|
2005
|
|
|
01 Gaur badakigu
|
hori
ez dela egia.
|
|
|
03 Ia ezerk mamurtu ezin duen belar latz hau euren jatekorik onena bilakatu dute. Eta
|
horretan
ez daukate lehiakiderik.
|
|
|
13 Klima lehortzeanzoko honetan baztertuta geratu ziren. Inguruko harri porotsuek belakiak balira bezala hartzen dute ura, eta
|
horri esker
iraun dute arboladiok gaur arte.
|
|
|
13 Iturburu ondoko putzu batzuk sekula ez dira lehortzen.
|
Hori
paradisuaren parekoa da, urteetan euririk egiten ez duen tokian.
|
|
|
Lore batzuek polena askatzeko dardaratxo bat behar izaten dute. Harreman
|
horretara
egin dira milioika urtez.
|
|
|
23 Baina ez da desagertu. Eta
|
horrek
erakusten du Australiako fauna bistatik gal daitekeela hain lurralde zabalean.
|
|
|
24 1990ean, ostera, Queenslanden aurkitu zuten bat, errepide alboan zanpatuta.
|
Horrek
argi erakusten zuen, perikito gautarrak egon bazeudela hor nonbait, gaueko iluntasunean.
|
|
|
27
|
Hori
ere aztarna bat izango litzateke. Baina 13 urte luzean, Richardek ez du ezer aurkitu.
|
|
|
46 Hegazti bitxiok hurbiletik ikustearren, pertsona askok
|
horretarako
bakarrik egiten dute bisita parkera.
|
|
|
06 Zabortegiakez dirudi oso leku osasungarria afaltzeko, baina honakoa, Brisbane-tik kilometro gutxira, otordu azkarreko geldiunea da ibis sakratuentzat, eta
|
horri esker
ikaragarri ugaritu dira. Inguruko aintziretan pausaturik egoten dira eta zabor kamioiak iristeaz batera azaltzen dira hona.
|
|
|
07 Izan ere, hain geurea dugun sukaldaritza ñimiñoaren arte
|
horretaz
gozatu nahi dezanak ez lituzke bisitatu gabe utzi behar portuko taberna tipikoak.
|
|
|
Zerbitzuen arlotik bizi den lo hiria. Arlo
|
horri esker
, herritarrek eta bisitariek maila handiko merkataritza, jan edanerako hainbat leku eta, batez ere, itsasoaz gozatzeko hainbat gune dituzte aukeran.
|
|
|
08 Kalearen beste muturrean Naufragoen Etxea dago, Ignacio Smithen lana. Arriluze moilako pasealekua hasten da puntu
|
horretan
, eta ezpondan zehar itsasargiraino iristen da.
|
|
|
10 Gune
|
horretan
, Algorta azpian hasita, itsaso ondotik doan pasealeku bikaina dago, Areeta zeharkatu eta Zubi Esekiraino bertaraino iristen dena.
|
|
|
Getxo da José Luis Ugarteren jaioterria, mundua belaontzianinguratu zuen itsasgizonarena. Haren omenez, Club Marítimo ak eskola bat eratu du, eta milaka haur dabiltza, egunen batean euskal nabigatzaile
|
horren
antzeko abenturaren bat egiteko ametsarekin.
|
|
|
17 Golfa izan da, betidanik, getxoztarrenkirolik gustukoenetakoa.
|
Horregatik
sortu zuten Neguriko Real Sociedad de Golf izeneko elkartea 1911n, Javier Aranaren diseinuan oinarrituta.
|
|
|
05 XX. mendearen amaierarantz petrolioak eta gasak gero eta indar handiagoa hartu zuten hirian. Historia
|
horren
berri jasoko duzue alde zaharrean dagoen Kontserben Museoan eta handik urrutixeagoko Petrolioaren Museo berri eta modernoagoan. Gaur egun petrolioa da Stavanger en irabazpide nagusia.
|
|
|
07
|
Horretaz
gain, Stavanger etik joan etorri interesgarria egin daiteke hiria inguratzen duten Ryfylke uharteetara. Natura eta, batez ere, arrantza gustuko dutenentzat paradisua dira uharte hauek.
|
|
|
08 Golkoak babestuta, gune
|
horretan
mikroklima berezia dago. Giro ezin hobea du landareak oparo eta indarrean hazteko.
