan kokatutazegoenak, berebiziko garrantzia izan zuen, bertan euskal munduko pertsona ugariintegratu zirelako: Ipar Euskal
|
Herritik
etorritako R. Baxok eta P. Xarriton, Jakintaldeko Joxe Azurmendi eta Paulo Iztueta edota ikastola munduko Paki Arregi etaFeli Etxebarria, adibidez.
|