|
2001
|
|
|
Eta nola daude gurasoak? Eta nola ote daude zerbait
|
euskeraren alde
egin lezaketen gizon eta emakumezkoak. Zer nolatan ote daude ere euskeraren alde egin behar eta lezaketen bertako apaizak?
|
|
|
Beste garaiak dira hauek, dudarik gabe: euskaraz esna gaitezke irratiari esker, euskal prentsa irakurriz gosal dezakegu, ikasketa asko
|
euskaraz
egin ditzakegu, Honekin batera, gure artean argitara ematen diren liburu askoren tiradek gora egin dute.
|
|
|
3. Euskararen aldeko eragileen eginkizuna da, epe laburrera eta urgentziazko erantzunak emateko, beren baitan biltzen den jendea aktibatzea eta euskararen aldeko neurrikonkretuetan parte har dezaten dei egitea eta lortzea. Jarrera aktibo hori ekimen ezberdinetan konkretatu liteke, haurrak euskarazko ereduan matrikulatuz, euskara ikasiz, lan munduko euskara planetan arituz, euskararen alde antolatzen diren festa, aldarrikapen eta ekimen ezberd inetan parte hartuz, administrazioan
|
euskaraz
egin diezaioten exijituz, euskarazko produktuak hobetsiz eta kontsumituz...
|
|
2002
|
|
|
HERRITARRAK ere, izan, eskubide berdina du, hau da, herritarrak
|
euskaraz
egin dezake epaitegiaren aurrean, baina indarreko ordenamendu juridikoaren bitartez herritarrari ez zaio bermatzen epaileek ezer ulertuko diotenik.
|
|
|
Premiazkoa da, halaber, euskal unibertsitateek euskal kultura bultzatu nahidutenean
|
euskaraz
egin dezaten, arrotza edo hankamotz izango baitzen kulturanorberaren hizkuntza barik.
|
|
|
Orain, urteak pasatuta, euskaltzale sutsu batzuekin gertatzen den kasua ere goikoaren nahiko antzekoa da, udalari edo beste erakunde publikoei
|
euskaraz
egin dezaten eskatu baina etxean erdara erabiltzea maiteago baitute, komunista batzuek bankuko akzioez eta erosotasun kapitalista guztiez inguraturik bizitzea maite duten gisa. Nekez onartzen dugu hizkuntza ororen gainetik dagoela sentimenak erarik erosoenean adieraztea, bizitzak hala eskatzen duelako.
|
|
|
Administrazioarekin, Euskadiko administrazioarekin esan nahi dut,
|
euskaraz
egin ditzakegu gure harremanak batez ere maila idatzian, eta zure gurasoek trafikoko isunak euskaraz eskuratuko dituzte ederki etxean. Zuri ere ber gauza gertatuko zaizu.
|
|
|
" Ahal dudana egiten dut. Ni ez naiz euskara ikasten ari, baina ororen gainetik saiatzen naiz nire seme alabak hizkuntza honetan bizi daitezen eta bere ikasketak
|
euskaraz
egin ditzaten. Euskaldunok dugunaren ardura hartu behar dugu, bestela galduko delako eta gero deitoratuko dugulako".
|
|
2003
|
|
|
Jendea limurtzeko erabili da estatistika, herrikoak konbentzitzeko. Errealitatea azaltzeko balio du, eta
|
euskaraz
egin dezan jendeari bihotz emateko. Gogoan dut garai hartan neure baitako antropologoa nagusitu zela:
|
|
|
Pausoak programaren baitan biltzen dira ekimen guztiak. Egitasmoaren helburua merkatariei bide bat eskaintzea da beren eguneroko jarduna
|
euskaraz
egin dezaten. Planikerreko teknikari Belen Benitezen ustez, gaur egun, merkatariek eta ostalariek balio erantsi bat bezala ikusten dute euskara, eta horri egunerokotasunean bultzada eman behar zaio.
|
|
|
Gainera, parte hartzaileek" Mintzalagunen txokoa" izeneko buletina jasotzen dute non Bagerak eskaintzen dituen ekimen edota euskal hizkuntzaren inguruan izaten diren egitasmoen berri ematen zaien. Hitz egiteaz gain irakurri ere
|
euskaraz
egin dezaten, egitasmoan parte hartzen dutenek «Irutxulo» eta «Gaztetxulo» aldizkariak jasotzen dituzte.
|
|
2004
|
|
|
Atzo Iñaki Gamero PPko legebiltzarkideak Leioako" Ikastetxean Euskaraz Jolasten" ekimenaren inguruan egindako salaketei erantzun die gaur Onda Cero irratian Josu Jon Imaz EAJko EBBko presidenteak. Popularren ordezkariak" ez du informazio osoa eman" jeltzaleen buruzagiaren hitzetan, aipatu egitasmoa ereduko zentro publiko bateak gauzatzen ari direlako," non gurasoek euren borondatez erabaki duten seme alabak jarduera guztiak
|
euskaraz
egin ditzatela, hezkuntzari zein jolas orduei dagokienez".
|
|
2006
|
|
|
"
|
Euskaraz
egin ezazu!"
|
|
|
txabola egiten genuen, gorde samarrean, zigarroa erretzera joateko. "
|
Euskaraz
egin ezazu!" horrek ez ote ditu haurrak txabolara eramaten? " TÃo, venga, vamos a la txabola a hablar en castellano".
|
|
2007
|
|
|
Euskararen ezagutzak derrigorrezkoa izan behar du gure gizartean. Ez dezagun ahaztu euskaraz egitera animatzen ditugun gazteak Euskal Herriko gazteen parte bat baino ez direla, eta batzuek
|
euskaraz
egin dezaten denek jakin behar dute. Hortaz, eskolaren betebeharra da gazteak eleaniztasunean haztea, denok denetan jakin dezagun.