|
|
|
09 Izokina da garrantzitsuenetakoa eta, espezie
|
hori
hurbilagotik ezagutzeko, izokinaren safariaesaten dioten abenturan parte hartzeko izena eman dugu.
|
|
|
Itsasoko gaietan oinarritzen da gehienbat, jakina, 21.000 kilometro luzeko kostaldea baitu herrialdeak, zenbatu ezin beste fiordoren sartu irten sakonez betea.
|
Horregatik
da Norvegia munduko arrantza herrialdenagusienetakoa.
|
|
|
12 1987tik, gastronomiaren arloko mundu zabaleko profesionalak 2 urterik behin Lyon-en biltzen dira Bocuse dâ?, ordeitzen den lehiaketa egiteko. Sari
|
hori
aukera paregabea da planetako chef gazterik onenak lehia bizi eta batez ere gozagarrian jartzeko.
|
|
|
13 Lehiaketa gastronomiko
|
horretaz
gehiago ikertu baino lehen, Osteroit era hurbilduko gara, hango amuarrain haztegi bat bisitatu eta Norvegian hain ugaria den arrain horri buruz gehiago jakiteko.
|
|
|
13 Lehiaketa gastronomiko horretaz gehiago ikertu baino lehen, Osteroit era hurbilduko gara, hango amuarrain haztegi bat bisitatu eta Norvegian hain ugaria den arrain
|
horri buruz
gehiago jakiteko.
|
|
|
15 Izokin amuarrain mota bat da eta, berezitasunen bat aipatzearren, handiagoa dela esan genuke, gure lurraldean, han Asturiasen, ezagutzen ditugun amuarrainak baino askoz handiagoa. Zaporeari dagokionez, motel samarra da, eta nire asmoa zapore
|
hori
indartzea da. Horregatik ondo jakin behar da gehigarriak aukeratzen, ondo datozkionak erabili behar dira.
|
|
|
Zaporeari dagokionez, motel samarra da, eta nire asmoa zapore hori indartzea da.
|
Horregatik
ondo jakin behar da gehigarriak aukeratzen, ondo datozkionak erabili behar dira.
|
|
|
Amuarrainari piramide itxura eman eta barrua berdura zukuz egindako pure batekin beteko diot. Gero, ondo datozkion hiru goarnizio aukeratuko ditut, zapore moteltxo
|
hori
biziagotzeko.
|
|
|
16 Bueno, Alejandro. Zorte ona izan, segi
|
horren
jator eta jarraitu orain artekoa bezain plater gozoak egiten. Ea zeure jatetxean elkar ikusten dugun hurrengo, Asturiasen.
|
|
|
22 Fiordoen eremuan zentzumenik ezkutuenak suspertzeko bazterrak eta gorputza probatzekotxoko ederrak ditugu. Kontrastez betetako lurraldea da, eta edertasun
|
horretaz
gozatzeko Norway in a nutshell egitaraua aurkeztu nahi dizuegu: Norvegia intxaur oskol batean.
|
|
|
04 Batzuentzat ez da buruera ona izango, baina esan dezagun Norvegiako ohiturak ezagutzen hasteko aukera polita dela azokara joan, izkira fresko batzuk erosi eta kaian eserita jatea edo, zergatik ez, bazterrak oinez ikusi ahala jatea. Beharbada hobe bigarren aukera
|
hori
, hemen hainbat gauza dago ikusteko eta.
|
|
|
Bizkaiko kostaldearen edertasuna begi bistakoa da hondartza, badia, itsas mutur eta labar malkartsuetan; baita mendialde berde eta ibar oparoetan ere. Natur ingurune paregabe
|
horretan
sakabanatuta, hainbat herri daude, arkitektura aberatseko altxorren jabe, bai tradiziozko euskal baserriak, Euskal Herriko landa inguruneko etxebizitza tipikoak, bai estilo kolonialeko eraikineta jauregiak.
|
|
|
10 Kristo eskailera aldapatsuan gora eginez elizako plaza dago tontorrean. Plaza eder eta herritarren bilgune den
|
horretan
daude Andra Mari eliza, udaletxe zaharra eta Santiago arkua, Gaminizko antzinako harresitik geratu den aztarna bakarra.
|
|
|
Itsasotik gertu eta eguraldi gozoa lagun, Bakio toki bikaina da mahatsa ontzeko.
|
Horrekin
konturatuta, ondo ateratzen diote etekina txakolingileek.
