|
2000
|
|
|
Ez dakit nik oraingo belaunaldi berrikoei utzidien, baina zalantzarik ez dut gure belaunaldiko euskaltzaleengan izugarrizko eraginaizan duela aitortzeko. Ez soilik ideiengatik, baita
|
haren
lanen irakurraldietan izandakoatseginagatik ere. Horren froga nabaria da, duela hogeita piku urte Euskal Idazleakgaur libururako Joan Mari Torrealdaik egindako inkestan parte hartu genuenok orduanemandako iritzia, ez baikenuen alferrik Txillardegi bera aukeratu gure idazle onenenarteko onentzat, izen handiko beste askoren aurretik.
|
|
|
1990eko egun
|
hartan
lan handia egin behar izan genuen udalekuko umeak neka zitezen: mendira eraman genituen, eta gero piraguaz ibiltzera.
|
|
|
—Joan den larunbatean ez zitzaidan etorri. Zerbait falta balitzait bezala bukatu nuen egun
|
hartako
lana, eta ez jakin zer. Oraintxe ohartu naiz:
|
|
|
Egun
|
hartako
lanak bukatu, eta etxera erretiratu zen. Gogoz kontra afaldu zuen, eta, afaltzen ari zela, konturatu zen ezin zituela makarroiak irentsi, haiek plateran ikusi hutsarekin sekulako goragalea etortzen zitzaiola.
|
|
|
Urtetan ibili zen euskal idazle eta sermolari.
|
Haren
lanak ere, antzinatik ziren argitaratu gabeak, Ica siquizunac batik bat. Ez, horratio, euskaldunen ahoetan ez deduzko eta ahaztuta, bizi bizirik eta oroigarri baino.
|
|
|
Halako jakinduriaz non esan bailiteke gure ruralismo guztiak deskubritu ezin izan zuen Naturaren kantore handi bat dugula bere obra. Ez ordea jarrera ideologiko edo aldeaurreko hautu baten ondorioz; ez dugu
|
haren
lanetan deus aurkituko elaborazio hutsez egina, dena ematen zaigu lehenagoko hausnartze zuhur baten ostean —hitzaren adiera jatorrean," auzmartze" baten ostean, berak esanen lukeen gisan—, Perurena zentzumenen poeta delako lehenik: berezko dohain garesti horixe dauka.
|
|
2001
|
|
|
Besteak beste, EOSek Bernaola, Stravinski, Beethoven, Mozart eta Prokofiev-en lanak eskainiko ditu urtarrilaren azken egunetan Hegoaldeko hiriburuetan. Apirilean berriz, Bachen obrak eta
|
haren
lanen bertsioak eskainiko ditu orkestrak. Hil honen 20, 23 eta 26an" Madame Butterfly" ikusgai izango da Euskalduna Jauregian.
|
|
|
Kontua da, esanak esan, atzeraka hasten denean ere primitibismora jotzen duela Atxagak bere" Trikuarena" poema famatuan, ezaguna baita hor poema pigmeo baten aipamena egiten dela, eta ez da kasualitate delako, primitibismoa izatea abangoardiari indarra ematen dion mugimendua, eta horretarako Picasso-ren lana begiratzea besterik ez dago. Afrikako kultura eta pintura elementu berritzaileak izan ziren
|
haren
lanean.
|
|
|
(Pausa) Lana aipatu dudanez, zer gertatzen zaio Tomasi? Oraindik ez dugu
|
haren
lanik jaso.
|
|
|
IMANOL gainean dute etengabe eta BRAULIOk arretaz ikustatzen du
|
haren
lana. IMANOLek plater erabiliak eramaten ditu, ardoa serbitzen die, ogi papurrak garbitu...
|
|
|
Eta poliziari deitu zion, zarataka ari zirela goiko pisuko auzokoak, ezin zuela loak hartu, madarikazioak bota zizkiotela berari eta Eliza Amaordeari, eta kopa bat txanpain jaurti ziotela. Poliziak esan zion baietz, benetan auzoko gaiztoak zituela, beldurgarriak, baina momentu
|
hartan
lan handia zegoela komisarian eta ezin zirela joan; nahi izatera, hala ere, pozik lagunduko ziola kontraerasoa prestatzen: bota ziezaiela berak ere kopa bat goiko pisukoei, baina ez txanpainez, edozein likore gorriz baizik; likoreen zipriztin gorriak bistosoagoak direla beti ere.
|
|
|
Aitzindari izan genuen Larramendi eta ez zuen esateko moduan deus desegin, zenbait ohitura kaxkarrez beste. Hurrengoek deuseztatu zuten
|
haren
lana, berririk nahi ez zutelako edota guztia berritu nahi zutelako erabat. Halaz guztiz, Larramendiren sorkariekin hainbestetan gertatu zen legez, gero ere jendeak, burutik orporaino alderdi setaz loturik ez zegoen neurrian, gehiegizko zeritzanak ez zituen onartzen:
|
|
|
Asmazio horietan, gerokoen usteak zuzenak baldin badira eta zuzenak dirudite, ez zuen beti, ezta gehienetan ere, bestelako arazoetan maiz agertua zuen esku trebea erakutsi.
|
Haren
lana, halaz guztiz, ez zen arras antzua eta elkorra izan ondorengoentzat. Hor du, lekukorik eskatzen duenak batekin aski baldin badu, Larramendiren garransia, orain garrantzi bihurtua.
