|
2008
|
|
|
Dena den, izena hautatzea lege testuingurua baino testuinguru zabalago batean kokatu
|
beharra
dago. Oro har, umeak ondare urria dira:
|
|
|
Hala ere, esan
|
beharra
dago teknologiak ez duela berez edukirik sortzen, nahiz eta gaur eguneko biderik oparoena den, gizabanakoak kontsumozko mezuak sortzeko. Edukien dibertsifikazioa teknologiari esker suertatzen den fenomenoa bada ere, enpresa estrategiaren helburuen arabera kudeatu behar den balio gehigarria da.
|
|
|
Dena dela, azkenaldian hainbesteko garrantzia hartzen ari den ikerketa ildo horren gainean zenbait xehetasun egin
|
beharra
dago. Esan genezake, zalantzarik gabe, enpresa kudeaketaren modei buruzko ikerketa ildoa bera modan dagoela, eta moda hori aztertzen saiatu diren kontzeptuak zabartzen eta hutsaltzen ari da.
|
|
|
Esaterako, ABI Inform Global Edition datu baseak argitalpen aztertzeko joera du eta xehetasun hori kontuan hartu
|
beharra
dago. Gainera, enpresa kudeaketarako teknika eta tresnen zabalkuntza neurtzeko erabiltzen duten metodologiaren beraren zintzotasuna ere zalantzan jar daiteke.
|
|
|
Erabateko kalitate kudeaketa enpresen arazo guztiak konpontzeko edabe mirarizko gisa aurkeztu zuten eta horrek itxaropen handia sortu zuen; iguripen asko, ordea, zapuztu egingo ziren seguru asko. Nabarmendu
|
beharra
dago, gainera, ezarpen prozesu horiek huts hutsean helburu bihurtzeko arriskua.
|
|
|
Apirilaren bukaerarako 100 familia inguru itzuli ziren, eta bizitza normalizatzen hasi zen, Nafarreten salbu (hutsik zegoelako maiatzaren bukaeran). Eraikuntza gehienak berreraiki
|
beharra
zegoen eta horretarako agintarien laguntza eskatu zen, baita goldaketan aritzeko beharrezkoak ziren idiak lortzeko ere. Gerra amaitu ondoren, Legutiok laguntza berezia izan zuen Regiones Devastadas programaren barruan.
|
|
|
Dena dela, artikulu honetako gai zentralera itzuliz, esan
|
beharra
dago ingurumenaren alorrean kontzientzia hazkorra dagoela gizarteko esparru gehienetan. Horrela, esaterako, lurraldeak txaletez nahiz sakabanatutako urbanizazioez betetzea ekidin egin behar dela.
|
|
|
Horrexegatik, artikulu honetan etxebizitza politikari eta berau ahalbidetzen duten gainerako tresnei ingurumenaren ikuspegitik helduko zaie. Izan ere, oro har, EAEko erakundeek abian duten etxebizitza politika garapen jasangarri edo iraunkorraren testuinguruan aztertu
|
beharra
dago, oraingo estrategiek epe laburrean zein luzean izango dituzten ondorioak neurtze eta aurreikuste aldera.
|
|
|
junio, agosto, biñagre, arrankau, pantorrilli? Esan
|
beharra
dago hitz batzuetan ez dela erabiltzen gaztelaniazko forma besterik. Adibidez, ez dago, labana?
|
|
|
Joera horren sortzailetzat Ondarroako hizkera jarriko genuke. Hala ere, esan
|
beharra
dago hizkera askotan ari dela gertatzen honako fenomeno hori (Lekeitio, Ondarroa, Azpeitia, besteak beste). Baina bada helduaren hizkeran salbuespen bat:
|
|
|
5 eta 6 esaldietan helduak mugatzaile hurbila darabil, arauak jatorrian eskatzen zuen gisara, hau da, erakuslearen eta mugatzaile posizioan aurkitzen denaren artean komunztadura egon
|
beharra
zegoen. Gaztearen hizkerak erakusten digun legez, arau hori askoz nasaiagoa da egun.
|
|
|
Helduaren jardunean honako 4 kasutan ageri da estandarreko erantzuna: tximista, udasken, jolastu eta abisen, baina esan
|
beharra
dago, kasu gehienetan herriko hizkerako hitzarekin batera ageri dela erantzun gisa. Estandarraren eragina% 3,33koa da.
|
|
|
Esan
|
beharra
dago, gorago aipatu bezala, Etxebarrikoak emandako erantzunak eta Bolibarko gazteak kasu hauetan emandako berdinak direla.
|
|
|
Esan
|
beharra
dago, Etxebarriko hiztuna kontserbatzaileagoa dela, Bolibarkoa baino. Hala ere, estandarraren eragina izen morfologian oso urria da eta kasu batean azpimarra dezakegu:
|
|
|
Aditz morfologian zertxobait txikiagoa bada ere, erantzun berdinak ehuneko handi batean jaso dira: % 76,92 Azkenik, eta esan
|
beharra
dago nahiko batez besteko altua irten dela, erantzun berdinak erantzunen% 69,56 izan dira. Bolibarrek jasandako bariazio bera izan du Etxebarriko hizkerak ere.
