|
2005
|
|
|
Ez naiz Euskal
|
Herritik
kanpo bizi. Euskalduntzat dut nire burua eta euskal politika egunean egunean bizi dut.
|
|
|
Alabaina, bitxi zen bizkitartean Euskal Herria bezain fededun fama zeukan herri batentzat, ez zen apezik kausitzen etxeetako ezkaratzetan, behi eta ardi marraken artetik otoitzen marmarikatzeko. Gehiago zena, apezak
|
herrietarik
kanpo bizi ziren eta, norbait hiltzen zenean, familiakoek gizon sainduaren mugikorreko mezugailuan SMS moldeko abisua uzteaz beste erremediorik ez zuten. Egiaz zioten trufari ez baitziren berak hilminean, apezak baserrietara hurbiltzeko astia franko bazuen, ez baitzen hila berpiztuko eta hala gertatzen baldin bazen zinezko mirakulua baitzatekeen.
|
|
2007
|
|
|
8 1966ko uztailean aldatu egin zuten zuzendari ofiziala, eta Kandido Zubizarreta izendatu behin behineko zuzendaritzat. Joseba Intxausti Euskal
|
Herritik
kanpora bizitzera joan zelako gertatu zen aldaketa seguruenik.
|
|
2008
|
|
|
Beraz, alde horreta tik gaur hitz egin behar dudanarentzat badu bere abantaila. Baina, bestaldetik Euskal
|
Herritik
kanpo bizitzea euskera hobetzeko, batez ere hizketa mailan, ez da hain ego kia izaten. Horregatik benetan eskertuko genizueke nire euskararen lerroak kontuan ez bazenute hartzuko, baizik eta euskararen bidez esan nahi dudana.
|
|
|
Egia esan, enpresen %62, 2k uste du beharrezkoa dela jarrera hori etorkizuneko enplegatuetan mugitzeko, Unibertsitatearen eta Enpresaren datuen arabera. Horietatik %67, 2k jatorrizko
|
herritik
kanpo bizitzeko prest egotea eskatzen die langileei, eta %57, 4k maiz bidaiatzea onartzen dute. Espainiarrek ez dute alde egin nahi Jatorrizko eremu geografikotik kanpoko esperientzia profesional batek aukera handiak ematen ditu, eta horrek eragina du kultura ondarean, gaitasunen garapenean eta bizi esperientzian, baina, praktikan, espainiarrek bi aldiz pentsatzen dute maletak egin eta abentura horretara jauzi egitean.
|
|
2009
|
|
|
Bai, orain hasiko gara grabatzen. Lanagatik, amodioagatik edo beste arrazoiren batengatik Euskal
|
Herritik
kanpora bizitzera joan den jendea ezagutu nahi dugu. Munduko hainbat herrialdetara joango gara:
|
|
|
Horrek guztiak oso panorama aberasgarria marrazten digu hiru planotan eta haietariko lehena heziketari dagokio. Euskal
|
Herritik
kanpo bizi izan ditudan antzeko esperientzietatik argi geratu zait zein eskasa den gure aktore gazteek jasotzen duten oinarrizko prestakuntza eta zein osasungarria den beraientzat kalitate eta exijentzia handiko irakasleengandik ikastea. Ildo horretatik, behar beharrezkotzat jotzen ditut jardunaldietan bultzatutako ideia batzuk, hala nola aktorearen barne indarraren sustapena, apaindura eszenikoaren soiltasuna eta objektuen erabilera sinbolikoa.
|
|
2011
|
|
|
Beraz, umeak txikiak zirela Euskal
|
Herritik
kanpo bizi izan zineten, Parisen aurrena eta Agenen gero. Emaztea paristarra izanik, horrek ekarri zuen haurrek txikitan euskararik ez ikastea?
|
|
2013
|
|
|
Euskal Presoak Euskal Herrir a lelopean. Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren euskal herritarrei ere parte hartzeko deia egin zien joan den astean Herrira mugimenduak. Izan ere, hainbat lekutan antolatuak dituzte mobilizazioak dagoeneko; esaterako, Bartzelonan, Londresen, Bruselan, Buenos Airesen eta Montevideon.
