|
2012
|
|
|
Aukera ikusita, bi lizentzia lortzeko egitasmoak prestatu zituen Hala Bedik. Lerro hauek idazterakoan, Eusko Jaurlaritzaren erabakia ez zen ofiziala, baina bietatik bakarra lortu duela
|
jakin
du Hala Bedik, euskara hutsezko irratiari dagokiona. –
|
|
|
– Oraindik ez
|
dakigu
zer gertatuko den, baina irratian ahalik eta gutxien eragin dezan saiatuko gara. Lizentzia jaso edo ez, Hala Bediren nortasunean ez du ondoriorik izango?
|
|
|
Waze du izena, eta GPS aplikazioa da.
|
Badakizue
, errepidean ez galtzeko horietako bat. Bi ezaugarri ditu nire bihotz teknopata berehala bereganatu dutenak.
|
|
|
Hemengo irakurleak ez dira halakoak, hizkuntza bat ikasteko helburua baitute, eta horretarako pausoak ematen ari dira.
|
Badakite
, esaterako, eragingarria dela baldintzak ezartzea: bost hitz berri ikasi ez ditudan egunetan, ezin dut gozokirik jan.
|
|
|
Jendeari gertaera horiek ezagutarazteko modurik onena eleberri ilustratu hau egitea izango zela pentsatu nuen. Hain gutxi al
|
dakigu
konkistaz. Jendea ez da erraz hurbiltzen historia ezagutzera, eta, bestalde, politikoki interes berezia izan da betidanik gertaera horiek ezkutuan jarrai dezaten.
|
|
|
Oso zaila da. Aukera gutxi daude lanbide honetan hasi nahi duenarentzat, horregatik, agertzen direnean, ederki
|
jakin
behar da etekina ateratzen, norberaren izenak bere lekua har dezan. Euskal marrazkilarien patua atzerrian lan egitea al da?
|
|
2013
|
|
|
Eskumako zinegotzia berandu esnatu zen Euskal Herriaren independentzia bere eskutik etorri zen egunean. Beraz, irakurleak hasiera hasieratik
|
daki
nor den protagonista eta zer jazoko den. Idazleak berak aitortu duenez, hemen eta orain gertatzen ari dena kontatu nahi izateak behartu du aldaketak behin baino gehiagotan egitera, duela bi urte eta erdi idazten hasi zenean hainbat gauza pentsaezinak zirelako, hala nola?
|
|
|
Daniel Day Lewis (Lincoln), Denzel Washington (Flight), Joaquin Phoenix (The Master), Hugh Jackman (Les Misérables) eta Bradley Cooper-ek (Silver Linings Playbook) osatzen dute gizonezkoen aktore onenaren saria jasotzeko zerrenda. Sariok zein gainontzeko guztiak nork eskuratuko dituen asmatzeko kinielak egiten hasiko zen bat baino gehiago honezkero, baina behin betiko emaitza otsailaren 24an
|
jakingo
dugu.
|
|
|
Hori dela eta, erabiltzaileek bidalitako soinuak batzea pentsatzen ari dira gunearen sortzaileak. Hortaz, soinu zaharren mira izan eta haiek gorde nahi dituenak,
|
badaki
nora jo.
|
|
|
Atea gurutzatutakoan, hainbeste izerdirekin lortutako etxea bankuaren esku geratu da. Ez
|
dakite
non igaro duten gaua, ezta zein etorkizun izanen duten. Beste egoera bat:
|
|
|
Baina nik gogoratzen dudan gogorrena ezagun baten kasua izan zen. Txikitan elkarrekin ikasi genuen, nik ez
|
nekien
hor bizi zenik, eta etxegabetze horretan egon nintzen. Oso gogorra izan zen:
|
|
|
Halere, ikertzaileek ezin izan dute zehaztu jokaera honen zergatia: besterik gabe iragazkien ezaugarri isolatzaileak baliatu nahi ote dituzte txoriek edo nikotina zomorro uxatzaile ona dela
|
jakinik
mutxikinak txoriei erakargarri egiten ote zaizkie. Izan ere, hainbat landarek ere nikotina izan ohi dute eta, beraz, txoriek usaimenari esker bereiz dezakete.
|
|
|
–Dirua gordetzeko kutxa bat dago. Bakoitzak nahi duena hartzen du, hartutako kopurua papertxo batean idatzi eta gero horrekin zer egin duen azaltzen du, dirua zertan gastatu den
|
jakiteko
. Ahal den neurrian, aurrezten saiatzen gara?
|
|
|
Eta 18 Korrikaren amaiera jaian jokatuko den finalean, herrialde bakoitzeko talde batek hartuko du parte. Baionan martxoaren 24an
|
jakingo
da, beraz, zein talde den irabazlea. Saria?
|
|
|
Zenbaitek euskaldun jaiotzeko zortea izaten badute ere, asko dira oraindik mundura euskararekiko zilbor hesterik gabe sortzen diren lurtarrak. Planetako edozein bazterretan munduratzen dira, bizitzako uneren batean euskalduntzeko erabakia hartuko dutela
|
jakin gabe
. Halako batean, ordea, Axularren hizkuntzaren deia jasotzen dute eta euskara ikasteari ekiten diote.
