|
2000
|
|
|
" nagusiak zokondo batean baitauzka jasota botilarik onenak. Behin haraino iristen saiatu ninduan, baina iluna zegoan eta, barrika baten kontra muturrekoa hartu nian"; berak fuerte mintzo,
|
besteek
barre lasaiak egiten zituzten; lepamotzaren aldamenean, Xanen alderaxeago zena sudurmako, hortz maketsa zen; egun pare bateko bizarra, lepoan, txaketaren azpitik, zapi gorri bat ageri;" zazpi barrikatatik eman ziguan edatera", segitzen zuen lepamotzak," mozkortu baikinen ederki!"; urdea esan eta alua esan, puruetatik erre eta kopetatik edaten zuten;" Eli!", hots egin... Barrako neska botilarekin etorri, hiru kopak bete xamartu zituen, hiru gizonek bozkariozko irrintziez alabatu zutena.
|
|
2001
|
|
|
Nire buruari egiten diot barre, eta laguntzera atera den bolondresa zirikatzailea bada, harekin katxondeo pixka bat izaten dut, baina neurrian. Gainera,
|
besteei
barre egitea gure aurka doa, inork ez baitu laguntzera atera nahiko.
|
|
|
Ez naiz sekula garbitzeko gauza izan ea bere erdarazko competencea performance kaxkarren kidea zen ala ez. Aspaldidanik dut ezezko susmoa3 Bai baitzuen halako bere gisako" unore" maltzurra eta arras atsegin zitzaion erdaldunen ezpainetan esaten zituen mordoilokeriek sorrarazten zuten irribarrea ikustea, gero, bakarka edo lagunekin, algara lasaia egiteko
|
besteren
barre murritzaren bizkarretik. Ama serioagoa nuen; zorrotzagoa ere bai.
|
|
2002
|
|
|
Horrela, emakume erabat gaizto eta itsusiak ederretsiak eta ohore osoz tratatzen dituztela dakusgu. Eta batzuek
|
besteei
barre egiten diete eta Venus ematzeko aholkatzen, amodio zatarrean sufritzen dutelako, eta gaizoek ez dute euren gaitz sarritan askoz handiagorik ikusten. Beltza eztilorea da, hitsa eta kiratsua jareina, beturdina Palasen irudi, haritsua eta zurezkoa gazela, txatxarra eta nanoa ene grazia, gatz-harri purua, handia eta kankailua miragarria eta maiestatez betea.
|
|
2003
|
|
|
Txsss, alde horretatik ez arduratu, ikusiko dozu zelan mozkortzen diran kinitoan jolastu eta gero... Zu leloa bazara, ez egin ezer, baina nik behintzat Karmele hartu eta ohera eroango dot, badot gogoa behingoz estrenatzeko!..., zuk ixten badeustazu, jakina, etxea zeurea da eta
|
besteak
barre egin zuen.
|
|
2004
|
|
|
Barre egin behar denean barre, negar egin behar denean negar, eta argi hitz egin behar denean behar bada besteek baino argiago hitz egiten dugu. Guk nahi ez duguna da beste bat etorri kanpotik eta guri barre egitea, eta gu beldurrak egotea
|
besteeri
barre egiteko. Dudarik ez guk gure umorea daukagula, eta ez nolanahikoa gainera, oso fina!
|
|
|
Eta ez dakit zer gertatu zitzaidan, ez nuen orduan barrerik egin,
|
besteen
barre algarak entzuten banituen ere. Eta, buruan itaun bat pizten zitzaidala, ezin serioago galdetu nion:
|
|
|
" Zer duk hau?" Azukrea zela; Lañuak usaindu eta: " Alkohola badu?" galdetu zuen, eta baietz eta, jo eta orkatilako zaurian isuri zuen, Pepek betosko iluna jarri zuen eta
|
besteek
barre eta Erdoi berriz, beti isil isila bera ere barrezka, malkoak begietara zitzaizkion eta joan zitzaion ahoa aurpegian alde batetik bestera, neke puska batez eta kokotsaren laguntzaz bere tokian berrezarri zuen, eta Kakok esan zuen, berari ere zumo espezie hark disgusto bat utzi ziola ahoan...
