|
2000
|
|
|
Beharbada fonetismora hurbildu gara, distantzia handia dagoelako 40 urtetik gorako jendearekin, horiek eskolatuta
|
daudelako
baina ez euskaraz. Herri aldizkarietan joera izan da esaten direnetara ahalik eta gehien hurbiltzea horrela errazago irakurtzen dutelako, baina hori ez da horrela.
|
|
|
EHk bere azken abstentziora bideratu gura ditu; EAJ eta EA lehena nagusiki, ezker abertzaleko erakarri nahian ari dira. Seguruenik, jeltzaleek EHko erakartzeko ahalmenean egongo da Gipuzkoako lehen indarra EAJ edo PSE EE izatea, inkesten arabera biak
|
daudelako
puntu baten gorabeheran. Araban ez da zalantzarik, PP nagusituko da samur, areago joan den astean UAk bere botoa PPri eman dionean; lehen ere hala izango zen seguruenik, baina orain estatalisten arteko hitzezko neutraltasuna apurtu dute foralistek.
|
|
|
Orain arte ez zeuden babestuta trikuharriak eta gainerakoak. Trikuharriak eta, erraz galtzen diren ondarea da, menditan zabalduta
|
daudelako
. Gaurko mendietan lan handiak egiten dira, makina zahar asko dabil hor bueltaka, pista asko irekitzen dira.
|
|
|
Orain udalek badakite zer daukaten eta zer nolako babesa eman behar zaien. Hori dela-eta lehendabizi Diputazioaren bitartez, basozainekin egin dugu programa bat, ondare horretatik hurbilen beraiek
|
daudelako
. Megalitoz megalito joango gara non dauden erakustera, leku horiek babesteko.
|
|
|
Zestoakoa, Paleolitoko arteari buruzkoa izango da, batez ere. Historiaurrea ere aipatuko da noski, batez ere inguruko aurrehistoria, aztarnategi asko
|
daudelako
han, hasi Paleolitotik, Irikaitzetik eta zutarriak ere badaude. Burdin Aroko herriska bat azaldu da orain Azkoitia eta Azpeitia artean.
|
|
|
Horren baitan, emakumearen desamodio istorioa kontatuko da. " Martin bere kuttuna ezin da hitzordura azaldu faxistak jakinaren gainean
|
daudelako
. Maitasun hura inoiz gauzatu ez bazen ere, zenbait urteren buruan, azken agerraldian dagoen afari meriendan elkartuko dira biak" dio Mitxel Gorrotxategik.
|
|
|
Ez nuen inolaz ere espero historiaz eta Frantzia eta Espainia artean izan omen zen guduan Nafarroa eta Gaztelaren arteko harremanak inork ez aipatzerik. Ez nuen inolaz ere uste bakearen aldeko heziketan ejerzito eta indarkeria guztien aurka altxatzen diren herrietan, mugatik gertu
|
daudelako
" herriska globala" aldarrikatzen den herrietan garaipen militar batek honelako sua piztuko zuenik.
|
|
|
Epe ertainerako proiektuen artean, emisio nagusia Jaizkibeletik egitea nahi da, inguruko antena gehienak honi begira
|
daudelako
eta Oarso TBren antena nagusia eta emisio zentrua, aldiz, San Markosen dagoelako: " Batzuekin eta besteekin hizketan egon gara eta aukera hori egokia dela ikusten dugu, baina oso garestia denez, epe ertainera egiteko aurreikusi dugu".
|
|
|
Gehienez ere errezetak zabaltzen dituzte, eta gero ikuslea euren bezeroa izango da. Idazleak ez dira horretara ausartzen, ez
|
daudelako
oso seguru euren buruarekin, edo...
|
|
|
Hau nola sinetsi daiteke? Eta sinetsi daiteke dabilen ahots bakarra komunikabideetan sinetsi bezala dabilelako, eta orduan posmoderniak dakarren ideologien desegitearen teoria hori hainbeste zabaltzea esplikatu liteke bakarrik komunikabideetan lorito funtzioa betetzen duten asko
|
daudelako
. Niretzako, adibidez, momentu honetan euskal gatazkari dagokionez gatazkaren elementu indartsuenetariko bat komunikabideak eurak dira, salbuespen txiki txiki batzuk ezik.
|
|
|
Honen aurrean Euskal Irratien erantzuna berehalakoa izan da, batetik euskal hautetsiei erabaki hori ez onartzeko eskatuz eta bestetik erabakia bertan behera uzteko presioari ekinez, irrati hauek egindako lanaren ostean ez
|
daudelako
diru gutxiago onartzeko prest. Artikulu hau bukatu aurreko informazioaren arabera Euskal Irratiak ek hilaren 14an programazio berezia aireratu zuen.
|
|
|
Canoren aburuz," batasun handiko liburua egin digu oraingoan, bai gaiaren aldetik bai formalki barne hari askorekin jositako hiriaren fresko zabal bezain ederra." (Jakin 101) Batasun hori" batak besteari deitzen dion ipuin kateatuz osaturik
|
daudelako
" (Jakin 101) lortu du. Izan ere, narrazio hauek gerra zibila bukatu eta gaur arte hiriak jasan duen aldaketaren lekukotza eskaintzen digute.
