|
2000
|
|
|
Bizarra ezin hobeto egin zion, azal azaleraino, marra geometrikoak markatuz, berak ohikoa zuen eraz guztiz kontrara. Miraz, gainera, eskuaren jokamolde autonomo hark
|
beste
sentimendurik ere ekarri ziolako gogora; sentimendu nahasi samarrak, baina ez zuen hartan gehiago sakondu nahi izan. Berandu zebilela eta, ziztu bizian jantzi zen, beti bezain txukun eta urdin, eta galtzerdiak janzteko garaian ez zen ohartu oinak ere ez zituela jatorrizkoak.
|
|
2001
|
|
|
Euskaldunak nahiko hotzak gara batak
|
besteari
sentimenduak adierazteko orduan, euskalduntasuna hobetu egingo genuke beharbada xamurtasun apur batekin.
|
|
2003
|
|
|
|
Besteen
sentimenduak ulertuko baditugu lehendabizi geureak ulertu: nolako premia eta desioak ditugun, zerk, nork sortarazten du guregan halako edo bestelako sentimendua, emozioek nolako pentsamenduak sortarazten dizkiguten, horrek gure baitan nolako eragina duen, nolako ondorio eta erreakzioak izaten ditugun.
|
|
|
zuen. Azken urteotan, baina, maitemin horri
|
beste
sentimendu bat gehitu zitzaion: gorrotoa.
|
|
|
Lotsatik... bai, bazuen zer edo zer sentitzen nuenak, eta
|
beste
sentimendu askotatik: morboa, plazera, desioa...
|
|
2004
|
|
|
Batetik, badirudi Harakin izan daitekeela, bere borroka grinagatik, eta beharbada berak hala dela uste du. Baina gero,
|
besteen
sentimenduei erreparatuz gehiago ematen du hildako pertsonaia dela biltzailea…
|
|
|
Frustrazioa sortarazten duen heinean etsaigoa eta
|
bestearen kontrako
sentimenduak sortaraz ditzake.
|
|
2005
|
|
|
bere urguilua zuen, eta ez zion, ez, hura adieraziko. Horregatik disimulatzen zuen, eta horregatik ematen zizkion zorionak amonari, beste jende guztiak bezala, bai, baina aparteko berotasunik gabe, barrutik
|
beste
sentimendu batzuk nagusitzen baitzitzaizkion: –Sumendi bat zara, bai, baina beste sumendi batek irents zaitzala:
|
|
2006
|
|
|
[6] Normala da guk Gustuaren araua bilatzea, erregela bat, gizakien askotariko sentimenduak adiskidetu ahal izateko; edo erabaki bat bederen, sentimendu bat onesten eta
|
beste
sentimendu bat gaitzesten duena.
|
|
|
Gauza horiek begiesten dituen gogamenean existitzen da edertasuna; eta gogamen bakoitzak edertasun desberdin bat hautematen du. Areago, pertsona batek deformazioa hauteman dezake beste batek edertasuna hautematen duen toki berean; eta banako orok bere sentimendua onartu luke lasaitasunez,
|
besteen
sentimenduak arautzen saiatu gabe. Benetako edertasuna eta benetako deformazioa bilatzea, ikerketa gisa, zapore gozoa edo zapore mingotsa benetan zer diren bilatzea bezain alferrekoa da.
|
|
|
[29] Grinatsua den gaztea sentiberagoa da irudi maitagarri eta samurren aurrean, zaharragoa den gizakia baino; izan ere, azken horrek atsegin ditu zuhurtzia, bizi jokabideari buruzko gogoeta filosofikoak eta grinei neurria hartzea. Hogei urterekin Ovidio izan daiteke egilerik gustukoena; berrogei urterekin Horazio, eta berrogeita hamarrekin Tazito agian.15 Horrelakoetan alferrik da saiatzea
|
besteen
sentimenduetan sartzen eta guregan naturalak diren joerak ezabatzen. Egilerik gustukoena aukeratzen dugu adiskide bat aukeratzen dugun bezala, hau da, aldartean eta jaiduran bat eginez.
|
|
|
Beraz, A k bi sentimendu suma ditzake aldi berean. Bata gorrotoari dagokiona,
|
bestea
sentimendu moralari dagokiona. Judizio morala bigarrenari lotzen zaio.
|
|
2007
|
|
|
ez luke zentzurik bizitzak, ez esnatzearen parekoa litzateke. Aurpegien bidez dakigu maitatzen eta gorrotatzen, eta
|
beste
sentimendu guztiak gogoratzen eta sailkatzen.
|
|
|
Halaber, baditugu
|
beste
sentimendu batzuk: talde kohesioa eta nazioelkartasuna; hau da, aberria batasun integratu eta kohesionatu bat dela sentitzea.Sentimendu horiek areagotu egin daitezke aberriak gerrak, krisialdiak eta antzekoarazoak dituenean edo aberria mehatxupean dagoela hautematen denean.Garapenaren psikologiaren ikuspuntutik, oso jakingarria da sentimendu horiengarapena aztertzea.
|
|
|
Tarteko haurtzaroa. 6 urteko haurrak gauza dira honako hau ulertzeko:
|
besteen
sentimenduak partekatuz besteak hobeto sentitzen direla. Halaber, adiskidetasuna zer den ulertzen hasten dira.