|
|
|
Gure gizartean, euskara asko estimatutako gaia da, guraso gehienek nahi dute beren seme alabak euskara ikasi eta
|
euskaraz
egin dezaten, baina bestelako giza ereduak antzematen dituzte gaztetasunera heltzen direnean, eguneroko hizkuntza erabilerak bestelakoak direla ohartzen dira, erdara erabiltzeko joera edo ohitura dutela helduek. Eta haurrak, errazago ikasten du egin behar duela esaten zaiona baino, besteek egiten dutena edo bere inguruan ikusten duena.
|
|
2008
|
|
|
Behar batekin hasten dira, baina aldi berean erakusten diogu euskara eguneroko bizitzan erabiltzeko baliagarria dela, seme alabekin, bizilagunarekin... komunikatzeko. Deskubritzen dutenean aisialdia
|
euskaraz
egin dezaketela oso atsegina egiten zaie: haurrarekin euskaraz hitz egin, ipuin bat kontatu, telebistako saioak eta antzerkia ulertu dezakete.
|
|
|
Zabaldu baino lehenago bizi egin behar da, barneratu. Esate baterako, Arrasateko euskalgintzako mila pertsonen artean erdarazko komunikabideak ohiz kontsumitzen dituen jende piloa dago, harreman interpertsonaletan
|
euskaraz
egin ditzakeen gauza piloa euskaraz egiten ez dituena... Planoz jaitsi gaitezke, sozialagotik psikologikoagora, galtzak jaitsi gabe, gai hori ateratzen denean errendizio parametrotan ari garela baitirudi.
|
|
|
Paperean geratzen dira ordea, erabiltzen ez badira. Eskolara datozen haur eta gazteekin egiten dute ahalegina
|
euskaraz
egin dezaten, eta horrela, surfeko hizkera garatu dadin.
|
|
|
Ideologia abertzalearen jardunak
|
euskararen alde
egin dezake, noski, nahiz eta jardun hori hizkuntza arrotzean hezurmamitua izan. Jardun ideologikoa dela, jardun politikoa dela, jardun kulturala dela eta abar.
|
|
|
Gurasoek seme alabekin
|
euskaraz
egin dezaten hainbat ekitaldi antolatu dituzte azarorako Getxon
|
|
2009
|
|
|
euskaraz egitendut lan Euskadi Irratian. Beraz,
|
euskaraz
egin dezakeen mintzakideak bakarrik dutokia gure saioan, lehendabiziko pertsonan. Ondorioz, eta logikoa denez, euskarazsortzen denak du toki gehien gurean.
|
|
|
Zelan eskatuko diegu bertan zeuden ehunka ume eta gazteei kalean
|
euskaraz
egin dezaten udalak berak ez badu erabiltzen ekitaldi publikoetan. Zelan eskatu erdaldunei euskara ikasteko udalak berak gure hizkuntza gutxiesten duenean?
|
|
|
Gero, udalentzako eta enpresentzako erabilera planak dauzkagu. Hau da, laguntasuna ematen diegu, euskararen arloko lana eratzeko, edota barruko nahiz kanporako harremanak
|
euskaraz
egin ditzaten.
|
|
2010
|
|
|
Euskaldunon" kortesiazko" jokabidea oso ohikoa den arren, eta normalean erdaldunaren aurrean erdaraz aritzen bagara ere, beste hainbatetan, ohartuta edo oharkabean, diskurtsoa euskarara lerratzen zaigu, erdalduna hor izanagatik. Eta erdaldunak," militantea" izanda ere, euskaldunok
|
euskaraz
egin diezaguten eskatzeko garaian izaten dugun bezalaxe, erreparoa sentitzen du hainbat egoeratan bere ezjakintasuna dela-eta erdaraz egin dadin eskatzeko. Eskatu ez, eta taldeko elkarrizketak euskaran sartu irteerak eginez gero, batzuetan erdalduna baztertua sentituko da.
|
|
|
4 diSKurTSo SoziolinguiSTiKoa alde batera utziko dut iñaki larrañagak soziolinguistika aplikatuari egin dion ekarpena. ez garrantzirik ez duelako, sakontasun gehiago eskatzen duelako baizik; lan eskerga burutu baitu eta nik baino hobeto egin dezaketenak ere izan badirelako. iradokizuna egina da. azpimarratu nahi dut, ordea, esparru ideologikoan eta ideien lehian, iñakik teoria orokorraren baitan zabaldu dituen diskurtso soziolinguistikoak eta argudio sorta. etengabeko kezka eta ardura berezia izan ditu oinarrizko kontzeptu soziolinguistikoen definizioak zedarritzeko: ...skaraz izan zedin eta ez elebidun iñakiren informazioa eta aholkuak erabakigarriak izan ziren. garai hartan zenbaitek esaten zuten euskaraz heztea kaltegarri izan zitekeela eta ez genuela geure seme alaben etorkizuna arriskuan jartzeko eskubiderik. ez naiz gogoratzen ñabarduraz; bai ordea, guraso guztiak konbentzitu gintuela euskarazko haurtzaindegia hobestera eta gure seme alabek hezkuntza osoa
|
euskaraz
egin zezaten aldeko jarrera hartzera. haur euskaldun askeak, solidarioak, irekiak eta profesionalak hezi behar genituen, bizitzea tokatuko zitzaien gizarterako prestatuak, euskaraz bizitzeko euskal herri euskaldun batean. diskurtso hori aitzindaria zen garai hartako tolosan.
