|
2000
|
|
|
Dena izan da deskubrimendu bat... baina ez dut pentsatu ere egin nahi nolakoa izango zen herri hau ez balitz abertzaletasuna ezkerreko baloreekin uztartzen ahalegindu zen belaunaldi
|
hura
egon. Aresti, Zeruko Argiako «Gazte gara»ko artikuluak, euskalduntzearen konzientziazio kanpainak... garai horretan gure historiak hartzen duen birak egiten gaitu desberdin seguruenik beste herri askorengandik.
|
|
|
Nik uste afizioa aitonarengandik etorri zaidala. Ni mutil koxkorra nintzela
|
hura
egoten zen sehaska eragiten eta bertsoak kantatzen zizkidan: Udarregirenak edo ikasiak zituen beste norbaiten bertso zaharren batzuk, baina bereak sekula ez.
|
|
|
EAJko Bizkai Buru Batzarreko lehendakari hautatu dute berriki, alderdiko kargurik garrantzitsuenetakoa, lurralde
|
hartan
dagoelako EAJko militante eta gehien. Ibarretxeren elkarrizketa mahaia eta burujabetza izan ditugu mintzagai nagusi.
|
|
|
Fran tses konstituzioaren eta Europaren ideian adostu ondoren asko hurbildu gara zentristak eta eskuindarrak. Duela hogeita hamar bat urte ezberdintasunak genituen eta Jakes Abeberrik garai
|
hartan
gaudela uste du. Iraganeko eskemetan ainguraturik dago eta Miarritzeko Herriko Etxean duela hamar urte bizi izan genituen gertaeren eskemekin eta klabeekin jarraitu nahi du Abeberrik.
|
|
|
Erretroflektatzen ditugunak, nagusiki, sentimendu ezkorrak dira, eta zentzuhonetan, autozigortze mekanismoa da: zapaldu ninduenarekin haserretu ordez, leku
|
hartan
egotea aurpegiratzen diot neure buruari, zapalketei lotuta egoteagatik.Somatizazioak ere erretroflexio moduan uler ditzakegu, zeren inguruneari erantzunordez, gorputzari ezarririko kalteak baitira: ni deprimi naiteke, eta urdaileko ultzerabat garatu, etengabe kaltetzen nauen egoera horri aurre egin ordez.
|
|
|
Ez dakit arestian skribatua ez ote den zure azken gutunari ihardesteko bertze modu bat, zeren gutun
|
hari
zegokion ihardestea orain dela hilabete edo igorri bainizun. Gutun hartan, zeinaz bertze nonbait mintzatu bainatzaizu, Bruno eta Hobbes zenituen aipagai, baita Spinoza ere...
|
|
|
Behatu nuen goiti, eta istant hartan hodei bat ari zen eguzkia estaltzen. Eta, ez dakit zergatik, baina hil kanpai haiek anaiaren heriotza iragartzen ari zirela iduritu zitzaidan, nahiz eta banekien ezen ezinezkoa zela,
|
harekin
egon berria nintzelako... Eta, segidan, belauniko jarri nintzen, eguzki estaliari beha, eta, erdi nigarrez, erran nuen:
|
|
|
behekoan, sukaldea zegoen eta, sukaldearen ondoan, gela batzuk, norat biltzen baitziren etxeko neskameak, guztiak ezkongai edo alargun, jauregian bizi ziren bertze sehiak oro bezala; beheko solairuan zegoen, halaber, sala luze zabal bat, non egiten baitziren zelebrazione handiak, eta bertze bat tipiagoa, egongelatzat eta bisitagelatzat ere har zitekeena; haiekin baterat, zoko batean, bertze bi gela zeuden: ...kolasek bere egin zuena erreumak ezindu zuenean; eta bazen, finean, bertze gela iduriko bat ere, etxeko kotxearen edo karrozaren gordeleku zena eta alboko ateetarik bat sarbidetzat zuena; lehenengo solairuan, berriz, gure logelak zeuden, aitarena mutur ba tean, amarena bertzean, eta, bien artean, aitarenaren ondoan, osaba Joanikotena zegoen, eta, amarenaren ondoan, Mattinena eta biona; eta solairu
|
hartan
zeuden, orobat, bertze bi sala ere, haietarik bat aitak lantokitzat zuena; kanpo aldean, berriz, balkoi luze bat, baranda zurezkoa zuena, eta barra bertikalak —beltzez pintatuak— burdinazkoak, errenkada edo ildo berean burutzerat zihoazen landare sendo bezain apainak iduri; goian, ganbaran, mutur batean, morroien logela zegoen, eta bertze muturrean osaba Joanikoten gabineta eta studio t...
