2000
|
|
Euskaldunak, espainolak, frantsesak. Horra hor
|
hiru
nortasun ezberdin, batzuen iritziz hirurakkontrajarriak, beste batzuen ikuspegitik, ordea, bata beste bietan integragarria (euskalduna eta espainola, edo euskalduna eta frantsesa, aldi berean). Gatazka horretanetengabeak dira nortasun horien eraikuntza eta desegituraketa prozesuak, nortasunakez baitira betiko emanak, eta gizarteko prozesuen barnean kokatzen baitira.
|
|
MikeCormack ek ondo dioen legez, hizkuntzarik gabe ez litzateke existituko eremu publikorik8 Hartara, gizarte batean populazio osoak ezagutzen duen hizkuntza bat badago, hizkuntza hori estatuak era hegemonikoan erabiltzen duelarik, eta beste hizkuntza batbadago, populazioaren zati batek soilik (elebidunak) erabiltzen duena, gizarteko kideguztiek parte hartzen duten eremu publikoa aurkituko dugu, batetik, eta beste eremupubliko txikiago bat, non elebidunek soilik har dezaketen parte, bestetik. Beraz, euskalkasuan,
|
hiru
eremu publiko ezberdin bereiz ditzakegu gutxienez: bi hegemonikoak, bakoitza lurralde batean eta hizkuntza batean (espainola eta frantsesa); eta besteagutxiengotua, zeina euskaraz garatzen baita, eta bere ahalmena lurralde osoa hartzeaizan litekeelarik.
|
|
Taula berean ikus daitekeenez,
|
hiru
kanal multzo antola daitezke audientziarenarabera: lehenean, nagusitasuna dutenak daude, hots, TVE1, Tele, ETB2 eta, neurriapalagoan, Antena; gero, kopuru aldetik bigarren mailakoak direnak (TVE2 etaETB1) eta, azkenik, ordu gehienetan kodifikatuta dagoen Canal Plus eta, berez emisio esparrua mugatua dutelako, jende gutxiagorengan heltzen direnak:
|
|
Bizkaiari dagokionez, taulan ikusten den modura, audientzia handiena eskuratzenduten
|
hiru
kanalak (TVE1, Tele eta ETB2) kopuru bertsuetan mugitzen dira. Pittinbat gutxiago du Antena kateak eta geroago datoz TVE2, ETB1 eta telebista lokalak (guztira% 6,2 aipagarriaz).
|
|
Irrati emandegi handi eta txikien arteko muga argiago marraztuta dago Nafarroan, bertan
|
hiru
irratiren artean eskuratzen baitute entzuleriaren ehuneko 65,1 Aipaturikohirurek emititzen duten programazioaren zatirik handiena Madrilen buruturikoa da.Irratigintza lokala egon badagoen arren, ez du entzule kopuru handirik eskuratzen.
|
|
Egunkariak, irrati emandegiak eta telebista kateak dira aztergai ditugun hedabideak, eta
|
hiruren
kasuan Hego Euskal Herriko populazioa hartu dugu erreferentzia modura, beti ere, hamalau urtetik gorako gizon emakumeen portaera mediatikoa jorratuz.
|
|
Egunero 129.435 zabaltzen ditu batez beste (OJD, 1999). Kazeta honekHego Euskal Herrirako
|
hiru
edizio nagusi dituen arren (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa), lehen biak dira kuantitatiboki garrantzi handiena dutenak5 Bi herrialde horietaneskuratzen dituen salmenta kopuruak kontuan hartuta (23.466 eta 103.355 ale, hainzuzen ere), ezin da ukatu bertako egunkari hedatuena dela.
|
|
Zenbaki horietan ikus daitekeenez, enpresa berekoak (hedabideen egituraenpresarialari buruzko informazio gehiago 3 kapituluan dator) diren EL CORREO etaEL DIARIO VASCO dira egunkaririk irakurrienak eta, kopuruz, atzerago dator ELDIARIO DE NAVARRA iruñearra. Lehen
|
hiru
horiek, gehi, irakurle kopuru aldetikaskoz apalagoak diren EL DIARIO DE NOTICIASek eta EL PERIODICO DEALAVAk badute beren arteko erlaziorik, audientziaren banaketari dagokionez, hainzuzen ere. Bakoitzak bere mailan, baina guztien kasua da, oso indartsuak diraprobintzia bakarrean edo bitan, baina garrantzia galtzen dute Hego Euskal Herrimailan kalkuluak eginez.
|
|
Frantziar estatuarentzat garrantzitsua zen era berean, tokiko irratiei askatasunosoa ez ematea, bere menpetik ihes egin eta bere aginpidea iharduki baitzezaketen.Honela, 1980an, Frantziar gobernuak deszentralizaturiko irratiren
|
hiru
esperientziapilotu burutzeko agindu zion Radio Franceri. 1981ean gobernu sozialista berriak bideaeman zion Radio Franceren deszentralizazio prozesuaren zabalkuntzari.
|
|
Oro har,
|
hiru
irrati soziatibo bereizten dira Ipar Euskal Herrian: Gure Irratia, Irulegiko Irratia eta Xiberoko Botza.
