|
2000
|
|
|
Hauen artean, hala ere, gehienak Espainiako Estatuko beste herrialdetatik datoz, eta asko buhame arrazakoak dira. Batzuen eta
|
besteen
problematika antzekoa da zenbaitzutan, oso bestelakoa bestetan.
|
|
|
" Garrantzitsuena dio amaitzeko bertaratzea da. Bertan izateak existitzea esan nahi du,
|
besteen
arma berez borrokatzea. Zibermunduan izan ezean, nola pentsa liteke etorkizunik eraikitzea?"
|
|
|
NONDIK edo handik, garbi dago badugula
|
besteen
bizitzaren berri izateko premia handia, eta modu batean edo bestean garena besteek direnaren arabera ere moldatzen dugula. Hala ere, santuen bizitzei halako arrakasta ematen ziena, zer zen?
|
|
|
Oso positiboa izan zen. Baina Harkaitz Cano, Urtzi Urrutikoetxea, Garikoitz Berasaluze eta
|
besteen
liburuak irakurtzen badituzu, euren artean oso desberdinak direla ikusten duzu. Ezin da hortik erreferente garbirik atera.
|
|
|
EAJk ez du inongo aukerarik edukiko ezker abertzalearen ildotik joanez gero. Oker handia dago bai batzuen bai
|
besteen
azterketetan. Bakegintzak eta normalizazioak beharrezkoa duten zutabe bat jorratu behar da:
|
|
|
Negoziazio batean norberak bere proiektuaren defentsa ondo egitea bezain garrantzitsua da norberaren mugak non dauden jakitea. Nik ez baditut aurreikusten
|
besteen
mugak, alferrik ibiliko naiz kontu kontari. Gaur egun muga dena bihar beharbada ez da muga, konfiantzaren bidez edo plangintza baten bidez gainditu duzulako.
|
|
|
Krispazio gehiago sortaraziko du dagoeneko krispatuak daudenengan. Hain dira krispatuak ez dutela
|
besteen
bizia errespetatzen. Ezin naiteke bat etorri giza eskubideak errespetatzen ez dituen mundu batetik datorren ekimen batekin.
|
|
|
Ez da harritzekoa PSE edo UGT bezalako alderdi edo sindikatuak bat egitea Ibarretxek deitu manifestazioekin, azken finean batzuen eta
|
besteen
praktika berdina izaten ari baita. Areago, badirudi bi alderdi hauen arteko akordioa jadanik egina dagoela eta PSE EEk goratu" demokraten biltzea" gauzatzear dagoela.
|
|
|
Bada, hori guztia hankaz gora jarri nahi duen ipuin bilduma kaleratu berri du Elkarlanean argitaletxeak: " Eta zer?" zortzi urtetik gorako haurrei
|
besteen
desberdintasunak onartzen irakatsi nahi dien sail honetako lehen ipuina Seve Callejak idatzi eta Joxan ormazabalek euskaratua da," Potoloa naiz, eta zer?", eta Jokin Mitxelenak eginiko marrazkiaz apaindurik agertzen zaigu. Noski, mutiko pottolo bat da idazlaneko protagonista.
|
|
|
Bertan, behartuegiten dira interes orokorreko zerbitzuak hornitzera, horregatik konpentsazio publikoak jasoz? eta, aldiberean, merkatu kometzialean lehiatzen diren enpresak zerbitzu mota batzuen
|
eta
besteen kontuak moduberezituan ematera. Erabaki honek, azken batetan, kolokan jartzen ditu aipatu xedapenetako zenbait asmoeta printzipio ere.
|
|
|
Eta hori larria da, gehitu zuen?. Argumentuekindarra galtzen omen dute, norberaren fedeak eta
|
besteen
zaratak baizik balio ezduten arrazoien zurrunbiloan. Azkenik, hori gerta ez dadin, argumentuei garrantziaematea proposatzen zuen.
|
|
|
Horregatik, eta zuk zeuk izan ditzakezun arrazoiengatik, burujabetasunariburuz hausnartzea proposatu dugu. XXI. mendearen atarian burujabetza pentsatzenjarraitzea, batzuen eta
|
besteen
argumentuak entzun eta eztabaidatzea. Euskaldunonikuspegitik, baina ondradu.
|
|
|
Estatua izan zen nazioaren eragilea; eta, horretarako, gehiengoaren edotalde dominatzailearen hizkuntza eta kultura erabili zituen, beste guztiei inposatzeko eta kontrolatutako eremua homogeneizatzeko. Nazio Estatuaren eraikuntzaren muina?
|
besteen
izaeraren existentziaren ukapena, zen, nazio berri horien eraikuntzan arrazismoa, bazterketa eta inperialismoa estrukturalki txertatuz.
