|
2000
|
|
|
Aurtengoan ez, kanpoan nintzelako, baina iaz Hondarribian desfilatzen saiatu nintzen Jaizkibel konpainiako beste kideekin batera eta Er tzaintzak ez zigun Alardean sartzen utzi. Bere egunean, Ertzaintza ez zela emakumeen eskubideak bermatzen ari esan nuen, edo ez behintzat
|
beste
eskubideak bermatzen dituen bezala. Aurten, berriz ere, Ertzaintzak Jaizkibel konpainiaren parte hartzea bermatu behar zuen eta ez zuen egin.
|
|
2001
|
|
|
Horiek ziren erreserba lantzen zutenak, lan prestazioenbitartez (hori exijitzeko, jauna indartsua izan behar zen). Azkenean, denak jaunarenmenpeko morroi bilakatuz joan ziren (esklabuek pertsona izaera lortu zuten, tresnahiztuna izate hutsetik mailan igoz; bestalde, nekazariek askatasuna eta, horrekinbatera, borrokatzeko eskubidea eta
|
beste
eskubideak galdu zituzten, beren egoeradegradatuz).
|
|
|
Horren trukean, cree ei 5.589 km2 ko erreserbak (I kategoriako lurrak) aitortu zizkieten euren herrien inguru hurbileko lurretan eta, halaber,
|
beste
eskubide mugatu batzuk aldameneko eremuetan —II kategoriako lurrak: 65.086 km2— Orobat, eskolak, osasun zainketa eta beste zerbitzu batzuk emango zizkien gobernuak cree ei aurrerantzean.
|
|
2003
|
|
|
Eskubide horri Interneteko sarbide funtzionala gehitu zaio, Europar Batasuneko araudian sartu dena. Eskubide berri hori dagoeneko indarrean dago Espainian, Gobernuak garatu duen landa telefoniako lineen ordez Interneterako sarbidea duten lineak jartzeko planaren bidez. Atal honetan, erabiltzaileen
|
beste
eskubide batzuk zabaltzen dira, hala nola zerbitzuak ordaintzeko ordainketa modua aukeratzeko eskubidea; erabiltzaileak kontratua penalizaziorik gabe aldez aurretik ebazteko eskubidea, kontratuaren baldintzak aldatzen direnean, edo zerbitzuaren kalitateari buruzko informazio konparagarri eta eguneratua jasotzeko eskubidea. Zehapenak Bestalde, hasierako testuan aurreikusitako isunak gogortzen ditu proiektuak.
|
|
|
elikadura egokirako eskubidea, Eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalen nazioarteko itunean ezarria. 21 bat herrialdek finkatu dituzte elikatzeko eskubideak, eta beste askok oso lotuta dauden
|
beste
eskubide batzuk onartu eta babesten dituzte. FAOren arabera, herritarrek osasun laguntza eta hezkuntza behar dituzte elikatzeko eskubideaz gozatzeko, batez ere kultura balioei, jabetza eskubideari eta ekonomiaren eta politikaren aldetik antolatzeko eskubideari dagokienez.
|
|
|
Horrekin koherentzia. Eskubideez ari bagara, motz geldituko da gure mezua eskubide linguistikoetara mugatuz gero, begien aurrean funtsezko
|
beste
eskubideen urrraketa gertatzen denean.
|
|
2004
|
|
|
Gizartean dagoen urraketarik handiena hori izanda, horixe da gainditu beharreko lehen eragozpena.
|
Beste
eskubideen urraketak ere badaude, baina euskal gizartean bizitzeko eskubidea urratzen duena ETA da.
|
|
|
Prozesuko
|
beste
eskubide batzuekin gertatzen den bezala, jarduna deuseztatzeko salbuespeneko eskabidea bidegabe erabili eta horretaz abusatzeko aukera beti dago; baina legeak arrisku hori aurreikusi du, eskabidea oinarritzeko kasuak kontu handiarekin zehaztuz eta beste erregela batzuk ezarriz. Hala nola, betearazpena ez etetea, jarduna deuseztatzeko eskabidea ezestearen ondorioz; kostuak ordaintzera kondenatzea; eta eskabidea ausartegia izateagatik isuna ezartzea.
|
|
|
Euskaldunok geure hizkuntza jatorriaren izaera monolitikoa argi eta garbi frogatzen ez badugu, ez daukagu eskubiderik nonbait beste edozein Estatuk berean egin duena egiteko.120 Boterearen esku luzeak eta ahaltsuak ematen ditu nonbait herri batzuen eta
|
besteen
eskubide agiriak. Euskaldunok ez dugu zoririk izan Estatuaren jabe izateko, eta hortik datozkigu orain gure legitimitate izaera hauskorraren ondorio hauek guztiak.
|
|
|
Gure aldetik, beste pauso bat emanik, demokrazia kontzeptuaren arlo semantikora igaro nahi genuke, balio hauek elkarrekiko osagarri ez badira, ezer gutxi direnez gero. Hizkuntza taldeen arteko elkarbizitza modu zuzen batean eratuko bada, egia esan, batzuen eta
|
besteen
eskubideak ez dira askatasun metafisikoaren zeru goietan mamituko, infernutik gehiago duen euskal lurralde honetan baino.
|
|
|
Erdaldunak gure herrian bizi diren bezala bizi izanik, esne mamitan bizi baitira,
|
besteren
eskubideak zapuztuaz, oharkabean edo jakinaren gainean, baina hori da gutxienekoa, nola arraio normaldu behar dugu euskaldungoaren biziera soziolinguistikoa. Oinarrizko gizarte antolamenduaren parametro soziolinguistikoak talde nazionalen asimetrian funtsaturik dauden honetan, Paula Kasaresek arrazoi du, dioena dioenean, baina besterik izango litzateke egoera horren aldrebestua ez balego.
|
|
|
Orain arteko kontua izan da animaliek beren eskubideak izan ditzaketen edo izan lituzketen aztertzea. Doménech Pascualek irekitako bide berriago batean, askatasun zientifiko, artistiko, erlijioso edo pertsonalei buruz edo ekoizpen enpresen askatasunei buruz Konstituzioak onartutako
|
beste
eskubide batzuen kontura nola aplika edo bizi daitezkeen aztertzen da. Animalien aurkako delituak, eremu mugatua Zigor Kodearen aldaketak espetxe zigorrak ezartzen ditu animalien aurkako tratu txarren delituetarako.