|
|
|
Garai hartan zenbaitek esaten zuten euskaraz heztea kaltegarri izan zitekeela eta ez genuela geure seme alaben etorkizuna arriskuan jartzeko eskubiderik. Ez naiz gogoratzen ñabarduraz; bai ordea, guraso guztiak konbentzitu gintuela euskarazko haurtzaindegia hobestera eta gure seme alabek hezkuntza osoa
|
euskaraz
egin zezaten aldeko jarrera hartzera.
|
|
|
Hortik etorri da hainbat irakasleren eta guraso askoren saioa, ikasleek
|
euskaraz
egin dezaten: bai eskola giroan, eta bai eskolaz kanpoko zenbait jardun esparrutan (kirolean, txangoetan, bestelako ikasbideetan, etxean, lagun artean eta abar).
|
|
|
Euskaldunak
|
euskaraz
egin zezakeen etxeko eremu pribatuan, edo Euskal Herriko bazterren batean funtzio folkloriko edo arkeologikoarekin. Baina erdaraz egin zen eremu publiko politikoan," askatasunaren"," berdintasunaren" eta" fraternitatearen" mesedean.
|
|
2011
|
|
|
Dena egin behar duzu, oso gauza gutxi dago egina. Aspektu laboralean asko aurreratu dugu, nominak eta
|
euskaraz
egin ditzakegu. Baina kontabilitatean kostatzen ari zaigu.
|
|
|
Honetan guztian, adin tarte horretakoek (12 urte) berentzat erreferente bihurtu direnak imitatuz jokatzen dute sarritan eta, gaur egun, hauetako asko musikaren munduak eskaintzen dizkie. Beraz, musikak gazteentzako eredu izango diren erreferenteak sor ditzake eta sortu lituzke, nerabeek etapa berri hori
|
euskaraz
egin dezaten.
|
|
|
Baita horiei guztiei dagozkien adierazbide, zabalero eta estiloei ere. horretan guztian zentratzeak heldutasun teorikoa eta seriotasun exekutiboa adierazten du, ezer erakustekotan. ez, inola ere," goragoko xede asmoei" uko egitea. Ba ote dago asmo gorenagorik, euskara indarberritzeko saio osoaren altzoan, euskaldungoa osatzen duen hiztun elkarteari, bere hiztun taldeei eta harreman sareei, ahalik eta zabalen eta ahalik eta trinkoen
|
euskaraz
egin dezaten laguntzea baino, h) Arnasguneak dira, askogatik, gaur biharretan helburu horri ondoen erantzun diezaioketen ingurumen demoterritorialak. duten osaera demografikoak (euskaltasun dentsitatea eta, bereziki, kontzentrazioa), aurrez aurreko interakzio informalerako eskaintzen duten aukera praktikoak, euskaldun (gainerakoak baino euskaldunago) izatearen kontzientzia kontrastatuak eta euskaraz (hitzez eta, belaunaldi gazteetan, nabarmenki, baita idatziz) ere jarduteko gaitasun handiagoak lehentasunezko ekimen sendoagoetarako kandidato natural bihurtzen ditu hiztun talde eta harreman sare horiek. hori da esan nahi izan dudana:
|
|
2012
|
|
|
Euskara ezaugarri bat da gure Farmazian. Jendeak badaki, gura badu,
|
euskaraz
egin dezakeela bertoko edozein langilerekin. Ez nirekin bakarrik.
|
|
|
gerokoak gero. b) etxeko giroan, lagunartean, auzo hurbilean eta eguneroko kalebizitzan euskaraz jardutea, eta jarduteko aukera zabalak izatea, lehenengo lehenengo kezkabidea izan behar duela guretzat. euskal arnasguneei eustea. c) euskaldunok euskaldunokin euskaraz. d) euskaraz bizi diren euskaldunak izan behar ditugu, batez ere, begien aurrean. e) Gurasoetatik seme alabetara, hizkuntza osasuntsu guztiek egin ohi duten moduan, transmititzeko ahalmena. f) Indarberritzeak galdera honi erantzun behar dio: zenbateraino lagunduko digu hurrengo belaunaldiak
|
euskaraz
egin dezan?
|
|
|
Indarberritzeak galdera honi erantzun behar dio: zenbateraino lagunduko digu hurrengo belaunaldiak
|
euskaraz
egin dezan. Ez, eskolan bezala, gutxi asko ikas dezan eta erdaraz jardun dezan.
|
|
|
Fishmanen oinarriei jarraituz eBpNren berrazterketa bat burutu dugu euskal arnasguneen indartzea ardatz hartuz. honetarako lagunartea eta auzo hurbila eta eguneroko kale bizitzan eragiteko proposamen egiAitor Lizarazu – Zumarragako kaleetan euskararen erabilera indarberritzeko proposamena ten saiatu gara. euskaldunek euskaldunekin
|
euskaraz
egin dezaten topaguneka sortuz, euskaraz bizi direnei edo daitezkeenei begirada ipiniz. zertarako, hurrengo belaunaldiek bai haur parkea, bai azoka eta kalea orokorrean eremu euskaldunagoa izan dezaten.
|
|
|
Arratia eskualdeko hamaika ikastetxeek azken hamabost urteetan hizkuntza normalkuntza proiektuak garatzen dabiltza. Ikastetxeetako hizkuntza normalkuntza proiektuak hizkuntza plangintza mota bat dira; ez dira sortu gizarte osoko errealitate soziolinguistikoa eraldatzeko xedearekin, bertako ikasle jendeak euskara ikasi ez ezik, auzoan eta kalean mintzajardun arruntean ere eroso eta natural
|
euskaraz
egin dezan baizik.
