|
2007
|
|
|
Horrela bada, ikas prozesua eragingarri egiteko taldea eratzea eta euskaltegian giro atsegina sortzea aspaldian azpimarratu da. Bestalde, kontziente edo ez, ikasleak
|
euskararekin
daukan pertzepzioa positibatzeko nahiz haren ikasteko motibazioari eusteko joera handia dago gure sektorean euskaltegian giro atsegina eta aldi berean euskaltzalea eskaintzeko. Dekoraziotik hasita aktibitate osagarrien antolaketara:
|
|
|
BaionaAngelu Biarritz (BAB) eskualdean bataz beste %12 dira ama hizkuntza euskara dutena, bakarrik edo frantsesarekin batera. Aipatu 3 adin taldeetan %15, %12, %5 Lapurdi barnealdean bataz beste %32 eta adinarteka %47, %21, %16 Nafarroa Beherea eta zuberoan bataz beste %67 eta adinarteka %82, %64, %37 16 urtez goragoko jentetza kontuan hartuz Iparraldean 65.000 herritar
|
euskararekin
sortu gara. Aipatu adin taldeka 22.000, 15.000, 4.000 eta eskualdeka 12.000, 31.000, 22.000 Laburbilduz jatorrizko euskaldunak (eta elebidunak) gero eta gutiago dira adinarte
|
|
2008
|
|
|
Hiztun askoko komunitateen hizkuntza teknologiak etengabe doaz aurrera, eta gurea ezin da atzean geratu, etorkizuneko euskaran garrantzia handia izango baitu teknologien garapenak. Gurean,
|
euskararekin
oro har lotutako hainbat alorretan bezala, lan handia dago egiteke oraindik.❚
|
|
|
Azpimarratu behar da Vianako bertako eta inguruetako partehartzaileen portzentajea; hots, nafar bisitarien %19, 7 baitira. Horrek adierazten du inguru horretako auzokideek zer nolako atxikimendua duten
|
euskararekin
eta ikastolekin. Horietatik, %73, 3 urtero joaten da.
|
|
|
2) Identitate linguistikoa:
|
euskararekin
= 5,3; espainierarekin= 5,0.
|
|
|
2) Ezaugarri linguistikoa, hau da, unibertsitatean euskaraz edo euskaraz eta espainieraz ikasten aukeratzea ezaugarriari dagokiona. Batez ere negatiboki espainiarra globala, eta espainierarekin lotua (r=, 54**), eta positiboki
|
euskararekin
lotzen dena (r=, 48**).
|
|
|
Bi mendetan zehar hezkuntza sisteman, administrazio publikoan, armadan eta komunikabideetan Frantziako elebakartasunaren aldeko politika asimilazionista indartzearen ondorioz, eskualdeetako hizkuntzen belaunaldi batetik besterako transmisioa ahuldu egin da. Horixe gertatu da Frantzian alsazierarekin,
|
euskararekin
, bretoierarekin, katalanarekin eta okzitanierarekin (Lodge, 1993; Bourhis, 1997). Nahiz eta eskualdetako hizkuntzak hitz egiten zituzten gutxiengoek lortu zuten, mobilizazio jarraituen bidez, beren hizkuntzak irakastea neurri batean, gobernu frantsesak egun daraman politikak, pixkanaka pixkanaka hizkuntza gutxiengo horien bizindarra ahultzearen politikak, komunitate horiek" gaixotasun larri" egoeran egotea ekarri du.
|
|
|
ETB ere tamaina horretako gogoeta eta aldaketa baten beharrean dago, gure aburuz. Horretarako
|
euskararekin
duen helburu nagusi gisa hizkuntzaren normalkuntza hartu luke. Honek zera esan nahi du:
|
|
|
Alegia, batzuetan, ematen du euskararen aldeko eskakizunak eskubide mailakoak direla, hutsean eskubide mailakoak. Hots, eskubidea dugula
|
euskararekin
, kasu honetan euskarazko hedabideekin, hedabideak euskaraz edukitzeko. Baina, harago doa kontua.
|
|
2009
|
|
|
Iri gertatu ez bezala, L eren euskararen eremua ez zen eskolara mugatzen. Familian, plazan, lagunekin jolasterakoan,
|
euskararekin
gozatu egiten
|
|
|
P familia erdaldun batean jaio zen;
|
euskararekin
harremanik ez zuen familian, hain zuzen ere. Tafallan, 10 urte zituelarik, aitari galdetu zion zer hitz egiten ari ziren berarekin jostetan zebiltzan beste haur batzuk; euskaraz, erantzun zion.
|
|
|
Urteak pasa ahal, P-k gero eta harreman sendoagoa izan du
|
euskararekin
, eta penaz ikusten du nola Nafarroako Legebiltzarra ez den gai Euskararen Foru Legea gizartearen beharretara, eskaeretara eta borondatera egokitzeko.
|
|
|
3 Ez pentsa
|
euskararekin
bakarrik gertatzen denik. Gogoratu bestela nola iaz Eusko Jaurlaritzako Lehiakortasun epaimahaiak zigortu nahi izan zituen sindikatuak negoziazioetan denden ordutegiak liberalizatzearen kontra jarduteagatik:
|
|
|
Hemen ez dago masa mugimendurik euskara dagoen ataka esturik ateratzeko, hemen dagoenak ez du hala holako intelligentsia (euskararen profesionalak,
|
euskararekin
aldez edo moldez lotutako ekimen eta erakundeak) dei dezakegun giza taldetxo baten mugarik gainditzen. Hemen euskararen arazoa, ez da hil ala biziko arazoa, enegarren lekuan dagoen buruhaustea baizik.
|
|
|
Ikasle horietako askok hizkuntzarekin harremanetan jartzeko gogoa agertzen dute. " Eskolaz kanpoko jardueretan (solfeo, antzerkia...) etengabeko harremana nuen
|
euskararekin
, eta horrek indartu egiten zuen nire motibazioa. Nire lagun batzuk baserrian bizi ziren, eta euskaraz mintzatzen nintzen haiekin".
|
|
|
Nire lagun batzuk baserrian bizi ziren, eta euskaraz mintzatzen nintzen haiekin". " Gero eta kontaktu gehiago izan nuen
|
euskararekin
, eta ilusioa egiten zidan amari esaldi solte batzuk erakustea. Izan ere, biok genuen euskara ikasteko interesa".
|
|
|
Oro har," B" ereduko ikasleek kritikatu egiten dute
|
euskararekin
izandako harreman urria, eta beren eskola esperientzian euskararen presentzia nahiko txikia izan dela adierazten dute: eredu horretako ikasleen arabera, gaztelaniak euskarak baino askoz ere pisu handiagoa izan du beren eskolatze prozesuan.
