|
2001
|
|
|
Zenbaitek esan dezake eta zenbaitek esango du euskal idazle kaxkarra izan genuela andoaindarra,
|
euskara
ia isil gordean baizik erabili ez zuena,  testu zaharrei Telletxeak gehitu dizkienak aintzakotzat hartzen baditugu ere. Erdaraz idatzi zuen gehienbat, guztiok dakigunez, eta ausarki bezain ederki, gaztelaniaz batez ere2 Alde horretarik idazle bezala zor zitzaion zorra, egia esan, ez zaio oraindik aitortu, baina hori beharbada  askok Barojari ukatu dionaren pareko arrazoiengatik gertatu da:
|
|
2002
|
|
|
(...) Bai pozik ikusiko nituzkeela honelako gaiak Zeruko Argian. Ez dut
|
euskeraz
ia ezer aurkitzen. Gure eziera, berriz, estua, itxia, iñoxentea izan zen.
|
|
|
Nolanahi ere, argi dago irakasleriaren ezaugarri horiek jakintza alor guztietan edoia gehienetan zabalduta daudela.
|
Euskara
ia ia zirrikitu guztietara iritsi da. Euskararako errektoreorde jaunak esan duen moduan. Euskal Herriko Unibertsitateko euskararako errektoreorde jaunak esana?
|
|
|
Gaur egun, bada,
|
euskara
ia unibertsitate guztietan sartu da, ziklo etajakintza alor guztietan, zabalago giza eta gizarte zientzietan, teknologia, osasun zientziak eta zientzietan baino. Kontua da, historian lehendabiziko aldiz, euskaldunok, kantitatez eta kalitatez, erkidego unibertsitarioa eratzeko moduan gaudela, komunitate unibertsitarioa izateko aukera daukagula, alegia.
|
|
|
Gaiak aukera ditzakegu, baina beti utziko ditugu tintontzian azaldurikoak baino garrantzitsuagoak diren beste batzuk; denbora lukainka legez ebaki dezakegu, aldi jakin bat bakantzeko eta liburuen izozkailuan hormatzeko helburuarekin, modu arbitrarioan beti ere; goraipatzen saiatu garen lan eta egile askotaz, ziurrenik, ez da inor gogoratuko hirurogei urte barru (tamalez, laidogarria izango da hori izkiriatzaile askorentzat: 60ko hamarkadara arte,
|
euskaraz
ia edozer idatzi, eta idatzitakoa erosketa zerrenda izanda ere, Euskal Literaturaren Historian sartuko zen zuzenean, baina orduz geroztiko idazle kopuruaren handitzeak garestitu egingo du, nahitaez, sarrera, eta, inguruko literatura gehienetan bezala, literaturaren historialariek aukeratu egin dute). Â Historiak aurrera darrai; aurrera eta baita atzera ere, irakurle eta belaunaldi berriek iraganaren interpretazio ezberdinak eskaintzen jarraituko dute eta.
|
|
2003
|
|
|
Haren andreak, Etxebarriko alabea izanik, euskera jakin baekian, baina erderaz erreztasun gehiago eukan, eta etxean, bai senarragaz eta bai lau seme alabakaz, erderea baino ez eban erabilten. Nire 4 lehengusuak, ni baino 5 urte zaharragoak,
|
euskerea
ia ulertu be ez eben egiten. Ganera, inguruko kale giro haretan, erderea zan berbeta bakarra.
|
|
2004
|
|
|
Garona eta Ebro ibaien arteko eremuan. Erromatarrak hona iritsi ziren garaian
|
euskara
ia Bordeleraino eta Andorraraino iristen zen. Beharbada gehiago ere hedatuko zen lehenago, badira hori dioten tesiak, baina nire lanean erromatarrak hona iritsi zirenekoa hartu dut abiapuntu, lurraldez lurralde aztertzerako orduan Akitanian, Lleidan, Oskan, Zaragozan, Errioxan, Burgosen zein Sorian non hitz egiten zen eta non ez.
|
|
|
Hara: hemen, gutxi irakurtzen da,
|
euskaraz
ia ezertxo ere ez, ez da teatrorik idazten, urtean sei poema liburu baino ez dira argitaratzen, ez dago saiakerarik, jendeari bost axola dio orok: baina hori bai, txilbor ederretan ederrena daukagu euskaldunok?. 161
|
|
|
Orotara 1.086 orrialde idazten dituela kontutan hartuta,% 33.60ko indi zeak ez du hain leku txarrean uzten Aranaren euskal luma, liburu eta saioen mailan bederen. Aldizkarietan, ordea,
|
euskara
ia erabat arrotza dela esan de zakegu, ondoko taulan ikus daitekeenez, osta osta% 1,30eko orrialde masa besterik ez baitute osatzen euskaraz idatzitakoek. Erreferentziatzat hartzen ba da orotara 2.386 orrialde idatzi zituela, eta horietatik 382 orrialde baino ez euskaraz, azkenean Aranaren euskalluma% 16ko sortarekin geratzen da, ares tian emandakoaren erdira jaitsiz.
