|
2011
|
|
|
Hain substantzia sendo eta egonkorrak izanik, 100
|
urte
baino gehiago iraun dezakete atmosferan. Estratosfera geruzan, eta izpi ultramoreen bitartez, CFCetatik askaturiko Cl atomo bakoitzak 100.000 O3 molekula desegin ditzake erraz asko.
|
|
|
Estratosfera geruzan, eta izpi ultramoreen bitartez, CFCetatik askaturiko Cl atomo bakoitzak 100.000 O3 molekula desegin ditzake erraz asko. Azken
|
urteotan
, hidroklorofluorokarburoek ordezkatu dituzte gas egonkor eta merke horiek. Gaur egun, batez ere hidrofluorokarburoak erabiltzen dira ordezko gisa (HCFak).
|
|
|
Erreferentziazko metodoan, inguruneko airean zenbat materia jalkikor oso dagoen zehazteko, BSG (British Standar Gauge) kolektorea erabili izan da
|
urte
askoan; eta, ondoren, laginaren analisi grabimetrikoa ere bai. Laginketa tresna partikulen jalkikortasunean oinarritzen da:
|
|
|
(Oharra: araudian,
|
urte
naturala erabiltzen da, hau da, 365 egun)
|
|
|
Muga motaBatez besteko tarteaMuga balioaOrduko muga balioa pertsonen osasuna babesteko1 ordu200 µg/ m3 (maila hau ezin da gainditu
|
urtean
18 aldiz baino gehiagotan) Urteko muga balioa pertsonen osasuna babesteko1 urte40 µg/ m3Urteko muga balioa landaretza babesteko1 urte30 µg/ m3
|
|
|
Muga motaBatez besteko tarteaMuga balioaEguneko muga balioa pertsonen osasuna babesteko24 ordu50 µg/ m3 (maila hau ezin da gainditu
|
urtean
7 aldiz baino gehiagotan) Urteko muga balioa pertsonen osasuna babesteko1 urte20 µg/ m3
|
|
|
Limite motaBatez besteko tarteaBalio mugaOrduko muga balioa pertsonen osasuna babesteko1 ordu350 µg/ m3 (maila hau ezin da gainditu
|
urtean
24 aldiz baino gehiagotan) Eguneko muga balioa pertsonen osasuna babesteko24 ordu125 µg/ m3 (maila hau ezin da gainditu urtean 3 aldiz baino gehiagotan) Muga balioa ekosistemak babestekoUrte bat eta negua (urriaren 1etik martxoaren 31ra) 20 µg/ m3
|
|
|
Limite motaBatez besteko tarteaBalio mugaOrduko muga balioa pertsonen osasuna babesteko1 ordu350 µg/ m3 (maila hau ezin da gainditu urtean 24 aldiz baino gehiagotan) Eguneko muga balioa pertsonen osasuna babesteko24 ordu125 µg/ m3 (maila hau ezin da gainditu
|
urtean
3 aldiz baino gehiagotan) Muga balioa ekosistemak babestekoUrte bat eta negua (urriaren 1etik martxoaren 31ra) 20 µg/ m3
|
|
|
Atmosferaren kutsadura lehen mailako arazo bilakatu da azken
|
urteotan
. Ohiko gaia da politikoen, ikertzaileen eta pertsona arrunt askoren diskurtsoetan.
|
|
|
Horretarako, substantzia kutsatzaileen laginketa eta analisi teknikak menperatu behar dira, eta laginketak eta analisiak egin. Dokumentu honetan proposatzen diren laginketa teknikak eta analisi protokoloak oso probatuak daude,
|
urte
askoan erabiliak, han eta hemen, laborategi akreditatu askotan. Gainera, ahal den neurrian, Europako direktibei jarraitzen diete.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, beharrezkoa denean, prozedura analitikoak eraldatu egin ditugu Lanbide Heziketako ikastetxeetako ohiko baliabideetara egokitzeko, eta, halaber, ikasleekin lan egiteko unibertsitateek izaten dituzten baliabideetara egokitzeko (hemen proposatzen diren protokoloak aipaturiko bi euskal hezkuntza esparruetan erabili dira, azken
|
urte
hauetan, ikastetxe batzuetan). Prozedura analitikoak egiteko analisi tresnak horren arabera aukeratu dira, hain zuzen.
|
|
|
Egungo arauek BSG kaptadorea bigarren mailara eraman dute, eta, hainbat
|
urtetan
eta egoeratan erabili ondoren, immisioko partikula jalkikorren laginketan erreferentziako ekipoa izateari utzi dio (hala ere, oraingoz, oso erabilia da toki askotan, batez ere, ez denean beharrezkoa analisiaren emaitza arauaren arabera ziurtatzea). Orain, 10 µm-ko diametroa edo handiagoa duten partikulak atzemateko, bolumen handiko kaptadoreak erabiltzen dira (BHK), iragazkian berariazko paper bat ezarriz.
|
|
|
Orain erabiltzen den gehigarri ohikoena metil t butil eterra da (MTBE). Hala ere, arnasten dugun airean oso berun kantitate handia dago, eta berun horrek
|
urte
askoan iraungo du atmosferan. Berunaren toxikotasuna hainbat testuingurutan frogatu da, eta bereziki toxikoa da atmosferako beste konposatu organiko batzuekin kimikoki konbinatzen denean (kutsatzaile horietako asko antropogenikoak dira).
|
|
|
Egoera onean dagoen eta itzulerarekiko baliokidea den eroale bat badugu, Murrayren zubiaren bidez egin behar da neurketa.
|
Urte
askoan gehien erabili den sistema da hori. Funtsean, bi erresistentziak osatzen duten harizko zubi bat da:
|
|
|
Gaitasun teknikoa duten langileek lur konexioko instalazioa aztertu behar dute, gutxienez
|
urtean
behin, lurra lehorren dagoen garaian.
