|
2013
|
|
|
Bertako hilerrian daude hilobiratuta, biak hobi berean.Nire bi lagunek, hara joateko asmoa genuela adierazi nienean, haien izenean poetaren omenez zerbait uzteko eskatu zidaten, lore batzuk edo.Kotxea aparkatzeko nahi baino buelta gehiago eman ondoren, aurrena jendez lepo dagoen porturantz jo dugu, aldean daramagun bazkari legea itsaso aurrean egiteko asmoz. Aparta da lekua, harri landua eta zura bikain uztartzen duten eraikinak, kale zoko artez zainduak, eskailerak itsasertzeko haitz dotoreetan gora eta behera.Harmaila batzuetan gure jan edanak egin bitartean, Frantziako Armadako militarrak hasi dira txalupetan irteten, eta beste mordoxka bat binakako kaiak txalupetan arraunean azaldu dira.Agintari baten esanetara, denak bildu dira, eta
|
hark
esandako jolasak egiten hasi, umore ederrean. Kontura dadila jendea, bizitza militarrak baduela gozotik ere, eta ugari gainera.
|
|
|
Kontura dadila jendea, bizitza militarrak baduela gozotik ere, eta ugari gainera. Hara, nonbait, egun
|
hartan
bildutako jende piloak ikasi beharreko lezioa.Hilerria ez dago aparte, eta bertara bidean, Machado eta ama bizi izandako etxe ondoan hasten da poetari eskainitako kale estua, eta handixe oinez jarraituta, lorategiak lorez gainezka dauzkaten etxe baxuen artean, berehalako batean iritsi gara hilerriko atera.Irekita dago, eta sartu orduko ikusi dugu hilarriaren gainean Errepublikaren bandera ezarrit... Bi plaka ofizial dauzka bertan, idazlearen aipu banarekin.Lore batzuk ere badaude, joandako jendeak poetari eskainiak.
|
|
|
Txundigarriak dira garai bateko mila pezetako billeteetan ageri ziren labazko zutarriok, sumendiaren tximiniek inoizko denboretan purrustadaka osatutako eskulturak.Goraxeago, handik hurbil dago Teidera igotzeko teleferikoa, eta haren barruan igo gara 2.500 metrotik 3.500 metroraino, minutu gutxiko igoeran. Zirraragarria
|
hura
ere, teleferikotik irtendakoan pasieran hasi garenean bereziki, metroak hain bizkor igo izanagatik altueraren eraginak jasan ditugu eta.Goian ibilaldi laburra eginda, gora bezalaxe egin dugu behera ere, eta autoan La Esperanzako basoan behera jaitsi gara. Izen bereko herriko plazan bazkaldu dugu, bertako denda batetik jan edanak erosi eta gero.Busto bat daukagu aurrez aurre, kazetari bati eskainia.
|
|
|
Izen bereko herriko plazan bazkaldu dugu, bertako denda batetik jan edanak erosi eta gero.Busto bat daukagu aurrez aurre, kazetari bati eskainia.
|
Haren
atzealdeko horman bost plaka daude, poema bana erdian dutela. Aipagarriak iruditu zaizkigu honako kopla herrikoi hauek: “Tengo el cuerpo de coplasque parece un avispero, se empujan unas a otraspor ver cual sale primero.” “Nadie se acuerda de mícuando estoy cogiendo higos, cuando llega el mes de marzome visitan los amigos.” Zer esanik ez, Omar Kheyyan idazlearen aholkuek ere merezi izan dute gure arreta eta gogoeta: “Mespretxa ezazu edertasuna maite ez duen bihotza.
|
|
|
Zerbeza bana hartu dugu kakahueteekin, hondartza estuaren aurreko alemaniar emakumearen tabernatxoan. Egin digun abegi oneko harrera umoretsuaren baitan, jaioterritik urruti etxea aurkitu du lagun honek, eta kide sumatu dugu
|
haren
irribarrea, guretar askorena baino kideago.Eskuinetara begiratuta, mendebalderantz ikus dezakegun lurmuturraren puntako itsasargia. Koloreak eta egitura aintzat hartuta, Muskizeko Petronor lantegiko tximiniak gogorarazi dizkigu.
|
|
|
Baina, osabaren ustez, horixe izango zela guretzat txarrena, ezbairik gabe; gurean gelditzen baziren, ez ginelako askeak izango inoiz. Aitak serio begiratu zidan, oso serio, eta eskua nire burura eramanez zera erran zidan: Lasai, seme. Ni bizi naizeino ez da halakorik izango.Baina, noski, horixe guztia eta gehiago gogoratu nuen gero, askozaz ere geroago; noiz eta hauxe gertatu ostean: Sasoi
|
hartan
, oker ez banago, zortzi urte zituen mutikoa nintzen, eta Doraemon marrazki bizidunak ikustea gogoko nuen. Herriko mutil askok bezalako bizimodua nuen.
|
|
|
Herriko mutil askok bezalako bizimodua nuen. Etxetik eskolara eta eskolatik etxera.Nork imajinatuko zuen
|
hura
jazoko zela. Nori eta niri gertatuko zitzaidala. Gure amak apuntatu ninduen eta segidan hartu ninduten.
|
|
|
Onartu beharra daukat, euskararen presentzia anekdotikoa da hemen, eta halaxe izango da solasaldi osoan. Eta politikarien eta
|
haren inguruko
teknikarien mozolokeriaren frogak biltzen ari naizela, Alessandro Bariccok hartu du hitza eta halaxe esan du: “Italieraz hitz egingo dut, nire hizkuntza delako eta maite dudalako”.Eskerrik asko!, esan diot, inork entzun ez banau ere.