|
|
2005
|
|
|
Eta kopa hustu zuen trago batez,
|
besteen
barre algaren artean.
|
|
2006
|
|
|
Besoak gurutzatzen zituen sabelaren parean, gero saihetsei oratzen zien, barreak eragindako minaren keinuak egiten zituen eta salto txiki barregarriak hanka baten gainean. Barre algara batek
|
beste
barre algara bat eragiten zion, aurrekoa baino bortitzagoa, aurrekoa baino zanpantzarragoa. Ero bat ematen zuen, ero baten aurrean nengoen, Angelo ez zegoen bere senean, eta nik ezin nuen, ezta bultzaka ere, uste oso hori burutik kendu.
|
|
|
Baina zalantzazkoa da beste hainbat giza ezaugarriz ber gauza esan litekeen.
|
Besteen lepotik
barre egiteko ohitura unibertsal eta errotua, adibidez, tresneria genetikoaren zati bat al da. Eta mukiak behatzarekin ken  tzeko erreflexua?
|
|
2007
|
|
|
Berak bakarrik eraman du bultzaka galsoroan barrena, Dioniren lasterraldiak irekitako bide beretik. Atzean
|
besteen
barreak entzun ditu, urrunak ezari ezarian aienatuak:
|
|
2008
|
|
|
" Buelta mordoa eman dizkiogu argazki bakoitzari, asko dira-eta saria merezi dutenak. Batzuk freskoak direlako,
|
besteak
barrea eragiten dutelako... Saridunak aukeratzea zaila izan da".
|
|
2009
|
|
|
Gelotofobia:
|
besteen
barrearen beldur izatea
|
|
|
Haurtzaroan edo nerabezaroan behin eta berriz irrigarri sentiarazi izana da arrazoi nagusietakoa
|
besteen
barrearekin beldurtzeko
|
|
|
Eta are gutxiago
|
besteren
barreak bereziki eragiten dien pertsonentzat eta egoera horretan irrigarri sentitzen direnentzat.
|
|
|
Humor aldizkarian berriki argitaratu den ikerketa batek neurtu nahi izan du nola eragiten duen kultura bakoitzean
|
besteen
barreak eta horri lotutako beldurrak.
|
|
|
|
Besteen
barreari izaten zaion beldurraren arrazoia bizipen traumatiko errepikatuetan egon ohi da, haurtzaroan edo nerabezaroan irrigarri geratu izanak edo irrigarri sentiarazi izanak eragindako bizipenetan.
|
|
|
Horrexegatik hartzen dute hainbeste garrantzi
|
besteen
barreek.
|
|
|
Irrigarri geratzeak bereziki mintzen duen gazte bat ez da lasai egongo besteek egiten dituzten txantxekin, ez du
|
besteekin
barre egingo, bere burua babesten ariko delako, eta horrek are gehiago handitzen du taldeak baztertzeko aukera.
|
|
|
Guztiak ari ziren barrez, Damaso eta izeba Ernestina izan ezik: Damaso, azpiratua sentitzen zelako, eta izeba Ernestina, etxeko inoren kontura
|
besteek
barre egitea gustatzen ez zitzaiolako; ama, berriz, halakoetan ohi zuen bezala, bere buru sabelen artean zatitua zegoen, orain irri egiten zuela eta orain egina desegiten.
|
|
|
Guztiak ari ziren barrez, Damaso eta izeba Ernestina izan ezik: Damaso, azpiratua sentitzen zelako, eta izeba Ernestina, etxeko inoren kontura
|
besteek
barre egitea gustatzen ez zitzaiolako; ama, berriz, halakoetan ohi zuen bezala, bere buru sabelen artean zatitua zegoen, orain irri egiten zuela eta orain egina desegiten.
|
|
2010
|
|
|
Niri oso ideia ona iruditzen zait?;. Domingorena edo Gabinorena??? esan zenuen zuk, Damaso,
|
beste
barre uholde bati ekiteko prest; eta ni hain zapuztuta sentitu nintzen, non bertatik alde egin bainuen, haserre bezain burumakur; eta gelan bakartu, eta zuen mespretxuak eragindako mingostasuna irentsi nuen, harik eta, handik gutxira, Maria Bibiana etorri zitzaidan arte, kontsolatzera: –Konbentzitu ditut, Gabino.