|
|
|
Herritarrak ez ezik, beste herriak ere kontrolatzeko interesa izaten dute estatuek. Sare telematikoen erabilpenean zehar estatu boteretsuek
|
besteen
jarduera ekonomikoak eta politikoak zain ditzakete, haien subiranotasunaren aukerak gutxiagotuz. Beraz, pertsonen kontrola saihesteko heziketa, legeak, eta erakunde eraginkorrak beharrezkoak diren modu berberean, herriek mekanismo legalak eta nazioarteko erakunde betearazleak14 behar dituzte beren burujabetasuna babesteko.
|
|
|
Baina, eredu honek jatorrizko arazo bat zuen: naziotasun ideologia erasokor bihurtzen zenean,
|
besteen
(ahulen, eskuarki) naziotasuna errefusatu, baztertu eta diabolizatu egiten zen.
|
|
|
Hartara, bere gorputza sumatzeari utzi eta bere gurasoentzat berezi bilakatzeaonartu behar izan du. Gerora, beti pentsatuko du izaki berezia dela
|
besteen
begietan; energia guztia Niaren irudian dago, gorputzetik bereizita. Antolamendu nartzisistakmota desberdinetakoak izan daitezke:
|
|
|
egiten duguingurua, era pasiboan eta erabat. Familia aginduak izan daitezke(, langilea izanbehar duzu?), familiaren inguruko kultura azaltzen duten arau edo esaerak, munduarekiko ikuspuntu baten aldeko direnak, edo beste balore edo eredupertsonalak,
|
besteen
identitatea sortzeko balio digutenak (beharrezko barnerapenedo asimilaziorik gabe, mailegatuta hartu zelako). Freud-ek, erabateko introiekzioa (edo introiekzio patologikoa), zatikako introiekzioa, eta introiekzio osasuntsuabereizi zituen; azken hau osasuntsuagoa da, egoa eraikitzen deneko, adreiluak, eskaintzen dituelako.
|
|
|
Beste eskemak bezala, Barne Eredu Eraginkorrek (BEE) irauteko joera dute, hau da, eskematizaturik dauden pertsonek errazago bilatzen eta gogoratzen duteeskemen edukiekin bat datorren informazioa; eta azkarrago prozesatzen, ebaluatzen eta aurresaten dute
|
besteen
portaera, eskemen zentzu berean doanean.
|
|
|
Beraz, lau atxikimendu mota bereizi dituzte, norberaren eta
|
besteen
irudiapositiboa ala negatiboa den kontuan harturik; irudian ikus ditzakegu:
|
|
|
Interferentzia: subjektu batean irrika kanporatzeak
|
besteen
defentsarakomekanismo aukeratuak mugitzen ditu.
|
|
|
Bestemodura esanda, bere barne munduan barne objektuekiko biktima lekuan kokatutadago, eta hori kanpo mundura proiektatzen du. Batzuetan kanpokoak borrero paperean kokatuta senti ditzake halako pertsona batek, eta honek eragindakohaserrea adierazte rakoan, subjektuari bere usteen egiaztatzea datorkio, bere barne fantasia berrindartuz eta
|
besteen
erasoen biktima errugabea dela egiaztatuz.
|
|
|
Talde egoeran, pazientearen eta terapeutaren arteko harreman duala ere gertatzen da, baina aldatu egiten da?
|
besteen
–presentziarekin.
|
|
|
Ikus ditzagun adibide batzuk,
|
besteen
bildumetatik harturik edo neuk entzunak.
|
|
|
Kode genetikoaren baitan ezkutatzen denkultura ikas dezagun, gu geu zertaz osaturik gauden (ezagutzen duguna gara); beraz, kulturalki izan gaitezen ekarri dut genomaren gaia. Oraindik gure ezjakinduria zeinhandia dugun adierazi eta salatzeko asmoz,
|
besteen
jakinkeria bezain handia, hainzuzen. Hortxe arazoa.
|
|
|
Leturiak, bere egozentrismotik, konbertitu? (existentzialki!) eta
|
besteen
, bere beharra dutenen, zerbitzuan saiatzeaerabakitzen du. Eta hemen, tupustean, honekintxe egiten duzu topo:
|
|
|
giza ahotsik zorrotzena edo altuena.Mota hauez gain, badira beste bitarteko gama batzuk. Kontrabaxua ere sar daiteke sailkapen honetan, ahots hau ohiko baxuarena baino ahots grabe eta sakonagoa delarik.54Historian zehar, modak eta gustu estetikoen garapenak izan direla-eta, ahots mota batzuk potentziatu dira
|
besteen
kaltean.Giza ahots onak hiru eskala eduki ahal ditu. Kontatzen denez, Felipe V.ari penak arintzeko abestiak kantatzen zizkion Carlo Broschi (1737) hiru eskala eta erdira heltzen zen.Baina, ahotsak beste modu batez ere sailka daitezke, ahotsaren kualitatea eta inflexio eta intentzioa kontuan hartuz: 1) Ahots estentoreoa edo trumoi ahotsa:
|
|
|
Euriak, beroak eta izotzak haitzak apurtu eta zirrikitu anitz sorrarazten ditu; haizearen lanaz, zirrikituetan hautsa eta lurra metatuz doaz, eta era honetan, pixkanaka pixkanaka landarediaren ezarpena ahalbidetuko duen lurzoru mehea eratzen da. Lurzoru eskasean bizitzeko gai diren landare hauei, karstak bizileku ezberdinak eskaintzen dizkie, hala nola, lenarreko arteka eta arraildurak, hormak, paretetako zapaldak, etab., bakoitzaren baldintza bereziek landare batzuen edo
|
besteen
agerpena ahalbidetuz. Arruntenetakoak hauexek dira:
|
|
|
500 m bitarteko mendixka biribil hauek haran hondo eta mendi altuen arteko trantsizioan daude, batzuen zein
|
besteen
ezaugarriak bilduz. Alabaina, gaur egun duten itxura giza erabileren ondorio zuzena da, gain hauek abeltzaintzarako erabili izan baitira aintzinatik; egiazki, historiaurreko artzain kulturaren aztarna ugari, trikuharriak hain zuzen, mendi hauen gainetan daude; ezagunak dira La Cabaña, Cotobasero, Galupa, La Lama eta Hormatzako trikuharriak, beste askoren artean.