|
|
|
— 3.Euskaratu: mota honetako bikoteetan, harremanaren hasieran nolabaiteko nahia badago
|
euskararekin
, baina aldiz, ez dago ez bi bikotekideen euskarazko gaitasunik ez eta" aurrez egindako hausnarketarik" ere. Bikote hauek ez zuten irudikatzen harremanaren hasieran beren bizitza edo harremana gerora begira euskaraz izango zenik, nahiz eta euskara ikasteko interesa izan edo euskara gustukoa izan.
|
|
|
[Oharra: seme alabak jaiotzearekin batera hasi ziren ikasten; gero neskak utzi zituen eskolak]. guk nahi genuen pixka bat
|
euskararekin
gure bidea familian aurreratzea: gure gurasoek ez zekiten, gu hasi ginen, gure seme alabek dakite oso ondo, gure bilobek...
|
|
2010
|
|
|
Beste formakuntza izan dute aipatu ditugun lanbide berri horietan aritzeko gai izateko. Edo orain
|
euskararekin
lan egiten duten batzuek bezala laneko ingurumenean berean beharrezko gaitasunak eskuratu dituzte.
|
|
|
II Plangintzan beste arlo batzuetako politikak ere finkatzen ziren. Besteak beste, ikerkuntzan, baliabide informatikoetan, barne harremanetan, kanpoko enpresek
|
euskararekin
izan behar duten trataeran e.a.
|
|
|
kultural? politiko?) deigarrien artean dago Gipuzkoako Aldundiak Real Sociedad futbol taldeari 1,2 milioi euro eman izana," Gipuzkoa
|
euskararekin
bat" leloa kamisetaratzearen truke. Eta baita zeresan handia eman duen funtzionarien %5eko soldata jaitsiera ere, nola Espainiakoak hala euskal erakundeetakoak.
|
|
|
[Iruñea]... Nire ama andaluziarra izan arren, eta nire aita nafartarra izanik, beren seme alabek euskaraz ikastea erabaki zuten(...) etxean ez nuen inolako harremanik
|
euskararekin
eta nire anaiak euskara jakin arren berarekin euskaraz ez naiz inoiz aritzen. Bai ikastetxean eta institutuan euskaraz ikasi arren, klasekideok mantentzen genuen harremanan beti erdaraz aritzen ginen.
|
|
|
eskolan dena euskaraz, etxean ezer ez edo apurtxo bat, kalean deus ere ez, lagunekin oso gutxi... hau da, gazte askorendako euskara bizipen etena edo ez jarraitua izan da, bizipen atomizatua eta batzuetan, eskolara mugatua. hori horrela izanda, euskara eremu akademikoari lotzen diote hala bizipenetan nola erabilera ohituretan. zenbait aldiz, gazteek beraiek aitortuta, eskolan baizik ez dute erabiltzen, eskolatik kanpoko harreman guztiak (familia, lagunartea, aisia...) erdaraz eratu dituztela. iruñeko gazte batek dio euskara beretako hizkuntza akademiko hutsa dela, ez dagoela bere sustraiari edo familia jatorriari lotuta, kosta egiten zaiola, euskaraz deseroso sentitzen dela. euskaran deserrotutako hiztuna dirudi, ingurune erdaldunean hazita euskaran gozatzeko aukerarik izan ez duena. gazte horren frustrazioa hunkigarria da, areago ere jakinda bere ikasbidean euskarari behingoan bizkar eman beharrean, unibertsitatean euskaraz ikasten segitzea hautatu zuela. gazteek inguru soziolinguistikoaren eragin erdalduntzaile ikaragarria jasotzen dute. zail zaie euskara erabiltzea. gazte euskaldun horietako anitz nolabaiteko euskaldun ezinduak dira, erdal inguruak berak ezinduak, inguruak ez baitie bide eman euskara normaltasunez erabiltzeko eta horretara ohitzeko. ingurune erdaldunetan erdara beharra eta ohitura da, gizarte araua orotan. euskaraz egiteko aldiz, aukerarik ez, ohiturarik ez eta ondorioz, anitzetan, erraztasunik ere ez. euskararen erabilera kuantitatiboki ez nahikoa eta kualitatiboki arlo bakarrekoa (akademikoa, eta ez arlo askotarikoa) izatearen ondorioz, euskara erabiltzea kosta egiten zaie gazteei. euskara ez da haien adierazpide osoa izaten eta ez ohi dute bat batean egiten. adinkideekiko harreman informaletan (anai arrebekin edo lagunekin) erdaraz egiteko ohitura ezarrita dute. erabiltzeko zailtasunak eta adierazmen nahikoa mugatuta dute euskaraz. horren jabe izanda, haien euskararen kalitateak kezka ematen die eta ziurtasuna kendu. hobetu beharrari egiten diote aipu behin eta berriz. kasuren batean horixe da, hain zuzen, unibertsitatean euskaraz ikasten (nafarroan euskaraz egin daitezkeen bi titulazio bakarrak) segitu izanaren arrazoia:
|
euskararekin
harremana izaten segitzeko eta euskara ez galtzeko modua baita. Euskara galtzeari beldur psikologikoa diote. ez hizkuntza desagertzearen beldurra, hizkuntza beraiek galtzeari diote beldur. euskara galtzeko, ahazteko arriskua sentitzen dute. izan ere, euskarak dituen hiztun galerak beraien koadriletan ikusi dituzte:
|
|
|
...koen osagarritasuna, baliagarria gertatu zait eta nafarroakoa bezalako hizkuntza egoera konplexuak azaltzeko emankorra izan daitekeelakoan nago. datu mikro kualitatiboek egoera makro kuantitatiboa gorpuzteko balio dute. lantxo honetan, eta hagitz modu xumean, frogatu ahal izan dut nire doktore tesian sakonago garatuko dudan ikerketa teknika, glotobiografiak, euskararen egoeraren bilakaera hiztunek
|
euskararekin
eratu dituzten harremanen bidez hezur-mamitzeko. nahiko nuke artikulu honek gazte nafar euskaldunei nafarroako euskararen bilakaera ez ezik, haien hizkuntza ibilbidea eta portaerak ere hobeki ulertzen lagunduko balie. niri bederen, haien bizipenek nafarroako euskararen egoera kualitatiboki hobeki atzemateko balio izan didate.z
|
|
|
1 2010eko irailaren 6an eta 7an honako hau eskatu nien: " idatzi non eta noiz sortu zinen eta zure bizitzan
|
euskararekin
izan duzun harremana, noiz eta nola ikasi zenuen, zer leku betetzen duen hizkuntzak zure bizitzan, zure harremanetan, zure barnean". artikulu hau prestatzeko idazki horietaz baliatzeko aukera (eta baimena) eman izana eskertu nahi diet guztiei.
