|
2004
|
|
|
Ordea, nahiz nire nahia La Vacheri galdera onak egitea izan, ez nion usainik ere hartzen berak esandakoari, eta isiltzea beste erremediorik ez neukan. Eta, hain zuzen, ia ordubete egon nintzen isilik eta lore kanposantuko
|
hiru
gurutzeei begira: Genovevaren gizona; haren lagun bat; haren beste lagun bat.
|
|
|
Genovevaren gizona; haren lagun bat; haren beste lagun bat.
|
Hiru
lagun hilik. Balantzategiko gerra, bukatua ote zegoen?
|
|
|
Gaurko egunetik begiratuta, bizitzak eman didan esperientziarekin, Pauline Bernardetteren kontrako izpiritua zela iruditzen zait. Izanez ere, nire mojatxoak zera ematen du, bihotz baten partez hamar bihotz ttiki ttiki dituela handik eta hemendik partituak, hamar bihotz ttiki katuen txintxarriak bezalakoak, eta beraietan mugimendu handia dabilela beti, alai edukitzen dituela esate baterako
|
hiru
, goibel eta mutu bi, eta beste bat zartatua, eta beste lau haserre eta soinu txarrarekin. Horregatik erantzuten dit erantzuten didan bezala, eguna komentutik kanpora pasatzen duenean:
|
|
|
Andre sendo, Genovevari ez genion ahuldade unerik ikusten, ezta basoko kanposantu ttikira erretiratu eta
|
hiru
gurutzeen aurrean belaunikatzen zenean ere, eta hain zen justua bere hizketa edo keinuei buruz, non horietako bakar batek sekulako garrantzia hartzen zuen guretzat. Bere agur batek poza ematen zigun egun osorako; bizkarrean txapaka eginez gero, berriz, saltoka hasteko gogoa.
|
|
|
" Ondo izua da, behintzat!", pentsatzen nuen itzalari begira, eta, garai bateko udazken hostoekin bezala, apustuak egiten nizkion neure buruari: baietz Haundia
|
hiru
egunetan aspertu, baietz laster utzi kantatzeari.
|
|
|
|
Hiru
uso doazi karrosa batean, Hetarik erdikua ene bihotzean.
|
|
|
Eta soldadu batzuk hil egin ziren. Baso honetan bertan,
|
hiru
.
|
|
|
—Bai,
|
hiru
gizon. Hor aurreraxeago hil zituzten.
|
|
|
Baina lekua, nahiz lorez betea egon, ez zen osoki lorategia, baizik eta kanposantua. Loreei gaina hartuz zutitzen ziren egurrezko
|
hiru
gurutzeek huraxe adierazten zuten.
|
|
|
—galdetu nion doi, etzatera ere ausartu gabe. Jabetua nengoen, hortzaundiak segika izan nituenetik, heriotzaren txarraz, eta ikara sentitzen nuen kanposantuko
|
hiru
gurutze haien aurrean. Baina, antza zenez, La Vache jarriagoa zegoen, eta bere ahotsik arruntenarekin eskatu zidan etzateko.
|
|
|
Eta, elurtean harrapatuta gelditu nintzenean bezala, halaxe gertatu zitzaidan egoera hartan. Egun batean, haranean gora eta behera ibiltzeaz eta abioi eroriari begiratzeaz aspertuta, Balantzategi ondoko kanposantura joango nintzen
|
hiru
gurutzeen aurrean etzateko; hurrengoan, pentsu zakuen Chevrolet kamioiari itxoin eta korrika apustu moduko bat egingo nion Balantzategiraino.
|
|
|
Ez litzateke harritzekoa izango laster hemen azaltzea, seguru honezkero korrika ari direla. Jakina, badakit zu balientea zarela, eta otso batek, edo bik, edo
|
hiruk
zurekin zereginik ez luketela. Ostiko parea bakoitzari, eta kitto.
|
|
|
Luze gabe, beste bi koxkor beltz azaldu ziren: elurra, harkaitz beltza eta
|
hiru
koxkor. Lau koxkor, sei koxkor, bederatzi koxkor.
|
|
|
Setatsuak arrazoi zuela konprenituz, nagitasunez mugitzeari ekin nion, eta
|
hiru
pauso eman eta gelditu egin nintzen. Pixka bat itxoin, eta beste bi pauso.
|
|
|
Pixka bat itxoin, eta beste bi pauso.
|
Hiru
pauso. Lau pauso, bi pauso.