|
|
|
Haraneko biztanleek aski ondo ezagutzen duten animalia da otsoa; batzuen mirespena eta
|
besteen
gorrotoa pizten duen karniboro handi hau, noizean behin Burgos eta Kantabria aldetik Bizkairaino iristen da. Txakur handi baten tamaina du eta bere dieta, intsektu, hegazti, ugaztun eta fruitu desberdinez osatzen da, urtaroarekin batera aldatuz.
|
|
|
Noski, ez genuen serio hartzen txantxa inozo hura, baina nik ez dakit hainbeste errepikatzearekin Jabik erdi sinetsi ote zuen. Edo bestela agian pentsatu zuen" koño, ba zergatik ez?", edo beharbada suposatu zuen ez zela hain txantxetakoa eta kanpotik(
|
besteen
begiradatik) argiago ikusten zela gure artean existitzen omen zen kimika berezia. Ez dakit nik ze arraio sartu zitzaion buruan, kontua da gau horretan (nahikoa hordituta, esan beharrik ez dago) bere ezpainen artean aurkitu nituela nireak.
|
|
|
" Hona hemen denetarik izan den gizona, bene benetako gizasemea, zintzilik duen bekatu baten bizkar mundu ororen irainak eta mespretxuak eta barre algara lizunak eraman behar izan dituena. Hona hemen ba  tzuen ezina eta
|
besteen
inbidia, eta emakume guztion gozagune azkena. Zuekin, orain, Abdul Ib Abraham Josef Celorrio".
|
|
|
Gainerakook itzulbideari ekin diogu eta Danengana heltzean,
|
besteen
berri ematearekin batera, ikustekoa izan da haren sumindura. Bere gisara hizketan hasi da eta inortxok ere ezin izan dio fitsik ere ulertu.
|
|
|
Halakoetan, ni doi bat deseroso sentitzen nintzen, batik bat beste bikoteak ere gutaz mintzatzen imajinatzen nituenean, elkarrekin afaltzen egon eta gero, esate baterako, ardoaren berotan konfidentzia batzuk egin eta gero, haien etxera itzu  li, eta ohera sartutakoan. Baina beti amaitzen nuen pentsatzen guztiz imajinaezina zaigula
|
besteen
etxe barneko intimitatea eta egunerokotasuna, otsoak usoa noiz irensten duen, noiz hagin zorrotzak erakusten... Ni, itxura batean, hain apal eta otzan ikusirik, nekez imajina nazake inork zenbait eszenatan, esate baterako Dabiden zakila milikatzen, Karkasonatik Baionarako autopistan barrena, bera gidari doala; edo itsasoko ekaitz betean, Gaztelugatxeko ermita ondoan larrua jotzen, haizeak kanpaiari ero moduan eragiten zion bitartean.
|
|
|
Eta izan
|
besteen
etengabeko presentziak sortutako deserotasunagatik, izan denbora eta espazio aldaketaren zurrunbiloagatik, izan bakardade desiratu bezain eskuraezinagatik, estrainio sentitu naiz. Eta estrainio sentitu naizelako, beste koaderno bat erosi dut Cincinatiko aireportuan, aurrekoan letra bakar bat gehiago sartzen ez zelako eta oraindik ere nire barrena askatzeko beharrizana sentitzen dudalako.
|
|
|
Eta gogotik ari izan duen euria nire barrena ureztatzera, oreatzera, ernetzera etorri dela sentitu dut (seguruenik Dabidek salako landareekin egingo duenaren kontrara). Eta gasolindegi batean gelditu garenean, ez naiz
|
besteen
antzera aterpe bila lasterka joan, eta euripean bustitzen egon naiz, eta lur hezearen lurrina dastatzen.