|
|
|
egin ere, egiten zituen bere egitekoak, jakina, baina egingo ez balitu bezala. Batean haserre eta
|
bestean
barre algaraka agertzen zen ama, umorearen arabera. Izebak, kontrara, irri apal bat erakusten zuen, esperantza etsi edo etsipen esperantzatsu baten isla izan zitekeena; izebak, amak ez bezala, beraz, ama harria zen, eta izeba ura?, agindu gabe agintzen zuen; ez zegoen, baina hantxe zegoen beti, behar zen lekuan; izeba emea zen eta etxekoekin zuèn tratuan noiznahi erakusten zigun arimaren emetasuna, gorputzarena nekez, txukun janzten zen arren, txukun eta garbi, hori bai; etxeko kilker kaiola hotsez betean, hitz egin gabe hitz egiten zuen?
|
|
|
egin ere, egiten zituen bere egitekoak, jakina, baina egingo ez balitu bezala. Batean haserre eta
|
bestean
barre algaraka agertzen zen ama, umorearen arabera. Izebak, kontrara, irri apal bat erakusten zuen, esperantza etsi edo etsipen esperantzatsu baten isla izan zitekeena; izebak, amak ez bezala, beraz —ama harria zen, eta izeba ura—, agindu gabe agintzen zuen; ez zegoen, baina hantxe zegoen beti, behar zen lekuan; izeba emea zen eta etxekoekin zuèn tratuan noiznahi erakusten zigun arimaren emetasuna, gorputzarena nekez, txukun janzten zen arren, txukun eta garbi, hori bai; etxeko kilker kaiola hotsez betean, hitz egin gabe hitz egiten zuen... eta aldi berean, estudioak balitu bezala hitz egiten zuen —aita santu Paulo VI.ak berriki izendatu du santa Teresa Avilakoa Elizako doktore, baina izebarekin beste hainbeste egin zezakeen, ezagutu izan balu:
|
|
|
" Bada, ez dakit zergatik egiten duzuen barre. Niri oso ideia ona iruditzen zait";" Domingorena edo Gabinorena...?" esan zenuen zuk, Damaso,
|
beste
barre uholde bati ekiteko prest; eta ni hain zapuztuta sentitu nintzen, non bertatik alde egin bainuen, haserre bezain burumakur; eta gelan bakartu, eta zuen mespretxuak eragindako mingostasuna irentsi nuen, harik eta, handik gutxira, Maria Bibiana etorri zitzaidan arte, kontsolatzera: " Konbentzitu ditut, Gabino.
|
|
|
Lehengoan postal bat jaso zian Genevievek. La Grece est ma veritablepatrie, esaten zian."
|
Beste
barre txiki bat egin zuen.
|
|
|
Hantxe zegoen Iruaingo gordelekuan ezkutatuta egondako amerikanoa; hantxe zeuden Susanak aipaturiko bederatzi fusilatuak; hantxe Teresaren eta Martinen aita, Berlino, eta nirea, Angel. Iruditzen zitzaidan batzuek negar egiten zutela, eta
|
besteek
barre.
|
|
2011
|
|
|
Edegi eban araza handi bat eta... non agertzen dan dana edariz beterik! " Hau da nire biblioteka" esan euskun, berak eta
|
besteok
barre egiten genduala.
|
|
2012
|
|
|
|
Beste
barre ttiki bat entzun da ilunpetik.