|
|
|
Pauso bat eman nuen, belarridunek beste bat. Nik
|
hiru
, haiek hiru. Eta aurreko alde guztian, gauaren iluna eta elurraren zuritasuna.
|
|
|
Pauso bat eman nuen, belarridunek beste bat. Nik hiru, haiek
|
hiru
. Eta aurreko alde guztian, gauaren iluna eta elurraren zuritasuna.
|
|
|
Belarridunak eta begidunak ziren. Hartan, eta nire postura galdu gabe, atzeraka hasi nintzen, arin xamar, bat bi
|
hiru
, bat bi hiru, bat bi hiru, eta otsoek, bat bi hiru, ez zidaten begirik kentzen, baina, bat bi hiru, eraso egiteko erabakirik ere ez zuten hartzen. Eta hala, bat bi hiru eta bat bi hiru, arboladi bateraino iritsi ginen denok.
|
|
|
Belarridunak eta begidunak ziren. Hartan, eta nire postura galdu gabe, atzeraka hasi nintzen, arin xamar, bat bi hiru, bat bi
|
hiru
, bat bi hiru, eta otsoek, bat bi hiru, ez zidaten begirik kentzen, baina, bat bi hiru, eraso egiteko erabakirik ere ez zuten hartzen. Eta hala, bat bi hiru eta bat bi hiru, arboladi bateraino iritsi ginen denok.
|
|
|
Belarridunak eta begidunak ziren. Hartan, eta nire postura galdu gabe, atzeraka hasi nintzen, arin xamar, bat bi hiru, bat bi hiru, bat bi
|
hiru
, eta otsoek, bat bi hiru, ez zidaten begirik kentzen, baina, bat bi hiru, eraso egiteko erabakirik ere ez zuten hartzen. Eta hala, bat bi hiru eta bat bi hiru, arboladi bateraino iritsi ginen denok.
|
|
|
Belarridunak eta begidunak ziren. Hartan, eta nire postura galdu gabe, atzeraka hasi nintzen, arin xamar, bat bi hiru, bat bi hiru, bat bi hiru, eta otsoek, bat bi
|
hiru
, ez zidaten begirik kentzen, baina, bat bi hiru, eraso egiteko erabakirik ere ez zuten hartzen. Eta hala, bat bi hiru eta bat bi hiru, arboladi bateraino iritsi ginen denok.
|
|
|
Belarridunak eta begidunak ziren. Hartan, eta nire postura galdu gabe, atzeraka hasi nintzen, arin xamar, bat bi hiru, bat bi hiru, bat bi hiru, eta otsoek, bat bi hiru, ez zidaten begirik kentzen, baina, bat bi
|
hiru
, eraso egiteko erabakirik ere ez zuten hartzen. Eta hala, bat bi hiru eta bat bi hiru, arboladi bateraino iritsi ginen denok.
|
|
|
Hartan, eta nire postura galdu gabe, atzeraka hasi nintzen, arin xamar, bat bi hiru, bat bi hiru, bat bi hiru, eta otsoek, bat bi hiru, ez zidaten begirik kentzen, baina, bat bi hiru, eraso egiteko erabakirik ere ez zuten hartzen. Eta hala, bat bi
|
hiru
eta bat bi hiru, arboladi bateraino iritsi ginen denok. Arboladi hura gure etxe gaineko gailur batean zegoela gogoratu zitzaidan.
|
|
|
Hartan, eta nire postura galdu gabe, atzeraka hasi nintzen, arin xamar, bat bi hiru, bat bi hiru, bat bi hiru, eta otsoek, bat bi hiru, ez zidaten begirik kentzen, baina, bat bi hiru, eraso egiteko erabakirik ere ez zuten hartzen. Eta hala, bat bi hiru eta bat bi
|
hiru
, arboladi bateraino iritsi ginen denok. Arboladi hura gure etxe gaineko gailur batean zegoela gogoratu zitzaidan.
|
|
|
—esan izango nion nik— Zeren mordoxka edozein gauza izan baitaiteke.
|
Hiru
urte, mordoxka; berrogei urte, mordoxka; berrehun urte, mordoxka. Nondik begiratzen zaion.
