|
2000
|
|
|
«programatzaile batzuen arabera, dokumentala ez da telebista, baina aldi berean, guk egindako `Euskal
|
herritik
' saioa behin eta berriz ari dira ematen. Duela gutxi, asteburuan eman zela, ETBko bi kateetan oso `share' ona eduki zuen, %20tik gora euskaraz eta %30etik gora gazteleraz; agian 6.000 lagunek baino ez dute ikusi, baina bada zerbait»
|
|
|
Eta saiotik kanpo, eskolarteko txapelketa da beste herrietako bertsozaleak ezagutzea, eta" benetako" bertsolariak ikustea, eta betiko
|
herritik
atera eta leku berriak ezagutzea, eta gainera matematikako klasea galtzea, eta hurrengo txapelketara arte egindako lagunak agurtzea.
|
|
|
Nondik eta nora abiatzen da Euskal Herria? Hiritik herrira,
|
herritik
hirira... Izan ere, gizartearen eraketak hainbat kezka pizten du herri honetan:
|
|
|
Gatzagako behealdean errepidea hartuko dugu, oraindik ere beherantz, hainbat baserriren artean pasatu ondoren Eskoriatzara hurbilduko gaituena; bertan, hegoaldetik sartu eta herria zuzen zeharkatuko dugu. Aurreko
|
herritik
bezala, hemendik ere errege galtzada igarotzen zen, kale errepidearen alboetako etxeek frogatu moduan. Eraikinen artean San Pedro Parrokia (aurrealde barrokoa) eta Ganuza edo Gaztañadui jauregiak aipa ditzakegu.
|
|
|
Dirua eskuratzeko, merkataritzan lanean hasiko da bere bi lagunekin, Tomas eta Ferminekin. Baina, Urduñan gertaera tamalgarri batean parte hartu du, eta
|
herritik
kanporatuko dute. Kanpoan merkataritzan ibili ondoren, Bilbora doa bizitzera.
|
|
|
ALVAREZ ENPARANTZA, J.L.: Euskal
|
herritik
erdal herrietara. Amorebieta, 1978.
|
|
|
Agian, Euzko gogoa aldizkarian irakurtzen nuen Andima Ibiñagabeitia izan nuen euskaltzaletasunaren eredugarri eta bultzatzaile, zeinak gomendatzen baitzigun euskal idazleoi norberaren euskalkian eta euskara batuan lanak burutzeko. Neurri batean horregatik aritu izan naiz, nire hizkuntzatik eta nire
|
herritik
mundu zabalera begira beste inori ukorik egin gabe. Eta Andima Ibiñagabeitiaz ikus Pako Sudupek eta biok 1999 urtean Jakin aldizkariaren 112 zenbakiaren 83 orrialdeetan idatzi genuena.
|
|
|
Hizkera errespetagarria, puntuzkoek eta hiriburukoek (Kopenhagen goekbereziki) erabiltzen zutena,. RiksmaT izenekoa zen, hots, batua, idatzia. Hizkeraarrunta, berriz,
|
herritik
herrira aldakor agertzen zena,. Landsmal izenekoa zen. Dikotomia oso adierazgarria da:
|
|
|
–Hizkuntza eta pentsakera? in Branka I, San Sebastian, EdicionesVascas Argitaletxea, 51; edota in Euskal
|
herritik
erdal herrietarara, Amorebieta, 405 orr.
|
|
|
–Hizkuntza eta herri kidetasuna? in Branka II, San Sebastian, Ediciones Vascas Argitaletxea, 83; edota in Euskal
|
herritik
erdalherrietara, Amorebieta, 433 orr.
|
|
|
–Hizkuntza eta Erresuma? in Branka V, San Sebastian, Edicio nesVascas Argitaletxea, 271; edota in Euskal
|
herritik
erdal herrietara, Amorebieta, 449 orr.
|
|
|
–Hizkuntza gizonaren zerbitzuko? in Euskal
|
herritik
erdal herrietara, Amorebieta, 467 orr.
|
|
|
Bai, Mary ere galdu zenuen, baina emazteak berak hala erabakita! Jokoan galdu zenuen, bai, baina horren berri izan orduko, Maryk
|
herritik
alde egin zuen. Ez zuretzat eta ez Allisentzat.
|
|
|
Bestela, pisutik azaltzen ez bazen, Txemak etxera deitu eta beharbada paseoa egingo zuten
|
herritik
, edo kasurik txarrenean telefonoz egingo zuten berba. Hori guztia ez zen nahikoa, hala ere, Txemaren bakardade berria itotzeko.
