|
2010
|
|
|
" kultura horren [iparramerikarra] osagai nagusiak hauexek dira: hizkuntza ingelesa, kristautasuna, konpromiso erlijiosoa, legearen inperioaren kontzeptua gobernarien erantzukizuna eta gizabanakoen eskubideak batera hartzen dituenaeta indibidualismoaren balore protestanteak, lanaren etika eta gizakiek zerua lurrean eraikitzeko ahalmena eta beharra
|
dutelako
ustea".
|
|
|
Walzerrek konfederazioaren hauskortasuna azpimarratzen du, aldaketa demografikoek, estrategikoek edo kanpo eraginek edozein momentutan statu quo a hankaz gora jartzen
|
dutelako
. Estatu nazionalak, halaber, azkenaldian egoera bertsuetan bizi dira, azpiratutako nazioek baliabide gehiago izan arren.
|
|
|
Honek ere egoneza sortzen du, irizpide zilegiak ad infinitum zabaltzen baititu. Eszeptizismoa edo postmodernitatea bezalako aukeren arteko batean sartuz gero, Rawlsen asmoaren porrota dator, moralaren ezintasunera edo erlatibismo moralera eramaten
|
dutelako
. Rawlsek moral normatiboan sinesten du, eta eszeptizismoak eta postmodernitateak ez dute honelako moralik bideratzen.
|
|
|
Esan dizut nola dagoen aita. Eta orain are eta haserreago dago guardiek bere denuntzia aintzat hartu ez
|
dutelako
". Martinek bizkar gainetik pasa zion besoa.
|
|
|
Angel eta Marcelino Martini laguntzera joan dira. Eta Obabatik alde egiteko edozein aitzakia bilatzen
|
dutelako
, horregatik ere bai."" Zer nahi dute. Madrilen konbate bat antolatu?" Ez nintzen osotoro jabetzen.
|
|
|
" Esan zidan Adelak. Tximeleta batzuen bila etorri omen dira liburu bat egin nahi
|
dutelako
. Oso jende formala omen da."
|
|
|
Hain zuzen ere, Irantzu maitea, errealitate gordin honek erakusten du zure ahalegina oso ongi kokaturik legokeela gure kooperatiba munduan, kooperatibistek berez osatzen
|
dutelako
talde konpaktatua" egiazko" arrazoien arabera lana eta ekonomiaeta ez" hizkuntza komunitate espiritual" bezalako esoterismoak direla medio!
|
|
|
Ahizpa dira, guraso marokoarrenak, ez dakit hemen edo han jaioak. Nagusia orain hasi da zapiarekin, hilekoa jaisten zaienetik eraman behar izaten
|
dutelako
.
|
|
|
Augurio txarra berehala lotu nuen Irantzuk erakutsi ohi duen aldarte ilunarekin Iruñetik datorren bakoitzean, gurasoek eta ahizpak ez
|
dutelako
begi onez jotzen gure harremana eta horrek mikaztu egiten du Irantzu.
|
|
|
Nafarroako jendea oso ergela iruditu zaigu azken bi aste hauetan, eta beren mintzaira ulertezina. Ez dute ulertzengaztelania ona, berezko hizkuntza
|
dutelako
, oso arrotza. Ikasi dudan espainol apurrak, beraz, ez dit balio eta gormututasunera mugatuta nago, zeinu eta keinu egitera".
|
|
|
Erdaldun mingain latzak orain zenbait urte, euskara gaztetzerik ez baitzuten uste: Alegiña aundiak txit egin dituzte, galduko
|
dutelako
bañan ezin dute.
|
|
|
Bi hitzez: ekintza militante baten testuinguruan, bozkatua izan zen panfleto elebidun baten banatzeari eza ematen dute, euskarak nazka sor lezakeelako jende batzuen baitan eta euskararen berezitasunarengatik manipulazio bat sentitzen
|
dutelako
itzultze horretan. LH k terrorista ez garelako justifikazio beharra ez du onartzen, ez du ikusten jende anitzen ama hizkuntza erabiltzean berezitasuna non den, mugimendua tolerantziaren alde bada behar luketela beren ingurukoei aplikatu lehenik.
|
|
|
Ttipi, apal, baztertu eta gaizki ikusiek? Edo betidanik boterean izan diren familien umeek eta gaur egun ere deliberatzaileei hurbil daudenek, kritika gure artean ezin
|
dutelako
jasan apezen denborako Arkadian bezala. Noiztenka, unibertsitateko lan txar batek" deskubritzen" du denbora batean toberak gaixtoak izan zirela, eta esplikatzen digute guk ez baginaki bezala.