|
|
|
Elizondoko ikastola Nafarroako euskaldun eskualdeko ikastola bakarra izan zen. Beste bi ikastola ireki zituzten nafar abertzaleek, Iruñean eta Lizarran,
|
euskara
ia galduta zegoen eskualdetan hain zuzen. Gerra hastean, hirurak amaiera berdintsua izan zuten:
|
|
|
Amazoniako naturalistari errespetu osoz armia rm aren motrizitatea aztertzeko eskatuko nioke, eta Hizkuntza Politikari errespetu osoz halaber, beste aukera batzuk ere azter ditzan eskatuko nioke. Esate baterako, bere interpretazioaren ondoan, alegia,
|
euskaraz
ia behin ere jarduten ez duen elebiduna euska raz behar bezain ongi hitz egiten ez duelako da. txanpon beraren kontrako alderdia den beste hau ere aintzat har dezan, euskaraz ezin du ongi hitz egin ia behin ere euskaraz jar duten ez duen elebidunak.
|
|
2005
|
|
|
3 Gai honi buruz liburu bakarra kaleratzea nahikoa ez zelakoan,. Juan L. Roman del Cerro espainiar hizkuntzalariak berriki iragarri du iberiar testuak euskararen bitartez osoki irakurtzea erdietsi duela eta, gainera, iberiera
|
euskaratik
ia bereiztezina dela aurkitu duela? (Trask, 1998; 93).
|
|
|
Iberierazko zenbakiak eta ordinalak
|
euskararen
ia parekoak direlako (Bergua, 1994: 92)
|
|
2006
|
|
|
Ia euskaraz egiten duena, akaso?
|
Euskaraz
ia egiten duena. Ez dugu aise aurkituko gure jakin mina erabat aseko duen erantzunik, ziur asko, eta nekez emanen dugu gainera guztizko definiziorik.
|
|
|
Kontuak kontu, eta nolabaiteko utzikeria egon badagoela onartu arren, iruditzen zait kalitate eskasia dela-eta ez dugula gupidarik gabe inor gurutzean iltzatzen hasi behar, eta are gutxiago
|
euskararekin
ia ezinean ari diren hiztun berriekin tematu behar. Bai baitirudi, batzuen jardunean eta kalitate eskasa kritikatzeko eran, hiztun eskasak betiko infernura zigortu nahi dituztela, eskasiaren ardura haien utzikeria eta axolagabekeria hutsa balitz bezala.
|
|
|
Normalizazio kontzeptua bera ere, azken urtetan eman zaion erabilpen orotarikoaren ondorioz, Aracil & company k bere garaian definitu zuten hartatik asko zabaldu eta anbiguotu dela esango nuke, eta gaur egun
|
euskararen aldeko
ia edozer adierazteko erabiltzen dela: ezer gutxi esaten du jada, beraz.
|
|
2007
|
|
|
Altsasun, 935 hiztun neurtu ziren eta horietatik %7, 5 izan zen euskaraz mintzatu zena. Aldaketa mantsoa izaten ari den arren, positiboa da, kontuan hartuz gero duela 40 urte
|
euskara
ia galduta zegoela, transmisiorik ez zegoela, alegia.
|
|
|
Zortzi urterekin aita eta Marie Viela ama galdu ostean, Eugène Viela osabarekin bizi zen Piarres La, tte. Lehengusu eta lehengusina eskola librera joaten ziren bitartean, Piarres eta Alfred La, tte anaiek eskola laikora joan behar izan zuten, jasotzen zuten diru laguntza o, ziala ez galtzearren37 Osabak biarnesa baino ez zekien; La, ttek, beraz,
|
euskara
ia ahaztu zuen eta biarnesa mintzatzeari ekin zion.
|
|
|
Hizkuntza normalizatuago dago teknologia berrien alor batzuetan, hemen jendartean dirudiena baino. Ikusgarritasun bat daukagu, Google bezalako bilatzaileetan, Firefox moduko web nabigatzaileetan, software librearen lokalizazioetan, Wikipedian
|
euskarazko
ia 20.000 artikulurekin, webgune euskaldun kontaezinekin, euskaraz sortu edo garatutako tresnekin, hiztegi elektronikoekin, itzulpen kontuetan emandako aurrerapausoekin, osatzen ari garen literatur lanen liburutegi digital oparoarekin... Urrats txikiak dira, baina Interneten hizkuntza normala izateko norabidean.
|
|
2008
|
|
|
Berrogeita hamar adibide inguru badira zerbait, atzizki jakin bati kopuru aldetik bere atzizki statusa aitortzeko. Kopuru hori txikia dela esango bagenu,
|
euskarak
ia atzizkirik ez duela ondorioztatu genuke126 Ez dirudi ondorio zuhurra. Demagun, beraz, segurutzat har litekeela atzizki hau, kopu ruaren aldetik bederen.
|
|
|
Hain zuzen Azkuek aurrez aurre zeukan kontraeredua zen hura. Ikusten denez, maistra nazional honentzat
|
euskara
ia ia naturaren parte zen, berez, mendi artean isolatuta, inoren laguntza beharrik gabe iraungo zuena. Horrek eta Elizaren sermoiek sobera ere bermatzen ei zuten euskarari eustea.