|
|
|
lehena, jauregiari atxekirik zegoena eta bere zabalean berrogei bat urrats izanen zituena, zelai bat zen, belarra ebakia zuena eta han eta hemen soilune batzuk zituena, hain baitzen oinezkoen oinek zein zaldizkoen zaldiek erabilia eta aurizkia; eta harrizko bideska batzuk zituen —hiru—, jauregiko ateetako aterabide zirenak, baita harrizko bertze bide bat ere, apur bat zabalagoa, jauregiaren aitzinaldeari paraleloki zerraiona, nondik sartzen eta iltkitzen baitziren orgak eta gurdiak, kotxeak eta karrozak, etxerat etorri edo etxetik jalgi behar izaiten zutenean, eta norat biltzen baitziren arestian aipatu bertze bideska guztiak; bigarren lur eremua, berriz, jardina zen: bertan, belardiak, ezpel hesiak eta loretokiak ikus zitezkeen, iduri geometrikoetan bilduak eta simetrikoki banatuak, frantses stilorik ortodoxoenean; eta erdigunean iturri eder
|
hura
zegoen, bi plater zituena, behekoa zabalagoa eta handiagoa, eta goikoa tipiagoa, biak ere emakumezko estatua batek loturik, erdiz erdi, kariatide baten eredurat; eta urzurrusta batek plater tipian goiti egiten zuen, eta gero beheiti, plater tipiaren beraren gainerat, nondik, gainezka egin ondoren, askarat erortzen baitzen, zirkular bat iduri.
|
|
|
Jaun Marcelek mahai baten inguruan emaiten zuen eskola, eta bera alde batean paratzen zen, ni bertzean; eta nahi izaiten zuen, bertzalde, nik hitz egitea eta ene zalantzen azaltzea eta guztian parte hartzea, kasik berdinetik berdinerat ariko bagina bezala; eta zuka mintzatzen ginen, eta ez zuen boza goratzeko ohiturarik. Aita Bartolomek, ordea, lehen egunetik beretik, ene mahaiaren aitzinean, bere mahai partikularra ipinarazi zuen, oholtza baten gainean —oholtza baten gainean, bai, jaun André! —, ene behakoa beheiti goitikoa izan zedin beti ere, eta jakin nezan nor zen nor, eta hargatik eginarazten zidan, amaren kontsentimenduarekin, berorika ere, gela
|
hartan
geunden bitartean; eta bera zen, bertzalde, eskola haietan kasik beti mintzatzen zena, ozentki, halako tailuz non neke eta gaitz baitzen jakitea enekin ari zenetz, edo bere buruari aditzen ari zitzaionetz.
|
|
|
Hitzik gabe utzi nuen hura, jakina...! " Bihar etzi baino hobe", erran nion," zeren, zenbatenaz lehenago akabatu zeure trabailua eta zenbatenaz isilago, hainbatenaz berretu eta emendatuko baitzaizu,
|
harengatik
dagokizun ordaina" —eta, barrendik hats hartzen zuela, amak eratxiki zuen—: Ordea, trabailariek lanean hilabete zeramatela, tupustean etorri zen aita Bartolome Iruñatik, zeren, dakizun bezala, hegaztiek bi hego baitituzte, baina berri batzuek zazpi; eta, hala, uste osoa nuenean ezen aita jesuitak ezin hobeki hartuko ninduela, aldiz, eskuak bururat eramanik, guztiz haserretu zitzaidan, eta bere haserrean mila gauza erran zizkidan, harik eta haietarik batean erran zidan arte:
|
|
|
Baina historia bitxi
|
hartan
bazegoen kontu ilunik, zeren eta, kapatazekin eta bertze jende batzuekin mintzaturik, berant gabe jakin bainuen, konparazione, ezen erditzeko puntuan zeudenak zirela don Fidelek arbuiatzen zituèn eta etxetik egozten zituèn emazteki haietarik gehienak, eta ez nuen ulertzen zergatik... Izan ere, ez al zen arrazoin naturala emazteki haiekin izan zezakeen haur bat edo bertze beretzat hartzea eta etxeko primu eta heredero izendatzea...?
|
|
|
Baina zer egin nezakeen nik, disimulatu baizen? Zeren, alde batetik, nola gizon
|
hura
baitzegoen itsuturik eta guztiz hertsirik, ezin egin bainezakeen indiarren defentsa eta apologia garbia, sugeen putzuan akabatu zutèn indiar haiek bezala akabatu nahi ez banuen bederen, eta zeren, bertzetik, ez bainuen buruan Gorukiren iduria baizen, pentsaturik ezen zerbait egin behar nuela haren alde, neure burua galtzerat utzi gabe.
|
|
|
Eta, hura erraiten zidala, osaba Joanikotez oroitu nintzen, zeren eta hura ere mundu berri batez mintzatzen baitzitzaidan, zeinak zientzia izanen baitzuen zimendu eta harroin. Ordea, zientzia orotarik harat, bertze mundu berri
|
hura
zegoen, Kolonek aurkitua, eta Antoniori eta bioi deika ari zitzaiguna. Eta, mundu hura buruan nuela, erran nion:
|
|
|
Itsas inguru
|
hartan
geunden, bada, non baitzeuden arestian aipatu dizkizudan uharteak, piratek, kortsarioek, filibusteroek eta gainerako itsas lapurrek habiatzat eta gordelekutzat erabiltzen zituztenak. Baina, beren buruak babestu ez ezik, beren atakeak ere trazatzen zituzten itsas lapur haiek handik, batik bat Indietarik Europarako bidean zihoazen untzien kontra, zeren eta untzi haiek Indietako produktuz kargaturik baitzihoazen, eta zeren, halatan, handiagoa izan baitzitekeen harrapakinen fruitua:
|
|
|
Eta ez natzaizu, ez, gezurretan ari, zeren,
|
harekin
egon izan nintzen denboran, zortzi aldiz hertsi izan baitzuen begia, borreroak bertze hainbat aldiz erabil zezan bere ezpata, bortz beltz, bi indiar eta kortsario baten lepoa trenkatzeko... eta zeren, hartan bederen, L’Olonnaisen eskolakoa baitzen, zinez!
