|
2000
|
|
|
Hirschfield Institutuan burututako ekintzak eta ordura arte bildutako lanak etadokumentazio anitza, alemaniarren kontrakoak zirelakoan, nazismoak guztiaksuntsitu zituen. Historikoki gertaera honek berebiziko garrantzia dauka, izan ere, momentu
|
hartatik
aurrera bi gertakizun jazo baitziren: lehenik, giza sexualitateaulertzeko kontzepzio holistikoa eta haren azterketarako berezkoa duenepistemologia ia erabat deuseztu zen; bigarrenik, sexu aspektu ezberdinei buruzkoazterketak, jadanik sakabanaturik zeudenak, Estatu Batuetan jaso eta bilduzituzten.
|
|
|
Bidaia
|
hartan
aurrera segitzea maiz planteatu bazuen, areago infernurako ate bihur zitekeen amildegiaren aurrean egonik. Bidaian aurrera segitzeak egia ezagutzea inplikatzen zuen, eta horrek min gehiago jasotzea, eta horrek oroimenaren gurpilari indartsuago eragitea, eta horrek gorrotatzea, eta inoiz ez onartzea Eider hilda zegoela zeren beti izango baitzuen tokitxo bat Txemaren buruan, sargori, beti sargori...
|
|
|
Eta orduan, eskaintzaz beteriko urte batzuen ondoren, amaitu egin zitzaizkion opari infinitu eta mugagabeak, eta egun
|
hartatik
aurrera mendiak eta lakuak oparitzen zizkidan, eta gero zuhaitzak eta ur lasterretako bitsa; eta hodeiren bat oparituko ote zidan beldurrez nengoen garai batean, enborrean zizelatu zuen bihotz bat erakutsi zidan. Hura guztiaren bukaera zela iruditu zitzaidan, baina ez:
|
|
|
Ez nuen erantzuna ezagutzen, ezin jakin nezakeen ezta ere zein helburu zuten edo nork (edo nor  tzuk) mugitzen zituen hariak isil gordeka. Gustura hartuko nituen galdera haien guztien erantzunak, noski, arerioa ezagutu egin behar baita, ahalik eta egokien
|
hari
aurre egin nahi bazaio, baina segituan jabetu nintzen inoiz ez nituela erantzunak jakingo. Sekula ez.
|
|
|
Beraz, ez da hain harrigarria gure artean luzaro, bai teorian eta bai praktikan ere, gizarteari behin eta berriro azaldu beharra euskara, beste edozein hizkuntza bezala, kulturaren adierazpide egokia izan zitekeela, hau Estatuaren goiko mailetan, bai eta unibertsitateko irakasleen artean ere oso eztabaidagarria izaten baitzen, haren aurkako zapalkuntza justifikatu eta
|
harekin
aurrera segitzeko aitzakiatzat.
|
|
|
Herrerara iritsi nintzenerako, lagunak batzarrak egiten ari ziren egoera
|
hari
aurre egiteko moduren bat prestatu nahian. Ez zen gauza erraza, erabat setiatuta geundelako, kartzeleroak harro eta garaile ageri zirelako, itomena gainditu ezinik genbiltzalako, gose grebez izan ezik beste borroka eratan esperientziarik ez geneukalako, eta beste hainbat arrazoirengatik.
|
|
2001
|
|
|
Orduan jakin nuen, zerrenda
|
hark
aurrera egin zuenean, nire lagun ilegorria Gregorio Ugarte Etxeita deitzen zela.
|
|
|
Estrategia argi bat diseinatu behar da. Lehenengo galderari erantzuna emateko orduan adierazidudana ren bidetik, bonbardaketa
|
hari
aurre egiteko moduko estrategia da beharrezkoa. Eta horretan euskalgintzak eremu politikoan jauzi kualitatiboa eman du, eskari zehatzak, neurtuak baina irmoak galdatuz.
|
|
2002
|
|
|
Lan kolektibo
|
hura
aurrera eraman zutenek, ez zeukaten inorekin haserretzeko asmorik, baina badaezpada edo, ondoko oharra argitaratzen zuten: " Azalpen hau egitean ez dugu aldez aurretik idazle bakoitzaren jokabidea ezertan epaitu nahi.
|
|
|
Honi esker, homosexualentzako chat batean Iñigo izeneko mutil bat ezagutu nuen iazko udaran. Momentu
|
hartatik
aurrera, eta hurrengo bi hilabeteetan, ia egunero aritzen ginen solasean gaueko ordu txikiak arte. Oviedokoa zela eta 15 urte zituela esan zidan, eta deskripzioz, ilehoria, begi berdeak eta garaia zen.
|
|
|
Egun gogoangarri
|
hartatik
aurrera, bada, gure artekoak hobera egin zuen, ez era ikusgarri batean, baina. Pisu handiagoa baitzuten, artean ere, ilunaldiek argialdiek baino.
|
|
|
Liskar
|
hartatik
aurrera –gure harremanen bigarren urte hartan, beraz–, gauzak hobeto joaten hasi zitzaizkigun. Nabarmenki.