|
|
(24 Art.) 36 Ildo honetan, Euskal Herriko Hautetsien Kontseiluakaurkeztu eta udalen arteko Departamenduko Lankidetza Batzordeak 1996ko ekainaren3an azterturiko kandidaturaren ondorioz,. Euskal Herria? izeneko pays delako batsortua izan zen 1997ko urtarrilaren hondarrean.Estazio bakoitzak bere hedapenaren eta kazetaritza lanaren eremuan atzera egiteko arriskuaren beldurra izan zitekeen, hots, isolamendu esklerotikoaren arriskuarena.Irulegiko Irratia da honelako joera gutxien islatzen duena,
|
hiru
irratien arteko harremanak beti dinamizatu baititu, eta bereziki Pirinioetako hegoaldeko irratiei (XorroxinIrratia, Euskal Herri Irratia...) zabaldu izan baitzaie, eta Frantzia osoko eskualdeetakohizkuntzen irratien arteko harremanak sortzen asko lagundu baitu. Hala eta guztiz ere, irrati bakoitzak bere herrialdearen nortasuna eta, batez ere, nortasun linguistikoagordetzera jotzen du.Estazio bakoitzaren identitateak atzera egiteko arriskua, nolabait konpondua izanda, azken urteotan Iparraldeko (Ipar Euskal Herria) hiru irratien artean martxan jarri denprogramazio komun garrantzitsuarekin, EAEko edota Nafarroako irratiekiko informazioeta emankizunen trukaketa sare ugarirekin, eta 1997ko ekainaren 10ean zailtasunezsortu zen. Euskal irratiak elkartearekin.
|
|
izeneko pays delako batsortua izan zen 1997ko urtarrilaren hondarrean.Estazio bakoitzak bere hedapenaren eta kazetaritza lanaren eremuan atzera egiteko arriskuaren beldurra izan zitekeen, hots, isolamendu esklerotikoaren arriskuarena.Irulegiko Irratia da honelako joera gutxien islatzen duena, hiru irratien arteko harremanak beti dinamizatu baititu, eta bereziki Pirinioetako hegoaldeko irratiei (XorroxinIrratia, Euskal Herri Irratia...) zabaldu izan baitzaie, eta Frantzia osoko eskualdeetakohizkuntzen irratien arteko harremanak sortzen asko lagundu baitu. Hala eta guztiz ere, irrati bakoitzak bere herrialdearen nortasuna eta, batez ere, nortasun linguistikoagordetzera jotzen du.Estazio bakoitzaren identitateak atzera egiteko arriskua, nolabait konpondua izanda, azken urteotan Iparraldeko (Ipar Euskal Herria)
|
hiru
irratien artean martxan jarri denprogramazio komun garrantzitsuarekin, EAEko edota Nafarroako irratiekiko informazioeta emankizunen trukaketa sare ugarirekin, eta 1997ko ekainaren 10ean zailtasunezsortu zen. Euskal irratiak elkartearekin. Egitura federatzaile honek hiru irratienkoordinazio politikoa du.
|
|
Hala eta guztiz ere, irrati bakoitzak bere herrialdearen nortasuna eta, batez ere, nortasun linguistikoagordetzera jotzen du.Estazio bakoitzaren identitateak atzera egiteko arriskua, nolabait konpondua izanda, azken urteotan Iparraldeko (Ipar Euskal Herria) hiru irratien artean martxan jarri denprogramazio komun garrantzitsuarekin, EAEko edota Nafarroako irratiekiko informazioeta emankizunen trukaketa sare ugarirekin, eta 1997ko ekainaren 10ean zailtasunezsortu zen. Euskal irratiak elkartearekin. Egitura federatzaile honek
|
hiru
irratienkoordinazio politikoa du. Bere helburuak honako hauek dira:
|
|
Bere helburuak honako hauek dira: interes orokorreko etagertuko irratsaio pluralista eta profesionalen (programazio komuna) eraketa; kalitatearen (entzumen eta ekoizpenaren erosotasuna) hobekuntza; giza eta teknika ahalbideenkalitatearen arrazionalizazioa (batez ere,
|
hiru
irratiak, numeris, sarean sartu etaemankizun komunetarako RDS ekipamendua jarriz).
|
|
–Euskal Irratiak elkartea,, euskal adierazpideko
|
hiru
irrati soziatiboen artekogarapen eta itun planaren aurreproiektuaren isla zehatza da, 1996ean. EuskalHerriaren antolamendu eta garapen eskemaren barruan aurkeztu zen proiektuautonomoa37 Hiru irratien artean beste hurbilpen saiakera batzuk izan ziren 90ekohamarkadaren hasieran38, batez ere Irulegiko Irratia eta Euskal Kultura Institutuareneskutik. Saiakera hauek egunero 9: 30etan hiru irratietan aurkeztu eta hauetariko irratibatek edo bik ekoitzitako emankizun kultural komunen sorkuntza ekarri zuten39, etabaita Euskal Kultura Elkarteak sorturiko prestigiozko literatura emankizun bat ere, 1995ean bertan behera utzi behar izan zutena, arras kritikatua izan zelako40.1997/ 98 sasoiko Mediametrieren galdeketaren arabera, Irulegiko Irratia, Europe1en atzetik ozta ozta, Ipar Euskal Herriko irrati entzunenen arteko bederatzigarrenpostua lortu zuen, entzuleria tasaren %5, 7rekin.
|
|
–Euskal Irratiak elkartea,, euskal adierazpideko hiru irrati soziatiboen artekogarapen eta itun planaren aurreproiektuaren isla zehatza da, 1996ean. EuskalHerriaren antolamendu eta garapen eskemaren barruan aurkeztu zen proiektuautonomoa37
|
Hiru
irratien artean beste hurbilpen saiakera batzuk izan ziren 90ekohamarkadaren hasieran38, batez ere Irulegiko Irratia eta Euskal Kultura Institutuareneskutik. Saiakera hauek egunero 9: 30etan hiru irratietan aurkeztu eta hauetariko irratibatek edo bik ekoitzitako emankizun kultural komunen sorkuntza ekarri zuten39, etabaita Euskal Kultura Elkarteak sorturiko prestigiozko literatura emankizun bat ere, 1995ean bertan behera utzi behar izan zutena, arras kritikatua izan zelako40.1997/ 98 sasoiko Mediametrieren galdeketaren arabera, Irulegiko Irratia, Europe1en atzetik ozta ozta, Ipar Euskal Herriko irrati entzunenen arteko bederatzigarrenpostua lortu zuen, entzuleria tasaren %5, 7rekin.