|
|
|
Altunari ez diot zorion berezirik ematen, gerok baikara zorionekoak orain,
|
haren
lanaren ondorio aberatsez balia gaitezkeenok.
|
|
|
Besterik da, oso besterik gainera, idazlea kritikapean egotea, baina, kritikak errurik egotzi nahi badio, begiz jo duen bidean zuzen ez dabilelako egotzi behar dio: gaia, saila edo arloa idazleak berak hautatzen du eta egin gogo eta uste zuenaren arabera hartu behar zaizkio neurriak
|
haren
lanari. Txorakeria gorria litzateke noski euskal idazle guztiak orain antzinako Greziako filosofiaz mintzatzen hastea, baina are gorriagoa euskal idazle bati gai horrezaz mintzatzeko eskubidea kentzea, gogoak ematen badio.
|
|
|
" Pro domo" n zenbait lerro kendu ditut. Garate jauna eta ni mokoka ari gara aspaldian, baina, Lingua e stilen aurki agertuko den artikulu batean aitortzen dudanez, maiz erabili behar izan ditut
|
haren
lanak, batez ere Humboldt eta Humboldten garaikoen berri jakiteko (K.M.O.).
|
|
|
Aitorpenak aitorpen, bestelako kontuak ere sarri entzun behar izan ditu Zavalak urte hauetan guztietan. Herri literatura, izan ere, ez da beti orain bezala balioetsia izan, eta horixe da, hain zuzen, Zavalari galdetu dioguna, ea duela urte batzuk bere inguruko jendeak baliorik ematen al zion
|
haren
lanari.
|
|
2002
|
|
|
1853an Bilbon sortu zen Eulalia Abaitua Allende Salazar. Honela deskribatzen du Alberto Schommer-ek
|
haren
lan batzuk jasotzen dituen" Gure aurreko Andrak" liburuan:
|
|
|
HIL honetan erosi ditu Gipuzkoako Foru Aldundiak Koldo Mitxelena hizkuntzalariaren obra guztien eskubideak. Hori dela-eta
|
haren
lan osoa argitaratzeko asmoa agertu du. Irailean ekingo diote argitarapen lan horri, Julio Urkixo Mintegiaren sorreraren 50 urteurrena ospatzeko ekitaldien baitan.
|
|
|
Donibanen idatzi zuen Trio hura, 1914" garren urtean.
|
Haren
lanik bikaiñena, agian.
|
|
|
Bai, Lauaxetak garbizale izan guran joran lar erabili ebala esan izan da. Horraitino,
|
haren
lana literaturako eder maila goragokoan jarri izan ez bada, zertu gura eban lana burututeko euskerea bere menpe ez eukalako izan zan; erreminteagaz egokiro baliauterik ez
|
|
|
Gure berbetan esateko: jantziaren esanguraren zentzua hartzeko, jantzia sortu duen sortzailearen ulertarazlearen berri eduki behar dugu horrela
|
haren
lana ulertzeko.
|
|
|
Materiala erosi ondoren, kuxin berria dakarren guata kendu behar da. Horretarako, pieza garbitu eta lisatzea komeni da,
|
haren gainean
lanean hasi aurretik. “Mihisea” prestaturik eta marrazkiaren krokis txikia eginda, zigilua tindatuko da, belaki puntazko titareak erabiliz.
|
|
|
Horrez gain, giza baliabiderik eta baliabide ekonomikorik ez dagoenez, orri asko ez dira maiz eguneratzen, eta, beraz, “ez dute bizitzarik eta jendeak ez ditu bisitatzen” esan du Carlota Francok, Espainian OneWorld atariaren koordinatzaileak, eta nabarmendu du erakunde zaharrenak direla eguneratzen denbora gehien ematen dutenak. Bestalde, Ángel Font Un Sol Món eko zuzendariak uste du web bat izatea ez dela nahikoa herritarrek GKE bat dagoela jakin dezaten eta
|
haren
lana ezagut dezaten. “Horrekin batera publizitatea egin behar da material ukigarrian, hala nola informazio triptikoak”, dio.
|
|
|
Inguruko inork ez die esan poltsa horiek lehenago ikusi dituztenik, eta sastraka ugari bisitatu dituzten beste eskualde batzuetan ere ez dituztela ikusi; esaterako, Caceres iparraldeko zerrategi guztietan, baso mediterraneo hezea eta txilarra eta sastrakadia nagusi diren horietan, bertako landare ugarienak dira.
|
Haren
lana behaketan soilik egin daiteke, eta, orain, honako hau ondorioztatu dute: “gaixotasun horren irismena eta zabaltzen ari den abiadura zehazteko esku hartu behar da”.
|
|
|
Eta irakasleak bere kontakizunari ekin zion, eta Arantxak, berriz, irakasleak agindutakoari, lagunaren umiliazioak eta ezinak Sararen gorrotoa eta amorrua pizten zituztela, gero eta gehiago. Arantxak bere lana bukatu zuenean, finean, doña Remedios zaborrontzira hurreratu zitzaion,
|
haren
lana gainbegiratzeko asmotan:
|
|
|
Ez, zer esanik ez zeukalako, ez eta Txantoi nagusiaren azalpenak besterik gabe onartzen zituelako ere, entzundakoak zer pentsatu gehiegi sorrarazi ziolako baizik. Une hartan, fabriketako sirenak orroka hasi ziren, egun
|
hartako
lanaren amaiera lau haizetara aldarrikatuz. Eguzkiak eta lainoek elkarren artean borrokan jarraitzen zuten; artean ez  zegoen ilundu beldurrik.