|
|
|
7 zk. (1978), 88 HASIren Kongresu isila eta ondorio zaratatsuak (Orain eta Hemen). 7 zk. (1978), 89 Gure herriaren eta
|
besteen
autonomia (Orain eta Hemen). 7 zk. (1978), 91 Margaret Mead, Kultur Antropologiaren bidetatik. 9 zk. (1979), 97 CIEMEN en IV. Ihardunaldiak (Orain eta Hemen).
|
|
|
KORTABARRIA, P. Gure herriaren eta
|
besteen
autonomia (Orain eta Hemen). 7 zk. (1978), LARRINAGA, Joan" Bat bitan banatzen da" bai (Orain eta Hemen).
|
|
|
Eskabideok erarik indartsuenean zapuzteko gauza zirenak hil eta gero egiten ziren. Orduan ziren epaitegiak batzuen eta
|
besteen
erasiaren oihartzun, eta gizarte osoa eskandaluan eta perilean zen.
|
|
|
Erantzuna, nola ez, ezezkoa litzateke. Hortaz, Lewisen arabera, konduktismoa ez zebilen ongi; irizpide psikologikoa aldatu beharra zegoen
|
besteen
egoera mentalei buruz mintzatzeko. Era horretan, 1934an79, egiaztagarritasun irizpidea ahultzeko ahalegin horretan, Lewisek honakoa iradoki zuen:
|
|
|
Venezuelako jendearen apaltasunak eta xalotasunak arreta erakartzen zidan; gustukoa nuen jende hura. Hala ere, injustizia soziala higuingarria zen, batzuen aberastasun gehiegizkoa eta
|
besteen
txirotasun larria. 1973 inguruan barrika petrolioaren prezioa izugarri igo zuten; 20 dolar urtebetean, 3 dolar balio izatetik 23ra.
|
|
|
|
besteen
istorioen asmatzaileak,
|
|
|
Ibilian ibilian eta isil isilik, Irurtzun eta Andoain arteko autobideak Gorritin duen restoparen ondora heldu ginen. Neu nindoan aurretik eta,
|
besteen
zain geratzen nintzen bitartean, autobideari begiratu nion, harriduraz, liluraz. Autobidea bi urte lehenago inauguratu zuten, 1995ean, baina autobidea egin zutenetik Gorritira mendiz heltzen nintzen lehendabiziko aldia nuen nik orduko hura.
|
|
|
– Nik uste dot kontu horreek ardura handiagoz zaindu zeunkiezala. Euskaldunak
|
besteen
mailan behar dau, gitxienez. Duin eta dotore.
|
|
|
Esnatu zenean, bakarrik zegoen. Horrek harritu zuen, bera, lo arinekoa izanda, nola ez zuten
|
besteen
jaiki hotsek iratzarri. Hain aspaldi zen ez baitzuen bizkarpean halako ohatze gozorik izan.
|
|
2001
|
|
|
Niri ondo datorkit, ez baitut beste ofiziorik, idazlearena baino. Eta ez naiz
|
besteen
jokabiderik kritikatzen hasiko. Azken finean, gure kontzientzia da gure kritikorik latzena eta gupidagabeena.
|
|
|
Izan daiteke diogu, energia alternatiboa izateko onurak kalteak baino gehiago izan behar dituelako. Eta gainera, beste energia iturriak ordeztu behar ditu eta ez
|
besteen
osagarri izan. Dena den, eta abantailei begira, ikatzaren ordez haize errotek sortutako KW/ h elektrizitateak ondorengo kutsadura aurrezten du:
|
|
|
Eta errematea Judo Sistemas ek eman zuen, Interneteko nabigatze modu berria aurkeztuz. Norberak
|
besteen
nabigatzeak jarraitu ahal izateko sistema. Arteaz gaindiko zerbitzuak eskaintzen dituzte Bilboko ofizinatik.
|
|
|
Alderdien eta sindikatuen interes partikularren ondorioz hautsi egin zen batasuna, eta afiliazioak hartu zuen elkarren arteko lanaren lekua. Frankismoa desagertzearekin batera, batzuen eta
|
besteen
interesek bat egin zutela esan zitzaigun, klase borroka desagertua zela, negoziaketaz hitz egin ziguten... Langile kandidaturak agertu ziren, botoa eman genezan deitu ziguten eta besoak gurutzatuz uko egin genion gure zuzeneko esku hartzeari.
|
|
|
Azkenik, CESen iritziz, honelako egoeretan dauden emakumeak langileak diren ala ez bereiztu litzateke, batzuen eta
|
besteen
babesa egituratzeko garaian. Lehenengo kasuan, CESen proposamenaren arabera, Gizarte Segurantzari legokioke haren ondorioak konpentsatzea, eta bigarren kasuan, berriz, hainbat arreta mota familiaren ingurunean eskaintzeak eragiten duen baliabide publikoen aurrezkia kontuan izanik, bestelako zerbitzu publikoen kontura estali litzateke, fiskaliate orokorrari atxikitako baliabideen bidez konpentsaturik.
