|
2009
|
|
|
Beharrezkoa nuen, bada, gaztelania. Gainera, ama hizkuntzaz eta akademikoaz landa ez nuen latina
|
beste
hizkuntzarik ezagutzen. Trebatu samartuta nengoen Julio Zesarren edo Zizeronen testuetan, iritsi nintzen Katuloren poemak irakurtzeko gai izatera ere, baina irakurketa haiek gramatikaren eta itzulpenaren mende zeuden (latinaren tripak irakatsi zizkiguten, baina ez bihotza), eta hainbat eskola latinez hartzen bagenituen ere eta hainbat azterketa ere latinez egiten, ezin esan hain kultu aire goratsua ematen duen formazio klasiko baten jabe naizenik:
|
|
2010
|
|
|
jatorrizkoa izanda ere, bizirauteko zailtasunak dituen hizkuntzarekin? gurea bezalako gizarte eleanitzean —jatorrizkoena den hizkuntzak erabilera ahulena izanik—, gizartekideon jarrera etikoa ezin besteko baldintza da. hizkuntza anitzen elkarbizitza eta hizkuntza gutxiengotuaren etorkizuna ere, ziurtatuko badira, zera eskatzen du; hiztun ezberdinen askatasuna errespetatzea. hau gertatuko bada berriz,
|
besteen
hizkuntza ezagutu eta bere garapena onartu beharra dago. elkarbizitzarako jarrera etiko hau mantentzen ez denean kritika egin ahal izateko eta joera ez egokiak ikusgarri egin eta zuzendu ahal daitezen ahalegintzeko, garrantzitsua litzateke, euskararen, eta hizkuntza ezberdinen, inguruko eztabaida publikoaren azterketak sistematikoki egite jarraitzea. lan honetan egiten den proposamen metodologiko... IV Mapa Soziolingüistikoa. kultura Saila. hpS. eusko Jaurlaritzaren argitalpen zerbitzu nagusia.Vitoriagasteiz. larraÑaga, n. (1996).
|
|
|
...nagusitasuna du aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena. euskaraz bizi nahi dugunok, ez badugu nahi bereizita edo isolatuta, beste hizkuntza bat erabiltzen duten hiztunekin elkarbizitza bat eraiki beharra dugu. euskaraz bizi nahi dugunok, bai gaztelania nahiz
|
beste
hizkuntzak ezagutuz bizi behar dugu. beste hizkuntzekin partekatuz, gure hizkuntzaren izaera. gure euskaldun izateko nahiak, ez du inor behartu behar; bakoitzak erabaki dezala zein hizkuntzatan bizi nahi duen. baina, jarrera berdina eskatzen diegu, hizkuntza nagusiko hiztunei, geurearekiko. Jarrera hau, guztiok mantendu ezkero, izaera ezberdinak errespetatzen dira eta ez da inor ukatzen. hizkuntza ezberdinen elkarbizitzak, batzuei eta besteei konpromesu, ardura edo betebehar batzuek sortzen dizkigu. euskal hiztun batek ere badu konpromesua erdararekiko, konpromesu berdina eskatzen zaio erdal hiztun bati euskararekiko ere. nere eskubideak bestearentzat betebeharra sortzen du eta alderantziz. batak bestearen hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako barrutia edo ingurunea sortu edo mantendu nahi duena. baina gure helburua elebitasuna da, hemengo bi hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ditugu, bi hizkuntzak gu guztion hizkuntza izatea nahi dugu. eta azkenik, gaur egungo gizarte modernoan bizi nahi dugu euskaraz; ez dugu nahi antzinatasunean edo bizimodu tradizionalean egin gure bizitza. gure hizkuntzak gaurko gizarte modernoan bizi nahi badu, beste hizkuntzekin batera egingo du, beraien artean integratuz. horretarako garrantzitsua ikusten dugu, gure hizkuntza, euskara, informazio eta komunikazioetarako teknologia berrien eremuan ere hedatzea. baita ere, gure herrian presentzia duten bi hizkuntzez gain nazioarteko beste hizkuntza bat edo beste ere, ezagutu beharra dugu. elebitasuna ez ezik, eleaniztasuna lortu nahi dugu beraz, munduko kultura ezberdinekiko elkarrizketa eta elkar ulermenean lagungarri izanez.
