|
2001
|
|
|
Ez gara nekatuko gauza bera errepikatzen: topiko berak,
|
hiru
esaldi eta lau datutxo azaltzen dira toki guztietan, batetik bestera errebotatuz. Eta gainera, informazio eskasa, gaiztoa eta sasikoa.
|
|
2002
|
|
|
|
Hiru
esaldi ekarri gura nituzke gogora atal honen amaierarako. Hirurak dute ilusioa mintzagai eta gure inguruko hiztegi arau-emaileetan aurki daitezke, lan handi barik:
|
|
|
|
Hiru
esaldi horietatik zer atera genezake. Batetik, hautematen denaren interpretazio okerra dela ilusioa; bestetik, gogokoa den zerbait dela ilusioa; eta, azkenez, poztasunari lotutako sentipena dela ilusioa.
|
|
2004
|
|
|
|
Hiru
esalditan laburtuko nuke nik.
|
|
|
Askok pentsatuko dute gaindituta dagoela jada kontu hau, jendea kontzientziatuta dagoela, ez dela gehiago hitz egin behar honi buruz, zaharkituta dagoela eztabaida hau. Atal honen hasieran agertzen diren
|
hiru
esaldiak 2004an bertan entzundakoak dira, hain zuzen.
|
|
2005
|
|
|
Baina nahasketak ez dira beti polit gelditzen, lehengoan komunikabide batean: ondo, biziki, eta barik,
|
hiruak
esaldi batean.
|
|
|
Istorioa Sarreran hasi eta Amaieran bukatzen denean, zirkulua, ren forma hartzen du. Bada erresumen tankera ematen dionik ere, hasieratik emandako informazioa bi edo
|
hiru
esaldi edo lerrotan laburbiltzen denean.
|
|
2007
|
|
|
–Idatzi egiten dut, izokinei buruz nik ere?, egin zizun harramazka katuak. Eta ohartu zinen errenditzea zela zure gau hartako patua, ez zenuela apur bat ere inpresionatu beltzarana, eta berak
|
hiru
esalditan hiru aldiz aldatu zizula aurpegiko espresioa.
|
|
2008
|
|
|
Mesedez, idatzi haurrak ESAN dituen
|
hiru
esaldi luzeenetakoak
|
|
|
Lehenengo, gurasoei haurrak ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetakoak idaztea eskatzen zaie. Hori, noski, haurra bi edo hitz gehiagoko esaldiak erabiltzen hasita badago.
|
|
|
Hori izango da puntuazioa. Esaterako, gurasoek
|
hiru
esaldi hauek idatzi badituzte, nire etxean amama bizi da, zuk ez duzu txakurrik baserrian eta oihalik ez hemen, zenbaketa egiteko 5+ 5+ 3 hitz bilduko ditugu, guztira 13 Hiru esaldi direnez, saileko puntuazioa 4,3 izango da (13: 3= 4,3).
|
|
|
Hori izango da puntuazioa. Esaterako, gurasoek hiru esaldi hauek idatzi badituzte, nire etxean amama bizi da, zuk ez duzu txakurrik baserrian eta oihalik ez hemen, zenbaketa egiteko 5+ 5+ 3 hitz bilduko ditugu, guztira 13
|
Hiru
esaldi direnez, saileko puntuazioa 4,3 izango da (13: 3= 4,3).
|
|
|
Gurasoek Bigarren KGNZ bete dute eta haur horiek jolas libreko egoeran grabatu ditugu 45 minutuz. Grabaketa horietatik ekoizpen lexikoaren neurri bat lortu da haur bakoitzak erabiltzen dituen hitz ezberdinak batuta, eta bigarren neurri bat esaldien luzeraren batez bestekoarena (haur bakoitzak ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetatik morfemen eta hitzen batez bestekoa kalkulatuz). Ekoizpen lexikoko bi neurrien arteko korrelazioa esanguratsua izan da (r= 0,76; p < 0,01).
|
|
2009
|
|
|
–Maite zaitut, bai, baina nik nahi dudan bezala? edo. Maite zaitut, zuk nahi duzun bezala?; Reginak, haatik, biziki eskertu zizkion
|
hiru
esaldiak, haren irriak, aurpegia alderik alde betetzen zionak, zalantzarik gabekoa bezain esker onekoa zirudien bederen?, baina hura besterik ez zuen irrikatzen orduan, ausaz, hitz eder haiek bere hartan gera zitezela, edertasun hutsean: Nazarioren hitz haiek ez zitezela izan, alegia, Nazariok aurrez behar zuèn zerbait, amarru bat, azken batean?, jarraian bere berekoikeriak agindutako beste zerbaiti ekiteko, Regina artean beldur baitzen, erraiak ikara eta bularrak minbera, haragiaren puska guztiak itzalaren orratzak markatutako denboraren menera balitu bezala; aski zuen, beraz, senarraren besarkada bat, gozoa bezain indartsua, eztia bezain kementsua:
|
|
|
Baina nik oso garbi neukanez dena, bururatu zitzaidan plano hori beste eszena batean sartzea.