|
|
|
Jaun Marcelek gure aita zuen jabe eta nagusi eta, kortesiaz bertzerik ez bazen ere, men egitea zegokion, aitari erakusteko ezen
|
haren alde
zegoela edo ez zegoela haren aurka bederen; ordea, erran zuen:
|
|
|
Eta, harrigarria bada ere, ikus dezazun zein barneraino eta zein muinetaraino sartzen zaizkigun behin hartu ohiturak eta usantzak, elizan paratzen ginen bezala paratu ginen han ere: emaztekiak toki batean, gizonezkoak bertzean, eta kalonje jaun don Claudio, berriz, ez batean ez bertzean, baina landa
|
hartan
zegoen gain tipi bakarrean, pulpitua iduri... Eta auto sakramental iduriko hartan bazirudien, han geunden moduan, ezen gurutzatuen artillero konpainia bat osatzen genuela, eta konpainia hark sultanaren jauregia hartu nahi zuela, atakea erretaguardiatik jorik eta handik oldarturik.
|
|
|
Eta, osaba eta Pedro liskar
|
hartan
zeudela, Piarres Oihartzabal kapitaina etorri zen egun batean, eta berri gaixto hura eman zion osaba Joanikoti: Montpelliertik gibela egotzi ziotela liburua, nahasiegia iduritu zitzaielako eta ilunegia, baita arbitrarioa ere animaliei buruzko hainbat iritzitan.
|
|
|
Eta entzun nituen intziri batzuk, saski hertsi batetik zetozenak. Saskia egur metaren parean zegoen, eta orduan jakin nuen ezen Lutheroren lantua zela hura, eta saski
|
haren barrenean
zegoela, bere azken orenaren aiduru.
|
|
|
Erraiten ari nintzaizun ezen Mignonen gorputzarekin liluraturik geratu nintzela. Eta hain esker oneko sentitu nintzen, non, geure egitekoa eginez gero —eta nola sentitu nintzen egiteko hartan haren azpiko,
|
haren gainean
egon arren, bertzalde! —, ordaintzeko orduan, hamar erreal eman bainizkion, lehenengo entseiuan koberatu ez zizkidan bortz errealak ere eskurat emaiten nizkiola, eta bertze bi erreal gehiago sari, orotarat hamabi. Argi eta garbi erran zidan kapitainak ezen poltsa urrez gainezka nuela, eta ezkutuan irekitzeko, ireki behar nuen bakoitzean; baina, erran bezala, hain nengoen, alde batetik, alegera, eta bertzetik, hain sentitu nintzen franko eta liberal, non Mignonen begi zolien aitzinean ireki bainuen poltsa...
|
|
|
Zertarako egin behar nuen Edurne horren guztiaren jakitun?
|
Hari
zegokionez, nire bisaiaren egoerak baizik ez ninduen kezkatzen, ez bainintzen noski itxura oneko, oraindik ezabatu gabeko kolpe zaharrei berria gehituta. Matela guztia hanpaturik sumatzen nuen, eta orobat mindurik eskuak, ezker belauna eta gerruntzea.
|
|
|
—Utzi hori nire kontu.
|
Harekin
egotekoa nauk.
|
|
|
Leiho handien artetik, abuztuko eguzkiak bere indar kiskalgarria iragazten zuen, mila aldiz areagotua, ni urtu gogo iduri. Eta ni diot, barne
|
hartan
geunden bi lagunetarik, itxuraz bederen, neroni baizik ez bainengoen bero gogorrak galdatua. Togasek dutxatu berriaren freskotasuna agertzen zidan, arratsaldeko lauretan.
|
|
|
—Bada, agentzian berean nintzen
|
harekin
egotekoa, joan den larunbatean.
|
|
|
Ezin nituen maisuaren hitzak ulertu. Zer zen
|
haren esku
zegoena. Ni oraindik gehiago kizkurtzea, beharbada.
|
|
|
Gobernu Zibilean, kalabozoen gaineko salan, bazen zutabe koltxoitu eta eskaiz forratu bat. Sala
|
hartan
nengoela ikusi nuen Ballesteros komisarioa, zutabearen kontra jartzen eta, oniritzia emanez bezala, beste txakurrei keinuak egiten. Ondoren lotu ninduten bizkarra zutabearen kontra nuela, eta aurrez aurre abiadura hartuta etorriz, ostikada eman zidan barrabiletan taldeko buru egiten zuenak.
|
|
|
" Goian bizi den emakume horren etxean, hain zuzen arropak pixka bat lehortu bitartean...". " Raissaren etxean?", harritu zen Gari;"
|
harekin
egon haiz.... Badakik nor den ezta?"; Xanek ez zekiela eta:
|
|
|
Pabiloi txikiz inguratutako eraikuntza zahar eta handi bat zen, hormetan bentiladore erraldoiak zituena, uralita beltz koskaduna gainean; hari erantsita, brikez eginiko bloke berriago bat zegoen, gainean lore potoz apainduriko terraza bat zuena. Bloke
|
hartan
zegoen enpresako sarrera: ate sinple bat, gainean:
|
|
|
Hanka beti herrestan, puxka batean elur maluta handiek erdi itsututa ibili zen. Pinudi handi bat igaro eta gero errepide batera iritsi zen, handik eta beheraxeago trenbidera,
|
haren ondoan
bazegoen kobertizo bat, zeinaren tximiniatxoari ke pixka bat zerion. Elur izpika ari zuen orain, errepidea kapa lodi batez estalita zegoen.
