|
2004
|
|
|
—Segituko dugu gaurko kontuekin, asko hitz egin
|
beharrean
gaude oraindik —xuxurlatu zidan La Vachek ukuiluan sartu aurretik.
|
|
|
Gaurko egunetik begiratuz, zer esango dugu, ez zela horrenbesterako, antzematen zela bolada hartan euli burua neukala. Baina, jakina, garai bakoitzak berea du, eta konformatu
|
beharra
dago. Orain Pauline Bernardette daukat zaindari, gutxik merezi duten suertea; baina zaharra naiz, ezinezkoa zait xinpletasunak ematen duen zoriona.
|
|
|
Zergatik horrenbeste mugimendu?, galdetzen nion neure buruari. Baina itxoin
|
beharra
zegoen arratsaldea abaildu eta gaua etorri arte. Gauak esango zidan egia.
|
|
|
—Hori du mundu honek txarrena. Jateko, aurrena lana egin
|
beharra
dagoela. Baina hasi egin dugu, bai —atera zen lehengo gizona, eta beste batzuek barre ttikiak egin zituzten.
|
|
|
Eta La Vache qui Ritek ere ezin zuen ezer handirik ikusi, nahiz bera ukuilu ateko zirrikitu batetik saiatu. Belarriz jakindakoarekin konformatu
|
beharra
zegoen.
|
|
|
Ezin da ezetzik esan. Baina, guztiarekin, egia onartu
|
beharra
dago: zaldiak ez daki zer den ondo lo egitea.
|
|
|
Artean ume umea nintzelarik, eta ondorioz eskola gutxikoa, Setatsuari aurre egiteko modurik ez neukan. Bai, konformatu
|
beharra
zegoen. Behi izan behar banuen, behi izango nintzen.
|
|
|
Hura zen elurra ikusten nuen aurreneko aldia, eta nire bizkarrean azkura hotz bat egiten zidaten mataza haiek ez nituen arriskutsutzat jotzen. Eta hala, belar jateari ekin nion ostera nire arreta osoaz, zeren, hori ere esan
|
beharra
dago, ni itsua bainaiz mendiko belar motx eta bixiarekiko, behin ere ez bainaiz konformatu izan ibarretako landare zozo eta urtsuekin.
|
|
|
Ordea erantzuna ezin genezakeen jakin, ezta munduko logika guztiarekin pentsatuta ere. Itxoin
|
beharra
zegoen. Sekretuen Gurpil Handiak segituko zuen jiraka, segituko zuen lokatz izpiak airera botatzen; eta guk eskua zabaldu eta izpi haiek jasoko genituen egia osatzeko.
|
|
|
Logikaz pentsatu
|
beharra
zegoen, erne ibili beharra geneukan: Sekretuen Gurpil Handia bere hirugarren eta azken buelta ematen ari zen.
|
|
2010
|
|
|
Gizakiari eman zion ahalmena baliatuz, moral autonomoa erdietsi ahal izan zuen, hots, inolako helburu zehatzik gabeko morala, nork bere helburuak erabiltzeko ahalmena ematen zuen morala, hain zuzen ere. Gainera, ongi jokatu
|
beharra
zegoen ongi jokatu behar hutsarengatik, ez beste ezergatik. Gizakia, hortaz, erlijioak atxilo zeukan kaiolatik atera zen eta bere kabuz pentsatzen hasi.
|
|
|
Hortaz, kristautasuna eta hainbat teoria filosofiko, halako batean, ortodoxiatik heterodoxiara igaro ziren, eta bidean aldaketa kontzeptual handiak egin behar izan zituzten. Egia/ gezurra eskema sinplea alde batera utzi
|
beharra
zegoen errealitate ñabarraren zirrikutuetan ibiltzeko. Tentuz aztertu behar ziren bestearen arrazoiak eta iritzi finko eta lasterretatik ihes egin.
|
|
|
politikan laguna ez dena etsaia da. Tolerantziaren bila joz gero, beste apustu kontzeptual bat egin
|
beharra
dago.
