|
2000
|
|
|
Kulturaren bi izariak? atalean, zabalago azaltzendu kulturaren kontzeptua, horren baitan hizkuntzak zer garrantzia duen azpimarratuz.Ni orokorrean arituko naiz euskal kultura aipatuz, ez
|
euskarari
soilik dagokionean, baizik norbanakoak edo Herri batek naturaren gainean biltzen duen guztia adierazteko.Guztiz bat nator Txillardegik garai hartan adierazitakoekin, baina hizkuntza, gizakiaeta kultura kontzeptuetan azken urte hauetan produkzio handia egin du gizarteak, ezbeti norabide berean, eta uste dut, euskaldunok argiago ikus dezakegula gurean gauregun zein den onena.
|
|
2001
|
|
|
Aurki, esaterako, haurrei zuzenduriko Tinkoren pelikula berria ikusteko parada izango dugu. " Baloia" du izenburua, eta
|
euskaraz
soilik estreinatuko da. Datozen hilabeteotan honako beste pelikula hauek ere estreinatuko dira euskaraz:
|
|
|
Bere eleberriei esker ezaguna den Elvira Lindoren antzerki lan bakarra aukeratu du Hikak. " Oihanaren legea" arekin ikuslego zabal batentzat erakargarria izan daitekeen kontakizuna hautatu nahi izan dute, izan ere, taldeko kide Mikel Laskurainek azaltzen duen moduan, taldearen asmoa produkzio handi bat egitea zen eta" formatu handiko ikuskizun bat
|
euskaraz
soilik egitea ezinezkoa da". Horregatik Huescako Antzerki Ferian estreinatuko dute gazteleraz" Oihanaren legea" ekainaren 26an.
|
|
|
Hurrengo etenaldia Pott() bandakoek egin zuten. Literatura idaztea behar bihurtuz, idazketa horrek ez du beti
|
euskaraz
soilik idatzirikoa esan nahiko.
|
|
|
osoro eta zeharo euskalduna izan. Egia da euskara hortik kanpora eta aski zabalki egiten zela, baina eskualde horretan guztian ez zen
|
euskaraz
soilik egiten: euskararen aldamenean bazegoen beste hizkuntzaren bat.
|
|
|
Erasoa orokorra denez, ez
|
euskararen kontrakoa
soilik, PP eta PSOEren taktikaren atal bat da euren esku ez dituzten botere organoak eskuratzea. Baskongadetako botere organoen kontrako asalto horrek jeltzaleekiko interesak eta zaletasunak dituzten euskaltzaleak uzkurtzen ditu ofizialtasunari eta erasoari aurre egiterakoan.
|
|
|
hamar mila bezero eta hamar mila bezeroren diruak bat batean galtzea ez da gustuko platera izango Sanz Sesma bera buru duen kutxarentzat. Eta kalean egin daitezkeen adierazpen edo manifestazioez gain, ekintza konkretu eta zehatzak bultzatzen jakingo duena (euskaldunik ez, esate baterako, inprimaki elebidunak edo
|
euskaraz
soilik egindakoak eskatuko ez dituenik); euskarak indarkeriarekin zerikusia baduela esaten dutenak argumenturik gabe utziko dituen lobby bat; mediatikoki tinko eta zorrotz lan egingo duen lobby bat; ekimen judizialak aurrera atera ahal izango dituen lobby bat; eraso guztien aurrean aho batez eta segundorik galdu gabe erantzungo duen lobby bat; eta herritarrak euren hizkuntzaren aldeko apustuan bu... Ez naiz oso zalea, baina lobby hau osatu ahal izateko ia derrigorrezkoa iruditzen zait alderdi politiko eta kultur eragile handien inguruan mamitzea lehen urratsa.
|
|
2002
|
|
|
Bestalde, Kutxako bezeroei etxera bidaltzen zaizkien kontu laburpenak eta bestelako gutun estandarrak ia beti bi hizkuntza ofizialetan doaz. Dena den, kutxazain automatikoetan
|
euskara
soilik erabiltzen dutenei automatikoki gutun pertsonalizatuak euskaraz bakarrik bidaltzeko sistema martxan jartzen hasiak dira. Euskadiko Kutxaren bezeroek ere makinetan eragiketak euskaraz egiteko aukera dute, baita sukurtsaletan egin ohi diren eragiketak ere; besteak beste, mailegu bat eskatu, kontu bat ireki edo mailegu baten simulazioa egin.
|
|
|
Izagirre eta R. Saizarbitoria)
|
euskaraz
soilik idazten baitzuten.
|
|
|
Zenbat aldizkari zientifiko
|
euskaraz
soilik
|
|
|
Teknika eta teknologia zientzietan eta osasun zientzietan oso zaila da doktoretza tesi bat
|
euskaraz
soilik egitea eta, batez ere, euskaraz epaitua izatea. Izanere, epaimahaia osatzeko, unibertsitateek eskatzen duten araudia estua baita etaeuskaldunekin betetzeko zaila.
|
|
|
1 Doktoretza tesiak: teknika eta teknologia zientzietan eta osasun zientzietan batez ere, baina baita giza eta gizarte zientzietako jakintza arlo batzuetan ere, oso zaila da doktoretza tesi bat
|
euskaraz
soilik egitea eta, batezere, tesia euskaraz epaitua izateko, euskaldunez osatutako epaimahaia eratzea.
|
|
|
Hori bai, 4 unibertsitate bezala osatuko litzatekeen unibertsitate euskaldun bat planteatzeak, berria eta bereizita, eskolak
|
euskaraz
soilik ematen dituena," euskalduna ez den" Unibertsitate bati kontrajarria, euskal hiztun direnen eta ez direnen arteko gizarte zatiketa areagotzearenarriskua lekarke.