|
|
2009
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko irratigintza publiko berria eraikitzeko prozesua orduantxe eman zuten amaitutzat; alegia, Radio Vitoria izan zela talde horretan sartzen azkena, eta, hortaz, prozesua osatu zuena (Gaztea eta EITB Irratia geroago sortu zituzten, baina taldearen barruan jaio ziren).
|
Euskarak
ia ez dauka presentziarik irrati horretan.
|
|
|
Ez da erraza jakitea zein den" behar adinako tokia", gure irismenetik urrun dago, ezinago urrun, hori jakitea. Denok ere atsegin izango genuke
|
euskararentzat
ia ia bizitza aseguru modukoa litzatekeen toki hori argazki finkoa bailitzan ikuskatzea; ziurrenera, ordea, ezinezkoa da hori. Edonola ere, ikuspuntu pragmatiko eta integratzaile batetik toki hori bilatzeko eta eraikitzeko perspektiban jardutea da euskararen erabilera sendotzeko biderik seguruena.
|
|
|
lur haietara aspaldi joandako hainbat euskal artzainengana. Balirudike euskara arian geldi daukatela, joan ziren garaiko
|
euskara
ia bera hitz egiten baitute gaur ere, nahiz anglizismoz josia?. Haien euskarak ez du ezagutu gure euskarak azken urteotan bizi izandako transformazioa.
|
|
2010
|
|
|
Okerrago atera ez zenean gaitz erdi. Ez zirudien ezer ikasi zuenik, eta ahaztu, berriz,
|
euskara
ia guztiz erauzi zioten burutik, esaldi xinpleak behintzat ulertzen zituen arren.
|
|
|
Xabier Lete eta Ibon Sarasola zeuden epaimahaian, gogoratzen ez dudan besteren batekin. Jakina, garai hartan nahiko erraza zen sariak irabaztea, oso jende gutxi aurkezten zelako, nola ulertu bestela hiru urte lehenago
|
euskara
ia ezagutzen ez zuen mukizu batek horrelako lehiaketa bat irabaztea. Askotan izan dut zorte ona bizitzan, egia esan, eta lehen aldiz aurkeztuta loteria egokitu zitzaidan (Iñaki Iñurrietak irabazi zuen bigarren saria).
|
|
2011
|
|
|
Doxa hori sinismena da, eta batzutan ideologiaren mailara pasatzen da bere bloke diskurtsibo eta guzti. Sinismenak hiri berria praktikatzen dugunean gure gorputzean, gure baitara barneratzen ditugu, eta Bilbo berrian euskarari dagokionez azpiegitura nagusienak,
|
euskara
ia erabat baztertu, edo gutxienez, bigarren mailako elementu dekoratibo edo jasan beharreko zama bat bezala irudikatzen dutenean, ikuspegi hegemonikoak elikatzen duen doxa indartzera datoz.
|
|
|
Izan ere, egileek ikusten zuten giza fisiologiari buruzko liburuak sakonegiak direla Farmaziako, Biologiako eta horrelako karreretako ikasleentzat, eta ez direla oso erakargarriak. Huts hori bete nahiak, batetik, eta
|
euskaraz
ia testulibururik ez dagoela ikusteak, bestetik, bultzatu zituzten liburuaren proiektua Agote sarira aurkeztera.
|
|
|
Zergatik? Agian, euskara beti arrotz izan zaien jauntxoak batetik, Ipar Ameriketara joaten ziren pilotarien kosmopolita airea bestetik, edota ez dakit nik zergatik, baina herri honetako kale zaharrak, zelaia eta pilotaleku inguruko plaza erdaraz mintzatzen ziren,
|
euskara
ia ia ahazteraino?
|
|
|
Ahuldade diogu, ez egilerik ez irakurlerik ez zegoelako euskaraz Historia edo Literatur Kritikari buruz aritzeko, edo egonda ere, liburuak barik, formatu arinagoak nahiago zituztela. Izan ere, bai idazlearentzat, bai irakurlearentzat errazagoa izango zen ordura arte
|
euskaraz
ia inoiz landu gabeko gai espezializatu bat artikulu labur batean jasotzea, eta ez liburu oso batean. Erabilera aldetik ere, euskarazko unibertsitate mailako ikasketen faltan praktikotasun gutxi eduki zezakeen euskarazko produkzio zientifiko batek.
|
|
2012
|
|
|
Iruritako historia soziolinguistikoan herriguneak eta baserriak bereizi behar dira XX. mendearen lehen hamarkadetatik bi bilakabide erabat desberdinak izan baitituzte karrikak eta bordek. errekako bordetako iruritarrek egun artio euskara atxiki dute; herrigunean aldiz,
|
euskara
ia desagertu zen, gaztelaniak karriketako bizitza sozialeko harreman formal nahiz informaletan ez ezik, etxeen barnean ere lekua hartu baitzuen. dirudienez, herriguneak XX. mendearen hirugarren hamarkada bitartean euskaldun izateari eutsi zion. Gerra zibilaren ondotik sortutako karrikakumeen artean txikitan euskaraz sozializatu ez ziren eta, ondorioz, hizkuntza ikastera iritsi ez ziren lehen iruritarrak ditugu. horiek dira oraingo haurren aitona amonak.