|
Hiru
esaldi funtsezkoak beste eszena batean txertatu nituen.
|
|
|
" Hutsetik has gaitezke"; hirugarren esaldiak, berriz," Maite zaitut", guztia esan zezakeen edo ezer ez, esan baitzezakeen, konparazio batera: " Maite zaitut, bai, baina nik nahi dudan bezala" edo" Maite zaitut, zuk nahi duzun bezala"; Reginak, haatik, biziki eskertu zizkion
|
hiru
esaldiak –haren irriak, aurpegia alderik alde betetzen zionak, zalantzarik gabekoa bezain esker onekoa zirudien bederen–, baina hura besterik ez zuen irrikatzen orduan, ausaz, hitz eder haiek bere hartan gera zitezela, edertasun hutsean: Nazarioren hitz haiek ez zitezela izan, alegia, Nazariok aurrez behar zuèn zerbait –amarru bat, azken batean–, jarraian bere berekoikeriak agindutako beste zerbaiti ekiteko, Regina artean beldur baitzen, erraiak ikara eta bularrak minbera, haragiaren puska guztiak itzalaren orratzak markatutako denboraren menera balitu bezala; aski zuen, beraz, senarraren besarkada bat, gozoa bezain indartsua, eztia bezain kementsua:
|
|
2010
|
|
|
Bada, huraxe aurkitu nuen greguerietan, diferentzia batekin: silogismoak
|
hiru
esaldi behar zituela (bi premisa eta ondorioa), errealitatearen interpretazio okerra bere lekuan, deslekuan, jartzeko, eta gregueriak bakarra.
|
|
|
Gure Ata ren berbaroa entzuten da ostraka askotan. Pusketa txikiak dira gehienetan, baina bada baten bat bi edo
|
hiru
esaldi dituena ere. Ostraka bateko eta besteko zatiak batuz, Aita Gurea ren parte garrantzitsu bat osa genezake.
|
|
|
Bigarren galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ekoizten dituzten hitzak, marka morfologikoak eta adizkiak, haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenen hitzen eta morfemen batez bestekoa, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbatean sintaxia egiten duten konplexua. CDI egokitu da 40 hizkuntzatara baino gehiagotara (CDI Advisory Board, 2003), tartean euskarara (Barreña, et al., 2008).
|
|
|
Bigarren galdetegiaren bidez (KGNZ) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ekoizten dituzten hitzak, marka morfologikoak eta adizkiak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, zer batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetan (morfematan eta hitzetan neurtua), eta zenbatean sintaxia egiten duten konplexua. Guztira 746 item ditu.
|
|
|
KGNZren bertsio laburrak ere bi galdetegi ditu. Lehenengoak neurtzen ditu zenbatean ulertzen eta ekoizten dituzten hitzak, 8 hilabete bitartean, 90 itemen bidez. Bigarren galdetegiak neurtzen ditu, 16 hilabete bitartean, zenbatean ekoizten dituzten hitzak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetan. Guztira 104 item ditu.
|
|
|
KGNZ galdetegiari dagokionez, aurretik azalduko dira bertsio laburrean eta luzean neurtzen diren aldagaien emaitzak, hau da, zenbatean ekoizten dituzten hitzak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetan (morfematan eta hitzetan neurtuta); ostean, aldiz, bakarrik bertsio luzean neurtzen diren aldagaiak aztertuko dira: zenbatean ekoizten dituzten marka morfologikoak eta adizkiak.
|
|
|
KGNZ, 8 hilabete tartean, genero eta adinaren artean elkarreragina ez da behin ere esanguratsua izan. Aldiz, 16 hilabete tartean, esanguratsuki eragin die hiztegiaren ekoizpenari, haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenen morfema kopuruaren batez bestekoari eta adizkien ekoizpenari. Nolanahi ere, elkarreraginak azaldu du aipatutako aldagaien aldakortasunaren oso zati txikia.
