|
2005
|
|
|
Hiztun jantziok hizkuntzaren botere nabarmena osatzen dugu. Aipatu
|
beharra
dago euskararen itxurak egiteko erabilera, fatxada txukun bat erakustea beste helbururik ez duena, eta hitz jokoak argi salatzen duena: fatxada fatxa da.
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntza guztiak kontuan hartuta, ingelesaren agerrera erabat gailentzen da besteen aldean, bai kantitatez bai corpus moten aniztasunez. Bestalde, aitortu
|
beharra
dago euskarazko corpusen erreferentziarik ez dela izaten horrelakoetan (ELDAren bidez banatzen direnak alde batera utzita).
|
|
|
Haatik, Olasagarreren ikuspegia ez dateke bere pertsonaiarena edo nobelarena bezain erradikala ezen, nobelak kutsu autobiografiko aitortua duela jakinik, ohartu
|
beharrean
gaude euskaraz eta Euskal Herriko sistema literarioari begira idatzi eta argitaratu duela euskal gizartearen hertsitasuna salatzera datorren deserrotze istorio hau. Apika euskal literatur sistema azken urteotan eremu politikoarekiko autonomizatu den seinale baikortzat hartu genuke hau.
|
|
|
Hiriak, agertu zirenetik, arrotz izan zitzaizkion hizkuntzari. Eta mendiei eskerrak eman
|
beharra
zegoen euskara babesteagatik. Baina gorazarre nostalgiko horretan geratu ordez Azkueren hitzaldiak berehala hiriaren erronkari oratu zion:
|
|
2009
|
|
|
Gipuzkoako barnealdea da lurralderik emankorrena. Esan
|
beharra
dago euskararen erabilera soziala beste inon baino sendoagoa dela eremu horretan.
|
|
2010
|
|
|
Laurogeiko hamarkadaren hasieran, Euskal Herriak eta Bretainiako administrazio eskualdeak ia biztanle kopuru bera zuten, baina bretoi hiztunen kopuru absolutua handiagoa zen euskal hiztunena baino, eta ehunekotan hiru puntu goitik zeuden hizkuntzaren ezagutzan. ...a guztietan, barruraino sartu zen gaztelania, eta hegoaldean normaltasunez bizitzeko guztiz ezinbesteko bilakatu zen. hiriingurunean, familiaren bidezko transmisioa bertan behera geratu zen, ia erabat. eta soziolinguistikan oso jakina denez, egoera horren ondoren hizkuntza erabiltzeari uztea etortzen da, eta handik gutxira gainera, baita landa eremuan ere. lehenago esandakoa errepikatu arren, esan
|
beharra
dago euskara desagertzeko prestatua izan zela, eta iragan mendearen azken laurdenak izan behar zuela azken aurreko geltokia; hau da, hizkuntza edozein familia eremutan hitz egiteari utziko zitzaionekoa. hizkuntzen galera fenomenoen arloan ikasiak ez direnei aurreko hitzak gehiegizkoak direla irudituko zaie. horregatik, prozesu hori adibide baten bidez azalduko dugu, eta oso urrutikoa ez den beste... 1981 urteko erroldako datuen arabera, eaen 430.000 euskaldun zeuden, 5 urtetik gorakoak. euskaldun guztien kopurua kalkulatzen badugu, nafarrak eta iparraldekoak gehituta, 560.000 euskal hiztun inguru izango ziren garai hartan, zazpi probintzietako guztizko 2.890.000 biztanleen %19, 5 ia aldi berean, 1983 urtean, rbo (Radio France Bretagne Ouest) hedabideak bretoierari buruzko inkesta bat egin zuen. bretainiako administrazio eskualdeko 2.700.000 biztanleen artean, 600.000 inguru ziren elebidunak, biztanleriaren %22 inguru2 beraz, alderaketa oso antzekoa da. laurogeiko hamarkadaren hasieran, euskal herriak eta bretainiako administrazio eskualdeak ia biztanlekopuru bera zuten, baina bretoi hiztunen kopuru absolutua handiagoa zen euskal hiztunena baino, eta ehunekotan hiru puntu goitik zeuden hizkuntzaren ezagutzan. bada, hogeita hamar urte geroago, bretainiako eskualdean 600.000 biztanletik 200.000ra igaro dira, eta hiztunen ehunekoa 22tik 6,5era jaitsi da. bretoieran eskolatzen direnen tasa %2 ingurukoa da, eta familiaren bidezko transmisioa, berriz, hutsaren hurrengoa3 horixe zen, eta ez besterik, euskararentzat prestatzen joan zen etorkizuna. eta demokraziaren hastapenetan euskarak zuen egoera berme ezin hobea zen bretoieraren moduko bilakaera izateko. eSpainiaKo demolinguiSTiKaren HiSToriari
|
|
|
Gazte jendearen eguneroko mintzajardunarekin lotura zuzenagoa, harreman estuagoa eta iraunkorragoa duen beste zerbait bermatu behar zen. Neska mutilentzat beharrezkoak, komenigarriak edo desiragarriak diren harreman sareetan indartu
|
beharra
zegoen euskarazko jarduna. Nola lortu, ordea, eskolak indartze lan horri aurrez aurre heltzea?
|
|
|
Ordurako, Hegoaldean, galera nabarmena zen, Araban bereziki, baina are nabarmenagoa etor zitekeena. Horren aurrean defentsa hasi
|
beharra
zegoen Euskararen herrian, gehiengoa euskaldun izan arren.
