|
2000
|
|
|
Urraburua, lupina, erreboiloa eta izokina dira protagonista nagusiak. Esan
|
beharra
dago, hala ere, muskuiluaz gain amuarraina dela produkzio mailarik handiena duena, Espainiako akuikultura jardueraren% 60 esan nahi baitu.
|
|
|
13 urte eta erdi arte behintzat ibili nintzen eskolan eta orduko gehienak behin 12 urterekin jaunartze handia eginez gero, etxean lanean hasten ziren, itzulean eta abar, edo bestela artzain joaten ziren. Gu alde horretatik gurasoei eskerrak eman
|
beharrean
gaude. Lehen urtea Berrobin bertan egin nuen eta gero Eldu auzoan, hango maistra hobea omen zelako.
|
|
|
Hor justizia egin
|
beharra
dago, niri behintzat halako egoeratan tripak kanpora ateratzen zaizkit. Horrez gain, administrazioan oso desberdina da autonomikoa edo% 95eko euskaldungoa duen udala izatea.
|
|
|
4,4 bilioi pezetakoa. Nolanahi ere, kontuan izan
|
beharra
dago balio horiek edozein unetan alda daitezkeela, gora nahiz behera.
|
|
|
Hezurdura eguneroko bizitzak ematen dizula uste dut, historia norberak irakurtzen duen neurrian mamitzen doan nolahalako egitura bat. Zerrenda, arestian aipatu orekak kontuan izanda egin
|
beharra
egon da hala ere. Gertaerak berriro bizi eta baloratzeko aldiz, prentsa idatzia izan da iturri nagusi.
|
|
|
Ahanzturaren kontu honetan nonnahi aurki ditzakezu alarmak pizteko moduko egoerak, eta ez naiz orain dela laurogei urte gertatutako ez dakit zeri buruz ari... Kultur komunitate garen neurrian, behartuta gaude azaltzera nola heldu garen gauden egoerara, mitoen eta oskurantismoaren aurreko jarrera bat, eta ez inoren aurrean ezer justifikatu
|
beharrik
dagoelako, oraina hobeto ulertzeko baizik. Zor diogu hainbeste gure memoriari.
|
|
|
Edonola ere, liburua doktorego tesi gisa aurkeztu den lan sakonago bati lotu behar zaiola erran
|
beharra
dago. Argitaratu den emaitza, hitz batez, oinarriko ikerketa lana baino era dibulgatiboagoan eman baita:
|
|
|
Teknikari lanetan aritu da Argentinan, Bolivian, Brasilen, Estatu Batuetan eta Venezuelan.Orain Euskadiko Euskal Pilotaren Federakuntzako zuzendari teknikoa da.Pilota herrikoi nola bihurtu da bere kezketako bat. Mikelen ustez, esku pilotak du erakargarritasunik handiena, baina pilotak gogorregiak dira eta materiala aldatu
|
beharra
dago. Tradizioaren mamua, ordea, askotan azaltzen omen da.
|
|
|
EAEko Irakasleen Alfabetatze Euskalduntzea polemikan murgildurik dago. Iazko azterketen emaitzak jakin bezain pronto(% 52,2k baino ez du lortu lehen hizkuntz eskakizuna eta% 45ek bigarrena), sistema aldatu
|
beharra
dagoela esan dute sindikatu guztiek. UGTk eta CCOOk Hezkuntza Sailean aldaketa proposamen batzuk egin dituzte, baina Jaurlaritzak ez ditu ontzat eman eta Iralek orain arteko jardunari eutsiko diola adierazi du.
|
|
|
Dena esana dagoen irudipen horri aurre eginez, euskal aktore desberdinek eta herritarrok oro har, gertakizun eta jarrera bakoitzak dituzten eragin guztiak aztertu
|
beharra
dago, eta horren arabera epaitu eta jokatu. Atentatu honek 1998ko irailean hasitako prozesuan nola eragiten duen aztertu, abertzaleen arteko harremanean, herritarron elkarbizitzan, abertzaletasunean orobat, ezker abertzalean...
|
|
|
Sorrera honetan Juan San Martin, Bittor Kapanaga, Jabier Zubiaurre, Jose Luis Ugarteburu, Jose Antonio Eizagirre eta beste askorekin batera Imanol ere protagonistetariko bat izan zen. Euskararen eta euskal kulturgintzan lan egiteak arrisku bat baino gehiago esan nahi zuen garai hartan, euskararekin eta euskal herriarekin zerikusia zuen guztia ezkutuan egin
|
beharra
zegoen; horren erakusgarri, esate baterako, Yon Etxaidek 1955ean euskal literaturaz emandako hitzaldia Egotxiagako pagadian izatea.
|
|
|
Duela hilabete batzuk, ez zegoen inolako itxaropenik Euskal Herritik hain hurbil dagoen Garoñako zentral nuklearra eta Espainiako Estatuan dauden beste zortzi zentral nuklear itxiarazteko. Esan
|
beharra
dago zentral nuklear horietan partaidetza garrantzitsua duela Iñigo de Oriolek zuzentzen duen Iberdrola euskal enpresak. Baina, Espainiako Gobernuko Lehendakaritzarako hautagai den Joaquin Almuniak orain dela bi hilabete adierazi zuenez, bera Moncloara iritsiko balitz, zentral horiek, pixkanaka, 2015 urterako ixteko prest legoke.