|
|
|
Azpimarratzekoa da adizkien ekoizpenean soilik elkarreraginak adierazi duela generoen arteko aldeak adinarekin areagotzen direla. Aitzitik, batetik, hiztegiaren ekoizpenean eta, bestetik, haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenen morfema kopuruaren batez bestekoan, elkarreraginak adierazi du efektuaren norabide aldaketa, hau da, adin batzuetan mutikoek altuago puntuatzen dute eta beste adin batzuetan neskatoek.
|
|
|
Aztertzean zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetan, morfematan hartutako neurrian oso emaitza antzekoak topatu ziren galdetegiaren bertsio bietan; horrela, generoak eragin txikia izan zuen (F (1,962)= 6,38; p< 0,05,? 2= 0,007 bertsio luzean eta F (1,851)= 13,53; p< 0,001,? 2= 0,016 bertsio laburrean), non neskatoek morfema gehiagoko esaldiak ekoizten dituzten mutikoek baino (ikusi 9 taula).
|
|
|
9 taula.
|
Hiru
esaldien luzera morfematan generoaren eta adinaren arabera.
|
|
|
10 taula.
|
Hiru
esaldien luzera hitzetan generoaren eta adinaren arabera.
|
|
|
Bada, huraxe aurkitu nuen greguerietan, diferentzia batekin: silogismoak
|
hiru
esaldi behar zituela (bi premisa eta ondorioa), errealitatearen interpretazio okerra bere lekuan —deslekuan— jartzeko, eta gregueriak bakarra. Barre ederrak egin zituen behintzat Tancredo Lunak, nik neurea asmatu nuenean, berak bere maisuaren gregueria kontatu eta segundo gutxira:
|
|
2011
|
|
|
Papa en bermudas, mama a su lado, sonriendo en bañador". Pentsa zelako istorioa egongo den
|
hiru
esaldi sinple horien sakonean. Rafael jaunak jakingo du; Rafael jaunak eta, familia kontuez ari garenez, baita Iñaki Berrio jaunak ere.
|
|
|
Liburu Zuri hartako sarrerak, eta bertako zenbait esaldik, helduleku aproposa eskain diezaguke gogoeta horretan aurrera egiteko. orduan gaingiroki seinalatu ziren elementu batzuk berrikusi nahi genituzke orain. Batez ere
|
hiru
esaldi pasarteotan biltzen diren argudio bideak20:
|
|
|
gizarte berrirako balio ez duen tramankulu xaharkitua da euskara, batzuen esanean; hiritarren norbanako askatasun egarria inposizio indarrez zapuztu nahi lukeena, beste batzuen aburuz; XXI. mendeko gizartearen garapen maila ekonoteknikoak berez eskatzen dituen" eskalako magnitude" ekin bateragaitza edo bateraezina, hirugarren multzo baten ustez. Bigarren esaldi pasartea (euskaltzale ororen gutxienezko abiaburua) onartezina da, funtsean, ikuspegi negatibo hori duten guztientzat. hortik abiatzen direnekin zail da goiko
|
hiru
esaldiak (hirurak, ez bat edo beste) aintzakotzat hartuko dituen gogoeta egitea. zaila dugu gogoeta hori, bestalde, euskaltzaleon esparrura bere osoan ekartzea. Noraino gaude prest, izan ere, gogoeta bide hori" sin aventuras maximalistas" burutzeko?
|
|
|
Haurrek ekoitziriko
|
hiru
esaldi luzeenen Esaldiaren Batez Besteko Luzera (EBBL) arakatuta, ikusi da erlazio argia duela morfologiaren ekoizpena neurtzen duen indize honek adinarekin (r= 0,56; p< 0,001, EBBLa morfematan3 zenbatuta; eta r= 0,57; pt< 0,001, EBBLa hitzetan neurtuta). Hogeita bi hilabete izan arte, laginean eta batez bestekoetan, morfologiaren ekoizpena neurtzen duen indize honek ez du 2ren balioa gainditzen:
|
|
|
Horrez gain jaiak girotzeko pegatinak egingo dituzte beste
|
hiru
esaldirekin: Andramaixetan beti bero, homo, bi eta hetero!
|
|
|
–Ez naiz etorri nire bekatuak aitortzera, moztu zion neskak?, baizik eta latinezko
|
hiru
esaldi itzultzen eta hiru irudi hauek identifikatzen lagunduko didan norbaiten eske.