|
|
|
gazte euskaldun guztiek misioetan eman lukete urte pare bat. horrela ikasiko lukete ondo nola konbentzitu behar duten beste inor jarrera edo portaera alda dezan. Benetako beste hori haiek beraiek dira, jakina. ez da broma. euskalduntzea jendearen portaera aldatzea ez denean(
|
euskaraz
egin dezaten), kontrakarrean doazen portaerak sustatzea deEduardo Apodaka – Euskaltasuna, hiritik begiratuta lako (euskaraz egiten jarrai dezaten) edota objektu sinboliko huts bat portaera praktiko positiboa dela sinestaraztea delako (euskara ikasi edota erabil dezaten harro). kasu guzietan motibazio lana. Motibaziotresna eraginkorrena habitus delakoa da.
|
|
|
Erabilera sustatzeko laneanRosa Mondragonek azaldu duenez ikastaro horiek antolatzearen azken helburua euskararen erabilera bera sustatzea da: " Herritarrek
|
euskaraz
egin dezaten hizkuntza bera menperatzea ezinbestekoa da", dio.
|
|
2013
|
|
|
Era honetako galderak entzun daitezke: Baina zuk zer nahiago duzu, mediku ona izan dadin ala
|
euskaraz
egin dezan. Profesionaltasuna eta euskara bateraezinak balira bezala, bata edo bestea aukeratu beharrean jartzen gaituzte; egia, ordea, kontrakoa da:
|
|
|
Bostetik hiruk askotan frantsesez egiten dute. 1983an Hendaian jaiotakoen artean
|
euskaraz
egin dezakeen kuadrilla bakarren errealitatea da hori, unibertsitaterainoko ikasketak euskaraz egin ditugun bakarrak baikara». Galera «atzeraezina» da hizkuntzaren kalitatean eta hizkuntzarekiko atxikimenduan.
|
|
|
Beste hizkuntzetan dauden antzeko aplikazioetan ordainpeko bertsioan bakarrik dauden hainbat funtzio doan eskaintzen ditu Saskia aplikazioak. Erosketak
|
euskaraz
egin ditzan jendea motibatzea eta trebatzea du helburu, eta gazteleraz idaztean euskarazko ordaina ematen du. Esate batera, lentejak euskaraz nola esaten den ez dakienari zuzendu egiten dio dilistak jarriz.
|
|
|
Errenta aitorpena euskaraz egitera bultzatzeko kanpainaren xede nagusia, herritarrei zein pauso eman behar dituzten jakinaraztea eta
|
euskaraz
egin dezaten bultzatzea dela argitu dute kanpainaren sustatzaileek. Kontseilua, Galtzaundi Euskara Taldea eta Tolosaldeko hainbat Udal –tartean, Aiztondo bailarako Aduna, Amasa Villabona eta Zizurkilgoa– dira kanpainaren sustatzaileak.
|
|
|
Eta amaitu ere gorenean amaitu zen, Jagoba Arrasate Realeko entrenatzailearen bertso batekin: " Halako jendetzarik ez nuen espero; euskararen inguruan hainbeste endredo; ea hobetzen dugun gaurko eta gero;
|
euskaraz
egin dezagun baina egunero".
|
|
|
Kontentu daude bezeroekin. " Gainera lana
|
euskaraz
egin dezakegu!" gaineratu du Alzolak.
|
|
2014
|
|
|
Eta ingelesaren zama kokotean dugula gabiltzala, euskara kontuetan ez ote garen lasaitu aipatzen hasi gara. Gurasoentzat errazena ez ote den haurrek ingelesa ikas dezaten baliabideak eskura jartzea, eta ez ote den askoz konplikatuagoa umeek
|
euskaraz
egin dezaten, gurasoak eredu izatea; alegia, erdaraz egiteko ohitura aldatzea. Baina hori hurrengo baterako utziko dugu.
|
|
|
Herritarren eta udalen arteko harremana euskaraz izatea nahi dugu ekinbide horrekin. Herritarrak aktibatu nahi ditugu, eskaeren tramiteak
|
euskaraz
egin ditzaten. Bestetik, epe motzean hainbat udaletan aldaketak eragin nahi ditugu.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, Buruntzaldeko udaletako Euskara Zerbitzuek urteak daramatzate data hauen inguruan hiritarrak animatzen errenta aitorpena
|
euskaraz
egin dezaten, baina aurten gonbiteari erronka gehitu diotela azaldu dute," baietz eskualdean aurten egingo diren errenta aitorpenen %20 euskaraz izan!".
|
|
|
Euskararen erabilerarekin arduratuta dauden irakasle askok gaur egun ezintasunetik eta etsipenetik bizi dute gai hori: euskaraz ikasten duten haur eta gazteak dira, irakasleek ahalegina egiten dute lagunartean
|
euskaraz
egin dezaten, baina askotan lorpenak eskasak dira (gelatik kanpo euskararen erabilera jaisten da, gelan bertan ere gaztelaniaren/ frantsesaren presentzia handia...). Irakasleentzat lagungarria da dituzten mugez ohartzea:
|
|
|
Ez berehala, ordea, hasieran Hego Euskal Herriko euskara hutsezko astekariek ere prentsa abertzale elebidunaren premiaz jardun baitzuten, eta baita estreinako agerkariei abegi bero samarra eskaini ere. Gerora, ordea, bide berri hark
|
euskarari
egin ziezaiokeen ekarpen urriaz jabetuta, jarrera aldatzen hasi ziren, euskal prentsa euskaraz idatzitakoa baino ez zela aldarrikatuta. Garai haiek gogoan, segidan datozen lerroak idatzi zituen Pello Zubiriak Jakin aldizkarian (1996:
|
|
|
–Aspaldi aipatua da, Euskal Herriko aldizkari sasibilingueek
|
euskarari
egin diezaioketen kaltea. Haseran, euskarari hainbeste garrantzi emanen ziotela, euskararen aldeko zirela... esan zuten.
