|
2002
|
|
|
Berak askoz lagunago zituen Trauko eta Kandido, esate baterako. Aitorpenari azalpen bat bilatu nahian, Manuel
|
hiru
urte zaharragoa zela argudiatu zuen. Baina argudio hutsala iruditu zitzaion atoan.
|
|
2006
|
|
|
Begi onetik sartu nintzaien. Haietako gazteena ni baino bi
|
hiru
urte zaharragoa zen, gutienez, baina usatua nintzen gauzak hala izatera. Ez zuten ohiko nagusikeriarik erabili nirekin.
|
|
2007
|
|
|
|
Hiru
urte zaharragoa den arreba gogaikarriarekin, likore' medizinalak' hartzen dituen amarekin eta denek begirunea dioten aitarekin bizi da Bruno alemaniarra. 9 urte ditu eta esploratzaile izatea du amets.
|
|
2008
|
|
|
–Nik ulertzen diot berorri, don Hipolito, baina ni Honorato baino
|
hiru
urte zaharragoa naizen bezala, ni baino hiru urte zaharragoa da Auxtin. Eta nitaz abusatzen du, nik Honoratoz egin dudan bezala, eta defendatzeko eskubidea dut?
|
|
|
–Nik ulertzen diot berorri, don Hipolito, baina ni Honorato baino hiru urte zaharragoa naizen bezala, ni baino
|
hiru
urte zaharragoa da Auxtin. Eta nitaz abusatzen du, nik Honoratoz egin dudan bezala, eta defendatzeko eskubidea dut?
|
|
|
–Nik ulertzen diot berorri, don Hipolito, baina ni Honorato baino
|
hiru
urte zaharragoa naizen bezala, ni baino hiru urte zaharragoa da Auxtin. Eta nitaz abusatzen du, nik Honoratoz egin dudan bezala, eta defendatzeko eskubidea dut...
|
|
|
–Nik ulertzen diot berorri, don Hipolito, baina ni Honorato baino hiru urte zaharragoa naizen bezala, ni baino
|
hiru
urte zaharragoa da Auxtin. Eta nitaz abusatzen du, nik Honoratoz egin dudan bezala, eta defendatzeko eskubidea dut...
|
|
2009
|
|
|
Aitona berriro itxarongelara itzuli zutenean, izeba, eserlekua mugitu gabe, niregana jiratu zen. Izeba Marian amaren ahizpa bakarra zen, ama baino
|
hiru
urte zaharragoa.
|
|
|
Alberto galegoa zen, Galiziatik etorria batxilerra ikastera, osaba izeben etxea, osaba geltokiburu zuen ogibidez? ostatu harturik; Alberto, bestela, Domingo baino
|
hiru
urte zaharragoa zen, eta, halere, kurtso berean zeuden biak, Albertok ohean bi urte eta koska egin behar izan zituelako, hilzorian eduki zuèn sukar ezohiko batek jota: –Fueron unas fiebres tercianas, que el médico me curó a base de quinina?
|
|
|
Monrealen adinekoa da Oier, Azpilikueta baino
|
hiru
urte zaharrago. Haiek orain arte bezala arituz gero, zaila izango du Oierrek jokatzea.
|
|
|
Joera hark, gainera, bazuen urrezko data bat, Domingok debozionisten ikastetxean hasi ez beste ezagutu baitzuen Alberto Mariño izeneko mutila, Domingorengan eragin izugarria izan eta berezko joera hura areagotu ziona. Alberto galegoa zen, Galiziatik etorria batxilerra ikastera, osaba izeben etxea –osaba geltokiburu zuen ogibidez– ostatu harturik; Alberto, bestela, Domingo baino
|
hiru
urte zaharragoa zen, eta, halere, kurtso berean zeuden biak, Albertok ohean bi urte eta koska egin behar izan zituelako, hilzorian eduki zuèn sukar ezohiko batek jota: " Fueron unas fiebres tercianas, que el médico me curó a base de quinina" aitortuko zion noizbait Domingori; gainontzerakoan, Albertoren aita itsasontzi bateko patroia zen, bi anaia zituena:
|
|
2010
|
|
|
ulertzen edo: Helenak, emakume bat zen neurrian, ni baino
|
hiru
urte zaharragoa gainera, oinak lurrean behar zituen nola edo hala, gure artekoa ezinezkoa zela ikusten zuen, argi eta garbi ikusten ere ordurako; Helenak, ondorioz, itzal hura zuen, porrotaren itzala?, noranahi jarraitzen zitzaiona, harik eta itzalari ihes egiteko modua aurkitu zuen arte, etengabeko jardun ekinak bitarteko, gauza bat egin orduko beste bat egitera bultzatzen zuena; edo hala jokatzen ote zuen, bera ere halakoa zelako, tximeleta geldiezin bat bezalakoa, lana eta dantza zeregin nagusi zituena?; baliteke; ororen buruan, baina, behin behineko irtenbidea zuen hura Helenak, pausaldia ohi baita bi jardunen arteko tartea, nora itzalak noiznahi egin baitzezakeen berriro ere; horregatik, bada, itzala inguruan sentitzen zuelako edo egin zidan Helenak galdera hura:
|
|
|
" Eta orain zer egingo dugu?" galdetu zidan, lizardira itzuli ahala, Helenak noiznahi baitzuen galdera hura ezpainetan, eta orain ulertzen dut zergatik... ulertzen edo: Helenak —emakume bat zen neurrian, ni baino
|
hiru
urte zaharragoa gainera, oinak lurrean behar zituen nola edo hala— gure artekoa ezinezkoa zela ikusten zuen, argi eta garbi ikusten ere ordurako; Helenak, ondorioz, itzal hura zuen —porrotaren itzala—, noranahi jarraitzen zitzaiona, harik eta itzalari ihes egiteko modua aurkitu zuen arte, etengabeko jardun ekinak bitarteko, gauza bat egin orduko beste bat egitera bultzatzen zuena; ... " Eta orain zer egingo dugu?"; eta ni erantzutera nindoakion, baina lizardiaren ertzean ikusi nuen Estibaliz, guregana pauso azkarrean zetorrena eta erantzuna guztiz aldatu zidana:
|
|
2013
|
|
|
14 aurreratu zen, sakearekin min asko egiten eta piloteoan aginduz. Aurkaria baino
|
hiru
urte zaharragoa zen, gorputzez zailduagoa? 22 urte?, eta pilotakada onak jo zituen. Badu buruz burukorako sena, ondo kokatzen da eta gauza politak egiten ditu ezkerrez.
|
|
|
Goizean jaiki eta prest egoten nintzen aitaren ondoan, aita gosaltzen ari zen bitartean, egonarririk gabe berari begira. Ni bakarrik joaten nintzen aitarekin portura, ni baino
|
hiru
urte zaharragoa zen anaia gehienetan etxean amari laguntzen gelditzen zen. Oinez joaten ginen, herrira jaisten ginen lehenengo, ni korrika batean behaztopa eginez bideko harriekin eta erraz altxatzen zen lurrarekin, aita atzetik oihuka nuen bitartean astiro joateko, erori egingo nintzela bestela.
|
|
2014
|
|
|
Anaia ni baino
|
hiru
urte zaharragoa zen, eta anaia zaharrari dagokion mespretxuarekin tratatzen ninduen.
|
|
|
Haien etxen ez zelako gesagia beteago. Anaia biek, gizonak
|
hiru
urte zaharragoko anaia baitzuen arrunt ausart eta krepauta, harrikatu zuten. Eta harri zorrotz batekin bekaina moztu.
|
|
2015
|
|
|
' Jainkoa! Marihuanazale bihurtuko zara!' Esan behar izan nion mendekotasun bakarra musika nuela».John Coltrane
|
hiru
urte zaharragoa zen, eta, 40ko hamarkadaren hasieratik Filadelfian bizi zenez, berehala egin ziren adiskide eta musikakide: «Etxera etortzen zen John Coltrane, eta jo eta jo aritzen ginen.
|
|
|
Euskadiko Ezkerrako zerrendetan agertzeak gainera areagoko meritua zuen han, Tolosako Eskolapioen ikastetxean. Toki askotan irakurria dut Eskolapioena ordena euskaltzalea zela, Bilboko Eskolapioetatik atera zirela hainbat euskaltzale eta ETAko militante, Justo Mokoroa bezalako euskalari handiak ere eskolapioak zirela; Kike Amonarrizek ere (tolosarra, ni baino
|
hiru
urte zaharragoa, bera ere Eskolapioetan ikasia) kontatu izan dizkit horrelako zenbait abentura, hala nola Kokok disko debekatuen entzunaldiak antolatu ohi zituela larunbatetan bere gelan, ikasle abertzale hautatu batzuk bertara eramanda, eta frankismoaren azken aldian hala ezagutu zituela berak Labegerie, Imanolen kantu debekatuak, Burgosko epaiketaren grabazioak...... Hala ere, nik ezagutu nuena ez zen horrelakoa izan:
|
|
|
Biak errezildarrak izaki, elkarren ondoan egon ziren eskolan, elkarrekin ibiliak ziren herrian bihurrikeriak egiten, eta bata bestearen kontra askotan arituak ziren borrokan. Paulinok soilik Juliori zion errespetua eta baita beldur apur bat ere,
|
hiru
urte zaharragoa baitzen, eta umetan halako adin tarteak alde handia ezartzen du. Gero, denbora aurrera joan ahala, Paulino eta Julio lagun minak egin ziren, bereizezin bilakatuz.