|
|
2012
|
|
|
Honako
|
hiru
esaldietan
|
|
2013
|
|
|
1 Erreparatu paragrafo bat osatzen duten honako
|
hiru
esaldi hauei, eta erantzun ondorengo galderei.
|
|
|
" Zuhaitzen eraginpean" izenburua daraman testuari hasiera emateko, egileak
|
hiru
esaldiz osatutako
|
|
|
Ikus dezagun nola egin duen. Batetik, paragrafoa osatzeko erabili dituen
|
hiru
esaldiak jaso ditugu. Bestetik, esaldi horiek josiz nolako paragrafoa sortu duen ikusiko duzu.
|
|
|
1 Zer irudiren oinean jarriko zenituzke
|
hiru
esaldi hauek?
|
|
2014
|
|
|
atzean agertu zenean eta ispiluaren aurrean bestela bezala kapela ongi jartzen hasi zenean, Bernicek ez zuen inolaz ere espero inolako eztabaidarik izan zitekeenik. Marjoriek hotz eta zorrotz egin zuen egin beharrekoa,
|
hiru
esalditan.
|
|
|
Hain era sinplean laburbildu zuen zure urtebete luzeko lana, «eta zuk zer egiten duzu, ba?» galdetzera behartuta sentitu baitzinen, urguilua baretzeko droga dosi eske, errebantxa eske. (...) Eta ohartu zinen errenditzea zela zure gau hartako patua, ez zenuelaapur bat ere inpresionatu beltzarana, eta berak
|
hiru
esalditan hiru aldiz aldatu zizulaespresioa (Alberdi, 2007: 55).
|
|
|
3 Ohar kritiko batean, iritzia ematen dugunean, oso ondo zaindu behar da nola ematen den. Binaka, aztertu balorazioko
|
hiru
esaldiok:
|
|
|
2 Idatzi
|
hiru
esaldi, hiribilduak indartzearen kausa eta ondorioak azalduz. Zuek erabaki zer laukitxotik hasi nahi duzuen, eta egin gutxienez hiru mugimendu.
|
|
2015
|
|
|
Ik. Gut. 8, 7. Azkeneko
|
hiru
esaldi sail hauen ordez lehen idazketan hau idatzi zuen: Bada, Jainkoaren laguntzaz eta ahal dutena eginez, ia eskubidedunek bezala eska diezaiokete.
|
|
|
Ondoko esaldiak
|
hiru
esaldiko multzotan bilduta daude. Multzo bakoitzeko esaldiek esanahi bera dute, oro har, baina, ikusiko duzun bezala, osagaiak ordena desberdinetan jarrita daude (kasu batzuetan hitzen bat edo beste ere aldatzen da).
|
|
|
Multzo bakoitzeko
|
hiru
esaldiek ere balorazio bera izan dezakete.
|
|
2016
|
|
|
Eserita nengoen aulkitik altxatu eta itzuliak ematen hasi naiz gelan, ez nuen besterik entzun nahi,
|
hiru
esaldi horiek aldi baterako zer pentsatua emango zidatela erabakita nengoen, baina beste esaldi batek zeharkatu dizkit belarriak: –Saiatuko naiz zu gabe alabarekin bakarrik bizitzen, baina ez dakit gai izango naizen?.
|
|
|
AUSKALO zenbat denbora eman nuen
|
hiru
esaldiren arteko ezberdintasunak hausnartzen.
|
|
|
ekiteko ordua da. Bakarka, deskriba ezazu honako hau
|
hiru
esalditan:
|
|
|
d) Idatzi
|
hiru
esaldi aurreko ariketan osatutako sailak azaltzeko, DBH2n ikasi zenuen bezala eta adibideari
|
|
2017
|
|
|
Iturri andreak, berriz, euskaldun berria izanik, gehiago erabiltzen zuen hizkuntza. Sarritan udal plenoetan ere euskaraz esaten zituen lehenengo bi edo
|
hiru
esaldiak. Mitin eta ekitaldi publikoetan, berriz, euskarak beti zuen presentzia haren hitzaldietan, baina sekula ere ez ehuneko hamarra baino gehiago; neurtuta nuen eta banekien ezin zela kasualitatea izan.
|
|
|
eta idatz itzazue
|
hiru
esaldi Newtonen bigarren legean oinarrituta.
|
|
|
ekiteko ordua da. Deskribatu honako hau
|
hiru
esalditan:
|
|
|
d) Idatzi
|
hiru
esaldi aurreko ariketan osatutako sailak azaltzeko.