|
|
|
Zergatik esaten dute eusko erdaldun batzuek «los aitas» (gramatikalki bitxia) eta «la amuña»? ...ere suposatzen duen era berean, eta are jokoan badira pasioak eta irudimena ere, hortaz, hizkuntzarena kreazio adigarria adina sentigarria (estetikoa) baldin bada, orduan hizkuntza ez da zeinugintza intelektual edo formal garbia, zeinu matematikoak edo izan daitezkeen eran, ezpada elementu subjektiboz kargatua bere naturaz beraz (pertsonalak, sozialak, nazionalak), eta mezu hartzailearen adimenaz
|
beste
sentimenduari eta imaginazioari zuzentzen zaio halaber, hots, ez da soil zeinu hotsa, musika baizik (atzerrian ama hizkuntzaren «hotsa» entzuteak eragiten duen zauskada, froga), informatu adina mugiarazi egin nahi du, adostasuna galdatzeko baino ez balitz ere, hori eleketa ororen berezkoa da, ez esamolde batzuen partikularra. Hitza kontzeptua da eta sentimendua da.
|
|
2008
|
|
|
Ez gara diferenteak Euskal Herriko, Espainiako eta Europako barnean garelako. Eta bi nafartasunez ari naiz, biak ez dira elkarrekiko hain diferenteak, nafartasuna ez da hain diferente
|
beste
sentimendu erregional edo nazionalekiko. Baina hemen sekulako probintziakeria dago, handiena instituzioek bultzatuta.
|
|
|
Senarrari adierazten ziòn sentimendu ustez noble haren azpian, ordea, Reginak
|
beste
sentimendu bat behar zuen, askoz ere bihurriagoa, berezko harrotasunarekin lotua, ez baitzuen ahazten, nekez ahatz zezakeen, aitari egin ziòn desafioa, hura hil eta handik egun gutxira:
|
|
|
Errealitateaz jabetzen hasi zenean, ordea,
|
beste
sentimendu bat nagusitu zitzaion Reginari. Batez ere, handik bizpahiru egunera markesa eta haren bi alabak ikusi zituenean.
|
|
|
Senarrari adierazten ziòn sentimendu ustez noble haren azpian, ordea, Reginak
|
beste
sentimendu bat behar zuen, askoz ere bihurriagoa, berezko harrotasunarekin lotua, ez baitzuen ahazten –nekez ahatz zezakeen– aitari egin ziòn desafioa, hura hil eta handik egun gutxira: " Aldasorotarren leinua galduko da, bai, aita, baina zin degizut aldasorotarrak maila goragoko leinu batean txertatuko garela!
|
|
|
Errealitateaz jabetzen hasi zenean, ordea,
|
beste
sentimendu bat nagusitu zitzaion Reginari. Batez ere, handik bizpahiru egunera markesa eta haren bi alabak ikusi zituenean.
|
|
2009
|
|
|
Gauzak elkarrekin banatzen eta elkar laguntzen ikasten dute parte hartzaileek, besteekin harremanetan egoten,
|
besteen
sentimenduak aintzat hartzen eta guztiek helburu beraren alde egiten.
|
|
|
Ez da inola ere egia gizaki primitiboak gauzen ezberdintasun enpirikoak atzemateko gaitasunik ez duenik. Baina naturari eta biziari buruzko haren ikuskera diferentzia horiek guztiak
|
beste
sentimendu honek estaltzen ditu: hau da, biziaren forma bakoitzaren ugaritasun eta ezberdintasunen gainetik horren oinarrizko bizi elkartasun (solidarity) ezabaezina dagoela uste izatea barru barrutik?
|
|
|
Haurrak ukitu behar ez duen zomorrora nola, beragana hurbildu nintzen poliki,
|
beste
sentimendu guztiak itzaltzen zituen erakarpen batek bultzatuta. Berehala, haren intziria negar bihurtu zen.
|
|
|
Adak liburua poltsan sartu eta sartu ahala ohartu zen bere poltsa hura beste poltsa bat zela jada, liburua poltsaren hondora sartu zuèn eran irakur zitekeen pentsamendu hura, liburuari toki egokia egiteko objektu guztiak baztertzen zituela, begiak ere hartan iltzaturik? gero, etxerantz abiatzerakoan, poltsan iltzatuko zituèn moduan, behin eta berriro iltzatu ere, poltsa hura begien grabitate zentro bilakatu balitzaio bezala?, eta ohartu zen, halaber,
|
beste
sentimendu batek estutua zegoela: bizitzan behin baino gehiagotan bizi izan zuèn sentimendu hura, bi iturburu antagoniko zituena:
|
|
|
beldurra iturburu zuèn kezka, belaunaldiz belaunaldi transmititua, ausaz, gizakiak gizakia lehen aldiz kondenatu zuenetik, historia liburuen aurreko inkisiziotik, beraz?, zergatik? eta besteak desberdin pentsatzen zuelako; izebaren kezkari, baina,
|
beste
sentimendu bat gainjarri zitzaion, harridurazkoa, mirespen kutsu bat ere bazuena, ilobari begiratzeko modu ezin nahasizkoak salatzen zuen?, hain ziren Domingok esandako hitzak ohiz kanpokoak; eta hain ziren xelebreak, non barre txiki bat ere egin baitzuen izebak:
|
|
|
Arazoa, baina, ez ziren beti besteak; lehendik ere ikasia zuen Adak lezio hori hainbat alorretan, anai arreben arteko harremanetan, batez ere?, baina musikaren alorrean ia probatu gabea zegoen, orfeoiari lotutakoa beste arazo bat izan zen?, orfeoian ez beste abesbatzetan lehen izarra izatea egokitu zitzaiolako, ausaz; egia zen egun guztiak ez zituela berdinak, bistan da, baina egia zen, halaber, musikak, airezko gorputza zuen neurrian, airean igeri jartzen zuela, lurreko txikikerietatik eta jendearen liskarretatik urruti; musika zuen arteen artea, musika zuen bere eguneroko miserien kontsolagarria, musika zuen Jainkoaganako bidea, eta musikak ez zion artean huts egin; baina aurkaria ere. Gemma Lertxundi? prima donna nolabaiteko baten papera jokatzen hasi zenean, gauzak guztiz aldatu zitzaizkion Adari, musikari bakarrik erreparatu beharrean, garai batean bezala, aurkariaren kantaerari erraparatzen baitzion, barruan
|
beste
sentimendu bat nagusitzen zitzaiola: aurkariak huts egiteko irrika, behin edo behin eraman zuena aurkariaren jarrera bera hartzera?