|
|
|
Lege xedapenak betetzea (distantziak, gurutzaketak, paralelismoak?)? Lurreko konexioak ondo egoteaLurreko konexioaren erresistentzia murriztu behar bada, lurzorua kimikoki tratatu behar da.Lurreko konexioa egitean, ondo dagoen begiratu eta, sei
|
urtean
behin, ikuskapena egin behar da.Lurzorua desegokia bada, bederatzi urtean behin desestali egin behar da.. Gainintentsitateen aurkako babesa:
|
|
|
Lege xedapenak betetzea (distantziak, gurutzaketak, paralelismoak?)? Lurreko konexioak ondo egoteaLurreko konexioaren erresistentzia murriztu behar bada, lurzorua kimikoki tratatu behar da.Lurreko konexioa egitean, ondo dagoen begiratu eta, sei urtean behin, ikuskapena egin behar da.Lurzorua desegokia bada, bederatzi
|
urtean
behin desestali egin behar da.. Gainintentsitateen aurkako babesa:
|
|
|
Izan ere, halako egonkortasun kimiko handia dutenez, ez dira aise biodegradatzen.
|
Urte
luzez irauten dute ingurumenean, eta organismo bizietan metatzen dira. Bestalde, gizakion eta gainerako animalien gorputzean barneratzen dira, azaletik, biriketatik eta hesteetatik, azken horretan, konposatu horiek metatu dituzten animalia edo landare ehunak, koipedunak nagusiki, jateagatik batez ere?).
|
|
|
Urratsez urrats egindako prozesua izan da, beraz: hasieran, ezaugarri jakin batzuk betetzen zituzten bezeroek soilik hauta zezaketen hornitzailea, harik eta 2003
|
urtetik
aurrera, bezero guztiek hornitzailea libreki hautatzeko eskubidea izan zuten arte.
|
|
|
Egoera errotik aldatu zen 2008ko uztailean, goi tentsioko tarifak kendu zituztenean, eta 2009
|
urtean
eman zitzaion prozesuari buru, tarifak guztiz desagertu zirenean.
|
|
|
Honako baldintza hauetakoren bat bete behar da: 3 kW-etik beherako potentzia kontratatua izatea.Hirurogei
|
urte
baino gehiago edukitzea eta, gainera, pentsioa jasotzea (erretiratuta egoteagatik, ezintasun iraunkorren bat izateagatik edo alargun izateagatik) eta pentsio mota horretako gutxieneko zenbatekoa jasotzea.Familia ugari bateko kide izatea.Lanean aritzeko adinean diren familia unitateko kide guztiak langabezian egotea.
|
|
|
|
Urtean
prezio bera duten orduek osatutako aldia da tarifa periodoa.
|
|
|
Instalazio ororen mantentze jardueren erregistroaren bi ale egin behar dira, eta kopia bat instalazioaren titularrari eman. Dokumentuok gutxienez bost
|
urtez
gorde behar dira, dagokion mantentze jarduera egiten den datatik kontatzen hasita.
|
|
|
Bost
|
urtean
behingo azterketak: 5 kW rainoko potentzia instalatua duten instalazioak
|
|
|
Bost
|
urtean
behingo ikuskapena: Bost kW-etik gorako potentzia instalatua duten instalazioak
|
|
|
Langile gaitua: lanbide heziketako edo unibertsitateko prestakuntza egiaztatua jaso duela-eta edo bi
|
urteko
edo gehiagoko lan esperientzia ziurtatua duela-eta instalazio elektrikoen arloan ezagutza espezializatua duen langile baimendua.
|
|
|
3.6 Eraikin bateko lotura instalazioaren zatien argazkiak egin, eta ezaugarri hauek azaldu: zer
|
urtetan
eraiki zuten, birgaitu edo erreformatu den (urtea), non dagoen, zenbat etxebizitza eta lokal dituen, zer horniketa tentsioa duen, instalazioaren guztizko potentzia zein den, etab.
|
|
|
3.6 Eraikin bateko lotura instalazioaren zatien argazkiak egin, eta ezaugarri hauek azaldu: zer urtetan eraiki zuten, birgaitu edo erreformatu den(
|
urtea
), non dagoen, zenbat etxebizitza eta lokal dituen, zer horniketa tentsioa duen, instalazioaren guztizko potentzia zein den, etab.
|
|
|
Kontzeptua1 per2 per3 perPotentziaren prezioa(? / kW/
|
urte
) 23,54192214, 5176713, 329068Energiaren prezioa(? / kWh) 0,0119000, 0960000, 062000Eskatutako potentzia (kW) 43741113Kontsumoa (kWh) 8.48312.75021.768Energia erreaktiboaren kontsumoa (kVArh) 5.74910.06932.539Neurketa ekipamenduaren alokairua15, 63?/ hilabete
|
|
|
Potentziaren prezioa(? / kW/
|
urte
)
|
|
|
|
Urtean
behin edo egoera berezietan hala komeni denean, kapitulu honetan azaldutako hargune, krokadura eta ikuskapen eskubideengatik ordaindu beharreko zenbatekoak onartu edo aldatu egingo ditu gobernuak, errege dekretuz, egoki diren izapide eta txostenak egin ostean.
|
|
|
Estatuko Aldizkari Ofizialaren bidez, praktika aldian indarrean diren tarifa elektrikoak aurkitu. Energia fakturatzeko metodologia liburu honetan azaltzen den hori da, baina prezioak aldatu egiten dira
|
urtean
behin edo birritan. Paraninfo argitaletxearen web orrialdean ageri dira uneko bidesari tarifak, azken baliabidearen tarifak eta abar.