|
|
|
Udalek ez dute euskara eskumenik, Jaurlaritzakbakarrik ditu. Udal batek
|
euskararen inguruan
egin ditzakeenak, printzipioz alegalak edo ilegalakizango lirateke, ez baldin bada orain Udal Lege berri honekin aldatzen.
|
|
2016
|
|
|
Euskararen aldeko adierazpena elkarrekin adostu dute erakundeek eta eragileek. Norberak
|
euskararen alde
egin dezakeenari buruz hausnartzeko deia egin dute.
|
|
|
|
Euskaraz
egin dezaketen guztiek ez baitute egiten, gai izatetik hiztun izaterako pauso horretan galera dago.
|
|
|
euskaraz egiteko gai direnek, noiz, non, nola, zergatik egiten dute (edo ez) euskaraz?
|
Euskaraz
egin dezaketen guztiek ez baitute egiten, gai izatetik hiztun izaterako pauso horretan galera dago. Erronka, askok diote, galera hori gutxitzean dago.
|
|
|
Mintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera. Aurrera begirako erronkak – Mikel Zalbide gehiago atxiki nahi badizkiogu, eta hiztun horiek orain baino maizago eta gero eta jardungune edo harreman sare gehiagotan
|
euskaraz
egin dezaten nahi badugu, ezin gara perspektiba linguistiko hutsera mugatu. Hizkuntza horretaz baliatzen den423 gizartearen altzoan gertatuz doazen transformazio demografiko, lurralde antolamenduzko, politiko operatibo, ekonotekniko, psikosozial eta soziokulturalen eskutik joan ohi da mintzajardunaren gorabidea edota gainbehera, eta beraz hori guztia kontuan hartzen saiatu behar du ganorazko HINBE lanean jardun nahi duenak.
|
|
|
Hori dute aukera bakarrenetakoa. Aldiz, lurralde euskaldunetan, nahiz eta komunikabideak gaztelaniaz kontsumitu,
|
euskaraz
egin dezakete egunerokoan».
|
|
|
«Ez du normalizazioaz berba egiten. Elebitasun naturalaren gainean aritzen da; euskaldunek
|
euskaraz
egin dezaketela, baina euskara zabaltzea euskaldun ez direnen artean, ez». Elebitasuna du aldarri EAJk ere, «elebitasun erreala»:
|
|
|
Eta baita ere guraso eta seme alaben arteko esparru berria zabaltzen, denon laguntzaz, eta gurasoen beraien eztenkadaz. Eskolan/ kalean ongi euskaldundutako seme alabak bultzatuz, ausartaraziz, lotsagabetuaraziz
|
euskaraz
egin diezaieten guraso elebidun hartzaile ia euskaldun eta euskaltzale horiei. Alderantziz jazo zitzaigun gure aurreko belaunaldietan, seme alabak erdaraz egiten guraso euskaldunei.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen Maratoirako, zenbait Belarriprest karteltxo banatu zituen Lasarte Oriako Udalak herriko hainbat establezimenduetan. Horrela, herritarrek jakin bazekiten negozio horietara sartu eta
|
euskaraz
egin zezaketela.
|
|
|
Artzek idatzi eta gure hormak apaindu zituen esaldiarekin ez gaitezela ahaztu akordarazi digute, gugan dagoela arazoa, euskaldunongan, gure artean zinez ez dugulako erabiltzen euskara. Gure artean espainolez aritzen gara baina medikuarengana joan edo ertzain batekin topo egiten badugu orduan egoskor jartzen gara
|
euskaraz
egin diezaguten. Beste batzuek aspaldi jarria zioten horri izena:
|
|
|
Hemen BERRIA n aste honetan bertan irakurri ahal izan dugu gutun bat, herritar batek Irunen udaltzainekin eta ertzainekin izandako abenturez, berak
|
euskaraz
egin ziezaioten nola egoskortu zen, telefonoaren beste aldean zeukan funtzionarioaren hizkuntz askatasuna errespetatu gabe, temoso euskaraz, eta harritu ez ezik ernegatu egin zen deia moztu ziotelako! Seguru telefonoa eskegi eta espainol cervantestarrez komentatu ziola gertatutakoa bere bikoteari.
|
|
|
ez dizut ulertzen, ez dakit euskararik, emadazu txartela behingoan... nik barre egin diot borroka pertsonalaren kontu horri, baina gauez majo kosta zait lo egitea. Lanera autobusez joaten naizenetan, lo edo irakurtzen gehienetan, ikuskatzaileei zer esaten duten entzun ere egin gabe ematen diet txartela,
|
euskaraz
egin diezadaten eskatu gabe. Badakit oso gutxitan eskatu didatela euskaraz, eta garraio publikoko langileak dira, eta jendearekin harreman zuzena dute, eta euskara ulertu behintzat egin behar lukete.
|
|
|
Horietako bat, alegia, bibliografia osoa gazteleraz izatea.Ederra litzateke artearen historiako liburu espezializatu guztiak euskaraz gozatzea, baina amets irreala da. Errealista dena, ordea, Iparraldeko ikasleentzat frantsesezko bibliografia prestatzea da, irakurketak agian ez, baina eskola magistralak, ariketak eta lanak behintzat
|
euskaraz
egin ditzatela ahalbidetuz. Geure errealitate soziopolitikoak esfortzu hori eskatzen digulako, eta nire ikaslea irakurketei erantzuteko gai izan zen moduan, guk egoerari erantzuteko gai izan genukeelako.