|
|
–Euskal Irratiak elkartea,, euskal adierazpideko hiru irrati soziatiboen artekogarapen eta itun planaren aurreproiektuaren isla zehatza da, 1996ean. EuskalHerriaren antolamendu eta garapen eskemaren barruan aurkeztu zen proiektuautonomoa37 Hiru irratien artean beste hurbilpen saiakera batzuk izan ziren 90ekohamarkadaren hasieran38, batez ere Irulegiko Irratia eta Euskal Kultura Institutuareneskutik. Saiakera hauek egunero 9: 30etan
|
hiru
irratietan aurkeztu eta hauetariko irratibatek edo bik ekoitzitako emankizun kultural komunen sorkuntza ekarri zuten39, etabaita Euskal Kultura Elkarteak sorturiko prestigiozko literatura emankizun bat ere, 1995ean bertan behera utzi behar izan zutena, arras kritikatua izan zelako40.1997/ 98 sasoiko Mediametrieren galdeketaren arabera, Irulegiko Irratia, Europe1en atzetik ozta ozta, Ipar Euskal H... Gure Irratia %2, 5eko entzuleria kopurura igo da, 1994an erorketa indargetu ondoren.
|
|
Gure Irratia %2, 5eko entzuleria kopurura igo da, 1994an erorketa indargetu ondoren. Xiberoko Botza da
|
hiru
irratihauen artean gutxien entzuten dena, %0, 2ko entzuleria tasarekin soilik. Bere aldegogorarazi behar da, Zuberoa biztanle gutxien duen Euskal Herri osoko herrialdeadela.
|
|
Bere aldegogorarazi behar da, Zuberoa biztanle gutxien duen Euskal Herri osoko herrialdeadela. Mediametrieren galdeketaren desabantaila gisa aipatu behar da,
|
hiru
euskalirratien hedapen eremua baino askoz ere zabalagoa dena kontuan hartzen duela, etaRadio France Pays Basquek galdeketaren agintzaileak, Ipar Euskal Herri osora zabaltzen duela entzute eremuaren azalera. Irrati hauen ehunekoak askoz ere hobeak izangolirakete galdeketa honen emaitzak, herrialdeka egingo balira.
|
|
Irrati hauen ehunekoak askoz ere hobeak izangolirakete galdeketa honen emaitzak, herrialdeka egingo balira.
|
Hiru
euskal irratiek SIADECOri eskaturiko inkesta baten arabera, Irulegiko Irratiak bereganatze tasa handiadu Ipar Euskal Herrian (21.000 entzule) eta batez ere Behe Nafarroan, bere entzuleria eremurik handiena duena, %92ko euskaldunekin; hau da, 17.500 pertsonak,, ezagutzen dutela irrati hau, eta entzuleriaren %71 leiala da. Gure Irratiak, entzute eremu nagusia Lapurdin du (48.000 euskal hiztun baino gehiagorekin), eta24.000 entzule ditu Ipar Euskal Herrian, hauetarik 22.000 Lapurdin; hau %44, 4 da.Xiberoko Botzak, aldiz, 9.000 entzule ditu bakarrik; hau da, euskal hiztunen %1240 41.Azken inkesta honen arazoa da, euskal entzuleak bakarrik hartzen dituela kontuan; baina jada zehaztu dugun bezala, Irulegiko Irratiak eta Xiberoko Botzak badituztezenbait emankizun, inkesta, elkarrizketa... frantsesez.
|
|
Ildo honetan, CSA (Conseil Superieur de l. Audiovisuel/ Ikus entzunezkoen Kontseilu Gorena), gaian itsutu gabe,
|
hiru
irratiek euskal preso politikoen egoerari buruko informazioa ematen dute. Presoenoihartzuna, deritzan emankizunean, zenbait sostengu elkarterekin txandakatuz, Ahaideak barne, egitendena.
|
|
entzuleria, Euskal Kultur eta Kirol Elkarteak, Euskal Kultura Institutua, Euskal Presoen aldeko Sostengu Elkartea42, mugaz gaindiko hedabideak... Batez ere,, entzuleriaren diru-laguntza erregular eta harrigarriak dira finantzamenduiturri nagusi eta berezienak?. Hala ere,?
|
hiru
irratiek finantzamendu modu erregularbat asmatu dute, nahiz eta nahikoa arraro izan. Harpidetza iraunkorrak dira edota entzuleriaren nolabaiteko ordainketak, entzuleek beren banku kontuetatik hilero automatikoki zorduntzea onartzen baitute, irratiekiko duten atxikimendu sendoa erakutsiz? 43.Diru laguntza erregular horiez gain, euskal irratiek sentsibilizazio eta harpidetza kanpainak egiten dituzte beren kazetaritza eremuko biztanleriaren artean.
|
|
Lehen bienkasuan kontrol sistema horretatik kanpo daudelako eta, GARAri dagokionez, sortu berria izanik, aztertuaizateko beharrrezkoa zen denbora bete ez duelako.
|
Hiruren
kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta handiak lortu gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere D... ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak.
|
|
Egunkariz egunkari begiratuta, berriro ere ikusten ditugu antzekotasunak etaezberdintasunak. Lehenen artean, jadanik aipatu ditugun
|
hiru
joera hauek:
|
|
|
Hiru
datu hauek hauxe erakusten digute: egunkariek Euskal Herria islatzean azpimarratzen dituzten erreferentzia eremuak gehiago baldintzatzen ditu hedabideen ideologia politikoak beren hedaduraren araberako izaerak baino.
|
|
Egunkari guztiak batera aztertzen baditugu, ondorio argi batzuk atera ditzakegu.Batetik, Euskal Herriarekin soilik zerikusia duten artikuluei dagokienez,
|
hiru
arlo edogai nabarmentzen dira: euskara, kultura eta gizartea (argitu dezagun. Euskal Herriarekin soilik zerikusia izateak?
