|
2000
|
|
|
Metodo horri lagunduz eta sinesgarritasun handiagoa lortu nahian, entzuleen ohiturak eta datu metatuak ere erabiltzen dituzte. CIESek elkarrizketa pertsonalak burutuz eta aurretik 14
|
urtez gorako
pertsonen laginak hautatuz, XX. mendearen azken urteetan hainbat datu plazaratu ditu,, olatuetan, neurtuz.
|
|
2001
|
|
|
Eta hauxe zen arazoa: " Gaur esan diteke, irurogei ta amar
|
urtetako
pertsona batek bost aldiz ikusten dituela aldatzen bai ohiturak, bai bere eskuetan erabiltzen dituen tresnak, bai etxe barruko, familia barruko modu guztiak. Gizarteak ogeita amabi aldiz gauza gehiago jartzen ditu gizon orren eskuetan, jaio zan garaian baiño".
|
|
|
da: 65
|
urtez gorako
pertsonek egin eta beraiek bezalako jendeari zuzendutako honek, elikaduraz eta osasunaz aritu eta aholkuak emateaz gainera, beste hainbat gauza ere eskaintzen ditu.
|
|
|
Horregatik, bitamina hori duten elikagaiak dietan sartzea gomendatzen dute. “Egunean zehar bost fruta pieza edo entsalada txiki jatea da egokiena –esan duzu– Hala eginez gero, eguneroko errazio bakoitzak 45
|
urtetik gorako
pertsonek 4 urteko epean hiltzeko arriskua %20 murriztea lortuko luke”. Ikerketak azaltzen duenez, bost pieza horiek ez dira nahitaezkoak; nahikoa litzateke 15 urtetik gorako pertsona ororen dietan egunean gutxienez 60 miligramo (kiwi bat) sartzea onura hori lortzeko.
|
|
|
“Egunean zehar bost fruta pieza edo entsalada txiki jatea da egokiena –esan duzu– Hala eginez gero, eguneroko errazio bakoitzak 45 urtetik gorako pertsonek 4 urteko epean hiltzeko arriskua %20 murriztea lortuko luke”. Ikerketak azaltzen duenez, bost pieza horiek ez dira nahitaezkoak; nahikoa litzateke 15
|
urtetik gorako
pertsona ororen dietan egunean gutxienez 60 miligramo (kiwi bat) sartzea onura hori lortzeko. 12 hilabete bitarteko haurretan, gomendatutako dosia 35 mg da.
|
|
|
Espainian, mendekotasun egoeran dauden 65
|
urtetik gorako
pertsonen %72, 8k ez du laguntzarik jasotzen, ez publikoa ez pribatua, eta “bere senide edo lagunen laguntza besterik ez dute”, Unespa aseguru patronalak atzo ‘Ispaleben’ adineko pertsonentzako zerbitzu enpresak aurkeztutako datuen arabera. Espainian, gutxi gorabehera, mendeko 1.300.000 adineko daude, eta horietatik 344.000 bakarrik jasotzen dituzte zaintza formalak, bai egoitzetan eta eguneko zentroetan, bai beren etxeetan.
|
|
|
Era berean, 505.645 espainiarrek etxez etxeko laguntza behar dute, eta 98.035 pertsonak hartzen dute parte. ‘Ispaleben’ ek ohartarazi zuen 64
|
urtetik gorako
pertsonen eta herritar okupatuen arteko mendekotasun ratioa bikoiztu egingo dela hurrengo berrogeita hamar urteetan Europan. Espainian, hain zuzen ere, ‘Ispaleben’ ohartu zen 2000 urtean %27ko mendekotasuna zegoela 2050ean, eta %66ra irits daitekeela.
|
|
|
Arazo horiek konpontzeko, txostenak hainbat soluzio eskaintzen ditu, hala nola tarifa nahikoak aplikatzea eta ezbeharrak egoki kudeatzea, iruzurraren aurkako neurriak ezartzea, hala nola sektorearen datu fitxategiak erabiltzea. Bestalde, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Erakundeak (OCU) egindako azterlan baten arabera, aseguru etxeen erdiak baino gehiagok 2 urte baino gutxiagoko gidabaimena duten 25
|
urtetik beherako
pertsonei aseguratzeko joera dute, eta hori egiten dutenek oso baldintza murriztaileak dituzte. Gainera, kontsultatutako hiru konpainiek ez zuten onartu 5 edo 6 urtetik gorako ibilgailu bat arrisku orotarako babestea; autoak zortzi urte baino gehiago baditu, berriz, sei aseguru etxe dira uko egiten dutenak, eta hamar urte baino gehiago baditu, bederatzi dira nahi ez dutenak.
|
|
|
– Adina. 65
|
urtetik gorako
pertsonen idorreria oso ohikoa da hesteetako igarotzearen alterazioen ondorioz, eta batzuetan areagotu egiten da mugiezintasuna, polifarmazia eta buruko narriadura direla eta. – Uzki ondesteetako gaixotasunak:
|
|
2002
|
|
|
– 60
|
urtetik gorako
pertsonen kopuruak gora egiten jarraitzen du (80 milioitik91 milioira 2010 urtean eta 104 milioira 2020 urtean). Talde horren barruan, hazkunderik handiena 84 urtetik gorakoetan izango da (13 milioiingurutik 18 milioira 2010 urtean eta 22 milioira 2020 urtean).
|
|
|
Kanpaina horretan, “200 euroko saria (33.000 pezeta) egokitu zaien herritarrei esaten zaie, eta 72 orduko epean 902 telefonora deitu behar dutela. Pertsonak telefono horrekin harremanetan jartzen direnean, inkesta bat egiten zaie, haiei interesatzen zaien komunikatzailearen profila zein den jakiteko, 45
|
urtetik gorako
pertsona bati egokitu behar zaiola eta baliabide ekonomikoak dituela. Gero, hautatu ondoren, hotel batean elkartu dira, eta, han, teknika guztiekin, “sofistikatuenak burdinak” erabiliz konbentzitzen saiatuko dira.