|
|
|
Pt(?/ kW/
|
urte
)
|
|
|
Elektronika etengabeko garapenean dago, baina, denborak aurrera eginda ere, oinarrizko printzipioek bere horretan jarraitzen dute. Printzipio horiek ikasketetako lehen
|
urteetan
bereganatu behar dituzte ikasleek, hurrengo ikasturteetan proiektu konplexuagoei hel diezaieten, zailtasunik gabe. Oinarria gaizki ikasteak porrota ekar dezake gerora, ezagutza non oinarriturik ez izateagatik.
|
|
|
Gogoan izan! Lehen Mundu Gerrako esperientziak giza eskubideekiko sortu zuen sentsibilizazioaren testuinguruan eta, bereziki, gatazkaren ondorioz umezurtz geratu ziren haurren egoerak eragindako sentsibilizazioaren testuinguruan kokatzen da Genevako Aldarrikapena. Hala ere, eduki horiek ez ziren praktikan jarri,
|
urte
gutxiren buruan munduak beste gerra bat bizi izan baitzuen, aurrekoa baino are latzagoa eta askoz suntsitzaileagoa, non, oro har, pertsonen, eta, bereziki, haurren eskubideak sistematikoki urratu baitziren.
|
|
|
Hori dela eta, 1978an, beste testu bat egitea proposatu zen. Hurrengo
|
urtean
hasi ziren hura idazten, eta, 10 urte negoziatzen eman ondoren, Haurraren Eskubideen Hitzarmena idatzi zuten. Dokumentu hori aho batez onartu zuen Nazio Batuen Batzar Nagusiak 1989ko azaroaren 20an, eta 20 herrialdek sinatu zuten, besteak beste, Espainiak.
|
|
|
1 artikulua. Haurra deritzo hemezortzi
|
urtetik beherako
gizaki orori, baldin eta, aplika dakiokeen legearen arabera, ez bada adin nagusitasunera lehenago iritsi.
|
|
|
Adingabeek gatazka armatuen kasuan dituzten eskubideak arautzen ditu, eta estatu sinatzaileek nazioarteko eskubide humanitarioa errespetatzeko duten konpromisoa azaltzen du. Adibidez, 15
|
urtetik beherako
adingabeei ez uztea borroketan zuzenean parte hartzen edo indar armatuetan sartzen.
|
|
|
Haurrek gatazka armatuetan parte hartzeari buruzko hautazko protokoloa. 18
|
urtean
finkatzen du nahitaezko errekrutatzerako gutxieneko adina, eta estatuei ahal duten guztia egiteko eskatzen die 18 urtetik beherakoek borroketan zuzenean parte har ez dezaten.
|
|
|
Haurrek gatazka armatuetan parte hartzeari buruzko hautazko protokoloa. 18 urtean finkatzen du nahitaezko errekrutatzerako gutxieneko adina, eta estatuei ahal duten guztia egiteko eskatzen die 18
|
urtetik beherakoek
borroketan zuzenean parte har ez dezaten.
|
|
|
16
|
urtetik gorakoa
izanez gero, aitak edo amak emanda.
|
|
|
2 Bizitzako azken
|
urteak
.
|
|
|
Denboraldi horretan izaten dira borroka gehien gurasoen eta seme alaben artean. Etapa horretan, gurasoek ez dituzte dagoeneko seme alabak menderatu behar (hori, ordea, beharrezkoa da bizitzako lehen hamar
|
urteetan
), eta harreman simetrikoak sortu behar dira; hala, aitaren autoritateak saihestu egin behar du belaunaldien artean hainbeste aldiz gertatzen den koska, eta seme alaba nerabeari autonomia lortzeko aukera eman behar dio.
|
|
|
Bizitzako azken
|
urteak
|
|
|
Taulan, estresa eragin dezaketen hainbat gertakari agertzen dira, eta bakoitzari balio bat esleitu zaio. Taula betetzeko, pertsonari galdetzen zaio ea azken
|
urtean
zerrendatutako egoera horietakoren bat gertatu zaion. Hala bada, egoera bakoitzaren ondoan esleitutako balioak idazten dira, eta, bukaeran, batu egiten dira.Ezkontidea hiltzea100Berregokitzapenak edo laneko gatazkak, enpresan38Mailaz igotzea, lanean27Banantzea edo dibortziatzea70Lan jarduera aldatzea38Borrokak edo desadostasunak lagunekin edo lankideekin26Prozesu judizial bat edo espetxeratzea ekar dezaketen arazo legalak68Sei mila eurotik gorako hipoteka edo mailegua38Berrikuntzak (handiak) etxean25Hurbileko senide bat hiltzea65Emaztea haurdun geratzea35Etxebizitza edo auzoa nabarmen hondatzea25Ohean egotea eskatzen duen gaixotasun edo istripu bat55Familiako liskarren kopurua erabat aldatzea35Norberaren ohiturak aldatzea (ateratzeko ohiturak, janztekoak, bizitza estiloa?) 24Ezkontzea50Maitemintzea edo laguntasun min eta sakon bat hastea34Lanorduak eta lan baldintzak asko aldatzea23Lanik gabe geratzea47Lanpostua galtzea33Iritzi erlijiosoak aldatzea22Lanean erretiroa hartzea45Etxebizitzaz aldatzea32Iritzi politikoak aldatzea22Ezkontidearekin bakeak egitea45Lantokia aldatzea31Gizarte bizitza aldatzea20Familiako kide bat gaixotzea44Istripu bat edo indarkeria fisikoa30Lo egiteko modua edo iraupena aldatzea18Ezkongai edo bikote harremana haustea42Familiako kide batek familiaren etxea uztea30Familia biltzeko maiztasuna aldatzea17Haurdunaldia40Emazteak etxetik kanpo lan egiteari uztea29Jateko ohiturak edo apetitua aldatzea16Familian kide berri bat sartzea39Gatazkak bizilagunekin edo familiaren etxean bizi ez diren senideekin28Etxetik kanpo oporretara joatea15Lagun bat hiltzea38Munta handiko arrakasta pertsonala28Gabonetako eta Erregeetako festak, edo haien baliokidea13Familiaren finantzak zeharo aldatzea (dela gorantz, dela beherantz) 38Azterketak27Garrantzi txikiko arazo legalak (zirkulazio isunak barne) 11Lortutako emaitzen arabera, hiru puntuazio tarte ezartzen dira, eta horiek hiru mailatan sailkatzen dute krisiaren intentsitatea (arina, ertaina eta handia); kategoria horien arabera, estresagatik gaixotzeko aukera ezartzen da, ehuneko hauetan oinarrituta: Krisi arina (150etik 199ra):
|
|
|
Irakaskuntzako lehenengo
|
urteetan
arazoak eta zailtasunak izatea, eskolara ez joateagatik eta berandu iristeagatik.