|
|
|
Baina ni ez nengoenez inolako irainengatik sumintzeko egoeran, pixka bat hausnartu ondoren, dudatan jartzen hasi nintzen ea iraindua nintzen ala ez. ...proportziozko neurriak zituela ohartuz, haien tamainak eta itxurak lehenengotan eman zidaten izua zeharo desagertua baitzen jadanik, jaun andere ingelesen segizio bat ikusi izan banu orduan urtebetetzetako 45 jantzi dotoreekin, buru harro bakoitza bere papera gizalegetsu errepresentatzen, agurtzeko makurtu eta txortxor mintzatzen?, egia esateko, Erregeak eta haren handikiek nire kontu egiten zuten
|
beste
barre egiteko gogo bizia sentituko nukeen. Eta benetan, Erreginak bere eskuan hartu eta ispilu aurrean jartzen ninduenean, ezin nintzen neure buruaz ere irribarre egin gabe egon, hala bion irudiak azaltzen zirelarik nire aurrean oso osorik batera; eta ez zegoen ezer konparaketa hura baino barregarriagorik; beraz, benetan hasi nintzen pentsatzen neure ohiko tamainarekiko dezente murriztua nengoela.
|
|
2013
|
|
|
–Egin nahi
|
beste
barre, baina zure barreak ez dit iritzia aldatuko. Lizzy, laztana, kontuan hartu bakar bakarrik zein kolore lotsagarritan uzten duen Darcy jauna bere aitaren kutuna halako moldean erabiltzeak, Darcy jaunak aitaren aginduz bere begipean izan behar zuen pertsona bat horrela hartzeak.
|
|
|
Elizabeth irrikatan zegoen ohartarazteko Bingley jauna guztiz adiskide maitagarria izan zela; hain menderaerraza, haren balioak ez baitzuen mugarik, ez horixe; baina gogoari eutsi zion. Gogoratu zuen Darcy jaunak artean ere ikasi beharra zuela
|
besteren
barrea eramaten, eta goiztxoegi zela hasteko. Etxera iritsi arte Darcy jaunak Bingley zenbat poztuko zen komentatuz jarraitu zuen hizketan, eta lagunaren zorionari berea bakarrik nagusituko zitzaiola esanez, jakina.
|
|
2014
|
|
|
–Kar, kar, kar! . Usoak izan ezik
|
besteek
barre egin dute.
|
|
|
Gizon ttattar betialai horietakoa zen Felix,
|
besteei
barrea ateratzeko jaiotakoa. Penaz begiratu zion Xabik Oreretako sofari, zeina, sofa izugarria izan gabe, sofa bat baitzen, munduko sofa guztien tankerakoa, funtzio konkretu bat betetzen zuena, normaltasunarena.
|
|
|
Aspaldi esana omen zion beste errefuxiatuari balkoitik behera ihes egin zezaketela, erraza zela, goiko eta beheko balkoiak elkarrengandik oso gertu zeudela. Baina
|
besteak
barre egiten zion.
|
|
|
Maite ere barrez ari zen, baina bere modura,
|
besteen
barrearen uberan, gogorik gabe, dirudunen gisara. Inoiz neska harekin endredatu izana damutu zitzaion Xabiri.
|
|
2015
|
|
|
Kalimotxorako gauzak erosi eta aspaldiko partez kinito bat, lauron artean. Seguru Rafa eta Sarari ere ilusioa egiten diela?
|
beste
barre tentel bat ihesi joan zaio Mi?. Seguru beraiek ere berdina pentsatu dutela.
|
|
|
Apaiz izateko bidean zegoen garai hartan, eta, halako batean, jokoa eten, eta serio serio, angelusa errezatu zuen. Ustekabean harrapatu gintuen, eta batzuek begirunez,
|
besteek
barreari eutsi ezinean, isil isilik itxaron behar izan genuen bukatu arte.
|
|
|
|
Besteen
barreek burua jirarazi diote moja edadetuari.
|
|
|
5 Norbaitek koruan barre egingo balu edota
|
besteei
barre eragingo balie.
|
|
2017
|
|
|
Libertimendua egun harriak altxatzetik ere badatorkigulako, esan nahi dut.
|
Bestearen lepotik
barre egitea ez dakit kirol nazionala den, baina nazioa kirola dela, ez da dudarik. Urtean zehar ereindakoak orain dakartza fruituak eta azken egunotan ospakizunetik ospakizunera gabiltza, eromen betean.
|
|
|
Jendetzako lagunek elkarri begiratzen zioten, batzuk nahasturik,
|
besteek
farre murritza eginez eta besteek berriz, algaraka. Berehala lau edo bost alde desberdinetatik txistu hotsak ziren.