|
|
|
Erdaldunei euskararen erranaraztea antzerki apustu ederra bada ere ez du ulermena laguntzen. Baina uste dut bazuela gatu horrek beste buztanik, lurraren jabetzarekin lotzekoa zela, menturaz; eta gaia utziko dugu beste noizbait zulatzeko, Borobila kontsumismoaren garaian ahantzia
|
dutelako
ia denek, jokalariek barne, eta Hegiri pena ematen badio ere. Berriz harira jiteko, paradoxa hori atzematen da beti hemengo antzokietatik ateratzean:
|
|
|
Baina orain hiltzeko atarian gara eta eztabaidatu behar da iritzi guziak mahaian direlarik, ez du balio belaunaldi baten buruan erratea" banakien". Ez dute, gainera, instituzio horiek oro arranguratzerik, kultur mundua buztana ausikitzen duen sugea da eta egileek eskutan jaten diete, beti beren iritziz gutxiegi hunkitzen badute ere, instituziorik gabe ezin
|
dutelako
deus egin. Hau hola da, herriak bere kultur herritartasuna abandonatu duelako, goretexez beztitzeko eta mendira joateko.
|
|
|
Chimeres taldeak zergatik muntatzen du Bertold Brechten Kaukasiar kreazko borobila? Problema
|
dutelako
lurraren jabegoarekin. Erraten zaielako Biarritzen ez direla bertakoak?
|
|
|
817. Nomadak dira, paradoxaz, bertan geratzen direlako. Mortu hartatik eta bizimodu gaitz hartatik alde egiten ez
|
dutelako
.
|
|
|
San Tomas Aquinokoaren arabera, naturaz gaindikoa eta arrazoimenaz gaindikoa da erlijiozko egia, baina ez" irrazionala". Fedezko misterioak ezin dira arrazoimen hutsez konprenitu, baina ez arrazoiaren kontrakoak direlako, baizik alderantziz, arrazoimena osatzen
|
dutelako
.
|
|
|
Magreb, Sahara eta Sahel aldean bizi dira batez ere, baina Europan ere bai. Kalkuluak baizik ez dira, komunitate amazigek ez
|
dutelako
entitate" estatalik" ez" estatistikorik". Amazigek ez dute nazio propiorik eraiki eta, ezinbestean zein nahita, estatu nazional berrien partaide suertatu dira.
|
|
|
" unibertsoaren harrapariak dira eta, jadanik mundu guzia hondatu dutenean, lurrik gehiago ez dutenean, itsasoari begira geratzen dira. Etsaia aberatsa bada diruzaleak dira, etsaia pobrea bada handiusteak, eta ez dira aseko ez Sortaldearekin, ez Sartaldearekin, aberastasuna nahi
|
dutelako
eta pobrezia irrikatzen dutelako aldi berean. Inperioa deitzen diote lapurtzeari, hiltzeari, zakuratzeari, izen faltsua erabilirik, eta bakea deitzen diote dena basamortu bihurtzeari". 1210
|
|
|
" unibertsoaren harrapariak dira eta, jadanik mundu guzia hondatu dutenean, lurrik gehiago ez dutenean, itsasoari begira geratzen dira. Etsaia aberatsa bada diruzaleak dira, etsaia pobrea bada handiusteak, eta ez dira aseko ez Sortaldearekin, ez Sartaldearekin, aberastasuna nahi dutelako eta pobrezia irrikatzen
|
dutelako
aldi berean. Inperioa deitzen diote lapurtzeari, hiltzeari, zakuratzeari, izen faltsua erabilirik, eta bakea deitzen diote dena basamortu bihurtzeari". 1210
|
|
|
Jende multzo desberdinak dira, baina elkarren osagarriak, boterearen aspektu desberdinen kaltea ezagutzen
|
dutelako
. Bata bestearen egia konprenitzeko gauza dira, egoera berean daudelako, estatua neutrala ez dela jakiteko abagunean.
|
|
|
Miguel de Unamunoren" herri umeak", Europako zibilizazioak baztertu dituen herri zaharrak dira, gogo berriarekin azalduko baitira historian. Umeak dira, berrien inozentziarekin, bizitza aurretik
|
dutelako
.
|
|
|
" (Zenzura ipiñi
|
dutelako
, emendik aurera agintariak bidaltzen dituzten beriak bakarik eman genitzake)".
|
|
|
Afrikatik etxerakoa euren poltsikotik ordaindu behar izan
|
dutelako
dago ernegaturik berri-emailea:
|
|
|
" Arrifeko jendearen grina ez da sortu bakarrik beren kanposantuko lurra profanatua ikusi
|
dutelako
gotorleku espainola eraiki denean, edo Amerika hainbeste erdeinatu zuen Alarcon hark kantatu zuen gerla zela eta mendeku hartzeagatik, edo beren harkaitza kanpotar alferrez libre ikusteko aiher menderakaitzagatik. Morojende guziaren artean, eta Afrika iparraldean, gero eta indar gehiagorekin ari da zabaltzen, oldarka, fedea buruan, bata bestearekin elkartzeko ideia, pribilejiatuentzat eta koldarrentzat bakarrik dagoena itzalirik, lurralde horiek zanpatzen dituzten herrien kontra, jaun faltsu, frantsestu, inperialista eta moroerriko olanoen besotik, edertasuna eta duintasuna mendetan findu diren lurralde horiek, arrazaren gorpuaren gainetik, zatitzen eta banatzen baitituzte.