|
|
2009
|
|
|
Esan
|
beharrean
gaude termino guztietatik 693 termino 1972ko testutik erauzi ditugula, hau da, guztiaren% 37,68; bestalde, [20 DAN] testutik 192 termino erauzi ditugu, guztiaren% 10,44, nahiz eta testuak 32 orrialde bakarrik izan. Horien arrazoiak dira 1972ko testuan egileak luze eta sakon jardun izana:
|
|
|
Beste alde batetik, Alberto M. Irigoyenek idatzitako Centro Euskaro de Montevideo o la dialectica del ser eta E. Jorge Arin Aypharssorhok plazaratutako El legado de los inmigrantes, vida institucional de los centros Vascos del Uruguay Bi idazle horiek, ordea, ez dira historialari profesionalak, berez ez baitituzte behar diren metodologiak aplikatzen. Arin adibidez, oso ona eta zuhurra da behar duen informazioa lortzeko orduan, gainera fidagarria dela esan
|
beharra
dago. Bere alde txarra da, kronista hutsa dela, ez duela inolako kritikarik egiten, beraz, ez du inolako posiziorik ematen mahi gainean jartzen digun informazioari buruz.
|
|
|
Enrique de Bilbaorekin hasten bagara, lehenik eta behin puntu batzuk argi utzi behar direla uste dut. Besteak beste, Enrique de Bilbao Euskal Herrian jaio zela azpimarratu
|
beharra
dago (bere burua El paladin de la Vasconia española y liberal bezala kalifikatzen zuen) 23 Bera Montevideora iristean bi errealitateak ezagutzen zituen, bai Uruguaikoa baita Euskal Herrikoa ere. Euskal etxeen artean piztutako gatazka ulertu ahal izateko, bere idatziak oso baliagarriak egingo zaizkigu.
|
|
|
Lehen aipatu dudan bezala, 24 bera Euskaroko bazkidea izan arren, Euskal Erria euskal etxearen lehen bileretan egon zen eta ez entzule soil bezala, baizik eta aldaketa batzuk proposatu zituen, baita onartu ere (ez guztiak baina bai batzuk). Hala ere, esan
|
beharra
dago Bilbaori ez ziotela jaramon handirik egin, zuen ideologiaren ondorioz.
|
|
|
Baina lehenik eta behin, aztertu genuke zer nolako iritzia izan duen orain arte historiografiak honen guztiaren inguruan. Hasteko, azpimarratu
|
beharra
dago ez dela oso aztertua izan historiografiaren aldetik, adibide gisa esan genuke El Péndulo patriótico liburuan, esaterako, ez dugula honi buruzko aipamenik aurkituko; egia da Buenos Aireseko euskal etxean gertatutakoari buruz aipamen txiki bat egiten dutela, baina Uruguaiko euskal etxeetan gertatutakoari buruz ez dugu ezer aurkituko (De Pablo, Mees eta Rodriguez, 2001: 179), beraz, arlo honetan hutsune handia dagoela esan dezakegu.
|
|
|
Amaitzeko azken ideia bat esan beharrekoa iruditzen zait. Uruguaiko euskal etxeetan gertatutakoa ez da kasu bakarra izan, horrelakoak beste euskal etxe batzuetan ere gertatu zirela azpimarratu
|
beharra
dago. Adibide gisa, Mexikon Centro Vasco eta Centro Vasco Españolekin oso antzeko kasua dugu (Arcelus, 2001).
|
|
|
Baina ezin gaitezke kasu horretan bakarrik gelditu, berdin gertatu baita Rosarioko (Zazpirak bat) (Caula eta Garcia, 2002) eta Buenos Aireseko (Laurak Bat) (Ezkerro, 2003) euskal etxeetan. Hau guztia ikusita, Uruguain gertatutako fenomenoa, euskal etxe gehienen sorreran gertatu dela azpimarratu
|
beharra
dago. Ondorioz, gehienek komunean zerbait izan zutela esan dezakegu; guztiak galdera hau egin beharrean aurkitu ziren:
|
|
|
Hemendik hauxe atera dezakegu: Arnaldo Pedro Parrabére ez zen abertzalea, baina esan
|
beharra
dago euskal kultura edo euskaltzaletasuna sendo defendatu egiten zuela. Horrek, ordea, ez dio oztoporik sortuko Hermenegildo Aramendi abertzalearekin (EAJkoa) euskal etxe bat sortzeko.
|
|
|
Zentzu horretan, aipatu
|
beharra
dago berriki gure testuinguruan egin dugun ikerketa (Martínez de Taboada, Arnoso eta Elgorriaga, 2008). Bertan pertsonek dituzten aurreritziak neurtzen ziren, eta gutxiengo kulturalaren arabera emaitza desberdinak aurkitu ziren.
|
|
|
Garatzen diren azpiegiturak ongizate hori mantentzearen aldekoak dira. Ingurumenaren iraunkortasuna hiru arlotatik begiratu
|
beharra
dago horregatik: ingurumenaren ikuspegitik, giza politikaren ikuspegitik eta ekonomia politikoaren ikuspegitik.
|
|
|
Gure ustez, iritzi sozialari buruzko azterketa bat egingo balitz, emaitzek auzitan ipiniko lukete proiektuari buruzko aldekotasun sozialaren diskurtso instituzionala. Guztiarekin, instituzioen bi premisa gezurtatu
|
beharrean
gaude:
|
|
|
Lurralde antolaketaren ikuspuntutik, eremu babestuek lurzoruaren erabileraren banaketa orekatua lagunduko dute, zeinak lurralde antolaketa harmonikoagoa erraztuko duen. Natura guneen integrazio efektiboa lurralde sisteman eskala zabal baten ikuspuntutik egin
|
beharra
dago, eta ez eskala murritzetik.