|
|
|
" Pitita esaten genioan.
|
Harekin
zegoan Henri nik ikusi nuen azkenekoan. Inauterietan izan zuan.
|
|
2001
|
|
|
Gutunak, beste alde, fikziozko" zu" bati elea zuzentzeko aukera ematen du, edo horrela hizkera dramatizatzeko bidea da. Izuen gordelekuetan barrena liburua, hainbat gerora, figurazio poesia deitu izan denaren adibide argitzat hartu eta neurri honetan,
|
hari
dagozkion ezaugarrien enpleguan ere eredutzat jo dezakegu. Horrela gutuna igortzea bakarrizketa dramatizatuaren adibidea litzateke.
|
|
|
Sakrifizioak eta esfortzuak beste zentzu bat hartzen dute bestearengatik zerbait egiterakoan edo
|
harekin
egoteko aukera ematen badu.
|
|
|
a) Gaiaren aurkezpena egiteko, edota
|
hura
badagoela adierazteko, hots, gaurkotzeko, baliabiderik ia ez dugu aurkitzen M debatean.
|
|
|
Kalifikazio horrek ezaugarri bereizgarriak ditu izaera berekoen artean, elaborazioaren oinarrizko lehengaiaren, natur ingurunearen edo elaborazio metodoen ondorioz. Horrez gain, jatorri geografikoari buruzko erreferentziak ere sar daitezke produktua eskuarki izen horrekin merkaturatzen denean eta lehengaia lortzen denean, bai eta lantze eta eraldatze prozesuak ere, geografia izen horrekin lotuta mugatutako eremu geografiko batean egiten direnean, eta babestutako produktuaren kalitatea eta espezifikotasuna
|
haren mende
daudenean. Hori dela eta, erreferentzia geografikoak dituzten izen espezifikoen eta jatorri deituren artean hurbiltasuna edo gainjarpena dagoela nabarmendu behar dugu.
|
|
|
amak lan egiten duen zahar egoitzara eraman. Gorroto duzun zure aitona
|
harekin
egotea; ondotxo dakite gurasoek; kexaka ibiltzen zaizu eta, hori gutxi balitz, dena gaizki egiten duzula iruditzen zaio. Eta amonarekin, aldiz, ezinegona sortzen da zure barruan, gehiegi zaintzen zaitu eta.
|
|
|
Berehala joan nintzen haren bila, buruan nuen ideia zen
|
haren ondoan
egoitea, beste planetako bizidunak eraman ez zezan. Haren ganbarara joan nintzen lasterka; beti bezala, dena garbia zen:
|
|
|
Nire izaera berez goxo eta biguna zen. Baina egongela ilun
|
hartan
egotearen ondorioz, koipez betetako janaria bakarrik barneratzearen eraginez, umore txarreko emakume bihurtu nintzen. Etengabean eraso egiten nion Herminiori.
|
|
|
Zoriona mendi
|
haren gainean
dagoela kontatzen dute itsasoko nomadek, alakalufe indioek. Han goiko zurian ez duzu ezertaz arduratu beharrik izango.
|
|
|
Txokolate hori edan eta, basoa entregatzera, komedorera itzuli nintzenean barre zantzoka eta burlaka errezibitu ninduten. Hasberriarentzako froga haiek Ikastetxeko lehen egunetan tristura mingots bat utzi zidaten leku
|
hartan
egongo nintzen urte osorako.
|
|
|
Ez egia esan ez nuelako, baizik eta, nolaerebait, ez nuelako egia osorik  aitortu. Alde eta aldi
|
hari
zegokiona, alegia.
|
|
|
1 Artikulu hau Mitxelenaren idazlan hautatuak liburuari Mitxelenak berak propio ezarritako hitz atzea da; beraz, egilearen" liburu honi" buruzko aipamenak liburu
|
hari
dagozkio. Patxi Altunarena izan zen" esku adiskidea" testuak hautatu zituena eta, argitaratzeko paratu ez ezik, hainbat filologia ohar jakingarriz hornitu zituena aurreneko hiru artikuluak.
|
|
|
Gizartean arazoaren gainean luzaroan gorpuzten joan den ikuspegiaren ondorioa da bi kasuetan eta gizarte esperientzia berriak dira (eta diskurtso politikoak aldatu) egoera hau aldatzeko. Autodeterminazioa bera formula demokratikoa da berez, baina bistan da gizartean
|
hari buruz
dauden iritziak bat datozela Lizarrako Akordioaren aurrean azaldu diren bi iritziekin.
|
|
|
Begiak atera beharrean eta lepoa ondo luzatuta ahaleginak eta bi egin nituen zerbait ikusiko nuelakoan, edo imaginazioaren laguntzaz, zerbait irudikatuko nuelakoan, baina harri handi bat besterik ez nuen ikusten nik han. Harria baino gehiago, haitz handi bat, mila urtetik gora toki
|
hartan
zegoen haitza. Fedea falta, ziurrenik.