|
|
|
Ekar ezazu apaiz bat nonbaitetik. Elizan meza eman
|
beharra
dago."" Hortxe daukazu bat", erantzun zion Marcelinok Fray Victor seinalatuz. Sotanaz jantzita, pistola gerriko barrenean zuela, Fray Victor oihuka zebilen fusilatutakoen artean:
|
|
|
" Horregatik bidali dut oilategira. Zirinak garbitzen ere ikasi
|
beharra
dagoelako. Egon dadila han guk ederki bazkaltzen dugun bitartean." Adelak barrezka eraman zuen ahora lehen oilasko pusketa.
|
|
|
" Zer da harrigarria?", esan genion. Builaka hitz egin
|
beharra
zegoen orain ere, baina ez motorraren hotsagatik, baizik eta Josebak ez zuelako kasetearen bolumena jaitsi nahi. " Ubanbek arreba bat izatea.
|
|
|
Zer iruditzen zaizu?". " Dirua irabazi
|
beharra
dago, hori gauza jakina da."" Zalantza egin dut baiezkoa eman baino lehen —jarraitu nuen. Eta oraintxe bertan ere, dantzaldi horietan pentsatzen jarri eta zalantza berritzen zait." Lotsatuta sentitzen nintzen bat batean:
|
|
|
Alaska hotelera joateko arrazoia adierazi zidan. Ubanbe aurkeztu
|
beharra
zegoela munduaren aurrean, eta ospakizun bat egingo zutela kazetarientzat. Gonbidapenak banatuta zeudela jadanik.
|
|
|
Betaurrekoak kendu eta zuzen begiratu dit: " Etsi
|
beharra
dago, David. Bestela, zer?
|
|
|
" Ondo, baina ez gara berandu arte geratuko. Bihar lanera joan
|
beharra
dago", esan zidan berak. Trikuri eta Josebari begiratu nien.
|
|
|
Handik aurrera are eta lehorragoa bihurtu zen, eta bileretarako bakarrik hurbiltzen zen guregana. Normalean, Andaluziatik etorritako jendearekin ibiltzen zen" beste errealitate sozial batzuk ere" ezagutu
|
beharra
zegoelako.
|
|
|
Trikuren bila joan nintzen. " Mamousine utzi
|
beharrean
gaudek", esan nion. Besarkada bat eman zidan berak:
|
|
|
Zain izaten genuen ordurako Sebastian, gu baino lehenago joanda. Ohizko ogia eta gazta ez ezik sagardo botilak ere eramaten zituen berak, eta haiek uretan freskatzen jarri
|
beharra
zegoen aurrez.
|
|
|
Oso ondo etorriko litzaidake beste klase bat. Betaurrekoak erosi
|
beharrean
nago. Harrituta nago zein garesti diren hemen betaurrekoak.
|
|
|
Berak irribarre egin zidan burlati. " Nonbait bazkaldu
|
beharra
dago." Ez zitzaidan eztei bezperetan zegoela bururatu. Altzariak erosten ari zela.
|
|
|
Trafikorik gabeko zubitik gindoazen, biok bakarrik, lekukorik gabe; motorraren hotsak bildu egiten gintuen; hiriko argiek, gure aurrean, motelduta euriagatik, inoiz baino arrotzagoak ematen zuten, eta ezti, epel, bihurtzen zuten autoaren barrunbea. Zerbait esan
|
beharra
zegoen, eta ez gai orokor bati buruz, baizik eta gure sentimendu konkretuez eta sentimendu konkretu horien ondorio praktikoez; etorkizunean egin, edo ez egin, beharrekoaz. Ezinezkoa iruditzen zitzaidan, ordea, lur arrunt hartara iristeko pausoak ematen hastea.
|
|
|
Niri bezala pasatzen zitzaion, sentitu egiten zuela intsektuaren aire eza, haren lekuan ikusten zuela bere burua. Zerbait asmatu
|
beharra
zegoela iruditu zitzaidan. Adrianek eta Pantxok entretenimendu harekin jarraituko zuten bestela.
|
|
|
Konpetentzia egingo zieagu panfleto politikoak botatzen dituztenei!" Lubis begira jarri zitzaidan. " Kontuz ibili
|
beharra
dago, David. Ez dira gauzak nahastu behar", esan zuen.
|
|
|
" Gu arduratuko gaituk kopiez ere", agindu nion Adriani. Bukatu
|
beharra
zegoen bilera.