|
|
|
Urtuella eta Udarbe. " hurbil, Bizkaian
|
daudelako
biak; urrun, etengabeko aldakuntzek bien arteko zubi iragangaitza eraikiz joango delako." (Egan 48) Honela, herri bakoitzaren egoera zerbaiten adierazle litzateke: " Udarbe dugu tradizioa eta euskaltasuna adierazten dituen nekazal herria.
|
|
|
Felipe Juaristik dioen modura," liburuaren lirismoa pertsonaiei ere kutsatu zaie, lausotzeraino batzuetan. Irrealak dirudite, ez errealitatetik kanpo
|
daudelako
, errealitatearen eta fantasiaren artean aise dabiltzalako baizik" (El Diario Vasco). Haatik, gure aburuz, pertsonaien arteko lokarria bere buruak suntsipenera eramateko duten joera da.
|
|
|
Hori bai, Hego Euskal Herriko datu globalak guk kalkulatuditugu, CIESen 1999ko lehen olatuko datuak erabilita.DEIA, EL PERIODICO DE ALAVA eta GARAren kasuan, ez dago OJDren daturik. Lehen bienkasuan kontrol sistema horretatik kanpo
|
daudelako
eta, GARAri dagokionez, sortu berria izanik, aztertuaizateko beharrrezkoa zen denbora bete ez duelako. Hiruren kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta handiak lortu gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere DEIArenean ere.
|
|
|
Mendian, esaterako, aukera dute; baina ezda egiten. Mehatxuak
|
daudelako
, oztopoak aterpeetan eta abar. Salatu egin beharda, jendea beldurtu egin baita horren aurrean; babes ofiziala behar dute.
|
|
|
Iturri instituzionalek eta agentziek hedabideen antolakera burokratiko antzekoa dute eta beraien arteko, hots, iturri instituzional/ agentzien eta hedabideen arteko dependentzia izugarria dago. Esaterako, irratilari orok dakien bezala, asteburuetan informazio jarioa hagitz baxua da, erakundeak hertsita
|
daudelako
. Horrexegatik, beharbada, irratiek behar bezala ez zaintzea asteburuetako informazio programazioa.
|
|
|
Beharbada horrexegatik dira irlandarrak hain fededunak, elementu neurrigabez inguraturik
|
daudelako
, eta ez dakitelako ondo zein zoriontsuak diren. Euren zorionaz konturatzen direnean, egun horretan elizak hutsik geratuko dira.
|
|
|
Naturalezaren liburuarekin, aldiz, ez duk halakorik gertatzen, zeren, etengabe aldatuz doan arren, bere baitan baitirau, eta zeren, aldi oro berritzen ari delarik ere, beti bat baita eta beti berdin. Eta hori hala duk eta hala izanen duk, oinarrian lege eta arau finko eta aldaezin batzuk
|
daudelako
, naturaleza eta naturalezaren mugimenduak gidatzen eta gobernatzen dituztenak, halako suertez, non goiti beheiti doan harria goiti beheiti erortzen baita eta ez beheiti goiti igaiten... eta erortzen duk beti ere lege jakin batzuen arabera... eta horregatik guztiagatik duk, hain zuzen ere, fidagarriagoa naturaleza... Eta putzurat jaurtikitzen den harriak ere lege jakin batzuen arabera sortuko ditik uhinak uraren gainean, zentrotik bazterrerat beti...
|
|
|
—Hori baino aitzinagoko kontuak
|
daudelako
, Joanes... —ihardetsi zidan osabak— Eta herrien eskubideak herrien eskubide dituk, eta ez zagok herritarren lurrak horrela kentzerik.
|
|
|
Schlick, dena den, ez zen kontrafaktikoen laguna, eta tesi errealista egiazkotzat jotzen bazuen, zio honegatik izan zen, alegia: gizabanakoengandik independentea den munduan erregulartasun zenbakaitzak
|
daudelako
. Nola ez, Schlick ez zen egiaztagarritasun hertsian bermatzen, ezta bertsio ahuletan ere —iraganari eta etorkizunari buruzkoak, horien artean—, argudio ahulagoan baizik, hipotesi baten aldeko zioak izatearen argudioan, hain zuzen ere:
|
|
|
Nola dakigu hau? Hau bezalako ohitura zaharrei buruzko adierazgarri historikoak
|
daudelako
, besterik ez. Edo badago beste arrazoirik, introspekzioaz lortutako arrazoirik?
|
|
|
Ikastaroa egin nuen beste batzuekin batera, hainbatek egina izango duten moduan Erakundearen historian. ETArekiko harremanaz eta jarduera pertsonalaz ez naiz ariko, hau ez delako horretarako lekua, eta beti
|
daudelako
isilik gorde beharrekoak.
|
|
|
" Autobide ondotik, une batez neuregandik oso gertu igarotzen ikusten ditiat autoen txoferrak eta gainerako bidaiariak", esan nuen neure artean," baina oso urrun ditiat, erabatekoa duk haien eta nire arteko inkomunikazioa, haiek beste dimentsio batean
|
daudelako
, autobidearen dimentsioan. Egungo hedabideak ‘informazioaren autobideak’ direla esaten ditek.