|
|
2014
|
|
|
Gidoi bati emana; bere neurriak, mugak, helburuak dizkik. ...ean.Mezulariaren lana ezer baino lehen eskertuz, elkarrizketan bertan ez huan falta izan Gaztetxeari buruzko aipamenik eta erreferentzialtasun aitortzarik.Hasieratik adostu genian, kontakizun historiko bat ez egitea eta aldi berean epikotasunetatik urrun, “batailitak” ez kontatzea (kontakizunak soldaduskako istorioen trazarik har ez zezan). Bestalde, ez txupinazo hasiera gisa, taila egun
|
hura
oso egun esanguratsua eta indar sinboliko haundikoa ikusten genian, jakinik udaletxean bertan eskaintzen zitzaiola herriko antimilitarismo mugimenduari ez nolanahiko aitortza.Testimonio soil bat utzi eta umiltasun osoz, eta ahalik eta zintzoen; enpatia ariketa bat eginez, lehenetsi, zertan izan zitekeen gure antimilitarismo ibilbidearen ondarea, gaurkorako ekarpen, hots; guri dagokigunez, ibilbid... Inozoak suertatzearen arriskuari; aukera berriei, ate berriak irekitzea lehenesten diat.
|
|
|
–erantzun du harrituta aitonak, totelka. Eta berehalakoan barkatzeko eskatu dio gizonari, egoerak gain hartuta, nahita egin gabeko kontuengatik ere barkamena eskatu bagenu bezala.Eta iruditu zait, gizon gaztearen oldarra ikusita,
|
haren
gorputza bulkatu duten hormonen artean testosterona maskulinoa izan zitekeela erantzuleetako bat.Eta neure buruari galdezka hasi naiz: eszena berdin gertatuko al zen protagonistak, gizon gaztea eta aitona izan beharrean, andre gazte sumindua eta amona sosegatua izan balira? Aitor Arruti Rezabal
|
|
|
Plazara itzuli, eta hurbileneko iturrira joan gara festa batean, pozez gainezka hirurok. Palankana urez bete dugu lehenik, eta,
|
haren inguruan
jarrita, zorroa ireki eta barruan zegoena uretara bota dute mutikoek.Zorroko hautsek urdin kolorea eman diote urari, eta burbuilaz betetako txipli txapla harrigarria eragin dute uretan. Ke zuri pixka bat igo da ur azalera gero, eta, hura desagertzean, bi iruditxo agertu dira uretan etzanda:
|
|
|
Palankana urez bete dugu lehenik, eta, haren inguruan jarrita, zorroa ireki eta barruan zegoena uretara bota dute mutikoek.Zorroko hautsek urdin kolorea eman diote urari, eta burbuilaz betetako txipli txapla harrigarria eragin dute uretan. Ke zuri pixka bat igo da ur azalera gero, eta,
|
hura
desagertzean, bi iruditxo agertu dira uretan etzanda: Jack Sparrow eta Ragetti.
|
|
|
Gehienetan bakarrik joaten nintzen zapatu bazkalondoan, asterokoa lana egitera: ...k binan binan igo, koruraino harrizkoak, zurezkoak handik gora, bihotz taupadak bizituta dorre gainera iritsi, erlojuaren etxolako maratilari eraginez atea ireki, burdinazko biradera ezkerrean kokatutako pisu handiaren piezan sartu, pisua igo arte biraka luzaz eragin, atseden pixka bat hartu, erlojuaren ate aurreko leihotik herrira begira, biradera pisu txikiaren eskubiko piezan sartu, pisua igo,
|
hura
azkarrago, biradera piezatik atera eta bere lekuan utzi, erlojuaren etxolako maratilarekin atea itxi, eskailerak bixi bixi jaitsi, dorreko atea itxi, eliza iluna zeharkatu, ateko trangera bere lekura itzuliz hura ireki, atea itxi, eta gainontzeko eginkizunetara.Une horietan guztietan, neurea zen Urrestillako denbora ofizialaren ardura. Inork ez zidan ezer aipatzen ondo zebilenean, baina okerren bat zuen bakoitzean, laster hasten zen jendea demandan.
|
|
|
Gehienetan bakarrik joaten nintzen zapatu bazkalondoan, asterokoa lana egitera: ...iaren piezan sartu, pisua igo arte biraka luzaz eragin, atseden pixka bat hartu, erlojuaren ate aurreko leihotik herrira begira, biradera pisu txikiaren eskubiko piezan sartu, pisua igo, hura azkarrago, biradera piezatik atera eta bere lekuan utzi, erlojuaren etxolako maratilarekin atea itxi, eskailerak bixi bixi jaitsi, dorreko atea itxi, eliza iluna zeharkatu, ateko trangera bere lekura itzuliz
|
hura
ireki, atea itxi, eta gainontzeko eginkizunetara.Une horietan guztietan, neurea zen Urrestillako denbora ofizialaren ardura. Inork ez zidan ezer aipatzen ondo zebilenean, baina okerren bat zuen bakoitzean, laster hasten zen jendea demandan.
|
|
2015
|
|
|
Bi semeak langabezian zeudela eta Zaharretako jatetxea hartzea emazteari bururatu zitzaiola kontatu digu Javier Labakak. Andrea beste leku batean zebilen sukaldari lanetan, eta
|
hura
utzi eta hau hartzea erabaki zuten. Orain Javier, Dimarina emaztea eta Cristian eta Higo Eduardo semeek hartu dute bere gain Plaza Ondo jatetxea.