|
|
|
Biztanleen %28, 9k erabiltzen du
|
euskara
ia beti edo erdara baino gehiago.
|
|
|
EAEko 16 urteko edo gehiagoko biztanleen erdia (%50, 6) erdalduna da, %32 elebiduna eta %16, 4 elebidun hartzailea. Euskararen ezagutza baino txikiagoa da erabilera, biztanleen %28, 9k erabiltzen baitu
|
euskara
ia beti edo erdara baino gehiago. Baina euskararen inguruko aktitudeei erreparatuz gero, biztanleen %62 dago euskararen erabilera sustatzearen alde, %26 ez alde ez aurka eta %12 aurka.
|
|
|
Literaturako hizkuntza" estandarra" beti iruditu izan zaio geza eta hila. " Landua, baina era berean porlandua". Gainera," gizarte zabalean" hitz egiten den
|
euskara
ia ia sekta baten hizkuntza dela pentsatzen du. " Martetar bat etorriko balitz, hartuko lukeen inpresioa litzateke gurea sekta baten hizkuntza dela".
|
|
2013
|
|
|
emazte zuen Joanaren heriotzak, hain justu. Maitasunezkoetatik deboziozkoetara igarotzeko darabilen poema horretan dioenez, aurretik
|
euskaraz
ia ezezagunak ziren musak luzaroan zerbitzatu eta ezagutzera eman ditu. Horra hor, zorretan zirela uste izateko eta beraiengana laguntza eske zuzentzeko arrazoia, emazte Joana gaitzak jo zuenean.
|
|
2014
|
|
|
Aipamen batzuk gogora ekartzeko, esanguratsua da ikasturte anitzetako ikasleen arteko hizkuntzaren erabilerak gelan nola aldatzen diren. Esaterako, LH 4.mailan
|
euskara
ia %40k erabiltzen du, eta gaztelania, %13k; DBH 2.mailan, berriz, %14k, euskara, eta %40k, gaztelania.
|
|
|
Ikasleetako batek eten dio zerrenda:
|
euskararik
ia ez dutela ulertzen eta euskal musika ez zaiela interesatzen. Larri galdetu du lagunak zer egiten ote dugun hain gaizki arrakala hain gaindiezina gerta dadin.
|
|
|
Gabrielen bidez,
|
euskarak
ia presentziarik, ikusgarritasunik, ez zuen hirira egin zuen jauzi, gai berriak, ordura arte jorratu gabeak landuz. Gabrielen bidez, euskararen loraldiaren hazia erein zen Bilbon, Unamunok XX. mendearen hasieran Bilbo eta euskaraz jardutea kontraesankorra zela baieztatuz esaniko esaldi hura ezerezean utziz... eta ereindako hazi hura haziz joan da, loreak eta fruituak eman dituen arte.
|
|
|
Hartara, lan hau
|
euskara
ia isil gordeka galdu zuten leku horietan hizkuntzari eutsi zioten azken haien oroitzapen gogoak eragin du. Balio al du ezertarako haran edo herriren batean azkeneko euskaldun zaharrak zein izan ziren edota noiz bizi izan ziren jakiteak?
|
|
2015
|
|
|
Bai, hori garbi izan dut hasieratik. Herriko jendearentzat delako, hemen
|
euskara
ia guztiok erabiltzen dugulako... Gaztelaniaz ere egin nezakeen, baina kontuan izanda aplikazio gehienak erdaraz direla eta euskaraz ezer gutxi dagoela, euskara hutsean egitea pentsatu nuen.
|
|
|
|
Euskararentzat
ia hil ala biziko kontua da aldaketa politikoa Nafarroan. Hemengo euskararen egoera Nafarroatik kanpo pentsaezina da.
|
|
|
Hurrengo beherakada esanguratsua, eta azkena zatekeena, Gerra Zibilaren ostean gertatu zen, zeinen ondoren
|
euskara
ia ia desagertu zen. Esaterako, 50 hamarkadan hizkuntzaren ezagutza% 5 ingurukoa zela aipatzen da (Celigüeta eta Zalduendo, 1994), eta Pedro de Yrizarren (in Zuazo, 2013) esanetan, 70 hamarkadaren hasieran euskaldunen kopurua 1863 omen zen Araban.
|
|
|
— Beste kasu batzuetan, egokitu egiten dira: " Euskara ez dakien baten kasuan nik aldatu izan dut hizkuntza"," Gehienekin euskaraz aritzen naiz, eta bestela bada, ez dut beste norbaitekin aritzea eskatzen"," Orokorrean ona da eta
|
euskaraz
ia beti. Inoiz gaztelaniadunik egokitu zait, baina beti ere oso kontsulta espezializatuan, eta beraz nire ustez ulertzekoa lankide euskaldun batekin aritzea ez eskaintzea"," Esango nuke joan naizenetan euskaraz hartu nautela.