|
|
|
Lehenik eta behin, prestazioa eta soldatak bateratzeko apustua egin du. Kasu horretan, sektore pribatuan lan egiten duten 52
|
urtetik gorako
pertsonak egongo dira, laguntza modalitateari eta gizarteratzeko errenta aktiboari lotuak, eta enpresaburuak falta zaiena ordainduko die, lanetik soldatara. Aukera hori baztertuta dago berregituratze, enplegu erregulazio, greba egoera, arauak indarra hartu baino lehentxeago eratutako enpresa eta familia negozioetan.
|
|
|
40tik gorako emaitza izanez gero, pazientea neurri kirurgikoetara bideratu behar da; 35 bitartean, berriz, horri lotutako patologien kasuan ere (diabetea, hipertentsioa, artrosia eta loaren apnea, esaterako). Bestalde, nahiz eta teknikak hobetzeak esku hartzeko aukerak handitu dituen, oro har, 60
|
urtetik gorako
pertsonei ez zaie ezer egiten, izan ditzakeen arrisku eta konplikazioengatik, nahiz eta, oro har, segurtasuna nabarmen handitu den horrelako eragiketetan.
|
|
|
Espainian, gaur egun, hamazazpi bat osasun zentro daude «arrisku txikiko» kirurgia hori egiten, eta, Nieves Ama Birjinaren kasuan, urtean mota horretako hogeita bost bat ebakuntza egiten dituzte, paziente bakoitzak aldez aurretiko azterketa eta jarraipena egin behar izan arren, nahiz eta astean behin egin nahi duen. Bestalde, Malagako Ospitale Kliniko Unibertsitarioko Víctor Manuel Camposek gogorarazi zuen Parkinsonen gaixotasunak 60
|
urtetik gorako
pertsonak jasan ohi dituela, nahiz eta kasu batzuetan «35 edo 40 urte» gazteagoetan ere gertatzen diren. Eragiten duten kausak ez daude finkatuta, nahiz eta «faktore genetiko eta ingurumen faktoreak» dauden, eta kasuen %10 inguru hereditarioak dira.
|
|
2003
|
|
|
Portzentaje hori areagotu egiten da adineko pertsonetan: uste da 65
|
urtez gorako
pertsonen %90ek infekzio hori jasaten duela.
|
|
|
Zerga Administrazioko Estatu Agentziak (AEAT) aurreikusten du 2002
|
urtean
Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren (PFEZ) milioi eta erdi aitorpen baino gehiago aurkeztu direla Internet bidez. Horrek %30 inguruko igoera ekarriko luke, aurreko urtean erregistratutako zifraren aldean, Antonio Segarra Aat eko Zerga Informatikako zuzendariak gaur senatuan adierazi zuenez. Iaz, 1,15 milioi errenta aitorpen tramitatu ziren Sarearen bidez, hau da, 2001eko zifra (496.381) bikoiztu eta duela bi urtekoa (115.244) bider hamar egin zen.
|
|
|
Hiru mota Neurologo horrek bereizi zituen “tentsio zefaleak” (ohikoenak), “migrainak edo jakekak” (laneko bajak eragiten dituzte eta, askotan, erabateko atsedena eskatzen dute) eta “eguneroko zefalea kronikoak” (analgesikoen abusuak eragiten ditu). Urcolak argitu zuen buruko minen %10ek baino ez duela zerikusirik garuneko lesio batekin; lesio hori “alarma zeinu jakin batzuen” bidez hauteman daiteke, eta, oro har, 50
|
urtetik gorako
pertsonetan edo bilakaera laburreko zefaleak dituzten pertsonetan gertatzen da —hiru hilabete baino gutxiago—, aurreko aurrekaririk ez dutenetan. Carlos Sistiagak, berriz, min horien tratamenduan izandako berrikuntzei buruz hitz egin zuen, eta esan zuen “ez dela beharrezkoa haiekin bizitzea”, baina azpimarratu zuen “desagerrarazteaz gain, gerta daitezkeen agerraldi berriak prebenitu behar direla”; horregatik dira sendagai “garbiagoak”, albo ondorio gutxiago dituztenak.
|
|
|
Hala erakusten du, halaber, biriketako enboliaren prebentzioari buruz 17.000 pazienterekin baino gehiagorekin egindako ikerketa batek. Atzo ezagututako dokumentuak gomendatzen du aukera hori edo “pisu molekular txikiko” heparina dosia aukeratzea “arrisku ertaineko” pertsonentzat, hau da, ahotik hartzeko antisorgailuak erabiltzen dituzten 40
|
urtetik gorako
pertsonentzat, obesitatea dutenentzat, askotariko gaixotasunak dituztenentzat, bihotz gutxiegitasunerako arriskua dutenentzat edo, besterik gabe, haurdun daudenentzat. Arrisku handiko bidaiarientzat, tronbosi aurrekariak dituztenentzat, heparina dosia, gai injektagarri bat dena, handiagoa izatea gomendatzen da, baina “betiere medikuaren oniritziarekin”.
|
|
|
Txekiar garagardoa munduko ospetsuenetako bat da, eta txekiarrek, berriz, kontsumitzailerik handiena: 160 litro kontsumitzen dituzte
|
urtean
pertsonako, sailkapen horretako aurreko txapeldunek (alemanek) baino ia 30 litro gehiago. Aurrekari horiekin eta Txekiar Errepublika EBn sartzear dagoela, agintariek eta fabrikatzaileek presaka babestu dute jatorrizko deitura baten bidez garagardoa.
|
|
|
Iaz, ia 4 milioi pertsonak hartu zuten gripearen aurkako txertoa osasun sare publikoan. Azken urteetan, nabarmen handitu da 65
|
urtetik gorako
pertsonen txertaketa, eta adin horretatik gorako pertsonen batez besteko babesa %60koa izan da. Hala ere, desberdintasunak nabarmenak dira; izan ere, Katalunia %80 inguruan dago, eta Madril, berriz, ez da %55 baino gehiago.