|
|
|
Barneratu egiten nintzen basoan eta, leku bigunean etzan ondoren, hosto bat aukeratzen nuen zuhaitz batean, hosto berde berdea, udazkenekoa baino gehiago udaberrikoa zirudiena. Hartan, aukeratutako hostoari buruz jartzen nituen begiak, eta zain geratzen nintzen, egun batez, bi egunez,
|
hiru
egunez, behar zen denbora guztiaz. Oro har, denbora asko behar izaten zuten hostoek adarretik airera, eta airetik lurrera erortzeko.
|
|
|
Baina zu behi osoa zara, alfa utzi eta omegara zuzen doana, eta berehala argituko duzu misterioa. Zaude pixka batean, utzi Sekretuen Gurpil Handiari
|
hiru
buelta ematen, eta ekin ondorenean ahalik eta logika handienarekin pentsatzeari. Eta batez ere, eutsi goiari!
|
|
|
Aurrerantzean berak esanda bezalaxe gertatu zen. Sekretuen Gurpil Handiak
|
hiru
buelta eman zituen, eta handik, eta nik jarri nion logikari esker, osatu zitzaigun soluzioa.
|
|
|
Hantxe, gure belazeko hesiaz bestaldean, Antiaju Berde zegoen, bere larruzko bastoia eskuan. Aldika, altxa egiten zuen bastoia, eta keinuarekin batera fusilez armatutako
|
hiru
guardia korrika joaten ziren gordetzera.
|
|
|
Etxe ondoko zelai borobilean, beste bi. Baso barruan,
|
hiru
. Guztira, zazpi behi.
|
|
|
Hantxe geunden, zubipe hartan sartuta,
|
hiru
mutil gazte bidean hurbiltzen ikusi genituenean. Kontu kontari zetozen, aldika barre algarak eginez, eta ez zuten arriskutsuak ematen, ezta inondik ere.
|
|
2010
|
|
|
Filosofian aurrerapauso handiak ematen ziren bitartean, estatuak erlijio bati lotua jarraitzen zuen, eta honek erreakzio mugimendu bat sortu zuen. XVII. mendeko Ingalaterra
|
hiru
adar erlijiosoren arteko dema etengabean bizi zen. Batetik, Tudor dinastiako erregeek anglikanismoa estatu erlijio gisa finkatu nahi zuten; bestetik, parlamentuan sekta protestanteek, puritanoek, zuten indarra, eta, azkenik, inguruko dinastietan bezala barnean ere han hemenka katolizismoa zegoen.
|
|
|
Tolerantziaren legeak, taldeen aniztasuna zabaltzeaz gainera, AEBetako protestantismoari
|
hiru
ezaugarri berezi eman zizkion. Lehena, kongregazionismoa antolaketa modu gisa, honengatik ez zegoen elizen antolaketa finkorik eta tokian tokiko sektak eta adarrak sortu ziren.
|
|
|
Hortik aurrera esnatze hainbaten ondorioz, multzo hau handitu besterik ez zen egin. Metodistak eta baptistak izan ziren gehien zabaldu zirenak, hauen sinesmenetan kristauak bi eta
|
hiru
aldiz konberti baitzitezkeen inolako oztoporik gabe. Honen karietara, proselitismo arrakastatsuagoa gertatu zitzaien bi taldeoi.
|
|
|
Kymlickaren arabera, AEBetara joandako mexikarrek ez lukete inongo eskubide nazionalik izango. Aitzitik, Hego Afrikako afrikanerrek edo Quebeceko frankofonoek badukete, ez baitira
|
hiru
mende eta gehiago alferrik igaro haien bizilekura heldu zirenetik. Kontraste honek zera adierazten du:
|
|
|
Hemen proposatzen den jarrera tolerante honek badu oinarri filosofikorik. Aipatu diren
|
hiru
proposamenez gainera (Rawls, Raz, Kymlicka) badago beste bat, edukietan ahulagoa baina erabat ikuspegi koherentea duena. Gizabanakoen erreinuan kokatuta, antiperfekzionismo muturrekoen alde egiten du, hots, inork ez du bestearen bizimoduaren edo pentsamenduaren gainean ezer esatekorik.
|
|
|
Haeckelen dibulgazio liburu horietariko bat euskaraz Unibertsoaren misterioa dei genezakeenaXX. mendeko lehen hamarkadetako manifesto antikristautzat jo da, eta kristoren oihartzuna eduki zuen maila guztietan. Txit arrakastatsu suertatu zen, eta esaterako, 100.000 ale baino gehiago saldu zituen argitaratu zen urtean, 1899an, eta ia
|
hiru
halako hurrengo hogeita hamar urtean: eta hori alemanez bakarrik.