|
|
|
...politika sendoa abiatu du, hasieran British ereduaren bidez eta gero hizkuntzen tratamendu integratua (til) dela medio. horrek ez luke berez euskarazko irakaskuntza ahuldu behar (ikastola batzuek aspaldian hasia dute ingelesa indartzeko bidea), baina nafarroako gobernuak ingelesa erabili du nazioarteko hizkuntza baten eta euskararen arteko dilema faltsua sortzeko, atzerriko hizkuntzaren indartzea
|
euskararekin
bateragarri ez eginez eta, anitzetan, gurasoak euskara ala ingelesa hautatzeko kinkan paratuz. hiru ikasturtetan til eredua %4, 7 izatera iritsi da, horren barnean a eta d ereduko lerroak ere badaudela. immigrazioaren aitzineko hizkuntza politika estrategikoari dagokionez, nafarroako gobernuak atzerriko jatorria duen populazioa euskarara erakarri eta etorkin belaunaldi gazteak euskaraz bertakotze...
|
|
|
[Elizondo]... Txikitan, lehenengo 2 urtetan gutxi gorabehera, etxean ez nuen
|
euskararekin
harreman askorik izan, nire gurasoek ez baitzekiten euskaraz. Hala ere, nire amatxik noizpeinka hitz batzuk euskaraz botatzen zizkidan (berak euskaraz dakielakoz), nahiz eta normalean gazteleraz solastu(...) eskolara joaten hasi baino lehen(...) urte bat pasatu nuen haurtzaindegian eta hor, nire ikaskideekin batera, hasi nintzen euskaraz solasten.
|
|
|
Hala ere, nire amatxik noizpeinka hitz batzuk euskaraz botatzen zizkidan (berak euskaraz dakielakoz), nahiz eta normalean gazteleraz solastu(...) eskolara joaten hasi baino lehen(...) urte bat pasatu nuen haurtzaindegian eta hor, nire ikaskideekin batera, hasi nintzen euskaraz solasten. Ordutik, ikastolan ikasitako
|
euskararekin
, eskolan nahiz eskolatik kanpo egiten dut euskaraz: kuadrillako lagunekin, barrideekin, lanekoekin, ikaskideekin, herriko jendearekin...
|
|
|
Ikastolan ikasi nuen eta lagun taldean ere euskaraz aritzen ginen nagusiki(...) etxeko giroa erdalduna izan ohi dut baina helduz joan ahala ahizparekin euskaraz hitz egiteko ohitura hartu dugu, askotan gurasoak ere aurrean daudelarik. Asko maite dut euskara, asko baloratzen dut ondo hitz egiten dutenen euskara hori(...) Halere, nik oso arrunt mintzo naiz, baina saiatzen naiz gutxinaka gutxinaka zertxobait hobetzen bederen(...)
|
euskararekin
konpromezu kontzientea dudala eta ahalik eta esparru guztietan erabiltzen saiatzen naizela.
|
|
|
Mendialdeko aurreko gazte horiek ez dira herri hain euskaldunetan hazi (etxarri aranatzen %75 inguru da euskaldun, beran eta elizondon %70 eta lekunberrin %60). berako gazteak ez bertzeek ez dute euskara gurasoengandik ikasi. hizkuntza aldetik familia euskaldun ez osoak ohi dituzte (belaunaldi guztietako kide euskaldunez eta erdaldunez osatuak): ...ak izaten dituzte. hau da, herri horietan belaunaldien arteko hizkuntza lotura soziala ez da erabat hautsi. gurasoekin euskaraz egin ez badute ere, euskara hurbila izan zaie ingurua, gutxi asko, euskalduna baita. ingurune euskaldunak bete egin du euskarak etxean zuen hutsunea eta —gazteek beraiek hala adierazita— aitatxi amatxi, barride edo auzo lagun, haurtzain eta halakoekin izan zuten
|
euskararekin
harreman goiztiarra eskolan hasi baino lehenago ere. horiek bezalako kasuek agerian uzten dute hizkuntza sozializazioan familiak stricto sensu duen eragin mugatua eta aldiz, hizkuntza ohiturak ezartzeko ingurune hurbilak duen indarra. gazteen euskararen bizipena ez da eskolara mugatu eta euskaraz aritzeko esparru, harreman eta aukerak eman dizkien herrian hazi dira. nahiz eta etxean erdaraz egin,... Mendialdeko herri erdaldundu horietan bi hamarkadetan euskararen errealitatea aldatu da eta oraingo gazteek euskararen" normaltasunean" hazi dira:
|
|
|
[Altsasu]... Oso txikia nintzenetik hasi nintzen
|
euskararekin
harremanetan, 2 urterekin nire gurasoek ikastolan apuntatu zidaten. Etxean erdaraz hitz egiten dugu, nire gurasoak euskara ez dakitelako.
|
|
|
[Iruñea]... Txikitatik
|
euskararekin
harreman zuzena izan dut, aita beti euskaraz hitz egiten bait zidan. Ondoren eskolan zehar eta gaur egun unibertsitatean ere euskara egunero mintzatzen dut.
|
|
|
paula.kasares@unavarra.es bat soziolinguistika aldizkariaren 20 urteurrena dela eta argitaratu den ale berezi honetarako nafarroan euskarak 1990etik egun artio izan duen bilakaera azalduko zuen artikulua eskatu zidaten. euskararen egoerari itxura hartzeko datuak hasi nintzen biltzen (zentsu erroldak, inkestak eta azterlan soziolinguistikoak) eta, lehen kolpean, horiek guztiak ohiko azalpen demolinguistiko eta soziofuntzionalaren arabera emateari ekin nion. lehendabizi hizkuntza gaitasunaren, erabileraren eta jarreren gaineko datuek erakusten duten joera diakronikoa eta gero gizartearen hizkuntza erabilera esparruetan euskarak betetzen duen tokiaren argazki sinkronikoa. bide horretatik apailatu nuen, luze samar gainera, eskatutako idazkia. baina egindakoak asebete ez eta betiko azalbide (makro eta kuantitatibo) horretatik nola aldendu hasi nintzen gogoan erabiltzen. hala bada, dokumentazio iturrietan soilik oinarritu beharrean, duela 20 urte sortutako gazteen euskararekiko bizipenak ere aztertzea otu zitzaidan. hau da, euskararen egoeraren bilakaera azaldu eta egungo egoeraz hausnartzeko hiztunek hizkuntzarekin eratu dituzten harremanek irudikatzen duten deskribapen mikrosoziolinguistikora jo dut. nafarroako unibertsitate publikoko 52 ikaslek, gehienek 20 urtekoek, aitortutako hizkuntza bizipenak izan ditut soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain lan honen 2 atalean azalduko dudanaren oinarri1 gazteek ikasturtean irakasle diplomaturako haur hezkuntza eta lehen hezkuntza espezialitateetako 3 maila ikasten dute euskaraz. Jatorriari dagokionez, 51 nafarrak dira, eremu guztietakoak2 beraz, metodologikoki artikulu honen lehen mailako informazioa ez dago lagin adierazgarri batean oinarrituta, ez eta kasu azterketa sakon batean ere. aldiz, kontuan hartu dut gazte horiek talde naturala osatzen dutela, ez direla ikertzaileak espresuki bilatutako berriemaileak, nafarroa osokoak direla eta
|
euskararekin
eratu duten harremana ez dela nolanahikoa, Foru komunitatean osoki euskaraz ikas daitezkeen unibertsitateko bi titulazioetako ikasleak baitira. horregatik iruditu zait interesgarria gazte horien euskararekiko bizipenak eta adierazitako erabilera ohiturak, jarrerak eta hautuak deskribapen mikrosoziolinguistikorako baliatzea. bide horretatik maila makro eta mikroko datuak uztartu eta haien osagarri...