|
|
|
zorionez, gero eta jende gehiagok onartu du euskarak lantokietako ateak zabaltzen dituela. Tamalez, euskaraz
|
jakitea
eta jardutea ez dira orpoz orpo egiten diren pausoak eta pragmatika ez da nahi bezain funtzional gertatzen. Hirugarren motibazioari balio erantsiarena deitzen dio Sarasuak:
|
|
|
Beraz, orain Hala Bediren laguntzarekin egiten ari gara aurrera, eta hala jarraituko dugu proiektua gauzatu arte?. Halere, ez
|
dakite
oraindik noiz jarriko den abian irrati berriaren emisio osoa, ezta zein izango den irratiaren izena ere: –
|
|
|
Euskarak arazoak ditu hemen, azken urteotako plangintzak euskara eskakizunak lortzeko hizkuntza bihurtzea ekarri du: batzuek
|
badakitela
dioen paper bat dute, baina sarritan ez dute komunikatzeko erabiltzen. Euskara ez da hizkuntza nagusia Bilbon, orduan...
|
|
|
– Filologoek edo bestelako ikerlariek, ikerketa bat egin nahi badute, grabazioak euren kabuz egiten hasteak ez du zentzurik, hemen makina bat grabazio dagoela
|
jakinda
. Ahozko ondarearen artxiboa sortzea zen gure helburua, nahi duenak hor izan dezan informazioa eskuragarri?.
|
|
|
Kantak biltzeko, herri hizkera batzeko, ohitura zaharrak... halakoak egiteko grabazioak egin ohi dira, eta lana kaleratutakoan grabazio horiek tiradera batean geratzen dira. Beraz, pentsatu genuen bertako euskara nolakoa den
|
jakiteko
ez zegoela horiek entzutea baino hoberik?. Horrenbestez, metodologia zehatz bati jarraituz, grabazio horietako informazioa sailkatzen hasi ziren baita elkarrizketak bideoz grabatzen ere.
|
|
|
Hamargarren urteurrenaren karietara berritua, 2008an ipini zuten martxan. . Ordura arte, ezkutu samarrean ari ginen lanean, eta ez
|
genekien
oso ondo emaitza nolakoa izango zen. Jauzi handia izan zen:
|
|
|
epealdirako, Apache motako 40 hektarea gari erein zituzten; alta, 210 tona biltzea espero bazuten ere, 60 tonako uzta baizik ez zien utzi 2012ko eguraldi hezeak. ?
|
Badakigu
honelako urte zailak izan daitezkeela; hala ere, ikuspegi orokor eta aurrerakoia atxiki nahi dugu, laborantza herrikoia delarik beti helburu, dio Lucie Marcillac Euskal Herriko Laborantza Ganbarako animatzaileak.. Laborarien interesa segurtatzen dugu:
|
|
|
izeneko klinika desagertuan. Nire gurasoek ez
|
dakite
euskaraz, ezta haien gurasoek ere. Ikastolan ikasi nuen euskaraz komunikatzen, eta nagusiki bertsolaritzak euskaldundu ninduen.
|
|
|
Informazio zehatzago eta zabalagoa nahi dutenentzat ordubeteko bisita gidatuak antolatzen ditu Arabako Foru Aldundiak, euskaraz nahiz gazteleraz. Ekainetik abuztura egiten dira, asteburu eta jaiegunetan, baina ordutegiak
|
jakiteko
Aldundian galdetzea da onena. Garaio Mendixurko parketik hiru kilometrora dago Garaiokoa.
|
|
|
Garaiaren arabera, Udalaren euskararekiko jarduna argi itzalez beterikoa izan da historian, eta horren hainbat adibide jasoko ditu bisitariak. Esaterako, 1891 urtera arte Donostiako Udaleko langile guztiek euskaraz hitz egiten
|
jakin
behar zutela. Urte hartan, garaiko prentsan protesta ugari eragin zuen erabaki bat hartu zuen Udalak:
|
|
|
Urte hartan, garaiko prentsan protesta ugari eragin zuen erabaki bat hartu zuen Udalak: ez zegoela zertan euskaraz
|
jakin
hainbat lan betetzeko. Besteak beste, 1897ko beste erabaki bat ere aipatuko du gidariak, euskarak hirian zuen tokiaren erakusle:
|
|
2014
|
|
|
" Inoiz ez
|
dakizu
non dagoen muga"
|
|
|
Badu, bai. Gure hezurrek eta giharrek badituzte mugak, baina inoiz ez
|
dakizu
non dauden. Mugan sartzean, gauza asko jartzen dira jokoan:
|
|
|
bertsoa txertatzen saiatzen gara? . Dena dela, txanda guztietan izaten da bertsolaritza tailer bat,, behin ere egin ez dutenek bertsoa nola egin
|
jakin
dezaten?. Beste zenbait hitzordu finko ere izaten dituzte; nagusia, bertsolariekin partekatzen duten eguna:
|
|
|
–Udaleku hauen ezaugarria da, oso polita, eta guretzat garrantzizkoena. Ez
|
dakit
zenbat udaleku dauden lapurtarrak, nafarrak, arabarrak, gipuzkoarrak eta bizkaitarrak batzen dituztenak eta, gainera, euskaran ardazten direnak?. Izan ere, haur gehienak bertso eskoletakoak izaki,, nahiz eta herri euskaldunago edo erdaldunagokoak izan, nahiz eta guraso euskaldunak edo erdaldunak eduki, umeek dagoeneko badaukate hizkuntza kontzientzia eta ez zaie otutzen udalekuetan gaztelaniaz edo frantsesez hitz egiten hastea.