|
|
|
" Amatxo", errealitatera ekarri gintuen berriz ere anaia txikiaren ahotsak," hobea ezin da izen; gure
|
herritik
behiek eta txoriek baino ez ziren juten igesi. Eta gaur topetan gabizen herritik... hortik zuhaitzek eta mendiek be eiten dabe iges amatxo.
|
|
|
" Amatxo", errealitatera ekarri gintuen berriz ere anaia txikiaren ahotsak," hobea ezin da izen; gure herritik behiek eta txoriek baino ez ziren juten igesi. Eta gaur topetan gabizen
|
herritik
... hortik zuhaitzek eta mendiek be eiten dabe iges amatxo.
|
|
|
Eta hala ere pozik nago. Beharbada azkenik hemen nagoelako, beharbada etxetik,
|
herritik
alde egin dudalako, beharbada hiri honek itsatsi egiten dituelako bidaiariaren arropetan Liffey ibaiaren marroia, hodeien mehatxuzko karga eta pub en inguruetako zerbezaren usain beltza. Ez zait berriz gertatuko.
|
|
|
Eta, hala, noiz eta aita
|
herritik
itzuli eta bere langelarat bakartu baitzen, atean jo nuen, eta hark sartzeko erran zidan.
|
|
|
Bai baitzekien, ez nion azaldu behar izan asteburu horretan, lana nuenez, semea zaindurik egoteko bide bakarra zegoela, hain juxtu ere, gure amarekin uztea. Halaber, ez nuen denbora alferrik galdu oroitarazten bere amaginarreba ez zela munduko amatxirik ilobazaleena eta, beraz, joan etorrietara behartuko ninduela
|
herritik
hirira eta hiritik herrira, egunez ez bazen, gauaz bai behintzat, egun osoan haurrari kateaturik ez uztearren. Zerrikeria bat, finean, denendako izorramendua azken orduko apeta batengatik.
|
|
|
Larunbata zen eta larunbatekoei ekin behar nien, aitzin egunetakoak burutik hastanduta. Zuzenean jo nuen
|
herritik
lantokira, hirian sartu gabe ere. Ustekabe ttiki bat nuen zain.
|
|
|
Marixa zen, arreba zaharrena. Itzuliak omen ziren
|
herritik
Unai ekarrita, baita gure etxea jo ere —nire lehengo etxea, bistan da— haurra uzteko asmoz, baina han ez omen zien inork atea ireki. Orain gure semea, jogurt bat hartuta, bere lehengusu baten ohatzean omen zetzan galtzontziloa eta kamiseta jantzita, lo seko.
|
|
|
Oloten denboraldi luze samarra egin ondoren, Tortellatera eraman gintuzten, Torre Chiquet izeneko etxera,
|
herritik
apartatuxe. Gutaz gain, Tortellaten baziren beste iheslari batzuk:
|
|
|
Kirol denda batean Lauaxetarentzako eder bat erosi ondoren, Tolosa utzi eta Lizartzarantz abiatu ginen oinez. Margaren gutunak, neure gogoarekin guztizko harmonian," txaretatik, zelaietatik, soroetatik, basoetatik, mendietatik, herrietatik" pasatzeko agindurik zidanez, zuzenean joan beharrean Altzo
|
herritik
eta Otsabio menditik barrena joan ginen Lauaxeta eta biok Lizartzarantz, bidea luzatzeko beldurrik gabe. Bide hartatik jota ere, bagenuen gauerako Orexara heltzerik, aise gainera, baina ni bidea patxadaz egitearen alde nengoen, eta gaua Lizartzan pasatuko genuela esan nion Lauaxetari.
|
|
2001
|
|
|
Ebrotik beherantz oso ur gutxi jaisten da, lehor lehorra dago, kiratsa dario; aspaldi ez duela euririk egin. Txolarrerik ez dabil inguruan, hauek ere desagertu dira
|
herritik
. Bizilagunak urduri daude, ez dute ulertzen hegazti alai hauen desagerpena.
|
|
|
Hauek egun batean ihes egin eta basoan ezkutatutakoan, amordeak" harrizkoak bihurtuko al dira" madarikazioa bota zien eta hurrengo egunean haitz erraldoi hauek agertu ziren. Beldurra sortzen duten orratz bertikal hauetara hurbiltzeko pare bat aukera duzue, santutegitik bertatik edo lehenago dagoen Azuelo
|
herritik
. Lehenbizikoa motzagoa eta lauagoa bada ere, bidea ez da oso erraza eta agian zenbait lekutan intuizioaren laguntza ere duzue.