|
|
|
Eta bukatzeko —last but not least—, Behatokiarenekarpenak balio aparta du hizkuntz eskubideen urratzeak dituen alboko kalteen ondorioak —askotan gogorrak— agerian jartzeko, zeren sarritan hizkuntz eskubide soila dirudienaren urraketa
|
beste
eskubide batzuen bortxaketaren adierazgarri bihurtzen baita, Administrazioek bitarteko guztiak erabiliz eragotzi luketenarena. Esandako guztiak ezinbesteko zerbitzu bihurtzen du eta gu guztioi dagokigu tresna indartsu eta eraginkor bihurtzea.°
|
|
|
jatorriz komuna den lurraren jabetza (res om nium). Horregatik, egitatezko jabetza legezko jabetzabihu rtzea nahimen orokor baten onarpenean gertatzenda, batak
|
bestearen
eskubideen aintzatespenarekin batera. Ondorioz, jabetzaren teoriak zuzenbide pribatuaren eta publikoaren arteko igarobidea dakar berarekin.
|
|
2005
|
|
|
Erabili beharreko eskema ez da bidegabekeriekiko «ekidistantziarena», injustizia eta bortizkeria ororen «pilaketarena» edo «metatzearena» baizik. Alegia, alde baten eta
|
bestearen
eskubideen urraketak beti balantza horren platertxo berdinean gainjartzen dira: zentzugabekeria eta sufrimendua biltzen dituen platertxoan.
|
|
|
Askatasuna da tribunalek murriztu dezaketena. Aldiz,
|
beste
eskubide guztiak zanpatu eta urratzen ditu kartzela politikak. Edozein egoera politikotan, zuzenbidezko estatuaren itzalean errespetatu beharrekoak urratzen dira, gatazkaren aldeko apustua egiten delako.
|
|
|
Franco hil ostean (1975), Gobernu Espainiarra kontsumoari eta kontsumitzaileei buruzko ardura gehiago erakusten hasi zen.
|
Beste
eskubide askorekin bezala, kontsumitzaileen eskubideen ikuspuntutik ere Frankoren heriotza inflexio puntu garrantzitsua izan zen. Horrela, bada, 1975ean, INC. Instituto Nacional de Consumo, sortu zen.
|
|
|
Legearen 20 artikuluko bigarren lerrokadak xedatutakoa gorabehera, jabaria zein ondasun higiezinen gaineko
|
beste
eskubide errealak adierazi, eskualdatu, kargatu, aldarazi nahiz azkentzeko agirien inskripzioa eten dezake erregistratzaileak, baldin eta egintza zein kontratua egiletsi duen pertsonak agiria aurkeztean adierazi badu titular inskribatuaren kausaduna dela, edota Erregistroak eta agiri horrek ondorioztatzen badute inguruabar hori; aurkezleak hala eskatuz gero, ongitzeko moduko akatsaren ondoriozko ...
|
|
|
Banaketa berdinaren espedienteko emaitza finken gain jabaria nahiz
|
beste
eskubide erreal batzuk dituzten titularrak urbanizatze betebeharrari eta proiektuak zein hirigintza legeriak erakarritako gainerako eginbeharrei lotuta geratzen zaizkie, eskubideok proiektua onetsi baino lehen Erregistroan inskribatuta egon arren; estatua ez da lotuta geratuko, Tributuen Lege Orokorraren 73 artikuluak aipatu kredituei dagokienez, ezta izaera berdinarekin muga eguneratu baina orda... Lotura Erregistroan inskribatu behar da, erregela hauen arabera:
|
|
|
2 Kontua likidatzearen ondoriozko ordainketa ez egiteagatik Administrazioak aukeratu badu premiamendu bidea erabiltzea hori kobratzeko, prozedura jabariaren titularraren edo titularren aurka egingo da, eta loturaren menpeko
|
beste
eskubide inskribatuen edo idatzohartuen titularrei prozedura hori jakinaraziko zaie. Hori guztia gorabehera, azken horietatik edozeinek hirigintza betebeharra ordaintzen badu, ordainketa egin duena kredituan subrogatzen da, eta horrek betebeharra bete ez duen jabearen kontrako berreskaera eskubidea izango du, legeria zibilak ondorioztatu bezala; hori guztia bazterreko oharraren bidez agerraraziko da.
|
|
|
a) Lurrak birzatitzen direnean, baldin eta jabariaren edo loturapeko
|
beste
eskubideen titularrek hala eskatzen badute eta eskariarekin batera organo jarduleak emandako ziurtagiria aurkezten badute, finka bakoitzaren behin betiko kontua ordaindu dela agerraraziz.
|
|
|
Balioespena jabariaren Erregistroko titularrari ordaindu zaiola egiaztatzeko akta, eta inskribatutako
|
beste
eskubideei dagokien baliospen zatia ordaindu dela nahiz zainpean jarri dela egiaztatzeko akta, baldin eta 22 artikuluko jabari eta zama ziurtagiria ekarri denean espedientera.
|
|
|
1 Plangintza betearazteko espedienteen onespen egintza irmoak, baldin eta egintza horien bidez planak ukitutako erregistro finkak aldatu badira, finken gaineko jabaria edo
|
beste
eskubide erreal batzuk eratxiki badira, edota hirigintzaren betearazpena zein artapena ziurtatzeko loturak eta berme errealak ezarri badira.
|
|
|
Zenbait finka zenbaki bakarrean elkartzearen ondorioz, zerbitzu sariak sortuko dira, baita, hala denean, idazkun berean inskribatutako
|
beste
eskubideen ondorioz ere.
|
|
|
(...) Konstituzioaren ikuspegitik, ez dago zalantzan jartzerik Tradizional deituAlardeko konpainiak osatzen dituzten kideek biltzeko eta besterengandik bereiztenden talde bat, berezko izena, egitura eta antolakuntza dituzkeen talde bat, osatzekoaukera, eta era berean, auziari abstraktuan helduz gero, Konstituzioan trabarik ezdute edukiko elkarte horiek, beren egituretatik abiaturik, alardearen ospakizunaktradizioa ulertzen duten moduan antolatu nahi badituzte. Halaz ere, beharrezkoa dakasu zehatzari eta haren inguruan gertatzen diren gorabehera bereziei ere heltzea, Konstituzioak ezagutu eta aitorturiko ahalmen horien araberako jarduna gehiegizkojarduna ote den ikusteko edo jardun hori Konstituzioak ere aitortzen eta bermatzendituen
|
beste
eskubide batzuen, eta horietakoa dugu sexuarengatik ez baztertuaizateko eskubidea, kontrakarrean ote datorren zehazteko.
|
|
2006
|
|
|
Hutsa oso larria denean erasoak, matxinada, drogak sartzea eta abar gazteari taldetik bost eta zazpi egun bitartean isolatzen zaio eta ez du aisialdiko ekintzetan parte hartzen. Txabi Etxebarria EAEko Zigor Betearazpen zuzendariaren esanetan, askori inork ez die inoiz esan hau edo bestea ezin dutela egin, ez dutelako familiarik edo familian ez delako halakorik egon eta hasieran gaizki hartu dezakete, «baina neurri batean mugak daudela barneratzen joaten dira,
|
besteen
eskubideak hasten direnean gureak bukatzen direla eta nahi dutelako ezin dutela lapurtu ulertzen dute».