|
|
|
GPSaren bateria agortzen ari zitzaiola eta, bide motzena aukera klikatu zuela entzun dut, tunelaren berririk izan gabe. Zorionez, beste noranzkoan taxi gidari bat zetorren, eta
|
hura
izan zen istripuaren berri ematen lagundu zuena. Hark esan zigun Amsterdamera joateko beste bide bat dagoela, herria inguratzen duena.
|
|
|
Zorionez, beste noranzkoan taxi gidari bat zetorren, eta hura izan zen istripuaren berri ematen lagundu zuena.
|
Hark
esan zigun Amsterdamera joateko beste bide bat dagoela, herria inguratzen duena. Baina hura hiru kilometro luzeagoa dela.
|
|
|
Hark esan zigun Amsterdamera joateko beste bide bat dagoela, herria inguratzen duena. Baina
|
hura
hiru kilometro luzeagoa dela. Horregatik, GPSari bide motzena aukera ematean herri barrutik eraman gintuen.
|
|
|
Txarrena izan zitekeen, baina azkenean sustoan gelditu da. Hala ere, denbora behar dute amets gaizto
|
hura
burutik kentzeko.
|
|
|
Nik ikusi nuen odol pila ez da argazkietan ikusten. Pelikuletan bezala izan zen, Halloween zen
|
hura
: sustoa, odola…
|
|
|
Oso gogorra izan zen. Burko bezala toalla bat erabili nuen bidaian lo egiteko, eta
|
hura
erabili nuen jendeari odola garbitzeko. Izan ere, soinean genuenarekin bakarrik geratu ginen; buru gaineko apaletako motxilak ere autobusaren sabaiarekin batera joan ziren.
|
|
|
Aspaldi
|
hartako
gizon emakumeek jakin zuten istorioak konta tzeak eta entzuteak irudimena zabaltzen duela, eta adimena pizten. Jakinduria horren harira, neguaren bukaera aldera jaso genuen Gurutz Garmendiaren testuekin eta Iosu Arrietaren ilustrazioekin osatutako Urola aldeko kontu ta komerixek liburua.
|
|
|
Gure Isidra, amaren altzoan egoki, bere anai arreba zaharragoen inguruan hezi zen. Ondoko bizilagunek zioten bezala, poztasuna zen nagusi etxe
|
hartan
, ederra omen zen Patxi anaia gau eta egun kantuan jarduten entzutea. Mixikordiko eskolarik gabeko udara luzeetan, Isidrak soineko zaharra janzten zuen, eta etxetik hain gertu zeukan Urola ibaian bainatzen zen bere lagunekin.
|
|
|
Aita Lazarok kide guztiak etxean gelditzea nahi izan arren, bakoitzak bere bideari ekin zion kaosaren testuinguru
|
hartan
. Altxatuak herrira hurbiltzen ari zirela ohartarazita, Dionisio eta Joxe Mari anaia zaharrenek Elgoibarko bidea hartu zuten Bastarrikaldetik gora ihesean.
|
|
|
Nire pasio handiena dela esango nuke, egunero oso presente daramadan gaia da.
|
Hura
uztea inoiz ez dut inoiz pentsatu ere egin.
|
|
|
Kritikaren kritikaEztabaida berria ez denez, gutxitan izaten ez denez, oraingoz buelta bat gehiago eman nahi izan diot nik betiko azkoinari, betiko
|
hari
amaigabeko torloju inguruan; hortaz, itaun faltsu horri erantzun ilun argi batez ihardetsi, irakurri gogoeta batzuen kariaz egunetan izan dugun elurretan urtu asmoz. Literatur kritika kanoniko ezak, betidanik ez irakurrita, zer nolako ekarpena egin duen Euskal Literaturan, horra galdera ez galdera betiko erantzungabea! Elurrak dena zuritzen duen ustea ustela da.
|
|
|
Udal gobernuaren balorazioaUrrategi Alberdi alkateak, Udal gobernu osoaren izenean, hondakinak biltzeko sistemari buruzko herri galdeketaren balorazioa egin du.Azkoitian eginiko lehenengo herri galdeketan parte hartu duten herritarrei zorionak eman ondoren, honakoa adierazi du alkateak:" Hasiera hasieratik esan dugu galdeketaren emaitzak geure egingo genituela eta hala egingo dugu. Datu guztiak Hondakinen Mahaiko jarraipen batzordera eramango ditugu eta hartu beharreko erabakiak bertan hartuko dira".
|
Haren
iritziz, bi urteko herritarren parte hartze prozesuaren emaitza da egungo sistema mistoa, eta emaitzek ere erakutsi dute Udalak markatutako helburuak lortzeko egokia dela: " %80ko birziklatze tasara iritsi gara eta herritarrak ondo ari dira egiten". Hala ere, azpimarratu du helburua ez dela sistema bera:
|
|
2016
|
|
|
Ez nuen inoiz pentsatuko hemen biziko nintzenik. Brasilen mutil azkoitiar bat ezagutu nuen, eta, lau urtez
|
harekin
bertan bizi ostean, bizimodua Azkoitian hastea erabaki genuen. Hori izan zen ni azkenean Azkoitira etortzeko arrazoia.
|
|
|
Etxezarretak XIX. mendean eta XX. mende hasieran izan zen abarketen langile mugimenduko grebak aipatu ditu: “Oso interesgarria iruditzen zait garai batean hemen egon zen industria
|
hura
, eta nola jendea mobilizatu zen bere eskubideen alde”.