|
|
|
Duela sei urte, euskaltegira joan gabe ateratzen saiatu nintzen, baina ez nuen atarikoa gainditu. Beraz,
|
banekien
euskaltegira joan gabe ez nuela aterako. Azkenean, joan eta atera egin dut!
|
|
|
Bai, askoz ere jende gutxiago joaten delako lana ikustera, argi eta garbi. Donostian euskarazko antzezlan batekin astebetez bazaude, agian lehenengo bizpahiru egunetan beteko duzu aretoa, baina gaztelaniaz errazago betetzen da, denek
|
dakitelako
. Horregatik da garrantzitsua jendeak euskara ikastea, gero dena joaten delako katean.
|
|
|
Adibidez, errepide piloa egiteko badago. Denok
|
dakigu
, edo askok, behintzat, kultura heziketaren parte oso garrantzitsu bat dela, baina ez dira horretan inbertitzen ari. Hau da, diru arazoa da, baina ez falta delako, baizik eta ez delako bideratzen behar den lekuetara.
|
|
|
Jendeari kontsumitzen ere irakatsi zaio... Iaz, umeak eskolatik antzokira eramaten zituen egitasmo batean egon nintzen eta ez
|
dakizu
nolako plazera zen lauzpabost urteko kakanarruak, aulkian ia eseri ezin zirenak, disfrutatzen ikustea! Haien emozioa!
|
|
|
Eskolako kultur astea iristen zenean, ni antzerkian apuntatzen nintzen, beti lortzen nuen halako saltsatan ibiltzea. Ez
|
dakit
bokazio hitza aproposa den, baina umetatik gustatu izan zait. Institutuan hasi bezain pronto, antzerki taldean sartu nintzen, eta gauza bera egin nuen unibertsitatean.
|
|
|
Giroa ere kontuan hartu behar da, bizipen bat da: norbaitek euskal kulturaz zer edo zer gehiago
|
jakin
nahi badu, hori pil pilean dagoen leku batera etorri du, eta hori Durango da. Zeu umea zinen lehen edizioan.
|
|
|
Gure ama zenak ikastolaren sorreran parte hartu zuen, emakume handia zen. Ama oso pozik ikusten nuenez elizpeko azoka hartan,
|
banekien
hura gauza garrantzitsua zela. Liburutxoren bat erosi zidala ere gogoratzen dut, uste dut Xabiertxo zela.
|
|
|
Dena den, argitaletxe batzuek beste hizkuntza batzuetan ere agertzen dute euren lanaren emaitza, beti ere produkzioa euskal gaien gainekoa baldin bada. Euskaraz ez
|
dakienak
badauka aukera bere hizkuntzan gozatzeko produkzioaren zati batez, behintzat, baina asko galtzen du. Gure helburua ere bada bizilagun horiek Azokara ekartzea, hor ikusiko dutelako zer galtzen duten euskaraz ez jakiteagatik.
|
|
|
Euskaraz ez dakienak badauka aukera bere hizkuntzan gozatzeko produkzioaren zati batez, behintzat, baina asko galtzen du. Gure helburua ere bada bizilagun horiek Azokara ekartzea, hor ikusiko dutelako zer galtzen duten euskaraz ez
|
jakiteagatik
.
|
|
|
Hala, pasa den hilean argitaratu zen lehena, Azala izenburupean. Egitasmoak ez du amaiera data zehatzik, ezin
|
jakin
noiz kaleratuko den azken bideoklipa, baina taldeak ez du behin betiko baztertu abesti hauek guztiak lan bakar batean batzeko aukera,, malutak urtu eta errekan elkartzen diren bezala?.
|
|
|
Latin klasikoari erreparatzen dio hiztegiak, arkaikoa eta herrikoia baztertuta. Txomin Peillenek hiztegiaren sarreran dioenez,, zerbait latin
|
dakiten
edo ezagutu nahi dutenen hastapen bat da, lana.
|
|
2015
|
|
|
Loturak, estekak, linkak... http:// eu.wikipedia. org/ wiki/ The_ Terminator Ez
|
dakizuela
zer den Skynet. Terminator filma ikusi duzue, bada:) http:// futureoflife. org/ misc/ open_ letter (ingelesez) Mundu osoko adituak sinatzen ari diren gutuna.
|
|
|
euskara ikasleak, ikaste prozesua amaitu ez zuten ikasle ohiak, euskara hobetu nahi dutenak... Bestetik, bidelagunak, euskaraz ondo
|
dakitenak
, laguntzera hurbiltzen direnak. Batzuen eta besteen motibazioak askotarikoak dira:
|
|
|
Komeni da egunero isiltasun une batzuk sortzea etxean, liburuei begiratu, haurrari ipuinak kontatu eta kantatzeko. Azken batean, haurrekin betidanik egin ohi diren gauzak dira, baina kasu honetan gurasoek
|
badakite
, haurrarekin jolasteaz gain, jolas eta kantu horiek badutela haurraren ikaskuntza prozesuan eragiteko xedea?. Pediatria zerbitzuko kideen ustez,, egitasmoa bultzatu duten adituek oso lan ona eta interesgarria egin dute material hau sortuta?. Irakurtzearen onurakEgitasmoari esker, liburuak ezagutzen eta gertuko sentitzen irakasten zaio haurrari, eta, egunero 10 minutu eskainita, ohitura bihurtzen da berarentzat liburuei begiratzea.