|
|
|
Bere seme kuttunak eskatzen diola." Pantxorengana jiratu zen: " Aldatu
|
beharra
zegok Josebaren eta Daviden umorea, ezta Pantxo. No teparece, amigo querido?".
|
|
|
Zernahi egingo du Juanek zugatik."" Non da Angel?", galdetu nion. Eten
|
beharra
zegoen jardun hura. " Madrilen dira denak.
|
|
|
Ez nekien nora nindoan, gainera ezinezkoa zirudien ETEren mezu krudelari buelta emateak, baina publizista esperientziak esaten dit askotan hitz soil batek irekitzen ahal dizula hurrengorako atea, eta horregatik bakarrik ekin
|
beharra
dagoela, itsu itsuan bada ere.
|
|
|
Erretzea gauza handia da, kontua da noizbait utzi
|
beharra
dagoela.
|
|
|
Inork pentsa dezake gure kooperatiban libre dela sartzea eta irtetea, baina ez. Sartu irten bakoitzarekin fitxatu
|
beharra
dago, ia denok ordutegi jakina betetzen baitugu. Halere gure lanpostuari dagokiona aski moldagarria da eta goizez lapurtzen dugun denbora ilunabarrean bueltatzen ahal diogu enpresari zein alderantziz.
|
|
|
Tira, konproba zezaketen deia gertatu zen momentuan ez nengoela kooperatiban. Sartu irten bakoitzarekin fitxatu
|
beharra
dagoenez, nire mugimenduak errejistraturik zeudelako ordenagailuan.
|
|
|
Lankideok, aitortu
|
beharra
dago" bide barrijak" aurkitu beharra daukagula euskararentzat... Tira, barkatu erredundantzia; Lauaxeta alperrik aipatu eta hanka sartu behar, bekatu gisa!
|
|
|
Ordu batean puntuan ekartzen dute etxetik, baina jan nahi izanez gero taberna barruan egon
|
beharra
dago, ziztu bizian bukatzen delako.
|
|
|
Beste batzuen ustez supergizona bezalako ejekutibo goi mailakoak oso baliagarriak izan daitezke kooperatibetan ere, horregatik aprobetxatu
|
beharra
zegoen bera kontratatzeko aukera. Enpresa pribatu hartatik modu" ez itxurosoan" bota zutela egia balitz ere.
|
|
|
Aitortu
|
beharrean
nago batzuetan gaia ateratzen diodala soilik Bilboko egoeraz kexu agertzeko.
|
|
|
Ailegatzear esan dut eta ongi esanda, bideoan eta maketan ikusi zenuen proiektu pilotoa ez delako guztiz erreala, bere garaian oso garbi adierazi nizunez. Oraindik garatu eta hobetu
|
beharra
dago, buruan daukadan kolunpio majikoa bilakatuko bada. Kontua da aurrerantzean aurrekonturik emango ote diguten kooperatiban.
|
|
|
Antso Jakituna nafar erregeak 1150 urtean foru berezia eman zion Donostiari, hiriaren sorreratzat hartzen dena. Honek merkatari gaskoi ugari erakarri zuen hirira eta inguruko herrietara, Pasaian eta Hondarribian bezala (oroitu
|
beharra
dago, garai honetan, Donostiako lurraldea Hondarribitik Orioraino zabaltzen zela).
|
|
|
Estatu osoko legeak berdintzea lehen urratsa baizik ez zen, hizkuntzen" arazoa" baitzuten ondoren. Garai honetan estatuko biztanleriaren ia erdiak ez zekien Frantsesez, beraz, hasieran, Iraultzaren ideiak zabaltzerakoan doktrina politiko berria herri mintzairetara itzultzeko
|
beharrean
egon ziren. Horrela, 1789tik 1793 bitartean, ahaleginak egin zituzten bide honetan, zituen" zailtasunen" aurrean etsi arte, askoz errazagoa izango baitzen estatu osoan hizkuntza bakarra mintzaraztea.
|
|
|
Lapurdiko XVII. mendearen hastapenetan, Latina zen jakintza hizkuntza eta Frantsesa mugaturik zegoen kortearen inguruko administraziora eta legedira, Gaskoiak berandu arte bete zuen eremua harturik. Are gehiago, Frantsesa ikasteko kanpora joan
|
beharra
zegoen, eta hori ez zen gehiengoaren esku.