|
|
|
Sei
|
urte
arteko haurrei haur eskoletan ematen zaie hezkuntza arreta. Bigarren zikloan eskolatzeko ez dago arazo handirik; lehen zikloan, ordea, ez da gauza bera gertatzen.
|
|
|
Bestalde, badaude hiru
|
urtetik beherako
haurrek kalitateko gizarte eta hezkuntza arreta eduki ahal izatera bideratutako zerbitzu batzuk, bai eta lana eta familia bateragarri egitera bideratutakoak ere. Zerbitzu horietaz baliatzeko, udalerri bakoitzeko gizarte zerbitzuetara jo eta zerbitzu horiei buruz informatu behar da; izan ere, haur eskolekin gertatzen den bezala, Espainia guztian ez daude berdin banatuta.
|
|
|
8 Denentzako kalitateko hezkuntza bat bermatzea; haren ezaugarriak izango dira balioetan prestatzea, dibertsitateari arreta ematea eta gizon emakumeen arteko berdintasunean aurrera egitea. Interkulturalitatea eta gutxiengoak errespetatzea bultzatuko du, batzuen eta besteen arteko aldeak orekatuko ditu, eta, etengabeko arreta emanez, haurraren aukerak ahalik eta gehien garatzea bermatuko du, bizitzako lehenengo
|
urteetatik
nerabezarora arte.
|
|
|
13 Adingabe batek delitu bat egiten badu, zehapen bera izango du hamahiru, hamabost edo hamazazpi
|
urte
baditu. Zer neurri hartuko dira hamahiru urtekoaren kasuan?
|
|
|
1.3 jardueraAzaldu iezazkiozue haurrei beren eskubideetako batzukAzalpenaJarduera honetan, haurren eskubideak azalduko dizkiezue 0
|
urte
bitarteko haurrei.GarapenaLaunakako edo bosnakako taldeak egin behar dituzue.Talde bakoitzak haurren eskubide bat hautatu behar du. Bestela, irakasleak hauta ditzake, eta zotz egin.Jarduera hau egiteko, ipuin bat, txotxongiloak, itzal txinatarrak, rol jokoak, talde dinamikak, jokoak edo bururatzen zaizuen beste edozein ideia erabil daiteke.Lana gelan aurkeztu behar duzue, zuen gelakideak haurrak izango balira bezala, eta lanaren kopia bat entregatu behar diozue zuen irakasleari.IraupenaTaldeak osatzen dituzuenean eta gaia eta euskarria hautatzen dituzuenean, hamabost egun izango dituzue lana egiteko.
|
|
|
Aipatu dugun lehenengo elementuetako bat, haurtzaroarekiko hurbilketa testuinguru batean jartzeko definitu beharrekoa, etapa horrek irauten duen denbora tarte kronologikoa da. Haurraren Eskubideen hitzarmena erreferentetzat hartzen badugu (geroago ikasiko dugu hori), haurtzaroaren kontzeptua adin nagusitasunarekin erlazionatzen du; beraz, hemezortzi
|
urterainokoa
da etapa hori, baldin eta herrialdeko legediak ez badu adin nagusitasuna beste adin batean ezartzen.
|
|
|
Hala ere, izugarri zabala da kontzeptu juridiko hori, eta muga ugari ditu hura ikasteko, aztertzeko eta hartan esku hartzeko. Hori dela eta, lege testu askotan bereizi egiten dira haurtzaroa, hamabi
|
urteraino
iristen dena, eta nerabezaroa, hamabi urtetik adin nagusitasunera doana. Xehetasun horrek gaia zehazkiago tratatzeko aukera ematen du.
|
|
|
Hala ere, izugarri zabala da kontzeptu juridiko hori, eta muga ugari ditu hura ikasteko, aztertzeko eta hartan esku hartzeko. Hori dela eta, lege testu askotan bereizi egiten dira haurtzaroa, hamabi urteraino iristen dena, eta nerabezaroa, hamabi
|
urtetik
adin nagusitasunera doana. Xehetasun horrek gaia zehazkiago tratatzeko aukera ematen du.
|
|
|
Mendearen bukaeran, haurrak babesteko eta arlo hori arautzeko legeak garatu ziren herrialde aurreratu gehienetan. Espainiakoari Tolosa Latour legea deitu zitzaion, 1904koa, eta 10
|
urtetik beherako
haurrak babesteko eta haien jarduera arautzeko sortu zen.
|
|
|
1.2 dokumentuaHaurren eskubide urratuakHaurren eskubideak ez dira, inola ere, mundu osoan errespetatzen, eta, kasu askotan, haurren funtsezko premiak ase gabe daude.Munduan dauden 2.200 milioi haurretatik,% 86 garabidean dauden herrialdeetan bizi dira,% 95 baino gehiago 5
|
urte
bete baino lehen hiltzen dira, eta askok ez dute oinarrizko irakaskuntzarako sarbiderik, lan behartuak egiten dituzte, edo sexu gehiegikeriak jasaten dituzte.Haurren herenak malnutrizioa jasaten du bizitzako lehen bost urteetan; asko baldintza negargarrietan bizi dira, ez dute oinarrizko osasun arretarako sarbiderik, lan behartuak egiten dituzte edo giza trafikoaren biktimak dira; 300.000 haurrek... Europako Batzordea.