|
|
|
Begi bistakoa da erraz nagusitu dena politikarien artean, esan bezala, deskalifikazioa izan dela, ia denak denen kontra gaizki esaka aritu direlarik, bai euskal partidu nazionalistak nola Madrilen zentrala daukaten partidu nazionalista espainolak ere. Jakina, lan honetan ere aitortu
|
beharra
dago partidu batzuk gehiago nabarmendu direla beste batzuk baino. Zerbait berria esan al dute oraingo hezkuntza sistema desastroso hau aldatzeko?
|
|
|
ikastetxeetan garai batean" Urbanidad" deitzen zen asignatura falta da aspalditik, hots, hiritar gisa ongi heztea errespetuan, edukazioan eta kulturan. Eguneroko bizitza eta arazoetan parte hartu
|
beharra
dago, arlo guztietan. Horregatik iruditzen zait abstentzioa ez dela bide motzena zerbait lortzeko.
|
|
|
Zinema eskola bat du eta zinema ekoizpen ugari egin dituzte bertan, bai Sarobek, baita gune hori erabili duten enpresek ere. Esperientzia horretatik abiatuta, ikus entzunezko produktuek gorakada nabarmena izan dutela ikusi dute, eta hazten ari den merkatu horren aurrean, zerbait egin
|
beharra
zegoela hauteman zuten.
|
|
|
Horrezaz gain, zinemazaletasun handia dago, horren adibidea da Donostiako Zinemaldia. Horregatik, potentzial hau bideratu
|
beharra
dago proiektu baten bidez", iritzi dio Enrique de Santiagok. Horri jarraiki, Euskal Herriko artista eta teknikari asko dago atzerrian lanean; hein batean berreskuratu nahi dira, eta bere lanaren zati bat hemen egiteko aukera eskura jarri nahi zaie.
|
|
|
" Nik profesionalak atzerrira joaten jarraitzea espero dut, denontzat onuragarria baita. Arazoa ez da kanpora joate hutsa, baizik eta zure zonaldean
|
beharra
egonik azpiegitura sortzeko ausardia ez dagoelako alde egin behar izatea".
|
|
|
Enrique de Santiagok aipatu duenez," eskaintza gehiago izan ditugu, baina guk Oarsoaldeari eman diogu hitza, eta beraiekin egingo dugu lan. Baina mugitu
|
beharra
dago, bestela, beste leku batean egingo dute".
|
|
|
Agian Mario Vargas Llosak esandakoaren aurka ez du literaturak mundu honetako problemak soluzionatzen lagunduko baina sikiera pertsonago egingo gaitu. Horregatik uste dut formalismo eta teknika hutsetik haratago joan
|
beharrean
gaudela. Horregatik sortu ditugu literatur taldeak, hor gaudela erakusteko.
|
|
|
Ez dakigu. Definitu eta komunikatu
|
beharra
dago beraz. Belaunaldi berriek burutu beharreko papera horixe.
|
|
|
638 milioi pezetara iritsi da, %46ko igoerarekin. Azkenik, esan
|
beharra
dago entitate honen emaitzak hobeak izango zirela honek ez balu MCCren I+G (Ikerkuntza eta Garapena) politikan ekarpen ekonomiko berezirik egin. 1999 urte amaieran Euskadiko Kutxak 4.300 milioi pezeta eman zizkion MCCri bere ikerkuntza eta garapen programetarako
|
|
|
ezin da bake eta normalizazioa eraikuntza nazionalarekin edota independentziarekin nahasi. Bi egitekoak bereizi
|
beharra
daude ezinbestean eta, lehen egiteko horretan, ETAk armak behin betiko utzi behar ditu
|
|
|
Domotikak etxean dauden aparailuen kontrola eta gestioa ahalbidetzen du. Horretarako, etxean dauden gailu eta aparailu desberdinen artean sare bat osatu
|
beharra
dago. Jakina, sare hau osatzeko etxetresna elektriko eta bestelako gailu domotikoak behar ditugu.
|
|
|
Amaitutako ekimen honen osagai positiboak eta akatsak aztertu
|
beharrean
gaude, hutsak berriro ez errepikatzearren. Nahitaezko argipenak ezagutzea ezinbestekoa zaigu:
|
|
|
Baskongadismo zatikatzaile integrazionistatik etor zitekeen sasikonponbidea ikusi dugu jada. Bidegurutze honetan hautua egin
|
beharrean
gaude: benetako konponbide nazionalari heldu ala lehentasuna altzari zaharren zaintzeko premiari eman.
|
|
|
Berbetan euskara elkartea 1995ean sortu zen Balmasedan, herriko euskaldunak batzearren. Izan ere, Balmasedan euskaraz bizitzea zaila zen, euskaldunak sakabanaturik zeudelako, eta girotze lana egin
|
beharra
zegoela ohartu ziren. Hirurogei bazkidek osatzen dute elkartea eta laster bazkidetza kanpaina bat jarriko dute martxan, kopuru hau handitzeko asmoz.