|
|
|
Domingoren begirada hotza, lagunekiko desinteres erabateko batek edo eraginda, esfingeak beti erakutsi ohi du, inguruaz haraindiko munduen hausnarrean, inguruarekiko desinteresa?, are hotzago egin zen: tenperatura jaiste hura ez zen, ordea, desinteresari desinteresa eranstearen ondorio, erabatekotasunari soberako zaio eranskin eta eransgarri oro?,
|
beste
sentimendu baten ondorio baizik: mespretxuarena izan zitekeen, edo errabiarena, Domingori betartean piztutako irri ironiko sumagaitzak salatzen zuenez, keinu harekin Gonzalori esaten ari balitzaio bezala:
|
|
|
Fenomeno hau azaltzeko, emakumeekiko estereotipo sozialean oinarritzen daautorea. Estereotipo sozialek emakumeari pertsona ahulei laguntzeko rola ematenbaitiote (umeak, pertsona adindunak...), lengoaia ez berbala ulertzeko gaitasunhandiagoa eta
|
besteekiko
sentimenduekiko ardura handiagoa ere.
|
|
|
Ezin dugu ahaztu emozioek gureharremanetan eragiteko duten gaitasuna ikaragarria dela. Geure buruari galde geniezaioke zenbaitetan ikusi dugun geure burua besteari barkamena eskatuz kontrolikgabe erantzun dugunean, edota zenbaitetan kutsatu garen
|
bestearen
sentimenduarekin, edota zenbaitetan saiatu garen gure erantzun emozional bat justifikatukoduten argumentuak bilatzen, guk geuk ere ez dakigunean zergatik sentitzen dugunsentitzen duguna. Egoera zehatz batean sortzen den emozioa ulertzeko zailtasunabi arrazoietan oinarritzen da:
|
|
|
Hasieran, haurdunaldiaren berria shock bat da, eta horren aurrean ilusioz edo beldurrez erreakziona daiteke. Baina" emozio gogorra eta iraungitzen dena" igaro ondoren, haurdunaldian
|
beste
sentimendu mota batzuk sortzen dira. Emakumea umea bere sabelean bilatzen hasten da; mina senti dezake, aldaketa fisikoak izaten ditu eta hormona uholde bat eragiten dio.
|
|
|
Mexikon girotzen zen eszenan (musika latinoamerikarra zuen erakusle bakar), zurruteko apustua istant batean irabazi zuen bere gibeleko ehunen osasunari eskerrak. Bada pertsonaiarik enpatia mimikoaz gozatzen duena, etorkizunera bidaiatu ahal dutenik, elektrokinesia duenik,
|
besteren
sentimenduak kontrola ditzakeenik...
|
|
|
Esan zitekeen Ciudad Juarezeko emakumeek pairatu beharreko biolentzia teleberrietan maiz ikusten dugun arren, soinu aspergarri horiek guztiak askoz barnerago sartzen zaizkigula. Beharbada, errepresentazioaren mugak gaindituta,
|
beste
sentimendu batzuei dei egiten dietelako.
|
|
|
...ra beste poltsa bat zela jada –liburua poltsaren hondora sartu zuèn eran irakur zitekeen pentsamendu hura, liburuari toki egokia egiteko objektu guztiak baztertzen zituela, begiak ere hartan iltzaturik... gero, etxerantz abiatzerakoan, poltsan iltzatuko zituèn moduan, behin eta berriro iltzatu ere, poltsa hura begien grabitate zentro bilakatu balitzaio bezala–, eta ohartu zen, halaber,
|
beste
sentimendu batek estutua zegoela: bizitzan behin baino gehiagotan bizi izan zuèn sentimendu hura, bi iturburu antagoniko zituena:
|
|
|
...en arteen artea, musika zuen bere eguneroko miserien kontsolagarria, musika zuen Jainkoaganako bidea, eta musikak ez zion artean huts egin; baina aurkaria ere –Gemma Lertxundi– prima donna nolabaiteko baten papera jokatzen hasi zenean, gauzak guztiz aldatu zitzaizkion Adari, musikari bakarrik erreparatu beharrean, garai batean bezala, aurkariaren kantaerari erraparatzen baitzion, barruan
|
beste
sentimendu bat nagusitzen zitzaiola: aurkariak huts egiteko irrika, behin edo behin eraman zuena aurkariaren jarrera bera hartzera... saio haietako batean Gemma Lertxundi zangotrabatzera, alegia; nabarmena izan zen, esate baterako, biek ala biek –Adak eta Gemmak– bi ahotsetako konposizio bat abestu behar izan zutenekoa, elkarri zirika –notak segundo hamarren batean luzatuz edo segundo hamarren batean moztuz, edo tonua erarik sumaezinenean igoz edo jaitsiz–, harik eta Adak Gemma pentagramaren bidetik –nolabait esatearren– desbideratzea lortu zuen arte; Adaren poza!; hura, baina, beste poz bat zen, harrokeriak eragindakoa eta ez musikak; Ada, ordea, ezin zen luzaz bere buruarekin gezurretan aritu:
|
|
|
Domingoren begirada hotza, lagunekiko desinteres erabateko batek edo eraginda –esfingeak beti erakutsi ohi du, inguruaz haraindiko munduen hausnarrean, inguruarekiko desinteresa–, are hotzago egin zen: tenperatura jaiste hura ez zen, ordea, desinteresari desinteresa eranstearen ondorio –erabatekotasunari soberako zaio eranskin eta eransgarri oro–,
|
beste