|
|
|
Justizia administrazioa euskalduntzearen inguruan, auzia ematen da euskara ikasi nahi ez duten epaileen kasuan. zenbait epaileren ustez euskal autonomi erkidegoan epaileentzat euskara meritu izan luke, borondatezko aukera bat, baina inola ere ez beharrizan edo baldintza bat, hau da derrigorrezkoa. euskara jakitea epaile batentzat ez da beharrezko bere lana egiteko eta ezta premiazkoa ere. gizarte eleanitza sortzeko helburua beraz, ez dago erabat onartua gure gizartean, jarrera kontrajarriak daude eta zer ikusia dute herri asmo ezberdinekin. ezadostasun eta auzi hauek eramangarri egiteko hitzarmenaren, akordioaren beharra daukagu. baina bai batzuen aldetik, zein besteen aldetik, bakoitzaren eskubide pertsonala ezinbestekotzat defendatu nahi denean, akordiorako aukera guztiak oztopatzen dira. kultura ezberdinen ondarea gordeko bada, suntsitu beharrean, kultura ezberdinen arteko elkar ulermena beharrezkoa da. eta kultura ezberdinen elkar ulermenerako, garrantzitsua da gizakien eta giza taldeen askatasun baldintzak ziurtatzea. aniztasunak hori bai, ahaleginak eskatzen ditu, jarrera arduratsua izatea bestearekiko. bi kultura ezberdin elkarrekin bizi ahal izateko elkarri egokitu beharra. gurean, euskalerrian, jatorrizkoa ez den hizkuntza da hizkuntza nagusia. Jatorrizkoa den hizkuntzak bere nagusitasuna izateari uko egiten dio eta beste hizkuntza onartzen dugu guretzat, gaztelaGizarte eleanitza sortzeko helburua beraz, ez dago erabat onartua gure gizartean, jarrera kontrajarriak daude eta zer ikusia dute herri asmo ezberdinekin. nia, geure egiten dugu bestea ere. honek, gu aldarazi egiten gaitu. baina zer gertatzen da ahulena den hizkuntzarekin,
|
euskararekin
–jatorrizkoa izanda ere, bizirauteko zailtasunak dituen hizkuntzarekin?
|
|
|
(a) batzuk bi munduko egoeran bizi dira eta ez dira horretaz jabetzen
|
euskararekin
lotutako beste mundu bat dagoenik ere ez baitira ohartzen. hamabigarren adibideak ere beste mundu bat dagoela oharpen falta erabatekoa erakusten du. institutuan a ereduan ibili zen donostiako doa partaideak, urteak igarota institutu berean d ereduan zegoen ikaskidearekin topo egin eta ez zuela ezagutzen kontatzen du, oso modu adierazkorrean, ikaskide garaiko bata bestarekiko ezjakintasuna gogoan:
|
|
|
Batzuk bi munduko egoeran bizi dira eta ez dira horretaz jabetzen
|
euskararekin
lotutako beste mundu bat dagoenik ere ez baitira ohartzen.
|
|
2011
|
|
|
Identifikazio politikoaren diskurtsoa ere ez zaio gaurko gazte askori iristen. Gazteak ez dira militanteak eta
|
euskararekin
ere ez.
|
|
|
Identifikazio politikoaren diskurtsoa ere ez zaio gaurko gazte askori iristen. Gazteak ez dira militanteak eta
|
euskararekin
ere ez. Hau ez dago beren lehentasunetan.
|
|
|
Arrasateko musika taldeak, beraz, aproposak lirateke funtzio hori betetzeko. Hala ere talde asko erdaraz aritzen dira eta gutxi dira gazteek
|
euskararekin
erlazionatzen dituztenak. Kontzertuetan ere, gaztelania baino ez dela entzuten diote gazteek.
|
|
|
Batetik diskurtso euskaldun gehienek gaztelerarekin soilik lotzen dute Bilbo. Bestetik,
|
euskararekin
aurretiazko harremanik izan ez dutenek (existitzen zenik ere ez zekiten 3k) nagusiki euskararekin lotzen dute Bilbo. netateak eskaintzen dizkionak. Horrela uler dezakegu nola arlo artistikoan formazio espezifikoa duten elkarrizketatuek edota euskararen mugimenduekin harremana dutenek bereziki ikuspegi kritikoz edo zehatzaz aztertzen duten hiriaren eraldaketa.
|
|
|
Batetik diskurtso euskaldun gehienek gaztelerarekin soilik lotzen dute Bilbo. Bestetik, euskararekin aurretiazko harremanik izan ez dutenek (existitzen zenik ere ez zekiten 3k) nagusiki
|
euskararekin
lotzen dute Bilbo. netateak eskaintzen dizkionak. Horrela uler dezakegu nola arlo artistikoan formazio espezifikoa duten elkarrizketatuek edota euskararen mugimenduekin harremana dutenek bereziki ikuspegi kritikoz edo zehatzaz aztertzen duten hiriaren eraldaketa.
|
|
|
Batetik diskurtso euskaldun gehienek gaztelerarekin soilik lotzen dute Bilbo. Bestetik,
|
euskararekin
aurretiazko harremanik izan ez dutenek (existitzen zenik ere ez zekiten 3k) nagusiki euskararekin lotzen dute Bilbo. Eta azken hauek euren erantzunarekin komuneko errepresentazioak, zentzu komuna edo objektibitatean oinarritutako egi batzuk ari dira ezeztatzen.
|
|
|
Batetik diskurtso euskaldun gehienek gaztelerarekin soilik lotzen dute Bilbo. Bestetik, euskararekin aurretiazko harremanik izan ez dutenek (existitzen zenik ere ez zekiten 3k) nagusiki
|
euskararekin
lotzen dute Bilbo. Eta azken hauek euren erantzunarekin komuneko errepresentazioak, zentzu komuna edo objektibitatean oinarritutako egi batzuk ari dira ezeztatzen.
|
|
|
Fishman-en zabalkuntza, zeharo baztertu gabe, bigarren plano batera pasatu zuen143 gatozen gure kasura. hudson en emaitza horren arabera, euskararen eta erda (ra) ren artean ez dago" benetako" diglosiarik. Nahita ere ezin da egon, definizioz. hemen ez da benetako diglosiarik izan lehen, ez da orain eta ez da inoiz halakorik izango, euskarak eta erdarak (frantsesak han, gaztelaniak hemen)
|
euskararekin
genetically not related languages izaten segitzen duten artean.