|
|
|
“Ez dut gai horretan behatza asko sartu nahi. Nik neure burua Peñafloridako kondearengandik baino hurbilago ikusten dut matxinoengandik, baina gertaera
|
hark
ezin du bota mugimendu batek egindako dena. Erlatibizatu egin behar da”.
|
|
|
Zehazterako orduan gurekin kontatzen zutela eta zehazteko bidean bilera gehiago egingo genituela ulertarazi ziguten. Hala ere zazpi hilabete luze pasatu dira gurekin elkartu ez direla, bilera eskatua dugun arren. Prentsaren bidez enteratu gara kontenedore grisa muga eta kontrolik gabe lagatzea beste helbururik ez dutela. Bai, bakarrik behin behinekoa izateko ipini omen zuten
|
hura
, inpropioen arazoa bideratu arte. Udalbatzan onartutakoa eta gurekin hitz egindakoa baztertuz.
|
|
|
Erosketa bakoitzeko txartel bat izango da zozketan parte hartzeko. Saria egun bakar batean kontsumitu beharrekoa da, kanpaina horretara atxikitako hiru saltokitan gutxienez, eta saltoki horietako bat txartel saritua utzitako
|
hura
izango da.
|
|
|
Bizenta Mogelen izena daraman elkarte batek hitzaldi zikloak antolatzen ditu
|
haren
jaioterrian, Azkoitian. Erlijioaz, kulturaz edota humanitateez kezkatutako jendea da, herriari jakintza eta gogoeta iturriak eskaini nahi dizkiona.
|
|
|
Dokumentaziora jo zuen, eta bidean, behin eta berriro korapilatu zaizkio bi hariak, Peñafloridako kondearen obra, eta langile gosetuen iraultza txikia. Materiala jasota, esku artean «jostailu txiki bat» zuela sentitu zuen Aranbarrik, eta,
|
hura
kanporatzeko beharraz, liburua ondu du orain. Txanton Garrote agertokitik jaitsi zen eguna eman dio izenburu lanari. Atzo aurkeztu zuen, Donostian, Pamielaren eskutik, eta autorearekin batera izan ziren Jose Luis Otamendi idazle eta liburuko hitzaurrearen egilea eta Jose Angel Irigarai argitaletxeko kidea.
|
|
|
Arteleku Txomin Enean zegoen. Donostiako Udalak abisatu zion Gipuzkoako Foru Aldundiari hirigintza plan bat zutela auzo
|
hartako
uholdeak saihesteko, eta Arteleku botatzeko asmoa zeukatela. Era berean, hor zegoen Foru Aldundiak garai hartan Artelekuren inguruan zeukan iritzia –orduko kultur diputatu Ikerne Badiolak galdu antzera ikusten zuen Arteleku, “norabide argirik gabe”– Baina ez da ahaztu behar testuinguru hori erabat aldatu zela Tabakalera proiektua azaldu zenetik.
|
|
|
Donostiako Udalak abisatu zion Gipuzkoako Foru Aldundiari hirigintza plan bat zutela auzo hartako uholdeak saihesteko, eta Arteleku botatzeko asmoa zeukatela. Era berean, hor zegoen Foru Aldundiak garai
|
hartan
Artelekuren inguruan zeukan iritzia –orduko kultur diputatu Ikerne Badiolak galdu antzera ikusten zuen Arteleku, “norabide argirik gabe”– Baina ez da ahaztu behar testuinguru hori erabat aldatu zela Tabakalera proiektua azaldu zenetik. Azken urteetan mamu bat izan zen Tabakalera Artelekurentzat.
|
|
|
Azken urteetan mamu bat izan zen Tabakalera Artelekurentzat. Mamua diot, oraindik egikaritu gabeko ideia batek eragin zuzena zeukalako proiektu
|
hartan
, espektro batek bezala. Orduko leloa zen:
|
|
|
Garai
|
hartan
Udaletxeko balkoia hutsik edo ikurrin soilez apaindurik egoten zen; tarteka, eta asko jota, herrikoak lagunduko zion, sinbologia agerpen minimalista herriko aniztasunaren erakusle gisa. Horixe baitzen (eta da) Azkoitia zerbait izatekotan:
|
|
|
anitza; edozein sinbolo erretzeko gai den pertsonetatik hasi eta zientoka ikurrinez bazter guztiak beteko lituzkeen jendarteraino. Hala ere, sentsibilitate guztien sinboloak jartzearen hautua egin beharrean, garaiko arduradunek gehiengo zabalaren ikuspegia nolabait islatzen zuen gutxieneko banderak zintzilikatzekoa egin zutela dirudi (asko pentsatu beharrik ez zuten izango, garai
|
hartako
aberri egunetan Azkoitiko balkoien zuri, gorri eta berdeko itxura ikusita bederen).
|
|
|
Bestalde, ikurrina eta herriko bandera plazan jarri zituen Nafarroako ikurrinarekin batera. Beste udal taldeen iradokizunak eskatu ostean eta batzordeetan informatu ondoren, banderatxo inposatu
|
hura
zintzilikatu zuten azkenean, baina nabarmena izan zen, ulertu nahi izan zuenarentzat, udal gobernuak eman nahi izan zuen mezua: bandera horrek ez gaitu ordezkatzen.