sentimendu baten ondorio baizik: mespretxuarena izan zitekeen, edo errabiarena, Domingori betartean piztutako irri ironiko sumagaitzak salatzen zuenez, keinu harekin Gonzalori esaten ari balitzaio bezala:
|
|
|
Hitz haiek, hotzean, baita keinuak ere, izebaren kezka erakusten zuten: beldurra iturburu zuèn kezka, belaunaldiz belaunaldi transmititua, ausaz, gizakiak gizakia lehen aldiz kondenatu zuenetik –historia liburuen aurreko inkisiziotik, beraz–, zergatik... eta besteak desberdin pentsatzen zuelako; izebaren kezkari, baina,
|
beste
sentimendu bat gainjarri zitzaion, harridurazkoa... mirespen kutsu bat ere bazuena –ilobari begiratzeko modu ezin nahasizkoak salatzen zuen–, hain ziren Domingok esandako hitzak ohiz kanpokoak; eta hain ziren xelebreak, non barre txiki bat ere egin baitzuen izebak: grazia egin ziolako egin zuen barre, jakina, baina barre txiki hark ere garbi uzten zuen izebaren jarrera, ilobarekiko barkaberatasunarekin lotua, harik eta barre txikiak bere bidea egin eta bere bidea agortu zuen arte, kezkari berriro leku eginez:
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, hain geunden Jainkoak inguratuak eta mehatxatuak geure gizarte hartan, hain Jainkoak jazarriak, non sekulako liberazioa gertatzen baitzitzaidan neure burua Jainkoaren ukoan berresten nuen bakoitzean. Une hartan, aldiz,
|
beste
sentimendu hura gailendu zitzaidan, irrazionala. Zer zen, izan ere, xirmi xarma hura, berrogeita bi edo berrogeita hiru urterekin nerabezaroa lehen aldiz sentitzera ninderamana?
|
|
|
Primeran gogoratzen naiz barruan sentitu nuèn errabiaz, baita Eba sugearengandik babesteko beharraz ere. Primeran gogoratzen naiz guztiaz, nahiz eta, denboraren joanean, argi nituèn gauzak hain argi ikusten ez ditudan, susmoa baitut, sentimendu ustez noble haien azpian,
|
beste
sentimendu nahasiago batzuk zebilzkidala, zugandik ikasi nuen gizakion konplexutasunaren lezioa, Gabino, gure arteko elkarrizketak eta gutunak bitarteko??, haragiaren muga estuei lotuak: Adarenganako zeloak, esate baterako, mutilen begiek beti baitzuten ahizparen edertasuna jopuntuan, nitaz ahaztuta, eta zeloek bultzatzen baininduten, beharbada, Ada bekatutik babestera:
|
|
|
Izan ere, ideia eta ideal bikainak ditugu, askotan mintzatzen naiz gai honetaz Zapiain estimatuarekin?, baina ai, nola baldintzatzen gaituzten eta nola eragiten
|
beste
sentimendu horiek, zazpi bekatu nagusiek, azken batean, handik eta hemendik, erarik mehe eta nabaritugabeenean!; baina zuk ere noiznahi zenuen Txopitea jauna solaskide, eta ez natzaizu klase aspergarri bat ematen hasiko, ezta, Damaso??, jakin ere, nik baino gehiago jakingo duzu-eta kontu hauetaz; gainera, neure buruak irudikatua irudikeria hutsean gelditu zen, beti bezala, Pagoagan ez baikenuen mihi euri suzkorik ez beste inolako miraririk izan; doña Primik ere ez zuen gehiegi sinesten, nik uste, honela erabaki baitzuen auzia, mendekosteak eta goi isuriak bazter utzita:
|
|
|
Hainbesteraino hunkitu ninduten, non bai baitakizu bere eragintxoa ere izan zutela nigan, neure afektibitateari norabide bat emateko saioan galduta ibili nintzenean, urrunetik ere maita bainezakeen, ausaz, maitatu beharreko jendea, hurbilekoak bereziki? Zauritu nindutenetik, gainera, banuen
|
beste
sentimendu bat: potroak galdu izanak, izan ere, amorratu egiten ninduen, baina oinaze biziaren esperientziak, bizitzaren absurdoa agerian jarri zidanak, bestela esaten zidan, haurrak maitatzeko modurik onena haiek mundura ez ekartzea baitzen ausaz, hara nola egin nuen nik ere zure jarrerarekin bat, Damaso, nahiz eta zurea beste historia bat zen; zertarako, izan ere, haur bat bera ere mundura ekarri, gizonak lurra infernu bihurtzeko aparteko ahalmena bazuen!
|
|
|
Ez dut uste inor ateratzen denik, gutxienez ezker abertzalean ez, pentsatuz den dena ondo egin duela. Zuk jakin dezakezu zure posizioa arrazoizkoa eta demokratikoa izan dela, herriaren gehiengoa horrekin bat datorrela eta munduko arrazoi guztia daukazula, zentzu horretan lasai ateratzen zara, pentsatzen duzulako zentzuzko gauzak planteatu dituzula, baina, ziurrenik, delegazio guztietan
|
beste
sentimendu hori ere badago: agian presaz jokatu dugu, agian gaizki egin dugu kalkulu politikoa, agian hau beste era batera egin zitekeen, agian gauza asko.
|
|
|
Lehen ere esan dizut, orain gauza gehiago ere baditudala zurekin.
|
Beste
sentimendu batzuk ditut bihotzean. Baina sexua ere noski.
|
|
|
Ikasi dut lezioa. Ezin dira
|
besteen
sentimenduak manipulatu. / Baina garesti ordaindu dut.