|
|
|
Egoitza Eibarren duen enpresa bat administrazio prozedura batean parte hartzen ari da Estatuko Administrazio Orokorraren aurrean, eta jakin nahi du
|
euskaraz
egin dezakeen hori. Zer arautzen du legeak horri buruz?
|
|
|
Horregatik, alde batetik, Euskarak faltan dituen espazioak berreskuratu behar dira eta, bestetik, hiztunak motibatu espazio" berri" horietan
|
Euskaraz
egin dezaten.
|
|
|
Honek, askotan, frustrazioa baizik ez. du eragiten, gehienek lortzen ez dutelako < eta askok ez dutelako hori bilatzen. batean edo bestean, eskuratzen duten maila ’ edozein izanik ere, pozgarria behar du izan, ez etsipengarria. Baldintzak direla medio (denbora falta, zailtasunak...), hizkun tza ulertzea bakarrik lortzen dutenak, adibidez, Euskararen aldeko irabaziak dira; orain ez du itzulpenik behar kantariak konprenitzeko, bertsolariak ulertzen ditu, irakur dezake... bestaldetik, ez da" oztopoa" ingurukoek
|
Euskaraz
egin dezaten. Funtsean, edozein aldetatik begiratuta, irabazia:
|
|
|
Akitaniarra izanez, Alienor okzitaniarra da, beraz teorian bederen Frantziako erregearen basailua, betiere poliglota: beste hizkuntza batzuekin batera (haietan oc 30 eta oilekoak), idazle batzuen arabera, arabieraz, bretoiz eta
|
euskaraz
egin dezake.
|
|
2018
|
|
|
ikasleek bata bestearen atzetik burutzen zituzten jarduerak, arnasa hartzeko astirik ere ez zuten. Pressing estua jotzen genuen, eta ikasleek
|
euskaraz
egin zezaten lortzen genuen, gu ondoan gintuztenean. Gu urrundu orduko, pressing a arinduz gero, euskararen erabilerak behera egiten zuen.
|
|
|
" Euskaldunok euskaraz" intsignia. 50 urte geroago, euskaldunok
|
euskaraz
egin dezagun deika ari da Patxi Baztarrika, hizkuntza politikaren ur hotzean errea.
|
|
|
Bilboko euskaldun batek bizimodu arruntean, gure ustez, gehiengehienez, batez beste,
|
euskaraz
egin dezake% 56,73 mailan.
|
|
|
Hiri horretan Klusterrak, 2016an %2, 5eko kaleko erabilera neurtu zuen (2001ean, %4, 58koa); 2006ko udal erroldaren arabera (EUSTAT 2006), euskaldunek etxeetan, oro har, %1, 78ko euskararen erabilera maila erakutsi zuten, eta, euren artean, euskaraz %11, 28 erabiltzen zuten (2006). Horiek horrela, Bilboko euskaldun batek bizimodu arruntean, gure ustez, gehien gehienez (2006), batez beste,
|
euskaraz
egin dezake %56, 73 mailan (Pbg). Horrela, Bilboko euskararen erabileraren mugak honako hauek izango lirateke:
|
|
|
4 Garrantzia berezia du euskararekiko hiztunak duen kontzientzia, konpromisoa, atxikimendua, eta jarrera erreaktiboa edo proaktiboa. Ikerketak erakutsi du kontzientzia mota desberdinak daudela hiztun berrien artean (eta ziur asko baita gainerakoen artean ere!), ez baita gauza bera, esate baterako, umeak
|
euskaraz
egin dezaten ahalegina
|
|
|
Ahobiziei heltzen zaien mezua belarripresten jokaerarekin: " Zuk nirekin
|
euskaraz
egin dezakezu (agian orain arte egin ez dugun bezala), nik ulertzen dut-eta" ikaragarria da. Horrek ahobiziei ate zabal bat ireki die.
|
|
|
Lan merkatua esku hartzeko esaten duzunean, ni ados egoteaz gain, uste dut badela hortaz non hausnartu, egun badagoelako horren abangoardia txiki bat, eta ez soilik HHAAen eremuan, baizik eta kooperatiba eta zenbait enpresen Erabilera Planetan. Edonola ere, gune horien errealitatea izaten da arestian deskribatu dizudana; zuk ondo jakingo duzun moduan, non tokiko euskara teknikaria ibili behar izaten den jendea
|
euskaraz
egin dezan eskatzen, tamalez, erregutu egiten ere bagabiltza tarteka, eta horixe izaten da gure lanaren alderdirik esker txarrekoena. Halere, badira erakunde gutxi batzuen esperientziak hor, zeintzuetan kostata bada ere, lortu duten euskara zerbitzu hizkuntza izateaz gain ohiko lan hizkuntza ere izatea; baina honetara heltzeko borondate handia behar da:
|
|
|
Hau da, borondatezko osagaia oso garrantzitsua da prozesuan. Baina, nola eragin pertsonen borondatean
|
euskararen alde
egin dezaten, dakienak erabiliz eta ez dakienak ikasiz?
|
|
|
«Mundu guztiari argi utzi behar diogu Espainiako Vuelta gure herrialdean jokatuko dela, Euskal Herrian», esan zuen atzo Jasone Agirre Bilbuko legebiltzarkideak. Agirrek, halaber, antolatzaileei eskatu zien aintzat har ditzatela euskal kultura eta hizkuntza, eta
|
euskaraz
egin dezatela komunikazioa. Azkenik, jakinarazi zuen informazioa eskatuko dutela guztiaren kostuaz.