|
|
|
Demagun une batez, iniziatiba pribatuak bultzatua edo gobernuan dauden indar politikoen erabaki batek sortua,
|
euskaraz
soilik aritzen den unibertsitatea eratzen dela. Demagun une batez EHUtik hainbat irakasle pasatzen direla (ia erdia kontratatuak dira, ez funtzionarioak).
|
|
|
Defenditu nahi dudan ideiara hainbat arinen iristeko modua besterik ez da izan. Izan ere
|
euskaraz
soilik arituko zenun ibertsitatea onuragarria izango zenik ez dut uste.
|
|
2007
|
|
|
Pozgarria iruditu zaio zirriborroak ez jasotzea Euskal Herria bi estatutan banatuta dagoela dioen aipamenik. Ez du egokia ikusten Euskal Kultura
|
euskararekin
soilik lotzea eta gaztelania ere euskal kulturarekin lotu beharra adierazi du. Orain aurkeztutako hori PSEk berak Fernando Buesa Hezkuntza sailburu zenetik egindako curriculumen jarraipena dela gaineratu du.
|
|
|
Kulturaren bi izariak? atalean, zabalago azaltzen dukulturaren kontzeptua, horren baitan hizkuntzak zer garrantzi duen azpimarratuz.Hemen orokorrean arituko naiz euskal kulturaz, ez
|
euskarari
soilik dagokionez, baizik eta norbanakoak edo Herri batek naturaren gainean biltzen duen guztiaadierazteko. Guztiz bat nator Txillardegik garai hartan adierazitakoekin, bainahizkuntza, gizakia eta kultura kontzeptuetan azken urte hauetan produkzio handiaegin du gizarteak, ez beti norabide berean, eta uste dut euskaldunok argiago ikusdezakegula gurean gaur egun zer den nagusi.
|
|
|
Euskal Herrian, berriz, espainiar eta euskal taldeekiko identifikazio mailak etxean erabiltzen denhizkuntzaren araberakoak dira. Hala, etxean
|
euskaraz
soilik hitz egiten duten haurrakgehiago identifikatzen dira euskal identitatearekin, eta gaztelaniaz hitz egitendutenak, berriz, gehiago espainiar identitatearekin (Reizabal et al., 2002, 2004). Beste hainbeste egiaztatu da Katalunian (Barrett et al., 1999; Vila et al., 1998).
|
|
2008
|
|
|
%55, 1ek euskara erabili du denboraren erdian edo gehiago Oinez egunaren ibilbidean. Nabarmentzekoa da
|
euskaraz
soilik mintzatu direnen datua; %20, zehazki. (hirugarren ugariena).
|
|
|
El Correo Digital, Diario Vasco, Deia, Gara, Diario de Noticias de Álava eta Noticias de Gipuzkoa.
|
Euskaraz
soilik agertzen diren egunkari digitalak Berria, eta Hitzak dira. Baita Goiena.net (egunkaritzat hartzen badugu, behintzat).
|
|
|
• Telebista ikusterakoan euskararen lekua %53, 6ra igotzen da euskal elebidunak diren (euskaraz erdaraz baino hobeto egiten duten) eta etxean
|
euskaraz
soilik mintzatzen diren eta Euskal Herriaren etorkizuna euskara hutsean nahiko luketen zarauztarren artean. Prentsa idatziaren kasuan, %51, 8koa da zarauztarren sail horretan euskarazko hedabideen erabilera tasa.
|
|
|
Bereziki deigarria gertatzen da, prentsa idatziaren kasuan, etxean euskaraz besterik hitz egiten ez dutenek askoz ere gehiago irakurtzen dutela, gainerakoek baino. Etxean bietara baina nagusiki euskaraz hitz egiten dutenek, euren prentsa kontsumoaren %14, 3 egiten dute euskaraz, eta kopuru hori %36, 3raino igotzen da etxean
|
euskaraz
soilik hitz egiten dutenen kasuan.
|
|
|
Gai horretan sakontzeko asmoz, Euskal Herrian etorkizunean zein hizkuntza hitz egitea nahiko luketen galdetu genien. Emaitzak irakurrita, zarauztarren %39, 6k
|
euskaraz
soilik hitz egitea nahiko lukete; %22, 2k euskaraz gaztelaniaz baino gehiago hitz egitea, eta %35ek bietan berdin hitz egitea. Oso gutxik erantzun zuten, %2, 1ek besterik ez, gaztelaniaz soilik edo gaztelaniaz euskaraz baino gehiago hitz egitea nahiago luketela.
|
|
|
–Baina ez dezagun ahaztu euskara
|
euskaragatik
soilik, besterik gabe, ardatz moduan hartzen badugu, jai daukagula. Guk aspaldi ikasi genian lezio hori.
|
|
|
Eta itzul penarekin batera zientzia eta teknikaren zabalkundea eta osasun zerbitzuak hiritar guztiengana hurbildu izana. Gertaera eta berrikuntza hauek ez dira
|
euskararenak
soilik. Gure inguruko erdaretan euskaran baino tradizio aberatsagoa badute ere, lexiko grafia lanak edo asmo didaktikoa zutenak (higiene liburuak edo ikasleentzako liburuak)
|
|
|
«Ikusten genuen gero ikasleek ezin zutela praktikatu». Ikasleak
|
euskaraz
soilik eskoletan aritzen ziren, handik at oro zen erdaraz. «Euskarak ez zuen prestigiorik, ez kooperatiba munduan ez inon».