|
|
|
magazine baten bloke batetik besterako tarteak betetzen hasi nintzen piano zuri baten aurrean. Sei hilabete iraun zuen magazine
|
hartako
lanak. Arazorik ez:
|
|
|
Dumontek 1788 egin zuen lan lehendabizikoz Benthamekin, Benthamek Frantziako asaldatze politikoei buruzko zenbait lan frantsesez idatzi eta Dumontek Benthamen frantsesa zuzendu eta orraztu zuenean16 Urteak joan ahala, Dumontek Benthamen lanen bost argitalpen egingo zituen17 Dumonten argitalpenak ez ziren itzulpen hutsak," aipamenak" baizik —hau da, berriz landutako bertsioak, Benthamen testuen muinari eusten zioten arren motz eta zehatzagoak zirenak, xehetasun gutxiagoz jantziak, eta hizkuntza sinple baina sarritan dotoreagoz idatziak. Bere aipamenen bidez Dumontek Bentham eta
|
haren
lanak Europan zabaldu eta ezagutu zitezen lagundu zuen: Dumonten zenbait testuren bigarren argitalpenak egin ziren, eta gaztelaniara, portugesera, italierara, alemanerara eta suedierara ere itzuli ziren.
|
|
|
Dumonten zenbait testuren bigarren argitalpenak egin ziren, eta gaztelaniara, portugesera, italierara, alemanerara eta suedierara ere itzuli ziren. Benthamen bizitzan zehar
|
haren
lanen bertsio frantsesek ingelesez eginiko jatorrizkoek baino arrakasta eta irakurle gehiago izan zuten, eta irakurle askok Dumonten testuen bitartez ezagutu zuen Bentham. Dumonten aipamenetarik lehenengoak, Traites de legislation civile et penale delakoak, Panoptique (iii.
|
|
2003
|
|
|
Bere lagunengana jo dugu oriotarraren inguruan aritzeko.
|
Haren
lanaz, izaeraz, poetikaz, pentsaeraz, haserrealdiez, eskuzabaltasunaz eta umoreaz jardun dute eta, besteak beste, polemikak bizirik dirauela gogorarazi digute. Jorge Oteiza Fundazio Museoaren gorabeherak ezbaitira itzalifundatzailearekin batera.
|
|
|
Jaimeren omenez berbalditxu hau egiteko eskatu eustenean Euskaltzainditik, ezin nik ezelan be ezetzik emon: aspaldiko laguna eta sarritan lankidea neban Kerexeta jauna,
|
haren
lan eskergearen txalotzaile izan naz beti, beragaz batera eta egun berean jaso neban Euskaltzaindiagandik ohorezko izendapena, eta ganera neuk emon behar izan neutsan azken agurra, Eleiza Amaren izenean, Elorrioko parrokian, joandako abuztuaren bostean.
|
|
|
Gainera, zin egingo zukeen beste ariketa baten ere aldaketak zeudela. Zalantzarik ez zegoen,
|
haren
lana zen; baina zelan lortu zuen beraren letra hain zehatz kopiatzea. Eta zelan lortu zuen azterketa bere eskuetara iristea?
|
|
|
Europatik Ameriketara joan zen orduan eta han Estatu Batuetan historiaz eta politikaz egin zituen artikulu, hitzaldi eta liburuengatik jakitate eta zuhurtzia handiko hiritar fama erdietsi zuen, bat batean bere azken liburua amaitu aitzin, han berean, 68 urteetan, 1975ean hil zen arte.
|
Haren
lanak frantsesentzat ezezagunak egon badira ere aski luzaz, orain non nahi aurki daitezke frantsesez itzulirik.
|
|
|
Ez zen ordea orduan argitaratu L, effort missionnaire des Basques à travers les siècles deitu
|
haren
lan hura eta galdutzat emana izan zen. Baina hona non, suertez, Uztaritzeko Insausti baitan, Jean Claude Larrondek aurkitu berri duen haren kopia bat eta, horrela, laster argitaratuko omen du Biarritzeko Biltzarraren beste lan askorekin batean.
|
|
|
Txomin Peillenek, 1983an Egiategiren lehen liburua argitaratzeaz gain
|
haren
lanaren atal aurkituberri baten transkribapena egin du (2002 urtean). Oraindik argitaratu ez bada ere, transkribapena Filosofo Huskaldunaren Ekheia II izenburuaz Euskaltzaindiaren Azkue Bibliotekan dago ikusgai.
|
|
|
Irakasle eskolen euskalduntzea bultzatu zen; zenbait tokitan euskara irakasteko klaseak indartu edo martxan jarri ziren; eta, Zientzia Fakultateko irakasleen aholkuaren ondorioz, Euskara Zientifikoa irakatsi zen arestian aipatutako 3 fakultateetan (Donostiako Kimika Fakultatea, Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea eta Leioako Zientzien Fakultatea) 89 Monrealen garaian() sortu zen Euskara Batzordea(), nahiz eta une hartan erabakiak hartzeko gaitasunik ez izan eta errektorearen aholkulari lana bete, bereziki Unibertsitatearen Estatutuetan euskararen tokia eztabaidatzean90 Garai berekoa dugu Euskara Kabinetea (1981). Hasierako helburuak eta sorrerak sortutako itxaropenak zabalagoak izan arren, nagusiki, unibertsitateko testuak eta idazkunak euskaratzera eta ikasle, langile, zein irakasleentzako euskara ikasteko klaseak prestatzera bideratu zen
|
haren
lana. Jazinto Iturberen ustez, Kabineteak «ez du bere betebeharra betetzen edo nire ustez bete lukeena, hau da, Fakultate bakoitzaren ekintzak bultzatu eta koordinatu.