|
|
|
Etxekoek, hala eta guztiz ere, ez zuten Euskal Herria kontzeptu politiko gisa bizi, edo axal axaletik bizi zuten, era folkloriko batean gehienik ere: esan ere esan daiteke, ikuspegi horretatik, Euskal
|
Herritik
kanpo bizi zirela, baina hain zen handia Burgosko prozesuari lotutako lurrikara politiko hura, non, Euskal Herritik kanpo egonda ere, sentitu behar baitzuten maila batean edo bestean haren eragina: horregatik deitzen zioten gurasoek, baita aitita amamek ere, telefonoz noiznahi:
|
|
|
Etxekoek, hala eta guztiz ere, ez zuten Euskal Herria kontzeptu politiko gisa bizi, edo axal axaletik bizi zuten, era folkloriko batean gehienik ere: esan ere esan daiteke, ikuspegi horretatik, Euskal
|
Herritik
kanpo bizi zirela, baina hain zen handia Burgosko prozesuari lotutako lurrikara politiko hura, non, Euskal Herritik kanpo egonda ere, sentitu behar baitzuten maila batean edo bestean haren eragina: horregatik deitzen zioten gurasoek, baita aitita amamek ere, telefonoz noiznahi:
|
|
2014
|
|
|
Joseba Sarrionandia (Iurreta, 1958) euskal idazle saritu eta oparoenetakoa da. ETAko kide izateagatik kartzelan zegoela, 1985ean ihes egin zuen eta Euskal
|
Herritik
kanpo bizi da, nahiz eta egozten zitzaizkion delituak preskribatuta egon.
|
|
2015
|
|
|
Gaurkotasun beteko iritziak azaldu zituen, nahiz eta babesle eta jarraitzaile askorik ez izan bere garaian. Euskal
|
Herritik
kanpo bizi izan zen luzaro, eta hura hil eta gero argitaratu dira haren izkribuetako asko.
|
|
|
Herrialde bakoitzean bertako euskalkia aldarrikatu zuen Aranak, baina ikuspegi zabalagoa eta zorrotzagoa zeukan Belaustegigoitiak: Euskal
|
Herritik
kanpo bizi zirenak zituen gogoan, eta Euskal Herrian bertan ere gauzak nabarrak eta nahasiak zirela ikusi zuen (5 or.):
|
|
|
Azkeneko hogeita hamabost urteotan Euskal
|
Herritik
kanpora bizi izan naizenez gero, ez dakidanari buruz hitz egitera gonbidatu nautela pentsa daiteke, eta kontzientea naiz ausardiak ordezka ezin ditzakeen desabantailekin natorrela. Hargatik, ez dut pretendituko leziorik ematea, baizik eta neure iritziak azaltzea, zeuenak entzuteko.
|
|
|
Haurrak zoriontsu sendi ziren eta ingurukoak loriatuak. Euskal diasporakoak gogoan antolatu besta labur bainan alegera hau antolatzerakoan, Arberoa ikastolakoen nahikaria zen Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren euskaldunez oroitzea eta haieri ahalaz keinuño baten helaraztea. Euskal diaspora doi bat ezagutzeko parada ukan dute ikasleek, aitzineko egunetan, bereziki Maite Petotegi Ameriketan luzaz bizi izan denaren eta Benoit Etcheverry" 8 herrialdeak" irrati emankizuneko arduradunaren lekukotasun interesgarri eta hunkigarrieri esker.
|
|
2016
|
|
|
Azaroaren 2an pausatu da Gaizka Sopelana Aduriz iheslari ohia Gurutzetako ospitalean (Barakaldo, Bizkaia). 55 urte zituen, eta 1981etik Euskal
|
Herritik
kanpo bizi izan da. Mexikon tumore bat aurkitu zioten eta haren sendatzeko itzuli zen aurtengo abuztuaren 12an.
|
|
2017
|
|
|
Identitate inklusiboa euskaldun kategoriak izaera integratzailea du eta hala nahi dutenei atxikitzeko aukera ematen die. euskaldun izateko eta bertakotzeko biderik behinena hizkuntza da (urla, 2012: 204). arrazoi hori euskal
|
herrira
kanpotik bizitzera etorritakoen ahotan ere entzun dugu, bereziki euskara ikasten ari direnen artean. " Ser hablante de una lengua o manifestar una vinculación – cualquiera que ésta seaa una lengua significa formar parte (participar) en una comunidad o un espacio más amplio de interacción definido a través de las distintas formas en las que lengua y actividad lingü� stica se revelan" 37 (hernández, 2007:
|
|
|
Brooklynen dagoen Euskal Etxera gonbidatuak ginen afaltzera eta han gertatu zen 100 urteko emazte euskaldun bat gure mahaikide! Hamasei urte zituenez geroztik Euskal
|
Herritik
kanpo bizi zen baina euskara ez zuen batere galdu, ez eta apetitua ere! Nola mintzatzen zen, eta nola jaten zuen!