|
|
|
Madrilgo Carlos iii.a Osasun Institutuko Osasun Teknologiak Ebaluatzeko Agentziak egindako azterlan baten arabera, Espainiako biztanleek txertoa hartzeko duten kezka txikia islatzen du. Hala, 2000 urtean 65
|
urtetik gorako
pertsonen %51, 3k bakarrik jaso zuen gripearen aurkako immunizazioa, nahiz eta arrisku talde batekoa izan. Pertsona horien eraginkortasuna %30 eta %40 artekoa da, baina ospitaleratzeen eta heriotzen erdiak saihesten ditu.
|
|
|
Gernu inkontinentziak 60
|
urtetik gorako
pertsonen %30 ingururi eragiten dio, astelehenean, Badajozen, Jorge Mariño del Real urologoak esan zuenez. Gaineratu zuenez, zaharren egoitzetan bizi diren pertsonen kasuan, %50era irits daiteke portzentaje hori.
|
|
|
zelulen azpimota da ohikoena, eta diagnostikatutako zelulen %90 hartzen du. Adin talde kaltetuena 60
|
urtetik gorako
pertsonena da. Leuzemia mieloide akutuak, berriz, leuzemia diagnostiko guztien %30 hartzen du.
|
|
|
Nazio Batuek eta zenbait GKEk finantziazioa eskatu dute 2004
|
urtean
pertsonen kontrako minak desaktibatzeko programarekin jarraitzeko
|
|
|
Nazio Batuek eta gobernuz kanpoko zenbait erakundek 288 milioi dolar eskatu dizkiote nazioarteko komunitateari datorren
|
urtean
pertsonen kontrako minak desaktibatzeko programarekin jarraitu ahal izateko. Nazioarteko erakundearen datuen arabera, 50 pertsona hiltzen dira egunero munduan.
|
|
2004
|
|
|
Langile Autonomoen Araudi Berezian sartzen diren gazte eta emakumeek araudi berriak 30
|
urtetik beherako
pertsonentzat eta 45 urtetik gorako emakumeentzat jasotzen duen abantailaz gozatu ahal izango dute: nahi izanez gero, lehenengo hiru urteetan, gutxieneko oinarriaren %75i dagokiona kotizatu ahal izango dute.
|
|
|
Lan eta Gizarte Gaietako Ministerioak prestatutako Pertsona Edadetuentzako Ekintza Plana izeneko planean, 75
|
urtetik gorako
pertsonak zaintzen dituzten familiei laguntzeko programak ematea aztertzen ari dira.
|
|
|
kalte materialak estaltzen dituzten aseguruetan, auzitara jotzeko bi urte (auto istripuak), eta bost
|
urte
pertsonei gertatutako kalteak direnean (aseguru medikoak, bizitza aseguruak...).
|
|
|
Berriki ezarri denez, orain arte ez zen esanguratsua Lasikekin aldez aurretik kataratak tratatu dituzten pazienteen kopurua. Are gehiago, kontuan hartuta katarata kirurgia 60
|
urtetik gorako
pertsonetan egiten dela normalean. Baina gauzak aldatzen hasteko itxura dute.
|
|
|
Katarataren kirurgiaren emaitza errefraktiboak Lasik en ebakuntzarik izan ez duten pazienteenarekin berdintzen ari gara”, esan du oftalmologoak. Formula matematikoak 60
|
urtetik gorako
pertsonen erdiek baino gehiagok kataratak izaten dituzte. Halakoetan, kristalinoa, begiko lente naturala, opaku bihurtu da, gardentasuna galdu du.
|
|
|
Datu horiek Espainiako Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiei (IKT) buruzko inkesta batetik atera dira. Inkesta horren arabera, 50
|
urtetik gorako
pertsonek erreserba handiak dituzte teknologia berriei dagokienez, eta ez dituzte gizarte harremanak errazteko tresnatzat hartzen. Red.es enpresa publikoak egindako txostenaren alderdi esanguratsuenetako bat DVDa gehitzea da.
|
|
|
65
|
urtetik gorako
pertsonek dute zailtasun gehien beroari egokitzeko.
|
|
|
Bertan, Espainiako kontsumitzaileen iritzien, jarreren eta portaeren bilakaera deskribatzen da, aurreko hiru edizioetan erabilitako metodologia berarekin. Azterketa Enpresa Institutuak egin du, eta herrialde osoko 14
|
urtetik gorako
pertsonei egindako 5.000 inkestetan oinarrituta dago. Horri esker, Espainiako batez besteko kontsumitzailearen profila zehaztu daiteke:
|
|
|
Hori dela eta, sektoreko profesionalek ogia gehiago jan nahi dute herritarren artean.
|
Urtean
pertsona bakoitzak 80 kilo hartzea da helburua. Gaur egun, duela hamar urte baino %35 gutxiago jaten da, hau da, urtean 57 kilo pertsonako.
|
|
2005
|
|
|
Urtebetetik 14
|
urtera bitarteko
pertsonen %90ek pasatu du barizela. Gaixotasun hori benetan kutsakorra da, bere hasierako faseetan batez ere eta bai ukimenez eta baita arnasketaz kutsatzen da.
|
|
|
Beste aldetik, 45 edo 50
|
urtez gorako
pertsonen erdiek baino gehiagok presbizia nozitzen dutenez, gertutik ikusteko betaurrekoak jarri behar izaten dituzte, baliaturiko teknika kirurgikoa zeinahi dela ere.
|
|
|
IMSERSO erakundeak 2004
|
urtean
pertsona zaharren bizi baldintzei buruz eginiko inkestak agertu duenez, zaharren %82, 5 beren jabetzako etxebizitzan bizi dira.
|
|
|
Hala gertatu zen 2002 urtean, bitaminaz aberastutako margarina merkaturatzeko baimena eman zenean. Agintari eskudunek ondorioztatu zuten 60
|
urtetik gorako
pertsonek bitaminaren nutrizio premia zutela. Kasu horretan, merkaturatzeko baimena emateko, baldintza bat bete behar izan zen:
|
|
|
Kasu horretan, merkaturatzeko baimena emateko, baldintza bat bete behar izan zen: margarina horrek etiketa bat izan behar zuen 60
|
urtetik beherako
pertsonei ez kontsumitzeko. Justizia Auzitegiak arrazoia eman dio Batzordeari, nutrizio behar benetakoa ez duten produktu aberastuak merkaturatzeko debekua sistematikoa dela esatean.