|
|
|
Ikufamk gaiztoak zirela, baioneta labanez edonoren eztarria ebakitzeko gauza direla kontatuz izutzen zituzten tuaregek umeak. IkufarrOk madarikatuak direla pentsatu zuten, eta sartalderantz begira egiten
|
dutelako
otoitz, sortalderantz makurtuta egin beharrean. Akafar hori bereziki zitala zen, gainera, ez baitzuen seme alabarik izan nahi.422
|
|
|
Gehienentzat, herrialde barreiatu horiek ez dute nazio estatu bihurtzeko posibilitaterik. Sakabanatuegi daudelako geografia aldetik, eta horretarako baliabiderik ez
|
dutelako
sozioekonomia aldetik. Multzo amazig bakoitzak suertatu zaion nazio estatuan nolabaiteko autonomia bilatu lukeela pentsatzen da.
|
|
|
Euskaldunak edo berbereak identitate kolektiboa
|
dutelako
diferenteak direla uste dute batzuek; euskaldun eta berbere batzuek ere bai. Baina alderantzizkoa benetakoagoa da:
|
|
|
Baina alderantzizkoa benetakoagoa da: identitate kolektiboa
|
dutelako
dira euskaldunak eta berbereak beste guzien antzekoak.
|
|
|
Voltaire, karta sorta errepublikanoko erregea. propioa nahi
|
dutelako
estigmatizatzen dira. Zehatzago esanda, nazio estatu propioa nahi duten euskaldunak estigmatizatzen dira.
|
|
|
Gizarte bizimodua politikoki antolatzeko eskubidea duela, ez arrazoi bitxi eta handik honakoengatik, baizik eta sinpleki, herritar partikular eta komunitate legez, nahi duelako. Euskaldunek, espainolen eta besteen antzera, eskubideak izateko eskubidea
|
dutelako
.
|
|
|
" Argi eta garbi esan behar da arraza hobeek eskubideak dituztela arraza atzeratuen aldean. Errepikatuko dut arraza hobeek eskubidea dutela, eginbeharra
|
dutelako
. Arraza hobeek arraza atzeratuak zibilizatzeko eginbeharra dute". 78 Erretolika zibilizatorio hori kultura orokor bihurtu zen XIX. mendearen amaiera orduko.
|
|
|
Hauek ere al barbar150 deitu zieten bertakoei eta al barbariia haien hizkuntzari. ...en etimologia arabiartzat zuen Abderraman ibn Khaldunek, jakina, ‘marmarrean jardun’ edo ‘modu ulertezinean hitz egin’ adierazten zuen berberat15 arabierazko aditzetik zetorrelakoan.152 Ibn Khaldun, 1332 urtean Tunisian jaiotako kronista eta historialari arabiarrak, berbereen hizkera berezia zela idatzi zuen, beste hizkuntzetatik zeharo desberdina, eta modu arraroan hitz egiten
|
dutelako
deitzen zaiela berbere.
|
|
|
Eta soroak dituztenek, uztaren ehuneko 10 ordaindu behar dute. [...] Baina gobernu batzuek askozaz zerga gehiago eskatzen dute, jende asko dabil Afrikan zer jan eta zer jantzi ez daukana, hainbeste zerga ordaindu behar izan
|
dutelako
. Jende eskolatu eta zintzorik ez dago gobernuko jendea ezagutu nahi duenik, ez dute haiekin afaldu ez haien oparirik hartu nahi.
|
|
|
Bere aita eta ama harriturik eta zoriontsu daude, Ukalik berriro etxean
|
dutelako
!
|
|
2011
|
|
|
Gertatzen da zenbait aldiz oiloek mihian baitituzte bixika batzu zintzurra hartua dutenean eta ahosabaia ere bai. Orduan mozten bazaie mihiaren mokoa pipita
|
dutelako
estakuruan, zauri hura gaitzak hartzen du, bertze guztiak baino nekeago izanen baita sendatzeko. Holakotan sendatu ustez gaitza emendatzen baizik ez diogu.
|
|
|
Jordi Pujol Kataluniako presidente ohiak azpiegituren garrantzia azpimarratzen du haren memoria liburuan. Deus gehitu ez balu, ideia ez litzateke nabarmentzeko modukoa, politikari guztiek bere egiten
|
dutelako
. Ondorengo azalpenak egiten du, nire ustetan, azpimarragarri:
|
|
|
Hiztegi eta entziklopediak ere azpiegiturak dira. Errepideak beharrezkoak dira, industria bultzatu, gizakiak hurbildu eta aberastasuna sortzen
|
dutelako
. Arrazoi beragatik behar ditugu hiztegi eta entziklopediak ere, idazle, itzultzaile eta ikertzaileen lana errazten dutelako".