|
|
|
...epel batez itzaltzen eta pentsamendu kolpe batez, zorionak, zorionak, zorionak biluzik eta bihotz hotzik, ile gorriko emakume emankorraren isiltasuna dudala buruan eta bitartean odol herdoilduaren jarioa disimulatzen basurde zauritua dirudit, benetan, txo eta dena zirkuko aurkezpen ekitaldiaren parte inora ez doan waltz monotono baten joan etorriaren erritmoan eta laguntzaz, nanoekin batera aitak
|
besteei
barre egiteari buruz zioenez," Farra burla da", eta gorputza gomazkoa bailitzan bihurritzen duten Ekialdeko miseriatik ihesian etorritako neskatxekin batera, bulgariarrak, eta errumaniarrak, eta Balkanetako bazterretakoak, eta txetxeniarrak ere bai zein urrun nire ulermen saretik Balkanetako jolastokiak eta armategiak, eta sortzen, mantentzen, babesten, ezkutatzen, zigortzen dugun egoer... Hauskortasuna tentagarria da eta krudela da hauskortasuna elbarritasunaren zirkuan.
|
|
2018
|
|
|
MALEN. (Utziko dio tontoarena egiteari
|
bestearen
barreak lortu ez dituenean.) Ai, Manuel! Urtero gauza bera esaten duk, urtero gertatzen duk hire bizitzako lehorterik kezkagarriena.
|
|
|
agertzen diren arte, biak suminduta.
|
Besteen
barreek are gehiago amorratzen dituzte. Berjin arduradunari zuzendu zaio:
|
|
|
Ia garrasirik egin gabe. Batzuetan isildu,
|
besteetan
barre egin, edota gaia aldatu. Kopeta zimurtu du.
|
|
|
Ez zela besteak bezalakoa. Ez zuen barre egiten
|
besteek
barre egiten zutenean, ez zuen zalaparta sortzen besteek egiten zutenean, ez zuen nola zegoen adierazten, beti bere poker aurpegi horrekin. Eta, batez ere, ez zen ikaratzen besteak ikaratzen zirenean.
|
|
|
Giro politikoa oso da ezegonkorra hiriburuan, langabezia igotzen ari da eta dirudunek mugatik gertu egon nahi dute, egoerak eztanda egiten badu ere. Eta, noski, koadro goyesco hau osatzeko, toreroak ere baditugu, intelektual usteko batzuk eta, nola ez, pare bat kardinal ere bai, gay lumadunak diruditenak beren atzamarretako eraztun eta gona luze koloretsu horiekin, eta
|
beste
barre algara bat egin zuen. Ur azaleko olatuak palasta egiteko zorian zeuden.
|
|
|
|
Besteek
barre egiten dute.
|
|
2019
|
|
|
Hauek berriz, orduan, barre eta iseka egiten zioten. Kaiola burdinen kontra dardaraz eta bitsa zeriola jaurtitzen zen bakoitzean,
|
besteek
barre egiten zioten. Zakur zaunka itxura egiten zioten.
|
|
|
Non istorioa hasi bezala amaitzen den, bakoitzak bere astoari arre eta
|
besteari
barre egiten diola
|
|
|
15 Non istorioa hasi bezala amaitzen den, bakoitzak bere astoari arre eta
|
besteari
barre egiten diola
|
|
|
Josu, baina, euripean dago oraindik, frontoira sartu gabe, gainontzeko guztiez ahaztua. Oraingoan ez du
|
besteekin batera
barre egin, ezin izan du. Perez, hi ez haiz euskalduna berez.
|
|
|
Beldurra daukagu, jendeak barre egingo digula edo mespretxatuko gaituztela. Euskalkian erosoago sentitzen naiz, baina beldur naiz
|
besteek
barre egingo didatela.
|
|
|
|
Besteek
barre egiten dute.