|
|
2001
|
|
|
Ni azpi izendapenen aldekoa naiz. " Arabar Errioxa" denominazioak egon behar luke, baina hori ezin da egin, Errioxa osoko mahatsa bilduz ekoizten duten negozio handiak
|
daudelako
.
|
|
|
Sektorearen datuak ez dira oso baikorrak, artzain eta baserritarrak dagoeneko nahikoa zahartuak
|
daudelako
eta ez delako belaunaldi erreleborik ikusten. Hala ere, baikor izateko datuak ere badaude, Arantzazun adibidez artzain eskola batek funtzionatzen duelako eta bertan hainbat gaztek parte hartu duelako, gehienak euskaldunak, baina baita gaztelarrak, kataluniarrak, perutarrak eta txiletarrak ere.
|
|
|
" Bilketa lana kulturala ere bada, eta beti ahal beste hizkuntzen baliokideekin sistematizatu behar da". Asko eskatzea izango da hori jasotzea, ekibalentzia matematiko teknifikatuak euskaraz ez direlako eman, aparatuak ingelesez
|
daudelako
, baina lan talde kualifikatu batek jasoko balu, gero, Euskaltzaindiak edo onespena eman eta kalera irteterakoan argia eta erraza izan luke, bere ustetan.
|
|
|
Horregatik Hizkuntzen Urte Europarra ospatzen den 2001 urte honetan jai handia prestatu du maiatzaren 6rako Bilboko Etxebarria Parkean. Hamargarren edizio honek" Mugak gaindituz" izango du lelo nagusia, oraindik ere irakaskuntza publikoak gainditu beharreko oztopoak handiak direlako, euskaraz izateagatik, plurala izateagatik, kultura artekoa izateagatik, lege arazoak tartean
|
daudelako
... eta hauei aurre egiteko oraindik lan handia egin delako.
|
|
|
Sebas hiri handi batean bizi den 10 urteko mutiko bat da. Bere gurasoek etxetik kanpo ematen dute denbora gehiena eta kalera ateratzea ere zaila da berarentzat, hiri handian arrisku asko
|
daudelako
. Beraz, mutiko honek ordu asko ematen ditu etxe barruan, eta gustatzen zaio leihotik begira egotea.
|
|
|
Bere kokapen geografikoagatik, Arrigorriaga eta Abusu betidanik oso lotuta egon dira, bata bestearen ondoan
|
daudelako
. Horrela, Abusuko gazte askok Arrigorriagan ikasi dute eta beste hainbeste egin dute Arrigorriagakoek ere.
|
|
|
Baina ezin dugu ahaztu honetarako dauden oztopoak: bata, hemengo iragarle handiek (inbertsio handiak egiten dituztenak) Madrilera edo Bartzelonara jotzea nahiago izatea; bestea, kanpoko bi merkatu horiek profesional onak erakartzeko duten ahalmena (kanpaina eta soldata interesanteenak han
|
daudelako
). Bestaldetik, ezin dugu ahaztu publizitate sektorea ekonomia orokorraren atzetik ohi doala, hau da, herri bateko ekonomia sendoak publizitate sektore indartsua dakarrela.
|
|
|
industria farmazeutikoan murgildurik dauden multinazionalak nola egiten ari diren mota guztietako esperimentuak Afrikan, kontinente hori den baino zabortegi handiagoa bilakatuz, beti ere bertako jende gaixo, indarge eta ahots gabea akuri moduan erabiliz. Gainera, nola ez, nagusi horiek gehiago aberastuko dira eta multinazionalak direnez (buru anitzeko hydra arriskutsuaren gisan) inor ez da errudun izango ardura eta erantzukizun guztiak ezin hobeki
|
daudelako
ezabatuta (itxurazko bulego fantasmak munduan zehar zabaldu ondoren, Kanadan, Suitzan, hainbat paradisu fiskaletan...). Horrela kasik perfekzioa erdietsi dute:
|
|
|
Argantzuneko agintari gorenaren esanetan," ikastaroak diruz lagundu behar dira herriak elkarrengandik oso bananduta
|
daudelako
. Gainera, Udala da euskararen erabilerarako aukerak errazteko egitasmoak antolatzeko laguntzak ematen dituen bakarra".
|
|
|
Ikastaroak, izena ematen duen ehuneko handiak gainditzen ditu. Uzten dituztenek, ordea, lanpetuegi
|
daudelako
uzten dituztela uste du Eusko Ikaskuntzako ikastaro birtualen arduradunak.
|
|
|
Euskaldunekin antipatikoak direnak, euren txokoan bizi dira; eta euskalduntasunaren kontra hitz egiten dutenean, arrazoia dutela ematen du. Belarrietatik kea ateratzen zaie horiei, alienatuta
|
daudelako
: errealitatearen zati baten zati baten zatia ezagutzen dutelako, ezer ere ez dakitelako!
|
|
|
Gure etxea toki segurua dela iruditzen bazaigu ere, ez da horrelakorik: horrelaxe frogatzen du geroz eta ugariago bihurtzen ari den etxeko ezbeharren kopuruak, are eta ugariago herrialde industrializatuetako etxeez ari garela, honelakoetan aparatu elektriko, gai toxiko eta azalera labaingarriak nonahi
|
daudelako
.