|
|
Agerian dagoenez, alde handia dago EUSKALDUNON EGUNKARIAtik (albisteen
|
hiru
laurden Euskal Herriari baitagozkio) EL CORREOra (albisteen erdia diraEuskal Herriarekin lotura dutenak). Baina guztiek, baita Espainiaren batasunaren aldeko jarrera agerian dutenek ere, beren izaera lokala dela medio, Euskal Herriko errealitateaz ari dira neurri handi batean.
|
|
Ekonomia gaiek oso irudi ezberdinak eragiten dizkiete egunkariei,
|
hiru
multzoezberdin bereiz ditzakegularik: batzuek Espainia dute erreferentzia nagusi ekonomiazjardutean (EL CORREO, DIARIO VASCO edo DIARIO DE NAVARRA); bestebatzuek herrialde propioa (DIARIO DE NOTICIAS edo EL PERIODICO DEALAVA); azkenik, egunkari abertzaleek gehienbat Euskal Autonomia Erkidegoahartzen dute erreferentzia eremu nagusi modura gai honen inguruan.
|
|
e) Prime time aldian duten jarreraren arabera,
|
hiru
motatako telebistak daude: nagusitasuna eskuratu guran lehian daudenak, hauetariko batzuen itzalpeansortu diren, bigarren kanalak?, eta emisio esparru mugatuagoa dutenak.7
|
|
Azken honi dagokionez, ETBren bi kanaletan informazio saioei emaniko denbora tartea erabat ezberdina da, lehenago ere azpimarratu dugunez. Euskarazkoan, informazioak prime time tartearen %13, 1 betetzen dueta ETB2ren kasuan, aldiz, %42, 1 Beraz,
|
hiru
aldiz pisu handiagoa dute albistegiekgaztelaniazko emisioan ETB1en baino.
|
|
Albistegien azterketa honek, mailakakoak, antz handia du bere sasoian Garcia keta Perales ek (1992) definitutakoarekin11 Hauen esanetan, formatu eta edukienalderdietatik gero eta antzekoagoak diren albistegietan miatzeko,
|
hiru
azterketa mailamarkatzea komeni da. Lehenean, albisteetan aipatzen dituzten gaiak eta pertsonaiakzelakoak diren begiratuko da.
|
|
Geure ikerketan,
|
hiru
maila hauetako lehen biei egingo diegu kasu. Izan ere, ETBren albistegietan aurkezten zaizkigun gaiak, pertsonaiak eta hauen bidezzedarriztatzen den Euskal Herria nolakoa den jakitea da gure nahia.
|
|
Nafarroan eragina duten auziei buruzko albisteak kasurik hoberenean (gaztelaniazko albistegian) %6 diren bitartean, Euskal Autonomia Erkidegoan eragina dutenak %23tikgora dira. Gainera, azken hauei
|
hiru
herrialdeetako batean eragina dutenak (hotsAraba, Bizkaia edo Gipuzkoan) gehitzen badizkiegu, kopuru hau guztien erdi ingururairisten da. Hartara, Nafarroa ez da erreferentzia ETBko albistegi orokorrentzat.
|
|
Irratirakohedapena askoz mugatuagoa izan da, oztopoak aurkitu baititu horretarako. Gaur egunbere presentzia EAEko
|
hiru
hiriburuetan dituen frekuentzietara mugatzen da, COPErekin eta Cadena 100ekin programazioa banatuz, nahiz eta azkenaldiotan bere interesakEspainiar Estatu aldera (COPEn gutxiengoko parte hartzea Logroñon eta Murtzianfrekuentzia bana) ere zabaltzea lortu duen. Arrakastatsuagoa izan zen telebistarakoegin zuen dibertsifikazioa, Tele kapitalaren %25 erosi baitzuen.
|
|
Hachette Lagardere Medias ere liburugintzan, prentsan eta ikus entzunezkoetandago sartuta. Bere oinarri historikoa prentsa izan da, non Elle, Car and Driver edo ParisMatch bezalako hainbat eta hainbat titulu nazioarte mailan hedatzea lortu duen.Egunkarietan, berriz,
|
hiru
titulu erregional menderatzen ditu. Liburugintzan, hezkuntzakoetan eta orotarikoan ere badago, Hachette, Fayard edo la Guide du Routard bezalako marken pean.
|
|
Urte batzuk beranduago, 1986an, komunikazio askatasunaren legea eraldatu zuen lege berriak; HACAdesegin eta beste erakunde arauemaile bat eratu zuen, Komunikazio eta Askatasunerako BatzordeNazionala (CNCL), aurrekoak baino eskuduntza zabalagoekin eta telekomunikazioak ere araupetzekoahalmenarekin. Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik
|
hiru
urtetara, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur egun indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen ikus entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?. Komunikazio askatasunaren gaineko legea eraldatzeko 2000ko lege berriak ez du funtsezkoeraginik izango CSAren egituran (bai, ordea, eskuduntzetan, zabalagoak izango baitira hauek hemendikaurrera).
|
|
|
Hiru
motatako telebista zerbitzuak daude: Estatu mailakoak, tokian tokiko zerbitzu finkoak etaaldi baterako zerbitzu lokalak.
|
|
Estatu mailakoek, berriz, aukera izango dute deskonexio erregional etalokalak egiteko, baina nahiko modu mugatuan. Horrela, deskonexio horien iraupena gehienez jota ereeguneko
|
hiru
ordutakoa izan daiteke, debekatuta dutelarik, halaber, deskonexio tarte horietan publizitaterik sartzea (arau hau telebista pribatuei bakarrik zaie aplikagarria; ez publikoei). Aldi baterakozerbitzuen kasuan, gehienez jota ere bederatzi hilabetez emiti lezaketenak?