|
|
|
Dena den, proiektuaren azken helburua irakurzaletasuna bultzatzea bada ere, Arana pediatraren iritziz,, jaio baino lehen haurrarekin hitz egiten duten gurasoak edo bi hilabete dituenean lasaitzeko ipuintxo bat kontatzen diotenak, umearekiko lotura indartzen ari dira. Azken batean, osasun kontua da haurra ondo zaintzea, familia giro atsegina sortzea edota haurrarekin sor daitezkeen zailtasunei aurre egiten
|
jakitea
–. Gurasoek oso ondo hartzen omen dute egitasmoa:
|
|
|
Gurasoek oso ondo hartzen omen dute egitasmoa: . Badago astirik ez duela esaten dizun baten bat, baina, oro har, interesatzen zaie eta motibatu egiten ditu berez egingo luketen zerbait egiteko?. Azken batean, Jaime Fernandezen ustez,, mundu guztiak
|
daki
irakurtzen duen jendeak abantailak dituela ikasketetan. Beste gauza bat da konstantzia:
|
|
|
–Interesgarria iruditu zitzaigunez, Galtzagorri Elkarteko Itziar Zubizarreta etorri zitzaigun proiektua azaltzera, eta, zuzendaritzak aurrera egiteko baimena eman zigunean, Zubizarretak berak eskaini zizkigun prestakuntza saioak?. Gurasoen esku jartzen diren kantak, hitz jokoak, ipuinak? euskaraz daude, baina auzoan oraindik heldu askok ez
|
dakitenez
, errezetak elebidunak dira. Haatik, euskaraz ez dakiten gurasoentzat ere oso baliagarria omen da materiala, euskarazko kantak ikasteko.
|
|
|
euskaraz daude, baina auzoan oraindik heldu askok ez dakitenez, errezetak elebidunak dira. Haatik, euskaraz ez
|
dakiten
gurasoentzat ere oso baliagarria omen da materiala, euskarazko kantak ikasteko. –Guraso askok ez jakin arren, auzoko umeek eskolan euskaraz egingo dute; beraz, lagungarria da eurentzat egitasmoa euskaraz garatzea?
|
|
|
Haatik, euskaraz ez dakiten gurasoentzat ere oso baliagarria omen da materiala, euskarazko kantak ikasteko. . Guraso askok ez
|
jakin
arren, auzoko umeek eskolan euskaraz egingo dute; beraz, lagungarria da eurentzat egitasmoa euskaraz garatzea, dio Fernandezek.
|
|
|
diote osasun zentroko emaginak, pediatrak eta erizainak. . Elkarrengandik ikasten dugu, gurea izan delako lehenengo osasun zentroa egitasmoa gauzatzen?. Abusuko pediatria zerbitzuko profesionalak prestakuntza saioen bidez egin ziren Bularretik Mintzora egitasmoaren oinarri teoriko praktikoen jabe, eta gurasoei aholkuak transmititzen
|
jakiteko
oharrak ere jaso zituzten. Pediatriako protokoloaren baitako derrigorrezko bisitaldietan egiten da jarraipena:
|
|
|
jarraitzen dute prozesua: . Emaginarekin ezagutu dutenez,
|
badakite
zer den, eta ipuinak kontatzearen edo kantatzearen errituala barneratua izaten dute. Gure eginkizuna garai bakoitzeko errezeta ematean eta jarraipena egitean datza.
|
|
|
Urtero legez, aurtengoan ere bisitari andana espero du Kantauri itsasoko perlak. Hiriak gauza anitz ditu kanpotik datozenei eskaintzeko; hori dela-eta, turistek askotan ez
|
dakite
nondik hasi hiria ezagutzen. Zalantza horren aurrean, txu txu trena da irtenbide aproposenetako bat.Urte osoan lan egiten duen arren (azarotik martxora asteburu eta jaiegunetan), Aste Santutik aurrera ditu trenak egunik garrantzitsuenak.
|
|
|
Gainera, azalpenak audio giden bidez entzuteko aukera dutenez, hiria hobeto ezagutzeko parada dute?. Hala, txangoa amaitutakoan, bisitariek
|
badakite
nondik nora ibili. Hori bai, gehienek helmuga berera jo ohi dute:
|
|
|
Hortaz, aurrerapausoak eman dira, bai, baina zerbaitetan ez gara ondo ari. Euskara ere egia da lehen baino gehiago
|
dakigula
, baina egin. Arduratuta nago gure kulturarekin, ikusten dudalako gauzak egin egiten direla, eta hobeto, baina kontsumoa gelditu egin da, iruditzen zait geure herrian gettho bihurtu garela.Zergatik ez dugu euskaldunok euskarazko kultura kontsumitzen. Geure konplexuengatik.