|
|
|
Nafarroako desamortizazioaren azken epealdia, 1863an hasi eta XIX. mendearen bukaeran amaitu zen, baina aurrekoarekin konparatuta, ondasun gutxi desamortizatu ziren. Prozesu horretan, gainera, 1875eko urtarrilaren 9an, M. Cristina de Habsburgo Lorenaren erreginordetzaren Errege Dekretuaren garrantzia aipatu
|
beharra
dago, honako erredakzioarekin:
|
|
|
Berez, debeku hori altxatu
|
beharra
zegoen, Konstituzioko 16 eta 7/ 1980 Lege Organikoko 1.3 artikuluek Estatuak erlijio ofizialik ez duela errekonozitu ostean, zentzua galdua baitzuen. Aipatutako 1867/ 1998 Errege Dekretua bera ere hori esatera ausartzen da:
|
|
|
Erdi Aroko mundua eta kultura eta zibilizazioaren ibilbideak, neurri handi batean, Elizaren eskuetan hobeto gordeta eta seinalizatuta egon izan dira, barruan atxikita dagoen ondarearen tamaina eta kalitateagatik. Aipatu
|
beharra
dago erakunde politikoek, batik bat Nafarroan eta Araban, ondarea zaintzeko, zaharberritzeko eta katalogatzeko emaniko laguntza ekonomiko oparoa. Korronte kultural eta turistiko handia egituratu da Done Jakue bidearen eta Nafarroako monumentu erromanikoen inguruan, gero eta publiko orokorrago eta espezializatuagoa erakartzen duena.
|
|
|
Ez dago zalantzarik mundu garaikidearen egungo sekularizazioak askotan ondare hori erabiltzeko eta mantentzeko tenorean hainbat eta hainbat egoera eta arazoak sortzen dituela. Halere, aintzat hartu
|
beharra
dago elkarte erlijiosoek ondare hori hamar mendez eskuzabaltasunez eta etenik gabe zaintzen egindako lan eskerga. Ondare horren inguruko problematika gorrotorik eta apriorismo politi ko edo ideologikorik gabe konpondu behar da; ez baitute ezertarako balio, eta gutxiago ondarea bera defendatzeko.
|
|
|
Geografia aniztasun hori zaindu eta begiratu
|
beharra
dago, pixkanaka pixkanaka desegiten eta hondatzen ari baikara. Tamaina handiko errepideek, zubiek, komunikabide handiak eraikitzeak (batik bat lurrekoak), energia berritzaile berrien beharrak eta natura berreskuratzeko lanek, ingeniaritzako eta eraikuntzako lan eskergak gauzatzera garamatzate, kutsadura larria eta paisaia desitxuratzea dakartenak.
|
|
|
Hona iritsita azpimarratu
|
beharra
dago unibertsitateek, museoek eta kultura (herritarra zein goi mailakoa) ekoizteko eta hedatzeko zentroek zer nolako garrantzia daukaten jendea hezteko. Kultura etxeak, mediatekak, liburutegiak, ludotekak, fonotekak, zinematekak, kiroldegiak, gimnasioak, igerilekuak... gorputza eta espiritua lantzeko leku eta espazio egokiak, ezartzen eta areagotzen ari dira geure artean, kudeaketa politiko onari esker.
|
|
2010
|
|
|
Atal honetan erantzun gehienak berdintsuak izan badira ere (91), ez da txikia desberdintasunen kopurua (29), erantzunen ia laurden bat hain zuzen(% 24,1). Esan
|
beharra
dago belaunaldi bien erantzunak desberdintzat hartzeko oinarri edo erro desberdineko hitzak izan behar dutela. Hau da, funtsean azaleko aldaerak ez ditugu kontuan izan.
|
|
|
Gertakizun baten oroimenari buruz ari garenean, ezberdindu
|
beharra
dago nagusia edo lehen mailakoa den informazioaren eta periferikoa edo bigarren mailakoa den informazioaren artean. Izan ere, gizabanakoak bere arreta gertaeraren eduki garrantzitsuenetara zuzentzeko joera du.
|
|
|
d.Produktuen definizioarekin eta ereduarekin asmatu bada ere, dagoen oinarri sendo hori aprobetxatuz, hobetzen jarraitu
|
beharra
dago etorkizuna ziurtatu nahi bada. Sarearen eta paperaren osagarritasunean asmatuz, irudi publikoa gehiago landuz, langileen lan baldintza duinak bermatuz, finantzaketa bide berriak bilatuz eta, oro har, profesionalizazioan pauso sendoak emanez.
|
|
|
Hala ere, nabarmena da nazio entitate zilegiak identifikatzeko dugun instrumental teorikoa aberasteko
|
beharra
dagoela. Soilik, eta gehienetan, botere errepresiboak determinatzen du zein diren nazio identitate egiazkoak:
|
|
2011
|
|
|
Bastarrika eta Txillardegiren arteko talkak hizkuntzari zegokion atal bat ere izan zuen. Gaurko talaiatik begiraturik, azaldu
|
beharra
dago zer ikusteko zuen existentzialismoak euskara ereduarekin, bestela ulergaitza egiten baita; bada bazuen, zentzu honetan: Orixek eta Zaitegik eta kultur gaietarako erabiltzen zuten euskara garbiegiarekin ezin zen euskaldun erdaraz eskolatuengana iritsi; beraz, ezin zen kultur komunitate bat eratu, eta hortaz, ezinbestekoa zen, ezer baino lehen, euskaldun eskolatuek erraz ulertuko zuten euskara erabiltzea, eta gaiak gaur gaurkoak izatea.