|
|
|
1Ko 1,1 agurrean, esaldi bakarra dago, informazio piloa eskainiz. EABk, liturgiarako bertsio berriak erabat eta oso osorik onartu duen itzulpenean, zatikatu egiten du testua
|
hiru
esalditan aditzera emanez.
|
|
|
5 Albistegi baterako, Ekiguneko bideoarentzat testu adierazgarri bat idatzi behar duzu. Jarri binaka, eta idatz itzazue
|
hiru
esaldi Newtonen bigarren legean oinarrituta.
|
|
|
d) Idatzi
|
hiru
esaldi aurreko ariketan osatutako sailak azaltzeko, DBH2n ikasi zenuen bezala eta adibideari jarraituz. Esaldiak eratzeko laguntza behar baduzu, ikusi aholkuak.
|
|
|
2 1890eko hamarkadan, Bizkaiko meatzeetako langilea bazina bezala sentitzeko, pentsatzeko eta ekiteko ordua da. Bakarka, deskriba ezazu honako hau
|
hiru
esalditan:
|
|
2018
|
|
|
Txunditzekoa da zenbat girotan euskaldunena ez den inoiz irakurriena edo jantziena izaten, astakirtenena eta oihu gehien egiten duena baizik. Duela mende bat, bederen, halako jendeak gauza ziren
|
hiru
esaldi elkarrekin lotzeko. Orain ezta hori ere.
|
|
|
Irakeko kurduekin izandako elkarrizketetan,
|
hiru
esalditik batean dirua, tratuan ibiltzea edo emakumeen egoera aipatzen zen; horren ondoren, horrelako ongietorri bat atsedena da. Milaka urte elkarrekin eman eta gero, Rojava eta Kurdistan federala (irakiarra) bateratzen dituen gauza bakarra basamortuko klima jasangaitza da.
|
|
|
–Nola definitu euskaldunak
|
hiru
esalditan:
|
|
|
“El PP retendrá Galicia y el PNV ganará en Euskadi”. Azpian, letra txikiagoan
|
hiru
esaldi ageri dira, bi titular handiarekin lotuta eta bestea artzapezpiku independentisten kontuarekin. CISek gehiengo absolutua ematen dio Feijooren alderdiari, eta Bildu bigarren izango da Euskadi autonomikoan.
|
|
2019
|
|
|
Manexek jaso du lukainka zein arrautzaz mukuru betetako ogi puska bere adineko haur batek jaso dezakeen ezaxola gordinaz, hain baitu haurtzaroak arreta apetatsua. Bi muxu ematera behartu dut, eta aitonari aurrez etxean entseatu ditugun bi edo
|
hiru
esaldi ziurtasun ezaz errezitatzera, niri begiratzen zidan bitartean. Mutikoak bere aitaren antza du, edo akaso nire senarra ari da umetzen.
|
|
|
Ana Karenina ez dago, tamalez, euskarara itzulia, baina bai nobelaren hasiera. Sarean badira euskarazko hiru bertsio, behin  tzat, eta
|
hiru
esaldietatik bik itzultzailearen izena daramate. Segidan doaz.
|
|
|
|
Hiru
esaldietan lau sinonimo agertzeak, dohakabe, zoritxarreko, zorigaiztoko eta zorigabe, atentzioa pizten du.
|
|
|
(1) esaldia gure taulako laguntzailearekin gauzatua da; (2) esaldia, Baztango ahalezko aditzarekin; eta (3) esaldia, aditz trinkoaren bitartez lortutakoa. Hori bai,
|
hiru
esaldi horien bidez guti goiti beheiti gauza bera errateko; badugu zereginik!
|
|
|
Tira, halabeharrez, gisako zerbait izan behar zen. Bada,
|
hiru
esaldiak batuta, hauxe daukagu:
|
|
|
24. (3) a, bertzeak ez bezala,
|
hiru
esaldiz osatuta dago. 1918 urtean, amak lau urte zituelarik, bere aitak, gure aitatxik, haserrealdi batean, horixe bera erran zion amari; haien omenez hona ekarri dut.
|
|
|
Honetan, berehala, konturatzen gara, bertzeak ez bezala,
|
hiru
esaldiz osatuta dagoela; baina, erran liteke hirurak beharrezkoak direla mezua bere osotasunean ulertzeko:
|
|
2020
|
|
|
Zaletu onek antuvi zaharretik bereiz ditzakete duten sarreragatik. Albadeak, edo albaes, kalean esaten den moduan, kaleko valentzierak berezkoa duen “d” interbokalikoaren erorketa bereizgarriarekin, dultzaina eta atabalaz lagunduta jarduten dira, eta haien estrofa
|
hiru
esaldi musikaleko bi saiotan antolatzen da, bakoitza bi kantarik abestu ohi dutelarik. Valentziar kantuaren ahots exijentzia handia dela-eta, abeslariaren eta inprobisatzailearen irudiak banandu ditu, eta, askotan, inprobisatzaile espezializatu batek — el versaor — abestuko duen testua belarrira esaten dio abeslariari.