|
|
|
19 Txoko gutxi dago Bizkaian Gaztelugatxe bezain ederrik. Parajea ikusgarria da, arkitektura lana nekeza, eta
|
horrez
gainera, misterioa dario. Santiagora bidean kostaldetik zihoazen erromesek geldiunea egiten zuten hemen.
|
|
|
06.45 Eta,
|
hori
gorabehera, martsupialioek bertan irauteko modua aurkitu dute. Hau wombata da, elurra kentzeko makinarena egiten, jatekoa bilatzeko ahaleginean.
|
|
|
17.03 Ugalketa aldiari hasiera emateko arrek deia zabaltzen dute. Baina emeak erdi lotan badaude,
|
hori
ez da nahikoa izango.
|
|
|
39.37
|
Hori
uste du berak, behintzat.
|
|
|
02.12 Zergatik da, baina, Australia hain berezia? ...
|
Horri
erantzuteko denboran atzerantz egin dugu, hau oso bestelako lekua, zuhaitzez betea zen hartaraino.
|
|
|
|
Horretan
ordu batzuk emanda, azkenean suge pozoitsua badoa.
|
|
|
Pozoitsuak ala ez, animaliek oreka ezarri dute, bakoitzak bere tokian. Eta gizakia bera ere ez da gauza
|
hori
aldatzeko.
|
|
2006
|
|
|
Planteatuta zegoen bezala, ezetz esaten genion erreformari, baietz benetako hausturari, haustura demokratikoari. Erregea lehen aldiz zetorren, nolabait juntetxea bedeinkatzera, eta giro politikoa kontuan hartuta,
|
horri
aurre egiteko modua zen. Gizartearen zati baten ordezkaritza bertan zegoela eta horren alde ez geundela esateko.
|
|
|
Erregea lehen aldiz zetorren, nolabait juntetxea bedeinkatzera, eta giro politikoa kontuan hartuta, horri aurre egiteko modua zen. Gizartearen zati baten ordezkaritza bertan zegoela eta
|
horren alde
ez geundela esateko. Hori iruditu zitzaigun erarik onena.
|
|
|
Gizartearen zati baten ordezkaritza bertan zegoela eta horren alde ez geundela esateko.
|
Hori
iruditu zitzaigun erarik onena.
|
|
|
Ezker abertzalearen pultsua zela irudituzitzaidan, eta ausardia eta dotoreziaz egin zion aurre erregeak egoerari. Behin betiko konpontzeko ez, baina egoera
|
horretan
geundenok animatzeko balio izan zuen.
|
|
|
Garapen ekonomikorako ezinbesteko indarra. Eta zalantza politikoaz gain, gertaera
|
horrek
agerian utzi zuen segurtasun falta. Herritar askoren segurtasun eza oso larria zen.
|
|
|
EAJ estatutuaren bidetik joan zen, eta gu beste gauza batzuengatik borrokatzen ginen. Sasoi
|
horretan
pil pilean zegoen KAS alternatiba zeritzona.
|
|
|
1980an 109 hildako izan ziren.
|
Hori
ikaragarria da! Hau da, sasoi hartan gobernu ordezkari nintzela, egun birik behin hildako bat edo gehiago zeuden; hiru, lau guardia zibil...
|
|
|
Bezperan arratsaldean esan zidaten, ezker abertzaleko ordezkaritza, Herri Batasuna ekitaldi
|
horretan
izango zela. Ezker abertzaleak ez zuen erakundeetan parte hartzen; beraz, ez nuen uste erregeari omenaldia egiteko zenik.
|
|
|
Ahateekin batera gosaltzea?
|
Hori
errazegia litzateke, eta ordainsariak, ordea, ez du apartekorik.
|
|
|
Habia tentu handiz prestatzen dute eroso lo egiteko. Gizakion ohea egiteko ohitura dakarkigu
|
horrek
gogora.
|
|
|
...imalientzat, izan ere tresnak ez ezik fruitu lehorra ere esku mendean izan behar duteâ? ¦ Taldean bizi dira eta, txinpantze gazteek, haurtzaroan nahiz nerabezaroan, arreta handiz begiratzen dute helduek egiten dutenaâ? ¦ Horrela bi tresnak nola maneiatu ikasten dute apurka apurkaâ? ¦ Hiru, lau, bost, sei, zazpi urte begira pasa ondoren, hasten dira urrak harriekin apurtzen, bestela ez lukete
|
hori
egiterik lortuko.