|
|
|
Ikerketa honen nondik norakoak azaldu dizkigun Jose Anjel Lemak, aldiz Gipuzkoako Batzar Nagusi eta Berezien dokumentazioa izan du aztergai. Jose Antonio Munitak alderdi paleografiko eta diplomatikoetan dihardu, baita
|
besteen
lanak zuzendu eta berrikusten. Borja Aginagalde, Jose Anjel Achon, Jose Antonio Marin eta Ignacio Garcia de Cortazar bezalako historialariak ere ikerketa honetan ari dira lanean.
|
|
|
irakas daitekeena eta beraz, ikas daitekeena, irakurtzea eta nor bere burua irakurtzea da. Norberaren eta
|
besteen
idazketa baloratzea. Garrantzizkoak diren gauzak funtsik ez dutenetatik bereiztea, berria ohikotik bereiztea, garrantzizkoa ezinbesteko ez denetik, espresiboki eta estetikoki eraginkorra dena ez denetik.
|
|
|
Bada laugarren pilota mota bat profesional mailan, erremontea, oraingoz aurrekoen zerrenda berean sartu ezin dena, batez ere, bere finantzaketa bideak" lehengo" sistema jarraitzean, ez duelako oraingoz,
|
besteen
bidetik segitzen. Pilotari kopurua eta bere frontoietako erakarpena mantentzen duelako, alegia.
|
|
|
Emakumeak berriz hasi dira prestatzen Afganistango gizartean dagokion toki printzipala hartzeko. Afganistango emakume gaixoak; batzuen eta
|
besteen
mendeetako zapalkuntza bortitzaren ondoren, ez zaie deus izango okzidentalen erabilera zakarra, lehen munduan aitzakietako bat izatea, alegia, bonbardeoei buruzko galdetegietan alde daudenen portzentajeak amil ez daitezen. Handik egun batzuetara jakin dugu zine eta telebista saioak bertan behera utzi behar izan dituztela argirik gabe geratu direlako," talibanen sabotaje baten erruz, ausaz".
|
|
|
Denak ari dira errepikapen kate batean, eta badakite zenbat eta aldi gehiagotan errepikatu bere mezua, besteak ez duela aukerarik ere izango bere mezua zabaltzeko. Euskal Herrian hori garbi ikusia dugu, eta argi gelditu da hemengo bertako komunikabideak izatea funtsezkoa dela, eutsi egiten diotelako
|
besteen
erasoari.
|
|
|
Espazioa, denbora eta fikzioa dira gure nortasunaren hiru mugak eta baten aldaketak dakar, zalantzarik gabe,
|
besteen
aldaketa. Espazioa aldatzeak, pertsonaz aldatzea esan nahi du.
|
|
|
Zein dugu paradoxaren funtzioa honelako poema gogorretan? Paradoxak
|
besteen
arrazoien errealitatea fikzio egiten du, errealitateak duen zirrikitua zabaltzen du, eta paradoxaren bidez errealitateak duen irrealtasuna agerian uzten du. Beste alde batetik, paradoxak preso denaren bihotza indartu egiten du, hitz joko bat da poematan, errealitateari buelta emateko.
|
|
|
Estaldurarik handieneko asegurua da, norberaren eta
|
besteen
kalte guztiak babesten baititu, praktikan, ezbeharraren erantzule nornahi izan delarik.
|
|
|
Baliteke transgenikoen inguruan interes ekonomikoak begien bistako bihurtu direlako izatea;
|
besteen
kasuan, berriz, tartean interes ekonomikoak egon arren, jendeak ez ditu ikusten edo ez ditu behintzat hain kaltegarri jotzen.
|
|
|
Gutaz ongi hitz egingo duen itxura izan nahi genuke guztiok, besterik gabe, geure baliabideak ahalik eta gehien aprobetxatu eta, azken batean,
|
besteen
gustuko izan; baina horregatik inolako tiraniatan sartu edo gure osasunari kalte egin gabe.
|
|
|
Erabil ditzagun gure baliabideak itxura atsegina eta erakargarria lortzeko; baina ez dezagun ahaztu
|
besteen
gustuko izatea bezain garrantzitsua, edo garrantzitsuagoa, dela geure buruarekin gustura sentitzea.
|
|
|
Azkenik, esan behar da, Garcia Camino-k eta Azkarate-k antzekotasun ikonografikoak ikusten dituztela hauen eta Arrigorriga koen artean; baina azpimarratzekoa da multzo honek bere ezaugarri zehatzak izatea, nahiz eta
|
besteen
eragina jaso.
