2000
|
|
Eta haizearekin, patioan hotz galanta. Zerbait egin
|
beharra
zegoen eguna igarotzeko: ariketaren bat, eskulanak, irakurri.
|
|
Etxerako buelta zetorren, beraz. Itzulera ahal zen moduan egin
|
beharra
zegoen; jada ez zegoen guretzat antolatutako trenik. Donostian bagenituen lehengusu batzuk; haiei pasa behar genien abisua, amona ekartzera joan zitezen.
|
|
Ordurako mataderia ondoan bizi ginen, eta etxe osteko mendietan bonbak erortzen ari ziren, egundoko eztandak eginez. Gu ez ginen egoeraren larriaz ohartuko, baina jende helduarentzat begi bistakoa izango zen handik alde egin
|
beharra
zegoela. Gure amak hala erabaki bide zuen, eta etxea eta etxeko gauzak zeuzkan zeuzkanean utzita irten ginen Tolosara.
|
|
Urte hartako irailean ezkondu ginen, Groseko San Inazion. Ezkondu aurretik elizan froga moduko batzuk gainditu
|
beharra
zegoen; elizako kontuak, edo apaizenak, garai batean lehen jaunartzerako egiten zuten moduan. Otoitzak bazenekizkiela eta abar erakutsi behar zen, baina nik otoitzik ez nekien bat bera ere.
|
|
Automobilen muntadura katean egiten genuen lana. Han ez zegoen txantxarik, hutsik gabe jarraitu
|
beharra
zegoen norberaren postuan. Nire lana auto barruan bosna zentimetroko lau kordoi egitea zen, soldadura automatikoarekin.
|
|
Gauzak benetan konpontzeko, dena errotik irauli eta aldatu
|
beharra
zegoela pentsatu nuen, Euskal Herria, Europa eta mundu osoa; gizarte eredu berri baten premia zegoela, gizadi berri batena. Baina ez nuen hori guztia Lauaxetari taxuz eta konbentzimenduz azaltzeko gogorik eta kemenik.
|
|
– Nik be irakurria dot Azken fusila –sartu zen solasaldian Lauaxeta– Eta niri be asko gustatu jatan. Horrelako nobela gehiago
|
behar
dauz euskal literaturak!
|
|
– Baina nik ez nakian hik zer gura huen eta, erabakiak hartzeko moduan ez hengoenez, neuk hartu neuan agintea. Arantxa eta Jean Louis Urruñara joatekoak zirela jakin nebanean pentsatu neuan aukera hartaz baliatu
|
beharra
zegoela. Azken baten, ederki esanda itxi ebaan Lizardik:
|
|
– Aitortu
|
beharra
dago gogotik ikasi duzula berpiztu zinenetik.
|
|
– Ezagutu
|
beharra
dago, jauna. Hori oso garrantzi handikoa da.
|
2001
|
|
– Gauza bat argitu
|
beharra
zagok behingoz!
|
|
Ez dago esan beharrik Jokinen hilketak are gehiago kakaztu zuela dena. Jadanik hiltzailerik ez zelako uste lasaigarria irentsi
|
beharrean
nengoen. Baina okerrena zen gertatzen ari zenaz arrastorik ez nuela eta zulo beltzetik behera amiltzen jarraitzen nuela, gero eta beherago.
|
|
Guk elkar ezagutzen ez dugun arren, nire lagun handia izan zen Andres Montillaren bidez izan dut zure aditzea. Lehenengo eta behin, zure aitaren heriotzaren berri tamalgarria eman
|
beharrean
nagokizu. Kabulen nengoela, gizon mendebaldar bat ospitale batean sartu zutelako xurrumurrua entzun eta, zenbait ospitaletan bilatu ostean, nire lagun aspaldikoa eta zure aita zena aurkitu nuen hilzorian zegoela.
|
|
Azken honen begietan munduko amorrazio guztia gainezka egitekotan zegoen. Arnasa era nabarian larritu eta lepoko zainak, hil edo biziko adarkada eman
|
beharrean
dagoen zezenaren pare, handituta zeuzkan. Juliari sumindutako begiradaz kargu hartzen zion bitartean honek, estreinako aldiz, bere senetik aterata zirudien.