|
|
|
Oraindik tinko eutsi ez zaion gaia da hezkuntzarena. Mendebalderen baitan jorratu bada ere, hausnarketa eta irizpideak bideratzeko orduan
|
beharra
dago egiteko. Euskara eredu bakarra, sarritan estuegia, arlo askotan malgutu da, eta lehen hezkuntzan jarraitu beharreko bidea ere hortik joan litzatekeela uste du batek baino gehiagok.
|
|
|
Teknologia birtuala iritsiko zaigu, jakina. Hori dela eta, antzerkilariok argi dugu ikasten jarraitu behar dugula, etengabe birziklatzeko
|
beharra
dagoela ikuskizun berritzaileak asmatzeko. Ate joka dagoen belaunaldiak ere ikusmolde berria ekarriko du, zalantzarik gabe.
|
|
|
anaforikoak esaten zaienak," zeinean... bait" egitura hori erabiltzea. Itzulpenetan horrelakoak sartu
|
beharra
dago batzuetan, jatorrizko testuan menpeko perpausa oso konplikatuak daudenean. Gaur egun batzuek oraindik ez dute hori onartzen.
|
|
|
Gerriarekin eta hankekin kontuz ibili
|
beharra
dago. Ez da beso indarra bakarrik.
|
|
|
Ordu laurden aizkoran pasatzen duzu hor, baina ez da" pulamentu" handikoa. Astean bitan gutxienez, oso serio aritu
|
beharra
dago, bestela jai dago. Aizkolari asko dago, baina hor aurrean egoteko derrigor prestatu behar.
|
|
|
Bertsolarien familia mugatua denez, denekin moldatu
|
beharra
dagoela uste dut. Batzuekin hobekiago eta besteekin pixka bat gaizkixeago pasatzen da.
|
|
|
Agian Iparraldean gehien begiratu zaigunak garelako, gure atzean gazteagoak datozelako, eta begiratuz Iparraldeko bertsolaritza indartu
|
beharra
dagoela, bai, uste dut ardura badugula, gazte horiek segi dezaten lan egin behar dugulako. Baina ardura eta presioa bi gauza desberdinak dira.
|
|
|
" Etzakela jokatu". Baina askotan, demanda egiten badizu, zerorri konturatzen zara denak emanda defenditu
|
beharra
dagoela. Finala jokatzea bezalaxe da.
|
|
|
Modu honetan gainera, guk erabaki dezakegu zer kontatu, zeinekin eta nola; horrek bultzatu gaitu Dar Dar sortzera". " Helburu nagusia antzerkitik bizibidea ateratzea izanik, merkatu eta ikusle guztiengana iritsi
|
beharra
dago, hori hasteko. Bestetik, kalitatezko lan garaikideak egin nahi ditugu, gure obrak ahal den gehien mugituz herri txikienetatik handienetara".
|
|
|
Oharkabeko gihar espasmoak saihesten ditu THCak eta horregatik onuragarria izan daiteke bizkarrezurrean arazoak dituztenentzat. Azterketa sakonagoaren
|
beharra
dago, esparru honetan kalamuaren erabilera zein izan daitekeen zehazteko.
|
|
|
Atzerapenen ondorioz beste etxebizitza bat alokatu
|
beharrean
egonez gero, sustatzaileari modu frogagarrian jakinaraziko zaio, idatziz. Alokairuaren kontratua ere idatzizkoa izatea komeni da.
|
|
|
Kate uholde horren erdian baina, berri lokalek aise atxikiko dute jendearen, ez baitago satelite bidezko saiorik herriko kontuen tiradizoa gainditu dezakeenik. " Teknologia arloan gainera, duela 10 urte pentsaezina zena egingarri bihurtu da gaur egun. Garbi daukagu bide berri hau urratu
|
beharra
dagoela, eskualdeak tamaina egokia baitu elkarlanean aritzeko".
|
|
|
Omenaldiak beti berant, baina etorkizunaz baino hemengo historiaz arduratu zela mahaigaineratu
|
beharra
dago, zeren eta oraintxe plazaratu diren" Me dijo la virreina" eta, batik bat," El coqueto don Sancho Sanchez" (1937) horren adibide garbia baitira.
|
|
|
Dirudiena baino gogorragoa da eta teknikoagoa ere bai, itsasoan olatuekin eta balantza batean egin
|
beharra
baitago arraunean. Oso kirol konpletoa da, gorputz osoarekin egiten da.
|
|
|
Banku mugikorrean indar gehiago egiten da hankekin, hankak luzatu eta bilduz ibiltzen dugulako ipurdia aurrera eta atzera, eta arraunaren ibilbidea luzeagoa da, hankak aprobetxatzen direlako. Gainera Joko Olinpikoetara joateko eta abar fisikoki prestatu
|
beharra
dago, baina bestalde, askoz ere teknikoagoa da finkoa, arraunari inklinazioa eskumuturrarekin eman behar baitzaio. Mugikorrean, berriz, arrauna kokalekuetan finkatzen da.
|
|
|
Udazkena izan da iragan bi urteotan Euskal Departamenduaren alde aldarrikatzeko garaia Ipar Euskal Herrian. Ohiko aldarrikapen hau testuinguru berri batean kokatu
|
beharra
dago: Frantziako politikagintzan erreferenduma da udazken honetako gertakizun garrantzitsuenetako bat.