|
|
|
Motxilan begiratu dute, nire pijama ikusi eta barrez ari dira." Aurre egin behar izan nion bainuontziaren ertzean zegoen azkazal margo gorri bat lapurtzeko tentazioari. Sakon hartu nuen arnasa gelara itzuli aurretik, han (seguru nengoen) Elik nire pijama zeukan esku batean,
|
bestearekin
barreak eragindako malkoak xukatzen zituen bitartean. Baina ez zen nire pijama Elik eskuan zeukana, aldizkari bat baizik.
|
|
|
Plazera zen sumatzen zuena. Askotan, larrua jotzen bukatu ondoren, bataren edo
|
bestearen
barreak heltzen zitzaizkion ohera. Ez zuen entzuten zerk eraginda ote zen karkaila, baina gustatzen zitzaion bizilagunen artean zegoen sintonia.
|
|
|
esan zion Calocok.
|
Besteek
barre egin zuten.
|
|
|
Gure pirata maltzurra, alegia? jarraitu du galderekin Mikelek
|
besteen
barreak eteteko gogoz.
|
|
|
Umorearekin ere antzeko zerbait gertatzen delakoan nago. Izan ere,
|
besteei
barre egiteak ez du aparteko meriturik, nire ustez; bai, ordea, nork bere buruari parodia egitea. Hartara, beren burua kritikatzeko gaitasun sanoa duten eta ariketa hori umore pixka batez hornitzen dakiten pertsonek berenganatzen dute nire interesa, nire jakin mina.
|
|
2020
|
|
|
Lehendabiziko unean harrituta geratu zen gu ikustean, eta ez oso pozik, egia esan. Baina Tomek hitz egin ala, gero eta atseginagoa agertzen zen, eta nire adiskidea isildu zenean,
|
besteak
barre egin zuen, eta buruaz baietz adierazi zigun; eskuez keinuka hasi zitzaigun, eta:
|
|
|
Ostera algaraka hasi zitzaigun, eta
|
beste
barre algara bat, luzea, bota zuen, handik km. batera entzuteko modukoa. Ordurako Tomek ezin zuen jadanik atzera jo, eta honela esan zion:
|
|
|
–Bai, baina zuk burua sistemari saldu diozu eta orain herriaren etsaia zara! –bota zion Aitziberrek
|
beste
barre algara andana bat piztuz. Pazientzia, esan zuen Mikelek berekiko.
|
|
|
Minutu inguru autoa zeukan tokiraino, kazetarien galderei entzungor, keinua ezertarako aldatu gabe. Programa horretan norbaitek Keyser Söze zela iradoki zuen, The usual suspects filmekoa, platoan une hartan zeuden
|
besteen
barre lotsatien artean.
|
|
|
Ahoa eskuarekin tapatu eta disimulatzeko ahalegina egin badu ere,
|
beste
barre txiki batek egin dio ihes andreari.
|
|
|
Ja! (
|
Besteak
barre egiten ez duela ohartuta) Txantxa, txantxa... Barkatu, jujuju!
|
|
|
Gerora, erabat lotsatuta lagunari bisitan kontatu zionean, barre egin zion aurpegira.
|
Bestearen
barrea entzunda, bat bateko erridikulu sentsazioari aurre egin nahian, esaldia apur bat antzeztuz esan zion: “Hara:
|
|
|
Ikasle batek barre egiten dizunean
|
besteek
barre egin dezaten, nazia zarela esanez Trump eta Van Goghen arteko nahastea zarela esanez errespetu falta da.
|
|
2021
|
|
|
Txarrena duk Jimeno gotzainaren usaina jasatea bota zuen Antsok
|
besteen
barre eta algara sortuz. Hori ez duk garbitu jaio zenetik.
|
|
|
|
Besteek
barre egin zuten, ez dakit" tirado" esan zuelako edo" con este" esan zuelako.
|
|
|
Denei begiratu diet. Esan nahiko nieke barruko uholdea askatzen aritu naizela, barregarri ibili banaiz, lehenago ez egin izanaz damutzen naizela, ume txiki baten pare disfrutatu dudala,
|
besteek
barre egiten badute, agian, jeloskor daudelako dela, amaren gonapetik alde egin dudala.