|
|
Gestio modu zeharkakoaren kontzesioak egiteko, berriz, lehiaketapublikoak deitu beharra finkatu da. Alabaina,
|
hiru
programazioren erreserba egin daTelebista Pribatuaren Legearen arabera lurrazaleko telebista analogikoak kudeatzekoemakida duten enpresek, hala eskatuz gero edo beren lizentzia berrituz gero, azkenean gertatu den bezala, 2000ko martxoaren 10eko erabakiaren bidez?, beren programazioa aldiberean modu digitalean ere emititzeko47 Gainera, berriztapena lortu eta biurtetara hasi behar dira, beranduenez... Gaikuntzentitularitateak 10 urtetarako finkatu dira, aurrerantzean epe bereko tartetarako ere luzadaitezkeenak.
|
|
Arau hauetan oinarrituta, Estatuak bi lehiaketa zabaldu ditu. Bata
|
hiru
multipleeta hirugarren baten bi programen gestioa kudeatzaile bakar bati emateko (14 programa, hortaz, gutxienez). Programazio horiek baldintzapeko sarbide moduan eskaintzekoakdira, bat izan ezik, zerbitzuaren promozioa egiteko baliatuko dena, hain zuzen ere.Lehiaketaren berezitasun bat, lehendik telebista zerbitzua eskaintzeko lizentzientitularrei horretara aurkezteko ezarritako debekua izan da.
|
|
Hainbat frekuentziaren erreserba ere eginda gestio zuzenerako: RTVErentzat Estatu mailako lau programa deskonexiorik gabeeta bi deskonexioak egiteko aukerarekin; Autonomia Erkidegoetako zerbitzupublikoentzat berriz, hedapen autonomikoko
|
hiru
programa deskonexioak egitekoaukerarik gabe eta bi zonaldekako deskonexio aukerarekin. Besteak, berriz, zeharkakogestioan emango direla zehaztu da, horretarako dagokion Aginteak zabaldu beharrekodeialdietan eta horien eskuragarritasunaren arabera.
|
|
Ikuspegi hauen arteko indar harremanak aldatuz joan dira, nahiz eta hartutakoneurrietan eta indarrean ezarritako politika guztietan
|
hirurak
presente dauden. Hauexekdira gaur egun politika komunitarioaren ardatzak:
|
|
Tele, Antena eta Canal plus izan ziren lizentziak lortu zituzten
|
hiru
enpresak. Hirurei berriztatu zaie lizentzia beste hamar urtetarako.
|
|
Tele, Antena eta Canal plus izan ziren lizentziak lortu zituzten hiru enpresak.
|
Hirurei
berriztatu zaie lizentzia beste hamar urtetarako.
|
|
RTVEren bi kanalen eta
|
hiru
kanal pribatuen simulcasta egiteko, multiple bat erreserbatu da, zeinari bost programazio eramateko kapazitatea ezagutu zaion.
|
|
eta Gobernuak erabiltzen dute lehenik eta behin eskumen hori, eta horren emaitza dira aipatutako komunikazio askatasunaren legea eta horren xedapenak garatu, eguneratu, egokitu edota eraldatzera datozen beste hainbat lege, dekretueta erabaki3 4 Araudia betearazi eta horren zenbait alderdi zehaztea, berriz, berariazsortutako instituzio bati dagokio, erakunde arauemaile edo erregulatzaile bati, hain zuzen ere, Ikus entzunezko Batzorde Gorena (CSA) izenekoari. Instituzio hori erakundeadministratibo berezia da eta botere politikoarekiko autonomo gisa postulatzen da (nahiz eta bera osatzen duten bederatzi pertsonak izendatzea Errepublikaren Presidenteari, Asanblada Nazionalaren Presidenteari eta Senatuaren Presidenteari dagokien, bakoitzak
|
hiru
–, autonomia izateko borondatea kolokan jarriz) 5.
|
|
Baita zerbitzu lokalak sustatzeaeta, zehazki, gaur egun jada emititzen duten telebista lokalen errepikapenaziurtatzea ere. Azkenik,
|
hiru
urteko tartea finkatu da emisio modu analogikoadigitalaz ordezkatzeko plana garatu eta aurkezteko.
|
|
euskara eta frantsesaedo euskara eta gaztelania. Gainera, asko eta asko dira beste hizkuntzen jabe erebadiren euskaldunak, gero eta gehiago dira euskaldunen artean
|
hiru
edo lau hizkuntzaren jabe direnak, gazteak batez ere. Euskalduna da, bakar bakarrik, testuinguruakahalbidetzen dion neurrian, euskaraz ala inguruko erdaraz funtzionatzea erabakidezakeena.
|
|
Kakotx artean, benetan elebidun moduan egunkari bakarrak dihardu hemen: GARA da hori. Euskararen pisua anekdotikoa baino ez da beste
|
hirutan
: DEIA, ELMUNDO, eta DIARIO VASCO.
|
|
Egunkari honen kasuan, El Pais del Pais Vasco izeneko eguneroko gehigarriberezia izan dugu eskuartean. Gure laginean,
|
hiru
item aurkitu ditugu, besterik ez; denak apirilaren 30eko alean. Hona hemen, artikulu unitate horien deskribapena.
|
|
Pirinio Atlantikoak izenekoan. Gaieigagozkielarik, euskaraz idatzitako artikulu gehienak kulturari buruzkoak dira etaEuskal Herriarekin dute zerikusi zuzena, lotura eta eragina ia ia soilik berton dutelarik.Pertsonaiei gagozkiela, euskaraz kultura mundukoek dihardute, ia modu esklusiboan.Hona hemen gure laginean agertu diren
|
hiru
itemen deskribapena.
|
|
foralistak dira horiek. Beste batzuek, aldiz,
|
hiru
lurralde historikoren multzoadute buruan: Espainiako euskal autonomistak.