|
|
|
Berri Txarrak, Ken Zazpi? Euskal kantagintzak egokitzen
|
jakin
du munduan egiten den musikara, baina gure herria txikia da, entzule kopurua ere bai. Niri ez zait inporta gure musika kanpoan ez ezagutzea, baina egiten denak, ona izan arren, ez du erantzun handirik jasotzen berton.
|
|
|
Dena den, ez naiz ezkorra.Zelakoa da zure sormen prozesua. Gehienetan, hitzetatik abiatzen naiz. Beti eramaten dut papera edo grabagailua soinean, badaezpada, ez
|
dakizulako
noiz eta nondik etorriko den ideia, inguruko magia hori. Ez da prozesu arrazionala; hasiera emozioa izaten da.
|
|
|
Oso goibel jartzen naiz azkenaldi honetan komunikabideak ikusten ditudanean, eta, horregatik, saiatzen naiz ahalik eta gutxien kutsatzen.Zerk ateratzen zaitu zeure onetik? Ez
|
dakit
–Esaterako, azkeneko hauteskunde hauetan, ustezko politikari batzuen handinahikeriak eta harropuzkeriak.Bizio bat:
|
|
|
bultzatzeko lege proposamena egiteko asmoa azaldu dute eskuindarrek. Ondorio zehatzik gabeko hitz politak besterik ez ote den izango etorkizunean
|
jakingo
da. Bien bitartean, euskarak eta beste hainbat hizkuntza gutxituk baldintza aski petraletan jarraitu dute.
|
|
2016
|
|
|
–Euskal hiztunek ongi
|
dakite
non egin dezaketen euskaraz, eta hori aintzat hartzen dute?
|
|
|
Ildo beretik, zera dio: . Euskal hiztunek ongi
|
dakite
non egin dezaketen euskaraz, eta hori aintzat hartzen dute; uste dut horregatik ere gustura egoten direla hemen?. Hala, euskara balio erantsia dela uste du:
|
|
|
Egunetik egunera, euskaldunen sarea indartzen ari da, herri mugimenduak eta hiriko Beinat Etxepare AEK euskaltegia egiten ari den lan txukunari esker. . Euskara ikasten ari den jendea praktikatzera gerturatzen da, izan ere, jendeak
|
badaki
euskalduna naizela eta nirekin euskaraz egiteko aukera duela?. Ostegunetan, adibidez, mintzatalde bat elkartzen da, produktu ekologikoak dastatuz, hitz eta pitz, mingaina dantzan jartzeko helburuarekin.Euskara nonahi arnasten da Etxe Berria natur dendan, hala nola Landak berak idazten dituen errotuluetan edota bezeroari ongietorria egiten dionean.
|
|
|
Hori egiteko beti izan dituzte pribilegioak goiko boteredunek! Eusko Jaurlaritzak, hori guztia
|
jakinda
, zergatik onartu du halakorik?
|
|
|
Txikitatik erakutsi behar zaio jendeari antzerkia kultura dela; beste herrialde batzuetan antzerkia oso finkatuta dago kulturaren barruan, baina hemen oraindik ez.Nori dagokio euskal antzerkia sustatzea, antzokiak bete daitezen. Denoi. Gobernuak, erakundeek, ikusleek, langileok... den denok daukagu ardura hori.Ikusle harrobia sortzeko, zer ikasi lukete eskolan umeek. Hori ez
|
dakit
, ni aktorea naiz. Herrialde askotan egiten denez, ez dut uste hain zaila izango denik.
|
|
|
Hala ere, esperantza ez dugu guztiz galduko! Goenkalek eta Alli abajok lortu dute. Non dago telesail baten gakoa jendea pantailara lotzeko. Misterioa da, ez
|
dakigu
. Jakingo bagenu, beti asmatuko genuke, baina oso gutxitan asmatzen da.
|
|
|
Non dago telesail baten gakoa jendea pantailara lotzeko. Misterioa da, ez dakigu.
|
Jakingo
bagenu, beti asmatuko genuke, baina oso gutxitan asmatzen da. Goenkale oso serie kostunbrista izaten hasi zen, eta ikusleen fideltasuna lortu zuen.
|
|
|
Edozer kontsumi dezaket.Aktore izan ez bazina, zer? Ez
|
dakit
... Agian, Arte Ederrak egingo nituen, edo supermerkatuko kutxazaina... Zergatik ez duzu Facebookeko profila 2014tik elikatu?
|
|
|
Egia esan, obrak oso harrera ona du, baina euskaraz eta gaztelaniaz egin arren, oso emanaldi gutxi eskaini dira. Ez
|
dakigu
zergatik, agian gaia gogorra delako (alzheimer gaixotasuna du protagonistak)... Pena handia daukagu horregatik.
|
|
|
Horrenbestez, 25 ordutan ipini dute langa. Hori bai, ez dute zehaztu nola eragiten dien langile gazteagoei, 40 urtetik gorakoak aztertu dituztenez, ez
|
dakite
emaitzak nolakoak liratekeen. Marka da, gero:
|
|
|
–Kasualitate hutsa izan zen. Banuen euskararen berri, baina ez
|
nekien
hainbeste hitz egiten zela. 17 urte nituenean, Hernanira joan nintzen familiarekin, eta konturatu nintzen jendea euskalduna zela, euskaraz bizi zela; niretzat aurkikuntza izan zen?. Lehenengo harreman horretan sortu zen Perezen eta euskararen arteko maitasuna.