|
|
|
Etxean errana zidaten arrotzari deus ez hartzeko. Buzo urdin bat ezagutu nuen, eta
|
haren barrenean
zegoen Bordako Balentinek oihu egin zidan," Hator Marikarmen!, hunek ez din kalterik eginen". Fabrika handian ari zen lanean, eta La Voz de Guipúzcoa ekartzen zuen besapean gure etxera iluntzero, solisonbra edatera etortzen zenean, bertzeak musean aritzen ziren bitartean.
|
|
|
Belindarendako bere diamanteak. Leku
|
hartan
zegoen, hain zuzen ere, urte pare bat lehenago, tiroak izan ziren ilbeltzeko gau hartan. Kontrabandoko konturen bat, segur aski, tartean Uraldeko Anjel eta Sadaba ibilki baitziren.
|
|
|
Pezeta bana utzia zuten tapetearen gainean. Mahaiaren bueltan, zutik, Sadaba, Kasinoan denbora
|
hartan
zegoen apopilo bakarra, eta bi baserritar, goialdekoak. Begi batzuk jokalarien kartetara, begi guziak Minesen kolko lasaira.
|
|
|
Goialdetarrak etxe aldera abiatu eta ostatua pixkan pixkan husten joan zen, Ixteben morroiak ontziak biltzen zituen bitartean. Azkenean, ilargiak jotako Mines eta Minesek jota mahai
|
haren inguruan
geundenak bakarrik gelditu ginen. Eta, beti behar izaten baita norbait bazterrak izorratzeko, txapeloker barrenustel haiek.
|
|
|
Astebete egingo nikek, asko jota. Etxe
|
hartan
egon zirenek nire bertsioa egiaztatu arte hain justu ere. Nire hatz markak!
|
|
|
Ez nuen inongo gogorik komisaldegira joateko, gainera zertarako eta mozkor baten kargu egiteko. Agian Mantxola ere ez zen urruti ibiliko eta une
|
hartan
nengoen egoeran, ez nintzen gai izango bere sesio haietako bat jasateko. Bestalde, ez nekien Pablok nola hartuko ninduen; ez baitzitzaion gustatuko kanposantuan Juliak eta biok elkarrekin alde egin izana.
|
|
2002
|
|
|
«Gaur izan dira exekutatuak Angel Otaegi, Juan Paredes Manot, Jose Humberto Baena, Jose Luis Sanchez Bravo eta Ramon Garcia Sanz prozesatuak». Albiste laburregia gertakari hain dramatikoa adierazteko, euskal gizartean une
|
hartan
zegoen tentsioa eta jakin mina asetzeko. Anjel Otaegi lekukorik gabe fusilatu zuten, Burgosko espetxean, eta irrati berri hain lakonikoaren ondoren, airean gelditu ziren hainbat galdera, batez ere nola gertatu ei zen, nola egin zion aurre Nuarbeko gazteak heriotza ikaragarriari.
|
|
|
Ezaugarri berak izan zituen bere bigarren eleberriak, Bizia garratza da (1950), edo José Eizagirreren() Ekaitzpean (1948) eleberriak. Azken bi hauek Gerra Zibilaren gaia jorratzen badute ere, beren planteamendua ez da errealista, ezta gutxiagorik ere, gatazkak ez baitu baldintzatzen ez narrazioa ez
|
haren azpian
dagoen ikuspegi manikeoa. Euskal eleberrigintza babesleku izan zen defendatu nahi zen ideologia esentzialista, klerikalista eta tradizionalistarentzat, baina ez zen garaiko euskal gizartearen kronika izan inolaz ere.
|
|
|
OFF XXXX beira puztea lanbide duen familiako laugarren belaunaldikoa da, eta bere trebetasunari esker, nazioarteko hainbat erakustalditan hartu du parte. Berak esan digunez, Siriako beirak entzute handia dauka mundu osoan, eta
|
haren gainetik
dauden bakarrak Txinako beira eta Bohemiakoa dira.
|
|
|
Danaeri babesa ematera prestatu ziren agure horiek eta ama semeak kutxa batean itsasoan kulunkan etorri zirenean lagundu zien bihotz oneko arrantzalea ziren, dirudienez, uharte
|
hartan
zeuden pertsona zintzo bakarrenetakoak. Gainerako guztiak, erregea ere tartean zela, erabat gaiztoak ziren, eta ongi merezia zuten jaso zuten zigorra, ondoren ikusiko duzuen bezala.
|
|
|
Onartzen dugu, eguneroko bizimodua aurrera ateratzeak zailtasunhandiak ekarriko zizkietela eta ohituta egongo zirela lan fisiko handiak egitera etaarazoei konponbideak bilatzera; baina gakoa eraikuntza prozesua ezagutzea da.Horrela, J. M. Vazquez-ek (1991) dio, hilerri horien hainbat ezaugarri kontuanizanda (egituren inguruko ezagutza arkitektonikoa, kokapenen hautaketa, lurraldebatzuetako. A Coruña? monumentuen arteko antzekotasunak, neurriak, kokapena, arte-lanak...?, etab.), gizarte
|
hartan
bazeudela hilobien eraikuntzan adituakedo espezialistak zirenak.
|
|
|
gizarteestamental eta korporatibo baten errealitatea, non gizabanakoaren posizioa taldearekiko zuen harremanean definitzen zen; honek eraldatu egin zuen emakumeenjokaerak aztertzeko modua, eta horrela ulertu ahal izan genuen zergatik egitenzituzten emakume haiek beren etxeentzako negozioak, nola gobernatzen zituztenberen seme alabak, eta zergatik balio zuten ezkontzaren bitartez harremanak bideratzeko. Noski, gizarte estamental
|
hartan
bazeuden menpekotasunak, eta, legez etatradizioz, gizona zen gizarte hartan nagusiena. Baina honek ez zuen dena azaltzen.Emakumeek ere osatzen zuten gizarte hura.