|
|
|
Eguzkiak bete  betean ematen zion, eta etxe inguru guztiak nire ame  tsean zuen kolore berbera zuen. Anaiari hori esatera nindoanean,
|
hark
aurrera segitu zuela erreparatu, eta haren atzetik joan nintzen. Halakoxeak ziren gure ibilerak:
|
|
|
utilitarismoa" teoria moral bat da zeinaren arabera ekintza bat zuzena izango baita baldin eta bakarrik baldin utilitate printzipioari jarraitzen badio". Honekin jarraituz, ekintza batek utilitate printzipioa betetzen du baldin eta bakarrik baldin
|
hura
aurrera eramateak, beste edozein alternatibaren aurrean, zoriontasun edo plazer gehiago sortzen badu, ala zoriontasun eza edo mina uxatzen baditu. Plazerra eta zoriontasunaren ordez ongizatea era onar daiteke.
|
|
|
Estalkia ostera itxi eta ahurkada jo zion gainean.
|
Hura
aurrera egiteko seinale legez, zama berriro goratu zuen Santosek. Aterako bidean esan zion:
|
|
|
Edari apartsua gorputz zurixkan behera labaindu zitzaion. Kopa askatu gabe,
|
haren
aurre aurrean jarri zen zutunik, hanka bat ohe gainean. Aluaren hatsa kazetariaren zabaldu zen.
|
|
2003
|
|
|
Nolanahi ere, garai
|
hartatik
aurrera bukatutzat eman ei ziren XVIII. mendean guztiz ohikoak izan ziren etxebizitzen arteko eskailera ederrak eta jendearen arteko harremana ahalbideratzen zuten patio zabalak. Eta horrela iritsi gara gaur egunera, auzokoarekin bat egin ahal izateko ia ataririk ez duten etxeetan bizitzera, eskailera zulorik ere ez duten etxe horietan bizitzera.
|
|
|
Bibiotek neskari begiratu eta sartzeko esan zion. Gorputz bihurgunetsu
|
hark
aurrera jo zuen, irakaslearen begiek hanka paregabeei zeutsetela. Begi puntua aldatzerakoan neska horren amak aurreko egunean ikusitako liburu berarekin topo egin zuen, eta arrapaladan hartu eta kaxoi baten gorde zuen.
|
|
|
|
hari
aurre egiteko.
|
|
2004
|
|
|
Iparraldeko arrantzaleei egin zien mesede Itunak. Data
|
hartatik
aurrera, kostaldeko hiru euskal probintzietako bakoitzak bere arrantza ibilbideari ekin zion, bakoitzak bere aldetik. Gipuzkoak gainbehera handia izan zuen, eta abentura kolonialari ekin zion.
|
|
|
Kuiaren beraren pipitekin egindako olio beltzez hornitzen dute". Amore eman genion, eta kuia zopa
|
hura
aurrean izan genuen luze gabe. Eta bai, aparta zen, zoragarria.
|
|
|
Baina han bukatu zen gizon haren karrera politikoa. Kereila
|
hura
aurrera atera zen, eta geroago Bartzelonako epaile batek esango zuen Espainian inork ez zuela inoiz pentsatuko herritar bat gehienez ere 72 orduz egon zitekeenik atxilotua," Donostiako abokatu ero horiek agertu ziren arte". Egia esateko, fiskala ez zen gure eskariaren kontra azaldu, eta erabakia hartu zuen epailea gero Justicia Democratica taldekoa izan zen.
|
|
|
Yitzhad eta ni harrituta geunden, baina ez genuen hitzik egin. Alde batetik gure harriduragatik, eta bestalde gazte
|
hark
aurrera jarraitu zuelako:
|
|
|
Zein izango litzateke tesi kulturalista horren antitesia? Zer aldeztuko luke azken honek
|
haren
aurrez aurre. Antitesiak zer neurritan balio ote digu euskararen erabilera normalizatzeko?
|
|
|
Utilitate printzipioak, ordea, ez daukahorrekin zerikusirik. Ekintza batek utilitate printzipioa betetzen du baldin eta bakarrikbaldin
|
hura
aurrera eramateak, beste edozein altematibaren aurrean, zorion edo plazer handiagoa sorrarazten badu. Beste modu batera esango dugu:
|
|
|
(vi) Objekzio posibieak: defcndatzen ari zaren ideiaren aurka, cdo eraikitzen arizarcn argudioarcn aurka, beste norbaitek kritikaren bat egin dezakeeia cdo eginizan duela badakizu, orduan
|
hari
aurrea hartu behar diozu.
|
|
|
Fleming-ek bere mikroskopioko plaka batean “Penicillium notatum” izeneko onddoa aurkitu izan ez balu, espezialitate mediko asko ez lirateke gaur egongo. Egun
|
hartatik
aurrera, antibiotikoen ugaritasuna hain handia izan da non gaur egun oso arriskutsua baita. Izan ere, egunero tona bat antibiotiko hartzen dira Espainian, eta hori kezkagarria da bakterio erresistentzien garapenagatik.
|
|
|
Berunezko hodiak asko erabili ziren 1970eko hamarkadara arte. Garai
|
hartatik
aurrera, burdina galbanizatua (orain ere ez dira gomendagarriak), plastikoa eta kobrea erabiltzen hasi ziren. Arrazoi nagusia berunezko eta burdinazko hodien korrosioak (baita brontzezko hodienak ere, kobrezko eta eztainuzko aleazio bat baita, batzuetan berun portzentaje bat duena) ura kutsatzea eragiten duela da.
|
|
|
Egun
|
hartatik
aurrera, berba egiteari gustua hartuta edo, jendeak gehiago nahi izan zuen. Egia esan, askatasunari erraz hartzen zaio gustua.
|
|
|
Hoteleko tabernan eskatu zuen whisky botilaren erdia edan izana gogoratzen zuen. Baina susmoa zuen oroimenak huts egiten zion une lauso
|
hartatik
aurrera gertaturikoak askoz ere larriagoak izan zirela. Adibidez, ez zuen gogoan gelara igo izana.