|
|
|
Zuzendariak berak apustu bat lez ikusi du" Ingura Mingura" ren sorrera, baina Euskal Herrian lan dezente egin
|
beharra
dagoela uste du: " Berrikuntzekin hasi baino lehen dantza tradizionalean ikasteko asko dago.
|
|
|
Aizarnara, Santa Barbara eta Hernanira. Benetan eskertu
|
beharrean
gaude Zelai gain baserrikoek eskaini diguten laguntza osoa" azpimarratu nahi izan du Arantxa Urbe Hik Hasiko kideak. " Eta baita pertsonaia ezagun guztiek erakutsi diguten prestutasuna eta jarrera irekia ere bideo honetan parte hartzeko eskatu diegunean".
|
|
|
Sariak ongi daude zuri ematen dizkizutenean, gainerakoan munduko injustuenak eta ustelenak dira. Benetan esan nahi dudana da idazle batentzat ez dela batere ona sariei begira egotea, pentsatzea sari batek erabakitzen duela bere kalitatea; are gutxiago sari horren
|
beharrean
egotea bizimodua aurrera ateratzeko. Sariak eta objektibotasuna uztartzea ezinezkoa da.
|
|
|
Aurretiko erretiro politika arbuiatzeko hauxe esan zuen Aznarrek: " Hautsi
|
beharra
dago adinaren mitoa eta 50 urtetik gorako langileek errealitate berrietara egokitzeko gaitasunik ez duten ustea". Zentzuzkoak balira eta esandakoaz behar den koherentziaz jokatuko balute, Lan Ministerioak atzera bota luke Endesak mahaigaineratu duen espedientea edo Iberdrolak proposatu dezakeena.
|
|
|
Hori guztia ITPk modulu mota berezi batzuetan, presio txikiko turbinetan eta toberetan espezializatzeko duen estrategiaren ondorio da, horrela Rolls Royceren Europako erreferentziazko bazkide bihurtzea lortzeko. Kontuan izan
|
beharra
dago motor bat egitearen kostua 200.000 milioi pezeta ingurukoa izan daitekeela, eta General Electric edo Rolls Royce bezalako munduko fabrikatzaile handiek motorra modulutan zatitzen dutela, eta arrisku kapital bidez epe luzera esku hartuko duten bazkideak aurkitu nahi izaten dituztela. Eta, hain zuzen ere, hortxe egon nahi du ITPk konpainia handi horien eskura, eta bere inbertsio guztiak (aurten 13.000 milioi pezeta inguru) helburu hori lortzera zuzentzen dira.
|
|
|
Diru aldetik, gizarte aldetik, lege eta kultura aldetik gizakia zanpatzen duan erakunde zakar eta astun bat". Erakundea aldatu
|
beharra
zegoela baieztatzen zuen gero, haizeari edo, galdera hauexek egiteko: " Baiña... baiña... esku utsik?
|
|
|
idazle baten zutabeak astero irakurtzen dituenez, eskura duenez idazle horren dosia, zertarako erosi bere liburu bat? Komunikabideetan azaldu
|
beharra
dago salmenta kopuru bat ziurtatzeko, baina gurean komunikabideetan agertzeak ez du salmenta kopuru duin bat ziurtatzen (eta literatura handietan ziur aski bai). Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela...
|
|
|
idazle baten zutabeak astero irakurtzen dituenez, eskura duenez idazle horren dosia, zertarako erosi bere liburu bat? Komunikabideetan azaldu
|
beharra
dago salmenta kopuru bat ziurtatzeko, baina gurean komunikabideetan agertzeak ez du salmenta kopuru duin bat ziurtatzen (eta literatura handietan ziur aski bai). Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela...
|
|
|
Oraindik jaialdia egoki saltzen bada, jendea biltzen da, bertsolaria motibatzen da eta jendeak ongi pasatzen du. Burua nekatu
|
beharra
dago bai antolatzaile eta baita bertsolarien aldetik ere, hauek ere protagonismoa ezin baitute jaialdi hutsera mugatu, agian berek proposatu lituzkete formula berritzaileak. Azken batean gauza beretsua egiteko jantzi berriak asmatzea baino ez da.
|
|
|
De sobedientzia zibila salatzeko ezin dira halako argudioak erabili, funtsean, indarkeria erabiltzen dutenek ez baitute inolako aitzakiarik behar. Beraz, desobedientzia zibilarekin edo gabe, berdin jardun
|
beharra
dago. Deskalifikatu zena, ordea, Eusko Jaurlaritza osoa izan zen, eta aldi berean Aretoak eztabaida politikoan parte hartu zuen, gauza erabat desegokia gure ustez.
|
|
|
Herrigintzak ez du ordea ekina ez den beste formularik, ez dugu erabateko zehaztasuneko gizarte alkimiarik. Aurrera egiteko guztion indarrak batu
|
beharrean
gaude bai, baina erosokeria eta artaldearen sindromea astintzeko ordua ere iritsi da. Askatasuna eta erantzukizunaren ordua da.