|
|
|
— Ingurune soziolinguistikoa. Gure herrietan/ hirietan euskaraz eskolatutako umeekin batera
|
euskararekin
ia batere harremanik ez duten ikasle asko dugu, eta horren ondorioz, ikastetxean euskara bereganatzen duten ikasleek ikastetxetik at gehienetan ez dute ia batere aukerarik euskaraz aritzeko. Egoera baldintzatzen duten ezaugarri ezberdin anitz izanda ere, oso modu laburrean horixe da gertatzen ari dena, eta euskararen erabilera urria dela-eta, irakasleok, hezkuntza komunitateko partaideok eta gurasoak oso kezkatuta gaude aspalditik.
|
|
|
Ordurako euskaraz idazten hasia zen, baina Izagirrek
|
euskara
ia galdu egin zuen urte gutxi batzuk lehenago, 14 urte inguru zela. Ingurune hartan espainiera zen nagusi, eta gazteetako zenbaitek euskaldunak izanagatik ez zuten etxetik kanpo erabiltzen.
|
|
|
Dena dela, bere poemek zeukaten balio berezia: eskuizkribu batean bildu zituen hainbat neurtitz, amodiozkoak gehienbat eta
|
euskarazkoak
ia denak, nahiz eta tarteka erlijiozko batzuk ere izan, eta erdarazkoak ere bai bat edo beste.
|
|
|
Ondorengo zenbakien politika, aldiz, hau izan zen:
|
euskara
ia orrialde guztietan bistaratzea, baina, aldi berean, albiste nagusiak oso oso gutxitan izkiriatzea hizkuntza horretan. Oro har, ia beti herriren bateko kronika labur gisa agertu ohi zen euskara, albiste luze eta mamitsuenak frantsesez jorratzen zituzten bitartean.
|
|
|
(...) Euskara arras gutti erabiltzen, Etxahun hilez geroztik xiberutar bertsolari gehiago ez, euskara komunikabideetan sartzeko lan eskas, ikastoletan orotara 60ren bat haur, eskola publikoetan
|
euskaraz
ia hitz bat ere ez...?
|
|
|
Gainerakoan, egunkari sortu berri hartan atalen izenburuetako batzuk euskaraz zeuden (Bizkaia, Eritziak, Non zer...), baina gero ataletan euretan gaztelania zen nagusi. Hori bai, Ferrerrek agindutako moduan,
|
euskara
ia non nahi ageri zen. Hori bermatzeko, ordea, eskema diglosiko garbia baliatu zuen Eginek zenbait albistetan:
|
|
|
Horra jada sarritan salatu duguna: aldizkari elebidunetan
|
euskara
ia beti dela osagarri, anekdotiko, superflue, bazter hizkuntza; kasik inoiz ez ordea, ezinbesteko, zentral, mintzaira nagusi. Haatik, Lantziriren irudiko, Ipar Euskal Herriko euskara hutsezko kazeta batzuek (edo, euskara hutsezko ez izan arren, abertzale zirenek) beste arazo bat ere bazeukaten:
|
|
2016
|
|
|
...zen kale erabilerako besterekin, Aian horrelako azterketarik ez delako egin orain aurretik, baina ia hamarretik bederatzi (%88) euskaldunak dituen herri baterako, emaitza esanguratsuak direlakoan nago, eta egiten nuen lehen hipotesia berresten dutelakoan, alegia, mintzaldaketaren zantzuak badirela, portzentaje handian egiten delako gaztelaniaz Aiako kale eta leku publikoetan, eta ez delako ikusten
|
euskararen
ia erabateko erabilerarik.
|
|
|
Euskaltzainburuak hasieratik azpimarratu nahi izan zuen Erribera Goikoan bizi diren guraso eta herritarren kemena, izugarrizko meritua dutela azpimarratuz. Gure hizkuntza bultzatzen jarraitzen dute,
|
euskara
ia desagertuta egon den eremu honetan; eta, gainera, Nafarroako legedia kontra zutela egin izan dute hori guztia, gaineratu zuen.
|
|
2017
|
|
|
trebakuntza garaian %55, 2k, etxeko erosketak egiteko orduan %66, 6k eta haurren zaintza uneetan %81, 4k. baina, are gehiago, hiru esparruetan jende kopuru handiena biltzen duen tartea %75 bitarteko erabilera mailarena da: trebakuntzan %39, 7k dio beraren euskararen erabilera oso altua dela, etxeko erosketetan %36, 4k eta haurren zaintzan %44, 1ek (ia erdiak, alegia). azken kasu honetan,
|
euskaraz
ia inoiz egiten ez dutenen kopurua %1, 7koa baino ez da. hala eta guztiz ere, ez da ahaztu behar esparru batzuek lagin txikia dutela (haurren zaintzan n= 59 da, adibidez), eta honek datu horiek zuhurtziaz aztertzea eskatzen du.