|
|
|
aberats berrien eta kontsumo gizartearen eredua, azken finean. Baina kontsumo gizarte hartatik ez zegoen irteterik, ez
|
hari
aurre egiterik, on Kixotek bezala printzipioen lantza eskuan hartuta, urte luzeetan egonkortutako gizartearen haize errotak –multinazionalak eta komunikabideak nagusiki– inoiz baino erraldoiagoak eta garaitezinagoak zirenean, armadurak material elektroniko sofistifikatuenaz eginak; eta orduan, ereduaren kontra borrokatu beharrean, hura erabiltzea erabaki nuen. Bai, Montsek erabili ninduen bezala erabili behar nituen bizitzan edo bizitzako bidean agertzen zitzaizkidàn emakume guztiak.
|
|
|
Egun batean, ordea, jokalariak hor nonbait bazkaltzen ari ginela –uste dut Valentzian izan zela: bai, Valentzian izan zen–, jokalari
|
hura
aurrez aurre egokitu, eta honela galdetu nion, erlojua gelan ahaztuta utzi nuelako: " Zer ordu da, hi?".
|
|
|
Hasieran, hala ere, atzerakako keinua egin nuen. Baina Montse uholde bat zen, esana dut, eta ezer gutxi zezakeen ni bezalako intxaur azal batek itsas ikara
|
hari
aurre egiteko.
|
|
2005
|
|
|
Orduan, Euskal Autonomia Erkidegoan harturiko oinarrizko neurrietariko bat 10/ 1982 Euskararen Legea Normalizatzeko Oinarrizko Legea izan zen; hiritarrei hizkuntza eskubideak aitortu ostean herri aginteen betebeharrak finkatu zituena, euskararen erabileraren normalizazioa lor zedin. Une
|
hartatik
aurrera, Desplazamendu Linguistikoaren Inbertsioa (Reversing Language Shift) izan da hizkuntza politikaren ardatz nagusi.
|
|
|
1973 eta 1985 urteen artean eraikitako etxeak ere potentzialki ez segurutzat jo daitezke, babes diferentzialik ez dutenean: elementu hori, izan ere, urte
|
hartatik
aurrera bakarrik hedatu zen.
|
|
|
Gurutze puntua joskintzako teknika bat da, oihalezko jantzi edo zati bat dekoratzeko aukera ematen duena,
|
haren gainean
aurrez zehaztutako diseinua marraztuz. Argazkian hartz bat ikus daiteke, baina oraindik falta zaio, konposizioaren gainean zegoen kapela josi behar baitu.
|
|
|
Hori dela eta, gaixotasun horiei aurrea hartzeko funtsezkoa da amaren elikadura ona. Izan ere, «fetuak amaren inguruan jasotzen dituen giltzarriak eskasiak dira, eta bere organismoa programatzen du
|
hari
aurre egiteko, baina kanpoan aurkitzen da kontrako egoerarekin, ugaritasunarekin; beraz, ibilbide metaboliko batzuk gainezka egiten dute, eta horrek esan nahi du helduaroan II. motako diabetesa, hipergluzemia edo dislipemia (lipidoen maila normalen aldaketa) izan daitekeela», esan zuen Morenok. Gizentasuna Bestalde, Gregorio Marañón Ospitaleko Nutrizio Kliniko eta Dietetikoko Unitateko buruak, Pilar García Perisek, esan zuen «malnutrizioari lotutako gaixotasunen artean obesitatea dago, ia epidemia bat, diabetesaz eta gaixotasun kardiobaskularrez gain, eta heriotza tasa handia eragiten ari dira».
|
|
|
Jakina, etxean ez genuen inolako oharrik jaso. Egun
|
hartatik
aurrera, Juliok ez zuen nire beste poemarik irakurri ozenki, eta ez zidan eskurik erantsi beste inoiz, baina, hari zegokionez, hilik nengoela zirudien, ez zidan-eta gehiago hitzik zuzendu, oso egoera behartuetan aginduren bat hotz eta motz adierazteko izan ezik. Handik hara, altzari bat gehiago bihurtu nintzen ikasgelan; alde batetik, mesedegarri gertatu zitzaidan hori, halaxe amaitu baitziren isekak eta irainak; baina, bestetik, egoera hura, noski, ez zen batere erosoa niretzat, eta ez zidan batere laguntzen ikasketetan; areago, ni jakin minez eta ikasteko gogoz beteriko haurra izanik.
|
|
|
Egun
|
hartatik
aurrera, Adelaren alde ezkutu bat ezagutzen hasi nintzen, nola adiskide min batek erakusten baitizkizu bere bizitzako tolesik gordeenak; konfiantza osoz azaltzen zizkidan bere ideiak: zergatik zen komunista, zergatik yogaren eta ekialdeko filosofien zale, zergatik barazkijale, zergatik borrokatzen zen heziketa askatzaile eta duin baten alde...
|
|
|
Berehala aurkitu zuen aulki hura zertan berrerabili: haietako bat bere tronuko aulkitzat baliatuko zuen egun
|
hartatik
aurrera.