|
|
|
Biak ere inguruko laborantzaz arduratzen diren herrixkak dira. Azken
|
herritik
zuzen, 6,5 kilometrotara aurrean Dorreaga Torres del Rio agertuko zaigu, Logroñorako bidean. Beste kilometro. batean elizaurrean azalduko gara.
|
|
|
Soroslada (Sorlada)
|
herritik
igoz, hauxe da bien artean aurkituko dugun lehenbiziko interesgunea. Arratsalde polita pasatzeko oso egokia den atsedenleku askaldegi baten ondoan kokatua dago, eta bertatik inguruko bista politak ikusteko aukera ere izango dugu.
|
|
|
Berriz ere Iratiko bihotzerantz goazela nabari da, paisajeak gero eta ederragoak direlako, Orbaratik pasatzen gara (San Roman eliza, Erdi Aroko zubia eta aletegi bat), eta handik 2 kilometrora Orbaitzeta
|
herritik
. Irabia eta Iratirako sarrera den herri honek hiru aletegi eta zenbait trikuharri ditu, eta harrizko San Pedro Apostoluaren eliza gotiko berantiarra, erretaula txurrigereskoarekin.
|
|
|
Cascante, Ablitas, Murchante, Fontellas, Cortes, Cintruenigo, Corella, Arguedas, Buñuel... Erriberatik ezezik Errioxako Alfaro
|
herritik
ere etortzen dira haurrak. Nafar hauei erakusteko 20 irakasle dituzte.
|
|
|
Sorterritik Deserrira. Edo hobeto esanda, hautatu den
|
herritik
, eta esaldiak badu logika puntua bere adierazpidean, deserriko landetara.
|
|
|
Gorago ikusi dugunez, The Ancient Mariner poemaren egitura, bidaia biribil batena da. Bere
|
herritik
urruntzen den marinel batena, bere herrira itzultzeko. Azken batean, honelako egiturak analogia baino ez dira.
|
|
|
erdian presatutako urez beteriko putzua zegoen, garai batean lumaia zuridun ahateen bizilekua izan zena. Urmaelaren ingurua altzifreen tonu bereko nenufarek erabat estaltzen zuten gaur egun. Parke bakartia zen hura,
|
herritik
aparte ez egon arren, burumakur noraezean zebiltzanek soilik igarotzen zuten arima erratuen konpainian. Garai hartan inoiz baino tristeagoa eta bakartiagoa zirudien, bizitasuna berriz ere berreskuratzeko itxaropena galdua balu bezala.
|
|
|
Nere
|
herritik
ekarritakoa duzu, Sokrate, eztarritik behera doakizun honako ardo hau. Erromatarrei eskerrak!
|
|
|
Baina gaur irteterako bagenekien gauza bastante beltz zegoela. SOSekoek presa sartu digute irratitik, hil edo bizikoa da jakinaraziz, eta abia batean joan gara esan diguten lekura,
|
herritik
nahiko gertu geratzen den baratzalde batera.
|
|
|
Amets lasaia da, presarik gabekoa. Nire
|
herritik
nenbilen, paseatzen. Lagunekin lehenengo, bakarrik gero.
|
|
|
Izan ere, ziklistak ziren
|
herritik
pasatzekoak. Profesionalak.
|
|
|
Alferrik izan zen dena. Bota egin zuten
|
herritik
.
|
|
|
Musulmanek berehala eman zieten ordaina. Pakistaneko Kipling
|
herritik
Indiara itzuri ezin izan ziren sikh gehienak garbitu egin zituzten. Independentziaren egun haietan bi milioi lagun inguru ehoak izan ziren.
|
|
|
Kamala gaitzetsia izan zen, gizon ezkondu batekin sexu harremanak izan zituelako eta familia ongi elkartu bat hausten ahalegindu zelako. Emagaldutzat madarikatu zuten eta
|
herritik
betiko irteteko agindu zioten.
|
|
|
‘Erbesteratua,
|
herritik
urrundua, bere herriaren enbaxadorea izan behar da edonon, ’ esan zuela gogoratuko duzu, ez dakizu nork.
|
|
|
‘Gero Niagara Falls hotelera joan ginen eztei bidaian. Nire
|
herritik
ezkonberri gehienak Niagarako joaten dira. Egia esan, oso erotikoa da uraren jauzia, burrunba, aparra eta guzti hori... ’
|
|
|
Eta erdarazko aldea begiratu behar izan genuen greba orokorrak huelga jenerala esan nahi zuela jakiteko, hura iparraldeko euskara zelako. Eta bi gazteak Iparraldetik etorriak zirela esaten zen, gure
|
herritik
Eibarrera, Bilbora edo beste inora sartzeko, eta han nonbait gobernuaren kontrako atentatu gogorren bat egiteko asmoa zutela.