|
|
|
Hala, publikoa ez da epaitua sentitzen eta identifikazioz egiten da konplize. Bertsolaritzan, hala ere, aipatu moduan ohikoagoa izan da normalki
|
besteez
barre egitea norberari buruz barre egitea baino. Ibarzabalek dio, ordea, norberak bere buruari buruz barre egitea dela umore biderik eraginkorrena:
|
|
2022
|
|
|
|
Besteak
barre egin du, interesgarri itxuran. Hortz hagin zuri zuriak ditu, bizarrarekin kontraste polita egiten dutenak.
|
|
2023
|
|
|
Halaxe ezagutu nuen, lagunekin parkean nenbilela.
|
Besteek
barre egin zioten, baina nik... ez dakit, banekien elkar ulertuko genuela.
|
|
|
Jendaurrean barre irekia egitea lotsagabekeria da. Bestearekin
|
besteaz
barre egin daiteke eta bestearekin norbere buruaz ere barre egin daiteke. Beraz, norbaitekin barre egin liteke bestearen kontura edo norberaren kontura.
|
|
|
Martinek eta lankideek erlazioa aurkitu zuen umore estilo negatiboaren eta hirukote beltzeko bereizgarrien (makiabelismoa, nartzisismoa eta psikopatia) artean (Martin, Lastuk, Jeffery, Vernon eta Veselka, 2012). Nortasun psikopatikoa eta besteak karikaturizatzeko joera korrelazionatuak daude, baina
|
besteez
barre egitea gustatzen zaien guztiak ez dira psikopatak Umore estilo auto suntsitzailean altu puntuatzen zutenek etsaitasun eta erasokortasun gehiago agertzen zuten besteekiko, eta barne herstura eta depresio maila handiagoa (Liu, 2012). Ongizate psikologiko gehiago agertzen zuten umore auto suntsitzailean baxu puntuatzen zutenek.
|
|
|
Badira umorea eta harekin lotutako portaeren bereizgarriak hautemateko gaitasunik ez duten pertsonak (Rouch eta Proyer, 2008a eta 2008b).
|
Besteen
barrea modu positiboan hartu ordez, modu negatiboan hartzen dute, besteak berei buruz barre egiten ariko balira bezala. Horrelakoak pertsona gelotofobotzat hartzen dituzte Rouch eta Proyer ek.
|
|
|
Giro umoretsuak itxituretatik kanpora pentsatzera bultzatzen ditu pertsonak, eta umoreak ideia eta ikuspegi berriak ematen dizkie. Gelotofiloek
|
besteei
barre eginez gozatzen dute. Besteez barre egiteko aukerak bilatzen dituzte eta beren buruaz barre egiteko eran erabiltzen dute umorea.
|
|
|
Gelotofiloek besteei barre eginez gozatzen dute.
|
Besteez
barre egiteko aukerak bilatzen dituzte eta beren buruaz barre egiteko eran erabiltzen dute umorea.
|
|
|
Katagelatizistek
|
besteen bizkar
barre egiteko aukerak bilatzen dituzte eta haien gabezia eta ahultasunengatik barre egiten dute. Ez zaizkie asko axola barrearen jomuga direnen sentimenduak (Ruch eta Proyer, 2009b).
|
|
|
Mespretxuaren edo isekaren adierazpen izatetik argitasunaren eta adimenaren adierazle izatera pasatu zen barrea. XIX. mendetik aurrera, eta XX. mendean zehar,
|
besteei
barre eginarazteko gaitasuna nortasunaren bereizgarri garrantzitsutzat hartzen hasi ziren eta umorearen hainbat teoria garatu ziren: Spencer-en aktibazioaren teoria, Hobbes en nagusitasunaren teoria, Berlyne ren teoria, inkongruentziaren teoria.
|
|
|
Martinek eta lankideek erlazioa aurkitu zuen umore estilo negatiboaren eta hirukote beltzeko bereizgarrien (makiabelismoa, nartzisismoa eta psikopatia) artean. Nortasun psikopatikoa eta besteak karikaturizatzeko joera korrelazionatuak daude, baina
|
besteez
barre egitea gustatzen zaien guztiak ez dira psikopatak
|
|
|
Badira umorea eta harekin lotutako portaeren bereizgarriak hautemateko gaitasunik ez duten pertsonak.