|
|
|
" Bai, azkenian jendia dau seguruau erderaz" (H1) ingurune soziolinguistikoa ere ageri da faktore eraginkortzat. iruñean, adibidez,
|
euskara
ia ez dela entzuten aipatu dute, eta oñatin, alegia, erdararen presentzia urria azaleratu da:
|
|
|
" Zorionak Maite! Haurdun zaude!" Esan dio medikuak Maiteri, erabat prefabrikatua irudituko zaion
|
euskara
ia arrotz horretan. Negar malko bat irten zaio bat batean, espero gabe, ekidin ezinik.
|
|
|
Pixkanaka pixkanaka hizkuntzak aurrera egin zuen. Erromatarren garaian,
|
euskarak
ia ia denetarik zeukan: izenak, aditzak, adjetiboak...
|
|
|
227. Ikasle batzuek beste edozein hizkuntza balitz moduan ikasi dute euskara,
|
euskarari
ia baliorik erantsi gabe?. Ane Ortega, Estibaliz Amorrortu, Jone Goirigolzarri, Jacqueline Urla, Euskal hiztun berriak:
|
|
|
Benetan oinarri polita dutela iruditzen zait. Zerbait oso ondo azaldu nahi dutenean, ingelesera jotzen dute eta errazago moldatzen dira, baina
|
euskaraz
ia dena ulertzen dute.
|
|
|
Egile, argitaletxe, produktu mota eta abarren araberako bilaketa zehatzak egin edota sare sozialetarako nahiz esteka gehiagotarako galdu ezin duzuen pasabidea ere bada aipatu ataria.KATALOGOA ZENBAKITAN, 19 edizioa. Euskal Herriko 140 bat udal eta mankomunitateetako Euskara Zerbitzuek parte hartzen dute (Usurbilgoak tartean). Bi edizio ditu katalogoak: paperekoa eta edizio digitala. ale banatu dituzte Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan. Katalogoak
|
euskarazko
ia 6.000 produktu biltzen ditu. urte arteko haur eta gazteei zuzendua. Bi atal nagusi: bat, 0 urte artekoei zuzendua; bestea, 12 urte artekoei.Informazio gehiago:katalogoa.eusTwitter:
|
|
|
" Era berean, webgunetik aldian aldian argitaratzen diren nobedadeen erreferentziak jasotzen dituen buletin elektronikora harpidetzeko formularioa eskaintzen du eta baita paperezko bertsioaren pdf a deskargatzeko manera ere". KATALOGOA ZENBAKITAN, 19 edizioa. Euskal Herriko 140 bat udal eta mankomunitateetako Euskara Zerbitzuek parte hartzen dute (Usurbilgoak tartean). Bi edizio ditu katalogoak: paperekoa eta edizio digitala. ale banatu dituzte Araban, Bizkaian, Gipuzkoan eta Nafarroan. Katalogoak
|
euskarazko
ia 6.000 produktu biltzen ditu. urte arteko haur eta gazteei zuzendua. Bi atal nagusi: bat, 0 urte artekoei zuzendua; bestea, 12 urte artekoei.Informazio gehiago:katalogoa.eusTwitter: https ://twitter.com/KatalogoaEuskaFacebook: https ://www.facebook.com/EuskarazkoProduktuenKatalogoa/, fref= ts
|
|
2018
|
|
|
Eta joera bera errepikatzen denez EAEko hiru Aldundien publizitate banaketetan, aldea are handiagoa da. Beraz, hedabide guztiek jasotzen dute diru publikoa, baina
|
euskarazkoek
ia dena azken zentimoraino justifikatu beharraz gain," subentzionatuak izatearen zama" faltsua gainetik kendu behar dute. Aldiz, gaztelaniazko hedabideek orotara diru publiko gehiago jasotzeaz gain, boteretik gertuen dauden komunikabide hauen bideragarritasun ekonomikoaren sostengu nagusia dira instituzioak, eta horrek boterearekiko bezerokeria harremana ekar diezaieke.
|
|
|
|
Euskara
ia erabat baztertuta egon da orain arte komunikazio klinikotik eta, are gehiago, erregistro klinikoetatik. Hori dela eta, profesionalek hiztegi espezializatuaren garapen edota ezagutza eza aipatu ohi dute euskara erabiltzeko oztopo nagusi modura.
|
|
|
historia adierazten dutenak, ezagutza eta erabilera deskribatzen dutenak (sinkronikoki eta diakronikoki), emaitzen zergatiak edo arrazoiak ematen dituztenak, eta abar; gehienak agertzen dira optimistak, baina batzuk nahiko pesimistak, nik neoni bezala. Artikuluaren egileak, lan edo enpresa munduan
|
Euskarak
ia lekurik ez izatearen arrazoia diruarekin lotzen du, baina galdetuko nuke ea nahikoa den hori esatea, zeren niretzat uste dut ezez. Arrazoiak aurkitzeko, zenbait galdera egin behar diran jakin beharrean gaude, Euskarari buruz, adibidez:
|
|
|
Familiek seme alabak, txiki txikitatik, etorkizunerako prestatzeko bidean jartzen dituzte, seme alaba horiek handitzen direnean bizimodurik bikainena eta lanposturik onena izan dezaten nahi dutelako. Etengabeko prestakuntza horretan euskarak garrantzi txikia du, prestigio txikia du, izan ere, herri administrazioetako lanpostu batzuetan izan ezik,
|
euskarak
ia presentziarik ez duelako, edo oso presentzia eta garrantzi txikia duelako, ekonomiako sektore gehientsuenek sortzen dituzten lanpostuetan. Beste kontu bat izango litzateke, lanpostu bat lortzeko euskara behar beharrezkoa balitz.