|
|
|
Trajearen azpian arroparik ez zutela erabiltzen esana ziguten, ezdakitnongoak eta badakitnongoak zirela, itzelezko andreak, eta joateko laster, goiz edo berandu kendu egingo zituztelako, alkatea, abadea eta enparauak mugitzen ari baitziren putak
|
herritik
kentzeko.
|
|
|
Maria zegoen bertan. Maria Domingo Maria baino bost urte gazteagoa zen; eta, ondorioz, ez zen hamabost urte aurretik
|
herritik
 alde egin zuen mutil koskor hartaz gogoratu ere egiten. Mariak alozdun alkandora zuria zeukan jantzita; eta, bihotza, bizi bizi.
|
|
|
Eta egunen batean euskaldun huts (ez hain huts, haatik, dugun eta dukegun munduan) bihurtuko bagara ere euskotar guztiok, etorkizun lainotsuan dago bihurrera hori. Ez zigun besterik erakutsi Arestik bere erdal
|
herritik
, Euskal Herriaren eremuetan aurkitzen den Erdal Herri horretarik. Borroka geure baitan daramagula eta zorionez daramagula, hilik baikeundeke ukituko ez bagintu.
|
|
|
Arropa pobre eta hitsez bezti zen. Bizi osoa lanean eramana zuen, Parisko soto bateko dendari atelierrean, turkiar eme eta haur hotzak ekarrarazi zituzten tarte horretan, Bretainiako Crozon arrantzale
|
herritik
gazte joan zenetik erretreta hartu zueneraino. Mintzamoldean, haizeek izoztu lurmutur hartako soinuak atxikiak zituen, batez ere azken hizkien hersteko eta aldi berean, herrestarazteko ohiturak.
|
|
|
Baina igande pasa
|
herritik
aparte egin gogo zuten seinalatuenak gazte koadrila batzuk ziren, oihu eta orro, denen artean nabarmen agertu beharrak. Real Union eta Barcelonaren arteko partida ikustera joaki ziren, eta haien artean bazen bat, harro baino harroago, Irazoki, Alkasoroko lokomotora, Irungo taldeko erdilari ospetsua, Emery, Urtizberea, Regueiro, René Petit eta gainerakoekin aritzen zena.
|
|
|
Errotariaren etxea
|
herritik
bereiz zegoen. Isilka pasa ginen ate nagusiaren paretik, atzeko aldeko baratzeraino.
|
|
|
eta
|
herritik
iritsi zen neguko egun hartan
|
|
2002
|
|
|
Bertan atalde erromanikoa, klaustro platereskoa, girolako burua, eta gurutzeria eta izar moduko sabaiak azpimarra ditzakegu. Ibilbidea bukatzeko hoberena Fiteroko bainuetxe ospetsuetara abiatzea izan daiteke,
|
herritik
ezkerrerantz (Errioxarantz) 4 kilometrora.
|
|
|
Agian geroago bisita dute. Gure helburua, Ambasaguas pasa eta Kontxa
|
herritik
Lanestosarako bide aldapatsua izango da, Ubal gainera eramango gaituena.
|
|
|
Kontxatik Ubal gainerako bideak zeharkatzen duen Villanueva de la Presa
|
herritik
mendebalderantz doan pista hartuko dugu. Pistatik ezkerrera jarraituz Los Acebos ingurura iritsiko gara eta Balnera aldera 500 metro jaitsi ondoren, kotxea aparkatuko dugu borda baten sarreran, Fuentellanoko trikuharria bisitatzeko xedez.
|
|
|
Otxolua bere garaiko gizona dogu alde honetatik eta orduan indartsuen ebilen joerari jarraitu eutsan" (55 orr.). Ipuinok
|
herritik
jasoak dirala kontutan hartuta, herriko hizkera horretatik nahikoa urrun gelditzen dirala esan behar" (56 orr.).
|
|
|
1992ko apirilean Cerro Negro sumendiak erupzioa izan zuen Leon
|
herritik
hurbil, Nikaraguan.
|
|
|
Historikoki, migraziorik garrantzitsuenak?