|
|
|
Matrikulazioaren azken datuek asaldatu dute zenbait gizarte sektore, batez ere lehen aipatu dudan unibertsitateko hura eta bi alderdi politiko nagusien agintariak; eta, geroztik, haurrak euskarazko ereduetan ez matrikulatzeko etengabeko kanpaina batean egoten dira batzuk. Nafarroan arlo honetako gutxieneko eskubideak lortzeko, ereduen aukerarena edo ikastetxeen autonomiarena kasu, herrialde zibilizatu batean normala ez den borrokan ibili
|
beharra
dago.
|
|
|
Nafarroako euskararen aldeko taldeen artean elkargunea bilatu
|
beharra
dago; irekia, inork manipulatu gabea, araubide jakin batzuen legez funtzionatu eta erabakiak hartuko dituena. Lehen dimititu zuen Euskararen Kontseilu eta orain ezabatu den Hizkuntza Politika Zuzendaritzaren hutsuneak betetzeko, neurri batean bederen, eta Euskal munduaren barnerako eta kanporako erreferentzia eta gida izateko.
|
|
|
Zalantzarik gabe marinela aipatu ditugun idazle eta kritikoekin bat etorri
|
beharra
dago nabigatzailea edo itsasoratzen den, nahiz abiatzen den bidaiaren sinboloa da Sarrionandiaren poemagintzan nahiz narraziotan iraupen luzeenekoa eta nabardura gehien eskaintzen dituena, haren mundu ikuskerari buruz. Alde horretatik narrazio hauek bere aurreko eta ondoko idazlan poetikoekin dute zerikusi nabarmena:
|
|
|
Batzuetan pertsonaia hauen gogoetak ezagutarazten zaizkigu pertsonaien izakerara gerturatu asmoz. Hala ere, Rojok dioskunaren haritik zenbait pertsonaia oso lauak direla aipatu
|
beharra
dago:
|
|
|
Idaztankerari bagagozkio, estilo erraza eta zuzena hautatu du idazteko. Elkarrizketetan, bestalde, euskalki ezberdinak erabili dituela aipatu
|
beharra
dago: zuberera, bizkaiera,...
|
|
|
Hala ere, beheraxeago honakoa aitortu
|
beharrean
egongo da: " badituela ipuinetan zehar barreiaturik txispazo modukoak, disdiragarriak, alaiak eta umoretsuak, irla txikiak, dena dela, itsaso handi eta zakar batean." (El Diario Vasco I)
|
|
|
Era berean, batbatekotasuna nabarmentzen da. Bizitasuna eta azkartasuna lortzeko askotan elkarrizketetara jo duela ere azpimarratu
|
beharra
dago.
|
|
|
Kutxazainean jolasean ari direla, polizia dator eta ihes egin dute. Honela, neskaren lagun baten etxera joan
|
beharrean
egongo dira, eta bertan jantzi baten lapurretaren berri izango dute. Beraz, neska hura ezagutzearekin batera, lapurreta bitxi batean korapilaturik aurkituko du bere burua.
|
|
|
Joerei bagagozkio, era anitzetako errealismoa gailentzen dela aipatu
|
beharra
dago (bai errealismo historikoa, bai gaur egungoa) bestelako estiloak ahantzi behar ez badira ere. Are gehiago, Harkaitz Canoren eleberrigintzan esaterako, bi eleberrietan eleberri lirikoa edo poematikoa jorratzen badu ere, bere bigarren eleberrian errealismoaren eragina nabari da.
|
|
|
Halaber, Argia astekarian ere astero argitaratu berri diren liburuen zenbait aipamen egiten dituzte. Haatik, hamarkada honen hasieran astekari honetan elkarrizketa eta erreseina gehiago argitaratzen zirela aipatu
|
beharra
dago. Beste aldizkari batzuetan hilero eskaintzen dituzte iruzkinak:
|
|
|
Onuragarritasun horren esperientzia, nik neuk, etxetik bertatik ezagutzen dut, semeak hala hezi ditugunez. Gaur egun, ingeles hizkuntzak tekniketarako, zientziarako zein merkataritzarako harremanetan dituen ahalmenak ukaezinezkoak direnez, gure herriaren aurrerapenerako horretaz baliatu
|
beharrean
gaude.
|
|
|
Aldi berean, esan
|
beharra
dago Erabilera Sozialaren eta Komunikabideen batzordeak berari zegozkion gainerako gaiak tratatzeko modurik ez zuela eduki, deitua ere izan ez zelako.
|
|
|
Guztiok dugu bizitzeko eskubidea eta, ezbairik gabe, inork eta ezergatik ez du beste bati bizia kentzeko eskubiderik. Behin eta berriz oihu egin
|
beharrean
gaude: hilketarik ez, indarkeriarik ere ez, eta kale borrokak baztertu.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan esan
|
beharra
dago haurtzarotik elebidun direnek gainerako hizkuntzak lasterrago ikasteko ahalmena dutela; aldiz, hizkuntza soil bat baizik ez dakitenei kaltegarri zaie beraien hertsitasuna. Gainera, hizkuntz tipologiaz elkarregandik hain desberdinak diren euskara eta gazteleran hezitzen direnek berez dute beste batzuk lasterrago ikasteko ahalmena.