|
|
|
Ulertu nahi izan ez zutenen artean Azkoitiko EAJ egon zen. Garai
|
hartako
bozeramaile eta buruaren ahotik atera ziren kritikarik zitalenak (kalean beti ere, Udalean ez baitzuen ezer proposatu), Estatuarekiko sumisioz jokatzearen akusazio mingarria tarteko. EAJren kritikak ulergarriak lirateke bere burua abertzaletzat duen aldetik, ez horrenbeste aldiz, azken 40 urtetan Estatuaren morroi huts gisa agertu eta jokatu izan duen alderdi baten ahotik.
|
|
|
Egunero leku beretik pasa tzen zen semearekin. Egun
|
hartan
hiru pertsona zituzten zain, bat autoan eta bi kale ertzean. Semaforo gorrian gelditu zirenean, tiro egin zioten.
|
|
2017
|
|
|
Alex Juaristi Larrañaga 24 urteko gazteak bigarren ikasturtea du 6 eta 12 urteko haurrei astero pilota eskolak eskaintzen, eta aurten 12 urtetik aurrerakoei, federatuei, ere
|
hark
erakutsiko die pilotan. " Lan horri jarraipena eman nahi diegu, umeek aukera izan dezaten pilotan ikasten jarraitzeko gurekin.
|
|
|
Hasieran beste bikotekide batekin aritzen nintzen dantzan.
|
Hark
utzi egin zuen, eta, Enara eta ni bikotekiderik gabe geundenez, elkarrekin hasi ginen. Oso ondo konpontzen gara; neska jatorra da, eta dantzarako asko balio du.
|
|
|
Arantxa Arregi Astigarraga (Azkoitia, 1935) Azkoitiko kaleetan galtza luzeak jantzita ibiltzeagatik isuna jarri zioten lehen emakume azkoitiarra da. Ez du ondo oroitzen zein egunetan gertatu zen
|
hura
, baina inauterietan baserritik kalera jaitsi, eta isunarekin itzuli ziren etxera. Arregik harro kontatzen du herrian galtza luzeak jantzi zituen lehen azkoitiarra dela.
|
|
|
Kooperatiban erosketak egin eta etxera gindoazen hartan, udaltzain
|
hark
isuna jarriko zigula esan zigun, kalean galtza luzeak jantzita gindoazelako eta oso gaizki ematen zigulako. Ez zigun Plaza Berrian barrena joaten utzi ere egin.
|
|
|
Nik ez nuen horretan pentsatu ere egin. Kalera irteteko orduan estreinakoz jantzi nituen galtza luzeak egun
|
hartan
. Ikusi ere egiten al ziren, ba?
|
|
|
Baina gu izan ginen Azkoitian galtza luzeak jantzita kalera irten ginen lehenak. Gerora ere entzun izan dut arratsalde
|
hartan
bertan beste emakumeren bat ere galtzekin joan zela udaletxera, dotore jantzita. Batek daki, baina lehenak guk jantzi genituen.
|
|
|
Guk ez genuen inolaz ere pentsatu modu horretan janzteagatik isunarekin itzuliko ginenik etxera. Elurra egiten zuen egun
|
hartan
, eta itxuraz inauteriak ziren. Nik, artean, 14 edo 15 urte izango nituen.
|
|
|
Nola gogoratzen duzu
|
hura
–Barrez?
|
|
|
jarritako isuna eskuetan ez izatea. Kaleko batek eskatu zidan nire isun
|
hura
berari emateko, eta eman egin nion. Gerora eskatu ere egin nion, baina Trino Pottinen artxiboan jaso zutela esan zidaten.
|
|
|
...txintxo sartu zen dendara, eta hango langileei ohartarazi zien, hain zuzen, bihozgabekeria galanta zela iragarki oholtxo hartan aditzera ematen ari zirena, gozotik ez zeukala mami apur bat bera ere; eta, benetan eta arrazoiz ari zitzaiela jabetuta, gozogile nagusiarekin hitz egiteko aukera eman zioten, hitzez hitz eta bihotz bihotzez azal ziezaion halako ondoeza eragin zion aldrebeskeria burugabe
|
haren
berri.
|
|
|
Eta, iaz, sasoi honetantxe, txintxo txintxo sartu zen dendara, eta hango langileei ohartarazi zien, hain zuzen, bihozgabekeria galanta zela iragarki oholtxo
|
hartan
aditzera ematen ari zirena, gozotik ez zeukala mami apur bat bera ere; eta, benetan eta arrazoiz ari zitzaiela jabetuta, gozogile nagusiarekin hitz egiteko aukera eman zioten, hitzez hitz eta bihotz bihotzez azal ziezaion halako ondoeza eragin zion aldrebeskeria burugabe haren berri.
|
|
|
Eta, halaxe, ugazabari berari kontatu zion bere arrangura, eta iradoki ere egin zion bihotz eritasun
|
hura
nola osa zezakeen, eta –afizioz zein ofizioz itzultzailea izaki– gustura moldatuko ziokeela publizitate lelo erakargarriren bat, hurrengo baterako behar izanez gero ere; Maiteri iruditu zitzaion, nolabait, nagusi jaunak aintzakotzat hartu ziola berak ahalik eta modurik atsegin eta gozoenean gomendatu nahi izan ziona –bat batean, telefonoz hizketan aritu zirenean, eta, gero, SMS bid...
|
|
|
Hurrengo astean Bilboko psikologo baten aurrera eraman ninduten. Bi ordu hizketan igaro ostean,
|
hura
ez zela bere arloa esan, eta aditu baten telefono zenbakia luzatu zien gurasoei. Hurrengo egunean, ostera ere Bilbon, psikiatra ospetsu bezain garesti baten aurrean nengoen.
|
|
|
Horren ordez, hilabete egon behar izan nuen etxean, ia kalera irteteke. Eta hura guztia baserri
|
hari buruz
nekien guztia esateagatik.