|
|
|
«1 Herri Ogasunak lehentasuna izango du muga eguneratuta baina ordaindu gabe dauden tributu kredituak kobratzeko, baldin eta berarekin batera agertzen diren hartzekodunak ez badira jabari, bahi zein hipoteka hartzekodunak, edo ez bada Erregistroan Herri Ogasunaren eskubidea agerrarazi baino lehen behar bezala inskribatu den
|
beste
eskubide erreal baten titularra, lege honen 73 eta 74 artikuluetan xedatutakoari kalterik egin gabe.
|
|
|
Epaitu aurreko arazo zibila ondasun higiezin baten gaineko jabetza esku bideari edo
|
beste
eskubide erreal bati buruzkoa izanez gero, arlo kriminaleko auzitegiak arazo hori ebatzi ahal izangokitza egintza zalantzagabeetan oinarri du, eskubideok titulu kautoan edo edutzen direnean.
|
|
|
Aita nahiz ama diraeskubide honen tituludunak eta biek aldi berean erabil dezakete legeak inolakomugarik jarri gabe. Artikulu honek ezartzen duen berdintasun printzipioarenaplikazioaren hutsunea sumatzen da
|
beste
eskubide batzuk arautzean, hala nola, erditzearen ondoriozko atsedenaldian eta eradoskitze baimenean.
|
|
|
AGHNa soilik dutenen eta AGHNaportaera arazoekin batera dutenen artean kokatzen dira AGHNa eta Nahaste Negatibista Desafiatzailea dituztenak. AGHNa eta portaera arazoak dituztenek arausozialak hautsi,
|
besteen
eskubideak urratu, lapurretak egin eta bortxa fisikoa erabiltzen dute. Hiperaktibitatearekin batera Nahaste Negatibista Desafiatzailea dutenek familiaren tentsioa, gurasoen depresioa, barne herstura eta gurasoen artekogatazkak areagotu egiten dituzte.
|
|
|
Horren ondorioz, abokatu helegilearen adierazpen askatasunaren eskubidean esku sartze bat gertatu zen. Espainiako epaileen ezezko jarrera bakarrik izan zezakeen, zeren oinarrian pentsatzen baitzen esku sartze hori onartuz gero
|
besteren
eskubideek, kasu honetan uneko eta etorkizuneko bezeroenak eta profesio bereko gainerako kideenak, publizitate jarduerari ezartzen dizkiotela adierazpen askatasunaren eskubide oinarrizkoaren erregimenarekin bat ez datozen zenbait murrizketa.
|
|
|
Interesgarria da aipatzea, halaber, Giza Eskubideen Europako Auzitegiak esku sartze jakin batzuk onartzen dituela:
|
besteren
eskubideen edo erreputazioaren babeserako, osasunaren babeserako eta segurtasun publikorako, baina inoiz ez norbaiti une batean hala komeni zaiolako (De la Cuesta, 2002: 50).
|
|
|
Kontratuak alderdi bientzat elkarrenganako obligazioak sortzen dituenean, aldebiko kontratua edo «sinalagmatikoa» dela esaten da. Alderdi bakoitzaren obligazioa
|
bestearen
eskubidea izango da; «erlatibo» deritza eskubide horri, kontratuan partaide denarentzat izaten baita soilik.
|
|
|
. Kontsumitzaileak guztira ordaindu beharreko kopurua edo prestazioa 48,08 eurokoa ez denean. . Ondasun higiezinak eraiki, alokatu edo saltzekoak, edo haien gaineko
|
beste
eskubideren bat xede dutenak. . Aseguruenak.
|
|
|
Irisgarritasuna enpresa handien web orri gehienen politikaren parte da, baina oraingoz ez daude betebehar horiek betetzera behartuta. Oztopoak Gainera, irisgarritasunerako oztopoak Internet instituzionaleko gune gehienetan daude oraindik, “beraz, minusbaliatuek ez dituzte
|
besteen
eskubide berberak”. AIk salatzen du, halaber, orrialde horietako batzuetan nabigatzea “jasanezina” dela kargatzeko behar duten denboragatik.
|
|
|
Maite zuten elkar, eta nahikoa zen. Baldintza bakarra batak
|
bestearen
eskubideak errespetatzea omen zen. Eta noizbait baldintza hori betetzen ez bazen edo egoera aldeko izan ez balu bietariko batek, bidaia abiatzen zuen, bizitzan bere toki egokia aur  kituko zuelako usteaz.
|
|
2007
|
|
|
Euskara Euskal Herriko berezko hizkuntza izateaz gain, EAEko hizkuntza ofiziala1 da. Administrazio publikoei dagokie, beraz, eskubide hau,
|
beste
eskubide guztiak bezala, bermatzea, gizartean euskararen ezagutza eta erabilera areagotuz.
|
|
|
h) Lan kontratuak esanbidez eratorri
|
beste
eskubide guztiak.
|
|
|
Langileak idatziz komunikatu behar dio hori enpresaburuari, hogeita hamar eguneko aurreabisuarekin. Horrez gain, langileak, akordioa hutsalduz gero, galdu egingo ditu konpentsazio ekonomikoa edo arduraldi osoari lotutako
|
beste
eskubide batzuk.
|
|
|
C) Errentatzailearen
|
beste
eskubide batzuk 10 Lege hau indarrean jarri ondoren hasten diren kontratu urtekoetarako, errentatzaileak eskubide hauek izango ditu:
|
|
|
D) Errentatzailearen
|
beste
eskubide batzuk 9 Lege hau indarrean jartzean hasten diren kontratu urtekoetarako, kontratua azkendu arte, bigarren xedapen iragankorraren 10 idatz zatian ezarritakoa aplikatuko da.
|
|
|
E) Errentariaren
|
beste
eskubide batzuk
|
|
|
Legegintza politikaren funtsezko arazoa zen formula instituzional batzuk edo bakarra arautzea, gainerakoak legetik baztertuz. Erdiko bidea hautatu da, hots, txandakako aprobetxamenduaren
|
beste
eskubide erreal bat modu xehean arautzea eta, hala ere, eskubidea denboraldi bateko errentamenduaren aldagai gisa eratzea. Eskubide horri legearen xedapen guztiak aplikatuko zaizkio, beraren izaera juridikoaren aurkakoak ez badira.