|
herritik
hirira, eredua bete dutenakizan dira, industrializatze bilakaerari loturik Hego Euskal Herrian 60ko hamarkadan (eta hirurogeita hamargarreneko urteen erdialdera arte) garrantzi handia izanzutenak.
|
|
|
Migrazioen barnean, eta gaiaren gaurkotasuna dela medio?, herrialde txiroetatik aberatsetara gertatzen den nazioarteko migrazioa bereiziko dugu. Migrazio mota hori eta?
|
herritik
hirira, eredukoa oso antzekoak dira.
|
|
|
Segura Irratia emititzen hasi zen Gipuzkoako Segura
|
herritik
(apirilaren 2an).
|
|
|
35). Barakaldo Irratia, bere aldetik, 1987ko maiatzean hasi zen emititzen Ezkerraldeko izen bereko
|
herritik
, kazetari talde batek eraginda, eta elbarritu fisikoen parte hartzearekin, batez ere administrazio eta teknika lanetan (Ibidem: 33).
|
|
|
Norberaren herriko matxinadetan eta iraultza kasuetan errazago ulertzen dugu hori. Norberaren
|
herritik
urrun dauden herrietako gerretan esku hartzea ulergaitzago egiten zaigu.
|
|
|
Medellinen, Senidetasunaren Verbum Deiren helburuetako bat da misiolari formazioa eskaintzea «pertsonen jokabideak aldatzeko, gizarte egitura berriak sortzeko». Desplazatuak Bestalde, ‘lekualdatuen auzoetako’ biztanleei paramilitarren mehatxuengatik
|
herritik
alde egin duten jendea bizi den jendeari proiektua zabaltzeko asmoa du Ramón Rosek. Lekualdatuak oso leku pobreetan bizi dira, eta eskale, miseria eta delinkuentzia guneak sortzen dituzte.
|
|
|
urak kanpoko kutsadura izateko aukerarik izan ote zuen, erabat baztergarria ez bada ere; eta, bestetik, kutsadura hori saihesteko neurri egokiak hartu ziren ala ez. Gogoan izan behar da, alde horretatik, hornidura publikoko urak azaletik hartzen direla, eta ibaiaren goiko ibilguan hainbat tamainatako giza kokalekuak daudela, kanpalekutik jatetxeetara edo Montseny
|
herritik
hurbil. Azkenik, eta Santa Mariako ur horniduraren inguruabar zehatzak kontuan hartuta, litekeena da ikerketak funtsezko alderditzat hartzea:
|
|
|
Beste artefaktua errambla lehor baten ibilguan erori zen. Errambla hori
|
herritik
gertu dago ekialdetik. Sortu zuen aerosola ureztalurren eremu bat da, hirigunetik kanpo.
|
|
|
Oviedokoa zela eta 15 urte zituela esan zidan, eta deskripzioz, ilehoria, begi berdeak eta garaia zen. Ez zuen itxura makala, ez; eragozpen bakarra nire
|
herritik
nahiko urrun bizi izatea zen, baina hori momentuz ez zen niretzat inolako oztopo.
|
|
|
arratoi txakurra, ehiza zakurra eta german shepherd bat. Landetxeko nagusia
|
herritik
itzuli zenean hiru zakurrok lo zeuden.
|
|
|
Banatu zenean, bere
|
herritik
alde egin omen zinan. Ordutik, bakarrik bizi omen zunan, eta hil denean ere emazteak eta ez diten ezer jakin nahi izan berarekin.
|
|
2003
|
|
|
Ipar Korean bertako gobernuak nazioarteko krisi baten estalkiz nahi du ezkutatu bere herritarrek bizi duten gosetea, erakunde horren iritziz herrialde hori bada ere elikadura alorrean munduan laguntza gehien jasotzen duten herrialdeetako bat. Eta bertakoek
|
herritik
ihes egiteko adina indar dutenean, Txinak ez ditu errespetatzen errefuxiatuen inguruko hitzarmenak eta sorterrira itzularazteko jazartzen ditu.
|
|
|
Euskal Herriko komunikabideen artean sentsibilitate ezberdinei leku gehien egiten ziena «Egunkaria» zela esanez erantzun zuten eta zabaltasunaren eztabaida hura faltsutzat jo zuten. «Egunkaria» herritarrek sortu zutela gogorarazi nahi izan dute eta proiektu berria ere
|
herritik
sortuko dela azpimarratu. Eztabaida itzalita dagoela, bat egiten dute Miren Azkarate Kultura sailburuak behin eta berriro esan duenarekin, alegia, instituzioak ez daudela egunkari eta aldizkariak sortzeko, herritik sortzen diren proiektuak diruz laguntzeko baizik.