|
|
Infografiari gagozkiolarik, mapak kontuan hartzen ditugula,
|
hiru
urrats nagusiegiten ditu berriemaileak Euskal Telebistako albistegi horietan eguraldiaren tarteaburutzeko:
|
|
Informazio grafikoari gagozkiolarik, hurrengo
|
hiru
urratsak ditugu aipagarri:
|
|
ETBk, euskarazko zein gaztelaniazko meteo emanaldi horietan, Zazpiak bateko profila aireratzen du. Mapa horrek
|
hiru
muga marra ditu: EuskalAutonomia Erkidegoarena, Nafar Foru Erkidegoarena eta administraziofrantsesaren ezagutza ofizialik ez duen balizko Iparraldeko Erkidegoarena.
|
|
TVElek, Tele 5ek eta Antena Espaniar Estatuan jartzen dute berenarretaren giltza.
|
Hiru
kateetan da erreferentzia gune nagusia Iberiar Penintsularenbarruko Espainiaren sekuentzia. Hiru kateetan du bigarren mailako protagonismoa espaniar autonomien sekuentziak.
|
|
Hiru kateetan da erreferentzia gune nagusia Iberiar Penintsularenbarruko Espainiaren sekuentzia.
|
Hiru
kateetan du bigarren mailako protagonismoa espaniar autonomien sekuentziak.
|
|
Ildo horretatik, Hego Euskal Herria autonomia erkidego bitan banatua da katehorietan: Mendebaldeko
|
hiru
probintziak alde batetik eta Ekialdekoa bestetik.Are gehiago, TVE2k eskaintzen duen eguraldi emanaldian, Euskal AutonomiaErkidegoari eta Nafar Erkidegoari buruzko informazioa eskaintzean, denbora tarte luzea uzten da Erkidego bien artean, denbora horretan Pirinioetako etaMediterraneoko Autonomia espainiarren berri eskaintzen delarik. Espainiakotelebista kate horretan, Nafarroak eguraldi tartea, beste Euskal Herriekin edoAragoekin konpartitu beharrean, Gaztelarekin konpartitzen du, nola Soriarekinhala Salamankarekin.
|
|
Frantziako telebistek ez diote aparteko tarte berezirik eskaintzen Iparraldeari.Aztertu ditugun
|
hiru
kate frantsesek ignoratu egiten dute Euskal Herriaren profilaberen urrezko emanaldietako tarteetan.
|
|
7 Eguraldi datuak eskaintzean, lurralde bat baino gehiago besarkatzen edoukitzen duten tokiak erabiltzea proposatzen da. Besaiden, esate baterako, bategiten dute
|
mendebaldeko
hiru lurraldeek; Larrunen, adibidez, bat egiten duteIparraldeak eta Hegoaldeak; Aralarrek, bestalde, bat egiten ditu Gipuzkoa etaNafarroa.
|
|
Beraz, zenbait kasutan eskaintzen den informazio praktikoak irudiaren erabakiortasuna baldintzatzen etalausotzen du. Hain zuzen, maila sinbolikoan Zazpiak bat ikusten da (mapa); maila pratikoan, ordea, informazioak Mendebaldeko
|
hiru
lurraldeak hartzen ditu bakarrik gogoan kasu horietan.
|
|
Hori guztia errazago ikusteko, jar dezagun gure arreta hurrengo
|
hiru
mapetan8:
|
|
EZBAIKA elkarteak su eten garaian (1999 urteko apirilean) burujabetzaren inguruan antolatu zituen eztabaidak jaso ditu Pilartxo Iparragirrek. Horrelaaski ezagunak diren
|
hiru
politikari abertzale (EAJtik, EHtik eta EAtik) burujabetasunari buruz arituko dira: Markel Olano, Joseba Permach eta Martin Aranburu.Bakoitzaren jarrerak argiago ikusteko eta erkaketa errazteko, P. Iparragirrek linealtasuna eman die argumentuei, eta elkarren, kontra?
|
|
Alderdi abertzaleek daramaten abiadura kontuanizanik, dokumentu arras garrantzitsua eta interesgarria izan daiteke mahai ingurua.Gainera, mahai inguru hori osatzeko ABren ekarpena ere jaso dugu, hori ere P.Iparragirreren eskutik. Eta aurreko
|
hiru
ikuspegiak objektibotasunez aztertzen etaerkatzen dituen EZBAIKA elkartearen artikulu labur bat ere badator, azken bosturteotan gure artean bizi izan den Gerardo Trujano behatzaile mexikarrak egina.
|
|
Horrez gain, identitateen eraketari buruzko
|
hiru
artikulu bildu ditugu. EuskalHerriko egoera, gainera, egoera ezin hobea da halako arazoak planteatzeko.Adibidez, zer gertatzen da estatuak ematen duen nortasuna norbanakoak sentitzenduen nortasuna ez denean?
|
|
La Globalizacion. Ed.
|
Hiru
.
|
|
El Imperialismo Resurgente.
|
Hiru
.
|
|
Oinarri ikaragarri hauetan, nekazaritzan eta meatzaritzan ezarritako mundukoekonomia dugu, zeinean kafea, kotoia, azukrea, kakaoa, urrea eta zilarra ustiatzeko, lan bortxatua eta produkzio esklabista erabili zituzten. Mundu mailako ustiakuntzahorretan oinarriturik,
|
hiru
gizalditan zehar, Espainiak, Frantziak, Portugalek, Britainia Handiak eta Herbehereek beren hizkuntza, kultura, erlijioa eta baloreakezarri zituzten mundu mailan. Eta hemen dugu Kapitalismoaren mendiaren magala; gaur egungo gizateria eta gaur egungo izatea baldintzatzen duten benetako oinarri ekonomiko, sozial, politiko, kultural, linguistiko, erlijioso eta etikoa.