|
|
|
Berdin gertatzen da talde nortasunekin: taldearenezaugarri ezberdin enpirikoak nortasunaren oinarriak dira; baina oinarri horien gaineannortasuna eraiki
|
beharra
dago. Berdin gertatzen da talde etnikoekin.
|
|
|
Argitu
|
beharra
dago, ezen laugarren eta seigarren ataletako azterketan burutu direnegunkarien eta telebistaren hustuketak, UPV EHUk finantzatutako ikerketa bati eskergauzatu egin ahal izan direla10 Ikerketa horren atal baten barruan, lagin bat aukeratuzen prentsaren11 eta ETBren12 hustuketa egiteko. Lagin hori astebete konposatu batekoegunkari guztien aleek eta ETBko emanaldiek osatu zuten.
|
|
|
Lehenik eta behin, aipatu
|
beharra
dago Hego Euskal Herrian irratia entzuten duenpopulazioaren %77, 1 bost irratiren eskuetan dagoela. Irrati emandegi hauen indarrakbigarren planoan uzten ditu gainerakoak, neurri handi batean emisio eremu lokalekoak direnak, hain zuzen ere.
|
|
|
Bi egunkarietan, Ipar Euskal Herrian gertatutakoak aipatzen direnean, bereziki kultura eta euskararekin lotutako gertaerak aipatzendira, mota honetako albisteak Iparraldetik jasotako berrien erdia baino gehiago direlarik (%51 euskarazko egunkariaren kasuan eta %54 gazteleaniazkoarenean). Kontuanhartu
|
beharra
dago, bestalde, mota honetako albisteek %21 eta %19 osatzen dutela biegunkari horietan, hurrenez hurren. Kultura eta euskarari emandako garrantziarenaldean, gainerako gaietan sumatzen den presentzia urria ere nabarmena da, berezikikiroletan.
|
|
|
%1era ere ez da iristen, kanal batean zein bestean, Lapurdi, Nafarroa Beherean zein Zuberoan gertatutakoalbisteen kopurua. Argitu
|
beharra
dago, bestalde, aurkitu ditugun kasu apur hauenartean bat ere ez dagoela Iparraldean gertatu eta bertan soilik eragina duenik. Alegia, Iparraldean gertatzen dena aipatzen denean, Hegoaldean ere eragina izateagatik soilikaipatzen da (adibidez, ustez ETArena den armategi baten aurkikuntza Baionan: Lapurdin gertatua, baina eragina ETArengan eta ondorioz Hegoaldeko errealitateanduena).
|
|
|
Kiroletan, berriro ere Nafarroari emandako arreta txikia dugu aipagai. Dena den, datu hau interpretatzeko, gogoratu
|
beharra
dago ezen datu bilketa burutu zenean (1999ko udaberrian) Osasuna taldea Espainiako Ligaren 2 mailan zegoela, horrek dakarren medioetako agerpen txikiarekin. Futbolari buruzko informazioak (talde handieningurukoak bereziki) kirol albisteetan duen presentzia kontuan hartuta, hortik uler dai
|
|
|
Hain zuzenere, komunikazio askatasunaren Legea eraldatzeko Lege berria eremu hau arautzera ere etorri da, edukiengaineko kontrola eta erantzukizunari dagokionean bereziki. Ez dago ezer, ordea, Internet bidez bakarrikemititzekoak edo ematekoak diren irrati edo telebista zerbitzuei buruz, zeinak, inongo esleipen prozeduraedo hitzarmen edo konbentzioa sinatu
|
beharretik kanpo
dauden. Alde honetatik, aipatzekoa da aintzindarietakoa den Internet bidezko telebista zerbitzu bat Baionan bertan jaio berria dela, programazioarenardatz gisa inguruko gaiak dituelarik (www.tvpi.fr).
|
|
|
Frantziako ikus entzunezko sistemaren antolamendu oinarriak aipatutako komunikazio askatasunaren gaineko legearen lehen artikuluan bertan zehazten dira.Ikus entzunezko komunikazioa askea dela xedatzen da bertan, bere lehen esaldian.Hurrengo paragrafoan, ordea, askatasun hori interes orokorreko irizpideen araberamugatu
|
beharra
dagoela zehazten da, kontuan hartuz honako oinarri hauek hain zuzen: gizakien duintasuna, askatasuna eta jabegoarekiko errespetua; iritzi eta pentsamenduenaniztasuna; ordena publikoa; nazioaren defentsa; zerbitzu publikoko betebeharrak; ikus entzunezko industria nazionala antolatzeko beharra; eta komunikaziorakobaliabide teknikoen izaera mugatua. Eta horretara dator, hain justu ere, legea, ikus entzunezko jarduera askeari mugak ezarri eta joko arau orokor batzuk finkatzera.
|
|
|
Diario de Navarrak baztertu egiten du bere Autonomia Komunitateari buruzkoedozein informazio infografiko eta, ondorioz, hodei itsasoan Nafarroa non dagoenjakiteko, asmatu
|
beharra
dago.