|
|
|
Errepideak beharrezkoak dira, industria bultzatu, gizakiak hurbildu eta aberastasuna sortzen dutelako. Arrazoi beragatik behar ditugu hiztegi eta entziklopediak ere, idazle, itzultzaile eta ikertzaileen lana errazten
|
dutelako
".
|
|
|
Politika ogibide izan aurretik, Pujol banku jabeak hainbat kultur ekimen bultzatu zituen, horien artean katalanez idatziriko lehenbiziko entziklopedia. Esperientziak erakutsia bazekien etekin handirik gabeko negozioak izanagatik, behar beharrezkoak direla, diruz neurtzen ez den bestelako aberastasuna sortzen
|
dutelako
. Azpiegiturez solasean hasi eta kultura porlanaren maila berean jartzen duen agintariak, nire ustez, ohorezko aipamena luke politikarien entziklopedian.
|
|
|
Zuzenean kalteturik sentitu dena alde batera utzita, jabetu diren irakurleak bihotz onekoak izaten dira, hutsak barkatu egiten dituzte presaren ondorio direlakoan. Agian, Karl Krausek kazetarien aurka idatzitako aforismo liburua irakurri ez
|
dutelako
. Izan ere, aipaturiko idazleak errana dakigu azkar amaitu beharrak kazetariari hobeki idazten laguntzen diola:
|
|
|
Zenbait albiste funtsezko testuingururik gabe argitaratu dira, horrek dramatismo eta koherentzia kenduko liekeelako. Eta erabilitako hitzetatik asko, nahita, emozio zirrara eragiten
|
dutelako
aukeratu dira, zehaztasuna alde batera utzita. Halaber, erreportaje anitz zenbait enpresaren iragarkiak lortzeko argitaratu dira".
|
|
|
Kazetaritzan aritutako guztiek dakitenez, elkarrizketatuen artean ere denetarik dago, normala den bezala: batzuk etorri handikoak dira, hiztun onak, ideiak argi izateaz gain, zuzen hitz egiten
|
dutelako
; beste batzuk, berriz, ez dira bi esaldi jarraian esateko gauza, ideiak nahastu egiten dituzte, hizkuntzari sekulako ostikoak ematen dizkiote.
|
|
|
etortzekoak ziren telebistakoak ez dira heldu. Iruñera deitu du, eta ordu erdi barru iritsiko direla esan diote, inguruko herriren batean egin beharreko grabazioa uste baino beranduago amaitu
|
dutelako
.
|
|
|
Freud ere barre algaren aldeko sutsua izan genuen, haren esanetan barneko energia txarra kentzen
|
dutelako
. Medikuntza ikerketak aitzina egin ahala, aipaturikoak zuzenak zirela frogatu da.
|
|
|
Gaur egun, tamalez, kontserbadoreen utopia gailentzen ari zaigu. Eta haiena badakizue zein den, mundua mundu denetik ere bakarra izan
|
dutelako
: utopiarik gabeko gizartearen utopian sinestaraztea.
|
|
|
Ondorengo kapituluetan askoz modu partikularragoan lotuko gatzaizkio gai honi, gurean inon ez bezalako garrantzia eta indarra izan duelako. Ez bakarrik kantari askok poetengana jotzen
|
dutelako
bere kantetarako letren bila. Berez poesiak duen alderdi musikalarentzat gure kantariek belarri fina izan dute, eta horrek eragin zuzena izan du berez esparru txikiko genero batek poesiak alegiaguregan izan duen zabalkundean.
|
|
|
" Ideia utopiko guztien marrazkiek elkarrekin komunean dutena, bere sinplekeria da[...] hain dira pobreak utopikoek irudikatzen dituzten ametsak, arbuioa sorrarazten digutela hasieratik[.] eta gero, mesfidantza. [.] [Eta hori da,] utopikoek munduaren duten irudia eta errealitatea, urrutiko antzik baino ez
|
dutelako
[.]
|
|
|
Bizitzaren konplexutasuna mesprezatu egiten
|
dutelako
. Gizabanakoaren duten ideia erabat laua eta sinplea da".
|
|
|
Kontua da pare bat egun edo daramatela biek haserre eta muturtuta. Autoan ere nik eseri behar izan dut bi horien erdian, ez
|
dutelako
eseri nahi izan bata bestearen ondoan. Chantal eseri da aurreko eserlekuan, Jeanne gidariaren ondoan, eta ni atzean beste bi horiek bananduz.
|
|
|
Ba, oso erraza: modu batean idatzi eta beste modu batean ahoskatzen
|
dutelako
hitz hori.
|
|
|
Ikusten duzue, beraz, hitz bakar batek zenbat konplikazio eta buruhauste ekar ditzakeen hizkuntza batetik bestera salto egiterakoan. Imajinatu, bestela, zer nolako nahaste—borrastea izango litzatekeen zu, esate baterako, Italiako herri batean biziko bazina eta etxean esaten dizutela joateko izkinako dendara eta makarroiak ekartzeko, kilo bat, bazkaria prestatzen hasi behar
|
dutelako
.