|
|
2009
|
|
|
Nafarroako Auzitegi Nagusiak arrazoia eman dio Berako Udalari. Hortaz, amaitutzat ematen da aspaldian hasi zen auzia, Berako Udalak 2008ko urtarrilean eskatu baitzion Nafarroako Gobernuari herriaren izen ofiziala
|
euskarazkoa
soilik izan zedin. Gobernuak, baina, ez zuen eskaera onartu, eta Nafarroako Euskararen Legea urratzen zuela argudiatuta, ezezkoa eman zion Udalari.
|
|
|
Oinarrizko gogoeta izan zen
|
euskaraz
soilik egin behar zela, euskarari espazio osoaren eskaintzeko, bestela betiko topikoetara eroriko zela, eta erortzen zen Radio Adour Navarre, ¸irrati frantses publikoa bezala?. Hona topikoa:
|
|
|
Eraso horrek benetako bi asmo, gutxienez, ezkutuan uzten ditu. Bata, sendagile ona izateko ez dela euskara jakin beharrik denoi sinetsaraztea (jakina, sendagile ona izan daitezke
|
euskaraz
soilik dakiena, frantsesez dakiena, espainolez dakiena eta hirurak dakizkiena; halaber, ingelesez, suedieraz edota swahiliz dakitenek ere oso sendagile onak izan daitezke). Eta bigarrena, helburu politiko kolonialista lortzea; hau da:
|
|
|
Euskara ez da ideologia jakin baten ondare, ez horixe, baina onartuko du Lehendakariak PSNn eta PPn, adibidez, ez dela ondare oso estimatua euskara. Tamalez, euskara ideologizatuta dagoela eta gisa horretako huskeriak esaten dituzte sarrien euskarari ez entzunarena eta ez ikusiarena egin ohi dioten horiek eta
|
euskararekin
soilik ika mika maltzur eta partidistarako gogoratzen diren horiek.
|
|
|
(...) Euskadiko eremua osorik hartzen baldin badugu, eskualde hori ez da inoiz, bi mila urte horietatik gora nik ez dakit zer gertatzen zen? osoro eta zeharo euskalduna izan,(...) eskualde horretan guztian ez zen
|
euskaraz
soilik egiten: euskararen aldamenean bazegoen beste hizkuntzaren bat.
|
|
2010
|
|
|
Euskaldun berriak lotsa galdu behar du, eta" solaskide programa hizkuntza komunitatean integratzeko atea da" aipatu digu programa honen arduradunak. Gure herrian baditugu
|
euskaraz
soilik funtzionatzen duten espazioak eta" horiek eskaintzen dizkiegu solaskideri". Gainera, euskaltegietan eta Jalgin herrian euskaraz dauden ekintzei buruzko informazioa eskainiko da txartel mutuen bitartez," hilabetero aldatuko ditugu, informazio eguneratuarekin".
|
|
|
— Informazioak medioa aukeratzen du:
|
euskaraz
soilik jarduten duten medioek ez dute hainbat iturrirekin gaztelerakoek duten harreman berbera: alderdi politiko, administrazio edota patronalarekin, esaterako.
|
|
|
[Goizueta]... Txiki txikitatik
|
euskaraz
soilik hitzegin didate(...) Oso zaila egiten zait euskaraz dakien norbaitekin gazteleraz edo beste hizkuntzaren batean mintzatzea(...) Hobekien kontrolatzen dudan hizkuntza da euskara eta bera maitatzen erakutsi didate, bai etxean eta baita herrian ere. Euskara maitatze horretan, bizi naizen inguruneak eragin handia izan du, oro har, herrian bertan ere oso estimatua baita hizkuntza hau.
|
|
|
Daitekeena da aipu bera batean latinez eta euskaraz agertzea eta beste batean soilik euskaraz.
|
Euskaraz
soilik datorrenean maiz ez da kurtsibarik baliatzen. Kurtsiba baliatzen du B barrutiko testua zatiak markatzeko ere.
|
|
|
EIREko (Unibertsitatetako euskal irakasleen elkarteak) 2001 urteko Euskal Unibertsitateari buruzko kongresuan, ikerkuntzaren egoera horrela laburtu zen: " Gaur egun, oraindik, oso zaila da doktorego tesi bat
|
euskaraz
soilik egitea eta, batez ere, tesia euskaraz epaitua izateko, euskaldunez osatutako epaimahaia eratzea... oso ikerketa proiektu gutxi burutzen dira euskaraz eta, gainera, euskaldunez osatutako ikerketa taldeak gutxi dira. Hala ere, ikerketa talde euskaldunek lan hizkuntza euskara eduki arren, ikerketa proiektuak beste hizkuntzetan eskatzea eta burutzea oso arrunta da".
|
|
2011
|
|
|
|
Euskaraz
soilik. Estanis Amutxastegi Andoaingo zinegotzia (Gipuzkoa) estatuko SER katean protagonista izan dugu azken hamar egunetan; haren adierazpenak, zuzenekoak zein grabatuak, entzun ahal izan ditugu egunak joan egunak etorri bizkartzainen afera zela eta.
|
|
|
Zer esan zuen ez baizik eta nola esan zuen bihurtu zuten albiste SER katean. Behintzat, estatu osorako emititzen duten orduz orduko albistegi guztietan, Karrerek eta Martin Garitanok euren prentsaurrekoak
|
euskaraz
soilik eman izana azpimarratu zuten. Informazio hori Cristina Heredia kazetariak zabaldu zuen SER Euskaditik estatu osora, harridura tonua erabiliz horretarako.