|
|
|
Alzheimerra oroimenari eta prozesu mentalei eragiten dien gaixotasun neurologiko degeneratiboa da. Batez ere 65
|
urtetik gorako
pertsonetan gertatzen da. Azterlan honetako datuek adierazten dute pertsonen bizimoduak eta eguneroko jarduera fisikoak eragina izan dezaketela gaitzaren garapenean.
|
|
|
Kontuan hartu behar dira erakundeek eskaintzen dizkiguten abantaila eta desabantailak. Pentsio plan baten titular izan daitezke 18
|
urtetik gorako
pertsona guztiak, baina beti izan behar dituzte lan etekinak edo lanbide eta/ edo enpresa jarduera zerga abantailez baliatu ahal izateko. Plan bat baino gehiago kontrata daiteke.
|
|
|
– 51/ 2003 Legearen Hirugarren Xedapen Gehigarriak 49/ 10960 LPHren zenbait artikulu aldatzen ditu, eta, beraz, honela idatzita geratzen da: Art. 10.2 LPH” Halaber, komunitateak, bere etxebizitzan bizi, lan egin edo zerbitzu altruistak edo boluntarioak ematen dituzten edo 70
|
urtetik gorako
pertsonak bizi, lan egin edo ematen dituzten jabeek eskatuta, irisgarritasun lanak egin ditu, elementu komunak bere ezintasunaren arabera egoki erabiltzeko, edo, bestela, kanpoaldearekin komunikatzen lagunduko duten gailu mekaniko eta elektronikoak instalatzeko, horien guztizko zenbatekoak ez baitu hiru hileko gastu komun gainditzen. art. 11.3 Irisgarritasun lanak egiteko baliozko erabakiak hartz... José Ignacio Álvarez Sánchez magistratuaren doktrinaren arabera (Asturiasko Probintzia Auzitegiko 4 atala), 51/ 2003 Legea minusbaliatuen egoera hobetzen saiatzen da, eta, beraz, haren ustez, beharrezko diren irisgarritasun lanak, zerbitzu komunetara sartu edo horiek erabili ahal izateko eta kanpoaldearekin komunikatzen lagunduko duten gailu mekaniko eta elektronikoak instalatzeko, nahitaez ezarri behar dira, baldin eta aipatutako 3 artikuluan ezarritakoa gainditzen ez bada.
|
|
|
Hala ere, autoreak dio 40 urte inguruko pertsonak adin horretara iristen direnean erosteko ahalmen handiagoa izango dutela eta gaur egun dituzten ohituren antzekoak izango dituztela. Espainiako populazioaren bilakaeraren arabera, 65
|
urtetik gorako
pertsonen kopurua hirukoiztu egingo da 2050ean. Batez besteko adina 55 urtekoa izango da.
|
|
|
Beste espezie batzuek janaria bilatzen dute galtzadan edo errepideen bazterretan, hala nola, hontzak, eta horrek azaltzen ditu neurri handiagoan. Legez, animaliak errepideetan bakarrik ibil daitezke, eta ez autobietan edo autobietan, manadan edo artaldean, beste ibilbiderik ez dagoenean eta, gutxienez, 18
|
urtetik gorako
pertsona batek zainduta badaude, eskuineko bazterbidetik gidatzen baditu, oinezkoentzako gunean ez sartzeko eta zirkulazioa ez eteteko. Gauez, gaizki argiztatutako edo euria edo lainoa duen bidean, animalien arduradunek argi zuriak edo horiak eraman behar dituzte atzean.
|
|
|
Patologia horren prebalentzia azkar handitzen da adinean aurrera egin ahala, eta bikoiztu egiten da 5 urtean 60 urteren ondoren. 85
|
urtetik gorako
pertsonen %30 eragiten die, eta egoitza geriatrikoetako biztanleen %60 %80k dute lehentasuna. Gaur egun ez dira ezagutzen dementzia horren mekanismoak; beraz, eskura dauden tratamenduen helburua da gaixotasunaren progresioa motelago egitea eta bizi kalitatea hobetzea.
|
|
|
Narriadura kognitiboa urteen joanaren ondorio dela dioen araua alde batera utzita, eta adin jakin batean sendotasuna ematen diguna, hainbat herrialdetako ikerlariak harrituta agertu dira, ehun
|
urtetik gorako
pertsona oso aurreratuetan, ezagutza, interpretazio, oroimen edo hizkuntza mekanismoak misteriotsuki aldaezinak diruditela egiaztatzean.
|
|
|
Paradoxikoki ez bezala, pertsona horien osasun maila orokorra ere ohiz kanpokoa zela egiaztatu zen: ehun
|
urtetik gorako
pertsona horien ia %90ek gaixotasun kardiobaskularra edo minbizi ez dermatologikoak bezalako akhkeak saihestu zituen zahartzaroan. Erantzun gisa, azterlanaren egileek proposatzen dute badirela bizitza luzerako mekanismo fenotipikoak, bai eta azpian dauden zenbait genotipo eta ingurumen elkarreraginak ere.
|
|
2006
|
|
|
Italiarrek daukate marka:
|
urtean
pertsonako 184 litro ur botilatik. Mexikarrek 169, Arabiar Emirerri Batuetakoek 164, Belgika eta Frantziakoek 145, espainiarrek 137 litro buruko eta urteko.
|
|
|
18
|
urtetik beherako
pertsonei tabakoa saltzea debekatua dago.
|
|
|
Finantza erakundeek Espainian dauden 65
|
urtetik gorako
pertsonen (une honetan, 7,5 milioi) %92 etxebizitza baten jabe dela ikusirik, bezero horiexei zuzendu diete alderantzizko hipoteka hau.
|
|
|
Hamalau
|
urtetik gorako
pertsona orok egin dezake, bere buruaren jabe baldin bada, indarreko Legeak dioen arabera.