|
|
|
Bai, esan zuen Marcok, nire ustez PCIko militante esanguratsuen kontra joko dute orain, ziurrenik, gu oraindik ez gaituztelako kokatzen. PCI jokoz kanpo utzi nahi dute, noski, baina azken finean, gurekin bukatu nahi
|
dutelako
da, iraultzaren edozein itxaropenekin bukatu nahi dutelako. 45ean egin zuten moduan, gaineratu zuen Giovannik, orain berdin egin nahi dute eta, horregatik, itsasontzi berean daude hainbeste arratoi.
|
|
|
Bai, esan zuen Marcok, nire ustez PCIko militante esanguratsuen kontra joko dute orain, ziurrenik, gu oraindik ez gaituztelako kokatzen. PCI jokoz kanpo utzi nahi dute, noski, baina azken finean, gurekin bukatu nahi dutelako da, iraultzaren edozein itxaropenekin bukatu nahi
|
dutelako
. 45ean egin zuten moduan, gaineratu zuen Giovannik, orain berdin egin nahi dute eta, horregatik, itsasontzi berean daude hainbeste arratoi.
|
|
|
Anderson Benedictek zioen herriak eta nazioak herri eta nazio direla beren burua asmatu edo imajinatzen
|
dutelako
. Harago joanez, herriak eta nazioak kanpokoek asmatzen dituztelako dira herri edo nazio.
|
|
|
Eleberrietan euskaldunak hiztun agertzen dira: euskaraz mintzatzen direlako edo erdara traketsa egiten
|
dutelako
. Pertsonaietariko batzuk, gainera, euskara ikasi dute eta horrela agertzen dira liburuetan barrena.
|
|
|
Oso gaztetan zen, ongi oroitzen naiz aipamen batek zure bidetik hiri zaharrera eraman gintuenekoa han gure zentzuak trabatuak geldituz eta arima trabatua betirako, Antonio, hotz egiten zuen antzinako apirila hartan eta berriagoa zen orduan mundua, zure lerro bakoitzak irakaspen bat zekarkigun agian aspalditik gure gizatasunaren zoruan zegoena baina oraindik osoki ohartu ez ginelarik, behar izaten
|
dutelako
errekai guztiek bere logelditik esnaraziko dituen ikusmen harrituaren sua.
|
|
2012
|
|
|
Eta haietan ezinbestekoak dira, haien muina baitira, norbait egiten gaituzten harreman sozialak. Harreman horiek ez dira norberaren ingurukoak, ez daude kanpoan, norberarenak dira, norbera osatzen
|
dutelako
. Psikismoa, esango dut labur, soziala da.
|
|
|
Elkarte sinbolikoa eta elkarrekintza gauza bera da, eskuarki kultura deritzoguna. Han sortzen dira gizakiak, eta ez dakite zer izan daitekeen handik kanpo, errealitate gordin horrekin ez baitute inoiz inolako kontakturik izan, baina zerbait dela sinesten dute beste talde edo beste kulturaren bat ezagutzen
|
dutelako
, eta beste horretan errusinola nachtigall, eostig edo bubul delako. Agidanez, hitzez harago bada zerbait.
|
|
|
Alabaina klase arteko borrokek bestera zuzendu zuten nazio estatua, gutxienez Europako partean. Batetik, klase kategoria zabal hartuta, gerra horiek estatua publikoagoa egin
|
dutelako
, jende gehiagok lortu dutelako estatuaren ezagutza eta horrela ere jende horiek hitzarmen piskosoziala sinatu dutelako estatuarekin. Baina, bestetik, klaseen gerrak baketzeko, estatuak zerbitzu emaile bihurtu zirelako, zerbitzu haien bidez kohesioa sendotzen zelakoan; horrela, klase, estamentu edota herrien gainetik, nazioaren ongizate gizartea eraiki nahi izan zuten.
|
|
|
Alabaina klase arteko borrokek bestera zuzendu zuten nazio estatua, gutxienez Europako partean. Batetik, klase kategoria zabal hartuta, gerra horiek estatua publikoagoa egin dutelako, jende gehiagok lortu
|
dutelako
estatuaren ezagutza eta horrela ere jende horiek hitzarmen piskosoziala sinatu dutelako estatuarekin. Baina, bestetik, klaseen gerrak baketzeko, estatuak zerbitzu emaile bihurtu zirelako, zerbitzu haien bidez kohesioa sendotzen zelakoan; horrela, klase, estamentu edota herrien gainetik, nazioaren ongizate gizartea eraiki nahi izan zuten.
|
|
|
Alabaina klase arteko borrokek bestera zuzendu zuten nazio estatua, gutxienez Europako partean. Batetik, klase kategoria zabal hartuta, gerra horiek estatua publikoagoa egin dutelako, jende gehiagok lortu dutelako estatuaren ezagutza eta horrela ere jende horiek hitzarmen piskosoziala sinatu
|
dutelako
estatuarekin. Baina, bestetik, klaseen gerrak baketzeko, estatuak zerbitzu emaile bihurtu zirelako, zerbitzu haien bidez kohesioa sendotzen zelakoan; horrela, klase, estamentu edota herrien gainetik, nazioaren ongizate gizartea eraiki nahi izan zuten.