|
|
|
Esanguratsua da jabetza eskubidea, erregimen liberaletako eskubide ukiezinetako bat, Konstituzioaren lehenengo kapituluko lehenengo atalean bereziki babestutako eskubideen artean ez egotea. Horren ordez, babes txikiagoa duen bigarren atalean kokatu da eta, beraz, erregimen liberaletako
|
beste
eskubide tipiko batzuekin konparatuta babes txikiagoa du. Hain zuzen ere, EKren 33 artikuluko jabetza eskubide ez absolutua, gizarte eginkizunaren mende dagoena, guztiz koherentea da «konstituzio ekonomiko» izenekoaren beste artikulu batzuekin, hau da, Estatuaren jarduera ekonomikoa diseinatu, orientatu eta mugatu nahi duten konstituzio manuekin, esaterako EKren 128 art. arekin.
|
|
|
«Administrazio ona» zer den zehazteko, horixe baita Agirian, hain zuzen ere, 41 artikuluan, aldarrikatutako
|
beste
eskubide bat, Herri Defendatzaileak Administrazioko Jokabide Onaren Europako Kodea idatzi zuen, Europako Parlamentuak 2001eko irailean onetsi zuena. Europako Herri Defendatzaileak ezin ditu ikertu nazioko, eskualdeko edo tokiko agintarien aurkako erreklamazioak, horiek Europako zuzenbideari aipamen egin arren.
|
|
|
Arazoaren giltzarria legegileak bide horretatik zein muga ezar ditzakeen jakitea da. Ez dago zalantzarik oinarrizko
|
beste
eskubide batzuen edo I. titulura bildutako eskubideen funtsezko edukitik eratorritako mugen inguruan, edo esanbidezko mugetatik eratorritakoen inguruan (ohorerako, intimitaterako, bakoitzaren irudirako, gazteen eta haurren babeserako eskubideak). Harago joanez gero, aldiz, zer?
|
|
|
EKren 18.4 artikuluan intimitaterako eta ohorerako eskubideen eta herritarren gainerako eskubideen egikaritza osoa bermatu da, oinarrizko
|
beste
eskubide edo askatasun baten bidez, «askatasun informatiko» izenekoa. Konstituzio Auzitegiaren arabera, askatasunerako eskubidea da, datuen tratamendu mekanizatuaren (Konstituzioak «informatika» deitzen du) erabilera bidegabearen ondorioz gizabanakoaren duintasunari eta askatasunari egiten zaizkion erasoen aurrean (KAE hauek:
|
|
|
Babesten dena komunikazioaren opakutasuna da, eta komunikazioko parte hartzaileak ez dira ukitzen, hortik kanpo dauden hirugarrenak baino. Hala denean, solaskidearen bizitza pribatuaren edo intimitatearen errespetuak parte hartzaileak ukitu ditzake, eta komunikazioaren eduki intimoa dela-eta, oinarrizko
|
beste
eskubide batzuk urratu daitezke. Hala ere, horrek ez du esan nahi komunikazioen sekreturako eskubidea urratzen denik (azaroaren 29ko 114/ 1984 KAE; martxoaren 24ko 56/ 2003 KAE).
|
|
|
Konstituzioan dimentsio bikoitzarekin jaso dira: oinarrizko eskubide moduan (18.1 art.) eta
|
beste
eskubide batzuen muga moduan, adibidez, adierazpen eta informazio askatasuna (EKren 20.4 art.). Hain zuzen ere, ohorerako, intimitaterako eta norberaren irudirako eskubideen eta askatasun eta informazio askatasunen arteko ohiko gatazken ondorioz, konstituzio jurisprudentzia ugari sortu da. Jarraian, jurisprudentzia hori labur eta zehatz azaltzen ahaleginduko naiz.
|
|
|
Bestalde, kanpoko mugak eskubidearen izaerari ez datxezkionak dira; kanpotik ezartzen zaizkio eskubidearen egikaritza legitimoari. ...ezko mugei eta muga inplizituei buruz hitz egin ohi da, eta Konstituzio Auzitegiak berak bereizketa hori jaso du; izan ere, Konstituzio Auzitegiaren arabera, oinarrizko eskubideen egikaritzak Konstituzioak eskubide bakoitza definitzean esanbidez ezarri dituen mugak errespetatu behar ditu, edo bestela, Konstituziotik zeharka edo modu bitartezkoan ondorioztatzen direnak, Konstituzioak babestu dituen
|
beste
eskubide batzuk gordetzeko beharra dela-eta justifikatuta daudenak (ekainaren 27ko 120/ 1990 KAE).
|
|
|
Horren bidez, babestu egiten dira komunikazio jarduera bakarra (mintzaldia, hitzaldia, etab.) zein hori entzule gutxi batzuei edo gehiagori zabaltzea edozein erreprodukzio teknika erabiliz, adierazpen askatasuna egikaritzen duenaren eta komunikazioaren hartzaile direnen artean zuzeneko lotura egon zein ez. Jarduera horrek askea izan behar du; horrenbestez, ezin da aurretiazko murrizketarik egon, ez botere publikoen aldetik, hori zentsura mota bat izango litzateke, eta hori EKren 20.2 artikuluak debekatzen du?, ez pertsona pribatuen aldetik (salbu eta aldi berean
|
beste
eskubide batzuk modu legitimoan egikaritzen direnean, eta eskubide horiek adierazpen askatasunaren muga direnean. Horiek EKren 20.4 artikuluan jaso dira, besteak beste, ohorerako eta intimitaterako eskubideak), eta bermatu egin behar dira esparru guztietan.
|
|
|
Muga horiek hiru dira: a) inork ezin du oinarrizko eskubide bat egikaritu
|
besteei
eskubide bera egikaritzea eragozten badie; b) espazio irrati elektrikoa jabari publiko moduan hartzean, komunikabide horien sorrera jabari publikoko ondasun baten arauketa juridikoak baldintzatzen du eta, beraz, Estatuak egindako emakida teknikaren mende dago, estatua baita jabari horren titularra; eta c) kontuan izan behar dira espazio irrati elektrikoa erabili behar duten komunikabideei buruzko... Hiru irizpide horiek GEEAren jurisprudentzian ezarritakoarekin bat datoz (1990eko martxoaren 28ko GEEAE. Groppera Radio eta besteak kasua?; 1993ko azaroaren 24ko GEEAE. Informationverein Lentia eta besteak kasua?).