|
|
|
Berriz esan nien benetan bizi izan nintzela baserri
|
hartan
; iragarkiaren gisako baserri horretakoa nintzela jatorriz, eta askoz zehaztasun gehiago esan eta aipatu nizkien, bai haiei eta bai entzun nahi zuen orori. Egia esaten ari nintzen.
|
|
|
Buruan ipuinaren ideia eduki eta zuk nahi duzun hori paperean borobiltzeko, denbora behar izaten da. Nik, hasieran, eskematxo bat egiten dut ipuineko gertakizun nagusiekin; irakurlearengan ordenak badu garrantzia, kontakizun osoan
|
haren
arreta lortzea baita helburua. Aurtengo ipuinean, gainera, idazteko bi estilo nahastu ditut:
|
|
|
1982 urtean hasi zen Bizenta Mogel lehiaketa, eta urte
|
hartan
ez nintzen epaimahaikide izan. Hurrengo urtean, ordea, Mª Pilar Cuendek deitu zidan, eta Patxi Alberdi salestarrarekin batera orain arteko bideari eutsi diogu.
|
|
|
Bai, baserri zahar
|
hura
gure alde zegoen. Bere hormak eta harriak lagun genituen.
|
|
|
Gainera, keinuz adierazten zion dena osabari, eta katuak baino arinago zebilen hotsik ateratzeke. Laster sumatu nuen benetako estualdia zela
|
hura
.
|
|
|
Aitak ehiza bila zebilela begiztatu zuen arrotza. Atzerritar
|
hura
erromatarra zen. Sekula ez zuen erromatarrik hain gertutik ikusi.
|
|
|
Eta halaxe zirudien, gure onerako. Bakarrik zegoen, bai, eta
|
hura
ez zen ohikoa. Horrek esan nahi zuen gizon hura seguru sentitzen zela gure eremuetan, ez zuela gure berririk.
|
|
|
Bakarrik zegoen, bai, eta hura ez zen ohikoa. Horrek esan nahi zuen gizon
|
hura
seguru sentitzen zela gure eremuetan, ez zuela gure berririk. Eta aita indartsua zen gero!
|
|
|
Osabaren ustez, odoletan zerraldo zegoen gizona ez zen gudaria.
|
Hura
herritarra zen, kolonoa edo. Aitak azaldu zidanez, erromatarrek lurralderen bat menperatu ondoren, horrelako kolonoak bidaltzen zituzten gero, herriak sortu eta eraikitzera.
|
|
|
Aitak azaldu zidanez, erromatarrek lurralderen bat menperatu ondoren, horrelako kolonoak bidaltzen zituzten gero, herriak sortu eta eraikitzera. Gizon
|
hark
, nonbait, errekan gora jo zuen bazterrak miatzeko asmoz. Osabaren ustez, urre bila zebilen eta horrexegatik zegoen bakarrik; izan ere, dirudienez, erromatarrei izugarri gustatzen zaie urrea, eta edozer egiteko gai omen dira hura lortu ahal izateko.
|
|
|
Gizon hark, nonbait, errekan gora jo zuen bazterrak miatzeko asmoz. Osabaren ustez, urre bila zebilen eta horrexegatik zegoen bakarrik; izan ere, dirudienez, erromatarrei izugarri gustatzen zaie urrea, eta edozer egiteko gai omen dira
|
hura
lortu ahal izateko. Aitaren kezka zen baten batek jakingo zuela hona etorri zela gizon hura, eta, lehenago edo beranduago, etorriko zirela beste batzuk haren bila.
|
|
|
Osabaren ustez, urre bila zebilen eta horrexegatik zegoen bakarrik; izan ere, dirudienez, erromatarrei izugarri gustatzen zaie urrea, eta edozer egiteko gai omen dira hura lortu ahal izateko. Aitaren kezka zen baten batek jakingo zuela hona etorri zela gizon
|
hura
, eta, lehenago edo beranduago, etorriko zirela beste batzuk haren bila.
|
|
|
Gaurko egunez, 1933az geroztik bizi izan ez den egoera baten lekuko da mundua. Urte
|
hartan
, Weimarreko errepublika kolapsatu, eta Europako potentzia ekonomiko nagusiak, Alemaniak, Hitler besarkatu zuen.
|
|
|
Gaur egungo Trumpen inguruko iritzi sinplista eta komikoak –askotan koldarrak eta zekenak– zituzten garai
|
hartako
Alemaniako elite politiko eta intelektuala osatzen zutenek ere. Damutu zitzaien!
|
|
|
Trump, Farage, Orbán eta Marine Le Pen globalizazioak sortutako milaka atsekabetuk igo dituzte boterera. Horrexegatik da alferrikakoa Trumpen kontra egitea,
|
hura
ez baita arazoa, egoera baizik. 1973tik su ekonomikoarekin jolastu da, eta ase ezineko anbizioak eta demokratizazioaren gorakadaren beldurrak 1945eko Weimarrekoa bezalako hondamendiak ekiditeko ezarri ziren segurtasun neurriak puskatu ditu.
|
|
|
Dabilenak sartzen du hanka, mintzo denari egiten dio irrist mihiak, nahiz eta askotan geldirik eta ixilik dagoena tronpatu gehien, bai baitira zerbait egitea eta esatea eskatzen duten egoerak.Martxoaren 8aren ingurumarian antolatutako ekintzetan, Gasteizen burutu nahi izan duten “ipurdi lehiaketa” makro matxista eta higuingarriak harrotu ditu hautsak. Izan da
|
hura
debekatzea adierazpen askatasunaren aurkako erasotzat hartu duenik ere, duintasunaren gaia ipurdia baino beheraxeagoko zintzilikarioetatik pasatuz. Ez, adierazpen askatasunak, sakratua izanik ere, baditu gainditu ezin diren mugak.