|
|
|
Ea zer uste nuen, idazle izateko Adria kabaretean horditu eta Zodiac kafea hartzea aski zela pentsatzen ote nuen. Kontua da, egun
|
hartatik
aurrera elkarrekin ibiltzen hasi ginela Vistula ertzean, eta nire lepoak ezkerretara jiratuz jarraitu zuela berari begiratzeko –nire ezkerrean oinez ibiltzea gustatzen zitzaion, mania hura zeukan– eta bere lepoak eskumara jiratzen jarraitzen bazuen ere, oraingoan ez zuen kanelazko kapeluetara edo Panama estiloko opiletara begiratzeko egiten, bera ere nigana jiratzen baitzen jada; ni jar...
|
|
|
lau bost bider elkar gurutzatzen ziren sokak han goian. Kanpora gabe, haur jardun mikatzengandik aparte, ekilibristaren sarea ematen zuten sukaldeko soka haietan zintzilikatu genituen egun
|
hartatik
aurrera alkandorak gure etxean, barruko epelean.
|
|
2006
|
|
|
Gure aitak egurrarekin lan egiten zuen eta zerrara etortzen ziren enborrei begira liluratuta egoten nintzen. Aste bukaeratan ehizean ibiltzen zen aita,
|
hura
aurretik eskopetarekin eta ni atzetik, bidean arbolak seinalatzen zizkidan: «Hau lizarra da, hau astigarra...».
|
|
|
Hika tik hikako antzerkia egiteko asmoz sortu ere. Orduan ilusiorik ez zitzaigun falta, indarrik ere ez, prest geunden dena emateko, ez genuenetik ere ateratzeko egitasmo
|
hura
aurrera eramateagatik, ez edonola gainera. Guk antzerkia eginez bizi nahi genuen.
|
|
|
Horixe zen nahi genuena. Hamasei urte pasa dira harrez geroztik, gau eta egun bakoitzarekin, gau eta egun bakoitzean egitasmo
|
hura
aurrera ateratzeko lanean. Bizirik dirau egitasmoak oraindik, baina ilusioak, ilusioak zapuztu egin zaizkit:
|
|
|
33 probintzietatik 30 daude kaltetuta, eta 57 heriotza izan dira orain arte gizakietan. “Indonesian arazoa oso larria da, eta
|
hari
aurre egiteko programek ere aurreikusitakoa baino baliabide gehiago dituzte”, adierazi zuen Jonasek.
|
|
|
Egun
|
hartatik
aurrera bekokia tximurtuta ibili zen Nerea. Handik bi urtera Oxforden Lewis ezagutu zuen arte ez zitzaion aurpegitik keinu ozpindua ezabatu.
|
|
|
Txiste txepela, baina egin egiten zenuen. Gau
|
hartatik
aurrera, berriz, ogia ogi bihurtu zen eta arrainak arrain. Ogia erostera noa esaten zenuen, eta gero, oraintxe nator.
|
|
|
Historialari batzuek diotenez, Galvestoneko hondamendi
|
hartatik
aurrera Jean Laffittek –inoiz piraten erregea deitua, Barataria uhartean eta Galvestonen antolatutako erresuma txiki berezi haiengatik– etengabeko ihesean bizi behar izan zuen, eta, hala bizi beharraren beharrez, gero eta ekintza gogorragoak egin zituen, eta gero eta ankerragoa bihurtu zen.
|
|
|
Nolanahi ere, Klaus ezagutu nuen arratsalde
|
hartatik
aurrera jaramon egin nion senari eta prebentzioz jokatu nuen berarekin egon nintzen guztietan. Gazte hitlerzaleen talde askotan komisario politiko bat egoten zela.
|
|
2007
|
|
|
Urtarrilaren 4ko bonbardaketa izan zen akuilua. Egun
|
hartatik
aurrera hasi ziren Frantziara bidaliko zituzten umeen zerrendak prestatzen. Hala ere, bi hilabete luze behar izan zuten Olerongo irlara Maison Heureuse delako kolonien etxera joanen ziren haurren lehen bidaia antolatzeko.Frankistek hegazkinekin egindako erasoak aparte utzita, guda frontea geldi zegoen Bizkaiko mugetan.
|
|
|
Donatello-ren Judit, bere herria Holofernes tiranoagandik askatu zuena, eskuinean ezpata jasoa duela, hankapean tiranoa; eta Michelangelo-ren David, bere herria Goliat-en tiraniatik askatu zuena, eskuineko eskutzar jaitsian harria, ezker gora jasoarekin sorbalda gainean habailari eusten diola, begirada bortitzez begira ea non den beste tiranorik, biak ala biak ekintzaren erdian oraintxe ekiteko prest edozein tiranoren aurka. Joaten zara Venezian Dogeen Palaziora, hirugarren solairuan hasten da bisita?, eta zurubi dotoreak zaramatzan Atrio Quadratoaren sabaian, erdiko kasete oktogonal nagusian pintaturik Dogea dago, eta
|
haren
aurrez aurre Andre Venezia, taularen zentroa okupatzen duen Justiziari zuzentasunaren ezpata lehenengoari emanarazten, Tintoretto-rena. Segi eta hurrengo Salan Tintoretto berriro, Venezia Jainko olinpikoen artean ongi etorria:
|
|
|
Mundu itxuraz berri batean sartuta zegoen Asier, eta ni, atzean utzi nahi zuen mundu horren ordezkaria baino ez nintzen, mundu heterosexista eta zapaltzaile horrena hain zuzen. Gainera, Asierrek ligatu eta ligatu baino ez zuen egiten, eta ni, institutuko afera
|
hartatik
aurrera (poesia irakurtzen zuen mutiko hura, gogoan baduzue), bakar bakarrik bizi nintzen, maitasunaren ikuskizuna segurtasun hesitik jarraituz. Beti giroko tabernetara joateari leporatzen nion nire arrakasta eza4, eta horrela azaltzen nion Asierri, baina hori ez da guztiz zuzena, makina bat mutil heterosexual ere ezagutzen nuelako, unibertsitatean eta, baita klasekoekin atera ere taberna eta diskoteka, konbentzionaletara?.