|
|
|
...etatzen, eta, kasu askotan, haurren funtsezko premiak ase gabe daude.Munduan dauden 2.200 milioi haurretatik,% 86 garabidean dauden herrialdeetan bizi dira,% 95 baino gehiago 5 urte bete baino lehen hiltzen dira, eta askok ez dute oinarrizko irakaskuntzarako sarbiderik, lan behartuak egiten dituzte, edo sexu gehiegikeriak jasaten dituzte.Haurren herenak malnutrizioa jasaten du bizitzako lehen bost
|
urteetan
; asko baldintza negargarrietan bizi dira, ez dute oinarrizko osasun arretarako sarbiderik, lan behartuak egiten dituzte edo giza trafikoaren biktimak dira; 300.000 haurrek, gutxi gorabehera, gatazka armatuetan esku hartzen dute, haur soldadu gisa.EBn detektatutako berariazko arazoen artean daude, besteak beste, haur ijitoen gizarte bazterkeria, haurren salerosketa, Interneteko haur pornografia, e... Europako Batzordea.
|
|
|
Ildo horretan kokatu behar da Kode Penal berria, 1995eko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoak onartua. Kode horretan, hemezortzi
|
urtean
kokatzen du adin nagusitasun penala, eta adin horretatik beherakoen erantzukizun penala beste lege batean espresuki arautzea eskatzen da.
|
|
|
Lege horrek hamalau
|
urtean
ezartzen du adin nagusitasun penalera iritsi ez diren adingabeei zehapen erantzukizuna eskatzeko muga, eta, egindako ekintzen ondorioetan, bi adin tarte bereizten ditu, hamalautik hamasei urterakoa eta hamazazpitik hemezortzi urterakoa?; izan ere, legearentzat, ezaugarri desberdinak dituzte multzo batek eta besteak, eta, ikuspegi zientifiko eta juridikotik, tratamendu desberdina behar dute.
|
|
|
Lege horrek hamalau urtean ezartzen du adin nagusitasun penalera iritsi ez diren adingabeei zehapen erantzukizuna eskatzeko muga, eta, egindako ekintzen ondorioetan, bi adin tarte bereizten ditu, hamalautik hamasei
|
urterakoa
eta hamazazpitik hemezortzi urterakoa?; izan ere, legearentzat, ezaugarri desberdinak dituzte multzo batek eta besteak, eta, ikuspegi zientifiko eta juridikotik, tratamendu desberdina behar dute.
|
|
|
Lege horrek hamalau urtean ezartzen du adin nagusitasun penalera iritsi ez diren adingabeei zehapen erantzukizuna eskatzeko muga, eta, egindako ekintzen ondorioetan, bi adin tarte bereizten ditu, hamalautik hamasei urterakoa eta hamazazpitik hemezortzi
|
urterakoa
–; izan ere, legearentzat, ezaugarri desberdinak dituzte multzo batek eta besteak, eta, ikuspegi zientifiko eta juridikotik, tratamendu desberdina behar dute.
|
|
|
Gogoan izan! Hamalau
|
urtetik beherakoek
egindako arau hausteak, oro har, ez dira garrantzitsuak izaten; garrantzitsuak diren kasu urrietan, familia eta asistentzia esparruak erantzun egoki bat ematea nahikoa dela uste da.
|
|
|
Lehen Hezkuntza. Sei ikasturte hartzen ditu, eta, normalki, sei
|
urtetik
hamabi urtera egiten dira. Sei ikasturte horiek bi ikasturteko ziklotan antolatzen dira, eta esparrutan daude antolatuta.
|
|
|
Lehen Hezkuntza. Sei ikasturte hartzen ditu, eta, normalki, sei urtetik hamabi
|
urtera
egiten dira. Sei ikasturte horiek bi ikasturteko ziklotan antolatzen dira, eta esparrutan daude antolatuta.
|
|
|
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza. Lau ikasturte hartzen ditu, eta, normalki, hamabi
|
urtetik
hamasei urtera egiten dira.
|
|
|
Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza. Lau ikasturte hartzen ditu, eta, normalki, hamabi urtetik hamasei
|
urtera
egiten dira.
|
|
|
Maila hauen araberako hezkuntza sistema ezarri zuen: Eskolaurreko Hezkuntza, Oinarrizko Hezkuntza Orokorra, Batxilergoa eta Unibertsitateko Hezkuntza, alde batetik, eta Lanbide Heziketa eta Helduen Hezkuntza Iraunkorra, bestetik.Lehen aldiz agertu zen Eskolaurreko Hezkuntza, bost
|
urterainokoa
, eta bi etapatan banatua: Haurtzaindegia, bi eta hiru urte artekoa; eta Haur Eskola, lau eta bost urte artekoa.LODE (Hezkuntzarako Eskubidea Arautzeko Lege Organikoa), 1985ekoa; 1978ko Espainiako Konstituzioan jasotzen diren hezkuntza printzipioak erabat eta harmoniaz garatzeko sortu zen.LOGSE (Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrerako Lege Organikoa), 1990 Hezkuntzari buruzko 1970eko Lege Orokorra ordeztu zuen, eta aldaketa kualitatibo handiak sartu zituen: Lehenengo lege deszentralizatua izan zen, aukera ematen baitzien autonomia erkidegoei hezkuntza zentroak kudeatzeko eta eskolako curriculumaren ehuneko oso handi bat erabakitzeko.Derrigorrezko eta doako irakaskuntza 16 urtera arte luzatu zuen, lan munduan sartzeko gutxieneko adinera arte.Haur Hezkuntza hezkuntza sistemaren zati integratu gisa onartu zuen, eta ez laguntza zerbitzu gisa bakarrik.