|
|
|
Gainera, bakarrik bizi direnen %41ek adierazi du etxetik kanpo jan ohi duela. Bikoteka bizi diren edo ez alde batera utzita, familia kargarik ez duten 35
|
urtetik beherako
pertsonak bizi diren etxeetan (ez seme alabarik, ez adinekorik) elikagai industria eta banaketarako ahalmen handia dute, txostenaren arabera, errenta bikoitza baitute. Datuek erakusten dutenez, bakarrik bizi diren gazteak eta “dinki” bikoteak (double income no kids) “kontsumitzaile oldarkor eta apetatsuak dira, denborak harrapatuta, eta besteek baino gehiago arduratzen dira osasunaz eta itxura fisikoaz.
|
|
|
Estatistika ofizialen arabera, 55
|
urtetik gorako
pertsonen erdiek, gutxi gorabehera, osteoporosia dute. Europan, aldakako 400.000 haustura baino gehiago asaldura metaboliko baten ondorioz gertatzen dira.
|
|
|
Hala ere, zenbait elikagaik mineral horren xurgapena oztopatzen dute, eta mineral hori murriztu egiten dute, hala nola osoko zerealak edo zahia. Gaur egungo estatistiken arabera, 55
|
urtetik gorako
pertsonen erdiak, gutxi gorabehera, osteoporosia du. Europan, aldakako 400.000 haustura baino gehiago asaldura metaboliko batek eragindako hezur hauskortasunaren hazkundeari egozten zaizkio.
|
|
|
Bakarrik bizi diren pertsona helduek osatutako etxeak dira barazki eta barazki freskoen kontsumitzaile handiak. Zehazki, 160 kilo hartzen dituzte
|
urtean
pertsonako, urteko batez besteko per capita kontsumoaren bikoitza (80,5 kilo). Autonomia erkidegoka, Katalunia eta Aragoi nabarmentzen dira, urtean 97,7 eta 97,4 kilo pertsonako, hurrenez hurren.
|
|
|
Ikerketaren zuzendariak adierazi zuenez, azterlan honetan ateratako ondorioek “eragin garrantzitsuak dituzte giltzurruneko eta begietako beste patologia batzuetan, hala nola adinari lotutako makula endekapenean”. Patologia hori 60
|
urtetik gorako
pertsonen artean da nagusi.
|
|
2007
|
|
|
Kasu bietan tumore txarrak dira gehien ikusten diren prozesuak, baina arnas aparatuko minbiziak dira usuenak gizonen artean, eta bularrekoak emakumeetan. Odoleko zirkulazioarekin lotutako gaixotasunak dira heriotza eta ospitaleratze arrazoi nagusietakoak 65
|
urtetik gorako
pertsonetan.
|
|
|
Nire frantses gutxiarekin eta bakar bakarrik joan nintzen Mont de Marsanera, hamalau urterekin. Ez zen erraza izan, baina hamalau
|
urterekin
pertsona edozertara moldatzen da, eta ez naiz sekula damutu.
|
|
|
Populazioa zahartzearren (Espainiari dagokionez, are eta larriagoa), 50
|
urtetik gorako
pertsonek datozen urteotan ekonomia eta finantzen estrukturetan funtsezko eginkizuna beteko dute.
|
|
|
Espainian dauden hamazortzi
|
urtetik beherako
pertsonei hezkuntza hartzeko eskubidea zor zaie.
|
|
|
Era berean, gogoratu behar dugu etxebizitza babestuak jabetzan eskuratu nahi dituzten pertsonak ezin direla babes publikoko erregimeneko beste etxebizitza baten titular izan, ez eta etxebizitza libre baten titular ere, baldin eta etxebizitza horien balioa jarduera babestuaren xede den etxebizitzaren gehienezko salmenta prezioaren %40 baino handiagoa bada. Balio hori %60ra igoko da familia ugarien kasuan eta beren familia unitateko kideen kopurua handitzeagatik azalera handiagoko etxebizitza bat erosi behar dutenean, eta 65
|
urtetik gorako
pertsonen kasuan, ezgaitasuna duten pertsonen kasuan edo genero indarkeriaren edo terrorismoaren biktimen kasuan. Zenbait autonomia erkidegotan, arautegian ezartzen da etxebizitza babestu baten onuraduna ezin dela beste etxebizitza baten titularra izan inolako bereizketarik egin gabe.
|
|
|
Eraikuntzaren industrian lan egin zuten 60
|
urtetik gorako
pertsonak eta haien familiak dira kaltetuenak.
|
|
|
Aste honetan “The Times” egunkari britainiarrean hainbat adituren iritzietan oinarritutako albiste batek dioenez, 60ko eta 70eko hamarkadetan amiantoaren eraginpean egon ziren 200.000 pertsona inguru hil dira Erresuma Batuan, minbiziaren ondorioz. Mesotelioma izurrite horrek, asbesto partikulak arnastearekin zuzeneko lotura duen minbiziak, eraikuntzaren industrian lan egin zuten 60
|
urtetik gorako
pertsonei eta haien familiei eragingo die, iturri beraren arabera. Minbizi mota hori agresiboa da eta ez du sendabiderik.
|
|
|
Aurrerapen horiek gorabehera, azterlan batek adierazten du 65 urtetik aurrera, bizitzeko geratzen diren urteen herena mendekotasun egoeran igaroko dela, hau da, eguneroko jardueretan hirugarrenek parte hartuko dutela. Gure herrialdean 65
|
urtetik gorako
pertsona bat zaintzeko eskatzen diren oinarrizko zainketak urtean 10.000 eurokoak direla kalkulatzen da. Kalkuluen arabera, 65 urte dituen gizon batek 57.000 euro gastatuko ditu bere burua zaintzeko hurrengo hiru urteetan.