|
|
|
Ordurako, Hegoaldean, galera nabarmena zen, Araban bereziki, baina are nabarmenagoa etor zitekeena. Horren aurrean defentsa hasi
|
beharra
zegoen Euskararen herrian, gehiengoa euskaldun izan arren.
|
|
|
Euskararen lurraldearen erromanizazioa uste zena eta iduri zuena baino sakonagoa eta zabalagoa izan zen, baina kultura erromanizazio hau ez zen izan hizkuntza erromanizazioa. Nabarmendu
|
beharra
dago, ez zela horrela izan ezta ager deitutako lurraldean ere; hor dago, adibide argigarri gisa, Zangoza parean dagoen Galipentzu herria, erromatarrak desagertu eta mila urtera oraindik euskaldun elebakarra baitzen (ikus 28).
|
|
|
1939tik aurrera, egoera zinez hits eta bortitza ezarri zen Hegoaldean. Gerra aitzin lortutako guztia deseginik, ezerezetik hasi
|
beharrean
zegoen berriz ere, baina oraingoan jende nabari ugari hilik edo erbesteraturik zeudela.
|
|
|
—Badakit. Baina hau konpondu
|
beharra
dago
|
|
|
Ondarea ezin zehaztuz dabil herri hori oraindik. Etxe bat utzi zigutela esan zuen Gabriel Arestik, eta hura defenditu
|
beharra
zegoela. Baina sinbolikoki esango zuen, zeren nor joango zen gero bizitzera aittitteren baserri zaharrera.
|
|
|
Gaztelaren nagusitasuna gazteleraren bidez ezarri zen. Euskaldunen juntetan eta herrietan bertan ere, autoritatea izateko, kondizio ekonomiko batzuk betetzeaz gain, gazteleraz idazten jakin
|
beharra
zegoen. Populazioaren gehiengoa kargu politikoetarik kanpo uzten zen horrela.823 Politika linguistiko hori ez zen, orduan, gehiengoaren parte hartzea bideratzeko, baizik eta elite batzuen nagusitasuna eta erabakimen zuzena bermatzeko.
|
|
|
Injustizia, indarkeria eta aginpidearen zirkulutik ez dago ateratzerik bortxaren bidez, baina are gutxiago pasibitatearen bidez. Boterearen etengabeko katetik, Sokratesen ustez, justizia eta elkartasuna bilatuz irten
|
beharra
dago. Pertsona justua zoriontsua izango da, eta justizian oinarrituriko hiri estatukoa izango litzateke gizarte zoriontsua.
|
|
|
Historiaren amaiera iragarri horrek ere bazuen kutsu milenarista.1200 Euforia aldiaren ondoren, Munduko Ordena eta Bake Amerikanoa berehala arrakalatu ziren milurtekoa estreinatzean, modu ageri eta telebisiboenean, 2001eko irailaren 11ko Manhattaneko dorreetan. Terminologia berria asmatu
|
beharra
zegoen eta Samuel P. Huntingtonek clash cf civilizations deitu zion, ‘zibilizazio arteko talka’, planteatu beharreko gerlari:
|
|
|
Estatua ezin da jende horren nahiaren ondorioa izan. Alderantziz planteatu
|
beharra
dagoela pentsatzen du Lippmannek, estatuak eman behar diola jendeari ordena eta babesa. Parte hartzea bultzatu beharrean, jakitunen eta funtzionarioen gobernua segurtatu behar da.
|
|
|
Nazio estaturen papera lausotzen ari dela esaten da, baina zehaztu
|
beharra
dago nola. Francis Fukuyamak," Historiaren amaiera" idatzi ondoren, historia amaitu orduko estatuaren papera formulatu du Estatu eraikuntza deitzen den liburuan.1291 Munduko estatu gehienak enpresa handien eta Estatu Batuen politika inperialaren altzoan mugitzen direnez gero, ez dago dudarik horien kontseilari den Francis Fukuyamak autoritatea duela jakiteko zein ildotatik doan dominazioaren politika.
|
|
|
Aldatu
|
beharra
dago azkeneko hogeita hamar urteotako gure politikako pastoral gogaikarri eta triste hori. Ordezkoak ere ez dira ikusgarriak izango.