|
|
|
«Egunkaria» herritarrek sortu zutela gogorarazi nahi izan dute eta proiektu berria ere herritik sortuko dela azpimarratu. Eztabaida itzalita dagoela, bat egiten dute Miren Azkarate Kultura sailburuak behin eta berriro esan duenarekin, alegia, instituzioak ez daudela egunkari eta aldizkariak sortzeko,
|
herritik
sortzen diren proiektuak diruz laguntzeko baizik.
|
|
|
Beraz, benta izateaz gain" casa de postas" delakoa ere bazen. 1896an etorri zen Eugi
|
herritik
Goñi familia bertara lanean aritzera. Hiru seme izan zituzten eta hauetako gazteena Anastasio zen, Felisaren aita.
|
|
|
Adibidez, Tolosako bat atxilotzen bazuten, haren salataria Tolosan bertan bizi zen. Jakina, salatua
|
herritik
ateratzen zuten fusilatzera, salatariaren lana nolabait ezkutatzearren".
|
|
|
Baita klima mediterranearra duen Euskal Herri horian ere. Mila urtetik gorako olibondoekin batera hegaztiek sakabanatutako hazietatik sortutako basatiak nonahi ditugu, Lleidako Arbeca
|
herritik
izena hartua duen Arbequina barietate fin preziatua eta Espainiako erregina makala," Aceituna de la Reina" handia, tartean. Berdetan mikatzetan mikatza ezkaiaz eta azitraiaz gozaturiko gatzuretan beratu behar da ondo umatutako beltzen gisan jateko moduko oliba izan dadin.
|
|
|
Zure herrian, danak mintzatzen dira euskaraz modu bakar batez, denek dute zerorrek bezela. Baina
|
herritik
urrun ezagutzen dituzun euskaldunek ez. Bakoitzak bere herriko euskara berezia erabiltzen du, eta euskara berezi hau bere nortasunaren zati bat egiten da, bere arpegia, bere abotsa edo bere izakeraa bezela.
|
|
|
Karta bat hartu dogu gaur
|
herritik
hasi zan Fernando, Inasiren aiztiek eskribidu deusku. Santixagoetan joateko ta joateko.
|
|
|
Bai. Askotzarik ez bazan be, hasi ginan euskerazko eskolak Seminario Txikian emoten, eta mutikorik bizkorrenak gogotsu eta polito aberastu eta sakontzen eben euren euskerea, etxetik eta
|
herritik
ekarrena. Ez danak, jakina; baina batzuk bai.
|
|
|
Hau holan dalako, jaiotan inoiz baino gehiago doguz gogo bihotzetan gure etxean falta jakuzanak: hain hutsune handia itxi deuskuen hildako maite maiteak, euren etxe ta
|
herritik
urrun bizi diranak, ospitaletan eta espetxeetan dagozanak, bananduta aurkitzen diran senar emazteak, euren gurasoakandik aldendu ziran umeak, eta, hoba ez, gorrotoaren amenazupean bizimodu garratza daroen guztiak.
|
|
|
Horra hor hiru abestitxo, herri
|
herritik
jasotakoak. Ba al dute baliorik?
|
|
|
Urratsek
|
herritik
urruntzen zutela, basoan barrena, azken begiratua zuzendu zien bere hildakoei. Orduan oihuak atzera etorri zitzaizkion belarrietara, laguntza eske, negarrez, biraoka...
|
|
|
Claudio Sánchez Albornozek erran zuen Mendebaldeko lehen estatu zentralizatua Espainia izan zela. Bizkitartean, Gaztelako estatu nagusiak, behin mairuen kontra, gero indioen kontra eta beti
|
herritik
urrun, erabili dituen gurutzedunen, konkistatzaileen ala gobernadoreen balentriak balentria, ez da behin ere heldu izan bere inguruko lurralde guztien biltzera: 1581ean, adibidez, Portugaleko erreinua eskuratu zuen, baina ehun urteren buruko, 1688an bere gain utzi ere.