|
|
2017
|
|
|
Aurrekoez gain, hurrengo hilabeteetan Winfield Scott brigada jeneral ere ezagutu zuen. Scott 1812ko gerra zetorren eta Xabier baino
|
hiru
urte zaharrago zen. Ezin utzi aipatu gabe Ameriketatik etorritako beste insurjente batzuk, Argentinako Manuel de Saratea, Maracaiboko Manuel Palacio Fajardo, Caracaseko Andres Bello eta Luis Lopez Mendez bezalakoak.
|
|
2019
|
|
|
Horren aurrean azpimarratzen dut hau fikzioa dela, nahiz eta gero, segur aski, nobela irakurtzen duenari gauza batzuk gertukoak egingo zaizkion: Donostian girotuta dago; pertsonaiak ez du nire adina, bi edo
|
hiru
urte zaharragoa da, baina bueno, gauza batzuk identifikagarriak dira; eta hala ere, ez du esan nahi fikzioa ez denik.
|
|
2020
|
|
|
Hiru emakumeek mojen garaitik ezagutzen dute elkar. Matilde eta Felicitas adin berekoak dira, gelakideak, eta Angela neska guztiek ezagutzen zuten,
|
hiru
urte zaharrago izan arren. Hamabi urte besterik ez zituen eta ideia karlisten defendatzaile sutsua zen, moja guztiek zeukaten ikasle maite eta kuttuntzat, haren buru argia ez ezik, konpromiso politikoa eta jaiera kristaua ere etengabe goretsiz.
|
|
2021
|
|
|
Elkar ezagutu genuenean gutako inork ez zeukan hogeita hamar urte baino gehiago. Kingsley zen nagusiena, ni baino
|
hiru
urte zaharragoa, eta Hiro gazteena, ni baino lau urte gazteagoa. Hogeita hamar urteak beteta bere xedea aurkitu eta hura erdiesteko energia guztia jartzen hasi ez denak ez du sekula egingo.
|
|
|
Gogoan dut gu baino
|
hiru
urte zaharrago ziren lagun haiek 21 urte bete zituztela.
|
|
|
Handik irten naiz, bi
|
hiru
urte zaharrago naiz. Igerilekura noa.
|
|
2022
|
|
|
Arraileria pribatuek, lotsagabeek eta burutsuek xedatu zuten ausardiaren hasiera. Haren bila joan, jokalari ona eta taldeko kapitaina izaki, hamazazpi urtekoa, bera baino
|
hiru
urte zaharragoa, eta polita izaki, eta eskaileretan edo aldagelen kanpoaldean zain egon, edo entrenamendu baten ondoren harengana hurbildu eta belarri ertzera maiz bera jomuga izaten eta oldartzen zuten arraileria lotsagabeak esan. Eta irribarrea izaten zen Nà diaren mendekua haien  aurrean.
|
|
|
JOSE ANJEL baserri handiko goiko eskuineko pisuan bizi zen, guraso eta
|
hiru
urte zaharragoa zuen arrebarekin. Haren aita eta Jesus Marirena lagun handiak ziren ehiza garaian izan ezik, orduan maiz haserretzen baitziren batak besteari usoak uxatzen zizkiola leporatuz:
|
|
2023
|
|
|
Orduan ezagutu nituen aipatutako bi anaiak, Luis eta Teo, Elena, haien ama, eta Gabriel, aita. Erdiko anaia zen Alex, Luis baino bi urte gazteagoa eta Teo baino
|
hiru
urte zaharragoa, eta goi mailako ikasketak egin eta aitarekin lan egiten ez zuen bakarra zen. Gabriel, eta familia osoa hortaz, nekazaria zen, zekaleak batez ere ekoizten zituen, sendiarenak ziren lursail zabaletan, sendiko aurreko belaunaldiek egin zuten modu berean.
|
|
|
Joxeren arreba Maribirekin egon naiz kontu hauetaz hizketan. Maribi zen Joxeren aurreko arreba,
|
hiru
urte zaharragoa, eta anaia hilaren memoria jendaurrean zaindu duen bakarra. Beste anai arrebek zer pentsatu, sentitu, sufritu duten ez dakigu, eta ez da gure lana haien zaurietan aztarrika hastea.
|