|
|
|
Laugarren batzuek pentsatzen dute estatuak ez direla jadanik erabakigarriak. Ekonomiako eta politikako esku ikusezinak globalizaturik daudela, eta mundu osoan ahalegindu
|
beharra
dagoela egitura sozio-ekonomikoekin batera politika eta kultura hobetzen. Eta da mundu guziko jendearen kide garela, eta arazo guziak elkarrenak direla.1333
|
|
|
Atal honetan zehar haritzat erabili den hizkuntzen arteko ahaidegoaren gai guzia erlatibizatu
|
beharra
dago, gainera. Familia linguistikoena metafora bat da.
|
|
|
Ezin zela soluzio unilateral eta partzialik ametitu Marokon eta Tunisian uste zuen berak, Aljeriakoa soluzionatzen ez bazen. Magreb osoko askatasuna baizik ezin zela onartu, kanporatu
|
beharra
zeudela armada kolonialak. Metropoliko soldadu bat geratzen zen artean bera ez zela Marokora joango esaten zuen.
|
|
|
Ezezagumenean oinarrituriko jarrera haren kontra, Garaiko fraideak jende hura jakituntzat eta zibilizatutzat estimatu zirela pentsatzen zuen. Umiltasunez hurbildu
|
beharra
zegoela haiengana, haien hizkuntza eta kulturara, haien jakituria eta ipuinetara.
|
|
|
Euskaraz aparte, gaztelera ikasi
|
beharra
zegoen, orduan. Espainolen xera eta laztanak bai, zer eta Ameriketara joateko.
|
|
|
Arrazoi ekonomikoak lehenengo, burgesia industrialarenak: 1873ko krisi ekonomikoaren ondorioz, soberakinak merkatu zabalago batean saldu
|
beharra
zegoen; Europatik kanpo inbertituz, produkzioaren errentagarritasuna handitu egiten zen; Europan ahituriko lehengaiak lortu behar ziren.
|
|
|
Afrikako Ejertzitoaren oieskeria arma psikologiko inportantea zen. Airean zabaltzen zuen beldurra ezin zen elezaharretakoa izan, gogoratu
|
beharra
zegoen aldiro.660
|
|
|
Buruz gaineko zakarkeria hori gerla kolonialen kontestuan ulertu
|
beharra
dago. Europako gerlak ere, Lehen Gerla Handia batez ere, ez ziren urbanitate eta dotorezia handiz gauzatu, baina gatazka Europatik urrun izateak," lekukorik" gabe, etsaiarekiko kriterio arrazistekin batera, bortxa estilo bereziki krudel hori errazten zuen.
|
|
|
Europako labe handiak eraiki ondoren, Arrifeko meategiak esplotatu
|
beharra
zegoen. Eta gerla eraman zuten kristau horiek mendietara, zibilizazioa eta Jainkoa estandartetzat harturik.
|
|
|
Fraideak eskatzeko bakarrik zabaltzen ahoa, esaera zen. Marokon ministro plenipotentziarioa zen Emilio Ojedak Erreginaren agindu bat bideratu zuen Melillako komandante jeneralarentzat, 274 lagundu
|
beharra
zegoen Aita Sarrionandiari ikerketan.
|
|
|
Komunikazio modu berrian, hitza esan beharrean gauza erakusten zen, asko irabazten zen horrela labur zehaztasunean. Eragozpen bakarra zen, tratatu beharreko gaia zabala eta konplexua izanez gero, orduan objektu asko eraman
|
beharra
zegoela aldean. Ikusi omen zituen Lemuel Gulliverrek gizon jakintsuak, txerpolarien moduan zakuak bizkarrean heldu eta, solasean, zakuaren ahotik gauza bat eta gero bestea atera eta erakusten zituztenak.
|
|
|
Immigrazioa dela eta, egin
|
beharra
dago" integrazio" hitzaren historia. 1976tik aurrera azaldu zen helburu ofizialtzat immigranteen" integrazioa", ordura arteko immigrazioa tenporaltzat hartzen zelako.