|
|
|
Eskolaurreko Hezkuntza, Oinarrizko Hezkuntza Orokorra, Batxilergoa eta Unibertsitateko Hezkuntza, alde batetik, eta Lanbide Heziketa eta Helduen Hezkuntza Iraunkorra, bestetik.Lehen aldiz agertu zen Eskolaurreko Hezkuntza, bost urterainokoa, eta bi etapatan banatua: Haurtzaindegia, bi eta hiru
|
urte
artekoa; eta Haur Eskola, lau eta bost urte artekoa.LODE (Hezkuntzarako Eskubidea Arautzeko Lege Organikoa), 1985ekoa; 1978ko Espainiako Konstituzioan jasotzen diren hezkuntza printzipioak erabat eta harmoniaz garatzeko sortu zen.LOGSE (Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrerako Lege Organikoa), 1990 Hezkuntzari buruzko 1970eko Lege Orokorra ordeztu zuen, eta aldaketa kualitatibo handiak sartu... LOGSEn, Haur Hezkuntza hezkuntza sistemako lehenengo etapa da, eta honela antolatzen da:
|
|
|
Eskolaurreko Hezkuntza, Oinarrizko Hezkuntza Orokorra, Batxilergoa eta Unibertsitateko Hezkuntza, alde batetik, eta Lanbide Heziketa eta Helduen Hezkuntza Iraunkorra, bestetik.Lehen aldiz agertu zen Eskolaurreko Hezkuntza, bost urterainokoa, eta bi etapatan banatua: Haurtzaindegia, bi eta hiru urte artekoa; eta Haur Eskola, lau eta bost
|
urte
artekoa.LODE (Hezkuntzarako Eskubidea Arautzeko Lege Organikoa), 1985ekoa; 1978ko Espainiako Konstituzioan jasotzen diren hezkuntza printzipioak erabat eta harmoniaz garatzeko sortu zen.LOGSE (Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrerako Lege Organikoa), 1990 Hezkuntzari buruzko 1970eko Lege Orokorra ordeztu zuen, eta aldaketa kualitatibo handiak sartu zituen: Lehenengo lege deszentralizatua iza... LOGSEn, Haur Hezkuntza hezkuntza sistemako lehenengo etapa da, eta honela antolatzen da:
|
|
|
Eskolaurreko Hezkuntza, Oinarrizko Hezkuntza Orokorra, Batxilergoa eta Unibertsitateko Hezkuntza, alde batetik, eta Lanbide Heziketa eta Helduen Hezkuntza Iraunkorra, bestetik.Lehen aldiz agertu zen Eskolaurreko Hezkuntza, bost urterainokoa, eta bi etapatan banatua: ...zen.LOGSE (Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrerako Lege Organikoa), 1990 Hezkuntzari buruzko 1970eko Lege Orokorra ordeztu zuen, eta aldaketa kualitatibo handiak sartu zituen: Lehenengo lege deszentralizatua izan zen, aukera ematen baitzien autonomia erkidegoei hezkuntza zentroak kudeatzeko eta eskolako curriculumaren ehuneko oso handi bat erabakitzeko.Derrigorrezko eta doako irakaskuntza 16
|
urtera
arte luzatu zuen, lan munduan sartzeko gutxieneko adinera arte.Haur Hezkuntza hezkuntza sistemaren zati integratu gisa onartu zuen, eta ez laguntza zerbitzu gisa bakarrik. LOGSEn, Haur Hezkuntza hezkuntza sistemako lehenengo etapa da, eta honela antolatzen da:
|
|
|
LOGSEn, Haur Hezkuntza hezkuntza sistemako lehenengo etapa da, eta honela antolatzen da: Haur Hezkuntzako lehenengo zikloa, 4 hilabetetik 3
|
urterainoko
haurrentzat; eta bigarren zikloa, Eskolaurrea, 3 urtetik 6 urterainoko haurrentzat.LOCE (Hezkuntzaren Kalitateari buruzko Lege Organikoa), 2002koa. LOGSE aldatzea eta hezkuntza sistema berrantolatzea proposatu zuen.
|
|
|
LOGSEn, Haur Hezkuntza hezkuntza sistemako lehenengo etapa da, eta honela antolatzen da: Haur Hezkuntzako lehenengo zikloa, 4 hilabetetik 3 urterainoko haurrentzat; eta bigarren zikloa, Eskolaurrea, 3
|
urtetik
6 urterainoko haurrentzat.LOCE (Hezkuntzaren Kalitateari buruzko Lege Organikoa), 2002koa. LOGSE aldatzea eta hezkuntza sistema berrantolatzea proposatu zuen.
|
|
|
LOGSEn, Haur Hezkuntza hezkuntza sistemako lehenengo etapa da, eta honela antolatzen da: Haur Hezkuntzako lehenengo zikloa, 4 hilabetetik 3 urterainoko haurrentzat; eta bigarren zikloa, Eskolaurrea, 3 urtetik 6
|
urterainoko
haurrentzat.LOCE (Hezkuntzaren Kalitateari buruzko Lege Organikoa), 2002koa. LOGSE aldatzea eta hezkuntza sistema berrantolatzea proposatu zuen.
|
|
|
LOGSE aldatzea eta hezkuntza sistema berrantolatzea proposatu zuen. 0
|
urte
bitarteko tarteari dagokionez, bi etapa ezarri zituen: Bata, 0tik 3 urterakoa. Eskolaurrea deiturikoa?, asistentziala eta hezitzailea.Bestea, 3tik 6 urterakoa. Haur Hezkuntza deiturikoa?, eskola irakaskuntzetan integratua.Gobernu aldaketak zirela eta, lege hori ez zen ezarri.