|
|
|
Jatorrizko hizkuntza izanik, bere lurraldean bizirik irauteko aukerak auzitan dituen hizkuntza da gure euskara. nahiz eta errekonozimendu ofiziala eta babes politikoa ezagutzen duen —eaeko lurraldean— ez du ziurtaturik bere jarraipena; eskoletan hizkuntza hau ikasteko aukera ugariak eskaini dira azken urteetan, hala ere, gaur egun gazte diren guztiek ez dute bere egin hizkuntza hau. eguneroko gizarte bizitzan, euskarak, espainiako hizkuntza nazionalaren nagusitasuna du aurrez aurre, eta nazioarteko beste hizkuntza indartsuekin batera bizi beharra dauka teknologia berrien aro globalizatu berrian. errealitate honek zaildu egiten du bere biziraupena. euskaraz bizi nahi dugunok, ez badugu nahi bereizita edo isolatuta, beste hizkuntza bat erabiltzen duten hiztunekin elkarbizitza bat eraiki beharra dugu. euskaraz bizi nahi dugunok, bai gaztelania nahiz beste hizkuntzak ezagutuz bizi behar dugu. beste hizkuntzekin partekatuz, gure hizkuntzaren izaera. gure euskaldun izateko nahiak, ez du inor behartu behar; bakoitzak erabaki dezala zein hizkuntzatan bizi nahi duen. baina, jarrera berdina eskatzen diegu, hizkuntza nagusiko hiztunei, geurearekiko. ...guztiok mantendu ezkero, izaera ezberdinak errespetatzen dira eta ez da inor ukatzen. hizkuntza ezberdinen elkarbizitzak, batzuei eta besteei konpromesu, ardura edo betebehar batzuek sortzen dizkigu. euskal hiztun batek ere badu konpromesua erdararekiko, konpromesu berdina eskatzen zaio erdal hiztun bati euskararekiko ere. nere eskubideak bestearentzat betebeharra sortzen du eta alderantziz. batak
|
bestearen
hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako barrutia edo ingurunea sortu edo mantendu nahi duena. baina gure helburua elebitasuna da, hemengo bi hizkuntza ezberdinak partekatu nahi ...
|
|
|
2 euSKaldunon euSKalerrian, gizarTe eleaniTza eraiKiTzearen erronKa nola bizi elkarrekin ditugun ezberdintasunekin? ...rekin du zer ikusia honek. ezberdinak izanik elkarrekin bizi behar badugu, elkarrizketa posible egin beharra daukagu, eta horretarako, elkar ulertzeko gai izan behar gara. herri hau osatzen dugun hiritar guztiok, elkarren kulturak gehiago ezagutu behar ditugu; beste kulturak ulertu eta beren garapena onartzea eskatzen du honek. beraz, gizarte honen elkarbizitzarako baldintza behar luke izan, batak
|
bestearen
hizkuntza ezagutzea, ulermen mailan besterik ez bada ere.
|
|
|
— hizkuntzen lurralde banaketa. bakoitza bere hizkuntzan aritzen den bi hizkuntza barruti elebakar sortzea, hau da, elebitasun faltsua. batak
|
bestearen
hizkuntza ezagutzeko ahaleginik ez egitea.
|
|
|
...zia, berdintasunean eta aniztasunetik komunikazioa posible izango bada munduan." hizkuntza ezberdinen elkarbizitzak, batzuei eta besteei konpromiso, ardura edo betebehar batzuek sortzen dizkigu. euskal hiztun batek ere badu konpromisoa erdararekiko. konpromiso berdina eskatzen zaio erdal hiztun bati euskararekiko ere. nire eskubideak bestearentzat betebeharra sortzen du eta alderantziz. batak
|
bestearen
hizkuntza ezagutu beharra sortzen digu honek, kasu horretan lortuko baita, bakoitzak bere borondatez erabakitako izan nahia errespetatzea. guk dugun euskaldun izateko nahiarekin, ez dugu inor behartu nahi; bakoitzak erabaki dezala zein hizkuntzatan bizi nahi duen. baina jarrera berdina eskatzen diegu hizkuntza nagusiko hiztunei. Jarrera hau guztiok geure egin ezkero, izaera ezberdinak errespetatzen dira eta ez da inor ukatzen. elebitasunaren ordez, elebakartasunaren aukera egiten duena da bere hizkuntza berdina hitz egiten duten hiztunez osatutako ingurunea mantendu nahi duena. baina gure helburua elebitasuna da, hemengo bi
|
|
|
Frantsesa kontuan hartu gabe, gaztelania eta ingelesa dira
|
beste
hizkuntza ezagutuenak. Gaztelaniadun gehiago bada herritarretan (%52 versus %45) eta ingelesdun gehiago etorkinetan (herrikoen %36, etorkinen %52).