|
|
|
J. Intxausti, gorago adierazi bezala, Txillardegiren artikuluek eta K. Mitxelenaren kritika lanek indarturik, ausartu zen Orixerekin eztabaida linguistikoa eta filosofikoa izatera, eta 1960 inguruan, Jakin euskara eta kultura modernoa lotzeko eta sustatzeko plataforma edo erakunde garrantzizkoa zen, gure mugak kontuan, ttipia izanagatik. Kultura modernoarena ñabartu
|
beharra
dago: 1959tik aurrera aldizkariko kide kualifikatua izan zen J. Azurmendik klerikalismo aurrerakoitzat jotzen zuen ideologikoki Jakin 1956tik 1961era, mesianismo profetikoak joa (Batzuen Artean, 1981:
|
|
|
116; Bornay, 1994), ilea moztea mendekotasun ezaren eta heldutasunaren sinboloa balitz bezala eta oso praktikatua gerra eta gerraoste guztietan. Funtsean, adatsak familiarekiko mendekotasuna irudikatzen du, kasu honetan, hierarkia patriarkalari men egitea; gogoratu
|
beharra
dago emakumeek ilea moztu ohi zutela soilik adin nagusitasuna lortzen zutenean edo ezkontzen zirenean, eta mojek garbitasun botoak egitean.
|
|
|
Moulaert eta Nussbaumerren esanetan (2005), arlo publikoaren eta pribatuaren arteko ezberdintze argia egin
|
beharra
dago. Lehenik eta behin, publikoa dena pribatutik ezberdintzeko orduan, batean eta bestean bultzatzen diren inbertsioen helburua zein den behatzeko.
|
|
|
Hori izan da euskal intelektual askoren jarrera: nahi eta nahi ez inposaturiko identitate gioidunaren alde bietan gozamen estetiko eta epistemiko franko dela argudiatuz, biak ala biak psikopolitikoki ere onartu
|
beharra
dagoela defendatzea, hain zuzen. Diskurtso horien adibide franko eta analisi kritiko finak eman dizkigu Joxe Manuel Odriozolak (ikusi Odriozola, 2002, eta Odriozola, 2004).
|
|
|
enpresa izenak bezalako praktikek egikaritzen dute euskal identitatea, ez dira praktika horiek identitate baten emaitzak; alderantziz, izengintza edo markagintza gisako praktiketan sortzen da identitatea. Askotan kontrakarrean jartzen dira identitatea eta identifikazioa, hots, substantzia versus subjektua edo objektiboa versus subjektiboa, baina izengintza bezalako bizi praktikek erakusten digute identitatea identifikaziotik sortu
|
beharra
dagoela (subjektuaren asmo eta ekimenetatik, nonbait) eta identifikazioari identitateak eragiten diola (kasu honetan, subjektu «asmodunari» eragiten dioten kode eta logika sozialek).
|
|
|
158) aburuz, solidarioek hogeita hamarreko hamarkadara arte ez zituzten hainbeste hezitzaile kulturadun eta sozialistek bezainbeste hezitzaile eduki: «Jarduera handiagoa ez bada, hala zioen 1929ko prentsa organoak, euskal gizarte ekintzako propagandistak urriak direlako da, altu eta argi esan
|
beharra
dago?. Euskal Herrian gaur egun jarduera osoa edo parte bat era kristauan gizarte ekintzari eskaintzen dioten pertsonak oso gutxi dira».
|
|
|
Atzeman ditugun beste arrisku faktore batzuk, estatuko araudiari buruzko ezjakintasuna eta auziari eta biktimei zuzendutako baliabideei buruzko informaziorik eza dira. Ildo horretatik, aipatu
|
beharra
dago, legedia ezagutzen ez duten andre asko bikotekidea espetxeratu eta kanporatzearen beldur izan ohi direla. Hala, salaketa ez bideratzea erabaki dezakete, gizonaren espetxeratzea edo/ eta kaleratzea saihesteko.
|
|
|
Bestalde, azpimarratu
|
beharra
dago, informazio falta handia dagoela telefono bidezko arreta zerbitzuetan. Etorkinek asko erabilitako zerbitzuak dira, eta mota horretako ekimenak, oro har, enpresa pribatuek kudeatutakoak dira, larrialdiko beste baliabide batzuk bezala.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, enpresek sortzen dituzten hondakinak erregistratzeko
|
beharrari
dagokionez, Galizia, Aragoi eta Euskadi dira zorrotzenak. Halere, hondakinak ezarriskutsuak direnean, autonomia arau gehienetan erregistratzea ez da beharrezkoa.
|
|
|
Era berean, Gaggiottiren ikuspegian komunikazioak ere hartzen duen garrantzia aipatu
|
beharra
dago, haren aburuz hiria hau izanik: «Es esencialmente comunicación.
|
|
|
Diez Alabaren pintura garatuz joan dela esan
|
beharra
dago dena den, gaur egun margo nahiko ezberdinak gauzatzen dituelarik, betiere kontuan hartuz, testuingurua aldatuz doala, bai gizartearena, noski, pertsonala.
|
|
|
Gerra hasi zenean, Euskal Artisten Erakundeko promesa gaztea zen, baina gerraren ostean beste lanbide batzuetan jardun behar izan zuen biziraupena ziurtatzeko, eta lan horiei denbora kenduz edo zituen aisialdi momentuak baliatuz garatu behar izan zuen bere lan piktorikoa. Hori horrela izanik ere, bereak kalitate handiko lanak direla esan
|
beharra
dago, nahiz eta gure artean gaur egun ere ez den oso ezaguna. Maidaganek pentsaera nazionalista eta ezkertiarra garatu zuen, eta margolari gogoetatsu eta zorrotz bezala defini daiteke.