|
|
Egoera zaila zen. Oinarrizko harmonia berreskuratu
|
beharra
zegoen; horretarako denbora ezinbestekoa zen.
|
|
Sartu baino lehen atzera begiratu zuen, gero mahai guztiak arretaz behatu zituen. Barruan musuka elkar irentsi
|
beharrean
zegoen bikote bat baino ez zegoen, nitaz gain, jakina.
|
2002
|
|
Arnas
|
beharrean
egongo balitz moduan jesarri zen Joselu baldosen gainean, ohearen zurezko oina bizkarraren euskarri, baina gutxi iraun zuen horrela, eta jaiki barik atera zituen zakutotik tresna metaliko astun bi. Aurretik lurrean utzitako linterna sabaira begira ipini zuen argitasun zurixka hura heda zedin.
|
|
– Aitortu
|
beharra
dago Pepitaren gorputza itzela dela, panpina pinpirina, eta horretan huts egin genuen Antoniak eta biok.
|
|
– Ospatu egin
|
beharra
zagok! Halakorik!
|
|
Makina bat gizon eta emakume jo eta su zebiltzan haren agindupean, baita Indalecio bera ere, Burdinazko Hesian, metro bateko lubakiak egiten. Molaren erasoari eutsiko bazioten, kosta ahala kosta eraiki
|
beharra
zegoen Bilboko Maginot Lerroa, Somorrostrotik Sopelara lurra bete metrailadore. Gerora jakin zuen Josek, Goicoechea Molarengana abiatu zela Legutiotik.
|
|
Teletestuan ez dago ezer. Egunkarietako berriekin konformatu
|
beharra
dago. Unibertsitateko manifestazio batean esku zuriak erakusten dituzte lau neskek.
|
|
Inork ez zion ofizialari azalpenik eskatu. Dena irakurri
|
beharra
zegoen.
|
|
Begi biziak ziren, ume bihurri batenak bezalakoak. Galderrek pentsatu zuen Fernando baten
|
beharrean
egon zitekeela. Edo Angel baten beharrean.
|
|
Ahots lakarra daukazu. Komuna zikindu
|
beharrean
zaude, baina nahitaezin batean itotzen ari zara. " La viuda del policía asesinado por el comando Bizkaia este mes, dice que le parece fantástica la muerte de los terroristas".
|
|
Ebatzi zuen Fernandorenean egindako hanka sartze barkaezinaz baliatu
|
beharra
zegoela. Caponen heriotzari buruzko gogoeta bat irakurria zion Emmari, historialari batek egina.
|
|
Musikak berak baino gehiago, giroak erakartzen zuen. Ez zen gauza saxo tenor bat eta saxo altu baten artean bereizteko, baina ez zuen uste bereizi
|
beharra
zegoenik. Galder bat zetorren horrekin.
|
|
Santanderko eta Xixongo alkateek, bien bitartean, harremanak apurtuko dituzte Meteorologia Institutuarekin. Apurtu
|
beharra
dago eguraldi hobea lortuko badute. Honetan alde gutxi daukazue zuen auzokideekin.
|
|
Bentzutuezina. Eta hala ere, barruko mintzoak erraten zion bentzutu
|
beharra
zegoela.
|
|
kontu handiz ibili
|
beharra
dago mugalde honetan.
|
2003
|
|
Leizera ez gara joaten ahal bizpahiru egun barrura arte. Dena antolatu
|
beharra
dago, hara joan aurretik.
|
|
Inork ez diagu balio honetarako, baina ibili
|
beharra
zagok.
|
|
Bai, bazakiat, baina zerbait egin
|
beharra
zagok. Hark ez dik geldirik eutsiko.
|
|
Gerrikoaren barrutik zetozenak ez ziren hobeak. Esku kolpea jo
|
beharra
zegoen. Hainbat tokitan.
|
|
Gure defentsen sistema osoaren informazioa zeraman. Fusilatu
|
beharra
egon zen.
|
|
–Bo, hori azken unean, pertsona jakin batzuk akabatzeko erabakia eginda zegoela –eten nion, lehenago esana niona gogoan– Baina ez ahaztu uda hartan milaka faxista hartu genituela preso Bizkaian, tartean herriko batzuk –gogora Mallonarekin izandako elkarrizketa etorri zitzaidan– eta kartzeletan lekurik ez zegoenez, ba ontzietan atxiloturik eduki
|
beharra
egon zen. Bilbo hain gupidagabe bonbardatu izan ez balute –jazoerei justifikazioa eman nahiz esan nion.