|
|
|
Orain garai batean baino argiago ikusten du: Euskal Herriko errealitatea ez da
|
euskaraz
soilik, Kaliforniako errealitatea bakarrik ingelesez konta ezin daitekeen bezalatsu, hango chicano kopuru handia dela-eta. –Hori onartu eta abantaila bihurtu; horra zer egin behar den?.
|
|
|
Garai ori ioana da, ta oraingo euskal iakitun gazteek olakorik ezin dezakete egari. Ez dute nai euskeratzaz erderaz ari dan batzarrik, ikaskun mota guzietaz
|
euskeraz
soilik ari diranak baizik. Betoz batzarretara iakitun arrotzak ere.
|
|
|
Aldizkari militantea ez ezik, Zabal aldizkari euskalduna ere bazen, hau da,
|
euskaraz
soilik argitaratzen zen. Garai hartan gertaera hori ez zen normala, besteak beste, Euskara Batua finkaturik ez zegoelako eta horrek idazketari zein irakurketari eragiten zien.
|
|
|
argitaldariarena. Ez daukagu
|
euskerarekin
soilik lan egiten duan argitaldari bat bakarra. Eta euskeraz ezer argitaratu ohi duten editorialek ez dute euskal liburuaren politikarik.
|
|
2012
|
|
|
Gurasoak biak elebidunak izanik, EAEko seme alaben %85ek, Nafarroako %71, 2k eta Iparraldeko %68k
|
euskara
soilik jaso dute. Bestalde, EAEko %7k, Nafarroako %11, 6k eta Iparraldeko %12, 2k euskara eta erdara jaso dute.
|
|
|
EAEko 16 urtetik gorako elebidunak etxean jaso duten hizkuntzaren arabera nolakoak diren aztertuko dugu orain. Elebidunen erdiak baino gehiagok (%51)
|
euskara
soilik jaso dute etxean, hau da, euskaldun zaharrak dira. Elebidunen %12, 3k euskara eta erdara jaso dute, eta jatorrizko elebidunak dira.
|
|
|
Iparraldeko %68k
|
euskara
soilik jaso dute. Bestalde, EAEko %7k, Nafarroako %11, 6k eta
|
|
|
Ikusitako kasuen %80 edo gehiago daude gaztelaniaz. Badira dauden kasu batzuk, eta bakan batzuk dira
|
euskaraz
soilik daudenak. Tiketak, kasu gehienetan, gaztelaniaz daude.
|
|
|
Ikusteko dago, izan ere, bestelako testu tipoetan enuntziatu parentetikoen erabilera bera izango ote dugun. Era berean ikusteko ere dago. Mitxelenak
|
euskaraz
soilik idatzi ez zuenez gero, gaztelaniazko testuetan erabilera egiten duen.
|
|
|
Ikusteko dago, izan ere, bestelako testu tipoetan enuntziatu parentetikoen erabilera bera izango ote dugun. Era berean, ikusteko ere dago. Mitxelenak
|
euskaraz
soilik idatzi ez zuenez gero, gaztelaniazko testuetan zer nolako erabilera egiten duen.
|
|
|
zer da Mitxelenaren idiolektoari dagokiona? Zer da
|
euskarari
soilik dagokiona. Ala autore baten estiloaz nahiz hizkuntzaz harago doa?
|
|
|
euskara 16 urte edo gehiagoko 429.700 pertsonaren lehen hizkuntza izan da: biztanleriaren %17, 5ek
|
euskara
soilik jaso dute etxean (327.775 pertsona) eta %5, 4k euskara eta erdara jaso dute. Etxean euskara soilik jaso duten inkestatuen kopurua euskal elebidunen kopuruarekin konparatzen badugu, galera nabarmena gertatzen dela ikusten da:
|
|
|
biztanleriaren %17, 5ek euskara soilik jaso dute etxean (327.775 pertsona) eta %5, 4k euskara eta erdara jaso dute. Etxean
|
euskara
soilik jaso duten inkestatuen kopurua euskal elebidunen kopuruarekin konparatzen badugu, galera nabarmena gertatzen dela ikusten da: 327.775 pertsonek eduki dute euskara soilik lehen hizkuntza gisa, eta gaur egun 162.614 baino ez dira euskal elebidun (%49, 6).
|
|
2013
|
|
|
Ezinezkoa suertatu zitzaigun, ordea, asmoa bere hartan aurrera eraman, bidean topatutako hainbat zailtasun tarteko. Zailtasunak izan genituen lagunartean euskaraz aritzen diren mutilak lokalizatzeko eta, oro har,
|
euskara
soilik bide kulturaletik jaso ondoren giro informalean erabiltzeko ohitura duten gazteak topatzeko. Ezinezko gertatu zaigunez, euskal kultur taldeekin sekula harremanik izan gabe euskaraz berba egiteko joera dutenak aurkitzea.
|
|
|
Bidean gaude. Epe motzean zikloak
|
euskaraz
soilik aurrera ateratzea espero da. Horretarako matrikulazioa handitzea eta sendotzea genuke.
|
|
2014
|
|
|
Etxean darabilten hizkuntzarekin ere gauza bera gertatzen da, hau da, etxe batean (zehazki aita erdalduna den etxe horretan) bi hizkuntzetan hitz egiten da, baina beste guztietan euskaraz. Lagunartean euskara darabilte guztiek, baina eskolan 3 pertsonek bi hizkuntza erabiltzen dituzten eta besteek
|
euskaraz
soilik hitz egiten dute. Musika bi hizkuntzetan entzuten dute, baita telebista ikusi/ entzun ere.