|
|
|
Modu horretan, aldez aurretiko zentsura botere publikoek idatzizko edo ikus entzunezko mezuak argitaratu edo igortzea debekatu edo moldatzeko egiten duten prebentziozko esku sartzea izango litzateke; izan ere, herritarrek edo herritarren multzoek zabalkunde hori eragozteko egiten duten presioa, xedea lortu arren, inoren eskubidean egindako esku sartzea izan daiteke, zigor arloan ere eragina duena, baina ez du «zentsurarik egiten», Konstituzioak ematen dion esanguran (urriaren 25eko 187/ 1999 KAE). ...mikoa izan den azken epai horretan, telebistako programa ezagun bat igortzeko debekua bermatu baitzuen, Konstituzio Auzitegiak bereizi egin ditu, batetik, «gobernuaren zentsura», Konstituzioak erabat debekatzen duena, eta, bestetik, epaile edo auzitegi batek adierazpen eta informazio askatasunak egikaritzea murrizteko kautela neurri batzuk hartzea, horiek egikaritzean askatasun horien muga diren
|
beste
eskubide eta ondasun juridiko batzuk egikaritzea saihesteko. Auzitegiaren ustez, azken hori onargarria izan daiteke salbuespen kasu batzuetan, betiere, ebazpen judiziala zioduna bada eta oinarrizko eskubideen neurri murriztaileak aplikatzean eskatzen den proportzionaltasun printzipioaren araberakoa.
|
|
|
lehenengo eta behin, sortze edo ekoizpen artistiko eta literarioaren esparruan; horren barruan, genero guztietako sortze lana, edozein komunikabidetan eta igorritako edozein mezuri lotuta egongo litzateke, hau da, emozio edo sentipen estetikoei zein ideia eta iritziei; bigarren, eta sortze zientifiko eta teknikorako askatasunari dagokionez, ekarpen teorikoak zein aplikazio tekniko edo praktikoak sartuko lirateke barruan. Ikus daitekeenez, eskubidea modu zabalean formulatuta dago, baina oinarrizko eskubide guztien moduan, mugak ditu, oinarrizko
|
beste
eskubide batzuetatik eratorritakoak, esaterako ohoretik (martxoaren 23ko 43/ 2004 KAE).
|
|
|
EKren 20 artikulura bildutako askatasunek mugak dituzte, oinarrizko
|
beste
eskubide guztien moduan, eta muga horiek Konstituziora bildu dira esanbidez. Beste horrenbeste gertatzen da giza eskubideen nazioarteko testuetan, esaterako GEEHren 10.2 artikuluan.
|
|
|
Adibidez, greba legitimoaren erantzuna ugazaben itxiera izatea ez zilegitzat jo du (abenduaren 2ko 72/ 1982 KAE), enpresa barruan adierazpen askatasuna babestu du (uztailaren 19ko 88/ 1985 KAE), kaleratzeari dagokionez langilearen errugabetasun presuntzioari eutsi dio (martxoaren 8ko 37/ 1985 KAE, otsailaren 14ko 21/ 1992 KAE, etab.), printzipio hauek urratzen dituzten kaleratzeak erabat deusezak direla aitortu du: berdintasuna (azaroaren 23ko 38/ 1981 KAE, azaroaren 22ko 69/ 1982 KAE, etab.), sindikatu askatasuna (abenduaren 23ko 38/ 1981 KAE, eta gerokoak), oinarrizko
|
beste
eskubide batzuk (martxoaren 27ko 47/ 1985 KAE, uztailaren 19ko 88/ 1985 KAE, ekainaren 17ko 104/ 1987 KAE, irailaren 26ko 166/ 1988 KAE, ekainaren 22ko 114/ 1989 KAE, etab.) eta benetako babes judiziala lortzeko eskubidea urratzen denean (urtarrilaren 18ko 14/ 1993 KAE, otsailaren 24ko 54/ 1995 KAE). Eta jurisprudentzia hori esparru sozio laboralean bereziki ugaria den arren, beste esparru batzuetan ere sartu da, esaterako zuzenbide zibilean, berdintasun printzipioa testamentua egiteko askatasunaren muga moduan erabiltzen baita (maiatzaren 24ko 25/ 1982 KAE).
|
|
|
Batzuetan, berez baztertuta dago pertsona juridiko bat titularra izateko aukera (bizitza eskubidea, osotasun fisikorako eskubidea, etab.); beste batzuetan, pertsona juridikoek protagonismo berezia dute (erlijio erkidegoek erlijio askatasunari edo ikastetxeak sortzeko askatasunari dagokionez, sindikatuek sindikatu askatasunari dagokionez, etab.). Oro har, erakunde kolektiboaren izaerarekin bateragarriak diren eskubide guztien titularrak dira, esaterako jabetza eskubidearena eta benetako babes judiziala lortzeko eskubidearena (urriaren 17ko 137/ 1985 KAE eta urriaren 22ko 141/ 1985 KAE). Beste kasu batzuk ez dira hain argiak, baina konstituzio jurisprudentziak zehaztu egin ditu, pertsona juridikoak
|
beste
eskubide batzuen titularrak ere badirela ezarri baitu, besteak beste, etxearen bortxaezintasuna eta ohorerako eta norberaren irudirako eskubidea (irailaren 26ko 139/ 1995 KAE, abenduaren 11ko 183/ 1995 KAE). Oinarrizko eskubide horiek normalean estatuaren eta botere publikoen aurrean babesten diren arren, Konstituzio Auzitegiak, salbuespen moduan, pertsona juridiko publikoak horien titularrak izatea onartu izan du, esaterako benetako babes judiziala lortzeko eskubidearekin gertatu den moduan (urriaren 16ko 237/ 2000 KAE).
|
|
|
Eskubide hori auzitegi arruntetan eta Konstituzio Auzitegian eska daiteke, babes errekurtsoa onartzen baitu, EKren 53.2 artikuluan ezarritakoaren arabera. Ildo horretatik, gogoan izan behar da babes errekurtso askoren oinarri juridikoa eskubide hori ustez urratzea dela, baina egia esan behar bada, askotan, benetako urratzea ez dagokio artikulu horretan jasotako eskubideari, konstituzio babesa onartzen ez duten
|
beste
eskubide batzuei baino. Baina EKren 14 artikulu honetakoa «lotura eskubidea» denez, Konstituzio Auzitegira iristen ahalegintzeko erabilienetakoa da (beste horrenbeste gertatzen da benetako babes judiziala lortzeko eskubidearekin, EKren 24 artikuluan jasotakoa).
|
|
|
Baina EKren 14 artikulu honetakoa «lotura eskubidea» denez, Konstituzio Auzitegira iristen ahalegintzeko erabilienetakoa da (beste horrenbeste gertatzen da benetako babes judiziala lortzeko eskubidearekin, EKren 24 artikuluan jasotakoa). Hain zuzen ere, eskubide hori ez da eskubide autonomoa, lotura eskubidea edo eskubide lotua baino (abuztuaren 5eko 76/ 1983 KAE), hau da, berdintasun eskubidea lotura juridiko zehatz baten barruan urratzen da, eta
|
beste
eskubide bat urratzea dakar, ez baita eskubide bera abstraktuan urratzen, beste eskubide batzuk arautzean, aplikatzean, egikaritzean, etab. baino. Horregatik kokatu da berdintasuna II. kapituluaren goiburuan, eskubide zehatzak aitortu eta bermatzen dituzten bi atalen aurretik, baina zehazki horietako batean ere sartu gabe.