|
|
|
Zergatik postmodernoa? Gehien bat, hango biztanleek lotura komun bakarra
|
dutelako
: komuna ez elaboratzeko gogoa.
|
|
|
Zergatik? Jende arteko elkarrekintza gutxitzen
|
dutelako
, pertsonen arteko halabeharrezko harremanak murrizten dituztelako eta gatazka psikosozialak uxatzen dituztelako. Halako irakaspenek bere baitan itxitako sasi subjektua sendoagotzen dute.
|
|
|
Lekutxo bat lortu du gurasoon bizitzan hipotesi higienikoak. Gutxi asko, hipotesi hark zera dio, gaitz alergiko eta beste gaixotasun autoimmuneak hazi direla haurtzaroan umeek kontaktu gutxi
|
dutelako
agente mikrobiotikoekin. Brometan kontsideratu dugu seme alaben onerako, zikinetan ibilarazi genituzkeela.
|
|
|
Karga gaitasun minimoa dute, estimulazio psikosozial ahul eta kontrolatu baten bidez hazi eta hezi direlako. Horrexegatik dituzte defentsa psikiko ahul ahulak, ez
|
dutelako
jende arteko gatazkak aurrera eramateko ahalmenik. Horren ordez zernahi gisako araudiek zurrundurik bizi beharra dute.
|
|
|
Zergatik? Bada momentu horretan, ikasgelan, unibertsitateak eransten didan autoritatea zalantzan ezartzen ez
|
dutelako
; ni autoritate horren bozeramailea (porteparole) naizelako; hizkuntza lacandarrean, hau da, unibertsitateak (Beste nagusiak) nire bitartez hitz egiten duelako prestatu didan (edo nik maileguan hartu diodan) faloaren bitartez. Emazteak, orduan, harritu egin ninduen esan nahi nuena ulertu zuela baieztatzeko bat batean ahiztaz hitz egiten hasi zenean:
|
|
|
Aro triste eta latza, noski, galdu dutenentzat. Bizirik geratu diren askok eta askok orduan ezagutzen
|
dutelako
gerra horren bigarren aurpegi izugarria: kartzela, deportazioa, exilioa edota ezkutuko bizimodu isileko eta beti larria.
|
|
|
Asko irakurri izan dira Pio Barojaren nobelak, eta oraindik ere irakurle mordoa du Donostian jaiotako idazleak. Horrekin batera, beti ibili da polemika eta eztabaida sutsua idazle horren inguruan, berak esandakoak eta idatzitakoak horretarako bide dezente eman
|
dutelako
(bere garaikide izan zen Miguel Unamuno bilbotarrak ere eman du eztabaidarako motibo nahiko, Barojak bezalaxe, baina diferentzia batekin, egun Unamunoren obrak ez ditu ia inork irakurtzen eta, aitzitik, Barojaren nobelak etengabe irakurtzen dira). Horrekin lotuta esan beharra dago Barojaren nobelak erruz berrargitaratzen diren bezala kaleratzen direla maiz berari buruzko ikerketak, tesiak eta iritzi liburuak.
|
|
|
Materiales para una Historia de la Literatura Vasca en Navarra (Pamiela argitaletxea). Eta bertan (Nafarroan euskal idazlerik inoiz ez dela izan defendatzen dutenen harridurarako) seiehun izen (bai, 600) azaltzen dira, denak nafarrak, denak euskal literaturarekin lotuak denek euskaraz egin
|
dutelako
lan mendeetan zehar. Liburuak egileak egindako lan nekoso eta sakona erakusten digu eta gainera hala behar zelako kasu honetan behintzatgaztelaniaz dago idatzita hemendik aurrera inork ez dezan esan ezjakintasunak edota utzikeriak bultzatuta egin dutela egindakoa.
|
|
|
Joandako astean izan dira, urtero bezala, Hautaprobak edo Selektibitateko azterketak eta, beti bezala, urduritasuna nagusitu da ikasleengan. Aurten gehiago gainera, sistema berria jarri
|
dutelako
martxan. Selektibitatea 1979an sortu zuten; aurten ere epaimahaiko izatea suertatu zait.
|
|
|
Gurera etorri bisitan eta, krisi ekonomikoa gaitzat harturik, hizketan hasi gara. Ez dela inoren desgraziekin pozten, hori da esan didan lehen gauza, are gutxiago Europa osoan nozitzen ari garen krisi latz honen ondorioekin, baina norbait izorratzekotan izorra daitezela greziarrak, ondo merezita
|
dutelako
hori eta gehiago ere. Istilu izugarria dago euren artean lur puska handi bat dela medio.