|
|
|
Jaten hasi orduko eskatu zidan Kinkok hiru ohar haiek ateratzeko. Mahai gainean ipini nituen Platonen
|
hiru
esaldiak. Seme alabak eta Aimar galdezka hasi ziren ea zer ziren paper haiek.
|
|
|
Pla Ton. Horregatik idatzi zituen
|
hiru
esaldi haiek Kinkok. Harriduratik irten ezinik nengoela, Kinkok hiru paper muturrak pasatu zizkion Nuriari.
|
|
|
–Esaldi hau Platonen haitzuloaren mitoarena da –bota zuen Nuriak bat batean,
|
hiru
esaldietako bati begira.
|
|
2021
|
|
|
Batetik, perpaus nagusiko edo ondore perpauseko behar modalak indar berezia ematen dio esaldiari, eta, beste alde batetik, etorkizuneko baldintzazko forma edo{ tzekotz ∼ tzekotan} formak erabiliz, behar hori baitezpadakoa dela seinalatzen da. Alderatu
|
hiru
esaldi hauek:
|
|
|
Eta eskatu nien grabazio bat egiteko mobilarekin eta audio bat bidaltzeko. Egin behar zutena zen irakurri poema hori eta esan bi edo
|
hiru
esalditan zergatik aukeratu zuten edo zer gustatu zitzaien. Eta oso ondo gelditu da.
|
|
|
Akusazioak Trumpen
|
hiru
esaldi oroitarazteko eskatu die senatariei: «Gezur handia»; «Gelditu lapurreta»; eta «Borrokatu infernua bezala lapurreta gelditzeko».
|
|
|
Lehen
|
hiru
esaldiak Etxarri Aranazkoak ditugu eta laugarrena Lizarragakoa:
|
|
|
Aditzea izan, entzutez jakin. Lizarragakoak dira ondorengo
|
hiru
esaldiak:
|
|
|
Euskaltzaindiaren Hiztegian ‘trebe’ izenondo eta aditzlagun gisa ageri da bakarrik. Lehen
|
hiru
esaldiak Etxarri Aranazkoak dira eta azken biak Zaraitzukoak.
|
|
2022
|
|
|
Urpean egon beharrak ere lagunduko dio zerbaitetan, ez du ureztatzeetan pentsatu behintzat. Eta ureztatzearen kontuarekin gogoratu du, bat batean, nola halako zerbait esan zion izebak horri buruz, iaz uda amaieran izango zen, begi dizdiratsuak zituen eta azala beltz, Australian egona baitzen 20 egunez, han xahutu zituen harategiko lanarekin irabazten zituen urteko opor guztiak," bizitza osoko ametsa zen, neska" errepikatzen zuen
|
hiru
esaldiz behin, xerratutako solomo kopurua aski arrazoi ez balitz bezala oporretan nahi duen lekura joateko, eta orduan errepikapen eta errepikapen artean, orduan esan zion: " opari bat ekarri dizut, tentelkeria galanta, badakit eta ez zarela batere abila horrelako kontuetan, baina edonon saltzen zituzten han halako haziak, erraz hazten omen da, asko preziatzen dute han bederen, eta gainera, ez duzu ureztatu beharrik izango."
|
|
|
Barreiatu aditza, ederra izateaz gain, bertsoaren etorkizuna ulertzeko eran gako bat da niretzat. Badira
|
hiru
esaldi Hiztunpolisa liburuan, bertsolaritzaren etorkizun desiragarriena irudikatzen hasita barreiatzearen ideia horren sinonimo moduan idatziak: " Mintzo kantatuaren plazer koxkorra gehixeago popularizatu.
|
|
2023
|
|
|
Bost orduko hitz aspertuan, dena zen «esto y aquello», eta «ez dakit pero una cosa está bien clara». Apenas lotuko zituzten
|
hiru
esaldi jarraian euskaraz. «Martxa honetan erdaraz hitz egingo dugu, euskaraz ari garelakoan», esan zuen bertsolari txistezaleak, eta ez zuen arrazoirik falta.
|