|
|
|
Hau, 1997 urteko margolana da, karratua (80 X 80 cm) eta mihise gaineko olio pinturaz egina dago, bilduma partikular batean dago egun. Baina aipatu
|
beharra
dago egileak Bilboren inguruko beste hamar koadro ere pintatu zituela, Jardines de Albiatik hasita, Retrato de la familia de Miren Aurtenetxe y Carlos Perezera. Elementu pertsonalak margotuz, interes autobiografikoa duten koadroak lantzen dituela esan daiteke.
|
|
|
Dena den, ikus daiteke deskripzio eraginkorra lortu dutela, urteetako behaketaren ondorioz. Horrela, izaera kromatikoa, argia, keak eta lainoak, izaera hezea eta baita hiriaren garapena ere bikainki irudikatu dituztela kontuan hartu
|
beharra
dago, teknika honek ezartzen dituen mugak denok ezagutzen baditugu ere.
|
|
|
Horrekin batera, hiriak jasaten duen transformazio prozesua kontuan hartu
|
beharra
dago, gizartean gertatzen den aldaketa orok baitauka bere eragina. Hiri hitza alde edota arlo ezberdinetatik aztertu eta begiratu daitekeela ezin ahantzi dezakegu.
|
|
|
adimen kozientea ez bezala, adimen emozionala hobetu edo handitu egin daitekeela bizitzan zehar. Ildo horretan, haatik, esan
|
beharra
dago ezen, adimen kozienteak denboran konstante badirau ere, badagoela hobetzerik edo handitzerik harekin loturiko abilezia kognitiboak (ikasketa akademiko gehiago, ezagutza espezializatu gehiago, esperientzia gehiago erdietsita). Baina nola handi daiteke adimen emozionala?
|
|
|
Hortaz, emozioek jaso dute gure arreta, enpresarentzat aktibo produktiboak diren aldetik. Dena dela, aurrez eta oroz gain aitortu
|
beharra
dago emozioak hori baino askoz gehiago direla, noski baino noskiago; emozioek gizakiaren, pertsonaren garapenarentzat duten garrantzia, aktibo produktibo izateaz gain eta haraindi, itzela da, eta ukaezina.
|
|
|
Arauaren xedeei dagokienez, biziki erranguratsua da VI. Eskualde Militarreko Kapitaintza Jeneralak biharamunean ematea ezagutzera Garmendiaren eta Otaegiren aurkako epaiketaren data (hilaren 28a). 1970eko abenduan Burgosko auziaren kariaz egin bezala, oinarrizko eskubideak bertan beheiti utzi
|
beharrean
zegoen diktadura, euskal ekintzaileen kontra heriotza zigor eskaerak zituen gerla kontseilua egitea ahalbidetzeko. Terrorismoa saihesteko agorrilaren 26ko 10/ 1975 Lege Dekretuak bi urtez utzi zituen bertan beheiti gehienezko atxiloaldiari buruzko eta bizilekuaren bortxaezintasunerako bermeak.
|
|
|
Gainera, noradrenalinaren defizitak kortisol izeneko hormonaren gehiegizko jariaketa eragiten duela uste da, eta kortisol gehiegikeriak ere depresio sintomak eragin ditzakeela ondorioztatu izan da (Puig Antich et al., 1989). Bestalde, aipatu
|
beharra
dago hipotiroidismoa nozitzen duten pertsonek depresiorako joera izaten dutela. Antza denez, tiroideak estimulatzen dituzten hormonen gutxitzeak ere gizakien emozioak erregulatzen dituzten mekanismoetan eragina du (Kutcher et al., 1991).
|
|
|
Esan
|
beharra
dago azken urteetan hezkuntza formalaren esparruak bere gain ardura asko hartu dituela, eta oso zaila dela gai guztiei buruzko informazio zehatza eta eguneratua izatea. Errealitate horretatik abiaturik, eta nahaste psikologikoen multzoa oso zabala dela kontuan izanik, ondorengo lerroetan Lehen Hezkuntzako irakasleek depresio sintomen agerpena hein batean ekiditeko edota depresio sintoma horien larritasuna arintzeko gauzatu ditzaketen ekintzen proposamenak egiten dira.
|
|
|
Parkearen jatorria 1994ko udazkenean kokatu
|
beharra
dago, garai hartan Euskaldunon Egunkariak bere egoitza nagusia Andoaingo Laborde Anaiak barauts lantegiaren pabiloietako batean ezarri baitzuen, alokairu erregimenean baina etorkizunean erosteko aukerarekin. Pabiloia erosteko erabakia Laborde lantegiko langile kooperatibaren finantza zailtasunek azkartu zuten, metatzen ari ziren zorrei erantzuteko gaitasunik ezaren aurrean, 1997an erabaki zutelako industriagune osoa saltzea, eta hortaz Euskaldunon Egunkariak bertan jarraitzekotan, eraikin multzo osoa erosteko baldintza gauzatu behar izan zuen.
|
|
|
Lehenengo, markoen edukiari helduz, Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Legea erantzuleak dituen eta konpondu
|
beharra
dagoen arazo gisa definitu da editorialetan, politika arloan ohikoak diren markoak izanik (Semetko eta Valkenburg, 2000); oro har, ez dira nabarmendu pertsonekiko ondorio edo eraginak, eta izan ditzakeen ondorio ekonomikoei lekurik txikiena eman zaie. Horrela, espero liteke legearen lorpen eta porroten erantzukizun eta errua pertsona edota organizazio politikoei egoztea, batez ere, Zapatero presidenteari eta haren gobernuari.