|
|
|
Lotu eta, urte gutxiren buruan, neke eta eztabaida ugari tarteko, lortu ere. dagoenekoz, euskararen hiztun elkarteak hizkuntza estandarra (nahikoa) badu eduki, lurralde eta instituzio guztietan onetsita eta nazioarte mailan onartua. Azken 50 urteotan
|
euskararekin
gertatu dena, linguistika eta soziolinguistikaren ikuspegitik, bederen, harrigarria izan da eta aditu askoren arreta ekarri izan du. Beharbada, hori bai paradoxa, bertoko unibertsitateetan gertaera harrigarri horri ez zaio behar adinako arreta jarri. euskararen hiztun elkarteko intelligentsiak hizkuntza eredu estandarra proposatzeko eta eratzeko bere onenak eman bazituen ere, euskara biziberritu ahal izateko behar den hizkuntza estatusa lortzeko ez du eredu teoriko garatzeko gauza askorik egin edo, bederen, ez du asmatu.
|
|
|
B E N I T O F I Z. Nik pentsatzen dut hiru bloke bereiztea komeni dela. ez dakit nik bloke argiak diren baina bistan dago badirela: euskalgintzako profesionalak (direla irakasleak, teknikariak, e.a.), euskaltzaleak(
|
euskararekin
interes, konpromiso eta ekintza jardun berezia duen jendea) eta populazioa bera orokorrean. Nik uste dut hiru maila horietan, neurri batean edo bestean, eragiten dela:
|
|
2012
|
|
|
Beraz, ego belaunaldiak ez zuen aukerarik izan herrian euskaraz eskolatzeko. dena dela, irakaskuntzan izandako aldaketa buruan dute. Mirenek dio"... hemen izan ziren istiluak eskolaren inguruan.
|
euskararekin
izan ziren istiluak(...) eta guraso aunitz euskararen kontra zirenak" (Miren, 3 FG). Arroxak gogoan du Iruritako eskolan euskarazko irakaskuntza hasi zelarik bakar batzuk baizik ez zirela matrikulatu:
|
|
|
Segur aski, horretan zerikusia izan zuen egoera makrosoziologikoan, euskararen egoeran eta irudi sozialean, garai horretan gertatutako aldaketak. 1970eko hamarkadaren bukaera aldean Iruritan erdaldunei euskara irakasteko gau eskola sortu zen, gero Aek elizondon. ego belaunaldiko subjektu batzuei gaztetan motibazioak eta aukerak bildu zitzaizkien
|
euskararekin
harreman berria eratzeko. 1980ko hamarkadaren bukaeran gazteak hasi ziren euskalduntzen:
|
|
|
Aita bat dago (Antonio, 6 FG), Iruñerrikoa baina Baztanera ezkondua, lehen umea izan eta ondoan euskara ikasten hasi eta orain bere hiru haurrekin euskaraz egiten duena. euskaldundu ziren ego belaunaldiko gazteek (neskek) hizkuntza ikasteko" kontzientzia", euskal kulturarekiko" maitasuna" (Miren, 3 FG)," nahia" eta" gogoa" (Laura, 7 FG) aipatzen dute. Subjektu horiek euskara ikastetik euskaraz mintzatzen hasterako prozesuan adinkideen laguntza eta eredua nabarmentzen dituzte. hau da,
|
euskararekin
eratu zuten harreman berrian, euskaraz aritzen hasi zirelarik, anai arrebak, lagunak, kirol taldekideak, bikotekidea... izan zituzten bultzatzaile. Mirenek eta Nikolasek erdaraz ezagutu zuten elkar baina biek" euskal arras kontzientzia" (Miren, 3 FG) izan baitute harremana euskarara aldatu zuten.
|
|
|
Ikusi dugunez, Iruritako herrigunean hazitako ego belaunaldiko guraso gehien gehienak gaztelaniaz sozializatu ziren etxean, eskolan eta plazan. ego belaunaldiko gurasoek txikitan
|
euskararekin
izan ez zuten
|
|
|
bertso eskola, zintzo Mintzo euskaltzale elkartea, euskarazko irakurle taldea, mintzalagunak, zumarragako trikitilariak eta kantujira taldea, herri kirolak, ostadar mendi elkartea... ekitaldiak antolatu: pailazoekin, magoekin... plaza inguruko ostalariekin akordioak hartu daitezke euskal giroa bultzatzeko... helburua larunbat goiza eta azoka
|
euskararekin
lotzea izango da hartara arnasgunea indartuz.
|
|
|
Baina orain interferentziaeta interbentzio historia luze baten berri eman nahi dut. ...Modernitatean euskara mintzaira interferitu eta interbenitua izan delako. erdara da, gaztelera eta frantsesa, interbentzio indarra. erdara da euskararen aferetan erabakiak hartzeko gunea. esan nahi baita, bere baitan zen bizimundu hartan euskaldunak ere bere baitan bizi zuen euskara, hots, euskaraz bizi zen bitartekaritzarik gabe. ezarian, erdararen artekaritza joan zen sartzen eta euskal jendeak
|
euskararekin
zuen lotura psikiko zuzeneko eta immanente hartan esku harturik zentzu emaile nagusia bilakatu zen erdara: euskara kanpotik bezala ikusten irakatsiko zion modernizazioak euskaldunari, kanpo ikuste hori erdararena da.
|
|
|
Ezarian, erdararen artekaritza joan zen sartzen eta euskal jendeak
|
euskararekin
zuen lotura psikiko zuzeneko eta immanente hartan esku harturik zentzuemaile nagusia bilakatu zen erdara. esan bezala, euskara sinbolo bat da. eta Aranaren ekimenean ere halaxe agertu eta halaxe garatu da. Alabaina, euskal nazionalismoaren eskutik sortu ziren eta sortu dira euskal zergintzaren ahalegin eraginkorrenak.
|
|
|
aipatu ditudan oldar horietako guztiek zergintzan arituagatik ere, diskurtsoeta praktika arma berriak asmatzen eta opatzen zizkioten objektibatu nahi zuten euskal jendeari. egia da, askotan larrutik ordaindu behar izan zuela euskaldunak arma berri horien aukera; baina mundua aldatzen ari zela, ezin aldatu barik biziraun. eta hortxe da muina. euskal zera asmatuz eta armatuz ibili diren aditu meneratzaile horiek guztien produkzioa, aldez eta moldez, erabili du euskal jendeak: batetik, herri apalak hala moduz errepikatuz, berera moldatuz eta berenaz egokituz; bestetik, letratu eta ustez goi kulturadunak produktore, hots, subjektu bakar zirelako ustean, kanpo modak bere eginez nagusigoa ondo markatu nahian. hala bada, euskara matrize izateari uzten joan zen, arian arian jendeek
|
euskararekin
zuten funtsezko lotura psikosozial hori galdu eta haren ordez erdal bizi munduan bestelako biltze funtzionala asmatu zioten batzuek. haren bidez erdal munduan biltze bat aurkitu zioten euskarari, guztiz galdu ez zedin, eta ondorioz ere, balioetsi eta zaindu zuten nolabaiteko funtzioa izan dezan: sinbolikoa, ideologikoa, Euskara eta oro har euskal mundu zaharra hainbat fasetan objektu otzan, lehengai sinboliko eta ondare beneragarria bilakarazi zuten.