|
|
|
–Aurreko batean, Elorrioko Argiñeta auzoan, 20 euroko apustuak egiten ari ziren. Bola jokoari buruz ez
|
zekiten
asko, baina dirua jokatzera joan ziren?. Sumendixaren hitzetan, Jose Luis Mendizabal Azalia plaentxiarra oso apustuzalea zen.
|
|
|
–Etorri, jaurti eta probak egin. Dena dela, teknika ona izatea ezinbestekoa da; bolari azpijana eta gainjana ematen
|
jakin
behar da, eta oholean non atera jakitea ere oso garrantzitsua da?. Horrez gain, indarra ere beharrezkoa izaten da askotan.
|
|
|
–Etorri, jaurti eta probak egin. Dena dela, teknika ona izatea ezinbestekoa da; bolari azpijana eta gainjana ematen jakin behar da, eta oholean non atera
|
jakitea
ere oso garrantzitsua da?. Horrez gain, indarra ere beharrezkoa izaten da askotan.
|
|
|
Indarra behar badu, abiadura hartuta bota behar da, bestela hanka geldirik?. Horri guztiari gehitu behar zaio egoera zailetan burua lasai edukitzen
|
jakin
behar dela. Sumendixaren esanetan,, ikusi izan ditut oso bolari onak, botatzera joan eta zurbil baino zurbilago zeudenak?.
|
|
|
Zutabe hau irakurtzen duzunerako, futbol ligak hasi berriak izango dira ipar zein hego, eta Olinpiar Jokoak, berriz, harean utzitako oinatzak bezala, denboraren olatuak ezabatuko zituen honezkero, bata bestearen atzetik etorritako albisteen zurrunbiloan, dela udazkeneko hauteskundeen aurreikuspena, dela izua eragin duen gertakariren bat, dela orain arte ezkutuan geratu den ustelkeria kasuren bat, dela bikingoek Perrexil uhartea inbaditu dutela, dela auskalo zer. Auskalo diot, balizko albiste horiek oraintxe bururatu zaizkidalako, horrelako ezer gertatu baino lehen ari bainaiz zutabe hau idazten, uda nola etorriko den ere ez
|
dakidala
(eguraldi aldetik bai: hezea eta freskoa euskal kostaldean, ez da Nostradamus izan behar).
|
|
|
Une honetan (zure irakurketaren unean edo nire idazketarenean, berdin dio), ez gaude urrunegi elkarrengandik, gehienez ere ehunka kilometro batzuetara; denboran, baina, ezin neurtuzkoa da bereizten gaituen hilabete eta koska, biok testu beraren aurrean egon arren. Zuk
|
badakizu
, nik arrastorik ere ez: asko aldatu al da mundua uda honetan?
|
|
|
Albisterik gabeko uda klasiko horietako bat izan da ala, azken urteotan nagusitu izan den bezala, atsedenik gabeko uda zorabiagarri horietako bat? Esadazu, irakurle, zuk
|
badakizunez
: ez ote nago hobeto uztailean kateatuta, uda beteko zoriontasunaren promesa oraindik aurrean dudanez?
|
|
|
Batetik, Dantzan.eus atariaren laguntzarekin egindako Euskal Herri osoko dantza ekitaldien egutegia, mapa edo zerrenda bidez kontsulta daitekeena. Bestetik, erabiltzaileek euskal dantzez
|
dakitena
modu ludikoan lantzeko atala, galdera erantzunez osatutako Trivial moduko jokoa. Android edo iOS sistema eragilea darabilten sakelako eta tabletatan baliagarri, doan eskura daiteke Google Play eta Apple Store dendetan.
|
|
|
abiadura da gizon egiten gaituena. Berdin esan dezakegu Errezil, edo landa inguruko beste edozein herri, edo rally esprintak dituzten herriak, edo gurpil gaineko idoloren bat duten herriak, edo baserritik institutura joateko garraio publiko sendorik ez duten herriak, edo nik al
|
dakit
zenbat faktore gehiago. Egon badaudelako horrelako faktoreak, bai; guztiaren gainetik, baina, gizontasun eredu jakin bat dago:
|
|
2017
|
|
|
Garai batean jendea soldadu joatera behartuta zegoela entzutea ulergaitza egin zitzaion, eta are ulergaitzagoa iruditu zitzaion, noski, horri uko egiteak kartzela zekarrela ordainetan. Bere txundidurak lagundu zidan konturatzen zenbat aldatu diren gauzak hain denbora laburrean; hainbeste, ezen neuri ere oilo ipurdia jarri baitzitzaidan, baina nire kasuan ez oroitzapenengatik, ezpada aldaketa horien meritua arriskuak hartu zituzten pertsonena izan zelako, eta ez gobernuena, ez denboraren joanarena, ez zeruetako izakiek obratutako mirariena.Orain ez
|
dakit
zer esango luketen gure agintariek antzeko egoera batean; badakit, baina, gizartetik sortutako bi ekimen nabarmen izan ditugula oraintsu begien aurrean, Luhusokoa eta errefuxiatuen aldekoa, eta, ulertzen dugu, baina ez dugu bat egiten erabilitako metodoekin, bezalako formulak entzun behar izan ditugula.