|
|
|
Hedabideetan, estiloa gaiaren menpekoa da,
|
harekin
dago loturik. Gaiek esangurak kontrolatzen dituzten heinean, lexikoaren hautaketa baldintzatzen dute, eta berba bakoitzaren semantikak gaia gogoratzen digu.
|
|
|
Jakin naiak zirikatuta, zan gudari hori zotiñak zetozten alderdirantza, ta, ilobiak agiri ziran lekura eldu zanean, emakume eder bat ikusi zuen; ikusita beste gabe ikaratu egin zen guztiz, iratxoren baten aitzinean ote zegon edo. Baiña gero, zenduaren gorpua begiz jo zuenean, eta
|
haren ondoan
zegoan emakumearen negarrak eta zotiñak nabaitzean, ezur eta aragizko benetako emakume ederra zala oartu zan, eta bere senarraren eriotza eraman eziñez edo, negar zotinka ari zala. Bere afari ariña artu, ta illobiratu zan gudari gaztea, ta andera errukarriari emekiemeki mintzatzen asi zitzaion.
|
|
|
Oinarrizko ekipoa Irudia: Melvin" Buddy" Baker Funtsezkoa da barne lorezaintzan aritzeko tresnak eta osagarriak hautatzea, zereginen arrakasta, hein handi batean,
|
haren mende
baitago. Gainera, tresna egokiekin lan egiteak lana errazten du.
|
|
|
Konforme nago, hori bai; baina ez konforme horrela maitatzea tokatu zaidalako, baizik eta nire buruan bueltaka egon den egoerari azkenik irtenbidea eman diodalako. Izan ere, nire lagun guztiek badakite eta errespetatzen naute, eta, bestalde, mutil bat ezagutu dut, eta
|
harekin
nago; eta ez dut uste egoera transmititzen dizkidan zirrara eta emozioak beste gizakiek bizi dituztenetatik bereiztu daitezkeenik. Hainbeste amestutako laugarren etapan nago jadanik (geroago argituko dudan bezala), konturatu gabe, amodioarekin batera dastatzen ari naizen eta hitzetan adierazi ezin daitezkeen sentsazioek beldurtzen, baina, era berean, hunkitzen eta liluratzen nautela.
|
|
|
Zeharka, zuzenean, edozein ispilutako islen bitartez.
|
Harekin
egon nahiko zukeen. Zerbait esan.
|
|
|
Ile zuridunaren begirada galdu zuen. Berdin zitzaion; zutabea ondo ikus zezakeen, eta
|
haren ondoan
zegoen neska. Harea mugikorretan igeri ari balitz bezala ireki zuen bidea.
|
|
|
Mirari ez zitzaiola gustatzen erabaki nahi izan zuen. Ez zela batere eroso sentitzen
|
harekin
zegoenean; arraroegia zela; asaldagarriegia. Baina gero ile xerlo hura zegoen, bere aurpegian jolasean.
|
|
|
Ez zela batere eroso sentitzen harekin zegoenean; arraroegia zela; asaldagarriegia. Baina gero ile xerlo
|
hura
zegoen, bere aurpegian jolasean. Ile xerlo puta hura...
|
|
|
Batez ere sendabelarrak irensten dituztela sarritan entzun izan dut. Ze gaixotasun duten,
|
hari
dagokion sendabelarra.
|
|
|
Ala neure burua engainatzen ari ote nintzen, maiteminak itsuturik? Non geratu ziren, bada, neure harrokeria, neure zinismoa eta neure autosufizientzia, gai
|
hari
zegokionez, Sara ezagutu nuèn egun hartan, ordu hartan... hogei minutu haietan, zehatzago esateko, hogei bat minutukoa izan baitzen harekin izandako kontsulta. Berdin zitzaidan.
|
|
|
Ezin nuen, beraz, ezer egin, Sararen iritzia jakin aurretik. Eta, haren iritzia jakiteko,
|
harekin
egon beharra nuen. Noiz demontre luzatuko zidan Sarak bere gonbita?
|
|
|
Analisiak jakinda gero, Sararekin egon beharra nuen.
|
Harekin
egon baino lehen, baina, mila burutazio izan nituen, ez bainekien egia ala gezurra esan. Pentsatu nuen, lehenik, beste medikukide batzuekin kontsultatzea.
|
|
|
Baina Sergio ere urduri aurkitu zuen, bezperan huts egin zion labea konpondu nahi eta ezinean zebilela. Egoera
|
hartan
zeuden, bada, biak, Sara Sergiori atsoarekin gertatua kontatzen hasi zitzaionean. Baina Sergiok ez zion kasu handirik egiten, edo hala iruditu zitzaion Sarari behintzat.
|
|
|
Isilik. Ni
|
haren ondoan
bainengoen, lotan, eta ez bainintzen ohartu ere egin, argia piztu eta hilotz ikusi nuen arte.
|
|
|
Toki Ona izan zitekeen Txinori seinalatutako helburua. Norabide
|
hartan
zegoen, behintzat, gutxi gorabehera, taberna. Txinok eta Valdések baietz egin zioten buruarekin komisarioari, beren konformidadea agertuz.