|
|
|
Hala ere, eta osasunak agintzen duen legean, bada hortik landa euskal hiritaraskoren literatura interesgarria. Eta, sarritan,
|
besteen
sentsazioak eta bizikizunakezagutuz, gure herriaren aniztasuna hobeto ezagutzeko ere balio izaten dit. MiguelSanchez Ostiz-en No existe tal lugar nobelako narratzaileak, gaztetako mugidapolitikoetan onartua izateko ahaleginak eta nekeak kontatu eta gero, hainbatendesplazatu sentimendu halako bat islatzen duelakoan nago:
|
|
|
Berry eta besteenarekin (1989, 1990, 1994, 1996) alderatuz, Bourhis etabesteen (1996) eredua aurrerapauso bat izan zen; hala ere, eredu honen aplikagarritasuna mugatua da, etnien arteko ukipen egoera guztietan ezin baita erabili (adibidez, etnien arteko, ukipen egoera tradizionaletan?, Kanada, edo Euskal Herriko kasuak). Horregatik, Azurmendi, Romay eta Valencia-k (1996) aplikagarritasun maila areagotzeko, Bourhis eta
|
besteen
(1996) ereduan aldaketa garrantzitsua proposatzen dute: ukipen egoeran dauden taldeak boterearen arabera sailkatzen dituzte:
|
|
|
fenomenoaizan daiteke. Sabatier eta Berry-k (1996) Berry eta
|
besteen
(Lonner etaBerry, 1986; Berry, Poortinga, Segall eta Dasen, 1992; Berry eta Laponce, 1994) akulturazio teoria eta bere garapena azaltzen dute. Teoria horren sorrera antropologia eta psikologia transkulturalean dago, teoria garatu ahalapsikologia sozialera hurbildu delarik.
|
|
|
4 Geroxeago, Azurmendi eta bere kolaboratzaileek (Azurmendi, Romay etaValencia, 1996) Bourhis eta
|
besteen
(1997) eredua berritu zuten,, identifikazio sozialaren eta kulturazioaren eredua, proposatuz; eredu horrenoinarri teorikoak orokorragoak dira, analisi eta aplikazio maila zabalagoaizanik; era horretan, eredua etnien arteko ukipen egoeretan aplikagarriagoada, bai inmigrazioaren ondorioz mundu garatuan gertatzen diren ukipen egoeretan (Alemania, adibidez), bai ukipen egoera tradizionaletan ere (bertakoak eta hispanoak, adibidez) eta baita egoera mistoetan ere (aipatutako bi egoerak nahasten direnean, Quebec, Euskal Herria etaKalaluniaren kasuak, adibidez).
|
|
|
1) Talde distintibitatea lortzeko beharra (Tajfel, 1978) eta2) Identitate positiboa lortzeko beharra. Thakerar eta
|
besteen
(Thakerar, Giles eta Cheshire, 1982) eta Giles eta Coupland en (1991) arabera, bialderdi horiek harreman ortogonala daukate.
|
|
|
Eta orain, izorrai! Besteen hautsak kendu eta
|
besteen
txizak komunean lagatako putzu lehorra garbitzera! Egun osoan lixiba eta amoniako potoen artean sartuta daukat sudurra.
|
|
|
Beste era bateko hautsak astintzen nituen eta orain baino hobeto ordaintzen zidaten. Puta izan arren ez nituen
|
besteen
zerrikeriak garbitu behar.
|
|
|
Geroz eta guapoagoa ikusten nuen. Baina haren gorputza
|
besteen
eskuetan imajinatze hutsa sabela arantzaz beteta izatea bezalakoa zen.
|
|
|
Eta norena orduan. Jendeak normalean
|
besteen
eraztunak eramaten al ditu poltsikoan. Batzuetan bai.
|
|
|
Emakumearentzat, antzinako grekoentzat teatro tragikoa zen bezala, gizon gehienentzat futbol estadioa den bezala, katarsia egiteko lekua da. Hemen, erneguek, nahikariek, milikeriek, oihartzuna aurkituko dute, emakume bakoitzak
|
besteen
hitzetan bere hitzen oihartzuna topatuko baitu, genial, genial. Begi parean orraziak eta artaziak ikusi ditudanean, begiak zarratu eta ile mozkinak klik klik erortzen zaizkit lepo eta bular gainera.
|
|
|
Dena den, Larramendik aldiak eskatzen zuen baino gehiago opa zigun. Estualdian zegoelako, noski, Mayans eta
|
besteen
akuiluari nondik itzuriko, baina premia horrek behartu zuen elizako eta egunoroko auzietarik urruntzera. Labur eta zehazkiago aitor dezadan:
|
|
|
Baina ez dira hitzak bakarrik: Europako hizkuntza landuek joskera ere, batzuek
|
besteen
antzera eta guztiok latinaren arabera, antzaldatu dute. Horretan ere, hitzetan bezalaxe, gure autoreak latinaren eredura ahalegindu ziren euskara egokitzen.