|
|
2018
|
|
|
Helburuei edo motibazioari erreparatuta, denetariko erabiltzaileak daudela azaldu du: euskara ikasten ari eta Mintzalagun talde batean izena emateko zailtasunak dituztenak; Euskal
|
Herritik
kanpora bizitzera joan eta euskaraz aritzeko solaskiderik ez dutenak; euskara ikasten ari diren atzerritarrak... " Adinari dagokionez, askotan jendeak pentsa dezake, ordenagailuz eta egiten denez, gazte jendeak ematen duela izena.
|
|
|
Ikerlari horrek dio Facebook eta gisa horretako sare sozialen bidez" eraikitzen den euskal identitateak Euskal Herriaren muga geografikoak gainditu" dituela. Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren euskaldunek topaleku birtuala daukate Interneten, hala nola" lurralde geografikotik kanpo" ere badago euskal komunitatea.
|
|
2019
|
|
|
Uste izatekoa da erbestean zeuden S. Altube eta D. de Inzaren aulkiak babesteko proposatu zituela F. Krutwigek horien ordezkari gisa L. Michelena eta J. Aguerre. Bestalde, Euskal
|
Herritik
kanpo bizi zirelako batzarretara ia ez ziren agertzen R. Lafon, P. Lhande edota B. Echegaray.
|
|
|
Orduan, euskaldun kopurua handitu da Lapurdin, baina ez du euskara maila aski eroso aritzeko. Erdizkako euskara batekin ezin da egin euskaldun komunitate sendo bat, gainera, badira euskara ontsa menperatzen dutenak, baina beren lana dela eta, Euskal
|
Herritik
kanpo bizi dira. Beraz, sortzen den euskaldun anitz galtzen ditugu eguneroko harremanetan.
|
|
|
Georges Lacombek, berriz, hasieran uko egin zion euskaltzain urgazle izateari, euskaltzain oso izateko merituak zituela uste zuelako. Meritu horiek ukatu gabe, Azkuek ez zion ondo irizten Lacombe euskaltzain oso izendatzeari, Euskal
|
Herritik
kanpo bizi zelako eta maiz huts egingo zuelako bileretan. Baina, aurrerago ere ikusi den moduan, Broussainen heriotzak Lacombe euskaltzain oso izendatzera behartu zuen Euskaltzaindia 1920ko ekainean.
|
|
|
Izaskun de Allende (Bilbo, 1985) 2014an heldu zen hara,, lanera eta esperientzia berri baten bila?. Esperientzia horien artean dago Korrika Euskal
|
Herritik
kanpo bizitzea.
|
|
2020
|
|
|
Atzo ere positibo gutxiagoren berri eman zuten ostiralean egindako PCR eta antigeno proben emaitzei dagokienez, guztira 1.451 positibo zenbatu baitzituzten Osakidetzak eta Osasunbideak, eta Araban izan ezik, behera egin baitzuten kopuruek lurralde guztietan: 139 positibo atzeman zituzten Araban –137 izan ziren aurreko egunean–, 572 Bizkaian –653 aurreko egunean–, 527 Gipuzkoan –619 aurreko egunean– eta 208 Nafarroan –216 aurreko egunean– Hego Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren beste bost lagunek ere eman zuten positibo.
|
|
2021
|
|
|
Datuak lurraldeka ikusita, Eusko Jaurlaritzak eta Osasunbideak emandako datuen arabera, positiboetako 51 Araban atzeman zituzten atzo, Bizkaian 193, Gipuzkoan 248 (bezperan 170), Nafarroan 152, eta sei positibo, Hego Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren pertsonetan.
|
|
|
18 positibo atzeman zituzten Araban, 41 Nafarroan, 52 Gipuzkoan eta 102 Bizkaian. Horrez gain, Hego Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren hiru herritarrek eman dute positibo egindako probetan.
|
|
|
Hirugarren eta azken ildoa diaspora da. 4 milioi euskaldun Euskal
|
Herritik
kanpo bizi baitira. 25 urtez harremanak azkartu dira, bereziki mundu guzian hedatu diren 193 euskal etxeekin.
|
|
|
‘Partizipioa+ beharra dago’ egituran, berriz (adierazi beharra dago, esan beharra dago, etab.), formalki behar mugatzailearekin azaldu arren, balioan ez du alde handirik ‘partizipioa+ behar da’ aditz egiturarekin. Beste horrenbeste esan daiteke Euskal
|
Herritik
kanpora bizi beharra du eta antzeko egiturez. z, n postposizio atzizkiak ere har ditzakete:
|
|
|
Espekulazioa deitzen zaio horri. Saltzailea zein eroslea, biak dira ikaragarri aberats, biak Euskal
|
Herritik
kanpo bizi direnak, eta ez bat ez bestea ez dira laborari eta lurra ondasun gisa kontsideraturik, axolarik gabe, honen bokazio elikagarria galarazteko prest dira biak. Logika espekulatiboak eragindako laborantza lurren desagerpen basatiaren sinbolo bilakatu dute Lapurdiko herri honetako kasua.