|
|
|
Gainera, 1912rako hogeita lau hizkuntzatara itzuli zen, tartean armeniera, txinera, hebraiera, sanskrito edota esperanto. Konparazio baterako, 1859tik 1890era arteko
|
hiru
hamarkadetan Darwinek soilik 39.000 ale saldu zituen Espezieen jatorria famatuarenak, ingelesezko sei edizioetan.
|
|
|
sinesmenak ez du gogoa tapatzen, ez hertsitzen, bainan hazten[...] eta beraz jakintsunek ezdute zeren duda diosku. Horrainokoa gogoeta orokor baten itxurarekin etorri zaigu, eta ados edo, ziurrenez, desados egon bagaitezke ere, osteko azken
|
hiru
lerroek ez dute ezer galtzekorik, eta Etxepare dute bizi bizirik begien aurrean. Harekin mintzo da.
|
|
|
Bizente Aizpuruk liburu bi argitaratu zituen arren, ez duzu haren izenik aurkituko ohiko euskal literaturetan. Bestalde, Auñamendi entziklopediak eskaini dizkio bizpahiru lerro, baina,
|
hiru
libururen egilea dela adieraziz, eurotariko lehena, Itziarreko amabirjinari buruzkoa eta 1884an plazaraturikoa. Argi dagoenez, hor nahasketaren bat dago, izen bereko idazle bi bateratu direlarik, baina, esan gabe doa, ezinezkoa da Aizpuru ordiziarrak liburu bat idaztea artean jaio barik.
|
|
|
Alabaina, eguraldia ere bat batean aldatu egin zen eta okertu, eta Belaten zehar Iruñerriraino iritsi ziren zentaila hotsean. Eugene Godard aeronautagaz batera beste
|
hiru
lagun zihoazen globo otarre barruan, Bordeleko merkatari bat, Aljer-eko pirotekniko bat eta, hain zuzen ere, Julien Vinson euskalari ezaguna, hegaldi horretarako Baionan bolondres aurkeztu zena. Kontua da baloi aerostatikoa bortizki lurreratu zela, eta bidaiari ausartok aski kolpatuta gelditu ziren, orientazioa galduta eta ilunpetan.
|
|
|
Beagle itsasontziaren misioa, izatez, Patagonia eta Tierra del Fuegoko kostaldeetako nabigazio mapak egitea zen, eta, 1831ko abenduan itsasoratuta, 1836ko urrian moilaratu zen berriro Ingalaterran, ia bost urteko periploa burutu eta gero.
|
Hiru
eguneko egonaldia egin zuten Floreanan, hain zuzen irailaren 24tik 26ra, bai itsasaldea zein lehorraldea miatuz.
|
|
|
Erabakigarria izan zen, 1837ko martxoan John Gould ornitologo ospetsuak jakinarazi ziona. Galapagoetako txoriak aztertutakoan John Gould ek erakutsi zionez, besteak beste
|
hiru
espezie birigarro zeuden, Darwinek hiru irla banatan lagindutakoak. Orduantxe piztu zitzaion argia:
|
|
|
Erabakigarria izan zen, 1837ko martxoan John Gould ornitologo ospetsuak jakinarazi ziona. Galapagoetako txoriak aztertutakoan John Gould ek erakutsi zionez, besteak beste hiru espezie birigarro zeuden, Darwinek
|
hiru
irla banatan lagindutakoak. Orduantxe piztu zitzaion argia:
|
|
|
espezie berri bat eratu egin daiteke, noiz eta populazio bat bananduta gelditzen denean arbaso espeziearekiko, eta bakartuta beraz. Alegia, arbaso hegoamerikar batengandik edo sorturiko txori kolonizatzaileak
|
hiru
espezie bihurtu zirela, hiru irlatan isolatuta gelditzean. Eta azalpen hori hedatuz, kontinenteko birigarro espezie guztiak ere aurretiko beste arbaso batetik eratorritakoak izan zitezkeen, eta,, kideturiko generoetako espezieak are eta lehenagoko beste arbaso batetikoak, eta horrelaxe gainerakoak ere.