|
|
|
UEUk berak ere plazaratu zuen bere iritzia. UEUren idazkaritza taldearen aburuz, euskararen aldeko dinamikak sortutako premiak erantzuteko erakundea zen UZEI.
|
Haren
lanak, hiztegiak alegia, oso baliotsuak ziren, bai UEUn antolatzen ziren ikastaroetan eta mintegietan, bai eta edozein irakaskuntza zentrotan euskaraz lan egin nahi izanez gero ere; bestalde, egindakoaren behin behinekotasunaz jabetuta zeuden egileak, etengabe berritzen baitzituzten beraien proposamenak. Agiriaren bukaeran, hasitako lanean gogoz jarraitzeko eskatzen zion UEUk UZEIri12.
|
|
|
Erakunde horietan, ordea, euskal irakaskuntzak ez zuen tokirik43 Beraz, Udako Unibertsitatea izan zitekeen hutsune hori bete zezakeen erakundea.
|
Haren
lana kultura zabaltzea, diplomak ematea eta ikerketa bateratzea izan litzateke, euskaraz betiere. Harluxetek, bere alde tik, Ipar Amerikako unibertsitate sarearen funtzionamendua azaldu ondoren, bi atal azpimarratu zituen.
|
|
|
Egoera hori azal lezakeen arrazoietako bat “dieta miragarrien” gorakada da, oinarri zientifikorik gabea, elikagai taldeak ezabatzen baitituzte. “Burdina hemoglobinaren funtsezko osagaia da, odoleko globulu gorrietan dagoen proteina, eta oxigenoa biriketatik zelula guztietara garraiatzean datza
|
haren
lana. Mineral horrek hemoglobinak bere funtzioak egoki betetzen laguntzen du.
|
|
|
Suitzan egindako biltzar zientifiko batean, Harvardeko Medikuntza Fakultateko David Sinclair doktoreak jakinarazi du nola identifikatzen den resveratrola zenbait ardo beltzetan, klima nahiko latzetan ekoizten baitira. Eta
|
haren
lanaren xehetasun zehatzak “Nature” aldizkarian argitaratzen dira. Hala ere, molekula horietatik abiatuta bizitza luzerako botika bat egiteko aukera urruneko aukera gisa planteatzen da, eta, horretarako, gutxienez hamar urte itxaron da.
|
|
|
–Azalera. Agerian geratzen den geruza da, eta
|
haren gainean
lan egin behar da. Bertan metatzen dira landareak elikatzen dituzten elikagaiak eta materia organikoa.
|
|
|
Izan ere, Patxik bazekien aurrez aurreko borroka ez zitzaiola artean komeni, eta edozein aitzakia ontzat hartzen zuen don Kosmeren eta don Esteberen bidea saihesteko.
|
Haren
lana inurri batena izanen baitzen, azken finean, alea hartu eta gorde, gaur bai eta bihar ere bai, ikasleekiko eta haien gurasoekiko harremanak zainduz eta indartuz.
|
|
|
Hori ere bai bainekien, eta horrexegatik gogoko zuela Hendaiaraino joaten ziren espresetan bidaiatzea. Baina hiru bagoiak zeharkatu arte ez nuen argi izango iluntze
|
hartan
lanik egingo nuen ala ez, egunari koipea aterako nion ala ez. Gainera, sakela bete diru joango banintz.
|
|
|
Hamabost bat asko jota, gehienak haize orratza baino bakartiago. Eta tunelek eskaintzen duten erraztasuna gorabehera, gau
|
hartan
lanik ez egitea erabaki nuen. Baina lehen  bagoiko lehen konpartimentuetara iristen ari nintzela, gutxienik ustean, begiz jo nuen.
|
|
|
" Trenean lana, kanpoan afana". Eta trenaren irteera atzeratzen ari zela, azkenean gau
|
hartan
lan egitea erabaki nuen. Emakumeari gutxienez gutuna atxemango nion.
|
|
|
Ekintzak ez zuen aparteko zailtasunik. Berak ezagutu zuen zibilen patruilen kontra eraso egiten zen aspaldiko garai hura, eta
|
haren aldean
lan erraza zirudien maisuarenak. Hala ere, hasieratik harritu zituen Idoiak ekintza berak bakarrik egiteko erakutsi zuen aldarteak.
|
|
|
Nahikoa garbia dirudi aipatutako pasarteak zientzialariaren egoera ‘normaldua’ deskribatzen duela, Kuhnek egin antzera: eraikin bat dago, zientziaren egitura antolatu bat, zientzialariari oro har onartutako arazoen ikuspegi bat ematen diona eta non
|
haren
lana ongi egokitu daitekeen. Hori Kuhnen oinarrizko puntu baten antzekoa da:
|
|
|
–Eta Zerbitzu Zentral
|
harentzat
lan egiten zuen? –bisitariak nire gogoetatik atera ninduen.