|
|
|
Aski ez delako, honezkero, aldarrikapen hutsen linboan galtzen diren asmo arranditsuak plazaratzea. Atzean utzi behar dugulako beste inork
|
euskararen alde
egin lezakeenaren zain egotea. Lorgarria delako, erabat, euskararen erabilera hazkunde iraunkorraren bidean jartzea, baldin eta herritar bakoitzak euskara ezpainetara eramateko bere erabaki pertsonala gauzatzen badu, hori eta ez besterik delako, azken finean, gizartearen helburu kolektiboa:
|
|
|
Gaur egun, garai bateko Behe Nafarroako barnealdeko euskaldun tipiko horrek
|
euskaraz
egin dezake bere bizia, osotasunean.
|
|
|
haur eta helduen arteko solasaldietan euskaraz egin behar da. Hau da, belaunaldi arteko harreman bertikaletan
|
euskaraz
egin dezagun eta berdinen arteko harreman horizontaletan erdaraz. Eta, noski, haurrek oso argi hautematen, ulertzen, barneratzen eta gorpuzten dute hizkuntza erregimen hori.
|
|
|
Duela zenbait urtera arte, gainera, azterketa hori espainolez egiten zuten, Parisen edo Madrilen, UNEDen bitartez. Noizbait, Seaskak lortu zuen azterketa hori
|
euskaraz
egin zezaten, Bizkaian, UNEDen egoitzetan. Azterketa hori espainolera itzultzen zuten, eta Madrilen zuzentzen.
|
|
2019
|
|
|
Lehena 2015ean iragan zen Durangon, bigarrena Iruñean eta aurten Iparraldean. Philippe Zavoli Baionako unibertsitateko arduradunak sarhitza egin du, pozten da ikustea Euskal Herriko gaztek
|
euskaraz
egin ditzaten ikerketak arlo desdinetan. Urtzi Etxeberriak, IKER zentroko zuzendariak Ikergazte egitasmoaren garrantzia azpimarratu du" IKER laborategiarentzat, Errobiko Campusarentzat, Pabeko eta Aturriko unibertsitatearentzat eta orokorki Iparralde osoarentzat".
|
|
|
euskaltzale askok bere baitan du osotasun territorial, demografiko eta soziofuntzional betearen amets gorena. goiburu argia du amets horrek: " euskal herri osoko hiztun guztiak euskaldun garbi edo euskal elebidun izan gaitezen eta geure artean, hitzez eta idatziz, edozein jardun gunetan eta edozein rol harremanetan
|
euskaraz
egin dezagun eguneroko mintzoera arruntean eta hizkera molde landu formaletan". ez da bart arratseko ametsa11 amets horrek eskatzen duen oinarri soziolinguistikoa eta gaurko kasurik oparoenetan (tartean arnasguneetan) bizi duguna oso urruti daude elkarrengandik. hor hasten dira kontuak. posible al da osabetezko ametsari uko egin gabe konpartimentazio soziofuntzionalaren bidetik euskararen et... gure erantzuna ezaguna da:
|
|
|
2008 inguruan, eginak genituen esperimentu batzuk familiaren esparruan, etxeko hizkuntzan eragin nahian, eta baita udalean ere udal langileen ahozko harremanak euskaraz garatu zitezen–, baina kalearen zabalean ez, eta kosta egin zen ulertaraztea, baina utzi zuen bere arrasto txikia. ...k azarora bitartean, 6 astez euskaraz bizitzeko deia egin zen. helburua zen euskaldunek euskaraz bizitzeko aukerak badituztela eta euskaraz bizitzeko aukera uste baino handiagoa dela ikusarazi edo sentiaraztea. horrekin batera, euskaraz ulertu bai baina euskaraz hitz egiteko zailtasunak dituenari, ikusarazi nahi izan zitzaion ez duela zertan besteen jarduna erdaldundu, berak ulertzen badu, besteek
|
euskaraz
egin dezaketela, eta horrela bere euskara ere hobetu egingo duela, nahiz eta berak erdaraz hitz egin.
|
|
|
Niretzat buruko zapia antzekoa da. ez diot inori min egiten, ezta nire buruari ere" (auzokidea). herrira etorri berritan zapia kendu zuen, integratzeko asmoz. ez zegoen gustura. Orain konturatu da hori
|
euskararen bidez
egin dezakeela, identitate berri bat hartu bereari uko egin gabe. Zapia jartzera itzuli da eta euskaraz azaltzen dio jendeari bere identitatearen parte dela zapia, eta orain baita euskara ere. euskarak, beren identitatea eta ohiturak alboratu gabe, euskara gehigarri bezala izatea ahal bideratzen du.
|
|
|
Edo zuzenean galdetuta: zuk, irakurle horrek, zergatik ez duzu euskaraz egiten,
|
euskaraz
egin dezakezun pertsonekin edo egoeretan. Hartu zure denboratxoa eta saia zaitez ahalik eta zintzoen erantzuten galderari, ziurrenik, zuk emandako erantzunak laster aurkituko dituzu-eta ondorengo lerrootan.
|
|
|
Beno, euskaraz baino gehiago, euskañolez, zehaztu zidan. Emozionatuta, beraien inguruan ibiltzen omen zen jolas orduetan ere, esaten zituztenak zuzentzen eta euskañolez baino gehiago
|
euskaraz
egin zezaten animatuz. Handik hilabete batzuetara talde guztia erdaraz ari omen zen?