|
|
|
espezie berri bat eratu egin daiteke, noiz eta populazio bat bananduta gelditzen denean arbaso espeziearekiko, eta bakartuta beraz. Alegia, arbaso hegoamerikar batengandik edo sorturiko txori kolonizatzaileak hiru espezie bihurtu zirela,
|
hiru
irlatan isolatuta gelditzean. Eta azalpen hori hedatuz, kontinenteko birigarro espezie guztiak ere aurretiko beste arbaso batetik eratorritakoak izan zitezkeen, eta,, kideturiko generoetako espezieak are eta lehenagoko beste arbaso batetikoak, eta horrelaxe gainerakoak ere.
|
|
|
Zeintzuk dira, baina, Darwinen ereduko osagaiak? Bost egitate eta
|
hiru
inferentzia aipatu ohi dituzte zenbait adituk. Bost egitate horiek nahikoa ezagunak ziren ordurako, eta izatez Alfred Wallacek erabili zituen ere Darwinek bezalaxe.
|
|
|
Ezin dugu ahaztu, hirugarrenik, mugatuak direla baliagai eskuragarriak.
|
Hiru
egitate horietatik, Darwinek lehen inferentzia bat egin zuen: lehia ikaragarria dago" bizitzagatiko borroka" espezie baten kideen artean.
|
|
|
Eta halaxe, 1866tik aurrera Armand David bidazti bilakatu zen Zeruko Inperioan barrena laginak eta datuak hartzeko Pariseko Natur Zientzietako Museoaren kontura.
|
Hiru
espedizio nagusi burutu zituen, milaka kilometrotakoak. Kilometrotan ez ezik, bestela ere neur daiteke ahalegina; ikusi Armand Daviden obituarioan zelan adierazi zuen Hiriart Urrutik 1900ean:
|
|
|
" Nork daki,
|
hiru
aldi hoitan zenbat neke, izerdi, gose eta egarri, zenbat barneko goihendura jasan duken han, jendaki arrotz eta askotan etsai heien artean. Entzun dugu ere bertze orduz, hangoek gaixtakeriaz pozoindaturik hil hurran etorri zela behin gibelerat".
|
|
|
Bidelapurrak, matxinoak eta horrelakoak aparte utzita ere, edota erreumatismoa, tifusa, disenteria eta malariaz gaixotu zen aldiez gain, adi!,
|
hiru
biderrez pozoitu zioten tea. Izan ere, azken espedizioaren atzeneko partean hain txarto paratu zen, oleazio santua eman ziotela, hilzorian.
|
|
|
Pasarte mamitsu hori Armand Davidek
|
hiru
biderrez argitaratu zuen aldaketa ñimiño batzuekin. Beraz, asumitu egin daiteke hein batean Armand Daviden pentsamendu biologikoa laburbildu zuela.
|
|
|
Ernst Haeckel eboluzionista eta Jena-ko unibertsitateko irakasle alemanak eztenkada pozoidunak zuzendu zizkion eliza katolikoari, izan ere, Erromako eliza jo zuen naturaren ikasketa arrazionalerako etsai nagusitzat. Hemeretzigarren mendeko
|
hiru
adibide jarri zituen, era ezin nabarmenean frogatzen zutenak zientzia eta kultura modernoa ez zitzaizkiola batere atsegin" Kristoren Bikarioari", alegia, Pio IX.ari. Adibide horiek arrazoiari botatako hiru hordago ziren izatez.
|
|
|
Hemeretzigarren mendeko hiru adibide jarri zituen, era ezin nabarmenean frogatzen zutenak zientzia eta kultura modernoa ez zitzaizkiola batere atsegin" Kristoren Bikarioari", alegia, Pio IX.ari. Adibide horiek arrazoiari botatako
|
hiru
hordago ziren izatez. Lehenengoa:
|
|
|
Schleicher en ikuspegian, hizkuntzak muin muineko tokia merezi du giza espeziearen ezaugarri espezifiko nagusia baita eta pentsamenduarekiko banaezina, orobat. Zentraltasun horretan bermatuta, Schleicher ek,
|
hiru
arotan zatitu zuen giza espeziearen historia ebolutiboa: lehenik eta behin, hizkuntzaren organo fisikoaren eta dagozkion ezaugarrien garapenaren aroa, bigarrenik, hizkuntzaren garapenaren aroa, eta hirugarrenik, aro historikoa.