|
|
|
Adibidez, 14 eta 20 urte bitartekoen artean,' hard users' edo erabiltzaile intentsiboen artean, %90ek erabiltzen dute ordenagailua etxean; 60 urtetik gorakoen artean, berriz, %21ek (69 puntu). Beraz, hurrengo 20
|
urteetan
pertsona horiek nola balioko duten galdetu daiteke. Urte horietan, teknologiak, hirugarren adinari aurre egiten lagundu ordez, baztertzera eta frustratzera kondenatu ditzake.
|
|
|
Autonomo bat da bere izenean merkataritza edo lanbide jarduera bat egiten duena. 18
|
urtetik gorako
pertsonak izan daitezke, beren kontura lan egiteko gaitasuna dutenak eta beren ondasunak libreki erabiltzen dituztenak, edo adingabe emantzipatuak edo egoera berezietan daudenak, legezko ordezkari baten bidez. Autonomoek edo izan nahi dutenek kontuan hartu beharreko beste alderdi bat ekimena hartzeko gutxieneko kapitala egiaztatu beharrik ez izatea da. Sebastián Reyna Fernándezek, Profesionalen eta Langile Autonomoen Batasuneko (UPTA) idazkari nagusiak, gomendatu du, enpresa bera hasteko erabakia hartu aurretik, proiektuak “negozio zentzuzkoa eta posiblea dakarren” baloratzea, baina, batez ere, hori aurrera eramateko behar adinako gaitasuna duen aztertzea.
|
|
|
Gaur egungo merkatu nazionalean ezaugarri horiek dituen produktu bakarra da, eta 20 urtez gutxieneko diru sarrerak bermatzen dituen inbertsio aukera da. Diru sarrera handiak dituzten 50
|
urtetik gorako
pertsonentzat da, erretiroa funtsetan inbertituz prestatu nahi badute, data eta epeei dagokienez malgutasunez eta gutxieneko diru sarrerak bermatuz. Gutxieneko inbertsioa 15.000 eurokoa da.
|
|
|
Horietako batzuk garrantzitsuak dira. Adibidez, hilabete baino gutxiagoan lipotimia bat baino gehiago izan denean, zentzua ez da berehala berreskuratzen, edo 50
|
urtetik gorako
pertsonetan gertatzen dira gertaerak. Halaber, garrantzitsuak dira haurdunaldian diabetea, toraxeko mina, taupada irregularraren sentsazioa, hizketan asaldura, ikusmena edo gorputz adarren kontrolik gabeko mugimenduak gertatzen badira, konbultsioak edo esfinterren kontrola galtzea.
|
|
|
Hala ere, ikertzaileek ondorioztatu dute beharrezkoa izango dela emaitzak epe luzera aztertzea eta beste saiakuntza batzuk egitea gaixo gehiagorekin, tratamenduaren funtzionaltasuna eta eraginkortasuna modu erabakigarrian ebaluatzeko. Arazo garrantzitsua Gernu inkontinentziak 65
|
urtetik beherako
pertsonen %15 eragiten die, eta 65 urtetik gorakoen %30. Gernu inkontinentzia mota ezberdinak daude:
|
|
|
Gainera, Patricia Arribas atletak ere hartu du parte bileran, eta esan du, nahiz eta bere arazoa guztiz sendatuta ez egon, ebakuntzaren ondoren bizitza aktiboa izan dezakeela. Zistitis interstizialak mina, erremina eta gernu inkontinentzia eragiten ditu, 65
|
urtetik beherako
pertsonen %15 eta %30 artean eta 65 urtetik gorakoen %30 eta %55 artean. Europan gutxi gorabehera 1,2 zistitis interstizial kasu gertatzen dira 100.000 biztanleko.
|
|
2008
|
|
|
Alde batetik, gutxieneko esfortzua egitean arnas hartzeko geroz eta zailtasun handiagoa duten 40
|
urtetik gorako
pertsonek, erretzaile badira edo izan badira, familiako medikuarengana jo dezaten aholkatzen dute, horien sintomak BGBK gaitzaren diagnostikoarekin bat datozen berresteko.
|
|
|
Ondorio nagusia hau izan zen: lanean hasi eta 11 urte igaro ondoren, baldintza osasuntsuetako bat ere betetzen ez duen pertsona batek hiltzeko arrisku bera duela baldintza guztiak betetzen dituen 14
|
urtetik gorako
pertsona batek hiltzeko. Ondorio horrek ez zuen zerikusirik izan klase sozialarekin edo estatus ekonomikoarekin eta parte hartzaileen gorputz masaren indizearekin.
|
|
|
Kreditu sozialak dira Espainiako populazioaren zenbait gizarte segmentuk dituzten likidezia arazoak arintzeko banku eta aurrezki kutxek eskaintzen dituzten azken irtenbideetako bat. Laguntza behar duten 65
|
urtetik gorako
pertsonei zuzenduta daude, adibidez, baita familia bizitzari arreta handiagoa emateko eszedentzia eskatu duten pertsonei ere. Ezaugarriak Hain kreditu berezi horien ezaugarri nagusia da emandako gehieneko zenbatekoa ez dela handiegia euro ingurukoa da, baina, hala ere, baldintza finantzario ezin hobeak dituzte, ez dute inolako interesik kasu gehienetan, ez eta kontratazioere.
|
|
|
Gizarte harremanak ezinbestekoak dira. Kalkuluen arabera, 65
|
urtetik gorako
pertsonen %20 bakarrik bizi da, eta beste pertsona batzuekin gutxieneko kontaktua du, batzuetan batere ez. Erretiroak denbora librea gehitzea dakar, eta batzuetan ez da jakiten nola kudeatu modu erabilgarrian.
|
|
|
ASFEMen helburuen artean dago, hain zuzen ere, isolamendu soziala, pasibotasuna eta monotonia saihestea. Hori dela eta, 55
|
urtetik gorako
pertsonak animatzen ditu eskaintzen dituen eskulan, txango, aretoko dantza, tai chi eta gimnasiako jardueretan parte hartzera. Gaur egun, 450 bat lagunek hartzen dute parte erakundearen proiektuetan, María del Pilar Iglesias buru dela.