|
|
Bigarrena, erregionalizazio prozesua dugu. Preseski, erabaki ekonomiko politikoen zentralizazio prozesu hori Estatu Nazioa baino gune zabalagoetan gertatzen da, hots, nazioarteko ekonomiaren bilakaera multipolarrarenbidez zehazten da, munduko hegemonia dominazioko
|
hiru
ardatz nagusitan (Estatu Batuak, Alemania, Japonia) berrosatzen den, erregionalizazio prozesuan, islatuz.
|
|
– Enpresaren egituran
|
hiru
joera nagusituko dira. Alde batetik, informazioarengarrantzia handitu egingo da, produkzioa ordenagailuen laguntzaz egiteko; bestealdetik, malgutasun produktiboa konpetibitatearen oinarri nagusi bihurtzen ari da, gero eta gehiago.
|
|
Nahiz eta oso denbora laburrean gertatu, aldaketa hauek ez ziren iragarrezinak.Izatez, aditu batzuek serioski hitz egin zuten gizartearen informatizazioari buruz.Hona hemen,
|
hiru
adibide erakusgarri.
|
|
Hain zuzen ere, partikularrek eskuz egindako ale bakan batzuez gain (Euskaldunon Egunkaria,), dokumentu baten zabalkundea helburu izan duten zenbait kanpaina aipa ditzakegu. 1989an Iruñean ezker abertzaleak ospatutako Aberri Egunean zabaldu zenberriz ere Euskal Herriko pasaportea, tamainaz eta itxuraz beste pasaporteen neurrieta egite bertsukoa, gorria, eta azalean Euskal Herriko mapa zuela, izar gorri batekin.Urtebete beranduago, eta berriz ere Aberri Egunean, Euskal Herritartasun Agiriakaleratu zen; itxuraz Carte d, identite frantsesaren ereduari jarraituz,
|
hiru
ataletantolesten zen agiria. Agiri biak, bai pasaportea eta bai Euskal Herritartasun Agiria, ASK erakundeak jaulki zituen.
|
|
nortasun agiria, familia liburua eta pasaportea. Orain arte burututako ekimenen artean, ezagunena eta oihartzun zabalenajaso duena, ENA lortzeko eskaerak bideratzea eta agiriak plazaratzea izan da ezbairik gabe, nahiz eta bestelakorik ere burutu duten (ikus ENA taldearen webgunea). Ekimen honetako azken
|
hiru
urteko jardunaren emaitza ikusgarriena, 2000 urtekoabuztura bitartean banatutako 10.000 agiriak dira. Agiri honek helburu testimonialabaino gehiago, helburu erabat pragmatikoa du:
|
|
Gai honetarako, Euskal Herria ikerketa eremu ezin hobea dugu; batetik, gaur egun ezagutzen dugun egoera politiko eta administratiboa dela medio, biestatu egituratan banatua izateagatik, estatu bakoitzaren antzekotasun eta ñabardurak azaleratzen direlako; eta bestetik, azken mende luze honetan zehar gauzatzen ariden euskal naziogintzak adibide interesgarriak gorpuztu dituelako.
|
Hiru
izango dira, beraz, lan honen ardatz nagusiak: lehenik, terminologia mailan, aipatutako hitzeninguruko hausnarketa, ondoren, gaur egun Euskal Herrian nortasuna bermatzen dutenagirien inguruko eztabaida eta proposamen desberdinak, eta azkenik, gure herria zatitzen duen mugaldean aski zabaldua den nazionalitate bikoitzen azterketa laburra.
|
|
Duela
|
hiru
urte, 1997an hain zuzen ere, Euskal Nortasun Agiria, (ENA) izeneko elkartea sortu zen, izen bereko agiria bultzatu eta beronen ofizialtasuna lortzeko helburuarekin. Elkarte honek euskal nortasuna era ofizialean bermatuko dutenagiriak sortu eta bultzatzea du helburu:
|
|
Estatu nazio bat erkidego politikoa da, integraziorako
|
hiru
ahalmen edo ezaugarridituena. Lehenengoa, aginte politikoaren monopolioa erabiltzeko gaitasuna eta berelurraldearen barnean bortizki aritzeko legitimazioa izatea.
|
|
Ezin dituzte beren gerorako egitasmoak askatasunaz kudeatu bakarrik, eta espainiar tutelapean jarraitzeko tenorea onartu beharra daukate betiere.
|
Hiru
hitzetan adierazita, askatasuna ukatzen zaie.
|
|
Eskuarki, hizkuntzaren erabilpen modura ulertu izan da, identitate etniko, aren adierazpen sistema. Baina, ikuspegi honek
|
hiru
arazo nagusi ditu: 1) Hizkuntza identitate finko, eta, berez hor dagoen?
|
|
2 taula. Autokategorizazioen eta identitateen
|
hiru
taldeen batezbeztekoak, klusterren analisi iteraktiboaren arabera.
|
|
Analisiak
|
hiru
talde garbi atera zituen. Lehen taldeak asimilaziorako identifikazio estrategia islatzen zuen:
|
|
Ondoren analisi diskriminantea burutu zen, etxean erabiliriko hizkuntza etagurasoen jatorria eta identifikazio estrategien
|
hiru
taldeen arteko erlazioa ikusteko.
|
|
3 taula.
|
Hiru
taldeen funtzio diskriminanteak eta batezbestekoak etxekohizkuntzaren eta gurasoen jatorriaren arabera definiturik.
|
|
Gainera, identifikazio estrategiaren
|
hiru
kidetzekin estereotipoen antolakuntzanola ematen zen ikusteko, hiru kluster analisi egin ziren (Ward metodoarekin), norbere taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak berdin edo desberdin antolatzenzituzten ikusteko.