|
|
|
Garai hartan alfabetatu
|
beharra
zegoen, ez baitzen ohiturarik ikurrak eta sinbolo batzuk euskaraz irakurtzeko; beraz hainbat tokitan dago idatzita nola irakurri behar zen. Adibidez:
|
|
|
Orain, autokontzientzia batek askatasuna eskuratu dezan eta egia bere barnean aurkitu ahal izateko, kanpoan dagoen beste autokontzientzia desagerrarazi
|
beharrean
dago. Egia ager dadin, borrokatu dute elkarren aurka bestearen suntsipena dutelarik xede.
|
|
|
Egia berriren bat sortu edo ahalbidetu ahal izateko, aurreko egiaren batekin amaitu
|
beharra
dago nahitaez, subjektua betiere kanpo botereren baten mendean hasi/ hazi/ hezi egiten delako. Subjektuaren lehendabiziko identitatea eratu egiten da betiere kanpo botereren baten mende aurkitzen denean.
|
|
|
Subjektuaren lehendabiziko identitatea eratu egiten da betiere kanpo botereren baten mende aurkitzen denean. Horrekin guztiarekin apurtu bezain laster, bestelako federen bat besarkatu
|
beharra
dago, ez baitago ontologikoki garbia den nahi pururik.
|
|
|
Horiek guztiak, herritik eskualdera jauzi egiteak zekartzan zalantza eta ezjakintasun guztiekin. Esan
|
beharra
dago erabaki ezohiko batek eragin handia izan zuela egitasmoak hartu zuen abiadura bizkorrean: deliberatu zuten bateratze prozesuari kudeatzaile profesionala jartzea (ARKO eta Jardunen arteko bilera akta, 1999ko urriaren 1ean).
|
|
|
Esan
|
beharra
dago, bestalde, tokiko telebistek ere izan dutela tarte berezirik egindako ikerketa horien guztien artean (Urzelai, 1993; Aranguren, 1993, 1999; Irizar, 2003). Baina, arlo horretan, batez ere aipagarri dira EHUko Nor taldeak bultzatutako azken ikerketak (Arana, Azpillaga, Narbaiza, 2003a, 2003b, 2004, 2005b).
|
|
2013
|
|
|
Emandako iritziak errespetatuz, gure proposamena da figura mantendu behar dela baina, malgutu
|
beharra
dago. Beste izaera bat emanez, aukera gehiagorekin jokatuz, kooperatiben jarduera zurruntzea ekidin litzateke.
|
|
|
Edonola ere, estatuaren jabego hutsa nazioa eraikitzeko nahikoa ez dela gaineratzen du. Hala, Smithentzat, nazioak ezin dira soilki eliteen proiektuak bailiran hartu, eta kontuan hartu
|
beharra
dago eliteen eta gizarte zabaleko hainbat alderdiren arteko harremanaren konplexutasuna, non herritarrak, sinboloekin, mitoekin eta oroitzapenekin eragin nahiko dituzten (Smith, 2009: 20).
|
|
|
Esan
|
beharra
dago, Europan eta Hego Amerikan ez ezik, Afrika, Asia eta Ozeanian ere talde nortasunen adierazleak eta bateratzaileak direla futbol taldeak. 2003an esaterako, milioika tutsik eta hutuk elkarrekin ospatu zuten Ruandak Ugandari Afrikako Kopan irabazitako partida, taldearen itzuleran (Jarvie, 2006: 187).
|
|
|
Gaingizakia ager dadin gizakiak zendu beharra du ezinbestean, Jainkoaren benetako heriotza gertatu
|
beharra
dago. Gaingizakiak itxaron behar zuen agertzeko Jainkoaren mamua desagertu bitartean; baina ez hori bakarrik, gizakiak, gizaki jainkotua edo jainko gizatiartua?
|
|
|
Gaingizakia ager dadin, azkenik, zubia zeharkatu
|
beharra
dago; beste modu batean esanda, artzainak egin bezala, kosk egin behar zaio nihilismoari, barre egin eta aurrera egin bidaian. Zubia gainditzeko, berriz, Gizakia gainditu behar da salto batez eta, horretarako, zendu nahi duen gizakia agertu behar da.
|
|
|
hezkuntza erakunde pribatuetako langileek egonkortasun handiagoa dute beren lanpostuetan (esparru publikoen ordezkapen sistemarekin alderatuz) eta horrez gain, lanordu gehiago sartzera behartuta daude beren hitzarmen kolektiboengatik (ordu horiek EFQMren ezarpenean inbertitu ditzakete). Horrez gain, tamaina edo egitura konplexua izateak EFQM eredua martxan jartzera behartu (beren kudeaketa konplexua hobetu
|
beharrean
daude halabeharrez) eta haren ezarpena bera errazten du, erakundeek dituzten baliabide eskergen bitartez (Arrizabalaga eta Landeta, 2008: 480).
|
|
|
21 Esate baterako, ikasleen emaitzak neurtzean, haien asebetetzea neurtu
|
beharra
dago. Ikasleen asebetetzea bera, kalitate adierazle bat izan daiteke (Soldevila eta Amat, 1999:
|
|
|
Euskal telebistagintza hastekotan zen artean eta ikus entzunezkoen industria gertutik ezagutzen zuten profesionalak oso urriak ziren Hego Euskal Herrian. Guztien
|
beharra
zegoen EITB abiarazteko; abiaburua xumea izan zen, baina agintariek zentzu handiz jokatu zuten sektoreko «adituekin» (edo orduko «arituekin») kontatzean. Arestian esan den moduan, Xabier Mendiguren hizkuntzaren arloaz arduratu zen.