|
|
|
1976 urteetan bizi zen euforia giroan ulergarriak dira egindako hainbat baieztapen biribil: hala nola hizkuntzabitasunaren (elebitasunaren) aurkako hitzak edota sortu berria zen Kazetaritza Fakul tatean euskara derrigorrezko ikasgaia izango zela defendatzen zutenak, Euskal
|
herritik
kanpokoentzat izan ezik74 Ez zen falta hankak lurrean zituenik. Jakin en bigarren zenbakian, Mikel Zalbidek ondo zehaztu zituen egin beharreko lanak:
|
|
|
Are oihartzun handiagoa izan zuen azken solasaldiak; izan ere, Enric Montanerrek egindako saioan katalanak bizi zuen egoera diglosikoa gainditzeko, berau hizkuntza ofizial bakartzat hartzeko premia azpimarratu zuen. Proposamen horrek harrera ona izan zuen, hari beretik, Txillardegik. Euskal
|
herritik
Erdal herrietara, lana argitaratu berri baitzuen, diglosiari buruzko zenbait lan jasoz.
|
|
|
Donostiako bileran jorratutako gai garrantzitsuena UEU etengabe berritu beharra izan zen. ...ziz, Euskal Unibertsitatean jardunaldi batzuk ohitura bihurtu ziren, eta molde klasikoak (klaseen lehentasuna mintegien aurrean, irakasle ikasle bikoiztasuna) errepikatu egiten ziren Larraonan136 Egoera hori konpontzeko proposamen berria eta garrantzitsua aurkeztu zuen Natur Zientziak Saileko Martxel Aizpuruak, zenbait sailetan aplika zitekeena, «eskualde bat aukeratu behar genuen, UEU egingo den
|
herritik
hurbil. Herri honen ingurura joango ginake bi egunez behin edo eta beste egunetan ikusitakoaz mintegi batzu ukango genituzke, Teoria Praktika lotu nahiean.
|
|
|
Alcazarenen hasten da, eta, ondoren, Valdestillas, Puente Duero, Simancas, Wamba, Peñaflor de Hornija, Castromonte, Valverde, Medina de Rioseco, Berrueces, Morales de la Reina, Cuenca de Campos, Villalón eta Santervún probintziaren azken herria, Sahagarren sartu aurretik. “Elkartea oso gaztea da eta bazkide gutxi ditu, baina ilusio handia egiten digu erromesak gure
|
herritik
pasatzen ikusteak eta elkar ezagutzeko eta Santiagora doazen guztientzat abegi, informazio eta kredentzialak ematen laguntzen dugula jakiteak”, aitortu zuen Martinek. Erromesak Medina de Riosecotik pasatzen direnean, Elkarteak ongietorria ematen die eta, behar izanez gero, laguntza eskaintzen die, “batzuek ostatua behar dutelako, beste batzuek denbora batez hitz egiteko, gidari batzuk”, esan zuen.
|
|
|
“Ziur gaude datorren urtean, Jacobeo denez, bide horretatik igarotzeko aukerak oso onak izango direla; izan ere, azken Urte Santuan, 1999an, 804 erromes igaro ziren hemendik”, esan zuen Martinek, Medina de Rioseco datorren urtean elkartzeko eta gelditzeko gune bihur daitekeela zehaztu zuenean, “eta, beraz, aterpetxe edo leku bat lanean jarraitu genuke”. Javier Martinek egiaztatu du gero eta erromes gehiago igarotzen direla bere
|
herritik
eta erromesek oinez ibiltzean eskatzen duten bakardadea eta isiltasuna aurkitzen duten bide alternatibo guztietatik, “eta hori paisaiaren ondoan aurkitzen duzu, harrigarria da eta eskemak hausten dizkie, Valladoliden Pinares Lurretik sartzen zarelako eta gero oso leku desberdinetatik pasatzen zarelako, Tierra de Campos esaterako”, amaitu du. Errioxako Santiagoko Bidearen Lagunen Elkartea 1999 urtean sortu zen, Errioxako talde batek Santiagorako erromesaldi batean parte hartu eta gero, “harrapatu gintuen”.
|
|
|
Miguel Roa albaitariak esan du ez dela txibia erraldoia, ez olagarroa, baina CCCko Verónica Altayó lankideak uste du hondakinak ornogabeak direla, baina ez txibiak. Zentroko zuzendari Elsa Cabreraren aburuz, zetazeo bat edo olagarro bat izan, garrantzitsuena da komunitate zientifikoa “buru jarri” dela La Doncella hondartzako munstroa, Los Muermos
|
herritik
gertu, Santiagotik mila kilometro hegoaldera. Munduko laborategi bat bera ere ez da geratu aurkikuntzaren aurrean axolagabe, eta emaitza edozein dela ere, “guk jakinaraziko dugu, horrek eragin duen eragina baita garrantzitsuena”, dio Cabrerak.
|
|
|
" Giroko etapa batean hil nintzen. Balkoi bateko baranda jausi zitzaidan gainera, Bari
|
herritik
pasatzen ari ginenean. Burdinazko baranda zen, horia eta beltza."