|
|
|
3
|
Besteekiko
sentimenduen interes galera.
|
|
|
Primeran gogoratzen naiz barruan sentitu nuèn errabiaz, baita Eba sugearengandik babesteko beharraz ere. Primeran gogoratzen naiz guztiaz, nahiz eta, denboraren joanean, argi nituèn gauzak hain argi ikusten ez ditudan, susmoa baitut, sentimendu ustez noble haien azpian,
|
beste
sentimendu nahasiago batzuk zebilzkidala —zugandik ikasi nuen gizakion konplexutasunaren lezioa, Gabino, gure arteko elkarrizketak eta gutunak bitarteko... —, haragiaren muga estuei lotuak: Adarenganako zeloak, esate baterako, mutilen begiek beti baitzuten ahizparen edertasuna jopuntuan, nitaz ahaztuta, eta zeloek bultzatzen baininduten, beharbada, Ada bekatutik babestera:
|
|
|
Izan ere, hain geunden Jainkoak inguratuak eta mehatxatuak geure gizarte hartan, hain Jainkoak jazarriak, non sekulako liberazioa gertatzen baitzitzaidan neure burua Jainkoaren ukoan berresten nuen bakoitzean. Une hartan, aldiz,
|
beste
sentimendu hura gailendu zitzaidan, irrazionala. Zer zen, izan ere, xirmi xarma hura, berrogeita bi edo berrogeita hiru urterekin nerabezaroa lehen aldiz sentitzera ninderamana?
|
|
|
Izan ere, ideia eta ideal bikainak ditugu —askotan mintzatzen naiz gai honetaz Zapiain estimatuarekin—, baina ai, nola baldintzatzen gaituzten eta nola eragiten
|
beste
sentimendu horiek —zazpi bekatu nagusiek, azken batean— handik eta hemendik, erarik mehe eta nabaritugabeenean!; baina zuk ere noiznahi zenuen Txopitea jauna solaskide, eta ez natzaizu klase aspergarri bat ematen hasiko, ezta, Damaso...?, jakin ere, nik baino gehiago jakingo duzu-eta kontu hauetaz; gainera, neure buruak irudikatua irudikeria hutsean gelditu zen, beti bezala, Pagoagan ez... " Ez.
|
|
|
Hainbesteraino hunkitu ninduten, non bai baitakizu bere eragintxoa ere izan zutela nigan, neure afektibitateari norabide bat emateko saioan galduta ibili nintzenean, urrunetik ere maita bainezakeen, ausaz, maitatu beharreko jendea, hurbilekoak bereziki... Zauritu nindutenetik, gainera, banuen
|
beste
sentimendu bat: potroak galdu izanak, izan ere, amorratu egiten ninduen, baina oinaze biziaren esperientziak, bizitzaren absurdoa agerian jarri zidanak, bestela esaten zidan, haurrak maitatzeko modurik onena haiek mundura ez ekartzea baitzen ausaz, hara nola egin nuen nik ere zure jarrerarekin bat, Damaso, nahiz eta zurea beste historia bat zen; zertarako, izan ere, haur bat bera ere mundura ekarri, gizonak lurra infernu bihurtzeko aparteko ahalmena bazuen!
|
|
|
Horrelakoxea zen Simeon, Dalmaziako printze izatera deitua. Ez berez gaizto eta zitala, baina bai
|
besteen
sentimenduez den mendreneko axolarik ez zuena, mundua bere zerbitzurako egina zela uste zuena, bere nahia beste legerik ezagutzen ez zuena.
|
|
2011
|
|
|
Erabat beldurtuta zeuden baina, behin probatuta, beldurraren ostean
|
beste
sentimendu batzuk etorri ziren, beste sentsazio batzuk eta baita beste egoera bat ere. Dirua behar zuten sartzen jarraitu ahal izateko.
|
|
|
Ez hitzezko komunikaziorako trebetasun gutxi du.
|
Besteen
sentimenduak eta emozio adierazpenak interpretatzeko zailtasunak ditu, eta, ondorioz, haien premia emozionalak ez ditu asebetetzen.
|
|
|
Besteengandik distantzia handi samarrera kokatzen da, harremanetan afektua emateko gaitasunik ez du, eta amodiozko sentimenduekiko iragazgaitza da.
|
Besteen
sentimenduak hautemateko gaitasunik ez duela dirudi eta haien konpainia bilatzeko joerarik ez zaio ikusten. Sinbolo matematikoak edo gramatikoak erraz ulertzen ditu, baina nekez ulertzen du ez hitzezko hizkuntzaren sintaxia.
|
|
|
Eskizotipikoak sentipen eta hautemate esperientzia bitxiak eta harrigarriak bizi ditu: azti baten moduan jokatzen du; etorkizuna aurreikusteko,
|
besteen
sentimenduak antzemateko edo hildakoekin komunikatzeko gaitasuna duela uste du; zentzuz kanpoko indarrak hautematen ditu; gelan hildako norbait dagoela sentitzera hel daiteke. Ikusezina denari ematen dio lehentasuna ikusgaia denaren aurrean; naturaz gaindikoari, naturakoa denaren aurrean.
|
|
|
Emozio horiek ezagutu, esplizitatu eta onartu behar ditu, eta haserrearen ordez emozio horiek biziko ditu. Era berean, arrotzak zaizkion
|
beste
sentimenduak ezagutzera ere eraman behar da pazientea: sinpatia, umorea, konfiantza.
|
|
|
Gurasoek eta irakasleek enpatia hobetzen eta besteen ikuspegia hartzen irakatsi behar diete gazteei.