|
|
|
Garai batean jendea soldadu joatera behartuta zegoela entzutea ulergaitza egin zitzaion, eta are ulergaitzagoa iruditu zitzaion, noski, horri uko egiteak kartzela zekarrela ordainetan. ...onturatzen zenbat aldatu diren gauzak hain denbora laburrean; hainbeste, ezen neuri ere oilo ipurdia jarri baitzitzaidan, baina nire kasuan ez oroitzapenengatik, ezpada aldaketa horien meritua arriskuak hartu zituzten pertsonena izan zelako, eta ez gobernuena, ez denboraren joanarena, ez zeruetako izakiek obratutako mirariena.Orain ez dakit zer esango luketen gure agintariek antzeko egoera batean;
|
badakit
, baina, gizartetik sortutako bi ekimen nabarmen izan ditugula oraintsu begien aurrean, Luhusokoa eta errefuxiatuen aldekoa, eta, ulertzen dugu, baina ez dugu bat egiten erabilitako metodoekin, bezalako formulak entzun behar izan ditugula.
|
|
|
Hori da herri mugimendua. Hortik aurrerako guztia inoren arloetan sartzea omen da, politika herriaren zeregina ez balitz bezala.Esate baterako, politika ez balitz bezala duela 50 urte zenbait herritar elkartzea han eta hemen eta, legeari iskin eginez, ikastolak sortzea modu klandestinoan, seme alaben geroa batere argia izango ez zela
|
jakinda
ere. –Ez dugu bat egiten metodo horiekin?, pentsa.
|
|
|
Ai, herria ez balitz hainbat gaitan mobilizatu, etorkizuna azak janez pasatuko genuen beldurrez. Noizbait
|
jakingo
ote dugu eskertzen hain gutxik hainbesteren alde egindako guztia eta hartutako arriskuak. Mixel Berhokoirigoin, Txetx Etxeberri, Michel Bergougnan, Beatrice Molle, Stephane Etxegarai, Mikel Zuluaga, Begoña Uharte, Iñaki García Koch eta beste asko.
|
|
|
–Orduan askoz ere zorrotzago jokatzen genuen; garai hartan, parte hartzeagatik ere eskatu egiten zen?. Azken batean, AEKrentzat dirua biltzea zen, eta da, Korrikaren helburu nagusietako bat. . Planteamendua horrela egin zen, eta, bide batez, jendeak ere
|
jakin
behar du dirua behar dela, eta diru horrekin egiten direla hainbat gauza. Beharrezkoa da?.
|
|
|
80ko hamarkadan, giroa desberdina zen. Nik uste haiek ere, hau da, UCDko gobernua eta, ez
|
zekitela
zertan ari ziren. Gero gogortu ziren gauzak, izugarri?. Arazoak arazo, ilusioak ilusio, lehen ediziotik izan zuen harrera paregabea Korrikak.
|
|
|
Nolanahi ere, informazio ugari ari dira ateratzen bertatik. Horrela
|
jakin
dute, adibidez, Neolitoan hilobiak kolektiboak zirela, gaur egungo panteoien parekoak: –Ez zituzten hogei pertsona batera lurperatzen.
|
|
|
aztertuko dute zer buztin motarekin eginda dagoen, nondik ekarri den? edo
|
jakin
dezakete, esate baterako, haren barruko harria Aiako Harrian baino ez dagoela. Horrela jabetzen dira handik ekarria dela, eta ondoriozta dezakete, lurra lantzeaz gain, soberakinak saldu edo trukatu egiten zituztela.
|
|
|
Manuk dioenez, ur azpiko sumendia izan zen Karakate, eta, laba lehortzean, harri mota hori azaldu zen. . Berehala
|
jakin
genuen harkaitz hori naturala zela, eta ez inolako hilobia?. Datorren urtean jarraituko dute indusketekin, oraindik aztertzeko asko baitago inguruan. –Gizaburuako hezurrak erreta daude eta, gure ustez, Brontze Arokoak dira; hortaz, espero dugu azpian Neolitokoak aurkitzea.
|
|
|
Haiek itxuragatik bakarrik monumentu izendatuak aztertu eta benetan hala diren adierazten dute.Arribiribiletako zutarriaHorren lekuko da Arribiribilletako zutarria. Hasieran, Barandiaranek zulo txiki bat egin zuen hura zer zen
|
jakiteko
; lurrean botata zegoen harritzarra ez zen bertakoa, beste leku batetik ekarria baizik. Garai hartako ikertzaileek, induskatu ondoren, mugarria zela pentsatu zuten, ikatza eta teilak aurkitu zituztelako (orduan halaxe adierazten omen zuten).
|
|
|
Indusketa txiki bat eginda baieztatu genuen, eta hura sartzeko zuloa aurkitu genuen?.
|
Jakin
zuten, ordenagailuan egindako eskaneatze bidez, zutarriaren oinarria justu justu sartzen zela zulo hartan. Horregatik erabaki zuten zutik jartzea, eta hantxe dago Irukurutzeta gainetik hurbil.