|
|
|
Antzinakoak ziren denak. Otorduak prestatzen zizkidan Adela artzain andrearen sukaldean maiz aipatzen zen otsoa; bailarako lehen etxean, Beheko Errotan, artoa ehotzen zuten, eta haren kalaka entzun ahal zen arratsaldeetako bakean; osaba Juanen zaldiak ikustera hurbiltzen ziren askok ez zuten euskara
|
beste
hizkuntzarik ezagutzen, eta nirekin egokituz gero, eta ez espero bezala Lubisekin," caballo, caballo" adierazten zidaten hatz erakuslea begira eramanez: zaldiak ikusi nahi zituztela, alegia.
|
|
|
Johann Wolfgang Goethek, ostera, esaten zuen
|
beste
hizkuntzarik ezagutzen ez duenak bereari buruz ere ezer gutxi jakingo duela.
|
|
2016
|
|
|
Hemen, nolazpait, antzerkia hizkuntza gutxituari lotuz herri antzerki gisa definitzen du. Herriak ez du hizkuntza nagusia erabiltzen,
|
beste
hizkuntza ezagutzen du. Hizkuntza horretan antzerkia sortzen da.
|
|
2017
|
|
|
Lehenbiziko eta bigarren kasuetan hiztuna elebakarra da, ez du
|
beste
hizkuntzarik ezagutzen (0); hala ere, bada desberdintasunik bien artean: lehenengoa berezko hiztuna da, landu gabea (A), eta bestea, aldiz, hiztun osoa (AB).
|
|
2019
|
|
|
Beharrezkoa nuen, bada, gaztelania. Gainera, ama hizkuntzaz eta akademikoaz landa ez nuen latina
|
beste
hizkuntzarik ezagutzen. Egia da trebatu samartuta nengoela Julio Zesarren edo Zizeronen testuetan, iritsi nintzen Katulo irakurtzeko gai izatera ere, baina irakurketa haiek gramatikaren eta itzulpenaren mende zeuden (latinaren tripak irakatsi zizkiguten, baina ez bihotza), eta hainbat klase latinez hartzen bagenituen ere eta hainbat azterketa ere latinez egiten, ezin esan kultu airea ematen duen formazio klasiko baten jabe naizenik.
|
|
2021
|
|
|
Espainolismo bera ezkutatzen da, baita ere, eskola publikoaren euskalduntze prozesuan euskara ikasteari uko egin edo beren gogoaren aurka ikasi zuten irakasleen aldarrietan. Hizkuntzalari madrildarrak dioen moduan, hizkuntza menderatzailea dagoen kasuetan, menderatzailearen lekua duen horrek ez du esfortzu txiki bat ere egin nahi
|
bestearen
hizkuntza ezagutzeko edo ulertzen saiatzeko, ez baitu bere nagusitasuna kolokan edo ezbaian jar dezakeen ezer egingo. Euskara ikastea, ikuspegi horretatik, behean dagoenari keinu bat egitea litzateke, hizkuntz biak parekatzea, behean dagoen beste horren pareko bihurtzea.
|
|
2022
|
|
|
Horrek eskatzen du dentsitate bat, hezkuntza sistema minimo bat, hedabide sistema minimo bat, hitzak finkatzeko zirkuitu batzuk. Zenbat eta ahulagoa izan hitz berriak barneratzeko duzun zirkuito sistema hori (eta hizkuntza amerindiarren kasuan, oso ahula da, hutsala ez bada), orduan eta gehiago tiratu behar duzu mailegutik, hiztunak dagoeneko
|
beste
hizkuntzetatik ezagutzen dituen terminoetatik, orduan eta aukera gutxiago duzu neologismo bat arrakastaz gizarteratzeko. Erresonantzia kutxa dei diezaiokegu.
|
|
2023
|
|
|
" Gérard maite zaitut", hori neraman idatzita ohar koadernoan, eta buruan, berriz," nire lehen amodioa". Artean ez nuen
|
beste
hizkuntzarik ezagutzen.
|