|
|
|
Logikoena da legeak elikagai batean mikroorganismo patogenoren agerpenik ez onartzea, baina ez du galdatzen produktu gordinetan listeriaren agerpenik ez izatea, patogeno honen germenak naturan zehar biziki sakabanaturik
|
daudelako
eta hagitz zaila delako horrelakoak erabat suntsitzea; izan ere, bero bitartez trataturiko produktuetan bakarrik galdatzen da hori.
|
|
|
Barazkietan ia ia bitamina guztiak aurki ditzakegu D eta B12 bitaminak izan ezik, hauek animaliazkoetan bakarrik
|
daudelako
).
|
|
|
Azken finean, nola ikasten den ari gara aztertzen, hots, gaitasun komunikatiboa eskuratzeko ikasleak zer bide ibili behar duen. Arazohau ezinbestean gainditu behar da, neurri handi batez ebaluazioa, materiala, irakasle eta ikasleen momentu bakoitzeko rola, helburuen iraupena eta beren banaketaikas prozesuan hemen hartuko ditugun erabakien menpe
|
daudelako
.
|
|
|
– Paradoxa bada ere, beharrik handiena duten ikasleak, ikas estrategia desegokiak erabiltzen dituztelako edota ikas prozesuan parte hartzeko prest ez
|
daudelako
–zailenak izaten dira konbentzitzen ikas estrategien irakaskuntzarenonuraz.
|
|
|
Erantzunaoso argia da: Europan, merobingioen kulturaren eragina jaso zuten lurraldeetan, nekropoliak askoz ere ugariagoak direlako, eta hobeto ikertuta eta argitaratuta
|
daudelako
, horrela, konparazio tipokronologikoak egitea askoz ere errazagoa suertatzendelarik. Horixe da, hain zuzen, arkeologia merobingiarraren barnean gehien tratatuizan den gaia.
|
|
|
Hausnarketa berriren baterakoproposamen gisa ere har daiteke lan hau. Hain zuzen, hori posible da bi doktoregotesien artean harreman estuak
|
daudelako
: 1) Alde batetik, ikusmira diziplinarra (psikosoziala eta psikosoziolinguistikoa) eta eremu teorikoak (jarrerak etamotibazioa, sare soziala, bizitasun etnolinguistiko subjektiboa eta identitate etnolinguistikoa) berdinak dire lako.
|
|
|
Desoreka hau ondoko zioarengatik dator, alegia, beraien hartzekodunei zerbitzatzearren, kanpotik zorpeturiko H herrialdearen egoiliarrak etxeko errenta bat sakrifikatzera beharturik
|
daudelako
, H k jadanik bere merkaritza soberakinaren bidez irabazitako kanpo monetak erosteko.
|
|
|
Emaitzen arabera, “laneko estres handiena duten gizonek arterosklerosi arrisku handiagoa dute”. Estresaren eta arterien buxaduraren arteko erlazioak ez die emakumeei eragiten, hormonei esker estresaren ondorioen kontra babestuta
|
daudelako
. Litekeena da, halaber, azterketan erabilitako galdetegiak emakumeen estres maila behar bezala ez ebaluatzea.
|
|
|
Horien artean, haien komertzializazioa aldi baterako debekatzen dute, kontrolak egiteko behar den denboran, haien arriskugarritasunaren zantzurik baldin badago. Kasu honetan gertatu den bezala, produktuak arauzko baldintzak betetzen dituen arren, jokatu egin da, zalantzak
|
daudelako
produktuak kontsumitzaileen osasunerako eta segurtasunerako duen arriskuaz. Neurri horiek batez ere produktoreari zuzenduko zaizkio, baina baita banatzaileari eta produktuaren ondoriozko arriskuak saihesteko beharrezkoa den beste edozein pertsonari ere.
|
|
|
Lehendakariak kritikatu egin zuen Iberiako lehendakari Xabier de Iralak hartutako erabakia, hegaldi guztiak bertan behera utzi baitzituen bost ordu eta erdian, Gobernuak parte hartzen duela argudiatuta, “harrapatuta, komunikaziorik gabe, bidaiatzeko aukerarik gabe gera daitezkeen dozenaka mila lagun egon daitezen eragozteko”. Seplako buruzagiak jakinarazi zuen bere sindikatuak onartzen duela Ministroen Kontseiluak ezarritako nahitaezko arbitrajea, baina demanda bat aurkeztuko duela harekin ados ez
|
daudelako
. Errekurritzeko zortzi eguneko epea dute, baina horrek ez du laudoa geldiarazten, epaitegiek hainbat urte baitituzte ebazteko.
|
|
|
Lehena heltzen zen beti aspaldian. " Hilda
|
daudelako
etorriko dira lagunak berandu" pentsatzen zuen. Izan ere, ezer gutxi zekien hil osteko ohiturei buruz.
|
|
|
Bizi diren gizarte itxiak, familiako giro itogarri eta etsigarriak eragiten dizkie emakumeei horrelako gaiztakeriak. Erabat ustiatuak
|
daudelako
.
|
|
|
Ez da asko falta, laguna, Oklahomara iristeko. Eta han doaz denak, bakoitza bere mundu axolagabean eta, batbatean, han goiko mendi horien ostertzean luma bat ikusi da, buruan luma daramaten indio errebeldeak
|
zelatan
daudelako.