|
2004
|
|
ama irribarrez; aita serio baina, ez, hala zirudien, haserre. Gurasoak politikan ez sartzeko aholkatu bazioten ere, ulertzen zuten, nolabait, gazte izanik zerbait egin
|
beharra
zegoela gertatzen ari zenaren aurka, nahiz eta gertatzen zen horri aurre nola egin zehazten saiatu ziren aldiro, batez ere aitarekin, bat ez etorri. Eskua jaso zien diosal gisa.
|
|
Ez zitzaion bidezkoa iruditu, kartzelara joatear egon ziren eta askatasuna ospatu
|
beharra
zegoen. Aiduru gelditu zitzaion Harakini, larriune hartan zer egin jakin zuelakoan.
|
|
Zerbait esan beharreko premia baitaratu zitzaion Bazterri. Ordura arte Harakinekiko harremanean ez zuen horrelako premiarik susmatu, ez zen arazorik hitz egiten bazuten ez bazuten, halako lasaitasun bat nabaritzen zuten biek ala biek, haien arteko adiskidantza hitzez haraindi bailegoen; baina hitzik gabeko entendimendu hura hautsirik, gauzak esan
|
beharra
zegoeneko garaia iritsia zela iruditu zitzaion Bazterri, eta orduan Ferminek denei egozten zien akusazioa, emeagatik edo destaina eragiten ziena," Iraultza arra da beti" argituko zion Marckek, burura etorri zitzaion, alegia, koadrila hartan ez zela hitzik egiten," ez zegoela komunikaziorik", komunikazioa baitzen Ferminendako, Psikologia ikasten hasi zenetik behintzat, orotarak...
|
|
Komando hura osatu nahi izandu genuenean munstro bat elikatu genian, eta horretan errua diagu. Hura gelditu
|
beharra
zegok, geure buruen, euskaldunen kontra ari gaituk. Ez duk jakinen, baina Alizia, nire emaztea, aspalditik zebilek talde bakezale batean, Gesto por la Pazen.
|
|
Ez duk jakinen, baina Alizia, nire emaztea, aspalditik zebilek talde bakezale batean, Gesto por la Pazen. Gelditu
|
beharra
zegok, ez ditek eskubiderik gure ametsen izenean egiten ari direna egitera. Gure Ametsak!
|
|
ESKERRAK EMAN
|
BEHARREAN
NAGO
|
|
Jarri, jarri." Hirurak jarri ziren, geroxeago Saioa ere bai aulkian. " Bueno, zuk esango diguzu zer egin
|
beharra
dagoen."
|
2005
|
|
Laster asko ikasi genuen ez zitzaiela hori gustatzen. " Martxel dut izena, hamalau urte ditut, gune zabalak maite ditut eta bizitza honetan behartsuei laguntzea gustatuko litzaidake", horrelako zerbait esan
|
beharra
zegoen. Azkenean denok gauza bera esaten genuen, noski, hori esan behar baitzen.
|
|
Izorratu
|
beharra
zagok: Hans, pentsatu nuen, gainera izen hori izan behar zuen.
|
|
Bere arreba erretxindu egin zen ordea; mahaian utzi zuen zilarrezko zippoa banatzen ari zen kartak ikusteko ispilu gisara erabiltzen zuela salatu ez zuen ba! Izorratu
|
beharra
zegoen. Horixe bakarrik falta zitzaion.
|
|
Halaxe zen eta: hirugarren liburuan munduari barre egin behar zaio, irreberente izan
|
beharra
dago, errespetua galdu idazleei eta irakurleei, hirugarrenetik aurrera zilegi zen esatea" barkatu ez altxatzea" hilobitik, zilegi zen norbere pitzadurak erakutsi eta pitzadura horiek irakurlearen pitzadurarekin elkartzea, dena apurtzen zuen barre gaizto horrekin.
|
|
Beheko solairura jaitsi nintzen ostera. Komunetik pasa ez nintzenez, maskuria lehertu
|
beharrean
egon nintzen hortik aurrera arratsalde osoan. Goiko pisuan, gero eta pauso gehiago entzuten ziren.