|
Besteen
sentimenduak eta norberaren ekintzek besteengan dituzten efektuak ulertzen irakasten du enpatiarako entrenamenduak. Entrenamendu hori onuragarria da antisozialekin, baina psikopatekin kaltegarria izan liteke, beste pertsonen sentimenduei buruzko informazioak lagun baitiezaieke manipulatzaile eta harrapari hobeak izaten.
|
|
|
Emozio xamurrak (itxurakeria hutsa ez direnak) mespretxatu egiten ditu nortasun antisozialaren nahastea duenak, ahultasunaren seinale balira bezala.
|
Besteen
sentimendu, desira eta eskubideetan arreta gutxi jartzen du antisozialak. Bere burua indartsu eta independente ikusi nahi lukeenez, garrantzi handia ematen dio norberaren baieztapen bakartiari, eta mespretxatu egiten ditu emozioa, introspekzioa, sentimendua eta mina.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen CIE (1992) eskuliburuak nortasun disoziala deitzen du eta haren deskribapen klinikoagoa ematen du, funtzionamendu mentaleko aldagai batzuk aipatzen baititu, hala nola harreman iraunkorretarako gaitasunik eza,
|
besteen
sentimenduekiko sentikortasunik eza eta enpatiarik eza.
|
|
|
5) Hainbat ezagunen iritziz, enpatiarik ez zuen:
|
besteen
sentimenduekin eta premiekin identifikatzeko zailtasunak zituen. 6) Dalí psikologikoki zauritua sentitzen zen norbaitek kritikatzen zuenean.
|
|
|
Pentsamendu sarkorrek, distrakzioek, zalantzek, interferentziek eta erabaki ezinak lausotu egiten dute pentsamendu prozesua eta zaildu egiten dute komunikazio soziala. Beren pentsamenduaren harian arreta jarri ordez,
|
besteen
sentimendu eta asmoetan jartzen dute arreta, haien mugimendu eta adierazpen txikienei erreparatuz. Horregatik, gehiegizko estimulazioa jasotzen dute, beti mehatxuei adi adi daude, eta ez dute arreta behar den tokian jartzen.
|
|
|
Enpatiarik ez du:
|
besteen
sentimenduekin eta premiekin identifikatzeko zailtasunak ditu.
|
|
|
Terapiaren helburu espezifikoak honako hauek dira:
|
besteen
sentimenduekiko sentiberatasun handiagoa lortu, besteen ulerkuntza enpatikoa gehitu, besteekin lankidetzan jarduten ikasi, aldarteen kontrol handiagoa erdietsi. Handiagotasun edo gutxiagotasun sentimenduak ahultzea eta pertsona bakoitzaren berezitasunez jabetzea terapiaren helburuetan sartzen da.
|
|
|
Portaera desegokien oinarrian dauden kognizio okerrak identifikatu eta aldatu egin behar ditu. Nahaste hau duenak
|
besteen
sentimenduak eta emozioak ahanzteko joera duela ikusita, besteekin rolak trukatu eta alderantzikatu behar ditu, horrela ikasiko baitu besteen ikuspegia hartzen eta enpatikoki haien tokian jartzen. Gainera, barne herstura gainditzeko erlaxazio teknikak ikasi behar ditu.
|
|
|
Histrionikoek honako helburu hauek lortu behar dituzte terapian: ikasi behar dute beren arreta aldiko gauza batean zentratzen, helburu zehatzak finkatzen, gogoeta egiten, beren pentsamenduak eta premiak asertiboki adierazten, beren identitateari buruzko erabakiez pentsatzen, beren arreta beste pertsonengana zuzentzen, gero eta denbora luzeagoz besteengan arreta jartzen, arreta zentro izateko joera ezabatzen,
|
besteen
sentimenduetan zentratzen eta besteak ez manipulatzen. Asertiboak izaten ikasteko, beren desirak ezagutu behar dituzte histrionikoek.
|
|
|
Emozio xamurrak (itxurakeria hutsa ez direnak) mespretxatu egiten ditu nortasun antisozialaren nahastea duenak, ahultasunaren seinale balira bezala.
|
Besteen
sentimendu, desira eta eskubideetan arreta gutxi jartzen du antisozialak. Bere burua indartsu eta independente ikusi nahi lukeenez, garrantzi handia ematen dio norberaren baieztapen bakartiari, eta mespretxatu egiten ditu emozioa, introspekzioa, sentimendua eta mina.
|
|
|
Emozio horiek ezagutu, esplizitatu eta onartu behar ditu, eta haserrearen ordez emozio horiek biziko ditu. Era berean, arrotzak zaizkion
|
beste
sentimenduak ezagutzera ere eraman behar da pazientea: sinpatia, umorea, konfiantza.
|
|
|
Gurasoek eta irakasleek enpatia hobetzen eta besteen ikuspegia hartzen irakatsi behar diete gazteei.
|
Besteen
sentimenduak eta norberaren ekintzek besteengan dituzten efektuak ulertzen irakasten du enpatiarako entrenamenduak. Entrenamendu hori onuragarria da antisozialekin, baina psikopatekin kaltegarria izan liteke, beste pertsonen sentimenduei buruzko informazioak lagun baitiezaieke manipulatzaile eta harrapari hobeak izaten.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundearen CIE (1992) eskuliburuak nortasun disoziala deitzen du eta haren deskribapen klinikoagoa ematen du, funtzionamendu mentaleko aldagai batzuk aipatzen baititu, hala nola harreman iraunkorretarako gaitasunik eza,
|
besteen
sentimenduekiko sentikortasunik eza eta enpatiarik eza.
|
|
|
Negarra film batean edo antzezlan batean sor daiteke agertzen diren sentimenduekin lotzen da, eta haiek ulertzen ditu.