|
|
|
Matildek komentatu zuen ezagutzen zituela Mercedes eta Martina, Mercedes batez ere, eta ezagutu zituela Mateo eta Pablo, baina gaztea zela bera, Matilde,
|
herritik
alde egin zutenean. Mutil guapo guapoa zela Mateo, inork baino hobeto egiten zuela bizarra, egunero egunero, udan birritan eta neguan behin; hori esaten zuela Matilderen ama zenak, ez ziola Mateori sekula ilerik ikusi aurpegian.
|
|
|
Ez da mandeulia inon pausatu; ez da eserlekuetan pausatu, ez da leihoetan pausatu, ez da sabaian pausatu. Handik ordubetera, ordea, bere
|
herritik
ehun kilometrora dagoen herri batera heldu da mandeulia. Trenak ez du eraman (ez delako trenean pausatu), eta mandeuliak ez du 100 kilometro orduko abiaduran hegan egin, jakina; hegaldi zirkularrak egin ditu mandeuliak beti bezala.
|
|
|
Bere etsaiei –lehoi guztiek izaten dituzte zorriak –zurrumurru bat egia balitz bezala aipatzea gustatu ohi zaie: Albert Meziguek
|
herritik
alde egin eta handik zazpi bat urtera postala bidali omen zion Pisson andereñoari hitz hauekin: " Estatua bat jarri didate herriko plazan.
|
|
|
Eta, meza bukatuta gero,
|
herritik
alde egin zuen.
|
|
|
–Ba al dakizu niri ez didala sekula esan? Kontatu al dizu zergatik egin zuen ihes
|
herritik
–Ezagutzen al duzu Gretarekin daukan harremana?
|
|
|
Ezezagunarekin amesten zuen. Eta Gretarekin hasitako bidaiak mundu ezezagun hori eskuratuko ziola sinistuta egin zuen alde
|
herritik
. Alde egite hutsa garaipena zela uste izan zuen.
|
|
|
Esperientzia berriak bizi izan zituen hirira iritsi zenetik. Eta edozein modutan, hori besterik egiten ez bazuen ere,
|
herritik
alde egin izanak merezi zuela garbi zegoen. Pozik zegoen Oskar.
|
|
|
Eta nik nire maitasunarekin ordainduko niolako zor nion guztia. Berak, aldiz, ez zuen
|
herritik
atera nahi. Gurea oso herri txikia zen.
|
|
|
Larunbat gaueko tekila eta atzoko sesioa gehiegizkoak izan dira niretzat. Hobe nuke maletak egin eta
|
herritik
alde egitea. Astebete, hilabete, urtebete.
|
|
|
Oskarrek ez zuen atearen beste aldean Ana aurkitzerik espero. Hain urrun sentitzen zuen, ez zen ohartzen hiria hiru ordutara zegoela
|
herritik
. Eta hiru ordu ez direla ezer bizitza honetan.
|
|
|
Eta mundua ezagutzeko aukera neukan. Nire
|
herritik
aterako nintzen, bakarrik. Eta hiri handiak ezkutatzen zituen misterioak eta zuloak ezagutuko nituen.
|
|
|
Eta apustu egingo nuke bere hasierako asmoa izara artean babestu eta negar egitea izan zela. Damu zela
|
herritik
alde egiteaz. Ana bakarrik uzteaz.
|
|
|
Dena bekaturako aitzakia besterik ez da: kristau onak ez du zertan bere
|
herritik
irten, eliz aholkulari zintzoekin gehiago ikasiko du bizitza zuzenaz, bidaiatu eta mundua ezagutzen baino. Isolamendua nekazariaren lagungarri da, zentzu guztietan.
|
|
|
ezin izan dutela Jainkoaren bitartez ezagutu ezkutuko gauza hori (elizgizonei beraiei ere ez die-eta Jaunak halakorik agertzen), eta, ondorioz, deabruaren bitartez izan dela. Halako aztien berri ematen den sermoi guztietan herriko alkateari dei egiten zaio, itzultzen bada, kartzelan sar edo
|
herritik
bidal dezan; batzuetan gehiago ere bai: " mereci luque viciric erretcea...".
|
|
|
Gernikako bonbardatzea. Ipar mendebaldeko haizearen konplizitatearekingarbi garbi jarraitzen genituen Sakanako nire
|
herritik
eztanda multzokatuak. Horrela ikasi nuen Gernika bazela Euskal Herriko geografia liburuan.
|