|
|
|
Hizkuntza arautzea baino hobe zen, naturaren botereari amore emanez, hiltzen uztea. Gaztelera, ostera, etengabe emendatu eta hobetu
|
beharra
zegoen, Ramon Menendez Pidalek bestetan behin eta berriz esaten zuenez:
|
|
|
Orduko noblezia hiritar merkatari frantsesaren arketipoa, Pierre de Lancre erregearen mandataria izan zen leku moldagaitzean. Estatua finkatu
|
beharra
zegoen. Askatasuna kaltegarria zela irakatsi behar zitzaien euskaldunei.
|
|
|
Mendebaldeak tolerantziaren balio paregabeak antolatu dituenez gero, ez da konprenitzen besteak Mendebaldera asimilatu nahi ez izatea. Horiekin intolerantea izan
|
beharra
dago, jakina.
|
|
|
Politikoak azken helburuak izan behar ditu argi eta gobernatuak, bere zereginaren materia diren arren, urrutitik begiratu behar ditu. Botere politikoa karismatikoa izan daiteke hasieran, ideia eta balio batzuen alde, baina autoritatea antolatu eta burokratizatu
|
beharra
dago, iraungo badu. Estatu arrazional eta legala eraiki behar da.
|
|
|
Jose Lerchundi izan zen, misionista frantziskanoekin batera oro har, politika horren bultzatzaile eta sostengu nagusienetakoa. Ez zen Marokoko Inperioaren soberania zalantzan ipini behar, Marokoren eta Espainiaren arteko harremanak sendotu
|
beharra
zegoen eta Espainiak Marokoko berpizkunde sozioekonomikoari lagundu behar zion. 1893an Tangerreko Eco Mauritano periodikuan argitaraturiko artikuluan laburbildu zuen Lerchundik proposamena.
|
|
|
Zibilizazioak bere burua defenditu du. Irak, Afganistan, Palestina edo Somalian musulmanen kontra erabiltzen den larderia eta burutzen diren izugarrikeriak normaltasunez hartu
|
beharra
daude. Jende atzeratua da, egoskorra, bortxatzailea.
|
|
|
—Hoa Nasreddinengana ziztuan eta ekarridak agiria. Kopiatzean huts larria egin duala ohartu nauk orain, eta berriz egin
|
beharra
zagok.
|
|
|
Aferak direla medio, gizon aberats baina zikoitz baten etxean egun batzuk eman
|
beharrean
dago Nasreddin. Bazkaritakoan, arroz platerkada handi bat zerbitzarazi du nagusiak, haren gainean oilasko bat dagoela.
|
|
2011
|
|
|
Nire iritziz, eduki dezakeen zentzua galdu egiten du neurri batean, eta gainera xarma askoz handiagoa du jatorrizkoak. Horrexegatik pentsatu nuen gehiago urrundu
|
beharra
zegoela Eskualduna astekarian argitaratu bertsiotik, eta grafiaz gainera aditza bera ere euskara batuaren paradigmara ekarri behar zela, alde horretatik irakurketa errazagoa plazaratuz.
|
|
|
(ezinezkoa zirkunstantzia haietan eta AEBetako legearen pean). Kontatu
|
beharra
dago beste hura ere, ETAk Amerikanoen artean dirua biltzera bidali zituen bi ekintzaile frustratuena. Boisen nabarmenki huts egin zuten eta lur jota zeuden, han aurkitutako indiferentziarekin eta are kontrako jarrerarekin.
|
|
|
Irakurleak, oro har, edozein idazkera bitarteko, irakurtzen jakin ez ezik, zirkulazio arau batzuk ere bete behar izan ohi ditu, nahiz oharkabean, liburuan sartu eta barruan ibili ahal izateko. Esate baterako, txineraz ez dute hitzen artean tarterik uzten eta badirudi, leihoz leiho, karakterez karaktere bereganatzen dutela izkribua; gurean, aldiz, soka bihurri baten antza dauka hitz bakoitzak eta testuak berak ere, eta ematen du askatu
|
beharra
dagoela ulertu ahal izateko. Gainerakoan, antzeko arauak erabiltzen ditugu gaur egun euskaraz, kasu, eta txineraz, hau da, lerroz lerro eta ezker eskuin, baina Txinako olerki bilduma klasikoak, adibidez, sarritan lege zaharraren arabera argitaratzen dira oraindik ere.