|
|
|
Kasu bakoitzean nola eragin dezakeen jakiteko, egokiena legelari batengana jotzea da. Elikadura pentsioa bada, ez dira baliozkoak' enbargaezintasun arauak', soldata osorik atxiki baitaiteke
|
hari
aurre egiteko. Konpentsazio pentsio baten kasuan, aldiz," enbargaezintasun arau" horiek operatibo daude berriro.
|
|
|
1999an Floyd urakanak 57.000 etxe baino gehiago suntsitu eta Ipar Carolinan 51 pertsona hil zituenean, Inuktun tankeetara bidali ziren, arrakasta handirik izan ez zuten tankeetara. Esperientzia
|
hartatik
aurrera, erreskate roboten bidezko ikerketak asko eboluzionatu du, eta prototipoak sortu ditu, lurraren edozein akatsetara egokitzen direnak; hain zuzen ere, haien forma alda dezaketenak zuloen edo arrailen bidez sartzeko, bizirik dauden pertsonak detektatzeko. Californiako Palo Altoko Laguntza Robotikoko Ikerketa Zentroko Craig Eldershaw ikertzaileak bi robot sortu zituen, Hansel eta Gretel.
|
|
|
Baliteke Nafarroako Erresumaren haustura egotea horren azpian. Une
|
hartatik
aurrera, hain zuzen, Lapurdik eta Zuberoak, bereziki, Pirinio mendiez bestaldeko herriekin estutu zituzten hartu emanak eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa, berriz, Gaztelako Erresumarekin batu ziren.
|
|
|
Galderarik egiten ez ziotenean ere ezetz egiten segitzen zuen buruaz, inertzia gaizto batek bultzatuta. " Alu horrek ederki gordetzen zituen bere ibiliak", esaten zuten poliziek, argazkiak pasa eta pasa eginez, erabat sinetsirik askoz gehiago zekitela hildako gazte
|
hartaz
aurrean zeukaten txirri erretzaile kolgatuak baino.
|
|
|
Badira, hor nonbait, horiei erantzuteko prest daudenak, langile errime eta trebeak, etorkizun hobe batean esperantzan. Urteak urte, behinola hasi zen euskararen instituzionalizazio
|
hura
aurrera doa, eta aldian aldikoa izaten da balantzea egiteko ordua, zor dena egoki haztatzeko hartzeko dugunarekin.
|
|
2008
|
|
|
Pennsylvaniako ikertzaileen esanean, bizkarroiak ostalaria nola aurkitzen duen jakitea baliagarria izan daiteke
|
hari
aurre egiteko. Tomate landareekin hainbat proba egin ondoren, ikusi dute tomateak askatzen dituen substantzia lurrunkor batzuk detektatzen dituela.
|
|
|
Markesa andereak ez ezik, doña Normak ere bazuen zer esanik auzi hartan, handik aurrera eman beharreko pausoak eta estrategiak, Nataliari behin betiko eskarmentua emateko asmotan, bi emakumeen artean prestatu baitzituzten. Baina, plan
|
hura
aurrera eramateko, aita kalonjearen onespena behar zuten. Aita kalonjea, ordea, arratsaldean etortzekoa zen.
|
|
|
zorionez libratu ere, zeren umetan jeneral izatearekin amets egin zuenak (joan ere, joan baitzitekeen Nazario soldadutzara bolondres, premutasunak zekarzkiòn pribilejioak eta abantailak bazter utzita) Dobainera iritsi bezain laster egin baitzion uko ametsari, amets berri batek amets zaharraren lekua betetzen ziola: jende honek fabrika hau egin badu, nik zergatik ez???, soldadutzaren bide hartatik jo zuen; bazegoen, gainera, beste xehetasun bat, bide
|
hartan
aurrera egitera bultzatzen zuena, bera soldadutzaz libratzeaz gain, Ismael librarazi baitzuen Nazariok, hartarako legeak eskaintzen ziòn zirrituaz, redención en metálico, jatorrizko esamoldean, baliatzen zela, anaiaren libratze hartan legeak zioena baino askoz gutxiago ordaindu behar izan bazuen ere, Mateo Sukunzak Canovasekin zuèn adiskidetasun nolabaitekoa ez baitzitzaion alor hartan, itxuraz, alferrikakoa gertatu.
|
|
|
–esan zuen?. Gaiztoa duk, bai, baina okerragoak dituk
|
hura
aurrera bultzatu dutenak. Aizak, alde egiteko modurik ez badut, eta orban beltza ematen badidate eskupera, gogora ezak nire marinel kutxa zaharraren atzetik dabiltzala; hi zaldi gainera igo?
|
|
|
Bihotzak taupada ederrak ematen zizkidan biok gau hotzean abiatu ginenean abentura arriskutsu
|
hura
aurrera eramateko asmoz. Ilargi betea ateratzen hasia zen, gorri gorri kirika lainoaren goiko ertzetatik, eta horrek gure presa areagotu zuen, nabaria baitzen, gu ostera herrixkara etortzerako, dena egun bistan bezalaxe egongo zela, eta gure irteera ere agerian edozein zelatarirentzat.