|
|
|
kontzeptuak biak biltzen dituela, nolaaskatasuna nola identitatea. Kontua da, modernia puskatu denetik (puskatzen aridenetik), bai askatasuna eta bai identitatea zer diren berriz pentsatu
|
beharra
dagoela. Horrela, mundu berrian identitateak urtzen ari direla esaten digute, sekula santaidentitaterik izan ez dugun Euskal Herrikooi, ez behintzat identitate aitortua edoegitura instituzionalekoa.
|
|
|
Proposamenak eta eztabaidak. Debatepolitikoaren kultura landu eta sustatu
|
beharra
dago. Honetarako sortu genuenEzbaika elkartea duela bi urte.
|
|
|
Jatorriz, bidaiatzeko bermea ematen zuen dokumentua zen; izan ere, toki batetik bestera joateko, Erdi Aroko jauntxo feudalen eta Elizaren lurraldearengaineko kontrola ziurtatzen zuen zergaren ondorengo omen zen, iragabide eskubide? delakoa ordaindu
|
beharra
baitzegoen oraindik ere XIX. mendean zehar. Beraz, hasiera batean erresumaren barnetik bidaitzeko ere beharrezkoa zen pasaportea.Hortaz, pasaporteak bi funtzio betetzen zituen:
|
|
|
pertsonarennazionalitateari lotutakoak. Ordukoak bidaiaria zegoen lekuari lotutakoak ziren.Estatu batetik bestera joatean, pasaporte berria eskuratu
|
beharra
zegoen, tokian tokiko autoritateak jaulkitako eta bermatutako dokumentua, beraz5 Gaur egun ezagutzen dugun pasaportea, ordea, norbanakoari lotua eta bidaitzeko eskumena ematenduen dokumentua izateaz gain, nazionalitatea bermatzen duen dokumentua da.
|
|
|
Hiritartasuna egitura politiko jakin batek norbanakobatekin bermatzen duen estatus juridiko politikoa dugu, norbanakoari betebehar etaeskubide jakin batzuk esleituz eta bermatuz. Gaur egungo panorama politiko modernoan ezinbesteko ezaugarri unibertsala dela esan
|
beharra
dago (Brubaker, 1992: 21), estatu modernoaren bilakaerarekin lotura estua duena, nazionalitatearekin gertatzenden antzera. Gehienetan estatuak norbanakoari automatikoki biak ematen dizkio, salbuespenak salbuespen6, bai nazionalitatea eta bai hiritartasuna ere.
|
|
|
alor subjektiboa, norbanakoaren atxekipen sentimendua kontuan hartuz, eta alor objektibo modura har dezakeguna, norbanakoak egitura politiko juridiko batekin duen lotura, hots, lotura juridikoa. Hortaz, naziotasuna eta nazionalitatea bereizi
|
beharra
dago. Naziotasuna, nazio nolakotasuna den heinean, nazio bateko kide edo partaide sentitzeko ahalmena eta eskubidea izanik, nazionalitatea estatu batek bere hiritartzat jotzen dituenpertsonentzat arautzen duen izaera juridikoko nortasuna da.
|
|
|
Markel Olano (EAJ PNV): Esan
|
beharra
dago, guk, gaur egungo marko juridiko politikotik abiatuta planteatzen dugula hori guztia. Gustatu edo gustatu ez, hori besterik ez dugu; eta planteamendu horrekin euskal herritar guztien eskubideabermatuko litzateke.
|
|
|
Ez da erraza. Izan ere, atxikimenduaren barne drama bi muturren artean berreraiki
|
beharra
baitago: desioaren eta beldurraren artean. Batetik, terapeutarekin atxikimendu loturaeratzeko desioa, eta, bestetik, gizakiaren bulnerabilitateak eta bestearen menturazko korrespondentzia faltak probokatzen duen antsietatearekin batera, beldurra; bi mutur eta, tartean, terapia.
|
|
|
Familiaren funtzionaltasuna, familiaren egitura, zirkunstantzien, arabera egoki antolatzearen menpe egongo da. Zirkunstantzia hauek partaideenbeharrei nahiz ingurunera moldatu
|
beharrari
dagozkie. Terapiaren helburua ez da, aurkezten den arazoaren konponketa bakarrik, familiaren egitura disfuntzionalarenaldaketa baizik, etorkizuneko arazoei defentsa egokiagoez aurre egin ahal izateko.Hau lortzeko, familiarekin elkartzen da terapeuta.
|
|
|
Desplazamendu honen kalitateari dagokionez, esan
|
beharra
dago, bidenabar, baliokidetza bi mota hauetakoa izan daitekeela:
|
|
|
Oharra: Biziki eskertu
|
beharrean
nago beren laguntzagatik: Agurtzane Goikoetxea, Donostiako Seminarioko bibliotekaria, aurrena berak ipini ninduelako datuonbidean; Agurtzane Juanena, KM Kulturuneko bibliotekaria Donostian; Pruden Gartzia, Euskaltzaindiaren Liburutegiko bibliotekaria Bilbon.