|
|
2004
|
|
|
Aranari bakarrik deitzen zaio «Maisua», maiuskulaz, eta haren izena sakralizaturik bezala agertzen da, hark esanak edo idatziak betiko egiak bailiran transkri batuz. Aldizkariak ia zenbakiro ekartzen ditu Aranaren pasarteak «Páginas del maestro» sailean, edo
|
haren
lanei buruzko iruzkinak, gehienetan hitz be rrien inguruan. San Andres egunarekin, 1930eko azaroaren 30ean, Euzkerea koek omenaldi hunkigarri bat egin zioten Arana maisuari Bilbon.
|
|
|
zitzakeen gauzak berak baino hobeki. Ondokoei egokitu zaigu berak proposa turiko bidea arteztu, birrnoldatu eta hobetzea, gure atzetik datozenek gurea zu zenduko duten bezalaxe, baina beti ere
|
haren
lana kontuan izanda, hark azpi marraturiko hutsuneak konpontzea helburu. Edonola ere, ene ustez, ez orduan, ez eta geroago ere euskaraz ezertarako arduratu ez zirenen jarraitzaile ideolo gikoak ez dira nor noiz eta orain, ehun urte geroago, Aranaren akatsak dema gogikoki salatzen jarduteko.
|
|
|
Hizkuntzaren Fdosofia XX. mendearen hasiera aldera sortu zela esan ohi da. Fregc rionartu ohi zaio aitzindari lana,
|
haren
lanetan hasi baitziren agertz.en gero, mende osoanbarrena, Hizkuntzarcn Filosofiak aztertuko zituen gaiak. Gai anitz jorratu du HizkuntzarenFilosofiak.
|
|
|
Hemen soilik irizpidc sailkatzaiieak esango digu gauza bat artciana den ala ez, eta hori askotan artetik at dago: Duchampartista moduan sailkatzen bada, orduan
|
haren
lanek artea osatuko dute; bcstela, ez. Dcnadcn. horrela arazoa desbideratu bestc ezcr ez dugu cgitcn, Duchamp artista den ala cz jakitcko, irizpide sailkatzailca ez dena erabili behar baitugu. (2) Arte kontzcptua analizatu nahi duenean, Weitzek honako tesi hau babesten dueladirudi, alegia:
|
|
|
Datu base hori ongi garatzeko, beharrezkoa da mundu mailako lankidetza eta datu zehatzak ematea. ComBaseren web orrian
|
harekin
lan egiteko gomendio guztiak ematen dira. Era berean, laneko jarraibideak eta datuak prozesatzeko modua lor daitezke.
|
|
|
Salomé Ballesteros medikua Toxikologiako eta Auzitegi Zientzietako Institutu Nazionaleko Informazio Toxikologikoaren Zerbitzuko perretxikoetan aditua da.
|
Haren
lana Espainia osotik egiten diren deiei erantzutea da, bai pazienteei, bai senideei, 112 unitateko langileei eta, batez ere, lankide medikoei, bai lehen mailako arretako zentroei, bai larrialdiei edo ospitaleetako ZIUei, aholkularitza bila. Zenbat?
|
|
|
Avilako gunea eraikitzearen arrazoia da ESAk “bere urtaroak eduki nahi zituela hurrengo planeta misioekin harremanetan jartzeko, orain arte NASAkoak erabiltzen baitzituen”, azaldu zuen atzo Vicente Gómezek, Astronomia Espazialeko Europako Zentroko zuzendariak. “Venus Express” aren ondoren, Cebrerosko zentroak “Smart 2” misioa kontrolatuko du 2007ko azaroan, eta
|
haren
lanak Ilargian, 2010ean “Gaian” eta 2012an “Bepi Colombo” izango ditu ardatz, Merkuriori zuzenduta. Antena berria AEBetako Espazio Agentziaren estazioaren gainean eraiki da.
|
|
|
Egoki janzten ziren, egoki mugitzen ziren eta egoki hitz egiten zuten: auzi txiki eta ezdeusez arduratzen diren abokatu txukunen itxura penagarria zerien etxetto txuri
|
hartan
lan egiten zuten guztiei. Del Vallek irribarre mehe bat zabaldu zuen.
|
|
|
Aukera paregabea izan zuen, beraz, buru karratu haietan zerabiltzatzen ideia bitxien berri jakiteko. Hans, adibidez,
|
harekin
lanean ari ziren agente alemanen burua, benetako nazionalsozialista zen. Tipo argi samarra, hori bai, eta –haren itxura zakarra gorabehera– lanbide hartan ohi zen baino jantzixeagoa.
|
|
|
Ikek bere arbaso alemanen ondoretasuna ziren arrano begi argiak josi zituen bulego zabaleko atean. Bulego
|
hartan
lan egiten zuenetik anitz pertsonaia bitxi sartu ziren ate hartatik: militarrak, politikariak, enpresa gizonak...
|
|
|
–Edonon, edonor sekretura hurbiltzen bada, edota, are gehiago, jakinaren gainean egon eta jendarteratu nahi badu, hitz eman behar dugu gainontzekook
|
haren
lana belztuko, gutxietsiko eta erraustuko dugula. Prestigioa zapaldu diogu, beste inork haren lana kontuan har ez dezan.