|
|
|
Nire planaren berri eman nion kapitainari, eta
|
hura
aurrera eramateko modua zehaztu genuen bion artean.
|
|
|
–Rua? mailara ere iristen ez zen hiru metro zabaleko kalexka
|
hartan
aurrez aurreko fatxada horixka eta erdi jausia besterik ez zeukan begi bistan: leiho eta balkoi hondatuak, arropa zahar esekiak, kable solteak, eta Portugalgo bandera bat edo beste, hasteko zegoen Europako futbol txapelketaren ohorez.
|
|
|
«Mis propósitos al solicitar la cátedra eran, más que lingüísticos, políticos o patrióticos»13 Hau, da, Arana Goirik katedra linguistika lan erudituak egiteko barik, eragin soziala lortzeko eta bere proiektu politikoak sustatzeko erabili nahi zuela. ...tzera egin gura zuen, ez «helburu politikoak» zentzu alderdikoian ulertuta bultzatzeko, baina bai politika linguistiko zehatz bat bultzatzeko (hizkera literarioa modu jakin batean arautuz eta eredu hori Bizkai osoan zebaltzeko asmoa bultzatuz, euskarari ordura arte izan gabeko sarrera emanez eskoletan etab.). Horregatik, boteregune txiki baina erreal hori Azkueren eskuetan egonda, Arana Goirik
|
hari
aurre egin nahi izan zion. Lakak bi estrategia desberdin antzeman ditu horretarako.
|
|
|
ALIZIA.
|
Hari
aurre egin bagenion, honi ere egingo diogu.
|
|
|
Tabakismo izurriteak kontrolik gabe egiten du aurrera, eta,
|
hari
aurre egiteko neurririk hartzen ez bada, urtean zortzi milioi heriotza eragingo ditu munduan 2030erako. Hala ohartarazten du Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) txosten batek, mende erdirako dozenaka milioi heriotza goiztiar prebenitzeko neurriak proposatzen baititu.
|
|
|
erosi den autoaren sinadurak zehazten du ordezko piezen eta konponketen prezioa. Beraz, gama altuagoko ibilgailuen jabeak izango dira pneumatikoak erosteko orduan beren poltsikoan eragin handiena izango dutenak, baldin eta fabrikatzaileak letraren behealdean emandako gomendioei jarraitzen badiete eta
|
hark
aurrez idatzitako pneumatikoen marka erosten badute. Produktuaren marka:
|
|
|
Kovalainenek aste honetan bertan berritu du kontratua McLarenekin eta Hungarian nabarmendu egin nahiko du taldeko arduradunei ez dutela kale egin erakusteko. Ez da lan erraza izango
|
hari
aurrea hartzea Hamiltonengana iristeko.
|
|
|
Ez zuten borrokarik egin bi urtetan, eta Txurrukak batez ere geografia eta astronomia lanak egin zituen. Denbora asko gaixo eman zuen, eskorbutoak jota egon zen, eta bidaia
|
hartatik
aurrera osasun pattala izan zuen. Galdutako osasuna berreskuratzeko Euskal Herrira itzultzea gomendatu zioten medikuek, eta hala, bere jaioterria etorri, Mutrikura, eta denboraldi luzea egin zuen.
|
|
|
Bizi berri bati egin zioten aurre une
|
hartatik
aurrera lau urteko ume hark eta haurdun zegoen bere amak: «Ondasunik gabe geratu ginen; etxea konfiskatu ziguten eta ez genuen gure herrira itzultzeko inongo aukerarik, han gure zain baitzeuden».
|
|
|
Arabako Aldundiak hasieran aurreikusten ez zuen 12 milioi euroko mailegua eskatu behar izan zion Vital Kutxari obrak eragindako 25 milioi euroko gainkostuari aurre egiteko. Gainkostua are eta handiagoa izango denez,
|
hari
aurre egiteko beste moduren bat bilatu du Aldundiak, eta ez du baztertu Vital Kutxari beste mailegu bat eskatzea. «Dakigunean zehatz mehatz zenbatekoa den kopurua, ikusi dugu nola finantzatzen dugun».
|
|
|
Galdeketaren gaiaren inguruan mozioa aurkezten ere saiatuko da Lambert,
|
hura
aurrera ateratzea zaila izango den arren. Aurrera egiteko legebiltzarreko hainbat batzarkideren sinadurak lortu behar ditu Lanbertek, eta zaila da hori PSOEren eta PPren taldeek mozioaren kontrako kanpaina egingo dutela espero baitu.
|
|
|
Aurreratu egin da negua, eta
|
hari
aurre egiteko, Nafarroako Gobernuak neguko bideragarritasun plana jarri zuen martxan herenegun. Hain zuzen ere, espero baino bi aste lehenago jarri dute plana indarrean.
|
|
|
Genero indarkeriaren kontrako aldarriak hartu ditu Euskal Herriko kaleak. Erakundeetako ordezkari nahiz herritarrek genero indarkeria salatu eta
|
hari
aurre egiteko konpromisoa berretsi dute, Emakumeen Aurkako Indarkeriaren Kontrako Nazioarteko Egunaren karietara antolatutako ekitaldietan. Bide horretan gizarte osoaren inplikazioa eskatu dute, baina batik bat gizonena.