|
|
|
Ohikoa zen euskal iheslariei Euskal
|
Herritik
kanpo bizitzeko agintzea eta bizitokia leku jakinetan ezartzea. 1978an, Frantziako bederatzi departamendutan bizitzea debekatu zioten Imatzi:
|
|
|
Hilaren 20an gose greba hasi zuten Baionako katedralean, eta 28an, Frantziako prefeta negoziatzeko prest azaldu zen: bi idazleek Euskal
|
Herritik
kanpo bizi zuten sei hilabetez. Okzitaniako Armagnac eskualdeko Nogaro herrian etxalde bat alokatu zuten, eta elkarrekin egon ziren ekainetik azarora bitartean.
|
|
|
Atzo, orotara, 480 positibo atzeman zituzten Hego Euskal Herrian gauzatutako 10.766 PCR eta antigeno probetan. Araban 58 positibo, Bizkaian 242, Gipuzkoan 115 eta Nafarroan 57 zenbatu zituzten atzokoan, eta Hego Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren beste zortzi lagunek ere eman zuten positibo probetan. Datu horiek tarteko, gaur gaurkoz, %4, 8 da Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako positibotasun tasa, eta %3 Nafarroan.
|
|
|
Datuak lurraldeka ikusita, Eusko Jaurlaritzak eta Osasunbideak emandako datuen arabera, positiboetako 51 Araban atzeman zituzten atzo, Bizkaian 193, Gipuzkoan 248 (bezperan 170), Nafarroan 152, eta sei positibo, Hego Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren pertsonetan.
|
|
|
Lurraldez lurralde, Bizkaian 639 kasu zenbatu dituzte, Gipuzkoan 319, Nafarroan 305, eta Araban 174 Gainera, Jaurlaritzako Osasun sailak jakinarazi duenez, Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren beste zazpi pertsonari atzeman diete birusa azken egunean.
|
|
|
Datuak lurraldeka ikusita, Eusko Jaurlaritzak eta Osasunbideak emandako datuen arabera, positiboetako 51 Araban atzeman zituzten atzo, Bizkaian 193, Gipuzkoan 248 (bezperan 170), Nafarroan 152, eta sei positibo, Hego Euskal
|
Herritik
kanpo bizi diren pertsonetan.
|
|
|
Ortografia aldetik xuxentze batzu egiten nizkion, han hemenka esaldi batzu labur batzu ere bai. baina gainerako guzia, idatzi zuen bezala uzten nion eta berari igortzen, proposatzen nizkion aldaketak ikus zitzan. Jakinik, gutienez hiruetan hogoita hamar urtez goiti, Euskal
|
Herritik
kanpo bizi izan dela, eta gaur egun oraino Okzitaniako Tolosan bizi dela, iduritzen zait lekukotasun ederra emaiten digula hor eta euskaldun anitzek gustura irakurriko dituztela haren kontakizunak. Horra sinpleki erranik, zergatik nahi dizkiodan ene eskerrik beroenak eman, bere oroitzapen interesgarriak gogoratzeko eta euskaraz idazteko egin duen lanagatik.
|
|
2022
|
|
|
Seguru nago ezen, Euskal
|
Herritik
kanpo biziko banintz, neure ingurune natural kultural propiotik at, laster galduko edo urardotuko nukeela neure izaera euskalduna, bestelakoak gaina hartuko lidakeelarik, eta hori berori dago esaten zirkunstantziek egiten gaituztela geure hautu propioez gainera. Era berean, baldin eta lehen mailako sexu osagaiak erauziko balizkidate, nire izaera naturala ere aldatuko litzateke, baina generoa ez, eta gainera naturak ez gaitu erabat baldintzatzen; horixe baitugu gizakiok abantaila animaliekiko, baldintzapena erabatekoa ez izatea.
|
|
2023
|
|
|
Euskaldun franko badira Euskal
|
Herritik
kanpo bizi direnak. Hil zen haietako bat, Arnegitik aspaldi joandako euskaldun amerikar bat, eta hil orduko azken nahietan adierazita utzi omen zuen behar zuela Euskal Herrian hilobiratua izan.
|