|
|
|
–Edonon, edonor sekretura hurbiltzen bada, edota, are gehiago, jakinaren gainean egon eta jendarteratu nahi badu, hitz eman behar dugu gainontzekook haren lana belztuko, gutxietsiko eta erraustuko dugula. Prestigioa zapaldu diogu, beste inork
|
haren
lana kontuan har ez dezan.
|
|
|
Amak, berriz, nahiko lan izaten zuen sukaldearekin, baita etxean sekula bukatzen ez diren beste mila kontutxorekin ere –erosketak eta hornidurak; etxe tabernen itxura eta mantenua; neskameari eman beharreko aginduak eta
|
haren
lanei egin beharreko segizioa... –, eta, beraz, nahiz eta nire eskari apetatsuei behin baino ge hiagotan esaten zien ezetz, azkenean baietz esatera behartzen nuen, hark ere bere osasuna zaindu behar zuen eta: izan ere, gauzak muturreraino eramaten nituenean, sekulako txilioak egiten nituen, Oscar ipotxak ere miretsiko lizkidakeenak, Günter Grassen Latorrizko danborra ren protagonistak:
|
|
|
Biltzarraren bigarren egunean hots egin zionean abegitsuago aurkitu zuen Bazter. Baietz, geldituko zirela, arratsalde
|
hartan
lan egin behar zuela eta gau aldera, zortzietan, joanen zitzaiola bila. Baietz, biltzar tokira bertara.
|
|
2005
|
|
|
Nik gainera, oso gustura egin dut lan Eloi Beatorekin, ezagutzen nituen berak aurretik egindako lanak, Sobradumekin eta...
|
Harekin
lanean hasi nintzenean pilo bat lasaitu nintzen. Berak oso argi zituen gauza asko:
|
|
|
Eztabaida luze bat izan genuen eta gero joan ginen bozetara, eta hor argi eta garbi agertu zen ezetz. Eta oroit naiz biziki ontsa egun batez galdegin zidatela hori, eta ene erantzuna izan zen, «so egizu, nik ez diot galdegiten Legebiltzarrari erabaki dezala euskarari buruz zein den euskal ortografia edo joskera, ez baita
|
haren
lana. Baina ez da Euskaltzaindiaren lana ere politikan sartzea».
|
|
|
XX. mendearen bigarren erdialdeko funtsezko eskultore izandako Jorge Oteiza, abstrakzio geometrikora atxikia zen.
|
Haren
lana Euskal Herrian sortu zen, iragan mendeko 30eko hamarkadan, Aitzolen pentsamendua jaun eta jabe zen garaian. Oteizak, ordea, pentsamendu horri aurre egin zion, Lekuona, Balenciaga eta ezeri uko egingo ez zion euskal arte modernoan sinesten zuten beste abanguardiako gazte batzuek bezala.
|
|
|
Arretxek beti jakin izan du irakurleen espektatibei eusten, eta aldi berean zabaldu egin ditu. Hauxe da irakurleek idazle batengandik espero dutena, nolabaiteko itxaropen eta aurreiritzia
|
haren
lanaz, Harrera Teoriatik datorkigun" Igurikimen ortzi muga". Arretxe bidaia liburuak idazten hasi zen, bidea agortzear zegoela pentsa genezakeen momentuan, bidaia liburuak idazteari utzi gabe, umorea ardatz zuten liburuak hasi zen idazten.
|
|
|
1970etik Derioko Udako Ikastaroari lotuta egon zen. Ikastaro horren emaitza dira
|
haren
lanak: Bizkaiko Euskal Idazleak (1970), Euskal Deklinabidea (1975), Euskal Literatura I (1977), Euskal Literatura II (1978), Euskal Ortografia (1978).
|
|
|
Zure gogoetak eten beharrean zaude berriz ere, zeren eta delako leiho hartako gizonak ez du gogoetarik egiten, ez du komentariorik egiten.
|
Haren
lana berrien ematea da, berriak berrien gainean eta beste berri batetara pasatua da artean. Hona ELF petrolio konpainiako auzia:
|
|
|
Geroztik hark erranetan gaude.
|
Haren
lanak eta haren lanaz idatzi liburuak badira latinez, espainolez, frantsesez, italieraz, euskaraz... Frantsesezko azkena, guk dakigula, Francisco de Vitoria et la" Leçon sur les Indiens", 1997an agertua, Le Cerf argitaletxean.
|
|
|
Geroztik hark erranetan gaude. Haren lanak eta
|
haren
lanaz idatzi liburuak badira latinez, espainolez, frantsesez, italieraz, euskaraz... Frantsesezko azkena, guk dakigula, Francisco de Vitoria et la" Leçon sur les Indiens", 1997an agertua, Le Cerf argitaletxean.
|
|
|
Aurrejarrera erakutsi eta bere behar eta galderei arreta egin etxean, baino inoiz ez
|
haren
lanik egin.
|
|
|
Julio Caro Baraja.
|
Haren
lana historialariek sarritan ez dute ezagutzen, antropolo giatik hurbil dagoelako agian. Baina 1956 arte, zalantza barik, bera dugu his torialari sozial garrantzitsuena.
|
|
|
Jatorri arrunta Sangler Institutuko Mark Rossek (Cambridge, Erresuma Batua) X kromosoma% 99 baino gehiago sekuentziatzea lortu du.