|
|
|
LOGSE aldatzea eta hezkuntza sistema berrantolatzea proposatu zuen. 0 urte bitarteko tarteari dagokionez, bi etapa ezarri zituen: Bata, 0tik 3
|
urterakoa
–Eskolaurrea deiturikoa?, asistentziala eta hezitzailea.Bestea, 3tik 6 urterakoa. Haur Hezkuntza deiturikoa?, eskola irakaskuntzetan integratua.Gobernu aldaketak zirela eta, lege hori ez zen ezarri.
|
|
|
LOGSE aldatzea eta hezkuntza sistema berrantolatzea proposatu zuen. 0 urte bitarteko tarteari dagokionez, bi etapa ezarri zituen: Bata, 0tik 3 urterakoa. Eskolaurrea deiturikoa?, asistentziala eta hezitzailea.Bestea, 3tik 6
|
urterakoa
–Haur Hezkuntza deiturikoa?, eskola irakaskuntzetan integratua.Gobernu aldaketak zirela eta, lege hori ez zen ezarri.
|
|
|
|
Urte
gutxian ikusi zen Aldarrikapenaren hamar artikuluak ez zirela nahikoak adingabeen babesa eta garapen integrala bermatzeko; gainera, estatu sinatzaileek ez zutenez aldarrikapena nahitaez bete behar, lege indarrik gabeko asmo aldarrikapen huts bat besterik ez zen.
|
|
|
Hori dela eta, 1978an, beste testu bat egitea proposatu zen. Hurrengo urtean hasi ziren hura idazten, eta, 10
|
urte
negoziatzen eman ondoren, Haurraren Eskubideen Hitzarmena idatzi zuten. Dokumentu hori aho batez onartu zuen Nazio Batuen Batzar Nagusiak 1989ko azaroaren 20an, eta 20 herrialdek sinatu zuten, besteak beste, Espainiak.
|
|
|
Baina guztiz kontrakoa gertatzen da: hiru
|
urte
bete baino lehen hizkuntza bat baino gehiagorekin harreman naturala duten haurrek bi hizkuntzak hartzen dituzte lehenengo hizkuntza gisa, eta elebidun bihurtzen dira. Horrek, hezkuntza eta hizkuntza prozesua ez hondatzeaz gain, elebitasun goiztiarraren abantaila kognitibo eta linguistikoak ematen ditu.
|
|
|
Lehenengo
|
urteetan
ez badago haurrarekiko afekturik eta dedikaziorik, haurrak jarrera oldarkorrak hartzeko arriskua handitu egingo da.
|
|
|
Norbait hiltzen denean, biribilaren barruan X bat jartzen da, eta zenbakiak zenbat
|
urterekin
hil zen adierazten du. Goian, eskuinean, jaiotza data jartzen da, eta, ezkerrean, berriz, heriotza data.
|
|
|
Banaketa bat adierazteko, lerro perpendikular bat erabiltzen da, eta, dibortzioa adierazteko, berriz, bi lerro perpendikular. Era berean, ezkontzaren
|
urtea
eta banaketaren edo dibortzioaren urtea adierazten dira.
|
|
|
Banaketa bat adierazteko, lerro perpendikular bat erabiltzen da, eta, dibortzioa adierazteko, berriz, bi lerro perpendikular. Era berean, ezkontzaren urtea eta banaketaren edo dibortzioaren
|
urtea
adierazten dira.
|
|
|
Plan horiek ikasle guztiei daude zuzenduta (0
|
urte
bitarte), baina sentsibilitate berezia dute gizarte sektore hauskor eta urrakorrenekiko, elkarbizitza eta gizarteratzea sustatzearren, aukera berdintasun handiagoa eta gizarte itxaropen hobeak egon daitezen.
|
|
|
Lauzpabost
|
urte
bitarte, ohikoena da pertsona heldu batek haurrari laguntzea, gelaraino edo hezitzaile batek haren ardura hartzen duen punturaino. Horrek bi arrazoi ditu:
|
|
|
Lehenengo elkarrizketa edo aldez aurretiko elkarrizketa ikasturtea hasi aurretik egin ohi da. Bereziki garrantzitsua da haurra eskolan hasiko den
|
urtea
. Elkarrizketa horretan, adingabearen oinarrizko informazioa jasotzen da fitxa batean.
|
|
|
Gogoan izan! Haur garapenerako eta arreta goiztiarrerako zentroak (HGAGZ) zerbitzu autonomoak dira, eta haien helburua da garapenean nahasmenak dituzten edo izateko arriskua duten 0
|
urte
bitarteko haurrei arreta goiztiarra ematea.Arreta goiztiarra deitzen diegu 6 urtetik beherako haurrei, haien familiari eta inguruari zuzendutako esku hartzeei. Arreta horren helburua da haien premiei ahalik eta azkarren erantzutea, premiak iraunkorrak ala iragankorrak izan.
|
|
|
Gogoan izan! Haur garapenerako eta arreta goiztiarrerako zentroak (HGAGZ) zerbitzu autonomoak dira, eta haien helburua da garapenean nahasmenak dituzten edo izateko arriskua duten 0 urte bitarteko haurrei arreta goiztiarra ematea.Arreta goiztiarra deitzen diegu 6
|
urtetik beherako
haurrei, haien familiari eta inguruari zuzendutako esku hartzeei. Arreta horren helburua da haien premiei ahalik eta azkarren erantzutea, premiak iraunkorrak ala iragankorrak izan.
|
|
|
Gaur egun, haur gehienak sei
|
urte
bete baino lehen hasten dira eskolara joaten. Hiru eta sei urte bitartekoen eskolatzea unibertsala da ia, eta doakoa?; hiru urtetik beherakoena, ordea, askoz txikiagoa da, eta eskariak eskaintza baino handiagoa izaten jarraitzen du.
|
|
|
Gaur egun, haur gehienak sei urte bete baino lehen hasten dira eskolara joaten. Hiru eta sei
|
urte
bitartekoen eskolatzea unibertsala da ia, eta doakoa?; hiru urtetik beherakoena, ordea, askoz txikiagoa da, eta eskariak eskaintza baino handiagoa izaten jarraitzen du.