|
|
|
Kontuak kontu, 1926ko martxoaren azken egunetan aita Laburu Iruñetik ibili zen, biologiaren gaineko
|
hiru
hitzalditarako, eta Larreko k beraien kronika eman zuen Eskualduna astekarian, eta besteak beste hauxe zioskun:
|
|
|
pauma ikusgarri bat, faisai gorri bat, eta, herriko elizari, esmaltezko gurutze ezin ederragoa, printze errusiar tximeleta bildumari batek emanikoa, Tibeteko Armandia thaidina pinpilinpauxa zoragarriaren trukez. Azken bisitaldi horrez gainera, nik dakidala 1874, 1879 eta 1882an egon zen Euskal Herrian, eta Folin markesak 1873an fundaturiko Baionako Zientzi Elkartean
|
hiru
hitzaldi eman zituen, mintzagai beti ere Txinako ibilaldiak hartuz, eta frantsesez jakina. Entzuleen artean, besteak beste, Julien Vinson euskalari famatua egon zen lehen aldian.
|
|
|
Aretxabaleta birritan ezkondu zen.
|
Hiru
seme alaba eduki zituen lehen emaztearekin, eta beste bi bigarrenarekin. Hiru biderrez itzuli zen Europara, azkenekoz
|
|
|
Hiru seme alaba eduki zituen lehen emaztearekin, eta beste bi bigarrenarekin.
|
Hiru
biderrez itzuli zen Europara, azkenekoz
|
|
|
Montevideon zendu zen 1912an, hirurogeita hamalau urterekin: seme txikienaren heriotza goiztiarra ezin eroanez, hil egin zen
|
hiru
hilabete geroago.
|
|
|
Errepidetik joan gintezkeela esan nahi zuen, gero, auzune berria eraikitzen ari ziren esparrutik, errekaren pareko bidea hartu eta bere etxeraino jarraitzeko. Kolegioko Carmelok esan izango zukeenez, berak
|
hiru
mila pauso inguruko paseoa nahi zuen nire ondoan, ez soilik bostehunekoa edo laburragoa.
|
|
|
Zenbat eta hurbilago Virginiagandik, orduan eta handiagoa zen nire nahia. Ez nuen arratsaldeko seietan bakarrik ikusi nahi, tximeleta bat bezala pasatzen lokatzaren eta burdinaren artean; ez nuen berarekin emandako paseoak
|
hiru
mila pausotan erabakitzerik nahi: hogeita hamar mila pauso eman nahi nituen bere alboan, hirurehun mila, laurehun mila.
|
|
|
Telefonoz deitu nion bezperan. " Gaur goizean
|
hiru
buelta eman dizkiot miradoreari. Zer iruditzen zaizu?", esan zidan berak hizketan hasi eta segituan.
|
|
|
Miradorea, begiralekua, hotelaren aurreko 2.000 metro karratuko zabaltokia zen. Dantzaldi egunetan, Angelek" kalejira" bat egiten zuen haren inguru guztian, eta
|
hiru
edo lau minutuko kontua izaten zen gehienera. Soinuarekin eta jendez inguratuta, denbora hori.
|
|
|
Soinuarekin eta jendez inguratuta, denbora hori. Eta Teresak ordu erdia behar zuen tarte hura
|
hiru
aldiz ibiltzeko. Herren egingo zuela pentsatu nuen, edo oso ahul egongo zela.
|
|
|
Besteak, Redin, Adrian, Joseba eta Victoria, plazaren beste aldean zebiltzan, gerran hildakoen omenez eraikitzen ari ziren monumentuari begira. "
|
Hiru
aste bakarrik gelditzen dira azterketetarako", erantzun nuen. Nire buruan, ordea, Teresak erakutsitako gorilaren koadernoa zebilen.
|
|
|
Piramide moztuari begira gelditu ginen
|
hirurok
. " Gerran hildako guztien izenak jarriko balituzte, ondo legoke esan zuen Susanak— Baina alde batekoak bakarrik jarriko dituzte, eta hori nazkagarria da." Udako soineko bat zeraman, laranja kolorekoa; oinetan, apreta soil batzuk, kolore zurikoak.
|
|
|
Mostradorean ez zegoen jenderik. Tabernako ugazabandrea eta
|
hirurok
bakarrik. " Susana, galdera bat egin nahi dizut", esan nion edariak eskatu ondoren.
|
|
|
" Behar al duzue edalontzirik?", galdetu zigun ugazabandreak bost garagardoak gure aurrean kokatuz. "
|
Hiru
bakarrik", esan genion. Adrianek eta Victoriak botilatik edateko ohitura zuten.
|
|
|
Oso denbora gutxi kentzen dit", erantzun nion. Mostradorean gelditzen ziren
|
hiru
garagardoak hartu nituen. " Edalontziak eta bermuta mahaian daude.