|
|
Gainera, identifikazio estrategiaren hiru kidetzekin estereotipoen antolakuntzanola ematen zen ikusteko,
|
hiru
kluster analisi egin ziren (Ward metodoarekin), norbere taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak berdin edo desberdin antolatzenzituzten ikusteko.
|
|
Analisiak adierazi zuenez, herrialde eta estatuko estereotipoen antolakuntza printzipioak desberdinak ziren
|
hiru
identifikazio estrategia desberdinetako taldeentzat. Asimilazio taldeak sorturiko klusterraren estereotipoak hiru dimentsiotanantolatu ziren:
|
|
Analisiak adierazi zuenez, herrialde eta estatuko estereotipoen antolakuntza printzipioak desberdinak ziren hiru identifikazio estrategia desberdinetako taldeentzat. Asimilazio taldeak sorturiko klusterraren estereotipoak
|
hiru
dimentsiotanantolatu ziren: gaitasuna, gustukoa izatea eta onestasuna.
|
|
Azkenik, identifikazioko
|
hiru
taldeak eta estereotipoak nahiz informazioarenarteko erlazioak ikusteko, Anova motako analisi desberdinak egin ziren, hiru taldeak aldagai aske gisa, eta gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak eta informazioa menpeko aldagai gisa hartuz. Hala ere, hori egin baino lehenago, norbere gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak faktore ekoizle modura analizatu ziren.
|
|
Azkenik, identifikazioko hiru taldeak eta estereotipoak nahiz informazioarenarteko erlazioak ikusteko, Anova motako analisi desberdinak egin ziren,
|
hiru
taldeak aldagai aske gisa, eta gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak eta informazioa menpeko aldagai gisa hartuz. Hala ere, hori egin baino lehenago, norbere gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak faktore ekoizle modura analizatu ziren.
|
|
4 taula.
|
Hiru
taldeen batezbestekoak eta signifikatibitateak, norbere taldearen eta estatuaren estereotipoen gogokotasuna, gaitasuna etainformazioa.
|
|
Gure bigarren ikerketa Berry-ren ereduaren eraldaketan oinarritu da, non gurasoen jatorriaren eta etxeko hizkuntzen arteko erlazioan ainguratzen diren
|
hiru
identifikazio estrategiak gerta daitezkeen gutxiengo egoeran dagoen taldean: asimilazio, integrazio eta separaziorako estrategiak.
|
|
asimilazio, integrazio eta separaziorako estrategiak. Bigarren ikerketak frogatu duenez, taldearteko harreman gatazkatsuko testuinguruetan,
|
hiru
autodefinizio esanahiak partekatuta daude gurasoen jatorriarekin, etxean erabiliriko hizkuntzarekin lotuta. Gainera hiru esanahi horiek haurrak kokatzen direneko asimilazio, integrazioeta separaziorako estrategietan oinarritzen dira.
|
|
Bigarren ikerketak frogatu duenez, taldearteko harreman gatazkatsuko testuinguruetan, hiru autodefinizio esanahiak partekatuta daude gurasoen jatorriarekin, etxean erabiliriko hizkuntzarekin lotuta. Gainera
|
hiru
esanahi horiek haurrak kokatzen direneko asimilazio, integrazioeta separaziorako estrategietan oinarritzen dira. Beraz, gizarte zabalagoak beste taldeekiko erabiltzen dituen estrategiak, psikosozialki ere ainguratzen dira gutxiengo egoeran dagoen taldearen kideen kokapenetan.
|
|
Subjektuak. Europar Herrialde desberdinetako Haur eta Nerabeen IdentitateNazionalaren jabetzaren inguruko ikerketa zabalago batean oinarriturik, hemenagertzen diren datuak Estatu Espainiarreko
|
hiru
testuinguru kulturalekoak dira: Andaluziakoak, Kataluniakoak eta Euskal Herrikoak.
|
|
Gainera, gutxiengo egoeran dauden taldeen eta estatuaren identitateek nolakoerlazioa zuten ikusteko, koerlazio analisia egin genuen
|
hiru
herrialdeetan, emaitzaondoko taulan agertzen delarik:
|
|
NORVEGIAREN ASKAPENEAN,
|
HIRU
URRATS NAGUSI
|
|
Besteen etxean atzerritar garenoi begirale lanak dagozkigu, agian baita iritzi emailearenak ere, baina inoiz ez epailearenak. EA, EAJ etaEH
|
hiru
alderdi nazionalisten txosten politikoei buruz nire iritzia eman dezadaneskatu zait, eta erronka onartzea erabaki dut, nahiz eta badakidan jakin, gaia guztizkorapilatsua dela eta, hartaz, aukera guztiak dauzkadala bat baino gehiago mintzeko. Horregatik, aldez aurretik barkamena eskatzen dizut zuri, irakurle horri; kontuan har ezazu ondorengoa nire iritzi pertsonala dela, nirea bakarrik.
|
|
Beharbada gehiegi arriskatuko naiz, baina
|
hiru
printzipio horiek zer, noiz etanola galderei erantzuten dietela esango nuke, hurrenez hurren.
|
|
Alderdi horien proposamenak parean jarri eta banan banan irakurriz gero, zergalderari dagokionean oso argiak dira
|
hirurak
; izan ere, alderdi nazionalistek oso osorik onartzen dute hiru printzipioetako lehenengoa.
|
|
Alderdi horien proposamenak parean jarri eta banan banan irakurriz gero, zergalderari dagokionean oso argiak dira hirurak; izan ere, alderdi nazionalistek oso osorik onartzen dute
|
hiru
printzipioetako lehenengoa.
|
|
Alabaina, noiz galderak lehen pitzadurak eragiten dizkio,
|
hiru
alderdi politikoen artean atzematen genuen, ustezko, adostasunari; noiz kontuak ez dira hainargiak, dirudienez.
|