|
|
|
Euskal testuak oso urriak dira eta halaz guztiz oraindik badira asko eta asko, esateko moduan, inork ezagutzen ez dituenak, argitaratuak ez
|
daudelako
, edota argitaratuak baldin badaude, ez dakigulako non aurki daitezkeen.
|
|
|
badirudi gainera, eta ez ninduke horrexek minduko, neure buru tristea ez dabilela horiengandik urruti. Hizkuntzaren gorputz ustelkorrari, ustelduari ez bada, lotuak
|
daudelako
, hura pizten duen izpiritu biziari jaramonik egin gabe.
|
|
|
Ez baitira hizkuntza landu baten poesiari dagozkionak. Erregelen arabera eginak ez
|
daudelako
lehenbizi, frantsesez berak dioenez: " Euskaldunek, poesiara aski emanak izanagatik, ez dituzte orain arte honen legeak bete; bete ez ezik, bai baitirudi haien berririk ere ez dutela izan".
|
|
|
Zorionez, urrats txiki batzuk egin dira dagoeneko norabide horretan, kazetariak Euskal Herriaren etorkizunari begira hain garrantzitsua den garai honetan kazetaritza oro har jokatzen ari den paperaz kezkaturik
|
daudelako
. Arestian eginiko ohar batean adierazi bezala, 1999ko martxoaren 13an, ehun kazetari inguru bildu ziren Bilbon" eszenatoki politiko berrian" bideratzen ari ziren jarduera aztertzeko 30 Bilduriko pertsonen kopuruak eta gehienak Lizarra Garazi Akordioaren arabera proposamenaren aldekoak izateak erakusten digute, beharbada, zein ahula den oraindik sektore barruan hausnarketa eta autokritika.
|
|
|
Beste liburuek izan ez dutena. Eta hori, euskara hutsez
|
daudelako
. Azkuek ere, bere kantutegian, kantu guzien erdal itzulpena jartzen du.
|
|
|
Eta, orokorrean, gizakiak gizaki denez egiten dituenak. Gizakiaren adimenak ezin ditu, bere logika hutsez, gizaki horien ekintzak ulertu, transmaterialak direlako, ez
|
daudelako
inongo legeen menpe, ez diotelako jarraitzen inongo adimenezko logikari. Beste izen bat erabiliz, hautamenez eginak direlako, gogoaren esanera, adimenaren jaunaren esanera.
|
|
2002
|
|
|
Euskal dantzak berriz, dantza klasikoa bezain zaharrak edo zaharragoak dira. Garai jakin batean, ziur aski bi lurraldeak mugan
|
daudelako
, euskal dantzatako pauso asko balet klasikoak hartu zituen. Esate baterako," pas de basque" (euskaldunaren pausoa) edo aurreskuko hanken birak, edo airean hankak aldatzea ere baletean egiten da.
|
|
|
Txikienek, mapa egiten ez zekitenez, lore bat edo txori bat erabiliz irudikatzen omen zuten Euskal Herria. Lortutako ondorioen arabera, Europako haurren gehiengoak baino nortasun errealitate zailagoari aurre egin behar diote euskal haurrek, bi nazio kontzeptu arrazional baina kontrajarriak
|
daudelako
hemen eragiten, eta hori haurrek jaso egiten dutelako.
|
|
|
Saiatzen gara ekintzak antolatzen jendeak parte hartu dezan, baina ez jendea egun osoan hemen sartuta egon dadin. Ikasleak hasieran etortzen dira galduta
|
daudelako
, pisu bila, lan bila… Eta halako zerbitzuak ere eskaintzen ditugu. Niri hasieran ere gertatzen zitzaidan, denbora osoa ematen nuen Euskal Etxean eta euskara besterik ez nuen hitz egiten.
|
|
|
HEZKUNTZA BALIABIDE oso aberats eta pedagogikoa litzateke haurrek animaliekin bizitzen ikastea, lorezaintzan edo ortuan ludikoki esperimentatzea... Baina landetxeetako haur (eta ama) asko txakurren beldur dira, txakurrak hezi gabe
|
daudelako
; katuen, eta intsektuen, eta basoaren, eta uraren, eta... beldur dira, dena gaitzez eta bakterioz eta arriskuz betea dagoelakoan. Azkenean, ez paperezkoetan, ez naturaren liburuan irakurtzen dugu.
|
|
|
Aurreko erakunde haien espazio berean segitzen du, independentismoaren espazioan alegia; gu bezala. Haien ondoan gaude haiek beti izan diren tokian
|
daudelako
. Izena aldatu da baina ideiak ez, hori da inportanteena.
|
|
|
F. JUARISTI: Aspergarria erabili badut, unibertsitatean ere generoak eta eskolak
|
daudelako
da. Eta bada eskola bat oso pedantea.
|
|
|
Hizkuntzari dagokionez ez dago parekatzerik. Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzan egindako azterketetan, erabilera tasarik altuenetarikoak ia beti Nafarroak ematen ditu, Nafarroako euskaldunak oso gune trinkoetan
|
daudelako
: lehen hizkuntza euskara dute, harreman sare euskaldunak etxean eta lagunartean...