|
|
pay a visit. Zorrak ordaindu
|
beharra
dago.
|
|
Ez zaiola oraindik ebakuntzatik bere onera etorri. Eta gauzak lasai hartzeko agindu diola medikuak, lehenengo indartu
|
beharra
dagoela beste guztia konpondu nahi bada.
|
|
Aitortu
|
beharrean
nago, damu naizela berrehun urte lehenago ez jaio izanaz. Gogoko nuke Lakoizketa eroa, gogoko harekin gora eta behera, belarrak, landareak eta zuhaitzak sailkatzen ibiltzea.
|
|
Alabaina, ezerk ez zuen adierazten hori horrela zenik, ez behintzat atarian idatzitako ezerk. Lokatzaz betetako oinezko bide batean behera, ibairaino bertaraino jaitsi
|
beharra
zegoen hara iristeko, eta istant batez pentsatu nuen hura ezin zitekeela inoiz errota aberatsa izan. Bide estu haietan ez zela ibiltzen ahal kargatutako gurdirik, uztartutako idi paperik.
|
|
Gazteria taldearen bulegoan ikusi zuten, Ezkerraldeko proiekturik xumeena. Zerotik hasi
|
beharra
zegoen.
|
|
Aferak ez nahastearen ondorio garbia zen, azken batean, partida hura ez zen berdegunean jokatzen. Itxaron
|
beharra
zegoen.
|
|
Ea zer egiten duan, ea nola lehorreratzen haizen atxamarta berreskuratzeko. Egiten ahal zuen, mareajea asko jaitsia zen, baretzen hasia nabarmen eta laguntzaile ona zeukan, eman
|
beharra
zegoen. Ez zen gelditu beha, etxera joan nahi zuen zuzenean.
|
|
Arrazoia zuen ausaz, hobe genuen astirik galdu gabe portutik lehenbailehen urrundu, gero motelago joan bagenuen ere. Gure flota kosteran zebilen, ez zen matxuratutako ontzi bat bera ere kaian, arriskatu
|
beharra
zegoen. Baina egia esan hilabete lehenago Serapioren baforea miatu zuten, ez zegoen txoko segururik, nik bezain ongi jakin behar zuen hori Engelsek, bere traineruan zebilen Martxel.
|
|
Ari zen zerbait hartzen gure umoretik haurtzaroa txanel batean kulunkatu gabe emana zuen dohakabe hark. Baina aitortu
|
beharra
dago lehorrean ere sortu izan direla marinel onak, nire sorterriko baforeetan kostako patroiak beti izan dira Galiziako bazterrekoak, Corme izeneko herrikoak hain zuzen, baina arrantzakoa laboraria izan da maiz, harrigarria da baserritarra izatea bizkorrena arraina non dabilen kausitzeko. Entzun izan dut aroa hodeietan irakurtzen usatua dela nekazarien begia, horrek egiten duela nagusi blankura atxemaiten, marinelak ez duela halako ñabarduretarako alkantzurik, izarrei beha zuela galdu...
|
|
...karrean duala, lasai, hi geldi hadi hor behean, horrela, errak erria edo bira nahi duan bezanbat gaitziturik, heu agintari, portuko nagusia haiz, eskertzen diat txo, hiru mila zaldi zauzkaat nire bizkarrean arnaska, garabi bihurtzen ditiat eskuok hire ur fresko horrekin bete didaan bidona jasotzen, ongi hago behe horretan, ez hadila honat inoiz igan, 380 voltioko indarra zaukaagu hemen, erne ibili
|
beharra
zagok zernahi burdina puska ukituta ez kiskaltzeko, gertatu izan duk, eta hire hanka toteldu horrekin, ez hurbildu balekebale, alde egin ezak, hoa putzura nahi baduk, ken hadi hortik, lanean jarraitzeko gogoa eman didak, hoa bertze makinistengana, eman iezaiek egarri pixko bat hekeri, a zer ustel koadrila, halakoak esaten nizkion urketariari neure kolkorako, hi haiz portuko printzea baina hau deb...