|
|
|
normalean, ezinezkoa baita esaten den guzti guztia azpidatzietan ematea (irakurtzen makalago aritzen gara, hitz egiten baino). Azpidatzitakoa pantailan ageri denarekin sinkronizatuta doanez, laburtu
|
beharra
dago filmaren hariari jarraituko bazaio.
|
|
|
jakitun izateak asko lagun diezaguke euskal politikagintzaren bektoreak aurreikusten eta ulertzen. Gure kultura politikoaren ezaugarrietako bat da, antza, eta onartu
|
beharrean
gaude. Taktika eta estrategia dantzak indartsu baldintzatzen du jardun politikoa gure herrian.
|
|
|
Landa lanean aniztasun handia ikus daiteke jarrera edo iritzietan pertsona batek hiltzeko nahia adierazten duenean egin
|
beharrekoari
dagokionez. Manuelak 54 urte ditu eta haren lanbidea pertsona gaixo eta mendekoak zaintzea da.
|
|
|
Irakurle kopuruari dagokionez, Bernardo Atxagak (2009) Erlea aldizkariaren aurkezpenean adierazi zuen euskal literaturak 1.700 lagunek osatutako irakurle kopuru sendo bat zeukala, euskal literatura sustatzeko nahikoa zela, baina aurrera egin
|
beharra
zegoela. Jon Alonsoren (2012) arabera, irakurle kopurua Euskadiko Editoreen Elkarteak 2009 urtean eskatutako ikerketatik eratortzen den 41.000 horiek izatetik baino hurbilago dago 12.000 irakurletik, edo agian Atxagak aipatzen dituen 1.700 horietatik.
|
|
|
Nabarmendu
|
beharra
dago artikulu honetan aurkezten ditudan emaitzak balizko kopuruak direla. Ikerketa guztietan, hautatutako ikerketa estrategiek beti baldintzatzen dituzte emaitzak, eta, beraz, funtsezkoa da ikerketan erabilitako prozedura esplizituki azaltzea.
|
|
2014
|
|
|
«Bistan da, Unibertsitate eskea gurean nabarmendu zenez gero ez gabiltzala guztiok gauza bat beraren bila», zioen. Konstatazio hau onartu
|
beharra
dago eta UEU saiatu izan da Euskal Unibertsitatearen ereduaren definizioa zehazten.
|
|
|
Ikaragarria da, aitortu
|
beharra
dago, egiteko dagoen lana eta eraman beharreko burruka. Zorionez, herriak ezarria du bere dinamika eta dinamika horrren zuhurtziaren eta indarraren arabera bideratuko da, izatekotan, Euskal Unibertsitatearen egitasmoa.
|
|
|
Gardentasunak konfiantza areagotzen laguntzen duelako, balio praktikoa dauka, baina eragina izan dezan, neurtu
|
beharra
dago. Gardentasunaren neurketa egin behar da interes taldeen ikuspegitik eta ez erakundearen irudia kudeatzeko ardura dutenen begiratutik.
|
|
|
Informazioa behar dute herritarrek, erabakiak modu egokian hartu ahal izateko. Hala ere, esan
|
beharra
dago erakunde batean ez dagoela zertan dena jakinarazi. Sekretu batzuk justifikagarriak dira, baina informazio hori gordetzeko dauden arrazoiak zein diren azaldu beharra dago.
|
|
|
Hala ere, esan beharra dago erakunde batean ez dagoela zertan dena jakinarazi. Sekretu batzuk justifikagarriak dira, baina informazio hori gordetzeko dauden arrazoiak zein diren azaldu
|
beharra
dago.
|
|
|
5 Aipatu
|
beharra
dago ikerketa honetan Errektore Kontseiluko partaide bezala EMUNeko bazkide langileak bakarrik hartu direla kontuan, albo batera utziz Fagor eta Huheziko bazkide laguntzaileak.
|
|
|
– Informazioaren kontzeptua oso zabala dela, oreka topatu
|
beharra
dagoela, informazio zehatza eta baliagarria (xxx) behar dela, gutxi ematea bezain txarra (oztopatzailea) baita informazio gehiegi izatea.
|
|
|
Gure planteamendua da, erronka horren aurrean, eta bereziki mitologiaz gain izan den kirol politikagintzaren inguruan (politikagintza kontzeptua, herrritar bakoitzetik politikarietara, eragile ezberdinetatik pasatuta doan zentzu zabalean ulertua), ezinbestean argia jarri
|
beharra
dagoela kirol sistema osoan zehar erabaki hartze informatua eta erakunde ikaskuntzak oinarri dituzten EEIGE prozesuak abian jarriaz erakunde geroz eta likidoagoak lortze aldera.
|
|
|
Jarraian aurkezten dugun artikuluaren izenburuak galdetzen duen moduan, kirol politika joko ala jolas modura ulertzen dugun argitu
|
beharra
dago lehen baino lehen. Zulaikak (2003) bertsolaritzari buruz egindako «Bertsolariaren jokoa eta jolasa» gogoetan bezala, kirol politikaren joko ala jolas izaera argitu beharraz mintzo garenean, kirol sistemaren barruan zeresana duten eragileek partekatzen duten arduraz mintzatu beharra daukagu.