|
|
|
Mugak eta mugarriak, denak txukun eta ordenan paratzen dituztenak. Kartografiak landaguneak eta hiriguneak ezberdintzen ditu, espazio fisikoak ezagutzeko eta azaltzeko premia
|
dutelako
oraindik bertakoek.
|
|
|
Badakit, eta hori diot poemen erro noblea eta sakona direlako eta baieztatzen
|
dutelako
, aldeko, haien izaria. Gainerakoa, egiatan, ez da ezpada huskeria.
|
|
2013
|
|
|
Badakit ezin dela aldatu denboraren geziaren noranzkoa gibelerantz bidaiatze aldera, fisikaren legeen kontra eta maitasunaren eta beldurraren ohituren alde; badakit gizaki geldo bat inoiz ez dagoela geldirik, ustez zuzena eta uniformea den higidura bakartia beste indar sumagaitz batzuek ukitzen, igurzten, urratzen, higatzen
|
dutelako
.
|
|
|
2. Hiztegi ez den hiztegi honek testu azpian begiratzen duten irakurleak ditu gogoko, ahazten ez
|
dutelako
iceberg batean ikusten ez diren 9 atalak direla, ikusten ez badira ere, hura moldatu eta eusten dutenak. Paradoxa, ironia edo satira arbuiatzen ez dituzten irakurleak.
|
|
|
Zergatik kezka hori? Hiztun komunitatearen garabiderako proiektu estrategiko gehienek osagai delikatua
|
dutelako
, familia politiko abertzale bat edo bestearentzat susmoak sor ditzakeelako lehiakidearen mesederako izan ote litezkeen, eta gai hauek" estatu gai" moduan blindatzeko sakoneko akordio politiko bat lortu ezean, bide erdian geratuko direlako. Edo, hobeto esanda, sortu gabe.
|
|
|
Eta berrehun gazte formatu eta engaiatuk, bi hamarraldi beranduago gune eragileetan asko eragiten
|
dutelako
. Are gehiago berrehun horiek beste ehunka batzuk badituzte atzetik antzeko oinarrizko iparrekin, eta milaka batzuk norabide horretan.
|
|
|
Munduko esparru akademiko zabal eta sakonetan, zergatik ez dute sortzen edo erabiltzen hizkuntzen dinamiken gramatikarik? Ez
|
dutelako
behar.
|
|
|
Eta hala izanik ere, duelako iparrorratza eramaten, orratza gradu batzuen barruan angeluan dantzan ibiliko bada ere, urduri bezala. Iparrorratz gabe, etorkizun ikuspegi lausorik gabe, amets txiki konkretuek eta estrategiek ez
|
dutelako
hatsik.
|
|
|
Hiru boluntarioak, Dendaribaitako Iruña, Tarazonako Ergobi eta Oxinbeltzeko Laket, ohi bezala seta gori gorian agertu dira plazan, nahiz bakoitza bere zaldi gainean etorri. Suminduta datoz beren bidaiak eta ahaleginak ez
|
dutelako
ezertarako balio izan eta, gainera, ilargirik ezean gaizki ibili omen dira itzuleran, bidean galduta. Bi mutilek elkarri botatzen dizkiote porrotaren erruak eztabaida bizian, baina Kokoherriko esamesa maltzurrek diotenez, Ergobi eta Laket lehian dabiltza aspaldi Iruñarekin zeharo maitemindurik biak.
|
|
|
—Jakintzak bere sogunetik erakusten diguna da zeruak eta lurrak elkar ukitzen
|
dutelako
karelaren itxura begi ninietako hipnosia bezalakoa dela bota du Jakineltzeko ordezkari arranditsuak. Hobe genuke gaurko ahalegin zoro hau berehala bertan behera utzi eta batez ere inori ez aipatu; bereziki, Hostape elbarriaren heriotza arakatzera Kanpoherritik justiziako arduradunak etorriko baldin balira.
|
|
|
Lasai zaitez, gizona. Hipnosiarekin, berriz, begi niniekin bezala gertatzen zaigu; zeru lurrak karelean ekar ukitzen
|
dutelako
itxura ematen digute begi niniek, eta itxura egiazko itxura da.
|
|
|
Isilune sakon eta deserosoa gauzatu da sukaldean. Alde batetik Xonio gorri gorri jarri dela nabarmena delako, nahiz ez litekeen igar lotsagatik ala amorruagatik ote den, eta, bestalde, apaizaren hitzek areagotu egin
|
dutelako
jankin mina.
|
|
|
Zer habil orain aitzakia eta maitzakia? eta gainera jaurtiki zaizkio erasokor Hitzontzi, Jakineltze eta Ustepuxikakoak, harroturik baitabiltza aise irabaziko
|
dutelako
ustean. Bozka dezagun behingoan aldarrikatu dute ozenki.
|
|
2014
|
|
|
Hiritar gehienek uste dute poetak dragoietan sinesten duela, baso dudatsuetan barna dragoi bila larriturik ikusi
|
dutelako
. Baina poeta dragoiak daudela entzun dueneko eremuetara ateratzen bada, paperen zuriuneetan dabiltzan izakiei dagozkien izenen bila baizik ez da abiatu.