|
|
|
Eskuak, kontuan izan, norberarenak dira; beraz, esan nahi izan denaren kontrakoa ere uler liteke galdetzaile, erantzuleikuspuntuaren arabera. Ados jarri
|
beharra
dago aurretik, eta era askotako jendea dabil bazterretan: azalpenak emateko, bestearen lekuan jartzeko joera duen batekin egin dezakezu topo; baita bizkarrezurraren ordez munduaren ardatza bere egin duena ere.
|
|
|
Esan
|
beharra
dago, era berean, silaba guztiak izan daitezkeela hitz, silaba guztiek izan dezaketela esanahia, eta esanahi hori tonuaren mende dagoela. Adibidez, guo hitza" eltzea"," erresuma"," fruta" edo" iragan" (aditza) bihurtzen da emandako tonuaren arabera.
|
|
|
Izenaren kontua ez da inondik ere hutsala. Nork bere gain hartu aurretik ondo aztertu
|
beharra
dago; txinatarrek, adibidez, nahikoa dute izenaren aldaketa txikirena goitizen bat asmatzeko. DengXiaobing buruzagiari, esate baterako," funditutako bonbilla txikia" esan izan diote beti bi tonu oker ebakita propio eta, hiztegian begiratu ondoren jakin dudanez, nire Lafeier hori ere oso erraz bihurtu daiteke" alproja belarrimotza", besteak beste.
|
|
|
Iparraldeko mugatik hurbil dago, eta bost mila kilometrotik gora dauzka, baina babes gotorragorik ere baliatu dute, mendez mende, erresuma zaintzeko. Arrotzak hizkuntzarekin egin izan du beti topo, eta ikur eta hotsez eraikitako murru bihurria menderatu ezinik, portalez kanpo gelditu behar izan du, luzaro, barne muinean sartu gabe; izan ere, XIX. mendera arte, behintzat, larrutik ordaindu
|
beharra
zegoen atzerritarrari txineraz irakatsi izana.
|
|
|
Jakina denez, garai batean eskoletako kalekumeak herrietara eramaten zituzten gurasoek, txerria edo behia ikus zezaten. Supermerkatuan erosten zuten urdaiazpiko edo esnea hortik zetozela argitu
|
beharra
zegoen, hain zeuden naturatik apartaturik. Oraingo ikasleei, berriz, herriak ez ezik hiriak ere erakutsi behar zaizkie, baita hantxe sorturikoei ere.
|
|
|
Komunikabideek albisteak helarazteko teknologiaz gain edukiak ere behar dituztela gogoratu
|
beharra
dago. Eta azken urteetako etengabeko iraultza teknologikoa noizbait motelduko balitz, agian norbait haiekin akordatzea ona litzateke.
|
|
|
Teknologia berriek, ordea, hankaz gora jarri dute aipaturiko guztia. Interneten itsaso zabalak albiste kopuru mugagabea onartzen duenez, All the News That' s Fit Print goiburua ere baztertu
|
beharra
dago gaurko kazetaritzan, honakoa jartzeko: Albisteguztiak, merezi dutenak eta ez dutenak, baita albiste ez direnak ere.
|
|
|
Aditu guztiak bat datoz: egunkaria berriro asmatu
|
beharra
dago, gaurko egoera eta beharretara egokitu ezean nekez iraunen baitu. Erreportaje landuagoak, azterketa zorrotzagoak, politika gutxiago eta jendearen intereseko artikulu gehiago... horiek dira, besteak beste, egunkariaren geroa bermatuko omen duten berrikuntzak.
|
|
|
Honaino Primo Levik gomendaturiko hitzak. Hark bazekien, bai, hura dena gertatu egin zela, eta kontatu
|
beharra
zegoela. Hiru liburu bikainen bidez egin zuen.
|
|
|
Eta dutxa amaitutakoan, ederki pasatu duzun sentsazioarekin batera, betiko agindua zeure buruari: letra larriz idatziriko Zoriontasunik gabeko bizitzan horrelakoak bilatu
|
beharra
dagoela, horiexek baitira zoriontasunaren apurrak. Bizi-poza, nonbait egotekotan, hortxe dago, egoera xinpleetan, musu truk lortzen direnetan.
|
|
|
Unibertsitatea utzi behar duzu eta Madrilera joan. Arriskatu
|
beharra
dago.