|
|
|
Zentzu horretan, paradigma aldaketa baten
|
beharraren aurrean
gaudela iruditzen zaigu, non Erakundeen Ebaluatze eta Ikaskuntza Gaitasun Eraikuntzak (aurrerantzean EEIGE) (Preskill eta Torres, 1999a) paper zentral bat jokatu lukeen, erakunde ikaskuntzaren garapenaren bitartez, egitura likido bilakatzeko bideari ekin nahi dioten erakunde eta egituren kasuan. Bestela esanda, Erakundeen Ebaluatze eta Ikaskuntza Gaitasun Eraikuntza emergentzia bezala definitu dugun garai baten aurrean aurkitzen garela uste dugu (Aldaz, in Aldaz et al., 2013).
|
|
|
dagokion komunitatearen intimitatearekin (zer erakuts dakioke bisitariari?), kolektiboaren barrenean eskulan kualifikaturik ez izatearekin, autoktonoek enpresa turistikoaren ardura zatikakoa edo osoa izatearekin (Martin, 2012), zerbitzuen kalitatearekin. Izan ere, turismo eskaintzaren aurrean leihakor izan
|
beharra
dago, eta komunitatearen beraren barnealdetik turismo mota horri buruzko begiruneari kasu egin behar zaio (Joliet, 2012). Labur esanik, jarduera horiek turismoari eskaintzea begien bistakoa izatetik urruti dago.
|
|
|
Artzibarri buruzko gaiak 2006 eta 2013 artean paratu ditu Fontes Linguae Vasconum aldizkarian (ik. laburpen gisa Artola, 2013), eta Zaraitzukoak ere lehendik bertan emana zen (20022006; ik. besteak beste, Artola, 2005). Egile bera nabarmendu
|
beharra
dago Erronkari haranari dagokionez (1991 eta 2000). Arakil ingurua dela-eta, ik. Camino (2005).
|
|
|
Bestetik, Bidankozeko lekukoen ugaritasun eta egokitasuna ere aipatu
|
beharra
dago. Tokian tokikoaren galeraren kronologia argitzeko zailtasun handi samarrak antzeman daitezke eskualde batzuetan; Iruñerri aldean, eskuarki.
|
|
|
Ikusi
|
beharra
dago edukia, programazioa. Oso erraz gerta daiteke ETB1 bazter fenomeno, fenomeno marginala.
|
|
|
globalizazioa da jaun eta jabe. Baina hauxe gogorarazi
|
beharra
dago: nazioa oraindik ere ari da erreproduzitzen.
|
|
|
Korronte politiko ezberdinen arteko eztabaidagaien artean nagusitzen hasi zen hizkuntzaren auzia, komunikatzeko tresna izatetik helburu politiko zehatz batzuk lortzeko aitzakia edo trabatzat erabiltzen hasi baitziren alderdi guztiak. Herri bat egituratzeko orduan hizkuntzaren auzia ezinbestean jorratu
|
beharra
zegoela agerian geratu zen, eta horren aldekoak ez zirenek, bi bide hartu zituzten: hizkuntzaren eta nortasun nazionalaren arteko erlazioak ukatu, batak bestea baldintzatu ezin zezakeela defendatuz, edota ordura arte hain agerian ez zegoen beste nortasun nazionala indartu, kasu horretan, espainiarra13 Euskararen izaera bera, iragana eta etorkizuna zalantzan jarri zen aurrenekoz14.
|
|
|
Errepublikanoek bi interes ikusi zituzten Laffitteren saiakeraren atzean. Batetik, udaleko idazkari berria izendatu
|
beharra
zegoen eta euskaraz hitz egiteko legea onartuz gero, idazkariak ere euskaraz jakin zukeen, derrigorrean, aktak jasotzeko. Beste aldetik, Dato Gobernutik kanporatua izan zenez, Laffittek euskal nazionalisten laguntza bilatu nahi zuen politikagintzan jarraitzeko.
|
|
|
Aldi berean, beharrezkoa iruditu zaigu nazioarteko lankidetzan unibertsitateak duen presentzia indartzeko moduei buruz hausnartzea. Gure aburuz, lankidetza finantza baliabideen transferentzia huts gisa hartzen duen ikuspegia gainditu
|
beharra
dago. Behin ikuspegi hori gaindituta, helburuei dagokienez homologoak izan daitezkeen erakunde eta lankidetza eragileen arteko elkarrenganako harreman horizontaletan oinarritutako lankidetza lortu behar da.
|
|
|
Unibertsitatearen eginkizun eta lankidetzaren ikuskeraren harira, gogoan hartu
|
beharra
dago unibertsitatearen papera lankidetza eragile gisa oraindik ere eraiki eta definitua izateko prozesuan dagoela. Izan ere, unibertsitateak eragile finantzatzaile izan daitezke, baina baita gauzatzaileak ere, beren jarduerak modu autonomoan garatuz edota beste erakunde batzuek, zentralizatu zein deszentralizatu?
|
|
2015
|
|
|
harreman sozialek garrantzia handia dute emakume pilotarientzat, jardueraren muinean daude, eta, horrek, talde sentimendua eratzen laguntzen du. Horrekin loturik, komunitatearen eraikuntza eta horrekiko atxikimendua ere nabarmendu
|
beharrekoen artean
daude.
|
|
|
4 grafikoa). Era berean, edukiengatik kobratzen hasi edo jarraitu
|
beharra
dagoela azpimarratzen dute (Euskal Herriko profesionalek nabarmenago). Aterabide hori bat dator komunikazio enpresak egun burutzen ari diren praxiarekin.
|