|
|
2012
|
|
|
–Aldaketa horien inguruan antolatzen da euskal gizarte berria [gerra zibilaren ondoko Euskal gizartea] eta aldaketa horiei erantzuteko gai izan behar duen euskara gorpuzteko ez dute balio lehengo irakaspide eta urratsek, ez bete betean behinipein. Euskaldun baserritarraren irudi, ustez, aldaezinetik, euskaldunen bizimoduari buruzko ikuspegiarren hesi murritz eta topikoetatik irten
|
beharra
dago euskara kez, CHOMSKYz, ADORNOz edo MARXez goitik behera blai eginda dagoen gizartean arruntean erabil dadin.? (1991:
|
|
2013
|
|
|
Azken ohar moduan aipatu
|
beharra
dago euskararen gainbehera itzulbidean jartzeko ekimenean ahalegin handiak egin direla familiagiroan euskara ikasteko aukerarik ez duten pertsonak euskalduntzeko. Arrakasta ukaezina da lortutakoa, izan ere, hiztun berri horietako asko euskal hiztun aktibo bihurtu dira.
|
|
2017
|
|
|
Askok darabilte Lazkanoren pentsamendu bera: kale bizitza moldera jarri
|
beharra
daude euskara eta bertsolaritza.
|
|
2018
|
|
|
Ondorengo 20 urteetan euskararen estatusean eragin
|
beharra
dago euskara gizarteko bigarren hizkuntza izatetik lehen hizkuntza izatera igaro dadin, euskarak eta gaztelaniak gizartean estatus berbera izan dezaten. Erronkarik zailena hau dugu, zalantzarik gabe.
|
|
|
" Lan mundua irabazi
|
beharra
dago euskararentzat". Ados.
|
|
|
Hamaika hizkera ahul genuen, poliki poliki, gibelka zihoazenak. Hamaika horiek indartu
|
beharra
zegoen euskara bera indartuz, euskara etxean ez ezik, bizitzako beste arlo guztietarako ere egokituz, eta hala etorri zen edo erditu zen euskararen batasuna.
|
|
2019
|
|
|
Galeserarekin alderatuta, euskarak artikulu kantitate bikoitza du, sei bat aldiz galeserak dituen erabiltzaile kopurua duen arren. Hortaz, euskararen wikipediako komunitatea handia eta aktiboa dela esan daiteke. haien webgunean, horiek aztertzearen bidez ikusiko dut nolakoa den euskararen egoera entziklopedian. euskarazko wikipediaren artikulu kopuruaren bilakaera aztertuta, aipatu
|
beharra
dago euskarak wikipedian izaten ari duen bilakaera oso positiboa dela, urteak pasa ahala gero eta artikulu gehiago sortzen dira eta. Gainera, bilakaera hori esponentziala da:
|
|
|
Puntu honetan, beharbada, aipatu
|
beharrean
gaude euskararen presentzia —egunero euskaldunen etxeetan, herrietan eta herrialdeetan isurtzen eta gauzatzen dena, inolako izkriburik ez izanik ere, edozein arlotan bezala: antropologian, hezur bat edo tresna bat; genetikan, DNA; historian, hilarri bat bere inskripzioa eta guzti., horiek bezalako aztarna, ikur eta testigantza dela; beraz, horiek bezain neurgarria eta erabilgarria dela.
|
|
2020
|
|
|
Puntu honetan argitu
|
beharra
dago Euskara Zerbitzuarentzat estrategikoki balio kalkulaezina duen tresna dela Trebakuntza Programa: haren bitartez sail eta atalen gertu gertuko ikuspegia ematen dielako euskara teknikariei (teknikariek beraiek ematen dituzte saioak).
|
|
|
Goraki eta hedatuki aldarrikatu
|
beharra
dago euskara gure herriko eliteek ia beti zokoratu izan dutela azken mendeetan, eta elite horiek men egin diotela Gaztelatik zabaldu den gaztelaniaren inposizioari Euskal Herri penintsularrean, eta Paris ingurutik hedatu den frantsesari Euskal Herri kontinentalean oroit" eraztunaren" eta antzeko jolas maltzurrak eskoletan, eta batzar nagusietan edo biltzarretan, gaztelania edo frantsesa...
|
|
2021
|
|
|
Planteamendu gordin horretatik abiatuta, balio unibertsaleko antzezlan bat idatzi zuen Fernando Arrabalek bere Parisko erbestealdi intelektualetik, eta behingoz benetako zentzua eman zion berak hainbatetan jorratutako absurdoaren antzerkiari, bi protagonistek bizi duten egoera absurdoa benetako gertakizunetan oinarrituz. Bestetik, jakin
|
beharra
dago euskarazko bertsio hau iaz sortu zela, zubereraz, eta oso fidela dela frantsesezko originalarekiko.
|
|
2022
|
|
|
Ordea, irakasleek egun eskola ematen duten hizkuntza ereduari dagokionez,% 84,4k (N= 353) ereduan irakasten zuen,% 6,2k (N= 26) ereduan, 4,8k (N= 20) A ereduan,% 2,6k (N= 11) G ereduan eta% 1,9k (N= 8) beste eredu batzuk aitatu zituen. Azpimarratu
|
beharra
dago euskarazko ereduak gutxika sartzen joan zirela 1982 ezkero.
|