|
|
|
Baina EKren 14 artikulu honetakoa «lotura eskubidea» denez, Konstituzio Auzitegira iristen ahalegintzeko erabilienetakoa da (beste horrenbeste gertatzen da benetako babes judiziala lortzeko eskubidearekin, EKren 24 artikuluan jasotakoa). Hain zuzen ere, eskubide hori ez da eskubide autonomoa, lotura eskubidea edo eskubide lotua baino (abuztuaren 5eko 76/ 1983 KAE), hau da, berdintasun eskubidea lotura juridiko zehatz baten barruan urratzen da, eta beste eskubide bat urratzea dakar, ez baita eskubide bera abstraktuan urratzen,
|
beste
eskubide batzuk arautzean, aplikatzean, egikaritzean, etab. baino. Horregatik kokatu da berdintasuna II. kapituluaren goiburuan, eskubide zehatzak aitortu eta bermatzen dituzten bi atalen aurretik, baina zehazki horietako batean ere sartu gabe.
|
|
|
Lehenengo eta behin, Espainia defenditzeko eginbeharra aipatu behar da, EKren 30 artikulura bildua. Konstituzioko
|
beste
eskubide batzuei gertatzen zaien bezala, alderdi bikoitza du: eskubidea eta eginbeharra da.
|
|
|
Herritarrak ez gara kontzienteeskubide hori dugunik ere, ez zaigu iruditzen gure funtsezko eskubidea denik.Herrialde batzuetan oso modu argian jasotzen da legedian, beste batzuetan, berriz, lausoagoak dira. Aurreneko betekizuna, beraz, herritarrak eskubideazjabearaztea litzateke,
|
beste
eskubide batzuekin egiten den bezala.
|
|
2008
|
|
|
Guraso langileek badute
|
beste
eskubide bat ere: lanetik atera daitezke beren haurrari bularra emateko edo biberoia bestela, baldin eta bederatzi hilabete baino gutxiago baditu.
|
|
|
1 1 Eten egiten dira sozietate akzioek eta sozietate nagusiaren akzioek barneratutako boto eskubidea eta
|
beste
eskubide politikoak.
|
|
|
Gatazka gainditzeko, oreka puntu bat behar da: haurrak nolabaiteko iniziatiba eduki behar du, eta, aldi berean,
|
besteen
eskubide eta helmugak errespetatzen ikasi behar du. Adibidez, haurrari bere jostailuekin arduratsua izatea eskatzen zaio eta, horrekin batera, iniziatiba gaitasuna handitzen da.
|
|
|
76 «Jabetzaren funtsezko eskubideen artean jabetza bera beste baten esku uzteko eskubidea da. Egiaz, eskualdagarritasunaren aldeko apustua eginda, akzioen jabeak, XX. mendean zehar, jabetzaren
|
beste
eskubideei uko egiteko prest agertu dira. Kapitala guztiz eskualdagarria izateko, erantzukizun mugatua behar zuten akziodunek eta akzioak erosteko kostuak txikiak izan behar ziren.
|
|
|
Gaitz horri aurre egiteko, LANEk gobernuei eskatzen die haur guztientzako hezkuntza eman dezatela, gutxienez gutxieneko enplegu adinera arte; lanean ari diren adingabeei eta baztertutako beste talde batzuei iristen zaizkien hezkuntza politikak; kalitateko hezkuntza eta lanbide heziketa, eta baliabide egokiak; eta helduentzako lan duina. “Hezkuntza jasotzeko eskubidea giza eskubideen artean kokatzen da, funtsezkoa baita
|
beste
eskubideak garatzeko eta erabiltzeko”, adierazi du Global Humanitaria GKEk. Izan ere, Global Humanitaria hainbat herrialdetan adin txikikoak eskolara joatea sustatzeko proiektuak egiten ditu, “premisa honetatik abiatuta:
|
|
2009
|
|
|
Niri ez zait Ertzaintza Campusean ikustea gustatzen, baina ez zait gustatzen ikasleak gauzak apurtzen edo beste ikasle batzuen kontra erasoak egiten ikustea ere. Protesta egitea posible izan behar da, marko bat topatu behar dugu bakoitzak barruan daukana esateko aukera izan dezan, baina
|
besteren
eskubideak eraso gabe.
|
|
|
Nahi balu, egin dezake, baina ez du egiten. Israelek merkataritza akordio oparoa dauka Europar Batasunarekin, eta horri esker EBko beste edozein estatu kidek
|
beste
eskubide ditu bere produktuak europar merkatuan sartzeko. Eta merkatu hori ezinbestekoa da Israelentzat.
|
|
|
Radio Euskadiri eskainitako elkarrizketan, bloke honen barruan legez kanporatutako ezker abertzalearekin lan egitea ere zaila ikusten du. Bere ustez, mota honetako foro batetan
|
beste
eskubide batzuk ere defendatu behar genituzke, autodeterminazio eskubideaz gain.Bestalde, Eusko Alkartasunak hauteskundeetan pairatu zuen danbatekoa nabarmendu du, eta, politikan izaten diren porrotek dimisioak ekarri behar dituztela gaineratu du. Porrota izan ondoren proiektu politiko bat zuzentzen jarraitzeak ez dauka zentzurik, azaldu du.
|
|
|
Gainera, behin baino gehiagotan herritarren
|
beste
eskubide ekonomikoen alde jokatzen dute ere sindikatuek (adib., kontsumo edo ekologia kontuetan).
|
|
|
Nafarroako Foru Berriaren usukapioa ere gogora ekarri behar dugu. Usukapioa gauza baten eta
|
beste
eskubide errealen jabetza eskuratzearen modua da, eskubide horren jabetza jarraituaren bidez legeak markatzen duen denboran. Nafarroako Foru Berriaren 356 legeak usukapioaren epeak aipatzen ditu:
|
|
|
Azken batean, bereizten dira: (a) gauzaren gaineko eskubideak zein diren, jabetza eskubidea eta
|
beste
eskubide erreal mugatuak?; (b) eskubide horien titularrak nor diren; eta (c) eskubideen publizitatea nola egiten den, edukitza bidez edo erregistro bidez egina?, jendeak jakin dezan zein eskubide dauden gauzaren gain eta nor diren eskubide horien titularrak.