|
|
|
Arabako nekazari batek hektarea bat lur utzi die lupulua landatu eta hemen nola hazten den ikusteko. Hala ere,, emaitzak ez dira ikusiko datorren urtera arte eta, eskaerari erantzutea benetan posible izango den
|
jakiteko
, hiruzpalau urte itxaron da?. Izan ere, garagardoak lau osagai ditu: ura, garagar maltatua, lupulua eta legamia.
|
|
|
–Albo batean geratu ginen gu. Konfesatu nahi ote zuten galdetu zieten, baina ez zuten ahoa zabaldu ere egin; ongi
|
zekiten
zer zetorkien, atzean bezperan egindako zulo handi bat baitzuten zain. Tiroz hil zituzten, gure aurrean?. Historia berridazten1938ko gertakari hura 80 urtez egon da isilpean herrian.
|
|
|
Heriotza oso bortitza izan zen?. Ezkabako presondegitik ihes egin zuten presoen laugarren hobia da Burutaingoa. Historialariek egindako lanari esker, gorpuak nongoak izan daitezkeen
|
jakin
daiteke. Hobian ere pista txiki bat aurkitu dute, Etxeberriak dioenez:
|
|
|
diote Laguardiatarrek.Ildo beretik, mediku forentseak dio oso garrantzitsua dela gorpuak identifikatzea, ostean familiari emateko. Berria
|
jakin
bezain pronto, Ezkaba mendian ahaideren bat preso izan zuten hainbat herritar mugitzen hasi ziren, eta Cuencatik etorritakoak ere bazeuden indusketa lanetan, duela 80 urte galdutako senideren bat aurkitzeko esperantzarekin. –Politena izango da familiek gorpuzkiak berreskuratu eta, behintzat, hilerrian duintasunez lurperatzen dituztenean, merezi duten atsedena har dezaten?
|
|
|
abertzaleak, sozialistak, anarkistak edota komunistak. Hilabeteak daramatzate gatibu, bertan zenbat denbora daramaten ere ez
|
dakite
dagoeneko. Aurreko egunetako zurrumurruak indartzen ari dira eta, bat batean, iluntasun bete betean, preso batek garrasi egin die:
|
|
|
Sektore horiek egundoko inbertsioak behar dituztenez, oso zaila da bertan sartzea?. Bestalde, hainbat erakunde publiko ere ari omen dira saiakera egiten ESS aplikatzeko,, eta ez da itxurakeria hutsa?. REASek iaz egindako ikerketa baten arabera,, erakundeetan badaude jardunbide horiek, baina batzuetan ez dute
|
jakiten
ESS gauzatzen ari direnik ere. Administrazioekin urte batzuk daramatzagu erosketa publiko arduratsuaren gaia lantzen, administrazio publikoa delako erosketa gehien egiten duen erakundea, eta gauzak aldatzen ari dira, pixkanaka bada ere.
|
|
|
Ez zuten zalantzarik izan.
|
Jakin
bazekiten ama eskulanetarako trebea zela eta, horregatik, lehenengo panpina oparitu zioten. –Txundituta geratu nintzen Reborn haur bat lehenengoz ikusi nuenean?
|
|
|
Ez zuten zalantzarik izan. Jakin
|
bazekiten
ama eskulanetarako trebea zela eta, horregatik, lehenengo panpina oparitu zioten. –Txundituta geratu nintzen Reborn haur bat lehenengoz ikusi nuenean?
|
|
|
Gorputz enborra, ostera, oihalezkoa izaten da, eta barruan kotoia eta silize lurra daramatza. " Benetako haur bat ikusi behar duzu amaieran;
|
badakizu
panpina dela, baina zail egin behar zaizu hala ikustea?. Artelan bakoitzarekin 20 egun eman ditzake.Esku artean duen Eva panpina gainerakoekin batera utzi du etxean jarri duen erakusketa aretoan.
|
|
|
Horrekin zeharo bat dator Cristina Pascual (Barakaldo, 1990) Sestao River taldearen Resaka Verdinegra peñako kidea: . Futbolak, tradizioz, maskulinitatea, indarra, kanon estetiko
|
jakin
bat eta lehiakortasuna aldarrikatu izan ditu. Gizona bazara, normala izateko kiroletan erregea gustatu behar zaizu; horixe abiapuntu, gizonkeria hori azpimarratzen duen guztiak balio du, irain matxistak, emakumeak gutxiestea eta objektu sexualak balira bezala tratatzea barne?. Horregatik guztiagatik, askotan, futbolean aritu nahi duten neskek mutilek baino zailtasun dezente gehiagori aurre egin behar izaten diete.
|
|
|
–Ni beti oso modu naturalean aritu izan naiz futbolean, bai txikitako jolasetan, baita taldeetan ere; eta benetan eskertzekoa da.
|
Badakit
emakumezkook errepresio handia jasan behar izaten dugula esparru askotan, baina jende askoren ahalegin eta sakrifizioari esker, oztopo asko pixkanaka desagertzen ari dira?. Edonola ere, emakumeen kirolaren gaineko informazioa ere badoa astiro hedabideetan leku gehiago izaten. –Bigarren mailako albisteak direla uste dute askok?
|