|
|
|
Baina, azken urte haietan soldadutzarekin lotutako kontu batzuk –bigarren karlistaldia bukatuta gero (1876an, beraz), kinten sistema eta soldadutzarako zozketak ezarri zituen Espainiako gobernuak Euskal Herrian– ezin ahaztu zituelako edo –legeak bereziki behartzen zituen Nazario eta haren hiru anaiak, aita gerran galtzaileetakoa izan zutelako, nahiz eta anaietan zaharrena izatea, azkenean, Nazariori onurazko gertatu zitzaion, ñabardura hark bere anaien tutore bihurtu eta soldadutzatik libratu baitzuen... zorionez libratu ere, zeren umetan jeneral izatearekin amets egin zuenak (joan ere, joan baitzitekeen Nazario soldadutzara bolondres, premutasunak zekarzkiòn pribilejioak eta abantailak bazter utzita) Dobainera iritsi bezain laster egin baitzion uko ametsari, amets berri batek amets zaharraren lekua betetzen ziola: jende honek fabrika hau egin badu, nik zergatik ez...? –, soldadutzaren bide hartatik jo zuen; bazegoen, gainera, beste xehetasun bat, bide
|
hartan
aurrera egitera bultzatzen zuena, bera soldadutzaz libratzeaz gain, Ismael librarazi baitzuen Nazariok, hartarako legeak eskaintzen ziòn zirrituaz –redención en metálico, jatorrizko esamoldean– baliatzen zela, anaiaren libratze hartan legeak zioena baino askoz gutxiago ordaindu behar izan bazuen ere, Mateo Sukunzak Canovasekin zuèn adiskidetasun nolabaitekoa ez baitzitzaion alor har... Nazariok, beraz, hura guztia behar zuen buruan, eta orduan esan zuen:
|
|
|
Markesa andereak ez ezik, doña Normak ere bazuen zer esanik auzi hartan, handik aurrera eman beharreko pausoak eta estrategiak, Nataliari behin betiko eskarmentua emateko asmotan, bi emakumeen artean prestatu baitzituzten. Baina, plan
|
hura
aurrera eramateko, aita kalonjearen onespena behar zuten. Aita kalonjea, ordea, arratsaldean etortzekoa zen.
|
|
|
Eta momentu
|
hartatik
aurrera, muxu ematen hasi zitzaidan, edo nintzaion, ez dakit, galdua nintzen ordurako. Erdi zorabiaturik sentitzen nintzen bitartean.
|
|
|
Lehen aldiz maskararik gabe elkar ikusi genuen gauean, bere etxean bukatu genuen larrutan. Egun
|
hartatik
aurrera, oso harreman estua eraman genuen elkarrekin, egunero ikusten genuen elkar eta nolabait azkeneko bi urtean sentitu ez nituen sentsazioak biziarazi zizkidan, oso gustura ginen elkarrekin. Ilusio handia jarri genuen hasieratik harreman hartan, eta zalantzarik gabe ziur nengoen hura berezia zela.
|
|
2009
|
|
|
Urte
|
hartatik
aurrera bertsoek uneko egoera sozial eta politiko gordinari gehiago erreparatuko zioten: 1977an jarri zitzaizkion euskara batuari, borroka armatuari, euskaldunen arteko batasunari, alderdi politiko gehiegi izateari, gudaritzari...
|
|
|
Ordu arte, hots anplifikagailuak baino ez ziren, baina urte
|
hartatik
aurrera, ordenagailu txiki bihurtu ziren.
|
|
|
|
Hura
aurretik igarotzerakoan, supituan jauzi egin eta eskutik heldu dio.
|
|
|
Ohartzen zen hurrengo egunetan hamaika aldiz erantzun ziola galdera hari. Ez zekien gauza izanen ote zen presio izugarri
|
hari
aurre egiteko. Baina bazekien Xabier zela une hartan ongien ulertuko zuena.
|
|
|
Orduak amilka joan ziren, oldean, bat bera ere galduta geldi ez zedin; egunak eguna lotu zuen gauaren sokarekin, korapilorik gabeko data librerik ager ez zedin; urteak urteen gainean irauli ziren, pila handia egin arte, eta? 1973ko urte
|
hartatik
aurrera, zenbat zorigaiztoko gertakari gehiagok behartuko zuten Gregory biraoa botatzera. Zer gertatu zen Josebarekin?
|
|
|
–Ez dakit, aita, hitz egin zuen azkenik, ilunaldiaren ondoko argitik, ausart?, baina barkatu? , eta nola ikusi baitzuen aitak ahoa zabaldu eta zerbait esan behar ziola,
|
hari
aurrea hartu eta honela segitu zuen?: Jakizue, hala ere, liburua ez zaidala batere gustatu.
|
|
|
horixe besterik ez baitzen salbazioaren historia, Jainkoak Kristoren bidez bideratua, eta berak ere. Ernestinak? ahizparengandik hartutako bere semetxo
|
haren bidez
aurrera eramatekoa; edo, beharbada, ez zebilen sari haren ez beste sari baten peskizan, hain zen handia Jainkoagan zuèn uste osoa: Jainko hura, maitasuna baizik ez zena eta Ernestinari berari behin baino gehiagotan, San Paulok korintoarrei egindako epistolaren ildotik, esanarazten ziona:
|
|
|
...k babestuta sentitzen zen Domingo; izeba ondo ondoan zuen, gainera, urrats batera baino ez, halako moduan, non bere burua bi aldiz babestuta ikusi baitzuen, ausaz, izebaren hurbiltasuna beste babes mota bat balu bezala; eta hitz batzuk zituen ezpainetan, esan ez esan, susmoa baitzuen munduko babes guztiak ez zirela aski izango aitaren balizko erreakzioa, Domingoren beraren aurkakoa, eragozteko edo
|
hari
aurre egiteko; baina Domingok, bere baitaren baitan, errabia handi bat zuen, aldi berean, haren begiei bertatik bertara so eginda, edonork aitortuko zuen halako su berezi bat zeriela, ezin izan zitekeena amorruaren adierazpena baizik?, errealitatearen pertzepzioa zailtzen ziona eta arriskua gutxiesten; hain zen biribila, bestalde, burura etorri zitzaiòn esaldia?! Eta urradura bat zuen bere urguiluan, gainera, anai arrebek barre egin ziotelako, aitaren kontsentimenduarekin, hori bai; eta patinik gabe gelditu zen, hori okerrena, ez ezkerrekorik ez eskuinekorik?