|
Haren
lanak agerian uzten du bi sexu kromosomak (X eta Y) duela 300 milioi urte inguru eboluzionatu zirela bi kromosoma “arruntetatik”. Hau da, jatorri bera dute biek.
|
|
|
Prebentzio arloan, ikasle, irakasle eta gurasoei ere laguntzen zaie. ' Komunitate terapeutiko' deritzenetan oinarritzen da
|
haren
lana.' Zertan dautza. Komunitate terapeutikoa da gure lanaren jatorria, gizarte txiki bat bezalakoa, non harremanak beste era batera ikasten baitira.
|
|
|
Hegoaldeko Mediterraneoan, tenperaturak nahiko handiak direnean, ugaltze aldia luzea da; iparraldean, berriz, Kataluniako kostaldean, ugalketa udako hilabeteetan bakarrik gertatzen da, ugaltzeko tenperatura egokiak 24 ºC ingurukoak direnean.
|
Haren
lanak erakusten duenez, desplazamendu hori uraren tenperatura igotzearen ondorio da, aspalditik hitz egiten den zerbait. Zenbat graduez ari gara?
|
|
|
irudiak zuzenean jar daitezke lehendik dagoen gainazal batean (adibidez, mahai batean edo tiradera altzari edo antzeko altzari baten goialdean), edo zurezko edo kartoizko xafla bat bila daiteke, belenaren oinarri gisa erabiltzeko. Bigarren aukera horren abantaila da
|
haren gainean
lan egin ahal izango dela, azalera zikindu edo hondatzeko eta altzariak hondatzeko arriskurik gabe. Ukuilua egurrez edo kartoiz egin daiteke.
|
|
|
Haren laguna beste bat zen, gizonezkoa, eta ez bereziki polita. Neska honek, Madokak,
|
harekin
lan egiten zuen. Horrelako lankideak behar genituzke geuk ere.
|
|
|
Kartzelatik igaro ostean asko kostatu zitzaion lana aurkitzea. Tailer zikin
|
hartako
lana aurkitu zuenerako urte bi zeramatzan besteon eskuzabaltasunetik bizitzen, eta horrek erre egiten du, gizon otzanena ere sutan jarriko luke horrek.
|
|
|
Eta kostata lortu zuen azkenean erdia Labartzara eramatea.
|
Hura
lana!
|
|
|
Ikuskari hura ere, beste asko bezala, demokrata zen orain, magiaz, eta aire berrien bultzatzailea. Juliori esan zion ezen, auzo
|
hartan
lanean jarraitu nahi bazuen, euskaltegira edo akademia batera joan zuela, auzoko haurrek euskaraz hitz egiten baitzuten etxetik.
|
|
|
Azterketa egiteko lana MIT (Massachussets Institute of Technology) ikerkuntza institutuko talde bati eman zioten; lanaren zuzendariak Meadows senar emazteak izango ziren. Lantalde
|
haren
lanaren emaitza gisa, 1972an Meadows Txostena atera zen argitara," Hazkundearen mugak" izenburu adierazgarriaz, mezu garbia baitzuen, Txostenaren aurretiko azken 20 urteetan zehar gertatzen ari zen hazkunde ekonomiko kontrol gabearentzako muga fisikoak badirela alegia. Txosten hura, zenbaitek katastrofistatzat jo bazuen ere, gizarte osoari zabaldutako arreta dei garrantzitsu bat izan zen.
|
|
|
Edo bai, gehienez ere miretsi edo mespretxa dezagun gizona, baina irakur dezagun
|
haren
lana. Zeren Txillardegi orain dela 30 urte Parisen bizitzen geratu izan balitz, eta idatzi duen guztia frantsesez idatzi izan balu ere, oso lan onak izango ziren.
|
|
|
Grotiusen eraginak, bestalde, gaur arte iraun du nazioarteko zuzenbidean. Begien bistakoa da, hortaz, zaharkitu baino, gaurkotasunez betea dela
|
haren
lana.
|
|
|
Humboldtek" giza-formazioa" aztertzen duenean, beraz," hizkuntza" kontuan hartzeko beharra ikusten du eta, egiaz, bai gizakiaren handitze kognitibo intelektuala bai hobetze etiko morala planteatzerakoan. Honi buruzko ideia esanguratsuenak bilduko ditugu jarraian eta, hasteko, garrantzitsua da berriz ere azpimarratzea formazio prozesu horretan handitze eta hobetze horiek elkarren osagarri direla, alegia, batek ezin duela bestea ordezkatu eta honek ere ezin duela
|
haren
lana egin. Gure aldetik, ordea, hizkuntzak hemen duen zeregina nabarmendu nahi dugu, ze, azken batean, tresna edo bitarteko hori gabe inork ezin du bere ezagupen esparrua zabaldu ezta bere burua ondu ere.
|
|
|
– Alabaina –zehazten zien geroago Yves pentsalari filosofoak– Polizia ez da herresten aferetan sartzen,
|
haren
lana aberatsak zein erdi aberatsak herresten gutizia sozial jeloskor eta herratsuaren zurrunbilotik at begiratzea da. Besterik ez.
|
|
|
Eta orduan azaldu zion Kafkak arotzari aulki
|
hura
lanerako behar zuela, idazteko premiazkoa zuela ezinegona bere onena emango bazuen, eta erabat eroso bazegoen ezin zuela ondo idatzi. Eta ea nola idatziko zituen, Amerika, Metamorfosia, Gaztelua eta buruan zeuzkan istorio kafkiar haiek guztiak, baldin eta aulkiak bizkarrean minik egiten ez bazion.