|
|
|
Gerra hasi eta segituan Zaragozara eraman ninduten, izeba baten etxera.
|
Hiru
urte izango nituen orduan."
|
|
|
Cesarrek ezpainak busti zituen kafearekin, eta estalpeaz haratago hedatzen zen paisaiara begira gelditu zen, eraikitzen ari ziren kirol zelairantz.
|
Hiru
grua geneuzkan aurrean, kolore hori bizikoak; harantzago, Urtza inguruko haltz zuzenek gaztainadiaren aurreko lerroa osatzen zuten. " Zure osaba batek nire aitaren lagun bat salbatu zuen, Alaska hoteleko jabea," amerikanoa" esaten ziotena.
|
|
|
Mary Annek eta Josebak ere gogor egin dute lan. Arratsaldeko
|
hirurak
arte aritu dira irakurketarako testuak antolatzen. Gero Visaliako aireportura joan dira Helenen bila.
|
|
|
Erdialdean, lorategiaren ardatz, ibilbidea zegoen, harri txintxar zuriz hornitutakoa, eta haren amaieran bigarren miradore bat, goikoa baino txikiagoa eta belarrez eta goroldioz estalia. Lorategiaren azken mutur hartan, haranera begiratzen zuten harrizko
|
hiru
banku zeuden. Teresa eta biok erdikoan eseri ginen.
|
|
|
" Asko maite zaitut", esan zuen.
|
Hiru
hitzek hats guztia jan zioten. " Zatoz hona", esan nion ohean etzanez.
|
|
|
" Gregoriori deituko diot", esan zuen. " Zertarako?""
|
Hirurak
dira dagoeneko. Zerbait jan beharra daukagu.
|
|
|
" Gauza bera esango dizute sukaldean. Nori bururatzen zaio arratsaldeko
|
hirurak
jota bazkaltzea!" Musu eman nion masailean. Berak gelarantz bultzatu ninduen.
|
|
|
Gainera, justizia kontua ere bazen. Berak hildako
|
hiru
gizon zeuden auto barruan zerraldo. Ordaindu egin beharra zeukan.
|
|
|
" Gorde nazazu zure etxean, eta eraman nazazu Frantziara komeni denean. Nik
|
hiru
mila dolar emango dizkizut ordainetan. Ameriketara joan eta han rantxo bat erosteko adina." Gazteak uhaletik heldu zien zaldiei.
|
|
|
Gordelekua zer nolakoa zen asmatu zuen lehenengoz, alegia pasillo labur baten tankera zuela, luzeran sei pauso betekoa eta zabaleran bi eskasekoa; ondoren, itxiturak hasieran emandako larritasuna menderatu zuenean, Juanek sabaitik sartutako marmiten edukia aztertu zuen. Lau marmita ziren guztira,
|
hiru
handi eta txiki bat, besteak baino zabalagoa: lehenengoak ura zeukan; bigarrenak sagarra; hirugarrenak azenarioa.
|
|
|
Poliki, herrestan eramanez, marmitak kokatu zituen: komuna bezala erabili beharrekoa ertz batean,
|
hiru
handiak bestean. Eseri bizkarra gordelekuaren horma batean zuela eta jaten hasi zen.
|
|
|
" Beste astebete hemen, eta erotu egingo naiz", adierazi zion Juani. "
|
Hiru
egun, eta abiatu egingo gara", agindu zion gazteak.
|
|
|
Txanberlainek antz handiagoa zeukan lehoi hezitzaileekin. Bidean pailazoren bat aurkitzen zutenean zirku talde polita osatzen zuten
|
hirurek
. Eta zirkuaren lema zen:
|
|
|
" Presaka nabil", esan nion. 1970eko ekainaren bukaera zen, eta
|
hiru
hilabeteko oporren atarian nengoen ESTEko laugarren kurtsoa aprobatu ondoren; baina Villa Lecuonan pasatako minutuak eta orduak astunak egiten zitzaizkidan. Arratsalde hartan bertan joan nahi nuen Iruainera.
|
|
|
Besteak beste: Madrilgo barman ospetsu bat, euskal probintzietako
|
hiru
gobernadore zibilak, kiroletako delegatu nazionala, ABC, Arriba, Pueblo, La Voz de España eta Marca egunkarietako kazetariak, Pirpo hiltzailea, Gipuzkoako hainbat enpresaburu eta Redin frantseseko irakaslea. Izkina batean, Martin, Gregorio, Sebastian, Ubanbe eta Genevieve daude.