|
|
Zuek mareajera irten eta hilabetera, orduko kontuak. Zerbait egin
|
beharra
zegoen, beti baitago gauzak barrutik aldatu litezkeelakoan edozein gezur hauspotzeko prest dagoenik, eta bestetik aukera polita zen hura Francoren aurka zalaparta ateratzeko. Hartu arrain ustel puskak otarre zaharretan eta portuko bazter guztietan kokatu genituen, ederra kiratsa eguzkitan," Bota hemen zure botoa" zioen txarteltxo banarekin.
|
2006
|
|
Dena den, aitortu
|
beharra
dago ez dela mutil txarra Ortuoste. Bihotz handia dauka, beroa.
|
|
Txirotasuna oso gaitz larria da, oso hedatua mundu osoan, eta gaitz horren agerpen guztien aurrean deus gutxi da oraindik ere nik kudeatutako enpresa guztietakoak batuz osatutako kapitala. Kapital hori hazten ahalegintzen jarraitu
|
beharra
dago, egunen batean dena erro errotik konpondu ahal izango delako itxaropena gidari hartuta. Egia esan, etsia nago nik ezin izango dudala, tamalez, ezta ehun urte bizi izanda ere, kapital hori behartsuen artean banatzea zentzuzko eta zilegi izango den eguna ikusiko.
|
|
Irri egin, besarkatu eta musu eman zidan, eta baita barkamena eskatu ere, horren egoskorra izateagatik. Nik esan nion neu nintzela barkamena eskatu
|
beharrean
zegoena, nire egoskorkeria askoz ere baldarragoa, gaiztoagoa eta egoistagoa zelako berea baino.
|
|
Gainera, nire ingelesa pixka bat hobetzeko aukera ona izango zela berarekin hitz egitea. Dena dela, tamalez, neure gogoaren kontra, garagardoak berak ordaintzeko eskaintza onartu
|
beharrean
nengoela, langabezian nengoelako eta sosik batere gabe nenbilelako bolada hartan.
|
|
Eskerrik asko deitzeagatik, Amaia, halako deiak eskertzekoak dira, zelan ez. Adi eta erne egon
|
beharra
dago, entzuleok. Hortxe doa lehen aipatu dugun abestia, Shane MacGowan and The Pogues en Hell’s Ditch, Infernuko bazterzuloa, Genetek espetxeetan bizi izandako oinazeen inguruan idatzi eta musikatua.
|
|
...potroak gero, sindikalista bati Armani deitzea, fabrikako sugegorriek ezarritako izengaiztoa zen, maltzurki, gero sekzioko kideek ere onartua, maltzurki eta maiteki aldi berean, Armani ez zen horregatik asaldatzen, ez horixe, ez zen etorri berria, garai haien aldakortasunaren beraren paradigma irizten zion izengoitiari, egokia beraz, eta doike, pena bakarra berari paratu izana edukiko zuen, onartu
|
beharra
zegoen besteri esateko oso egokia zela, norberari esanez gero azkura pixka bat sortzen zuen, baina liberatua zenetik asko zaintzen zuen itxura, goiko aginduak dituk, justifikatzen zuen bere burua, baina beste batzuek buzoarekin segitzen zuten, Goiok esaterako, gero eta burusoilagoa zen Goio, Goio bere buzo barruan sarturik –enbutiturik– agorafobia probokatzeko moduko buruko soiluneareki... –eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea:
|
|
–eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea: ...aren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu
|
beharra
zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak era... badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu behar diat, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, luzeak izaten ari dira, eta ez dirudi bide onetik doazenik, Elektrikak berriro behera, potroak, hi, negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena, kalean ere gero eta jende gutxiago, Poliziak ez du kargatzeko ez inor atxilotzeko beharrik ikusten, pintura planta hemen geratuko da, berrogeita hamazazpitik gorakoak aurrejubilatuko dituzte, eta gainerakoak kalera, hiru mila, bai, hiru mila baino beste lau milarena salbatu dugu, zer nahi duzue, ez dago besterik, baina nik berrogeita hamasei dauzkat, Armani, zorte txarra, Goio, zorte txarra, ahal izan den guztia egin dugu, baina ez dago besterik, azkenak argia amata dezala.
|
|
– Bai, baina baduk zerbait sekula aldatzen ez dena: izarra izateko, anbizioa eduki
|
beharra
zagok. Futbolean burua ateratzeko, halako bokazioa beharrezkoa duk.
|
|
Argi eta garbi planteatu zuten afera: igeltseroa kontratatu
|
beharra
zegoen. Haiek arduratuko ziren kudeaketak behar bezalakoak izan zitezen.
|
|
– Mekaguendios! Sartu
|
beharra
zagok! –sarjentuak, berriz.