|
|
|
Ezinbestekoada politikari kolektibo antolatu gisa eustea; bestela, jai. Halaber, enuntziatu horrekzabaldutako bideak ahalik eta anitzen uzten saiatu
|
beharra
dago, suturaren tentazioaukatu beharra dago, nahiz eta tentazioan erortzeak lasaitu egiten gaituen eta gauzakerraztu, pentsamenduaren alorrean batez ere. Orobat, izatearen legeak bigarren hauhobesten du; lehen bideak, ordea, esfortzu gehigarri eta iraunkorra eskatzen du.Elementu objektibagarria hartuz gero, sinbolikoki puztuta agertzen da, eta osotasunmodura.
|
|
|
Ezinbestekoada politikari kolektibo antolatu gisa eustea; bestela, jai. Halaber, enuntziatu horrekzabaldutako bideak ahalik eta anitzen uzten saiatu beharra dago, suturaren tentazioaukatu
|
beharra
dago, nahiz eta tentazioan erortzeak lasaitu egiten gaituen eta gauzakerraztu, pentsamenduaren alorrean batez ere. Orobat, izatearen legeak bigarren hauhobesten du; lehen bideak, ordea, esfortzu gehigarri eta iraunkorra eskatzen du.Elementu objektibagarria hartuz gero, sinbolikoki puztuta agertzen da, eta osotasunmodura.
|
|
|
Alternantzia kasu bakoitzaren adiera, alternantziak sortu duentestuinguruari estu estu atxikia ikusten du P Auer-ek. Bestela esanda, alternantziabatek zeri erantzuten dion jakiteko, sortu duen testuingurua aztertu
|
beharra
dago.
|
|
|
Euskararekiko ikerkuntza gauza bat da eta euskaraz egiten den ikerkuntza bestebat. Euskararen bizitasun etnolinguistiko erlatiboa neurtzeko erabil daitezkeenezaugarrien artean, bat da beraren presentzia unibertsitateko ikerkuntzan; honenarabera, berriz ere esan
|
beharra
dago egoera oso ahula dela. Adibidez, 1994eanUPV EHUko Gipuzkoako Campusean honekiko egin ziren jardunaldien ondoren, argitaratu zen. Ikerkuntza euskaraz.
|
|
|
Esan
|
beharra
dago, ordea, Ministroak bazuela, itxuraz, arranguraren bat eliz agintariekiko, zeren hau gehitzen baitu bere agirian:
|
|
|
Baina, aldi berean, gogoan zituen gerra eta euskal probintzietako arazo politikoaeta los malos patriotas, que por desgracia aun hay bastantes dispersos y ocultos en losservicios de retaguardia. Hortaz, konprenitu
|
beharra
zegoen neurri berezien premia.
|
|
|
Auziaren lehenengo lau hilabete etaerdian, Gobernu debekuaren eta Gotzain erantzunaren aurrean jarraitutako etxebarruko politikaren lekuko zuzena izan zen, beraz, Narbaitza. Gizon honen soslailaburtu bat eman
|
beharra
dago hemen.
|
|
|
Kontuan hartu
|
beharra
dago, azken hogei urteotan (biok batera heziketa zereginetan ibili garen haietan) pedagogiaren mundua etsipenak jota egon dela. Funtsezkoakizan zaizkigun egileek (Basil Bernstein, Michael Apple edo Pierre Bourdieu eta JeanClaude Passeron1) irakaskuntzak indarrean zegoen gizarte mota iraunarazteko besterikez zuela balio zioten.
|
|
|
Nire iritziz, azterketa sozio-ekonomikoren emaitzak beste esparru politikoetara transferitu etaorokortzea arriskutsua izan daiteke. Edozein tresna zientifiko noiz eta zertarakoasmatu zen, gaur zertarako balio duen, bere mugak zeintzuk diren, eta gaur zertarakobalio ez digun aztertu
|
beharra
dago. Tenedoreak ez du zopa jateko balio.
|
|
|
Prentsa izkiriatuan errekurtso ugari daude, begitik sartzen zaizkigunak, bereizketa hau egiteko (tipografia, infografia, tramak?). Irratian audio elementu arbitrarioak erabili
|
beharra
dago, entzulearentzat ikasteko, interpretatzeko eta gogoratzeko zailagoak direnak (soinuaren iheskortasunagatik).
|
|
|
Analisi edo produkzio irizpide horrek??
|
beharra
dago, esaldi taxatiboa uxatzeko joera du, bigunagoa den?, izan daiteke?
|
|
|
Linguistikaren alorretik datozen predikazio prozeduren eta komunikazioaren esparrukoak diren irrati generoen artean zenbait baliokidetza topatzen ditugu, marra eten horizontalen bidez agertzen direnak. Argitu
|
beharra
dago, baliokidetza horiek ez dituztela baztertzen egon daitezkeen erlazio gurutzatuak. Adibidez, dibertimenduzkoa den irrati generoaren barruan erraza da elementu deskriptibo batzuk aurkitzea.
|
|
|
Nolanahi dela, sarrera honetan informazio iturria sakonago definitu
|
beharra
dago, irratietan erabiltzen direnak aipatu aurretik. Egia esan, iturri kontzeptua oso anbiguoa da Blumler eta Gurevitch (1986) autoreek ere adierazi bezala, zeren eta iturria bera ordezkatzen duten erakunde, gizatalde eta gizabanakoei ere aplikatu baitzaie.
|