|
|
|
Izkina batean, Martin, Gregorio, Sebastian, Ubanbe eta Genevieve daude. Aurreneko
|
hirurak
, kamarero txaketa beltzekin; Genevieve sukaldari kapelu batekin; Ubanbe alkandora hutsean eta kopetilun, eskuineko begia pittin bat handituta duela.
|
|
|
Eta hirugarrena handik segundo batzuetara. Aspaldi ez bezala,
|
hiru
leherketa haiek oihartzuna aurkitu zuten nire baitan. Poztu egin ninduten.
|
|
|
Egoera haren oinarrian maisuek 1934ko hauteskundeetan hartutako joera zegoen. Errepublikaren aldekoak baitziren
|
hirurak
.
|
|
|
Eseriko zen terrazan bere lagunen aurrean eta esango zien: "
|
Hiru
kilo galdu ditut, adiskideak. Horrela jarraitzera arropa berria eginarazi dut".
|
|
|
" Berri berria, oso ona. Herritik
|
hiru
kilometrora dago, horko mendi horren magalean. Ez dakit ba zenbat gela izango dituen, hogeita hamarren bat bai.
|
|
|
Miguel, Bernardino, Mauricio, Humberto, Goena zarra, Goena gaztia, Otero, Portaburu. " Aurreneko
|
hirurak
Obabako maisuak zituan. Beste guztiak, nekazariak", esan zidan osaba Juanek.
|
|
|
Ubanbe Opini ari zitzaion: " Hik kontuan har ezak Uzkuduni eta horiei dena tranpa egiten zietela, konbate bezperan
|
hiru
eta lau andre sartu ohean, eta nola gu bezalako zerri batzuk ziren ba hantxe jo ta jo hustu arte, eta hurrengo egunean ba komeriak ringean, kottik ez kontrarioari matraila puskatzeko. Eta orain berriz boxeolariak ondo prestatuta joaten dituk, eta ez zegok konparatzerik..." Ubanbe nire presentziaz ohartu zen, eta eten egin zuen bere azalpena.
|
|
|
Goizeko bederatzietan hartuko dut janaria Adelaren etxetik, eta eguerdirako hemen gara.
|
Hiru
talde bakarrik ari dira orain basoan."" Ondo. Osaba Juani agur esateko denbora izango dugu orduan.
|
|
|
osaba Juanekin izandako hizketaldiaren ondoren erabakita neukala inaugurazioko ospakizunean soinua ez jotzea. Beraz,
|
hiru
plazer, nire arima babesten zuten hiru mintz.
|
|
|
osaba Juanekin izandako hizketaldiaren ondoren erabakita neukala inaugurazioko ospakizunean soinua ez jotzea. Beraz, hiru plazer, nire arima babesten zuten
|
hiru
mintz.
|
|
|
Algarak entzun nituen gelatik, garrasi alaiak, kristal hotsa, eta leihora jo nuenean Ubanbe eta Opin ikusi nituen galtza motxetan eta benetako boxeo goanteekin jantzita, eta Lubis, Pantxo, bikiak, Sebastian eta zerrategiko
|
hiru
basomutil borrokalarien inguruan. Sebastianek botila huts bat zeukan eskuan, koilara batekin jotzen zuena.
|
|
|
—esan zion Sebastianek— Zazpi asalto besterik ez dituk izan, eta pott hago. Ikusiko duk festetan, Tony Garciak sekulako pasara emango dik."
|
Hiru
basomutilek barre egin zuten. Ubanbek ukabila eskaini zion Sebastiani:
|
|
|
" Nik kaka egiten zioat Tony Garciari!", esan zuen Pantxok.
|
Hiru
basomutilek arestian baino zabalago egin zuten barre.
|
|
|
Bere anaiarengana jiratu zen abiatu aurretik. " Ez zara etxean azaldu joan deneko
|
hiru
egun horietan. Ama oso haserre daukazu!" Pantxok amorrua hartu zuen:
|
|
|
Halere, Angelek eta Berlinok barre egin zuten. " Pilar, joan zaitez zaldiak ikustera —esan zuen koronelak jarraian— Bitartean, gu
|
hirurok
gure hizketaldia burutuko dugu." Ez zion bere alabari begiratzen, paisaiari baizik. " Lagun iezaiozu, mesedez", esan zidan.
|