|
|
|
Bi hizkuntzetan jarduten duten gainerako kultur adierazpideetan, ordea, salbuespenak salbuespen, gaztelania bihurtu da hegemoniko: erdaraz egiten da normalean eta, euskara, politikoki zuzena den neurrian erabiltzen da (kartelak egiterakoan, liburuak plazaratzerakoan, programazioan...). hori da debako talde gehienen kasua. produktuei edo kalerako elementuei dagokienez, adibidez, atentzioa deitzen digu, asko, nola dagoen errotuta oraindik,
|
euskararekin
konprometitua dagoen jendearen aldetik ere, hizkuntzen oreka zaindu eta gauza guztiak elebietan egin beharraren diskurtsoa. egoera desorekatua den neurrian, ordea, bi hizkuntzekin berdin jokatzeak desoreka hori beNekane Goikoetxea, Amaia Zinkunegi – Euskal Kulturaren tokia hizkuntz politiketan: Debako kultur bizitzaren azterketa tikotzea dakar.
|
|
|
Atentzioa deitzen digu, asko, nola dagoen errotuta oraindik,
|
euskararekin
konprometitua dagoen jendearen aldetik ere, hizkuntzen oreka zaindu eta gauza guztiak elebietan egin beharraren diskurtsoa.
|
|
|
Euskaragaitasun oso desberdineko gurasoak hartuta, haur euskaldunak dituzten familietan nolako hizkuntza elkarrekintzak gertatzen diren aztertu du. Ikerketak erakutsi du gurasoek
|
euskararekin
duten harremana ez dela finkoa, aldaezina. Egilearen hitzetan harreman hori prozesu bat da aurrebaldintza baino gehiago, eta seme alaben hizkuntza ere sozializazioaren aldagai dinamikoa da.
|
|
2013
|
|
|
Reasons for not doing German included it’s hard, the people are unfriendly, they don’t have a sense of humour and it’s boring!" (Riordan, 2002). Ba, gutxienez horrelako galderak egin litezke
|
euskararekin
ere, edo hortik gora.
|
|
|
Egia esan, aldaketa hauek denak zalantzan jarriko nituzke, besterik gabe euskara mundura aplikatu nahi badira. " Estamos desarrollando un discurso plenamente liberal" (Fernàndez en hitzetan, 75 or.) esaten denean katalana hizkuntzarekiko, kezka asko eta handiak sortzen zaizkit, aldaketa batzuekin gehiago beste batzuekin baino, berriz ere asmoa bada antzean
|
euskararekin
bideratzea, areago ere diskurtsoak eta praktikak (euskararen erabilera) lotzen ez badira (edozein arlotan). Guzti honi buruz ere, badugu zer eztabaidatu beharra, nire ustez!
|
|
|
Hau da, hiru faktoreetan menpeko lekua betetzen dugularik, gure egoera hierarkikoa eta asimetrikoa oso handia dela, oso txarra dela, esan daiteke. Horrela errazago ulertu dezakegu ere diskurtsotan (Txosteneko aztergai nagusia dena), eta ekintzetan ere,
|
euskararekin
gertatzen zaiguna. Alderdi objektiboak (soziologikoagoak) eta subjektiboak (psikosozialagoak) ere komeni da bereiztea, besteak beste ikusteko elkarrekin modu adostuan edo ez ematen
|
|
|
Ikerketa berak erakutsi zuen are garrantzizkoagoa dela sare sozialetan parte hartzeko hiztunaren sarbide aukera, batez ere, sare horietan mundu emozionalak pisurik badu, izan familia izan lagunak, edota lanpostuarekin lotuta badaude. Hau guztia kontuan hartuta aukeratu ziren ikerketa subjektuak,
|
euskararekin
kontaktua izateko aukera desberdinak dituzten partaideak izateko.
|
|
|
Euskal kultur taldeak, AEDko Ttak! taldea, Txatxilipurdi elkarteak kudeatutako aisialdi zerbitzuak eta Gazte asanblada dira gazteek gaur egun
|
euskararekin
lotzen dituzten espazio bakarrak. Euskara etxean jaso edota erabiltzen duten gazteak ondo sentiarazten dituzten espazioak dira, eroso dauden hizkuntzan aritzeko aukera daukaten heinean.
|
|
|
Etxean gaztelera soilik edo hizkuntza biak jaso dituztenek, aldiz, koadrilari ematen diote baliorik handiena
|
euskararekin
daukaten harreman estua azaltzeko orduan. partzialki baino ez dugulako erakutsiko haien oinarrian dagoena. Artikuluaren luzera mugak gaindiezinak dira, ordea, eta jakimina duenak lanaren jatorrizko txostenean dauzka gazteon hitzak luze eta zabalago.
|
|
|
Etxean gaztelera soilik edo hizkuntza biak jaso dituztenek, aldiz, koadrilari ematen diote baliorik handiena
|
euskararekin
daukaten harreman estua azaltzeko orduan:
|
|
|
Ikasle nahiz irakasleekin maila mikrosozialeko faktoreei buruz aritu garenean, hainbat aldagai atera dira mahai gainera. Bereziki nabarmendu dira arau sozialen eragina, gaztelania txantxa testuinguruarekin lotzea eta zenbait egoeratan
|
euskararekin
sentitzen duten baliabide falta. Baina horiez gain beste zenbait aldagai ere aipatu dira, esaterako:
|
|
|
Maila mikrosozialeko faktoreen artean ohituren eta arau sozialen eragina eta zenbait egoeratan
|
euskararekin
baliabide faltan sentitzea izan dira nabarmendutako faktoreak. Ohitura eta arau sozialekin lotuta aipatu dituzten faktoreen artean daude, besteak beste:
|
|
|
Baina, noiz erakusten dugu integritatea? Euskaldunon kasuan, integritatea eta benetakoa izatea
|
euskararekin
daude lotuta. Euskaldunak garela esan, baina euskara erabiltzen ez badugu, esana eta izana ez dira bat etorriko.
|
|
|
Adinaren araberako konparaketak ere egin nahi izan dira inkesta honetan. Adin desberdinetako pertsonek ez dute harreman berdina izan
|
euskararekin
haien bizitzan, eta honek haien euskara batuari buruzko ikuspegia aldatu dezake. Inkesta honetan hiru adin talde desberdindu dira:
|
|
2014
|
|
|
Ikasleetatik %8, 57 dago eroso
|
euskararekin
eta ikasle hauek berak dira euskararen erosotasuna gaztelaniarekin parez jartzen dutenak. Gainontzeko guztiek, hau da, %71, 43, gaztelaniaz ari da erosoen.