|
|
|
Batzuek uste dute, nerabezaroa gainditu ondoren, begiak miopia progresibotik babestuta daudela. Adinari lotutako makula endekapena (DMAE) da ikusmen galera larriaren arrazoi nagusietako bat 50
|
urtetik gorako
pertsonengan. Oftalmologoek teknika berriak probatzen dituzte, hala nola koroideko neobaskularizazioa, eta zelula amekin aztertzen dute erretinako gaixotasun neurodegeneratiboak sendatzeko modua.
|
|
|
EFSAren Arrisku Biologikoei buruzko Batzorde Zientifikoaren arabera (BIOHAZ), nazioartean elikagaietan listeria egoteari buruz egindako hainbat lan hartu ditu kontuan, listeriosi kasuen kopuruak gora egin du EBn 2000 urteaz geroztik, eta 2006an 1.583 izan dira kaltetuak. Gaixotasuna bereziki nabarmena da haurdun dauden emakumeen eta 60
|
urtetik gorako
pertsonen artean, eta prestatutako elikagaien kontsumoarekin lotuta dago batez ere. Kontuan izan behar da, halaber, bakterioak gaitasun berezia duela hozteko tenperaturetan ugaltzeko, eta, beraz, arreta berezia jarri behar diela baldintza horiei.
|
|
|
Adineko pertsonak beste diru pila bat bihurtu dira banku eta aurrezki kutxetarako. Gazteentzako edo adin ertaineko pertsonentzako produktuei 55
|
urtetik gorako
pertsonentzako txartel espezifikoak gehitzen zaizkie. Kontua da titularrei abantaila gehigarri gutxi eskaintzen dizkien produktua dela; izan ere, kreditu edo zordunketa txartel klasikoak dira, eta horiei beste abantaila batzuk gehitu besterik ez zaie egin behar, bazkide diren adinekoentzako klub bateko kide izateagatik edo erakunde jaulkitzailea dagoen autonomia erkidegoak sustatutakoengatik.
|
|
|
Caja Burgosek, bestalde, estrategia komertzial hori aplikatzen du ‘60ko hamarkadako Euro 6000 Maestro Club txartela’ zabalduz. Txartel hori Renfeko ‘Urrezko Txartela’ izenekoarekin lotuta dago, Gaztela eta Leongo erkidegoan bizi diren 60
|
urtetik gorako
pertsonak titular dituen zordunketa txartela. Kutxazainetan eta finantza entitateen bulegoetan dirua itzultzeko aukera ematen du, baita establezimenduetan, telefono mugikorren kargetan eta lotutako kontuaren saldoen eta azken mugimenduen kontsulta ere.
|
|
|
60
|
urtetik gorako
pertsonei emandako kredituak gehienez 6.000 eurokoak dira eta %6rainoko interesak aplikatzen dituzte.
|
|
|
Helburua da helduarora iristen diren 15
|
urtetik beherako
pertsonen kopurua 200.000 eurora murriztea.
|
|
|
Avanza Planaren proiektu batek 55
|
urtetik gorako
pertsonek kontatutako iragan hurbileko testigantzak biltzen ditu
|
|
|
2007an hiesaren birusarekin bizi ziren 15 urtetik beherakoen artean, 2,1 milioi baino gehiago kutsatu ziren jaio aurretik, erditzean edo edoskitzaroan. Iaz, 15 eta 24 urte bitarteko gazteak infekzioen% 40 ziren 15
|
urtetik gorako
pertsona guztien artean. 2007an hiesaren birusarekin bizi ziren 15 urtetik beherakoen artean, 2,1 milioi baino gehiago kutsatu ziren jaio aurretik, erditzean edo edoskitzaroan Kevin DeCock OMEko Hiesaren Dibisioko zuzendariak aitortu duenez, “aurrera egiten dugu, baina oraindik ere gauza asko dago lortzeko”.
|
|
|
Dieta oso garrantzitsua izan daiteke zahartzaroko makula endekapenaren prebentzioan eta tratamenduan Gai horien ahalmen antioxidatzailea da argi ultramoreak eta erreakzio fotokimikoek begiari eragindako kaltea murrizten duena. Erretinako makulu pigmentuen kontzentrazioak lotura zuzena du 64
|
urtetik gorako
pertsonen ikusmen sentsibilitatearekin; beraz, gai horien dentsitatea begi osasunaren adierazle erabilgarria da. Makulak eragiten du erdiko ikusmena, eta, irenstean, ezin da irakurri, telebista ikusi edo aurpegiak ezagutu.
|
|
|
" Goazen parkera" programak aukera ematen die 50
|
urtetik gorako
pertsonei harrera zentroetan bizi diren haurrak zaintzeko.
|
|
|
Hala ere, ez da beharrezkoa familia lotura izatea hori horrela izan dadin. Asturiasko Adinekoen Elkarteen Federazioak (FAMPA) eta Gizarte Ongizateko Sailak 50
|
urtetik gorako
pertsonentzako programa bat jarri dute abian, denbora mugarik gabe aiton amonak izan daitezen. “Adinekoa izatea eta norbaiti laguntzea atseginena da”, dio Dolores San Martín FAMPAko lehendakariak.
|
|
|
Esperientzia eta jakinduria. Bi hitz horiek 65
|
urtetik gorako
pertsonek biztanleriaren %76, 8ren arabera gizarteari ematen dizkioten ezaugarri nagusiak biltzen dituzte. Errealitatea kontrajartzen duten estatistikak.
|
|
|
Ikerketa Soziologikoen Zentroak (CIS) egindako azken barometroak espazio berezia eskaintzen die 65
|
urtetik gorako
pertsonei. Saiatu gainerako gizarteak haiei buruz duen irudira hurbiltzen, eta, bere ahaleginean, kontraesan interesgarriak erakusten ditu.
|
|
|
Hala ere, datu horietako batzuk paper bustian geratzen dira. Praktikan, %39, 2k onartzen du inoiz ez dela joaten zinemara, erosketetara edo 65
|
urtetik gorako
pertsonekin egindako ikuskizunetara, eta %21ek noizean behin joaten dela dio. Ondorio gisa, galdetutako biztanleen erdiak uste du gizarteak portaera “erregularra” duela adineko pertsonekin, eta lautik batek bakarrik uste du “ona” dela.