|
|
|
Euskaraz bizi nahi dugu, eta eskubidea dugu. Herri gisa aitortu behar diguten
|
beste
eskubideetariko bat baitugu hizkuntzarena. Horren bidean, hizkuntza politika berria martxan jarri beharraren premia azalarazi nahi dugu.
|
|
|
Nerabezaroan, gazteek eurek ikasi behar dute beren buruari mugak jartzen. Baina guztiz gaitzesgarriak diren ekintzak,
|
besteen
eskubideak urratzen dituztenak, sistema judizialaren bidez debekatu behar dira. Dena den, nik ez dut uste gazteei emandako askatasunaren ondorioz gora egiten ari direnik; kontua da ekintza horien ikusgarritasuna areagotu egin dela hedabideen lanagatik.
|
|
|
Eskubideak beti errespetatu behar dira, diren arlokoak direla, baita hizkuntza eskubideak ere. Kontuan izan behar da, ordea, hizkuntza eskubideak ez direla bakarrak, zorionez
|
beste
eskubide ugari ditugula gizakiok, eta ez direla absolutuak. Absolutuak ez direnez gero, eskubideek elkar mugatzen dute eta ezinbestez uztartu egin behar dira guztiak.
|
|
2010
|
|
|
...ako guztia bigarren mailan geratu zen nazioarteko eztabaidan. ez nazio batuen itunean (1945) ez eta giza eskubideen deklarazio unibertsalean (1948) ere, ez da ezer jasotzen gutxiengoen eskubideez edota hizkuntza eskubideez. hizkuntzarengatiko bereizkeria eza besterik ez da jasotzen; hau da, hizkuntzari ez zaio izaera subjektiborik esleitzen. hortaz, hizkuntza eskubideak izaera juridikoa hartuko du
|
beste
eskubide substantibo bat urratzen denean.
|
|
|
...dukiak bere osotasunean hartuta, erakundeek gure hizkuntzari buruz egin duten legedia edo hizkuntza hau normalizatzeko erabilitako diruak dira gehien aipatzen diren jokabide edo bitartekoak euskararen eztabaidan. nabarmena da baita ere, hizkuntzari eginiko erasoak edo hizkuntzaren inguruko eskaera edo errebindikazioek hartzen duten nagusitasuna euskararen eztabaidan. hizkuntza dela eta batzuen eta
|
besteen
eskubideak defenditzeko elkarte edo gizataldeen aipamena ere nabarmentzen da, hizkuntza sustatzeko erabilitako edo erabili beharreko bitartekoez gain. gure gizarteak hizkuntzaren inguruan izan beharreko giza portaerei dagokionez, elkarbizitza, komunikazioa eta elkarulertzea aipatzen dira gehien. Borondatea eta errespetua ere oso aipatuak dira, akordioaren premiarekin batera. baina badira ezberdintasunak espainiar eremuan ala euskal eremuan argitaratutako prentsaren artean. espainiar prentsak eta bereziki la razon eta abc egunkariek, euskara gehienbat indarkeriarekin lotzen dute, beste edozein jokabide, portaera edo bitartekoren gain. egunkari hauetan gehien aipatutako jokabidea izanik berau. bestalde, el Correo eta el diario Vasco egunkariek, eta indar gehiagorekin lehenak, espainiar prentsaren joera errepikatzen dute euskara indarkeriari lotuaz. orokorrean aipatzen diren bitartekoetan honelako banaketa bat ematen da:
|
|
|
Fermin Irigoyen Berriozarreko zinegotziak eta Mariné Pueyo, Iruñekoak, komunikatua euskeraz irakurri dute. Bertan, Alderdien Legeak eta oinarrizko
|
beste
eskubide batzuk murrizten dituzten gainontzeko legeek ez dute galarazi, eta etorkizunean ere ez dute egingo, ezker abertzaleak udaletan eta erakundeetan egin beharreko lana, esaten dute.
|
|
|
Bost korapilo askatu behar zituzten, adostasunera iritsi nahi bazuten: nazio izaera, erabaki eskubidea, aitortu beharreko
|
beste
eskubideak, lurraldetasuna eta akordioa gauzatzeko prozedura.
|
|
|
...zaileak eta horien familiakoak askatasunez irten ahal izango dute edozein estatutik, baita euren jatorrizko estatutik ere.Eskubide horrek ez du inolako murrizketarik izango, salbu eta murrizketa horiek legeak ezartzen dituenean, beharrezkoak direnean segurtasun nazionala, ordena publikoa, osasun eta moral publikoa edo enparauen eskubide eta askatasunak babesteko, eta konbentzio honetan aitortutako
|
beste
eskubide batzuekin bateragarriak direnean.
|
|
|
IV. ZATIAAgiridunak diren edo egoera erregularrean dauden langile migratzaileen eta horien familiakoen
|
beste
eskubide batzuk
|
|
|
...kartzen dizkio(, kontsignazioak, gordailuak?) 195 Testuinguru honetan, egun indargabetutako LPLren 25.1 artikuluak lan justizia betearazpen fasera arte doakoa zela aintzatesten zuen196 Indargabetze horren gainetik, eta egun indarrean dagoen legediarekin bat (EKren 119 art., BJLOren 20 art. eta tasa judizialak kentzeko 25/ 1986, abenduaren 24ko Legea) aipatutako doatasuna? «konstituzionalizatutako
|
beste
eskubide prozesal batzuen eskubide instrumental gisa»197, mantentzen dela esan behar da, honako lau salbuespen hauekin:
|
|
|
Prestazio eskubide bat da, estatuak asetu beharrekoa72 Gainera, eta legelariari jarduera judiziala eta prozesua taxutzeko askatasun eremu bat aintzatesten zaionez, legez taxututako edo itxuratutako eskubide bat da (EKren 53.1 eta 117.3 art.). Horrela, itxuratze lan hori egitean, legelariak eskubide honi mugak ezar diezazkioke. Edozein kasutan, muga horiek akzioaren oinarrizko edukia errespetatu behar dute eta Konstituzioak babestutako
|
beste
eskubide eta interesak jagotera bideratu behar dira. Gainera, muga horiek bilatzen duten xedearekiko proportzionaltasuna gorde behar dute73 Beraz, ez da herritarren eskubide absolutua edo baldintzarik gabekoa, eta herritarrek haietaz gozatu ahal izateko legelariak ezartzen dituen betekizunak (epailearen eskuduntza, prozedura egokia?) bete behar dituzte74.
|
|
|
Akzioak epaitegira jotzea erabakitzen duten herritarrei prozesuan aintzatesten zaizkien
|
beste
eskubideak ere bere barne hartzen ditu. Beste era batera esanda, «akzioa prozesu osoan zehar agertzen da»59 Akzioa prozesuaren bitartez asetzen da.