|
|
|
Utz dezadan alde bat kristau dotrina, hau azkenean bederen euskaraz ematen baitzitzaien euskaldunei, mugaldeetan izan ezik agian. Batzuen eta
|
besteen
ahaleginek, eta ez genuke hemen Larramendiren izena bazterrean utzi behar, zabaldu zuten euskara elizan eta elizakoetan, Iparraldean aspaldi eskura zutenaren antzeratsu, eta zabaldu ez eze, baita  jaso eta apaindu ere, gaiari zegokion duintasunaren mailakoa izan zedin.
|
|
|
Hauxe litzateke goikoaren ondorioa. Ez geunden batzuek besteak baino besteren hizkuntzak menderatuago (bestela uste duenak azal bitza kolkoan daramatzanak), eta halaz guztiz batzuek lotuago agertu ziren etxeko mintzairari
|
besteen
aldakan. Barrenak hala agintzen zuen dirudienez eta epeltasun hori izkribuz agertzen da bakarrik, ez ahoz.
|
|
|
Bi biotan, bistan da, kontrakarreko jokaerak eta iritziak, batzuen eta
|
besteen
pentsamoldeak biltzen dituztenak. Arazoa, nolanahi ere, bi bion uztardura nola egokituho rretan egongo litzateke gure ustez, bi erronka horiek erro errotik loturik baitaude euskararen biziraupen prozesuan.
|
|
|
Kopurutan, %80 ziren demokratak eta %20 biolentoak. Eta itunaren zeregina biolentoak urritzea zen, batzuen ustez ehiza erabiliz eta
|
besteen
ustez sedukzioa. Euskararen normaltasunerako bidean urrats sendoak egin ahal izan dira, aldi honetan.
|
|
|
Horiere, Euskal Herria ren bakegintzarako ekarrien zerrendanja rri genuke. Batzuen eta
|
besteen
intziriak eta deiadarrak sarri sarri entzun ditugu. Egin, berriz, ez larregi.
|
|
|
Horrexegatik dio gizabanakoaren askatasuna emaitza soziala dela eta atzeraelikadura beharrezkoa dela: mekanismo sozialak gizabanakoaren askatasunak zabaltzeko, baita gizabanakoaren askatasunak gure/
|
besteen
bizitzak eta mekanismo sozialak hobeak eta eraginkorragoak izan daitezen ere. Hau da, garapena askatasun gisa, eta askatasuna garapen gisa ere.
|
|
|
Honek kausalitatearen adigai erabat berria suposatzen du, organismoa norberaren kausa eta aldi berean efektua baita: sorkuntzan zuhaitz batek bere buruarengan ekiten du espeziea zabalduz; hazkuntzan norberarengan ekiten du bere burua garatuz, eta barne bizitzan norberarengan ekiten du zati bakoitza
|
besteen
mesederako existitzeak osotasuna mantentzen duelako. Horregatik, organismo bat ezin da mekanismo hutsera murriztu; bizidunak ez dira makinak, bizidun bakoitzaren banakotasuna ezin da adigai determinatuen bidez agortu; horregatik, ez dago Newton bat Biologian Fisikan badagoen antzera.
|
|
|
Sasigogorik okerrenak,
|
besteen
erruki eta ardura gutxienekoak, giza katastroferik handienak sorrarazten dituztenak, nik uste adimenak bere eraikuntza gezurtiak baina handi eta eder itxurakoak gogoari —ilun eta makalari— ezartzetik datozela, bai bakoitzagan eta bai historian. Ez gure soinaren guretatik edo nahimenaren nahietatik, adimenak gogoa menperatzetik baino.
|
|
|
denok daude maitatzearen alde, denok dira maitatzearen goresle. Beraz, gizakia maitatzaile ageri da nabari, norberaren eta
|
besteen
iritziz.
|
|
|
Herenegungo gure arbasoek Trinitate Saindua belauniko bezala, guk hitz eman paradisu berrien jainkoak adora genitzakeen, zorion artifizialen hagun zilarrak begietarik isurtzen zaizkion aingeru aurpegia agertuz, Zein Ongi Naizen mantra lanzinanteak ahots monotonoz errepikatu bitartean. Thomas Morek marraztu utopia hedatzen ari zitzaigun lurrean, gaurko mendeko pornografia alor bakar gisa har genezakeen
|
besteen
eta guhauren pentsamendu bakunak ateak oro giltzatuz, biluztasuna, ukamena, isiltasuna eta bortxa poliziala denetan barreiatuz. Emeki emeki jendearen izaera aldatuko zen, eta robotnik bizidunak bihurtzeko gai izanen ginen.
|
|
|
Batzuetan ahaztu egiten zait, noren alde ari naizen ez dakidala iruditzen zait... Batzuetan batzuen alde, beste batzuetan
|
besteen
alde… Liburu saltzaile naizenez, liburuak erosten dituztenen alde. Artximandrita oso bezero ona da, liburu mordoa kolokatzen dit Gazteluan.
|
|
|
Artean bere poker irribarre lerdoa muturrean marrazturik. Aurrera egin ahala
|
besteen
traza begiztatu ahal izan nuen. Bazegoen tipo potoloa, trajez jantzitakoa, patilla luze eta zabalak zituena.