|
|
|
Gogoan dut hala ere garai hartan, duela ia berrogei urteko kontuez ari naiz? indarra hartzen ari zirela euskalduntze eta alfabetatze kanpainak, eta niri halako beldur moduko bat ematen zidala alfabetatze kontu horrek guztiz ezjakina nintzelako esparru horretan,
|
euskaraz
ia ezer ere irakurri gabea Arantzazuko egutegiko testu laburrez aparte. Unibertsitateko karrera hautatzeko tenorea iritsi zenerako nik argi nuen literaturarekin zerikusia zeukan zerbait ikasi nahi nuela, eta horretatik gertuen zegoen aukera filologia iruditu zitzaidan.
|
|
2019
|
|
|
izendatu zuena prentsak, lan errefortzuak eskatzeko.
|
Euskararekin
ia harremanik ez duten haurrak eta urtero erabilera datu kaskarragoak eskuratzea. Politikarien gaitasun eza.
|
|
|
Irakaskuntza arautuan ere, ikasle askok motibazio instrumental hutsez ikasten du euskara, eta administrazio guztietan daude euskara ikasi eta, eskatzen zaien maila edo titulua lortu arren, inoiz erabiltzen ez duten pertsonak. Gehienak,
|
euskararekin
ia inolako harremanik ez dutenak.
|
|
|
–Dena den, bada barne arazorik arnasguneetan (ere). Adibidez 30 bat urteko gazte euskaldun batek
|
euskaraz
ia ezer irakurtzen ez duenean. Euskara batuak ez duenez molatzen, ez dute euskaraz nobelarik, Berria edo Argia irakurtzen, holako gauzetarako badute erdara batu moloia betiko periodikoan.
|
|
|
Izan ere, euskararen biziberritze prozesua ezin da ulertu milaka guraso erdaldunek seme alabek ikas zezaten egindako ahalegina gabe, edo milaka erdaldunek euskara ikasten egindako esfortzua gabe. Baina horiekin batera beste erdaldun asko
|
euskararekin
ia inolako harremanik gabe bizi dira, euskararen eta beronen normalizazio prozesuaren inguruko informazio positibo motibagarri gutxi jasotzen dute, eta euskara ikasten hasten badira lanerako eskatzen dietelako da. Multzo honetako pertsona asko dabil euskara ikasten, batez ere EAEko euskaltegietan.
|
|
|
%41, 2k ez dute libururik irakurtzen urte osoan. Elebidunek ohitura gehiago dute liburuak irakurtzeko (6,7 liburu urtean) elebakarrek baino (4,2 liburu), baina
|
euskaraz
ia bat ere ez da irakurtzen (0,9 liburu batez beste).
|
|
|
Atal honetan euskal txiolarien harremanak zeintzuk diren aztertzeari ekin zaio, birtxioetan oinarrituta. Garatutakogazte/ heldu identifikadoreari esker, iragarritako gazte eta helduen harreman sareak argitaratzeko aukera edukikoda, helduekin eta gazteekin talde bana osatuz eta talde bakoitzaren harreman sarea modu independentean landuz.Harreman sareak nola josten diren ikustarazteko,
|
euskarazko
ia 3 milioi birtxio erabiliko dira, 400.448 gazteeidagozkienak eta 2.421.058 helduei dagozkienak. Elkarrekintzen sare bat lortuko da horrela, birtxio bakoitza elkarrekintza bat izanik.
|
|
|
Euskara osotua jatorri desberdineko euskaldunak elkartzen direnean egiten dutena izango litzateke. Eta
|
euskara
ia galdurik dagoen lekuetan, euskaldun berriek euskara bateratu hori ikasiko lukete.
|
|
2020
|
|
|
Bigarrena, birpentsatu 2011z geroztik probaldian dagoen 3L eredua, eta berriro diseinatu: ereduan baino ez da euskaraz ikasten, eta gure ikasleetako askok eskolakoa dute euren
|
euskara
ia bakarra. Lehenengo ikasturteetan euskara hutsean aritu; adinean aurrera egin ahala gaztelania eta ingelesa gehituz joan.