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...aren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu
|
beharra
zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak era...
|
|
Zuztarrik bagako galdera iritzi nion, baina erantzun beharrekoa. Eta hobe erantzun izan ez banio, umeak sexuaren bidez egiten direla horrela esatea, nori eta emakume presbiteriano hari, thanksgiving gauean familian norainoko puritanoak eta fededunak ziren erakutsi zidanari, ba hari halakorik esatea ez zitzaidalako gustuko egiten, baina erantzuna eman
|
beharra
zegoen, eta ea ba horrela zabaldu egiten nuen guk biok ere geure artean zeozer egiteko bidea. Edo zirrikitu bat behintzat.
|
2007
|
|
Ez dut etsi, ordea. Magia kontuetan akatsik txikienak dena zilipurdika dezakeela esan diot, arreta handiz eta oso erne ibili
|
beharra
dagoela gauzak ondo egingo badira, eta laguntzaileak ere oso konfiantzakoa behar duela izan, ezin duela edozeinek eta edonola, ezagutza handikoa, etxekoa, behar duela izan nahitaez. Berak, esaterako, ez duela lan horretarako balio, mozkotea dela nire kutxan sartu eta gauzak ongi ateratzeko.
|
|
Horregatik heldu nion Josetxori bizkarretik. Nire benetako neurria aurkitu
|
beharrean
nengoen, eta behar nuen hura, ez zegoen Oja bezalako emakumeen besoen artean. Nik munstro bat, munstro bi, izan nituen maite arrainak ura baino gehiago, horrexek mugatuko zuen nire bizitza, nahi ala nahi ez, Josetxorena bere gertakizunak mugatu zuen bezala.
|
|
Zurrumurruen harira, etorriberria enpresatik kaleratzeko abagunea ikusi du Tolosa jaunak. Bere ekimenez egina dela agerian utzi gabe iradoki dio zuzendariari, Edurneren saileko arazoa lehenbailehen konpondu
|
beharra
dagoela.
|
|
" Froga gehienek seinalatzen dute, ustez itsasora erori zen pertsona hori ez dela benetan existitzen(...) Lekuko batzuek ez zuten ezer ikusi, eta zerbait ikusi zutenen testigantzak, berriz, kontrajarriak dira(...) Ertzaintzak burutu dituen bilaketa sakonek ez dute desagerketaren zantzurik aurkitu. Prozedura hauek oso zehatzak dira, eta balizko desagerketaren eremu osoa ikertu ostean, inguru horretan gorpu bat egotea ezinezkotzat jo daiteke(...) Azkenik, froga erabakigarri modura, kontuan hartu
|
beharra
dago inork ez duela ustezko pertsona honen falta sumatu. Espainiako estatu osoko Polizietatik bakar batek ere ez du desagerpenaren salaketarik jaso.
|
|
Hasperen egin zuen gero Maria Josefak, eta ahulezia susmagarri bat nabaritu zitzaion begietan. Hala ere, Castelvetro zeukaten oraino lekuko, eta ikasgaia burutu
|
beharra
zegoen.
|
|
Azken batean, bizitza eta politikaren arteko proportzioan zegoen koska edo, zehatz errateko, xake taula bere osoan hartu
|
beharra
zegoen kontuan, piezarik galdu gabe.
|
|
Turismo Saileko funtzionarioa zela eman zion jakitera: aberriaren etsaiek ez zutela amore ematen sekula, eta adi egon
|
beharra
zegoela, inoren mende jausi gabe irauteko. Guantanamon berean zeuden yankiak, eta oporraldi baten aitzakiarekin iraultzaren kaltetan saiatzen ahal zen Iparraldeko edozein mertzenario zital, zeren...
|
|
Etorri berritan eskatutakoa aipatu behar izan zuen bezeroak, baina Desmayen eso, compañero aholkatu zion berehala, sukaldea egonean zegoen eta ez omen zuten ordu pare bat baino lehenago zabalduko. Gosaritik afarirako zubia eraiki
|
beharra
zegoela deliberaturik, kafe doblea eta añejo luzea eskatu eta, edaria ekarri bitartean, Moskura itzuli ziren, Zhivago doktorearen bila, zeren...