|
|
|
Estatu mailako irabazi asmorik gabeko erakunde pribatua da. Programan 55
|
urtetik gorako
pertsonek parte hartzen dute, gehienak aurreerretiratuek, erretiratuek eta pentsiodunek, eta, modu eskuzabalean eta altruistan, museoetako kultura haurrei, ikasle gazteei, erretiratuei, ezinduei eta beste kolektibo batzuei hurbiltzen diete. Helburua da Espainiako museoek gure herrialdeko aberastasun historikoa, kulturala, zientifikoa edo artistikoa transmititzeko lanean dituzten baliabide eta langile falta asetzea, eta adinekoei parte hartzeko bide egokiak eskaintzea, gizarteari aktibo, dinamiko eta erabilgarriak izaten jarraitzeko.
|
|
|
70
|
urtetik gorako
pertsonen %20ri eragiten dio, eta leku garrantzitsua du gaixotasun kardiobaskular guztietan.
|
|
|
Arteria eritasun periferikoa sabeleko eta gorputz adarretako arteriak, hau da, bihotzetik urrunen dauden odol hodiak, kaltetu edo buxatzea da. Kardiopatia iskemikoa eta garuneko hodietako istripuak ezagunagoak diren arren, arteria patologia horrek 70
|
urtetik gorako
pertsonen %15 eragiten dio. Hala ere, litekeena da horien prebalentzia handiagoa izatea oraindik sintomarik ez dutenak aztertuz gero.
|
|
|
Tratu txarrak jasandako adineko pertsonaren erretratua “Zenbat eta zaharragoa izan pertsona, eta zenbat eta mendekotasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da tratu txarrak jasotzeko probabilitatea”, ohartarazi zuen Sanmartinek. Hala, tratu txarren %57, 9k 74 urte baino gehiago dituzte, eta erasoaren prebalentzia maila %0, 65etik %1, 1era igotzen da 65 eta 74 urte bitarteko pertsonen artean, 75
|
urtetik gorako
pertsonen kasuan. Era berean, mendekotasun ertaina duten adinekoen %1, mendekotasun larria dutenen %2, 2 eta mendekotasun handia dutenen %2, 9 dira tratu txarren biktimak.
|
|
|
Joko polemikoa Argi izan behar da GTA 18
|
urtetik gorako
pertsonentzako entretenimendua dela. Bideojoko gutxik eragin dute GTA sagak adina polemika.
|
|
|
Polifenolak, aranak eta osteoporosia 65 urtetik gorako hiru pertsonatik batek osteoporosia du, eta Espainian hiru milioi eta erdi pertsona baino gehiago daudela kalkulatzen da. 70
|
urtetik gorako
pertsonen zerrendan bakarrik kontabilizatzen dira 65.000 aldaka haustura urtean Espainian. Horiez gain, orno hausturak ere badaude, aldakakoak baino hiru aldiz gehiago, eta urtean 275 umore haustura eta 250 irrati haustura, mila biztanleko.
|
|
|
Milioi bat pertsona Ezgaitasunak dituzten Pertsonen Ordezkarien Espainiako Batzordearen (CERMI)" Ezgaitasuna landa ingurunean" azterlanak adierazten du landa ingurunean milioi bat pertsona ezgaitu bizi direla. Ezintasunei, Urritasunei eta Osasun Egoerari buruzko Inkestaren arabera (EDDES), sei urtetik gorako biztanleen %11, 7 da talde hori, nahiz eta 65
|
urtetik gorako
pertsonen kasuan zifra %34, 3ra iristen den. Aipatutako txostenak atzematen dituen desabantailen artean, honako hauek dira garrantzitsuenak:
|
|
|
" Denbora sabatikoa bizi esperientzia bakar bihurtzeko modu adimentsua da", dio Morerak. Adinaren arabera, parte hartzaileen batezbestekoa 30 eta 35 urte bitartekoa da; hala ere, badira programa bereziak 50
|
urtetik gorako
pertsonentzat edo 60 urtetik gorakoentzat, erretiratuak eta denbora libre gehiago dutenentzat, edo bidaia kostuari aurre egiteko egoera ekonomiko hobea dutenentzat. " Sexuari dagokionez, nabarmentzekoa da 23 eta 50 urte bitarteko emakumeen eskaria hazi egin dela, gero eta gehiago bidaiatu nahi baitute bakarrik", adierazi du entitatearen sortzaileak.
|
|
|
Arreta berezia eskaintzen die baztertzeko arrisku handiena duten taldeei: guraso bakarreko etxeak, etorkinak, 45
|
urtetik gorako
pertsonak, ezinduak edo iraupen luzeko langabeak. Mikrokreditu sozialak dira 15.000 eurorainoko mailegu pertsonaleko eragiketak, finantza bazterketa duten eta beren negozio ideia zehaztu eta garatzeko aholkularitza behar duten pertsonek sustatutako autoenpleguko proiektuak finantzatzeko erabiltzen direnak.
|
|
|
Etorkinen atzetik, emakumeak dira mikrokredituen onuradun nagusiak. Ildo horretan sartzen dira La Caixak eta Valentziako eta Murtziako zenbait herrik sinatutako hitzarmenak, halako kredituak emateko guraso bakarreko familiei, emakumeei, 45
|
urtetik gorako
pertsonei, ezinduei, iraupen luzeko langabetuei eta etorkinei. Horien batez besteko zenbatekoa 8.000 eta 15.000 euro bitartekoa da, eta amortizatzeko gehieneko epea lau urtekoa.
|
|
|
Hirugarren adinekoentzako etxebizitza mota horien kudeaketan espezializatutako enpresa askok apartamentuak dituzte Espainiako hainbat probintziatan, gutxienez 25 metro karratu eta gehienez 50 metro karratu. Autonomia pertsonal osoa duten 60
|
urtetik gorako
pertsonentzat dira etxebizitzak. Bi egonaldi mota eskaintzen dira:
|