|
|
|
Zein dira guraso batek irakasle bati eraso egiteko dituen arrazoi nagusiak? “Guraso batzuek ahaztu egiten dute ikastetxeak elkarrekin bizitzeko eta arau batzuk betetzeko lekuak direla” Guraso batzuek ahaztu egiten dute ikastetxeak elkarrekin bizitzeko eta arau batzuk betetzeko lekuak direla, eta beren seme alaben jarduteko askatasuna amaitzen dela
|
besteen
eskubideak urratzen dituztenean, irakasleak edo ikaskideak izan. Oro har, eraso horiek sortzen dira gurasoek uste dutelako, irakaslearekin hitz egin gabe, semeak errealitatearekin zerikusirik ez duten gertakari batzuen bertsio desitxuratua ematen duela.
|
|
|
Nobedade gisa, dokumentu honek lehen aldiz eskatu zuen emakumeen mutilazio genitala legez debekatzea, publizitatean eta pornografian emakumearen abusua ukatu zuen, eta onartu zuen haurdunaldia eteteko aukera zegoela bortxaketa baten edo harreman korapilatsu baten ondorioz, edo amaren osasuna edo bizitza arriskuan jartzen badu. Aitortzen diren
|
beste
eskubide batzuk emakume alargun, adineko, ezgaitu eta arriskuan daudenen arlo ekonomikoari eta gizarte ongizateari buruzkoak dira. Azken talde hori emakume pobreek osatzen dute, baztertutako populazioetatik datozenak eta haurtxoei “haurdun edo titia ematen dieten emakume atxilotuek”.
|
|
|
Gainerakoak arrazoirik gabeko indarkeriazko ekintzei lotutako haurrak izanen dira. Zalantzarik gabe, haurrak eskubidea du bere iritzia adierazteko, legearekiko,
|
besteen
eskubideekiko, ordena publikoaren, moralaren eta osasun publikoaren babesarekiko behar den errespetuarekin, baita elkarteetako kide izateko ere, baina eskubidea dute komunitatearen bizitzan parte hartzeko, beren adinera eta gaitasunera egokitutako moduan. Parte hartze hori ezin da inoiz biolentzian gertatu, ezta haurrak helduen arteko borroketan instrumentalizatzera bideratu ere.
|
|
|
adin txikiko eta heldu gehienek teknologia berriak egoki, zuzen eta probetxuz erabiltzen dituzte. Eduki egokiak eskuratzen dituzte, ez dute jazarpen egoerarik izaten eta ez dituzte
|
besteen
eskubideak erreproduzitzen eta errespetatzen. Internetek kontzientzia global halako bat garatzen laguntzen du, non denek elkar eragin baitezakete.
|
|
|
Egoera horren ondorioz, ikasketarik ez duten haurrak eta gazteak daude, eta, ondorioz, beren erabakiak hartzeko beharrezkoak diren ezagutzak eta prestakuntza. “Hezkuntzarako eskubidearen urraketa horrek
|
beste
eskubide batzuk betetzea zailtzen du”, dio Entreculturasek. Adin txikikoek, batez beste, 17 urte igarotzen dituzte, haurrak eta gazteak, errefuxiatu esparruetan edo bat bateko kokalekuetan.
|
|
|
Ez da zaila baldintza horien azterketa abortuaren kasura eramatea. Edozein kasutan ere, Thomsonen adibidearen haritik, F egiazkoa ote den eztabaidagarria da, hau da, zenbaitetan zalantzazkoa izan daiteke bizitza eskubidea
|
beste
eskubideen gainetik dagoela.
|
|
|
|
Bestearen
eskubidea errespetatzea bakea egitea dela esana zuen Benito Juarezek. Batzuen eskubideen errespetu ezetik gerla ondorioztatu beharrean, gerlak inoren eskubideen errespeturik ekarriko ez duenez gero, eskubide gabezia absolutua baizik, beste bide bat proposa daiteke.
|
|
|
Euskaraz ere atera zituzten kartillak estatuarekiko hiritarren beharra zelan bete erakusteko. Legearen mendean biziz,
|
besteen
eskubide errespetatuz, eta ondasunak eta bizitza bera emanez premia izanez gero:
|
|
2011
|
|
|
«Konstituzioaren esparrua dugu, eta horrek babestu behar gaitu. Aztertu behar dugu nola argi ditzakegun gertakizunak,
|
besteen
eskubideak urratu gabe».Elkartearen aldetik erantzun irmoa jaso dute zalantza horiek, Lopezen ahotik: «Zuek ezin banauzue lagundu, laguntza non eska dezakedan jakingo duzue, eta espero dut eskutik helduta eramango nauzuela.
|
|
|
1 Ondasun higiezinen gaineko edukitza, jabetza eta
|
beste
eskubideak, bai eta horien publizitatea ere, ondasunak non egon eta toki horretako legeak arautuko ditu.
|
|
|
Ondasun higiezinen gaineko jabariari edo
|
beste
eskubide errealei buruzko tituluek, Jabetza Erregistroan behar bezala jaso gabekoek, dela inskripzioaren bidez dela idatzoharraren bidez, ez diote kalterik egiten hirugarrenari.
|
|
|
Ondasunen gaineko jabetza eta
|
beste
eskubide errealak eskuratu eta eskualdatzen dira legearen bidez, dohaintzaren bidez, testamentuzko nahiz testamenturik gabeko oinordetzaren bidez, eta, zenbait kontraturen ondorioz, traditio bidez.
|
|
|
Erregela bera aplikatuko da, ezkontide batek,
|
bestearen
eskubideei iruzur eginez, burutzen dituen egintzei dagokienez.
|
|
|
Gauza erkidearen zatiketak ezin dio hirugarrenari kalterik egin; hirugarrenak eutsi egingo die banaketa egin aurretik berari zegozkion hipoteka, zortasun edo
|
beste
eskubide errealei. Era berean, erkidegoa zatitu arren, indarrean iraungo dute hirugarrenak erkidegoaren aurka dituen eskubide pertsonalek.
|
|
|
Kodearen aurreko legeriak arautuko ditu legeria horren araubidepeko egintzek eratorri eta haren arabera sortutako eskubideak, nahiz eta kodeak eskubide horiek beste modu batera arautu, edo halakorik aitortu ez. Dena den, eskubidea lehenengoz adierazten bada kodean, eskubide horrek ondorea izango du behingoan, nahiz eta berori eratorri duen egintza aurreko legeriaren menpe gauzatu, baldin eta eskubide horrek ez badio kalterik egiten jatorri beretik eskuratutako
|
beste
eskubide bati.
|