|
|
2003
|
|
|
Guk ez dugu sekula zenbaki hori markatzen dei bat egiterakoan. Beste konpainia batekin zeharkako zerbitzua kontratatuko bagenu ordea, konpainia
|
hari
dagokion aurrezenbakia markatu genuke. Demagun Telefonicako linea dugula eta Euskaltelekin zeharkako zerbitzua kontratatzen dugula.
|
|
|
Ebazpen judizialaren arabera, entitateko bezeroek 1989an egindako ustezko 38 delitu fiskalengatik soilik erantzun lukete inputatuek, Ogasunari" haien identitate ez egiazkoa" helarazi baitzitzaion, urte
|
hari
zegokion aitorpena egin aurretik. Tribunalak bankuari horrela jokatu izana aurpegiratzen dio, hau da, inbertitzaileen iruzurrean" parte hartuz"," haien izenak ondotxo ezagutu" arren.
|
|
|
Pott en oinarrizko ideia kontsumoari aurre egiteko kreazioa egitea zela esan ohi da. Kontsumo gizarte honetan Banda literario
|
hartan
egon zineten gehienok zeresan handia eman duzuela...
|
|
|
Ezkerrean Aginako harrespila utzi dugu eta zertxobait aurrerago, ezkerreko muinoaren gainean, Aita Donostia musikagilearen omenez Oteizak egindako oroitarria.
|
Haren ondoan
dago Luis Vallet arkitektoak eraikitako kaperatxoa, aldarea babesten duen zementu grisezko ganga itzelarekin. Pistan aurrera, hegoaldera jarraitu dugu hurrengo muinoa ere eskuinetik inguratu eta Ikatzazulo lepora jaisteko (491 m).
|
|
|
Minutu batzuk iraun zuten berriketa ta irri karkailek, eta gela
|
hartan
zegoan azido fenikoaren usaina ta berotasunarekin, hasi zitzaion burua biraka Txomini, eta aste hartan jandako guztia gutxika gutxika eztarrira igoten. Bekokia izerdiz beterik zuala heldu zion hormari, eroriko ote zan bildurrarekin, beti osagileen irribarreak belarrietan.
|
|
|
Kontu handiz pertsiana altxatu, astiro, argiak begietan min ez egiteko, eta logela aztertzen hasi zen. Txukuna eta polita zen, hormak lorezko paper dotore batez estalita, mahai txiker bat bere argitxoaz eta iratzargailu batekin, haritzezko apaintze mahaia(
|
haren gainean
zegoen berak ikusi zuen ispilua)...
|
|
|
kasu honetan, aurrekoan ez bezala, diru osoa kobratzea dela eta, Haziendari egiten dion aitorpenean, titularrak diru kopuru
|
hari
dagozkion zergak ordaindu dituenez, itzultzen zaionean ez du dirutza horrengatik zergarik ordaindu; bai, ordea, diru horrek sortarazitako interesengatik.
|
|
|
Erakunde publikoaren ardurapean geratu bada adingabearen gainean neurria betearaztea, erakunde publiko horrek espediente pertsonal bat bakarrik irekiko du adingabeari buruz; espediente horretan jasoko dira adingabeari buruzko txostenak,
|
hari
dagozkion ebazpen judizialak eta betearazpenean zehar sortutako bestelako dokumentazioa.
|
|
|
“Zer kezkatzen nau nire pentsioak? Bada, noski, nire diru iturri bakarra da, eta
|
haren mende
dago hilaren bukaerara iristeko”, dio José Antonio Ruiz Malagako 73 urteko erretiratu batek. Gizon horren testigantzak La Caixa de Catalunyak egindako azterlan baten ondorioak berresten ditu:
|
|
|
Egoera oso bestelakoa da AEBn, non miragarritzat jotzen baitira gaitz horren ondoriozko diru sarrerak. Ez da harritzekoa Steven Bratmanek ortorexia, grekozko orto (zuzena) eta exia (apetitua) terminoak sortu zituen herrialde
|
hartan
egotea; mundu medikoan eszeptizismoz hartu zuten, diagnostikoaren zehaztasunik ezagatik. Beste espezialista batzuek nahiago dute osasunarekiko obsesioa anorexien %10 eta %15 bitarteko azpigenero gisa hartu; Armengou espezialistaren arabera, “aldaera” gisa.
|
|
|
Produktu honekin lotutako arazoak direla eta, Bayerrek eta beste hiru konpainiak 600 milioi dolar baino gehiago ordaindu behar izan dituzte konpentsazioetan. Haren defentsan, Alemaniako farmazialari erraldoiak azpimarratu zuen atzo “duela bi hamarkada hartutako erabakiak une
|
hartan
zegoen informazio zientifiko onenean oinarritu zirela eta indarrean zeuden arauak betetzen zituztela”. Konpainia horren arabera, beroz tratatu gabeko gai aktiboa saltzen jarraitu zen, bezeroek bertsio berriaren eraginkortasunaz zalantzak zituztelako eta herrialde batzuek produktu hobetuaren salmenta onartu zutelako.
|
|
|
Miguelek esan zuen kuriosoa zela hilarri baten gainean igel bat eta sugandila bat egotea, aldi berean. Hilarri
|
hartan
zeuden bezala. Hori esan zuen.