|
|
|
Iragan igandean Donostian izan zen Lilatoi arrakastatsuaren atarian,
|
haren
hasiera ordubete aurreratzea eskatzen zuen ekinbide bat jarri zuten abian cheange.org atarian. Lilatoian 4.800 emakumek hartu zuten parte, ordutegia aldatzeko eskabidea, ostera, 383k sinatu zuten.
|
|
|
Edozein gisaz, harrigarriena eta larrigarriena ordu aldaketa eskatu zuten prentsaurrekoan emandako zioak izan ziren: “emakumeok etxean gauza asko egin behar izaten ditugu korrika egitera irten aurretik.”Mikro matxismoak
|
haren kontra
borrokan dihardutenak ere zipriztintzen ditu.
|
|
|
Donald Trump dugu orain AEBetako presidente.
|
Harekin
itxaropena beste bat da: nahi duen dena egiten ez ahal diote utziko behintzat!
|
|
|
Trumpentzat ez dago mugarik.
|
Hark
ez du erreparorik beste edozein herrialdetako presidenteri telefono deiak mozteko, ez du lotsa zipitzik bideratu dituen politiken aurkako jarrera erakusten duen edozein artista entzutetsu gutxiesteko, zirkinik gabe egiten die eraso bere asmoak zalantzan jartzen dituzten epaile eta auzitegiei.
|
|
|
Baina jazarpen horren atzean ikasle talde bat dago, eta ikasle horietako bakoitzak hartzen duen rola klabea da jazarpen horrek izango duen bilakaeran, iraupenean eta eragingo duen sufrimenduan. Azkenean, taldea bera da erasotzaileari indarra ematen diona, eta lortu behar dena da isilik dauden horiek biktimarengana gerturatzea eta
|
hari
babesa ematea. Horrela, indarra galduko luke erasotzaileak".
|
|
|
Eskolako jazarpena presente dago gizartean, eta horri aurre egiteko, KiVa proiektuarekin bat egin du Azpeitiko Ikastola Ikasberrik, Ikastolen Elkarteko beste 51 ikastolekin batera. Mundu osoan eskola jazarpenari aurre egin eta
|
hura
murrizteko programarik eraginkorrena da KiVa, Finlandiako Turkuko Unibertsitateak garatua. Programari esker, Finlandiako eskoletan urtebetean %78 gutxitu ziren bullying kasuak.
|
|
|
Arritxu Olaizola da ikastolako KiVa arduraduna, eta
|
haren arabera
, berezitasun bat du programak: " Orain arteko hezkuntza ereduak jazarpena egiten duenari eta jasaten duenari soilik jartzen zion arreta.
|
|
2018
|
|
|
Egitasmo hau martxan zegoen Azkoitira etorri ginenerako; izan ere, 2005eko apirilean abiatu zen, herriko ikastetxeen eskaera zela medio. Hasiera
|
hartan
Etorkinak eskolan izena zuen, eta, urteetan egindako lana eta hausnarketak tarteko, Mundukoloreak izena du orain.
|
|
|
Eskuz binakakoan azpi txapeldun gelditu zen.
|
Haren aurka
arituko da eskuz binakakoan txapeldun izan zen Olatz Arrizabalaga gernikarra (Bizkaia). Horiek ere 22 tantora jokatuko dute.
|
|
|
Hamar bat urte dira Arte Ederrak bukatu zituela Juaristi, eta ordutik
|
hari
da artearen munduan lanean.
|
|
|
Ez nuen ezagutzen Juan Francisco Lozano Díaz, Caceresko Don Benito herrian labankadaz hil duten guardia zibila, Zarautzen bizitzen urte batzuk bazeramatzan baina.
|
Haren
argazkia bilatu dut sarean, agian bistaz bederen ezagutuko nuela pentsatuta, baina ez, aurpegi hori sekula ikusi izanaren irudipenik ez dut. Ez ginen giro berean ibiliko nonbait.
|
|
|
Guardia zibil, polizia eta militar espainiarrentzat ez da erraza izango oraindik ere zenbait lekutan parranda egitea. Ez zait iruditzen duela bi urte Koxka tabernan liskar
|
hura
piztuko zenik erasoa jasan zutenen ogibidea beste bat balitz. Alabaina, eraso haren ondorioz kartzelan dauden herriko gazteen aurkako auzia logika eta neurri guztiez gaindikoa da.
|
|
|
Ez zait iruditzen duela bi urte Koxka tabernan liskar hura piztuko zenik erasoa jasan zutenen ogibidea beste bat balitz. Alabaina, eraso
|
haren
ondorioz kartzelan dauden herriko gazteen aurkako auzia logika eta neurri guztiez gaindikoa da. Eta afera gisa horretan gainezkatzea, legedia degenerazioraino bihurritzea.
|
|
|
Agurtzane Elustondo Euskal Herriko Trikitixa Elkarteko lehendakaria, Tomas Soraluze Epelde eta Xabier Alberdi Zabale dira liburuko iritzi emaileak, Larrañagaren trikiti mundua ulertzeko ezinbesteko trikitilariak. Agurtzane Elustondo Anjel Larrañagaren Andoni semearekin aurkeztu zen 1991 urteko Euskal Herriko Trikiti Txapelketara. Urte
|
hartako
finalistak Ezkerretegiko jaialdi batean izan ziren, baina Anjel Larrañagaren Andonik ezin izan zuen jaialdira joan, min hartuta zegoelako. Hori horrela, Agurtzane Elustondo Anjel Larrañagarekin aritu zen Ezkerretegiko jaialdian.