|
|
|
Hauek dira 1996.urteko
|
euskararekin
lotzen diren datuak Nafarroan:
|
|
|
Nafarroako Foru Erkidegoaren kasuan, zerbait aitzindaria eta egokia egin behar delakoan nago, ikasgelatik kanpoko euskararen erabilera oso ahula delako. Euskara agertzen den portzentaje handi bat
|
euskararekin
lotu gabeko testuinguruan kokatzen da. Euskal Autonomi Erkidegoari dagokionez, zonalde batzuetan euskarak egoera hobea baldin badu ere, euskararen erabilera egokia berdin berdin bultzatu eta indartu litzateke.
|
|
|
Neska gehienek aldiz ez dute umetatik hitanoaren A ibilbidea egiten eta gero nerabezaro eta gutxi batzuk gazte denboratan hasten dira bide hau jorratzen (hemen nokak duen gutxiespenak eragina du). Ostera
|
euskararekin
gertatzen den bezala hitanoan ia ez da B ibilbide kulturala inoiz egiten, hots motibazioak eragindako hitano ikasketa edo ezagutzan ez da gehiago sakondu edo hobetzen. Gazte gehienek gainera ez dute askotan egoki erabiltzen, noka ez dakite, zuzenki idazteko arazoak dituzte...
|
|
|
Biak. E, adibidez, hori, aurten eta joan den urtean, jende bastante animatu genuen bertso eskolara etortzeko, ta horiek ba, noski,
|
euskararekin
daukaten harremana, ba, haundia da, eta izan behar da, baino bertso eskolak ere ematen dizu, holako... hori, euskararekiko atxikimendu bat, ze azkenean, bertsolariekin zaudenean edo bertso eskolan, beti euskeraz zaude. Orduan, kanpoan baldin badaukazu desoreka, erderarekiko, aldarazten dizu txipa.
|
|
|
Lehen hizkuntzatzat euskara eta gaztelania ditu. Atxikimendua
|
euskararekin
eta gaitasun osoa.
|
|
|
Baina isilpeko ahotsa izan ohi da maiz gazteena, gazteez hitz egiten baita gazteekin baino gehiago. Honako ikerketan Soraluzeko gaztetxoek (15 urte bitarte) hizkuntzekin eta batez ere
|
euskararekin
daukaten harremana aztertzea izan da helburua. Hizkuntza hegemonikoa zein den eta nola eraikitzen den ulertzea.
|
|
|
Horretarako baliabideak Gizarte Antropologiako ikasgai ezberdinetan eskuratu ditut eta euskara elkarteko jardunak aukera errealak eskaini dizkit, erronkari ekiteko1 Hori horrela; nerabezaroa norbere identitatea eraikuntza prozesuan etapa garrantzitsua izaki; Soraluzeko gaztetxoek (15 urte bitarte) hizkuntzekin eta batez ere
|
euskararekin
daukaten harremana aztertzea izan da nire helburua. Hizkuntza hegemonikoa zein den eta nola eraikitzen den ulertzea.
|
|
|
Soraluzeko gaztetxoek (1516 urte bitarte) hizkuntzekin eta batez ere
|
euskararekin
daukaten harremana aztertzea izan da nire helburua.
|
|
|
Identitatearen eraikuntzan eta mundu ikuskeran eragin bizia daukatela eta hizkuntza bakoitzak mundu ikuspegi ezberdin bat eskaintzen digula kontutan hartuta ere; gazteek horrela pertzibitzen duten litzateke kontua: nork bai eta nork ez;
|
euskararekin
duten harremana bizipen positiboei lotuta ageri den edo ez; edota norberak den hori izateko euskara behar duen edo ez.
|
|
2015
|
|
|
Gainera,
|
euskararekin
bizipen positiboak izatea lortu behar da: euskara egoera eta sentsazio positibo askorekin lotzea lortu behar da eta horretarako eskola orduz kanpoko jarduerak oso egokiak dira.
|
|
|
Esan zuen,
|
euskararekin
alderatuta, erdara maila altuagoan zegoela, euskarak latigoa jaso zuelako urte askoan. Horregatik, mundu guztiak jakin luke euskara, baina ez da gertatuko jendeak ez daukalako euskaldun sentimendu hori eta jendeak euskara ETA eta independentziarekin lotzen dituelako.
|
|
|
" Gure gauzarik handiena da, kultura, ohorea,... Gainera euskal kulturako jende asko, Txillida eta beste mila daude
|
euskararekin
mundu asko korritu dutenak eta pertsona handiak izan direnak. Eta gure aiton amonek horrela egiten zuten eta guk ezin dugu alde batera laga".
|
|
|
" Orain karrera atera liteke euskaraz, ezta?", beraz,
|
euskararekin
kanpora irten ezin daitekeen ideia hori okerra da, edo hala ebatzi zuen emakumeak. Berarentzako euskara dena da:
|
|
|
Laginarengandik ahalik eta informazio zabalena lortzeko asmoz, metodologia kualitatiboa erabiliko da, egoera jakin bat (pertsona hauek Gasteizen
|
euskararekin
izan dituzten bizipenak ezagutzeko) interpretatzeko (Agirre, 2010). Metodologia kualitatiboaren barruan, ahozko testigantza izeneko metodoa erabiliko da, iraganeko egoera edo gertakari baten aurrean isilduak izan diren edo ahotsa altxatu ez duten gutxiengoak ezagutarazteko metodoa (Portelli, 1981).
|
|
|
Elkarrizketatuei
|
euskararekin
lotutako pasarteen inguruan egin zaizkie galderak, eta horri gaztelerazko" suceso vital" deritzo, hots, gizabanakoaren bizitzan gertatzen den egoera edo momentu garrantzitsuak, gerora pertsona horren aldaketa ebolutiboan eragina izango duena (Salvador, Beñat Garaio –" Ez dago sinesterik zenbat kanbiatu den": Gasteizen garaitik hona, euskarak izan duen euskararen bilakaeraren inguruko testigantzak s.d.).
|
|
|
— Ingurune soziolinguistikoa. Gure herrietan/ hirietan euskaraz eskolatutako umeekin batera
|
euskararekin
ia batere harremanik ez duten ikasle asko dugu, eta horren ondorioz, ikastetxean euskara bereganatzen duten ikasleek ikastetxetik at gehienetan ez dute ia batere aukerarik euskaraz aritzeko. Egoera baldintzatzen duten ezaugarri ezberdin anitz izanda ere, oso modu laburrean horixe da gertatzen ari dena, eta euskararen erabilera urria dela-eta, irakasleok, hezkuntza komunitateko partaideok eta gurasoak oso kezkatuta gaude aspalditik.