|
|
|
Orain arte egindako informazio eskaerak, salaketak eta auzi eskaera gehienak kontratazioetan jarritako hizkuntza irizpideen ingurukoak izan dira; baina orain, BERRIAk jakin duenez, beste lau esparrutara behintzat ari dira zabaltzen informazio eskariak eta salaketak: hizkuntza irizpideetara, diru laguntzetara, erabilera planetara eta elebitasun eskaeretara?
|
euskaraz
soilik idatzita dauden testuak ele bitan jartzeko eskatzen hasi da Urkijo?. Udalek eta erakundeek erabilitako hizkuntza irizpideak epaitegietan babestu ahal izateko, txosten baten beharra dago.
|
|
2015
|
|
|
Esan dugunez, nazionalismo honek etekin politikoa atera dio jarrera horri, itxuraz
|
euskararen alde
soilik jo arren, indar ez abertzaleen jarrera askotan anti euskalduna salatu ahal zuen eta. Ez dut esan nahi abertzaleek bilatutako egoera zenik, baizik eta egoera horretako berezitasunaz baliatu dela etekin politikoa ateratzeko; arerioa erraz identifikatuta, nazionalismoaren jokaera argiago geratzen zen eta.
|
|
|
–Prentsa elebidunak halako batez prentsa elebakarra ekarriko zuela uste nuen, hots,
|
euskaraz
soilik argitaratuko zen egunkari bat edo gehiago. Eta halaxe gertatu da, Euskaldunon Egunkariak aspaldi inarrosi baitzituen hegoak.
|
|
|
–Oinarrizko gogoeta izan zen
|
euskaraz
soilik egin behar zela, euskarari espazio osoaren eskaintzeko, bestela betiko topikoetara eroriko zela, eta erortzen zen Radio Adour Navarre, irrati frantses publikoa bezala?. Hona topikoa:
|
|
|
Edo euskara izan liteke, nahi baduzu, eta nahi baduzu soilik, etorkizunez kargaturiko arma bat, hark emango dizkigulako, eta hark soilik, mundua aldatzeko behar ditugun aditz guztiak (eta, ondoren, hura edertzeko adjektiboak).
|
Euskarak
soilik ekar diezagukeelako duintasuna, ezinbestean euskararen eskutik ekarri ditugulako gurera arnasarik gabe uzteraino itotzen ez gaituzten lanbideak, emakumerik hiltzen ez duten gizonak, esna amesten duten pertsonak. Euskararen eskutik etorriko dira edo, ohar gaitezen behingoz, ez dira inola ere etorriko.
|
|
|
Baina, aldi berean, uste dut beste gako bat (edo batzuk) badagoela horrez aparte, eta ez nuke esango alderdikeriarik eza edo molde bereko bertsolariak nagusitu izana izan denik arrazoi nagusia. Nik esango nuke bertsolaritza euskaldun aktiboenek (dena esaten hasita, ezker abertzalekoak gehienak) oso berea sentitu dutela, eta, aregehiago, bakarrik berea sentitu dutela, zinema ez bezala; esklusiboki euskaldunena, alegia (antzeko zerbait gertatzen ari
|
da
euskaraz soilik egin diren antzerki obrekin: Errautsak, etab.). Esan nahi baita, sinbolo identitarioen faltan, kultur adierazpide soil bainoago, identitate ikur bihurtu da bertsozaleentzat, bertsozale berrientzat bereziki:
|
|
2016
|
|
|
Lutxo Egiak 30 egun
|
euskaraz
soilik hitz egiten pasa zituen Bilbon. ‘Bi lingual:
|
|
|
Konplexua baino gehiago ezjakintasuna dela esango nuke, irudipena beren seme alabak Aiatik kanpo gaizki moldatuko direla. Gaztelaniaz motel dabiltzala
|
euskara
soilik egiten dutelako. Baina batak ez du bestea kentzen.
|
|
|
• Egia da euskararen erabilera portzentaje txikiagoak direla guraso gazte gehien ibiltzen den eskola inguru eta jolastokian, baina elkarrizketa gutxitxo entzun ditut eskola inguruan, ondorio handirik ateratzeko; jolastokian elkarrizketa gehiago entzun ditut, eta beraz, ondorio argiagoak atera litezke beharbada:
|
euskaraz
soilik %50 entzun dut eta gaztelaniaz %36 pasa. Hor, badirudi baiezta daitekeela hipotesia.
|
|
|
Ez du berdintasuna urratzen horrek».Udal legearen kontraBada aipatzeko beste kontu bat ere PSE EEren txostenean. Euskararen inguruko adostasuna «apurtu» nahi izatea leporatu die alderdi abertzaleei, besteak beste udal legea aipatuz, modua jarri du udal barruko jarduna
|
euskaraz
soilik egiteko, eta, hala, euskarazko akten auzia bideratu du?. Bi ohar.
|
|
|
Bestetik, gogoan izatekoa da PSE EEk berak babestutako eta hainbestetan goratutako 1982ko legeak ere bazuela horrelako puntu bat? 8.3 artikulua: arnasguneetan
|
euskara
soilik erabil daiteke herritarren eskubideei kalterik egiten ez bazaie?. Espainiako Auzitegi Konstituzionalak baliogabetu zuen, Espainiako Gobernuak helegitea aurkeztu eta gero, oraingoak ere salaketa jartzeko asmoa azaldu du?.
|
|
|
Gazteekin beste bide bat urratzeko asmoa ageri da, ikusita ezagutza ia erabatekoa dela: 30 urtetik beherakoei
|
euskaraz
soilik igorriko dizkiete agiriak bost urte baino lehen.Neurri horiek ez diete kalterik egingo erdaldunei. Bezeroek eskatzen badute harremanak euskaraz ez izatea, aukera edukiko dute gaztelaniaz egiteko.