|
|
|
baita harekin afaltzera joatea ere! Eta sinesten al didazu, Teofilo Mariari aurre egin behar izaten nion bakoitzean, eskua poltsikora eraman eta hantxe aurkitzen nuela
|
hari
aurre egiteko indarra! Kontua ez da, baina, han bukatzen.
|
|
|
Garai
|
hartatik
aurrera, norbaitek lehian egon behar genuela agindu baligu bezala bizitzen hasi ginen. Eta orain, neure buruari galdetzen diot gure arteko haserrearen lehen hazia nork erein zuen, guk ala gure gainetik zegoen agindu moduko batek.
|
|
|
Erlojua beti gure damu eta kontraesanak gogorarazten. Haren alboan botila bat dago, barruan itsasontziaren maketa duela preso, Isidroren lehengusinak oparitu zigun gure ezkontza egunean, itsasontziak legez egun
|
hartatik
aurrera askatasuna galduz joango ginela iragarriz bezala. Eta haren ezkerrera argazki bat, zilar koloreko markoan sartuta, gure ezkontza egunekoa.
|
|
|
Eszeptikoen beste iritzi bat, hau da, atmosfera gizakiak kalte egin ahal izateko baino handiagoa zela, oinarririk gabe geratu zen. Bestalde, eszeptikoen ustez, ez zegoen klima aldaketaz arduratu beharrik, baina, 1980ko hamarkadan, uste
|
hari
aurre egin zion azken faktore itsusia ere azaldu zen.
|
|
|
(OFF) Hondatutako makina alde batera utzi zen. Une
|
hartatik
aurrera, mendebaldeko tunelean behinik behin, zulaketa eta leherketa sistema erabiliko zen. Agian ez zen hain azkarra izango, baina lana astiro eta segurtasunez bukatuko zen.
|
|
|
Zeruko Argiari dagokionez, berriz, 1919ko urtarrilean sortu zen Iruñean. Kaputxinoen ekimenez jaio zen eta 1919ko urtarril
|
hartatik
aurrera hilabetero argitaratu zen. Euskarazko kazetaritzaren historian eta aldizkari erlijiosoei dagokienez, Zeruko Argiak iraun zuen gehien, 1936ko Gerrako geldialdiaren ostean berriro ere argitaratzeari ekin baitzioten, 1980eko hamarkadan Zeruko hitza bidean galdu, kaputxinoen magaletik irten eta kooperatiba bihurtuta, gaur egungo Argia bihurtu zen arte.
|
|
|
Kazkabarra iragartzea eta
|
hari
aurre egitea
|
|
|
Hotza itzuli da, eta, harekin batera, hainbat kanpaina jarri dira martxan
|
hari
aurre egiteko. Etxerik gabeko pertsonak dira tenperaturen jaitsierak gehien eragiten dituenak, eta, haientzat, jarduera planak bitan banatzen dira:
|
|
|
Gantz erreserbei nahiz muskulu ehunekoei eragiten dieten hainbat faktore eragiten dituzte. Gaur egun,
|
hari
aurre egiteko tratamendu berriak garatzen ari dira.
|
|
|
2003an, ordea, arau subsidiario berriak onartu ziren eta agroaldeko zenbait lursail industriara bideratu zituzten berriz ere”.Biomasa, haize errotak, behien pixa eraldatzean sortzen den berotasuna erabiltzea zen lehendabiziko ideia. “Proiektu
|
hura
aurrera atera bitartean, gasoil bidezko berogailua jarri genuen. Inbertsio handiak egin ditugu hemen, gure bizimodua honen inguruan antolatu dugu eta etorkizuna ez dugu batere argi ikusten.
|
|
|
Oso txarra da Opelen egoera ekonomikoa, porrot egiteko zorian baitago. Bereizketa jotzen dute
|
hark
aurrera egiteko modu bakartzat, baina horretarako 3.300 milioi euroko laguntza eskatu die GMk Opelen lantegiren bat duten herrialdeei. Diru hori inbertsioetarako izango dela esan du.
|
|
|
1848an argitaratu zen euskaraz eginiko lehen kazeta, Agosti Xahoren Uscal Herrico Gaseta. Etenaldi baten ostean, Le Réveil Basque astekari elebidun errepublikanoa (euskaraz eta frantsesez) sortu zen 1886an (1894ra arte iraun zuen), eta
|
hari
aurre egiteko eta irakurleak irabazteko asmoz sortu zen, hain zuzen ere, Eskualduna, hasierako garai haietan c z idatzia artean. Ale gutxi batzuk baino ez zituen egin Escualduna izenarekin, urte bereko maiatzaren 15ean hasi baitziren k z idazten.
|