|
Besteen
sentimenduekin hobeto harremanetan jartzeko aukera ematen du”, dio Molerok. Gainera, psikologo horrek dioenez, “helduak negar egiten dute gertaera jakin baten aurrean ahul sentitzen direnean, tentsioa arintzeko, tristura kentzeko eta nola sentitzen diren komunikatzeko”.
|
|
2012
|
|
|
Orain hau nahi dut, gero hura desio dut. Etengabe sentimenduekin jolasean, gure sentimenduekin eta
|
besteen
sentimenduekin. Etengabe korapiloak askatuz eta korapilo berriak eginez.
|
|
|
Nire maitasunak ez dio zorionik ekarri inori, ez dut-eta ezertxo ere sakrifikatu maite izan ditudanen alde: neure buruarentzat maite nuen, neure gozamenerako bakarrik; bihotzaren premia bitxi bati erantzun besterik ez nuen egiten, gutiziaz hurrupatzen nituen
|
besteen
sentimenduak, samurtasuna, pozak eta nekeak; eta sekula ez nuen lortzen egarri hura asetzea. Horrelako zerbait gertatzen zaio goseak oinazetuta dagoenari, akiturik lokartu eta aurrean jaki gozoak eta ardo apartsua ikusten dituenean:
|
|
|
–
|
Bestearen
sentimenduei garrantzia kentzea era honetako adierazpenak eginez: –ez kezkatu txorakeria horrengatik?,, ez jarri horrela", etab.?
|
|
|
Aurrez aurreko komunikazioetan bezalaxe, telefono bidezko komunikazioetan, aditze aktiboa erabili behar da, nahiz eta zailagoa den; izan ere, solaskideak aurrez aurre ez daudenez gero, ezin da erabili
|
bestearen
sentimenduei edo asmoei buruzko arrastorik ematen duen keinurik edo begiradarik, esaterako.
|
|
|
Ahal denean, jendeari bere izenaz deitu behar zaio.
|
Besteen
sentimenduekiko begirunea izan behar dugu.
|
|
|
Bestalde, ez dugu gogaitu behar jarrera aldaezinen inguruan hitz egiten eta argi izan behar dugu asmoa ez dela irabaztea edo galtzea, eta, are gutxiago, iraganari eta bete pertsona batzuekin eta beste leku batzuetan gertatutakoari buruz eztabaidatzea. Arazoak ez dira definitu behar konponbide magistral bat balego bezala, haietatik aldentzen joan behar da, bereizi egin behar da besteak sentitzen edo jasaten duena ulertzearen eta iragartzearen artean, eta, azkenik,
|
besteen
sentimenduak, beharrak eta interesak zilegi direla eta konponbide bakarrak ez daudela ulertu behar da; izan ere, sormenezko pentsamenduak errealitateak modu desberdinetan ebaztera bideratzen baikaitu. Pertsonen arteko gatazkak ebazteak eskatzen du:
|
|
|
Gizabanakoen artean adoretsuenak ere gutxitan du benetan dakienari aurre egiteko adore nahikoa (Nietzsche, 1999: 39), eta, gauzak horrela, menderatzaileak ez du onartu nahi benetan menderatuaren beharra duela, menderatuak menderatzailearen beharra duela onartzen ez duen bezala; baina ez hori bakarrik, egia hegeliarraz gain Nietzsche-k nabarmentzen du biengan benetan onartu nahi ez duten
|
beste
sentimendu bat ere badela, sekretu handia?, ez batak ez besteak ez duela bestearen beharrik eta adoreaz baliaturik barnean badutela menderakuntzarekin amaitzeko indar nahikoa.
|
|
|
Tristura, haserrea, errua, min emozionala eta gertatu dena onartu nahi ez izatea abortuaren ondorengo dolu prozesu natural honen parte da. Huts egindako haurdunaldia izan duten emakumeen
|
beste
sentimendu batzuk antsietatea, apatia eta gozatzeko ezintasuna dira. “Maila psikoemozionalean” dauden sentimenduak dira, eta galeraren ondoren emakumeari eragin diezaiokete (ez denak batera).
|
|
2013
|
|
|
Harekin batera,
|
beste
sentimendu bat nabarmentzen hasi zitzaion mutilari, ez lauta jotzen zuèn guztietan, baina bai batzuetan: sentimendu mistiko kosmiko bat zen, izaki eta gizaki guztiak besarkatzera zeramana, planetak eta izarrak.
|
|
|
–Hasiera hasieratik, ia ia zure ezaupidea izan nuen lehen unetik esan nezake, zure moldeek bete betean ohartarazi zizkidaten zure burgoikeria eta hantustea, eta
|
besteren
sentimenduei diezun mespretxu zeurekoia. Moldeok gaitzespenezko zimentarria eratu zuten, eta geroko jazoerek horrexen gainean eraiki dute oraingo aldaezin hau; eta hilabetea ere ez zen ezagutzen zintudala, ezkontzara sekula limur nintzakeen munduko azken gizona zinela jabetu nintzenean.
|
|
|
Aipaturiko lehena hauxe zen: bataren zein
|
bestearen
sentimenduak ezertan hartu barik, Bingley jauna zure ahizparengandik apartatu izana; bestea, berriz, honako hau: zenbait tirameni entzungor eginez, ohoreari eta gizatasunari entzungor eginez, Wickham jaunaren asmoak suntsitu eta haren hurren hurreneko zoriona hondatu izana.
|
|
|
Eskubide dudan azalpen honetan zure sentimenduen iraingarri izan litezkeen
|
beste
sentimendu batzuen berri eman beharra suertatzen bazait, damu dudala besterik ezin esan nezake. Men egin zaio behar horri... eta barkesketan areago jarraitzea zentzugabekeria izango litzateke.