|
|
|
Helburua publiko zabala bati zuzendua ez delarik. Mendigurenentzat profesionaltasunak diru iturri handiak eskatzen ditu, publiko zabala, ikusgarriak
|
euskaraz
soilik ematearen proiektua baztertzen duena. Taularatzea erdaraz pentsatu behar da ere.
|
|
|
Hau da Hegoaldean gertatu, Ipar Euskal Herrian antzezlari bakar batzuk profesional arlora pasa dira, talderik ez dago
|
euskaraz
soilik aritzeko profesional arlora pasa denik. Une desberdinak badaudela erran behar da.
|
|
|
Hasiera batean, beraz,
|
euskaraz
soilik egiteko helburua zuen, baina dialektoaren argudioa aipatzen du, mugatua sentitzen baitzen kanpoan ulertua izateko eta bere obra kanpoan erakusteko.
|
|
|
3 Hirugarrenik, eta guztietan zailen, euskaraz egiten, eta
|
euskaraz
soilik, gure herrian euskara jakin behar lukeen guztiarekin, horrek stress/ distress soziala eragingo badigu ere. Hartuko ote du EHEk bere gain atal honetako ardura ere?
|
|
|
Ez da gai izan Super Bat ikusiz hezi ginen belaunaldiari eusteko ere. Eta guk, umetan, telebista
|
euskaraz
soilik mintzo zela uste genuen.
|
|
2017
|
|
|
3 urte bete arte lehen hizkuntza
|
euskara
soilik izan dutenen euskararen erabilera%
|
|
|
Euskararen batez besteko erabilera osos, lehen hizkuntzaren arabera(%). lehen hizkuntzaren kasuan aurrekoetan baino argiago ikusten dira aldeak: 3 urte bete arte lehen hizkuntza
|
euskara
soilik izan dutenen euskararen erabilera %50, 5ekoa da; euskara eta erdara izan dutenena, berriz, %36, 8koa (ia 15 puntuko aldea); eta, azkenik, lehen hizkuntza erdara izan dutenena, %32, 9koa. kasu honetan ere aldeak estatistikoki adierazgarriak dira %95eko konfiantza mailarekin; hau da, lehen hizkuntzaren eta euskararen erabileraren artean harremana dago. hala eta guztiz ere, aurrekoetan esan b...
|
|
|
...ean kasu, bertako hizkuntzak maila berean jartzeak, hizkuntza gutxituari egiten dio kalte, huraxe erabiltzeko eszenatokiak murritzagoak direla esan beharrik ez baitago. larriago oraindik hizkuntza gutxituak trabak jasan behar dituela onartu eta, hala ere, hautu pertsonalera subordinatzen badugu. ikasleak kulturalki euskalduntzat identifikatzen diren arren, euren identitate etnolinguistikoa ez dute
|
euskararekin
soilik lotu, gaztelerarekin zein euskararekin lotzen dute euren identitate etniko eta kulturala. hala ere, eztabaidak aurrera eta atzera egin du, ideiak nahasiz eta diskurtso landurik ere agertu gabe. gai honetan sakontzeko aurrera begira elkarrizketa fokatua egitea komenigarria izan daiteke, teknika hau interesgarria izan daitekelako gai bereziak lantzeko eta datu kuantitatiboen azpian ezkutatze...
|
|
|
Ikasleak kulturalki euskalduntzat identifikatzen diren arren, euren identitate etnolinguistikoa ez dute
|
euskararekin
soilik lotu, gaztelerarekin zein euskararekin lotzen dute euren identitate etniko eta kulturala. euskal kultura ere definitzen saiatu dira eta euskaraz egindakoa euskal kulturaren parte dela argi badute ere, beste hizkuntzetan egindakoaren sailkapenean zalantzagarriak izan dira jasotako erantzunak, inolako ideia argirik azaldu gabe. euskara ikasteko motibazioen inguruan, ikasleek etxean ez bada, ... Txepetxen hizkuntza ikaskuntzaren teoriaren (Sánchez Carrión, 1987) ibilbide naturala jarraitu dute beraz ikasleek, euskara ikasteko berezko motibazioa izanik. hala ere, ikasle batek aipatu du egungo gizartean irakasle izateko euskarak duen garrantzia. baieztapen horren atzean, gardner eta lambert en (1959) motibazio instrumentala ikus daiteke. laburbilduz, etorkizuneko irakasle izango diren ikasleek euskararen inguruan diskurtso garbirik ez dutela esango genuke. euskara gustuko dutela bai, familiarekin edo lagunekin lotzen dutela bai, baina gazteleraren parean jarri dute bertoko hizkuntza, nahiz eta gaztelerarekin identifikatzen ez direla baieztatzen duten.
|
|
|
Ama euskalduna zen, Zeanuritik etorri baitzen Laudiora bizitzera, 13 urterekin. Gogorra izan zen berarentzat,
|
euskaraz
soilik zekielako eta herrian gaztelaniaz hitz egiten zelako gehienbat. Nire aita hemengoa zen, eta ez zekien euskaraz hitz egiten, baina berak derrigortu gintuen euskaraz ikastera.
|
|
|
Kakotxen artean eta aho txikiarekin hobe, euskal antzerkia loraldi batean dagoela ematen du. Sortu dira sare berriak,
|
euskaraz
soilik sortutako antzezlanak taularatzen ditugu, istorio propioak, lengoaia berriak, sentimenduz eta emozioz beteak, estetika ezberdinen proposamenak, ikusleengan arrastoa uzten dutenak, azken finean. Auzokideari gomendatzen dizkiogun lanak dira, baina tentuz ez bagabiltza galdu egin ditzakegunak, begiak zabaldu eta ixten ditugunerako obra horiek taulatik desagertu daitezke-eta.