|
|
|
Donostiako kasua aztertua dut eta adibide ona iruditzen zait: euskaldun euskaltzaleak nahiko etsita sentitzen dira erdal munduaz inguratuta
|
daudelako
. Eskualdeburu euskaldunetan, aldiz, harremanak euskaraz garatzea errazagoa da.
|
|
|
Nik uste dut topatuko dituela bideak, eta hala luke, herri honetan iritzi desberdinak
|
daudelako
eta ona delako guztion ordezkariak izatea
|
|
|
Alabaina, mundua estatuka banatua dago egun. Munduan dauden 6.000 hizkuntzak, kulturak edota nortasunak 200 estatutan banatuta daude, eta Euskal Herriaren arazoa horren barruan dago. Hau da, gaur egun 6.000 hizkuntza hilzorian baldin badaude, besteak beste, 200 estatu
|
daudelako
da. Beraz, botere gune nagusia eta bakarra estatua da, eta kultura hauen zoria eta hilzoria zehatzago esanda politikarik ezaren ondorioa da.
|
|
|
Estatu nazioa edo nazio estatua, beharbada, nazio anitza terminoaz osatu eta zehaztu genuke. Bai Frantzia bai Espainia, berez, estatu anitzak dira, beren menpeko lurraldean nazio asko
|
daudelako
. Baina totalitarioak dira gainontzeko herri nortasun horiek ukatu eta hil dituztelako; Bretainia eta Okzitaniaren kasuak lekuko.
|
|
|
Bat datozelako biak lehiaketa batek aurrera egin behar badu, epaimahaiak aldatuz joan behar duela. Ideologiak eta gustuak aparte, literaturaren estetika oso desberdinak
|
daudelako
eta lehiaketa batean, urteetan, epaile berak izateak gehiegi baldintzatzen duelako emaitza.
|
|
|
Beste urtetan udaberria amaitu orduko lehortu egiten zaizkie bazterrak eta beientzat janari eze eta berderik gabe gelditzen dira. Beste gabe, beiak lehorra janez
|
daudelako
, askoz esne gutxiago ematen dute eta iparraldetik garraiatzen dan esnearekin osatzen dira ango artzaileak. Aurten uda eta udazkena ere bai, busti joan zaie, ez da larrerik ahitu, eta beiak ematen segitu dute.
|
|
|
Bigarren uneko sorkuntza hau, kritika, interpretazio, iruzkin, parodia, laburpen, egokitzapen, parafrasi edo film moduan gauza daiteke. Eta sistema bat dela diogu, elementuok guztiok elkarren artean lotuta
|
daudelako
eta elkarri eragiten diotelako: ekoizleak (idazleak) obra sortzen du; bitartekariak produktu hori hartzaileen eskuetan jartzen du, bereziki, irakurleen eskuetan.
|
|
|
Behar beharrezkotzat kalifikaturik
|
daudelako
, Balio Erantsiaren gaineko zergak ez ditu zamatzen bost ondasun eta zerbitzu mota:
|
|
|
Guaraná Lamanita laginean, gainera, lotea eta iraungipen data ezin egiazta daitezke erosteko unean, dauden tokian
|
daudelako
.
|
|
|
Azterturiko sei aparatuek agertzen dituzten marka eta ikurrek urratu egiten dute indarreko arautegia, modelo guztietako ezaugarri elektrikoen plakak erabat bete gabe
|
daudelako
.
|
|
|
Alderantziz, LPEE elkarteak ekoizpena ugaltzea erabakitzen duenean (lurralde ekoizleak dibisen premian
|
daudelako
edo prezioa garestiegi gertatzen delako) upelaren prezioak behera egiten du.
|
|
|
Gurpildun aulkiko erabiltzaileen kasuan kaleen egoerak eragin du suspentso orokorra (espaloiak estututa, mugimendua eragozten duten piboteak, beira edukiontziak eta hiri altzariak zakarrontzi, banku, falora eta seinaleak gaizki kokatuta, espaloietan ibilgailuak gelditurik...); horrez gain, aipagarri dira bestalde egokitu gabeko ibiak koska kendu gabe dutelako edo horietan ibilgailuak aparkatuta
|
daudelako
, zenbait pertsonaren kontzientzia sozial urria, eta minusbaliatuentzat egokituriko taxi edo autobusak hartzeko egin beharreko itxaronaldi luzeak.
|
|
|
Zaila dirudi epe ertaineramaterial gabezia hori osatzea. Izan ere, irakasle gehienek ez dute beren burua prestikusten testuliburuak idazteko edo itzultzeko, ikerketa eta irakaskuntzarekin lanezgainezka omen
|
daudelako
. Askok azpimarratzen dute testuliburuak prestatzeaesker txarreko lana dela, apenas baitakar onurarik curriculumaren ikuspuntutik (edo ikerketak baino onura txikiagoak baitakartza).
|
|
|
Gaur egun, zailtasun ugari daude urteetan hezitako ikertzaileak unibertsitateko sarean sartzeko, irakasle gehiegi
|
daudelako
eta ikertzaileentzako lanpostuaksortzen ez direlako, ezta egitura egokiak ere, ikerketa zentroak edo institutuak adibidez. Gehienetan, bekadunen gain dago ikerketa unibertsitatean, eta beharrezkoakliratekeen laborategi teknikarien lanpostuak ez dira sortzen, nahiz eta horretarakopertsona egokiak egon.