|
|
|
Hala ere, konplexutasun honen barruan, gaztelaniaren erabilera handitzeko joera nagusitzen dela ikusten da. Alde horretatik, ikastolatik kanpoko praktika komunitateetan (eskolaz kanpoko jarduera antolatuetan eta aisialdi ez antolatuan)
|
euskara
ia erabat desagertzen dela argi agertzen den fenomenoa da. (Altuna, 2015:
|
|
2021
|
|
|
‘Euskara’ gai gisa jarrita gainerako bertsolari gehienak euskarari bibaka aritu ziren bitartean hernaniarrak bota zuen bertsoaz ari da Garzia: " Larogei urte gainean ditut/ nago hanketako miñez/ Donostiara etorria naiz/ herren haundia egiñez/ bi bastoirekin txit larri nabil/ pausorik eman eziñez/
|
euskera
ia aztu zait eta/ erderarikan jakin ez/ maixu batekin eskolan laister/ hasi behar det latiñez". Bertsoa bota bitartean bastoiarekin Aitzol seinalatu zuela iritsi da gaurdaino (Dorronsoro eta J.M. Lekuona, 1987:
|
|
|
28.7c Bestalde,
|
euskaraz
ia juntagailu guztiak bi juntagaien artean kokatzen dira, baina intonazio etenari dagokionez, juntagailuak bigarren juntagaiarekin elkartzea da joera nagusia: Ane/ eta Jon15 Baina juntagailuarekin are argiago dirudi:
|
|
|
Espainiar eta frantziar estatuen jazarpen linguizida horrek XX. mendean
|
euskara
ia desagertzeko zorira eraman eta gero, azken mende erdian euskaltzaleok egindako izugarrizko ahaleginari esker euskara galzoritik ateratzea lortu dugu, eta ostutako lurraldeak eta funtzioak neurri batean berreskuratu ditugu. Baina euskarak ez du etorkizuna ziurtaturik, inola ere ez.
|
|
|
Bertan agertzen diren idazle guztiek eman dizkidate aholku baliagarriak, idazteko eta idazten jarraitzeko.
|
Euskaraz
ia ez dira idatzi idazten ikasteko liburu praktikoak, baina, oin oharren batean esan dudan moduan, benetan merezi du Mikel Hernandez Abaituaren Narrazio tailerra (Erein, 2011) lanak.
|
|
|
Haren bidez, arrazionaltasunaren, modernitatearen eta unibertsaltasunaren baliokide den Ilustrazioaren idealak hedatu nahi ditu. Izan ere, Castoreok (1993) erakusten duen moduan,"
|
euskara
ia erabat desagertzen da irakaskuntzatik XIX. mendean zehar, erlijio irakaskuntzaren salbuespenarekin"; betiere Elizak bere gain hartzen duen mailan (Coyos 2018: 3).
|
|
2022
|
|
|
Ez dezagun ahantz, hala ere, eguraldi [egualdi] hitza ere zaharra eta
|
euskara
ia osokoa dela. Ezaguna da Bizkaian errefrau bat, dioena:
|
|
|
Honela, sei parte hartzaileren emaitza batzuk ematera mugatuko gara lan honetan. Honekin guztiarekin ikerketako parte hartzaileek
|
euskara
ia ez dutela erabiltzen Lizarrako beraien egunerokoan ikusi dugu, bai, aldiz, unibertsitatean. Hala, mudak gauzatzeko lagungarriak diren hainbat faktore eta estrategia aurkitu ditugu, baita mudak oztopatzen dituzten faktoreak ere, aipagarriena unibertsitatea delarik.
|
|
|
Pozik joango naiz zurekin. Barkatu
|
euskara
ia ahaztu dudalako. Baina, zure arabiera izugarri ona da!
|
|
|
Koro Muro Harriet argitaletxeko kideak atzo egindako adierazpenak dira, eta esanguratsuak dira emandako datuak: 2021ean 1.033 manga argitaratu ziren gazteleraz, 2.204 frantsesez, eta
|
euskaraz
ia bakar bat ere ez — X Venture Gorputza krisian Erreskate handia argitaratua du Ooso Comics etxeak— Hutsune hori betetzeko asmoz, ildo berri bat aurkeztu dute: Kabe.
|
|
|
Movistar+ eta abar heltzen zaizkigu eskura, etxeko sofaraino. Baina
|
euskara
ia ikusezina da horietan. Erdaren eraginez, erreferentzia kulturalak beste herrialde batzuetakoak dira, eta horrek egundoko eragina du gero gure seme alaben hizkuntza ohituretan eta hizkuntza hautuan.
|
|
2023
|
|
|
Aldarrirako kontzientzia pizgarri bat da, baina institutuan nengoeneko ereduek jarraitzen dute: lagun artean
|
euskara
ia hitz egin ez, eta horren alde manifestatzea.
|
|
|
Filmak eta dokumentalak, audioz deskribatutakoak, gero eta gehiago daude, hizkuntza askotan.
|
Euskaraz
ia ez dago batere.
|
|
|
Hik uste duk gaur egunik aproposena dela halako tabernetara joateko? eta azken hau, noski, bertako" eskualdunek", tartean abertzale anitzek ere bai,
|
euskaraz
ia inoiz egiten ez dutela ez esatearren.
|
|
|
BIGARRENA. Iruñeko Udalak egonkortze prozesua erabili du
|
euskara
ia erabat baztertzeko. Gizarteratzeko Goi Mailako teknikarien lanpostuak izan dira salbuespena (euskara puntuatu baitu, gutxi bazen ere).
|