|
|
Eskua luzaturik Partagas paketea hartu zuen Migelek eta, zigarroaren errealdian, Umberto Eco eta Alfred Hitchcock azaldu ziren solasean. Aitzinera jo
|
beharra
zegoen, eta hurrengo adituaren izena eman zion irakasleak jakitera: Bertolt Brecht.
|
|
Arratsalde hartan gertatutako guzia atzendurik berehala, gauzak bertze modu batean egiteko gogoa sortu zitzaion Migeli, baina berant zebilen harrezkero. Alferretan ari zen bere zilkoari hozka, eta goiari eutsi
|
beharra
zegoela deliberatu zuen Aleidaren etxeko atea zeharkatuz.
|
|
– El descubrimiento de América deitzen ziotek oraindik sarraski izugarri horri! Zerbait egin
|
beharra
zagok.
|
|
Azken batean, Che bera ere medikua zen eta, Europako Ekialdearen egoera berria kontuan harturik, lagundu
|
beharra
zegoen osasunaren arloan bedere. Laboreak, haragi latak, gantzez betetako upelak, bakailao kaxak eta petrolioa beharrezkoak izanagatik, xiringa, benda, eta botikarik gabe ez zegoen zer eginik.
|
|
Hurrengo batean behar bezalako salvoconducto bat eskatu
|
beharra
zegoela erranik egin zuten alde.
|
|
– Babes ofizialeko etxeak egin behar ditizten. Zarauztarrak etorriko ditun bizitzera eta herria modernizatu
|
beharra
zagon.
|
|
Gidariaren ondoko eserlekuan ipini zuten ontzia eta ama atzean eseri zen. " Sarriago joan
|
beharra
dago orain amona ikustera" esan zuen Norak hirugarren pertsonan, amaren aurrean beratzen zen aldiro bezala. Eta amak antzeko moldean erantzun zion:
|
|
– Aukera bakarra duk, ez zagok besterik. Egoera eztandarazi
|
beharra
zagok, barruan eta kalean, bestela akabaturik gaudek.
|
2009
|
|
Frantsesarekin bakeak egingo nituela esan nion, hala nahi bazuen; azaldu nion prest nengoela horretarako, baina berriz biltzen hasi behar genuela, zerbait egin behar genuela, erdizka utzi genuen zer hura bukatu
|
beharra
zegoela, orduantxe zela memento egokia, Kuba galtzear zegoela Espainia, kolpe zehatza emateko mementoa zela.
|
|
Jaulis etorri zitzaidan etxera. Arnasestuka esan zidan Maria Kristina hesteak bota
|
beharrean
egon zela gau osoan, eta ezin zutela gehiago altxa. Lasterka joan ginen Eizmendiren ukuilura.
|
|
– Lastima ematea ez duk nahikoa –esan zuen beste batek, gure arropei erreparatuta– Kantatzen ere jakin
|
beharra
zagok.
|
|
Urduri zegoela esan zigun. Erabaki
|
beharra
zegoela eta ez zuela inork erabakitzen eta zerbait egitea pentsatu zuela. Gu biok elkar hartuta genbiltzala, bazterrera utzi genuela dinamitaren kontuan.
|
|
" Aberastuta etorri balitz hartuko zuten!" edo" Dirurik ekarri balu ez zuten semeordekoa izango!" komentatzen zuen ordurako jendeak, Herrerako dendan entzuna zela zion arrebak. Amak ere jakin egingo zuen berehala, zerbait asmatu
|
beharra
zegoen esan ziezaioten baino lehen, lotsagarri ari ziren gelditzen hala ere. Amaran ibiltzen omen zen.
|
|
ihes egin
|
beharrean
zaude,
|
|
Eten
|
beharra
dago berunaren norabidea.
|
|
Eten
|
beharra
dago krudelaren mintzoa.
|
|
Eten
|
beharra
dago.
|
|
Eten
|
beharra
dago.
|
|
Eten
|
beharra
dago marra honen norabidea.
|
|
Eten
|
beharra
dago erogaitz honen haizea.
|
|
Eten
|
beharra
dago.
|
|
Eten
|
beharra
dago.
|