|
|
|
Gaur egun, haur gehienak sei urte bete baino lehen hasten dira eskolara joaten. Hiru eta sei urte bitartekoen eskolatzea unibertsala da ia, eta doakoa?; hiru
|
urtetik beherakoena
, ordea, askoz txikiagoa da, eta eskariak eskaintza baino handiagoa izaten jarraitzen du.
|
|
|
Geroago, hiru eta sei
|
urte
bitarteko denboraldian, guraso gehiagok hartzen dute parte; seguru asko, haien seme alabek hezkuntza zentroan jarraituko dutelako hamabi urte arte.
|
|
|
Geroago, hiru eta sei urte bitarteko denboraldian, guraso gehiagok hartzen dute parte; seguru asko, haien seme alabek hezkuntza zentroan jarraituko dutelako hamabi
|
urte
arte.
|
|
|
2004ko maiatzean, Audientziak Gaztela eta Leongo Administrazioaren aurkakotza errekurtso bat gaitzetsi zuen, neurriaren aurka aholku ematen zuten txosten psikologikoetan oinarritua.2007an, Ciudad Rodrigoko San Francisco ikastetxe publikoak egindako txostenek adierazten zuten Diegok behin eta berriz huts egiten zuela eskolan, hezkuntza zentrora berandu iristen zela, eta, eskolak bukatzean, ama berandu etortzen zela haurraren bila. Ciudad Rodrigoko 1 Zenbakiko Epaitegiak, horren jakitun, berriro kendu zion amari zaintza aldi baterako, eta 8
|
urte
betetzear zegoen Diego Salamanca hiriburuko harrera zentro batean sartu zuten, beste zerbait agindu bitartean.Madrilgo Komunitateko adingabearen defendatzaileak, Pedro Núñez Morgadesek, Diegoren egoera deitoratu zuen, eta baieztatu zuen familia epaitegirik ez egoteak nahikoa baloratu gabeko tratu txar mota bat eragiten zuela, alegia, erakundeen tratu txarrak.Iturria: prentsako hainbat albiste.B dokumentua.
|
|
|
Diego Lucas Soriako El Royo herriko haur bat zen, eta, epaileak hala erabakita, harrera familia utzi behar izan zuen bere ama biologikoarekin itzultzeko.Raúl eta Ana, 44 eta 42 urtekoak, hurrenez hurren, P.F.M. hiru urteko haurra bere ama biologikoari itzultzearen aurka agertu ziren atzo. Jaioberritan hartu zuten haurraren zaintza, 2004
|
urtean
, eta, orain, haien adierazpenen arabera, amaren esku utzi lukete datozen egunetan, Juntako Gizarte Zerbitzuen Lurraldeko Gerentziako Haurrak Babesteko Sailak ahoz jakinarazi dienez, adierazi du Europa Press agentziak.Gurasoak aurka agertu dira ama biologikoa ez delako gai adingabearen ardura hartzeko, eta haren familia ingurunea ez delako egokiena. Izan ere, aita zigorra betetzen ari da Villanublako espetxean amari eraso egiteagatik, eta, ama, berriz, Valladoliden bizi da gaur egun, hainbat arrazoirengatik espetxetik pasatu diren bi anaiarekin.
|
|
|
Presako harrera. 0 eta 6
|
urte
bitarteko haurrei dago zuzendua, eta 3 hilabete iraun ditzake gehienez; bitartean, jatorrizko familiaren azterketa diagnostiko bat egiten da.
|
|
|
Harrera iraunkorra. Iraupen luzeko harrera da, hainbat
|
urtetarakoa
, eta, kasu askotan, adingabea adinez nagusi egiten den artekoa. Aukera hau aintzat hartzen da adingabea bere jatorrizko familiarekin itzultzea oso zaila dirudienean edo baztertzen denean, familiaren arazoak egiturazkoak eta konpontzen zailak direlako:
|
|
|
Hausnartu beharrekoa da nola eraldatu zen komunitate oso bat Carlinhos Brownek Candealgo favelan musika eskola bat sortzeko zuen ametsaren bidez, ametsaz gain, hezkuntza apustu bat ere bazen?. GarapenaFernando Truebari egindako elkarrizketaren zatiak irakurtzea. Jaso informazio gehiago filmaren webgune ofizialean, proiektuan eta hark gizartean eta hezkuntzan izan dituen ondorioetan kokatzeko beharrezkoa baderitzozue.Dokumentala ikustea (50?). Hiruko edo lauko taldeetan, galderei erantzun behar diezue.1 Irakur itzazue, banaka, Fernando Truebari egindako elkarrizketaren zatiak.20
|
urterekin
, Sergio Mendesentzat edo Caetanorentzat, besteak beste, abesti arrakastatsuak idatziz dirua irabazten hasi zen Carlinhos Brown. Behin, bere biretako batetik Candealera itzuli zenean, poliziaren sarekada batean berekin batera hazi ziren bost edo sei lagun hil zirela kontatu zioten.
|
|
|
Familia harrera sinplea edo mugagabea. Horretarako prestatutako familia batekin bizitzera joaten da adingabea denbora baterako, egun batzuk, hilabete batzuk,
|
urte
batzuk?, kasuaren arabera?. Familia hark etxekotzat hartzen du, baina oso gogoan du haren errealitate familiarra eta pertsonala.
|
|
|
Ez da ahaztu behar familiari laguntzeko prozesua lan gogorra eta zaila dela. Oso kasu konplexuetan, prozesu horrek denboraldi luzeak behar izan ditzake, baita
|
urteak
ere, giza egoerek hainbat faktoreren arabera egiten baitute aurrera eta atzera. Kasu batzuetan, funtzionaltasunik ez duten familiekin egindako lanak familia horren bizitza osoa irauten du.
|