|
|
|
Aurrerago hartuko dut betarik horko zenbait kantuez edo" Lekeitio" ez aritzeko, baina zerbait esan
|
beharra
dago pasa den denbora kontuan hartuta— garai haren inguruan, edo hobeto esanda, garai hartako zenbait indar ideia diskoan islatu eta bultzatzen zen maneraz.
|
|
|
Erromantizismo hori gainditu
|
beharra
dago, edo umorearen poderioz, edo ironiaz edo objetibismo poetikoaz baliaturik. Ez dakit nola, baino hor dago Atxaga...
|
|
|
Kantari bat jendaurreko emankizunetan dabilenean, ez du bakarrik bere sorkuntza ahalegina bizipen publiko horrekin moldatzen. Medium zeregin hori ere onartu beharrean aurkitzen da (asko dira saiatu eta izututa atzera egiten dutenak; asko azalean geratu eta" jendeak eskatzen duenera egokitu
|
beharra
dago" edo" orain premiazkoena hau edo bestearen eginbeharra da" eta abarrekin beren buruak zuritzen saiatzen direnak.). Baina alferrik da.
|
|
|
Desoreka horretan galtzailea musika izan da, eta, orobat, soinuaren esparrua. Itzuli
|
beharra
dago, baita gogoetaz ere, musikak erakusten duen hitzaren aurreko mugetara.
|
|
|
Agerikoa da Miranderen kasuan: ametsen mundu horren aldarrikapenak badu tarte bat bozkariozko irudien bizipenerako, baina hori guztia disziplina estetiko ezin zorrotzago baten barruan ipini
|
beharra
dago. Bilatzen diren edertasun efektuak sentimentalkeria nardagarrienean ez jausteko baldintza da elite landu batek arau ezin zorrotzago batzuen barruan lantzea.
|
|
|
(Azaldu
|
beharra
dago: Jeanek eta Jeannek ez diote uzten aitona Raymondi edaten edo erretzen.
|
|
|
Wilhelm Humboldt, Richard Ford, George Borrow edo Victor Hugo ditugu euskaldunen miresle horien artean. Atzerriko topikoen biltzaileen artean Sebastian Miñano politikaria aipatu
|
beharra
dago, bere Diccionario geogrfico y estadstico de España y Portugal (1829) hiztegian Iberiar penintsulako biztanleak sailkatu baitzituen hainbat ezaugarriren arabera:
|
|
|
Hala ere, Maisu Juan saiatzen da azaltzen, adibidez, euskara ez dela gauza anatomiazko hitzak adierazteko eta hizkera zientifikoaren izenean erdaratikoak hartu
|
beharra
dagoela. Horretan ere, Peruk temati bezain eredugarri euskaraz egiteko esaten dio:
|
|
|
Borrowen iritziz, euskaldunen jatorria herri tartaroen artean bilatu
|
beharra
dago, fisikoan eta izaeran antz handia baitute elkarrekin: sendoak, gerlariak, zintzoak, leialak eta munduko gizakirik harroenak dira.
|
|
2012
|
|
|
Kontuan hartu tradiziozko jendarteetan boterearen onarpen psikologikoa diferentziaren bidez apailatzen zela. Agintaria izatez ezberdina zela sinetsi
|
beharra
zegoen haren agintea bizilegetzat onez eta bidez hartzeko. Gorenak bestelako natura bat zuen, sakratua alegia.
|
|
|
Hala ere, oker dabil askatasuna eta berezkotasuna defendatzeko Humanismoa defendatu
|
beharra
dagoela dioena. Norberaren autonomiaren proiektu modernoari segida emateko kontzientziak eta gorputzak birsozializatu eta harremanak eta elkarrekintzak birpolitizatu behar dira eta hori dena ezin da egin Gizakiaren, Humanitatearen eta haien biopolitika ezkutuen hesiturak birrindu gabe.
|
|
|
Autolaguntzaren muina sinplea da: inguruko" sistema soziokulturalak" pertsona kaltetu du, soraio eta ahul egin, hortaz, pertsona bera aldatu
|
beharra
dago, bere disposizio psikikoak aldatu hain zuzen. Beste modu batera gestionatu behar ditu bere burua, bere harremanak, bere mundua...
|