|
|
|
Arazoa da maskarada Zuberotar guzien artedrama dela. Ezin dira herri batzuk maskaradatik bota UMP bozkatzen
|
dutelako
, atzerakoiak direlako eta hori ehizaren praktikak du neurtzen edo 4x4entzako afizioak. Maskarada bankable baten egiteko.
|
|
|
Miseriari akats guziak lotzen zaizkio. Dibortziatzen da hainbeste orain gazteek ez
|
dutelako
aski lanik egiten, beti ausagailuak gogoan eta zangoa altxaturik kurri ibiltzeko eta gero sos eskasetik makurtzea eta hala te.
|
|
|
Edo eskatzen, ez badira ebasten ahal, esnea eta arroltzeak. Camping carren jabeak" hezkunde nazionaleko" erretretatuak dira gehienak, dekonatzen dut, supermerkatuen parkingetan egoten dira orain, jatekoa hor baita, eta hola ez
|
dutelako
aparkalekua ordaintzen, jokoa baita bakantzak kitorik ukaitea. Tsiganoen bizi moldeak ez nau xokatzen.
|
|
|
Baina jujeek bere buruarekin arreñamendu ttipiak badituzte. Joanes Etxebarria laugarren uzten dute Muskildin txapelketako bere saio hoberenaren ondotik, norman kantatzen
|
dutelako
Hiriartek eta Barrosok, baina salako ezin ulertuaren ondotik ondoko saioan konpontzen dute hori guzia. Har finaleko Joanesen bertsoak, errimak ez dira errimak, bertsolariaren araudian, asonantziak baizik.
|
|
|
Ez erranarekin dut arazo handiena, hau esentziala delako bertsolaritzarekin hartzen den plazerean eta, noski, ez da hau kontabilizatzen ahal onerako edo txarrerako, ez
|
dutelako
denek gauza bera ulertzen. Aski zahar diren horiek oroituko dira Sorozabal eta Euskitzek ukan zuten gai hartaz:
|
|
|
Edo ebanjelista da mezua, apez batena: dohatsu zozoak arrazoi
|
dutelako
hondarrean.
|
|
|
Hau geroago jinen da apezen botere absolutuarekin. Jatorrizko sisteman ez dira dantzan ari ez
|
dutelako
behar. Toka eta nokak ezberdintzen duen bezala, rolak eta betebeharrak biziki bereiziak dira sexuaren arabera.
|
|
|
Ikuskizun horiek ez dute baliorik? Utzi behar dira derrepente, antzerkiaren sakratua lardaskatzen
|
dutelako
–Ez dut nik zentsurarako bokaziorik batere.
|
|
|
Ez dakit imajinatzen duzuenez galarrotsak bezalako tresna bat holako kasko hutsen esku. Errota zilatze, harriak leihoetan, ez batere gaizki jujatzen
|
dutelako
zuen bizi moldea, jelos direlako baizik, edo eneatzen mozkorrak direlarik eta gauak nonbait pasatu behar. Horretan geldituko gara, eta araiz ulertzen duzue bi soseko galarrotsa horiek zer diren badakidala... barnetik.
|
|
|
Aipatu kasu gehienetan lana baino ez dela esan ohi dute; hau da, harreman homosexualak bekatu diren neurrian, kontzientzia txarra eta erru sentimendua ekiditeko, lana baino ez dela esaten dute. Ez dago, hala ere, sentimendu homofobikorik holakoetan, emakumezkora murriztuak direla sentitu ohi
|
dutelako
; eta, hortxe dago arazoa. Egiten dutena, beraz, bizirauteko baino ez dute egiten, beharragatik.
|
|
|
Taper sexak emakumeen arteko bilkura bati erreferentzia egiten dio; ez edozelako bilkura, ostera, sexualitatearen inguruko kurtsoak eta informazioa jasotzeaz gain hamaika gailu ezberdin erosteko aukera
|
dutelako
. Amua kurtsoak dira —hori baita, funtsean, bildutakoek nahi dutena:
|
|
|
Sexualitatea, erotismoa eta pornografia modan omen daude berriz ere, horiek guztiak gizakia bera bezain zaharrak diren arren. Modan daudela edo hiru horien garaia bizi dugula esatera ausartzen baldin bagara ez da aurretik holakorik egon ez delako, inondik inora, egun berebiziko garrantzia
|
dutelako
baizik, bereziki nabarmentzen direlako.
|
|
|
Bigarrenik, krisi ekonomikoak zeharo kezkatzen gaitu, ez bakarrik norberak sufritu behar duelako, norberarekin batera ingurukoek ere sufritzen amaituko
|
dutelako
. Langabezian geratzeak, adibidez, ez du eragina pertsona bakar batengan, pertsona horrengan eta bere ardurapekoengan eragiten baitu ezinbestean.
|