|
|
|
–Urrun nago ni Bingley jaunari behin ere asmoz jokatu izana leporatzetik, esan zuen Elizabethek?; baina, gaizki egiteko edo besteak zoriongabe egiteko asmo barik ere, okerrak egin daitezke, eta mina ere bai. Axolagabeziak,
|
besteen
sentimenduekiko arreta ezak eta kemen faltak egingo dute lan guztia.
|
|
|
5 Ondoan dagoen kideak
|
beste
sentimendu bat hautatuko du, eta berriz hasiko da katea.
|
|
|
Haur apetatsu edo kontrolatzaile batek ez du onartzen erantzunik ez duen «ez» bat, nahi duena lortzen ez duen bakoitzean haserretzen da eta berritasunekin erantzuten du. Zentzumendun haurrek
|
besteen
sentimenduak ahazten dituzte Adituek ohartarazi dute txikiegiak apetatsuegiak direla epe ertain edo luzera arazo handiago bat dutelako: zentzua duen haurraren sindromea deritzona.
|
|
|
Txakurrarekin edo hiritik urrun bizi diren txakurrekin bizi direnek, adibidez, txakur edo beagle batekin bizi direnek, atsegin eta eskuzabal jokatzen dute. Bestalde, animalia terrierreko edo laneko animalien jabeek, beste pertsona batzuk zaintzen edo lan zehatzak egiten ematen duten txakurrek (adibidez, erreskate txakurrak edo harburu laguntzaileak) enpatiaz gozatzen dute,
|
besteen
sentimenduak hobeto ulertzeko. Harburuen eta pertsonen arteko maitasuna Txakurrak eta pertsonak maitemintzearen kimikaren zati bat partekatzen dute Normala da, baldin eta, elkarrekin bizitzea pentsatzen dugunean, guri zerbaiten antza duen bat bilatzen badugu.
|
|
|
Hau da, jabe askok lagunekin jolasten duten bitartean beren lagun ilunak bereizten dituztela uste duten barrea da, hain zuzen, dirudiena: animalia zoriontsu baten irribarre polit bat. Gizakiengandik esklusiboak ziren emozio askok animaliengan dute erantzuna Maitasuna, komunikazioa
|
besteen
sentimenduak ulertzea… Pixkanaka, pertsonengan esklusiboak zirela uste zuten emozio asko aurkitu dira animalien artean. Eta txakurren irribarrea da horietako bat.
|
|
|
Harekin batera,
|
beste
sentimendu bat nabarmentzen hasi zitzaion mutilari, ez lauta jotzen zuèn guztietan, baina bai batzuetan: sentimendu mistiko kosmiko bat zen, izaki eta gizaki guztiak besarkatzera zeramana, planetak eta izarrak.
|
|
|
|
Besteen
sentimenduek ez zaitzatela inoiz menderatu.
|
|
2014
|
|
|
zuek, erreakzionariook, versus gu, progresistak. Baten sentimenduari sentimendua esaten zaio, edo poesia esaten zaio,
|
bestearen
sentimendu berdinari arrazoimena; baten asmoei, erromantizismoa, bestearen asmoei errealismoa; baten xedeari lokalismoa, bestearenari unibertsaltasuna. (. Les foules, sous vos yeux, obéissent à la grande poussée du progrès; elles vont à la science, à la paix, à l, unité?) 2467 Proklamazio unionista jakobinoak lehenagotik badatoz etorri, gutun hau diskurtso unionistaren testu fundazionala kontsidera liteke apika.
|
|
|
Jakin mina? Bai; eta
|
beste
sentimendu batzuk ere bai, agian. Kurtzena izandako guztiak eskuetatik ihes egin zidan:
|
|
|
Idatzi zuten Argalaren hilketa Azaolaren hilketaren erantzuna izan zela. Inpresioa da lotsa sentimendurik gabe idatzi zutela,
|
beste
sentimendu modu batekin beharbada, itxurarik egin gabe.
|
|
2015
|
|
|
Armada Inperialaren erretretaren ondoren, garaipenaren pozarekin batera,
|
beste
sentimendu bat nagusitu zen Arkaniako gizon emakumeen bihotzetan. Ez dakit nola sortu ote zen ideia hura.
|
|
|
Hura dena berpiztuko zen Paulen eta Mintaren bizietan; izen berriarekin saiatu zen: «Rayleytarrak»; eta eskua umeen jolasgelako atean zeukalarik antzeman zuen
|
besteekiko
sentimendu batasun hura, emozioak eman ohi duena, hormak mehetu, lasaitasunezko eta zorionezko sentimendua zen, eta dena jario bakar bat bihurtu balitz bezala, eta aulkiak, mahaiak, mapak, berarenak balira bezala, haienak, berdin zen norenak, eta Paulek eta Mintak jario harekin segituko balute bezala bera hildakoan ere.
|
|
|
Euskaraz izen propio propiorik ez duen
|
beste
sentimendu bat nostalgiarena da. Herrimina erabiltzen da gabetasun hori estaltzeko, eta ez dago gaizki?
|
|
|
Haatik, Laclosek garbi adierazten du bere burua defenditu beharrez ekiten diola markesak halako jokamolde zitalari, bere garaiko gizarteak ez baitio bestelako irtenbiderik uzten. Sentimenduak ezkutatzera behartua, adimena baliatzen du haiek mozorrotzearren, eta
|
besteen
sentimenduekin jolastearren. Bihotzaren zapaltzeak du adimena bihotzaren aurka erabiltzera derrigortzen; ondorioz, bihotzak hautsi egiten dira, eta buruak galdu. Tourvel andrea.
|
|
|
Gure argudioak argi, asertiboki eta
|
besteen
sentimenduak aintzat
|
|
|
eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkera egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkuntza egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|
|
|
nire iritzia eman dut, hizkuntza egokia erabiliz eta
|
besteen
sentimenduak aintzat hartuz
|