|
Besteen
barrea modu positiboan hartu ordez, modu negatiboan hartzen dute, besteak berei buruz barre egiten ari direla pentsatuz. Geleotofoboei iruditzen zaie besteak beren bizkar barre egiten ari direla.
|
|
|
Historian zehar barreari buruzko hainbat jarrera desberdin aurkitzen ditugu. Esaterako, Sokrates beti prest zegoen bere buruaz eta
|
besteez
barre egiteko eta sofistei aholkatzen zien beren buruak serioegi ez hartzeko. Heriotzara kondenatu zutenean, esan zuen denok gaudela heriotzara kondenatuak, eta ezerk ezin gaituela salbatu heriotzatik.
|
|
|
Modu horretara, heriotza zerbait natural moduan aurkezten zuen. Platonek (Errepublika) esaten zuen, barrea atsegingarria bada ere, atsegin hori minarekin nahasten dela sarritan; erridikulu zentzua duenak mina sentitzen duela
|
besteek
barre egiten diotenean. Aristotelesentzat (Poetika) barrearen funtzio nagusia pertsonen portaera zuzentzea eta bizitza ordenatua eramatea zen.
|
|
|
XIX. mendetik aurrera umore zentzua erabiltzen hasi ziren.
|
Besteei
barre eginarazteko gaitasuna nortasunaren bereizgarri garrantzitsu moduan definitzen hasi ziren. Umore zentzuaren gabezia nahaste mentalekin erlazionatua ikusten zen (Wickberg, 1998).
|
|
|
Hobbes entzat (Linttot, 2016) barreak pertsona bat goratzen du eta bestea mespretxatzen; beste pertsonarengan gutxiagotasun bat hautematetik eratorria da.
|
Besteen bizkar
barre egiten dugunean, kolpetik aintza egoeran sentitzen gara, geuregan pertsona boteretsu bat ikusten dugulako, besteen gaixotasunarekin alderatzean edo geure aurretiko egoerarekin alderatzean (McCreaddie eta Wiggins, 2008). Umore mota honetan bere burua goratu eta nagusi sentitu nahi izaten du pertsonak; besteengatik barre eginez, haiek beheratzen ditu eta bere burua goratzen du.
|
|
|
Besteen bizkar barre egiten dugunean, kolpetik aintza egoeran sentitzen gara, geuregan pertsona boteretsu bat ikusten dugulako, besteen gaixotasunarekin alderatzean edo geure aurretiko egoerarekin alderatzean (McCreaddie eta Wiggins, 2008). Umore mota honetan bere burua goratu eta nagusi sentitu nahi izaten du pertsonak;
|
besteengatik
barre eginez, haiek beheratzen ditu eta bere burua goratzen du. Bozkarioa sortarazten duena bestearekiko sentitzen duen nagusitasuna da.
|
|
|
|
Besteen
barreak barre eginarazten digu eta zaila da serio egotea barre egiten dutenen artean. Umorearen osagai biologiko eta sozialen arteko dialektika horretan, emozioaren osagai biologiko berberek funtzio sozial ezberdinak betetzen dituzte sarritan.
|
|
|
(Provine, 2001). Umorea
|
besteez
barre egiteko baliabidetzat eta besteen barrearen kontrako antidototzat ere har daiteke (Martin eta Kuiper, 1999; Martin. eta Ford, 2018; Provine eta Fisher, 1989).
|
|
|
(Provine, 2001). Umorea besteez barre egiteko baliabidetzat eta
|
besteen
barrearen kontrako antidototzat ere har daiteke (Martin eta Kuiper, 1999; Martin. eta Ford, 2018; Provine eta Fisher, 1989).
|
|
|
Dirua gastatzeko dutenean, bizitzaren arantzak leunagoak zaizkie gizonei. Emakume askok, premiaren premiaz,
|
besteek
barre egiten dutenean barre egiten ikasi dute, ezetz esaten dirua horren beharrezkoa ez denean. Sartu irten dabiltza, bestelako beharrek egunerako nahiko ematen ez dietenean.
|