|
|
|
Ikuspegi aldaketa hau hurrengo belaunaldiari transmititzea guztiz beharrezkoa iruditzen zait, batetik, beren autoestimua indartzeko, eta, bestetik, euskararen alde aktibatzeko eta
|
euskaraz
egin dezaten motibatzeko. Ideiok hizkuntzarekiko ikuspegi positiboa eta estimulagarria eskaintzen dute, beste hizkuntza komunitateekin jartzen gaituzte harremanetan, eta gure egoera munduko beste hizkuntzenarekin alderatzen dute eta ez bakarrik, gure?
|
|
|
Gure belaunaldiak bermatu behar du hurrengo belaunaldiak eskola orduz kanpoko jardueretan eta era guztietako kultur eskaintzetan euskara izango duela hizkuntza nagusi edo lana euskaraz egiteko aukera izango duela. Guk, hemen eta orain, sortu behar ditugu baldintzak hurrengo belaunaldiak
|
euskaraz
egin dezan.
|
|
|
Hurrengo belaunaldiek bi esparru hauetan zer nolako joerak erakusten dituzten, halakoxea izango da gure hizkuntza komunitatearen etorkizuna hein handi batean. Eta belaunaldi gazte honek euskararen aldeko urratsa modu masiboan eman dezan, Euskal Herriko administrazio desberdinek eta ardura postuetan dauden belaunaldi zaharragoetako pertsonek (baita erdaldunek ere)
|
euskaraz
egin dezaten baldintzak sortu dituzte, erraztasunak eman eta horretara bultzatu. Bizi dugun testuinguru politiko sozialean, garbi dago, lan munduari dagokionez behintzat, EAEko administrazioei eta enpresa publiko nahiz pribatuetako zuzendari eta arduradunei dagokiela aitzindaritza prozesu honetan.
|
|
|
Euskaralagun proiektuarekin, esaterako; adin desberdinetako ikasgelak elkartzen dira, euren artean euskaraz egiteko ohitura sortu dadin. Atsedenaldietan ere
|
euskaraz
egin dezaten da helburua. Ikasgelan bertan lantzen dute, eta nahiko finkatuta dute euskara dela erabili beharreko hizkuntza, baina gero kanpotik dakarten erdaraz egiteko joera aldatzea kosta egiten da.
|
|
2020
|
|
|
Gaur egun makinek
|
euskaraz
egin dezaketen arren ez dute egiten, eremu digitalean euskarazko presentzia areagotuz gero errealitate hori aldatzeko tenorean izan gaitezke. Makinekin euskaraz egin ahal izateko euskarak erdeinatu ezin izango den presentzia behar du izan.
|
|
|
Trap kulturaren zaleak izanik, kultura hori Euskal Herrira ekartzeko apustua egin zuten: «Guk kontu batzuei jarraitzen genien sareetan, eta umore hori
|
euskaraz
egin genezakeela pentsatu genuen», azaldu du kideetako batek. Traparen eta politikaren inguruko memeak egiten dituzte, eta bi horiek bilduko zituen izena jartzea erabaki zuten:
|
|
|
" Azkoitia eta Azpeitia bezalako herrietan euskaraz bizitzeko eta hitz egiteko arazorik ez dugu, baina
|
euskararen alde
egin dezakegun guztia egiten saiatzen gara Arrospiden. Lehenbiziko Euskaraldian ahobizi rola hartu genuen, eta oraingoan, entitate gisa ere ariko gara.
|
|
2021
|
|
|
Ederra izan da ikustea guraso erdaldunen alaba denak eta errealitate hau bazterretik bizi izan duenak nola kantatu duen hau guztia lehen pertsonan. Zoragarria eta motibagarria izan da jende gehiagok bertsoen eta
|
euskararen alde
egin dezan. Konstantzia erakutsi zuen, urratsez urrats, lan gogorra eginez txapela lortu arte.
|
|
|
" Gustatuko litzaidake gai izatea baloratzeko hizkuntza honek daukan potentzialitatea. Ulertzeko
|
euskaraz
egin dezaketela erdaraz egin dezaketen gauza bera. Ulertzeko euskara dela beraien paisaiaren parte bat, ez dela zerbait arrotza, ez dela zerbait eskolakoa, ez dela zerbait nagusiena; dela zerbait haiena, haiek egin dezaketela nahi dutena berarekin:
|
|
|
Garrantzitsua da hezkuntzaren bidez eta helduen irakaskuntzaren bidez gero eta euskal hiztun gehiago sortzea. Eta funtsezkoa da erabilera aukerak ugaritzea, egunerokotasunean gehiago, gehiagotan eta gehiagorekin
|
euskaraz
egin dezagun. Horretarako, Euskaraldia oso tresna interesgarria da.
|
|
|
Nikolek berak
|
euskaraz
egin ziezaiokeen Sabini. Egin zionetz, ez dakigu.
|
|
|
Zer esanik ez, sinetsi ezinekoa zirudien bilbotar bat japonieraz mintzatzen; ezin sinetsizkoa bai, baina —dirudienez— posiblea hala ere. Aldiz, zeharo inposiblearen alorrekoa zen pentsatzea japoniar batek
|
euskaraz
egin dezakeenik normal normal Euskal Herrian.
|
|
|
Baserri bat oparitu nahi zigun.
|
Euskaraz
egin genezan nahi zuen, nahiz eta berak ulertu ez, izen aspirazionalak jarri zizkiguten nahi zutenetik gehiegi urrun ez gintezen. Beraiek ulertzen ez zuten hizkuntza batean eskolatu gintuzten ahizpa eta biok.
|