|
|
|
bigarren uzta dugu! Xedea, euskal hiztunei euskara baliatzeko guneak eskaintzea,
|
euskaraz
soilik bizitzeko aukera bat eta euskal sorkuntza artistikoa hedatu eta partekatzea dira. ELEPIKA elkar ezagutzeko gomita bat da, partekatzeko, loturak sortzeko, arnasa hartzeko parentesia bat euskaraz bere zentzu guzia har dezan.
|
|
2018
|
|
|
— Gradua
|
euskaraz
soilik edo eleaniztunean eskaintzea, euskaldunen kopurua handitzeko, dirudi duelako, gaur egun Osakidetzaren gabezia batzuk nabariak direla aspaldiko ikasle euskaldunen kopuru urriagatik.
|
|
|
Pasarteko bigarren puntuaren bukaeratik hasita, gutxitan azpimarratzen den ideia bat jo duzu begiz: hau da, euskararen egoera zinez zertan den jakin nahi duenak, ezin dio
|
euskarari
soilik begiratu, erdararen estatus soziolinguistikoari ere so egin behar dio. Bi hizkuntzen arteko dialektika soziolinguistikoaz eta politikoaz mintzo ez zaigun diskurtsoa ez da sinesgarria.
|
|
|
Beraz, gurean denetarik dago:
|
euskaraz
soilik idazten duen jendea, soilik erdaraz idazten duena, eta, noizean behin, mugak apurtzen dituzten idazleak ere bai bietan aritzen baitira; esaterako, jarraitzaile fidelak ditu Aingeru Epaltzak Diario de Noticiasen idazten duen zutabeak. Orain arte, euskal idazleak aipatu ditugu, baina nafar poesia aipatu dugularik, argi dago bi munduak elkartzeko ahaleginak egin direla eta erdal idazle batzuk ere aipatu ditugula, zeharka bada ere:
|
|
2019
|
|
|
euskaldunak beste jarrera batekin hartzen du euskaraz mintzo den etorkina. Inklusiorako aterako giltza da. eta hau,
|
euskararekin
soilik gertatzen da, balio gehigarri bat euskarak duena, bere historia, testuinguru eta maitasun sortzaile izatetik. Giltza da euskal kulturan barneratzeko, plus bat:
|
|
|
Ehunekoak ez dira asko aldatu 25 urteotan. %3, 8 dira
|
euskara
soilik jaso dutenak etxean (1991n bezala) eta %3, 2 euskara eta erdara jaso dutenak. Dena dela, adinaren arabera aztertuz gero, datuak positiboagoak dira, 1624 urte bitartekoen artean, %7, 8 eta %9, 5 baitira, hurrenez hurren.
|
|
|
|
Euskaraz
soilik
|
|
|
Oso konplikatua da, neurri handi batean nire apustua euskaraz lan egitea delako. Nafarra izanda
|
euskaraz
soilik sortu nahi izatea soilik kristoren traba da, baina bide horretan jarraitu nahi dut. Kulturak ez dauka laguntza handirik, euskarazko antzerkiak emanaldiak ateratzea oso zaila dauka, orduan, nondik generatzen dut nik dirua hurrengo ekoizpen baterako?
|
|
2020
|
|
|
Zergatik jarri nahi dute errekurtsoa basko espainol erradikalenek? Euskaldun batzuk harremanak administrazioarekin euskaraz izateak ez ditu kezkatzen, kezkatzen dituena da euskal administrazioetako teknikariek lana euskaraz egiteak, eta euren arteko harremanak
|
euskaraz
soilik izateak. Zergatik?
|
|
|
Baina laster bukatuko du bidea obrak, Ziarrustaren ustez; udazken aldera, ziurrenik. Azaldu zuenez,
|
euskaraz
soilik aritzen da taldea, «Balmasedatik Muskildiraino doan merkatu txikia» da haiena, eta ikuskizunak «berehala iraungitzen» zaizkie. «Guk ate guztiak jotzen ditugu, baina errealitatea da antzoki guztiek ez dutela euskaraz programatzen; eta, gero, euskaraz programatzen dutenen artean, logikoa den bezala, batzuek aukeratzen zaituzte eta beste batzuek ez».
|
|
|
Garai hobeak etorri arte bertan behera utzi?
|
Euskara
soilik da hizkuntza presentzialki bada. Delako physical/ social distancing a33 izango al da euskara sustatzen jarraitzeko traba?
|
|
|
Militantziak markatzen zituen 90eko hamarkadan gure aukerak; nola ekidin, bada, galdera hura? “Zergatik ez duzu
|
euskaraz
soilik idazten? ”. Zergatik bai?
|
|
|
Bertako nagusiak, Ernestok, esana zidan berriki, ron botila baten laguntzaz solasean ematen genituen gaupasa ugarietako batean: “Ez duzu pentsatu
|
euskaraz
soilik idaztea? ”. Galderak barrenak inarrosi zizkidan eta ez nion berehalakoan erantzun, baina luzaz eduki nuen haren harra tripetan sarturik.
|
|
2021
|
|
|
Pertsona heldu batzuek
|
euskaraz
soilik hitz egiten dute. Eta euskaraz hitz egiten ez badakizu ezin zara haiekin harremanetan izan.