|
|
|
Zu edo hura, bietakoren bat aukeratzeko esan zidan. Harekin ez banengoen
|
haren kontra
nengoela, eta zurekin egotea haren kontra egotea zela. Arrazoi zenuen zure azkeneko eskutitzean.
|
|
|
Zu edo hura, bietakoren bat aukeratzeko esan zidan. Harekin ez banengoen haren kontra nengoela, eta zurekin egotea
|
haren kontra
egotea zela. Arrazoi zenuen zure azkeneko eskutitzean.
|
|
|
Askotan etzaten da horrela, isil isilik, berarengandik ahal den urrutiena. Horrelakoetan, inoiz, eskua pasatu izan dio  lepoaren atzetik, maitekor,
|
haren ondoan
dagoela eta estimu handia diola adierazi nahian. Baina, egiatan, barkamen eske ari zaio, zergatik ez aitortu.
|
|
|
Gaurkoa, kasurako.
|
Harekin
zegoen sukaldean, bai, albistea telebistatik eman dutenean, eta ez du aparteko komentariorik egin irudietan auto hori txiki txiki eginda azaldu denean, kalearen erdi erdian.
|
|
|
Ikusten duk, Andres?", galdetzen zion. Semeari goi
|
hartan
zegoela pijama orkatiletaraino irristatzen zitzaion hanketatik behera. Baietz, Paris ikusten zuela urruti hartan, erantzuten zion sala aldera begiratuz, eta Eiffel Dorrea, zeru aldea zulatzen.
|
|
|
âLehen Lulurekin; orain bakarrik. Baina  gu ez gaituk
|
harekin
egoten. Gabi ikustera etortzen duk.
|
|
|
4) Ahozko aitortza. Maisu, epaile eta arima sendagilea da aitorlea, eta
|
haren aurrean
egonda, Jesukristoren beraren aurrean dagoela pentsatu behar du bekatariak. Are gehiago:
|
|
|
Ilustrazioak porrot egin ote duen edo zertan huts egin duen eztabaidatzea oso gogoko du azken garaietako filosofiak. Goi asmo ilustratuek aurreikusten zuten gizabanako buru aske eta buru askia, eta
|
hari
dagokion gizarte mota, makina bat itzal argirekin garatu izan da arrazoi zientifiko teknikoaren, kapitalismoaren, liberalismo politikoaren nahiz sozialismoaren eskutik.
|
|
|
Bonbak gure buruen gainera erortzen diren eta gurutzaldi misilek zerua zeharkatzen duten bitartean, badakigu kontratuak sinatzen direla, patenteak erregistratzen direla, oliobideak eraikitzen direla, natur baliabideak xahutzen direla, ura pribatizatzen dela, eta George Bush Iraken aurkako gerra prestatzen ari dela. Gatazka hori" Inperioaren" eta
|
haren aurka
gauden guztion arteko aurrez aurreko norgehiagoka gisa hartzen badugu, galtzen ari garela lirudike.
|
|
|
Sokrates maisuaren exekuzioak (K. a 399an). Zortzi urtez egona zen haren irakaskuntzak jasotzen, baina ezin izan zuen azken egunetan
|
haren ondoan
egon, gaixo baitzegoen. Hala ere oso modu zuzen eta bizian deskribatu zituen bere maisuaren azken egun horiek emozio eta duintasunez beteriko idazkera garbian.
|
|
|
Eulien artera sartu dira hirurak sotoko geletako batean, eta Leirek, halako batez, gehiago ezin duela leku
|
hartan
egon esan du. Zoratu egingo dela burrunbarekin.
|
|
|
Indaba batzuk jan ostean kafea eskatu nuen. Eta
|
harekin
nengoela George Steerren agurra aditu nuen, ingelesez.
|
|
2004
|
|
|
" Et in Arcadia Ego", zehaztu zuen Tomasek, alegia leku zoragarrienean ere ez dela Heriotza falta izaten. " Begira beheko zelai berde
|
hartan
dagoen etxettoa", adierazi zigun. " Ez al da xarmangarria?" Halaxe zen zinez, eskoletako umeek marrazten dituztenen antzekoa.
|
|
|
Nobelan zehar aipatzen den trenak, Mikelek sarri erabili zuen Lezamako Trenak, Bilbora heltzean, gaur egun Miguel Unamuno plaza legez ezagutzen den bazterraren goienaldean zeukan aldi hartan abiaburuko estazio printzipala.
|
Haren aurrean
dago Miguel de Unamunoren familiak, idazle bilbotarra urtebeteko zela, bizilekutzat hartu zuen Gurutze kaleko etxea. Handik bertara, Erronda kaleko Unamunoren jaiolekua.
|
|
|
Autoan ere ez naiz ibili aspaldion ta, han kale
|
hartan
dagoen" 1500" urdina hartuko dut; edo, bestela, hor denda argitsu horren aurrean dagoen" 124" zuria. Berdin zait.
|
|
|
Ximist hartu besartean, ta, denda hartatik irten baino lehen, azkonarraren erpe bat utzi du Urruxak, haren ordez,
|
hura
egon den lekuan.
|
|
|
2 900 eurotik beherako kopurua duten hitzezko epaiketetan, demandatzaileak demanda jar dezake, ondore horretarako dauden inprimaki normalizatuak betez; inprimakiok
|
haren esku
egongo dira kasuan kasuko auzitegian.
|