|
|
2002
|
|
|
Bide batez, euskaldunak Groenlandian aspaldi utzitako altxor baten berri ere ematen dienez, Groenlandiarantz abiatzea erabakiko du Kaineko eskifaia osoak. Baina une horretan Walker eta
|
besteen
ontzi beltza azalduko da Esmeraldako uretan...
|
|
|
ETA RI atzemandako jeltzaleen izenen zerrendak piztu du EAJ eta PPren azken liskarra. Beste behin ere agerian geratu da Espainiako agintariek ez dutela berdin jokatzen batzuen eta
|
besteen
zerrenden filtrazioekin. Ez litzateke arritzeko ETAk zerrenda horiek izatea, ETAri era askotako zerrendak atzeman dizkiote eta.
|
|
|
Baina, noizbehinka ona izaten da geure etxetik atera eta begiratzea zer egiten duten beste tokietan. Gehienbat,
|
besteen
ispiluan begiratze horrek geure egoera politikoa bere onetik noraino aterata dagoen erakusten digulako. Galizian, sozialistek (PSG) eta nazionalistek (BNG) koalizioak dituzte hainbat diputazio eta udaletan, eta ez dirudi abertzale izatea edo ez izatea oztopo nagusia bihurtu denik elkarrekin lan egiteko.
|
|
|
Zazpiak Bat famatuarekin egindako ikurrei begiratzen badiezu, batzuen eta
|
besteen
idatziak apenas bereziko dituzun azaletik. Interneten bilatzen badituzu, bata www.udalbiltza.net helbidean aurkituko duzu eta bestea www.udalbiltzainfo. com gunean, baina ataritik pasa arte ez duzu jakingo segur noren etxean sartu zaren.
|
|
|
Gipuzkoak izan zezala nola halako unibertsitate zentroren bat, bederen! Dena dela, bazen euskal irakurlearen arreta piz zezakeen gai gehiagorik ere, jakina, eta horien artean norberaren edota
|
besteen
gorputz atalei zegokiena ez zen atzean geratzen. Eta, hain zuzen, horiei buruz idazten hasi zen, astero, Alkorta, doi doi editorialaren behe aldean.
|
|
|
A zer ume piloa, eta ni bakarrik! Jolasen bidez ikasi ditugu
|
besteen
izenak, nongoak diren eta zer zaletasun dituzten. Gero taldeak egin ditugu, badakit nori pasatu behar diodan baloia, eta zein diren jokoetako kontrarioak.
|
|
|
konplexua zerbait ezkorra da; ganora, aldiz, komenigarria izaten da askotan. Bai dela adierazgarria, ordea, egitasmo politiko batean nork bere (eta
|
besteen
) erreparoak ahanzten saiatu beharra, ilunpetara abiatzerakoan txistuka hasten denaren moduan!
|
|
|
Hasieratik argi geratu zen ez zirela mintzo eskolako jaialdietan edota beraien edo
|
besteen
seme alaben abilezia ikusteko Gurasoen Elkarteek babesturik antzezten diren haur antzerki emanaldi tipikoetaz.
|
|
|
Diskusio horiexek dira, hain zuzen, bien iritziz epailetzan ari direnentzat aberasgarriena. Ikasteko balio diete, dudak argitzeko,
|
besteen
iritziak kontuan hartzeko, ezagutza eguneratzeko eta agian" harrokeriak alde batera utzi eta hanka sartu duzula onartzeko ere bai", Olaziregiren hitzetan.
|
|
|
ETAren menia zergatik hautsi zen? Uriarte gotzainak erdibanatu egin zituen erruak, batzuen intrantsijentzia eta
|
besteen
inmobilismoa, esan zuen. ETAren munduak hemengo egoera politikoaren perspektiba errealista falta izan zuen.
|
|
|
Bildurra be, sartzen dabe iñogan, nortasun gogorreko diranak. Bai,
|
besteen
kolkoetan. Baiña Lukas apala, bakezalea ta ixilla zalako, nortasunik bakoa zala uste eben batzuk.
|
|
|
" Nire ames larre bikain ontara etorri nai ezik ibilia bait zara zu ere,
|
besteen
zori eta besteen ioera ta jokabidea merezi zenuke. Bai!
|
|
|
" Nire ames larre bikain ontara etorri nai ezik ibilia bait zara zu ere, besteen zori eta
|
besteen
ioera ta jokabidea merezi zenuke. Bai!
|
|
|
Gogoko izaten jakon hain lekutara joatea, beste toki horretara heltzea, bere burua erakutsi baino
|
besteen
zerak, aziorraziak astindutea gurago. Bai, orraztutea eta jorratzea.
|
|
|
Errudun sentimenduek sorrarazten dituzten frustrazio asko eta asko norbere edo
|
besteen
gaitasunez ideia baikorregia izaten dugulako gertatzen dira, eta hain baikorra izanik, ez da erreala izaten.
|