|
|
|
Baxu jotzailea bakarrik falta zen. Alkate k bazuen Azpeitian lagun bat, eta
|
hari
proposatu zion. Nahiz eta une hartan beste proiektu baten sartuta zegoen Iker Amenabar, hura bukatu bezain laster guregana batuko zela esan zigun.
|
|
|
Alkate k bazuen Azpeitian lagun bat, eta hari proposatu zion. Nahiz eta une
|
hartan
beste proiektu baten sartuta zegoen Iker Amenabar, hura bukatu bezain laster guregana batuko zela esan zigun. Horrela, Gabonetarako bostok Matadeiko beheko lokalean hasi ginen kantak sortzen.
|
|
|
Alkate k bazuen Azpeitian lagun bat, eta hari proposatu zion. Nahiz eta une hartan beste proiektu baten sartuta zegoen Iker Amenabar,
|
hura
bukatu bezain laster guregana batuko zela esan zigun. Horrela, Gabonetarako bostok Matadeiko beheko lokalean hasi ginen kantak sortzen.
|
|
|
Horregatik banatu genituen bi zatitan. Entzulea bietako zeinekin identifikatzen den,
|
hura
eskuragarriago edukitzeko. Halere, talde bezala garbi dugu Ilhunbean esanak eta Ilhunbean eginak abestiak ez direla osoak izango bata bestea gabe.
|
|
|
Urte
|
hartan
, haserreak bultzatuta eta beste gazte talde batek idatzia zabaldu arren, gure desadostasuna erakutsi nahi dugu, akats bera errepikatu delako. Azkoitiko herritar bezala, eskubidea izan genuke abuztuaren 18ko herri bazkarian parte hartzeko, izenak berak dioen bezala,' herri bazkaria' den momentuan, behintzat.
|
|
|
2014an ospatu genuen 25 urteurrena. Garai
|
hartan
, 1990ean, bazen bailarako emakumeez osatutako talde bat. Guk, azkoitiar emakume batzuek, pentsatu genuen Azkoitira eta azkoitiarrei begira talde bat osatu eta lanean hastea; hain zuzen ere, helduen formakuntzan eragiteko.
|
|
|
Bizenta Mogel izena jarri genion elkarteari. Izan ere,
|
hura
azkoitiarra eta idazlea zen, lehen aldiz euskaraz idatzi zuena. Irakurtzen eta idazten ia inork ez zekien garaian idazlea eta irakaslea izan zen, ezkondu egin zen eta lanean jarraitu zuen, Bizkaiko Foru Aldundian aritu zen lanean, sendabelarretan aditua zen...
|
|
|
Lehen gauza askoz gehiago izaten ziren, halere. Antzerki munduan, Foru Aldundiak Maiatza Dantzan jaialdia antolatzen zuen, eta
|
hura
prestatzeko muntaketa lanak beldurgarriak izaten ziren. Kataluniatik eta etortzen ziren konpainiak indartsuak izaten ziren; txinatarrak ere etorritakoak dira gurera.
|
|
|
Digitalaren garaian gaude orain: disko gogor batean bidaltzen dizkigute filmak,
|
hura
kargatzen dugu, eta kode bat bidaltzen digute filma aktibatzeko, eta, kodea sartuta, martxan izaten dugu dena. Lehen egiten zen lana atseginagoa zen.
|
|
|
Analogikotik digitalerako jauzia derrigorrean egin beharreko aldaketa zen, gaur egun ez baitago pelikula analogikorik;
|
hura
egin zen. Horrez gain, teilatua konpondu zaio, eta oholtzako lurra ere aldatu da.
|
|
|
unibertsitateren batean matrikulatu eta lau urteko gradu ikasketak egitea. Eta nik, selektibitatean lortutako notaren muga medio, artean Espainiako erregea zenaren izena zuen
|
hura
aukeratu nuen. Jakina, bertan aurkitu nezakeenaren ideia erdirik izan gabe.
|
|
|
Eta Salva, nabarmen besteekiko desberdintasuna lehenengo egunetik antzeman genion Salva. Gutako askoren antzera, eskuinekoen lurretan ezkerreko hanka herrenaz klaseak ematen zizkigun gizon xelebre
|
hura
. Hau poza URJCeko zikinkeri hau guztia ateratzearen arduraduna bera izan dela jakiteak!
|
|
|
Gauzak horrela, 1922an herrian 3.000 langile zeuden, haietatik 1.250 lantokietan eta gainerako 1.750ak etxeetan. Garai
|
hartarako
zenbaki ikaragarria da, kontuan harturik Azkoitiko populazioa ez zela 7.000 biztanlera heltzen. Era berean, bertan ez zen ia kanpoko langilerik:
|
|
|
%85 herrikoak ziren, %13 Gipuzkoakoak eta gainontzeko %2ak kanpotik etorriak.Garai hartako lan giroa aztertzeko, ezin alde batera utzi orduko gizartearen osaketa ideologikoa. Denbora
|
hartan
, Azkoitiko herria oso tradizionala zen: integristek zortzi hamar zinegotzi ateratzen zituzten, eta jeltzaleek bi lau eta karlistek bat edo bi ateratzen zituzten.
|