|
|
|
Dena den, argi gerabedi taula horretan adierazitako batez bestekoek ez dutela zerikusirik irakasle bakoitzaren irakas zamarekin (ordu edo kredituekin). Esate baterako, irakasgai batzuetan talde bat baino gehiago
|
daudelako
gaztelaniaz, edo batzuetan irakasle elebidunek gaztelaniazko taldeetan ere lan egiten dutelako.
|
|
|
Oraindik asko falta da, jakina. Urteanurtean irakasle elebidun gehiago dauzkagu, bai kontratu berriak egiten ditugulako, bai birziklapenak
|
daudelako
. Gaur egun, 900 irakasle elebidun inguru dauzkaguEuskal Herriko Unibertsitatean, eta, beraz, horretan jarraituko dugu.
|
|
|
Euskal Herrian ez baita auzia ohikoa, hauda, zelan uztartu unibertsitatea bezalako gune kultural autonomoa gizartean, edonola lotu kultur sortzailea, kultur arloko kide gisa, gizartearekin. Hemen eta orain, arazoa askoz ere konplikatuagoa da, (euskarazko) kultur arloa, euskal unibertsitatea barne, bere osotasunean, eratzeke dagoelako, eta gizarte euskaldun normalizaturako baldintzak urrun
|
daudelako
. Hori dela eta, kultura eta hizkuntza nagusiaren eta menperatuaren artean lekututa dagoen kultur sortzaile elebidunaren (etakulturbidunaren?) lana nekeza egiten da gurean, sarritan hizkuntza eta kulturarekiko jarrera eta bizipen anbiguoz josia, askotan kontraesanez eta frustrazioz betea.Errealitate horren egiaztapenetik ondorioztatzen da gure gogoetaren tonuaren gazi gozoa ere.
|
|
|
Paleopatologiako aipamenak ere egin zituzten: besteak beste, burezurretako zauriak, osteoma (tumore arina) eta eskafozefalia (burezur deformatua, parietalak elkarrekin loturik
|
daudelako
).
|
|
|
Azken hondamendi hauei gehitu litzaizkieke urtero (bi urterik behin, ondoen ezagutzen diren lurraldean. Gipuzkoan?) baso-lanak direla (pinua atera, lur sailak makinaz hondeatu, birlandatu), bide berriak irekitzea dela, etab. hondatzen direnak. Bizkaian berriz, bere azalera eta ezagutzen diren trikuharrien kopuruakontuan izanda, aitortu behar da azken kalte hori txikia dela; ziur aski, miaketaketa ikerkuntza (Enkarterrietan eta Bermeo inguruan) lurralde mugatu batean egindirelako eta, batez ere, lur eremu handiak pinudipean
|
daudelako
. Azken honek osozaila edo ezinezkoa egiten du miaketa egoki bat.
|
|
|
Kultura eta nazioa hurbil dauden kontzeptu zeharo desberdinak dira. Hurbil daude, horrela
|
daudelako
maiz; alegia, kulturari buruz hitz egiten dugunean, nola herri handietan hala txikietan, sarritan nazioaren kontzeptua dugu buruan: bai hura goraipatzeko bai hura baztertzeko.
|
|
|
Era berean, Euskal Herrian bizi direnek, bestela gura baldin badute, ez dute zertan euskarazko kultura kontsumitu Euskal Herrian bizitzeko (ez bakarrik gazte lania eta frantsesa hor
|
daudelako
, ezpada arabieraz ere bizi daitezkeelako Euskal Herrian bertan, Herri Arabiarretako hedabide erraldoien jaurtipen kulturalei esker, eta, horrela, beste kolektibo batzuk ingelesez, errusieraz, nahiz italieraz bizi daitezke, hizkuntza horiek ofizialtzat dituzten estatuetan fisikoki bizi gabe?).
|
|
|
Guztiok berezi dira euren artean hizkuntzaz, ohiturez eta legeez. Galiarrak Akitaniarrengandik Garona ibaiak bereizten ditu, eta Belgiarrengandik Marne eta Sena ibaiek.Guztion artetik indartsuenak Belgiarrak dira, probintziako kultura eta giza-ohituretatik arras urrun
|
daudelako
, merkatariak haiengana oso bakan heltzen direlako eta gogoak bigunkeriz hazteko direnak ere haiengana benetan oso gitxi eramaten dituztelako. Rhin ibaiaz bestaldean bizi diren Germaniarren auzokoak dira eta haiekin etengabeko gudaketan ari dira.
|
|
|
Hori dela eta, morfotaktikak behartzen du azpilexikoen eraketa, linguistikoki multzo artifizial samarrak diren arren. Horrela, deklinabide atzizki guztiak, adibidez, ezin dira azpilexiko berean egon, batzuk lema motaren arabera aukeran
|
daudelako
.
|
|
|
Untxiaren, eztiaren eta itsaskiaren haragian antibiotikoak
|
daudelako
gertatzen da.