|
|
|
Hala iruditzen zait behintzat. Lehen ez nuen gehiegi maite
|
haren
lana. Paisaiaren egokierarekin aski zuela iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Hitzaldiak ematera azaltzen zen urtero nire sorterrira, bagenuen neskazahar bik kudeaturiko paper eta liburu denda bat, Eguberrietan sarrerako beiraduran irakurri genuen" Bihar A. idazlea bere azken liburua sinatzera etorriko zaigu".
|
Haren
lanak han zeuden apalean, baina urtean bitan liburuak oparitzen zizkidan arreba nagusiak ez zidan inoiz A.ren lanik eskaini, ezta sinatutakorik ere. Aitak erosiak izan behar zuten.
|
|
2006
|
|
|
Oraingoan Herbeheretako Wageningengo unibertsitateko Johannes Petrus Franciscus Gerardus Helsper irakaslearen gidaritzapean egindako ikerketa baten arabera, Fritillariak azeri usaina sustantzia soil batekin sortzen du, terpeno sulfuroso bat. Konturatzerako satorrak uxatzen dituen gai miragarriren bat eskainiko digute, lore eder hauek pixkanaka gure baratzetatik desagertuko dira eta
|
haren
lana produktu sintetiko batekin egingo da. Dagoenerako enpresari bihurriren bat terpenoaren formularen atzetik dabil, azeri.
|
|
|
Auzoko medikuak be ez eritxan bape egokia Joeren portaerari, parkatu, Joxerenari. Baina
|
harek
lan franku eukan emazteagaz. Hor ikusten zan hamaikagarrenez ume jaiobarri abandonaturen bategaz, burusi zikinetan bilduta etxerako bidean.
|
|
|
Azkenean, dan dana ondo amaituta itxi ahal izan ebanean, erregea, hain egoan zahar eta gaixo, ze ez eban gogoratzen zergaitik igaro izan eban bizitza osoa erritmo zoro
|
haretan
lanean.
|
|
|
62 urterekin, Arabako langile porrokatu honek bere lana aintzatetsita ikusi du Nardiz sarietako batekin, abeltzaintzan egin duen bideagatik. Sariak, gainera, badu halako balio erantsi bat,
|
haren
lana hobekien epai dezaketenek eman baitiote saria: beraren lankideek.
|
|
|
Psikologia horren osagarri dira gorrotoa, erruduntasuna, traizioa, desenkantua... Garai
|
hartako
lan gehienek oinarri jakin bat dute: gatazkan guztizinplikaturik dauden pertsonaiak hartzen dituzte ardatz.
|
|
|
Habermas ek eta beste batzuek ikusi dute
|
haren
lanetan nolabaiteko posizio unibertsalista zuhurra: Weber-ek arrazoiaren garapen orokorra deskubritu du, gizadiaren historia bera azalduko lukeena.
|
|
|
Agentziek, beraz, mota horretako organizazioei eskatu ohi zaien ardura (diligentzia) izango dute beren jardueran, eta iragarleenganako ohikoa den leialtasuna eta fede ona gorde dute. Horrek guztiak publizitate agentzia behartzen du
|
harentzat
lan egiten duen enpresabu32 (Alonso, 1999: 172; Santaella, 2003:
|
|
|
Eskariaren eta eskaintzaren arabera. Artelanak, oro har, denborarekin errebalorizatzen dira, baina gerta daiteke autore bat modan egotea eta
|
haren
lanek balioa galtzea, adibidez. Hori da ondasun ukigarrietan inbertitzeko arrisku nagusia.
|
|
|
ura, elikagaien segurtasuna, giza eskubideak eta hezkuntza. Eta El Salvadorren kontraparte bat dugu, eta
|
harekin
lan egiten dugu larrialdietan. Dominikar Errepublikan gaude, halaber, elikagaien segurtasuna, basoberritzea, osasuna eta animalien errotazio funtsa lantzen dituzten proiektuekin; Kuban, Kolonbian eta Perun, non komunitate indigenen eskubideen alde borrokatzen garen.
|
|
|
Solé taldeak tumoreen egonkortasunean oinarritutako bat du.
|
Haren
lanaren abiapuntua da tumorea egokitzen den sistematzat hartzea, eta egokitzapen horren ondorioz zelulak bere genomaren kontrola galtzen duela. Hori gertatzen denean, zelulak bere nukleoko DNAren akatsak zuzentzen ditu, zelula osasuntsuetan guztiz ohikoa den prozesua, eta emaitza kontrolik gabeko ugaritzea da.
|
|
|
“Kontsumitzaile batek jasotzen duen zerbitzuak kalitatezkoa izan behar du beti, eta faktura ordaintzen denean ordaintzen da” Kontsumitzaile batek jasotzen duen zerbitzuak kalitatezkoa izan behar du beti, eta faktura ordaintzen denean ordaintzen da”, dio erakunde horretako bozeramaile David Hurtadok. “Ez du zentzurik, halaber, langile baten soldataren osagarritzat hartzeak; aitzitik, bermatu egin behar da
|
haren
lana ondo ordainduta dagoela”, erantsi du jatetxe eta hoteletako langileei buruz, tradizionalki eskupekoak ezagunagoak izan baitira. Baina orain ez dira hainbeste.
|