|
|
|
Are gehiago euskal kulturaren transmisioaren kasuan, bere kontzeptualizazioak eta ezaugarritzeak konplexutasun handiko eztabaidak pizten dituenean: Euskal Herrian ekoizten dena ote den;
|
euskaraz
soilik ekoizten dena ote den; euskaldunek euskaradunek, noski erdaretan ekoitzitakoa ote den; hitzezkoak ez bestelako adierazpideak oinarri dituzten ekoizpenak zer ote diren; ekoizpena vs prozesu artistikoa, eta abar luze bat.
|
|
|
Ihesean etengabe ibiltzeko premia islatzen du nire ustez, eta kartzelan dagoen txoko edo territorio libre bakarrenetakoa hizkuntza dela, euskara, justuki dela konturatzen zara. Eta, ihesaldi horretan, nolabaiteko lasaitasuna lortzen denerako, zenbait funtzionariok euskara ikasita edo hizkuntza ulertzen hasita daudela ohartuta, territorio libre berriak topatzen segitzeko beharrak adierazi nahi dutena, ez
|
euskaraz
soilik, alderantziz ere hasten dira esaten presoak. Era berean, hotza eta nekea sorrarazten dit testu honek, ez hotz edo neke fisikoa edo erreala, baina presoek sentitu dezaketenarekin enpatizatzera eramaten nau.
|
|
|
Ez, horrenbeste, definizio baten beharra egon daitekeelako, baizik eta zatitutako euskal irakaskuntzek identitate horren eraikuntzari ekiteko euren ekintza pedagogikoa bideratzen lagunduko dien zenbait gida-lerro zedarritzeak sinergia konbergenteak sor ditzakeelako. Izan ere, Goikoetxeak (in Azurmendi, 2017: 62) zehazten duenez, euskaldun izatea ez da eratortzen gauza bat egin edo edukitzetik soilik, hau da, ez euskalduna ez du
|
euskarak
soilik definitzen," identitate kultural, sozial eta politikoa delako", eta" praktika eta diskurtso kontrajarrien ondorioz sortzen diren ohitura (material eta sinboliko) gatazkatsuetatik" eraikitzen da. Edonola ere, gure iritzirako, hor hizkuntzak, eta horrekin batera, euskararekiko kontzientziak, jarrerak eta motibazioak erdigunea hartu luke, dela euskal kulturaren subjektu izateko, dela euskal kulturari buruzko diskurtso horretan parte hartzaile izateko, hizkuntzak dituen gainerako funtzio kognitibo diskurtsiboez jabetzeaz gain, noski.
|
|
|
Adibide bat jartzearren, atsekabez ikusi ohi ditut pilotari euskaldunak elkarrizketak gaztelaniaz erantzuten, erdarazko euskal telebistarentzako direla argudiatuz. Norgehiagokak
|
euskaraz
soilik eman ohi dituzte, eta, beraz, ez ote lituzkete interesatuek elkarrizketa labur horiek euskaraz ulertuko?
|
|
|
Aizpurua, ETAko militante historikoa, Burgosko auzian zigortua eta kartzelan egona, hitz jario bero eta sentituaren jabea zen (eta da). Herri Batasuneko Mahai Nazionaleko partaide gisa mintzatu zen,
|
euskaraz
soilik. Herria bildua zela seme bat agurtzeko, ohoratzeko eta eskertzeko erran zuen; haren ustez, Pototo Galarraga" bakearen aldeko gudaria" zen, zeren eta" egiazko bakerik ez baita Euskadin izango askatasunik gabe edo soberania nazionalik gabe".
|
|
2022
|
|
|
Rubio etxeko zaintzaile egoiliarra da, eta zaintzen duen pertsonarekin harremana izateko beharrak bultzatuta hasi zen euskara ikasten. " Zaintzen nuen emakumeak ez zekien gazteleraz, eta
|
euskaraz
soilik hitz egiten zuen. Hori dela eta, zailtasunak nituen berarekin harremantzeko.
|
|
|
Bertsoa leku orotarikoetara ekarriz, euskararen presentzia ere zabaldu ohi da. Etxetik eta ikastolatik kanpo
|
euskaraz
soilik bizitzeko esparru bat gehiago sortzen du herrian, herrietan. Bertsozaletuz, jendea euskaltzaletu egiten da eta, egiteko lana oraindik handia dela badakigun arren, azken urteetan bertsolaritzak hartu duen leku gero eta handiagoa nabarmena da.
|
|
|
Espainiako 276/ 2007 Errege Dekretuak, ordea, ez du baimentzen ingelesa lanpostu publiko baterako baldintza orokor gisa ezartzea —gaztelania edo
|
euskara
soilik izan daitezke eskakizun— Gimenok aitortu du Hezkuntza Departamentuak bi urte daramatzala Espainiako Gobernuarekin negoziatzen, baina «ezinezkoa» izan dela PAIk berezkoa duen ezegonkortasun hori konpontzeko bide bat adostea eta, hortaz, lege propio bat egitea dela konponbide bakarra, «autogobernua baliatuta». Era horretan, ordea, Nafarroako Gobernuaren deialdietan lanpostua lortzen duten irakasleek zerrenda bereizia osatuko lukete, herrialderako soilik.
|
|
|
Duela urte batzuk, plataforma bat sortu zuten hedabideetan agertu ohi diren lagun batzuek, euskaraz dakien jendeari euskal komunikabideetan adierazpenak
|
euskaraz
soilik egitea eskatzeko, eta izan zuen nolabaiteko eragina. Kazetariak elkarrizketatu euskaldunari bi hizkuntzatan erantzuteko eskatutakoan, euskaraz bakarrik ihardetsiko zuela esango zion elkarrizketatuak kazetariari.
|