|
|
|
norantza doaz euskararen gutasunak?" Ortega eta besteren (2014) lanean ikus daitekeenez, askotarikoak dira hiztun berriek dauzkaten hizkuntzaidentitateak. Hainbat faktore sartzen dira jokoan (adibidez, euskara erabiltzeko aukerak, euskalkiak eta aldaera informalak menderatzea) eta haien eraginez, batzuek euskaldun berritzat jotzen dute euren burua, beste batzuek euskalduntzat, eta badira, baita ere, euskalduntasuna
|
euskararekin
baino, Euskal Herrian bizitzearekin lotzen dutenak.
|
|
|
Koldo Izagirrek (2015)" Herria, nazioa, estatua... eta
|
euskararekin
zer?" izenburudun Jakin en 208 alean, aldizkariak Udako Euskal Unibertsitatearekin elkarlanean antolatutako jardunaldiaren karietara argitaratutakoan, erakargarritasun diskurtsoari kritika gogorra egiten dio. Izagirrek erakargarritasunaren diskurtsoaren azpian tendentzia sozialak estetika bidez aldatzeko nahi tranpatia begietaratzen du, arazo sozial bat arazo pertsonal bihurtzeko amarrua.
|
|
|
" Etxepare Institutuaren irakurletza atzerriko unibertsitateetan; euskararen kanpo zabalkundeari egiten dioten ekarpena eta hizkuntzaren nazioarteko irudian duten eragina" du izenburu lanak. Etxepare Euskal Institutuak bultzatzen du irakurle sarea munduko hogeita hamalau unibertsitatetan eta, horien bitartez
|
euskararekin
harremana duten ikasleen iritziak jaso ditu egileak. Egindako ikerketan oinarrituz, Etxepareren irakurletzek euskararen kanpo zabalkundean eta nazioarteko irudian izan dezaketen eraginaren inguruko hainbat ondorio ere planteatzen ditu.
|
|
|
Euskara ez baita inguru hurbilarekin edo ziur hitz egiten dakitela dakigun horiekin bakarrik hitz egiteko hizkuntza, ulertzen duten horiekin ere euskaraz mintzatu ahal gara. Askotan natural natural, pentsatu gabe egiten ditugun gauzak izaten dira ondoriorik onenak edo gehien asebetetzen gaituztenak, bada,
|
euskararekin
ere berdin gertatzen dela esan daiteke.
|
|
|
Ikasleen %96, 7k
|
euskararekin
harremanetan jarraitzeko asmo ziurra du etorkizunean (%60, 7) edo agian harremanetan jarraituko duela dio (%36). Soilik %3, 3k ez du euskararekin harremanetan jarraitzeko intentziorik.
|
|
|
Ikasleen %96, 7k euskararekin harremanetan jarraitzeko asmo ziurra du etorkizunean (%60, 7) edo agian harremanetan jarraituko duela dio (%36). Soilik %3, 3k ez du
|
euskararekin
harremanetan jarraitzeko intentziorik.
|
|
|
Ikasleen %96, 7k
|
euskararekin
harremanetan jarraitzeko asmo ziurra du etorkizunean (%60, 7) edo agian harremanetan jarraituko duela dio (%36).
|
|
|
Honen zereginetako bat, atzerriko unibertsitateetan euskara eta euskal kulturako irakurletzak kudeatzea eta hauen sorrera bultzatzea da. Artikulu honetan, 2015ean munduko hogeita hamalau unibertsitatetan hedatzen den Institutuaren ardurapeko irakurle sare hau aztertu eta, hauen bitartez
|
euskararekin
harremana duten ikasleen iritziak jaso ditu egileak. Egindako ikerketan oinarrituz, Etxepareren irakurletzek euskararen kanpo zabalkundean eta nazioarteko irudian izan dezaketen eraginaren inguruko hainbat ondorio ere planteatzen ditu.
|
|
|
Ikerketa honen helburua, Etxepare Euskal Institutuaren ardurapeko irakurletzen azterketa egitea eta programa hauen bitartez
|
euskararekin
harremana duten ikasleen iritziak ezagutzea da, euskararen kanpo zabalpenean eta hizkuntzaren nazioarteko irudian zein eragin duten ikusteko.
|
|
|
Gainera, inkesten emaitzetan dakusagunez, ikasleen gehiengoak etorkizunean
|
euskararekin
harremanetan jarraitzeko asmo ziurra du (%60, 7) edo agian harremanetan jarraituko duela dio (%36). Horietatik %17k gradu ondoko ikasketetan Euskara eta Euskal Kulturan sakonduz; %47k Euskara euren kabuz ikasiz; %60, 8k Euskal Herrira bidaiatuz; %51, 3k Euskara eta Euskal kulturarekin erlazioa mantenduz Internet eta sare sozialen bidez; eta %23, 8k senide eta lagunekin praktikatuz.
|
|
2016
|
|
|
Jokaldiaren amaieran partaide guztiei jokoaren baloraziorako Likert erako 0 (bat ere ez ados) eta 5 (guztiz ados) bitarteko eskala zuen bana pasa zitzaien. Ondoko grafikoan ikus daitekeen moduan, partaideek baloratu zuten gustura aritu zirela 4,6ko batezbesteko puntuazioarekin, 4,5ekin interesgarria iruditu zitzaiela, 4,4rekin ongi antolatua egon zela, 4,0rekin jokoak balio zuela herritarrek
|
euskararekin
duten ikuspegia hobetzeko eta diskurtsoa indartzeko, 3,9rekin hizkuntzaekologiaren gaian sakontzeko interesa piztu zitzaiela, 3,7rekin jokoa egin ostean aurretik baino argumentu hobeagoak zituztela, 3,7rekin jokoarekin gauza berriak ikasi zituztela iruditzen zitzaiela, eta azkenik, 2,6rekin jokoaren dinamizatzaile lana egitera animatuko liratekeela.
|
|
|
Gizartearen aniztasunaren isla —edo aterpe— bihurtu behar da euskara, gizarteak erabat bere egitea nahi badugu. Era askotara identifika daitezke herritarrak
|
euskararekin
, eta identifikazio guztiak dira zilegi, askatasunez eginak eta inklusiboak diren eta baztertzaileak ez diren heinean: identifikazio afektiboa, identifikazio praktikoa, identifikazio kulturala, identifikazio politikoa, aniztasun linguistiko eta kulturalarekiko identifikazioa, belaunaldikoa, gustukoa izate hutsa, kuriositatea eta jakin mina piztea, eta abar.
|
|
|
Gizartearen aniztasunaren isla –edo aterpebihurtu behar da euskara, gizarteak erabat bere egitea nahi badugu. Era askotara identifika daitezke herritarrak
|
euskararekin
, eta identifikazio guztiak dira zilegi, askatasunez eginak eta inklusiboak diren eta baztertzaileak ez diren heinean.
|
|
|
Pertsona bakoitzak tresnak eduki lituzke,
|
euskararekin
duen harremana (edozein izanda), lotura (edozein izanda) eta ezagutzarekin (edozein izanda) zerbait egiteko. Hizkuntzarekiko duen grina zerbaitetan bilakatu eta gauzatzeko.
|