|
|
|
Dieta eta tratamenduak Dietari dagokionez, dermatologoak esan du ez dagoela ikerketa zientifikorik elikadura aknearen arrazoietako bat dela frogatzeko, irensten den gantza ez baita sebo guruinetan metatzen. Era berean, esaten du tratamenduak banakatu egin behar direla, akne mota asko
|
daudelako
, baina ia guztiak epe luzera tratamendu egokia emanez sendatzen dira. Gaur egun, Espainian, dermatologia da anbulatorioetan gehien eskatzen den espezialitatea, Oinarrizko Osasun Laguntzako kontsulta guztien %15 eta %25 artean.
|
|
|
Klinikek estetika eragiketak bikoiztu dituzte, udako oporrak hurbil
|
daudelako
.
|
|
|
Daniel Lobo Lata bat irekitzen denean, arrainak ez du elikagai freskoaren ohiko babesetako bat ere. Hau da, tratamendu termikoko prozesuak, esterilizazio deiturikoak, oso produktu egonkorra sortzen du, arrain freskoan dauden ia mikroorganismo guztiak ezabatzen direlako eta bizirik irauten dutenak oso kaltetuta edo hazi ezin diren baldintzetan
|
daudelako
. Aldi berean, arrainaren entzimak suntsitu eta desaktibatzen dira, hau da, baldintza normaletan aldatuko lituzketen proteina aktiboak.
|
|
|
Bizi garen gizarte intoleranteak, bortitzak eta lehiakorrak ere badu eragina, asfaltoari eragiten baitiote. Azterketa horren arabera, gidari profesionalek oldarkortasunerako joera handixeagoa dute, errepideko zurruntasunen eraginpean
|
daudelako
. Gizonen eta emakumeen erantzunei dagokienez, bien arteko haserre ehunekoak oso antzekoak dira, nahiz eta emakumezkoek indarkeriazko erreakzio sotilagoak izan ditzaketen, argi bolada edo txistu gisa, pasabidea moztu edo beste gidaria zuzenean ahoz edo fisikoki mehatxatu beharrean.
|
|
|
Ekologistek erabaki hori goraipatu dute, instalazioak zaharkituta eta segurtasunik gabe
|
daudelako
|
|
|
Borroka ikustera beste gizakume mota bat ere joaten omen da: zirrara bortitzen bila dabiltzanak, eguneroko joan etorriekin aspertuta
|
daudelako
.
|
|
|
Otsoak alboko Kantabria eta Burgosko Mena eta Losa ibarretatik sartu dira Enkarterrietara, Urduñara eta Gorbeiara, bazterrok abandonaturik
|
daudelako
.
|
|
|
Tokiko mintzo" itxia" erabiltzen baldin bada etxean, ingurumena aski euskalduna delako eta etxekoak euskaraz alfabetatu gabe
|
daudelako
, umeak eskolan aurki dezakeen egoera kontraesanez betea da: bere inguruko umeekin erdaraz egingo du sarritan, eta irakasleekin anitzetan berak etxean erabiltzen ez duen bezalako euskara batean.
|
|
|
Alde batetik, inork ere ez duelako gustuz onartzen agian bere etxea ez duela behar lukeen bezain txukun eta garbi, beti bai baita norbait zure balizko gardentasuna urdekeria apurño batekin lizuntzen duena. Bestetik, gainerako etxeekin gertatzen ez den bezala, etxe honen inguruak garbitzaileez beterik
|
daudelako
, euskaraz ez dakiten garbitzaileez, denak barrandari lanetan, beti adi nor dabilen hor, etxe barnean, kiratsa lurrin bihurtu nahian isats eta garbikari guztiak hartu eta etxea behin betikoz garbitu eta ikuztera sartzeko prest daudenak. Hobe, hobe kontu hauetan ere lauhazka ibiltzea, jendea, kanpokoa nahiz barnekoa, erraz samurtzen delako.
|
|
|
Pixkanaka adineko jendea etorriko da unibertsitatera, formazioa eta hezkuntza bizi osoan iraungo duen zerbait izango baita. Baina, hain zuzen ere, uste dut horiek izango liratekeela azkenak euskal unibertsitatera etorrikoliratekeenak, besteak beste gazteen artean
|
daudelako
euskaldun gehienak. Hortaz, ez dut uste horrek bide berririkirekiko lukeenik.
|
|
|
Zergatik? Batetik, eremu pribatua eta publikoa harreman estuetan
|
daudelako
:
|
|
|
Lehen egunetako pasioa hustu ordez, museoa eta erakunde armatua parekatuak dira Ingalaterrako kazetetan. Dagoeneko Euskal Herria ez da soilik ETA dagoelako, biak
|
daudelako
baizik. Bazara, txapeloker baten hilketari eta Kandinskyren garabato bati esker.
|
|
2003
|
|
|
Zalantzarik gabe, arroilen jaitsieraren alderdi ludikoak erakartzen du zaletu asko. Gainera, ia adin guztietarako eta gustu guztietarako egokia da, maila guztietako errekak
|
daudelako
, errazak eta zailagoak. Pirinioetan eta inguruetan 600 bat kainoi daude esploratuak gaur egun.
|
|
|
Bestetik, argietarako enpresa bat kontratatzen da, beste bi soinu enpresa ere bai, eta baita kontratazio lana daraman beste enpresa bat ere. Gure produktua beste batzuena baino dezente garestiagoa da, enpresa txiki asko
|
daudelako
Disko Festan.
|