|
|
|
Baina joan etorriak alde batera utzita, guk hauxe ikertzen dihardugu: nola pasatzen den belaunaldi batetik bestera trebetasun eta ezagutza
|
hori
.
|
|
|
Bertan sakonuneak ageri dira, eta
|
hori
fruitu lehorrak irekitzeko erabiliak izan diren seinale da. Txinpantzeek fruitu lehorrak gune horietan jartzen zituzten apurtzekoâ? ¦ Baina lanabesaren beste aldea lehendik erabilita zegoela antzeman genuen, eta bertako sakonunearen tamainak adierazten dualde honek lehendik mailu funtzioa bete zuela â? ¦ Horixe egin zuten txinpantzeek â? ¦ alde hau mailu modura erabili zuten.
|
|
|
Analogia izugarria da. Tresna hauek berdin berdinak dira, nahiz bata orain bi milioi urtekoa eta bestea egungo txinpantzeena izanâ? ¦
|
Horrek
esan nahi du, beti ehiztaritzat hartu ditugun gizakiek fruituak ere jaten zituztela.
|
|
|
Milioika urte pasa dira gizakia bi hankatan zutitu zenetik eta hona. Eta denbora
|
horretan
tresnak egiten jardun du, mundua mendean hartzeko.
|
|
|
ET, harrapa ezak
|
hori
!
|
|
|
Aurreko hankak dira armiarmaren lanabesak. Bertako glandulek zeta sortzen dute eta glandularen kanpoaldean dituen ile meheek zeta
|
hori
irun egiten dute.
|
|
|
kontzeptua sortu zuten, tresna hauei adiera lineal eta ebolutiboa emateko. â? ¦ Gaur egun, ideia
|
horretatik
urrundu egin garaâ? ¦ Ez dugu halakorik uste, badakigu, hainbat animalia espeziek, eta euron artean txoriek, mota ezberdinetako lanabesak erabiltzen dituztela, eta asko, oso konplikatuak direla.
|
|
|
Ostruka arrautzak arrakalatzeko erabiltzen ditu harriak. Sai zuria da
|
horretarako
gai den hegazti harrapari bakarra.
|
|
|
Ez genion ezer irakatsi. Jaiotzatik du gaitasun
|
hori
, aske bizi diren gainerako sai zuriek duten moduan.
|
|
|
|
Horrek
honako hausnarketa egin araziko digu: litekeena dela, animaliak berez duten adimenari eta arrazoizko pentsaerari esker direla gaihalako tresnak erabiltzeko.
|
|
|
|
Hori
argitzeko, intsektuen bizimodura itzuliko gara. Intsektuen adimena, garuneko guruin gutxi batzuen pentzudan dago.
|
|
|
Inurriak lan eta jarduera jakinak betetzeko programatuta daude. Denbora luzean zehar jaso eta pilatu dute geneetan
|
horretarako
behar duten informazioa.
|
|
|
|
Hori
dela eta, gorpu jangarri batekin topo egiten dutenean, inurri espezie gehienek gorpua zatitu, inurri katea osatu, eta zatiz zati eramango dute habiara.
|
|
|
|
Horrek
habia babesgabe uztera behartzen du, edonor sartzeko arriskuan. Beraz, kontu handiz ezkutatu behar du zulorako sarrera.
|
|
|
Izan ere, hainbesteko obsesioa dute txukuntzearekin, non ez baita harritzekoa izaten hartz batek jateari utzi, atzapar odolduak garbitu, eta gero berriz jaten jarraitzea. Eta eromen
|
horrek
badu arrazoi on bat: larru nahasi eta zikina isolatzaile kaskarra da.
|
|
|
Lasterketa laburretan gai dira zaldien abiada berean galapan joateko, baina handikote hauek nahiago izaten dute izotzaren eta elurraren gainean lasai ibili, orduko bospasei kilometrora.HOST VO: (01 09 12) Ibilera motel
|
hori
ez da, nolanahi ere, alferkeriarekin nahasi behar.01 09 15 00TAKE 1101 09 16 00HOST VO: Hauek ez dira animalia alferrak.
|
|
|
Gizakiak agian ez du afariaren usaina adituko labean ez badago, eta beste ugaztun batzuek, mazopek adibidez, ez dute usaimenik batere; hartz zuriek, berriz, janariari 24 kilometrora ere usain egin diezaieke, ondoren haren arrastoaren atzetik joateko. Sudur zoragarri
|
hori
oso erosoa da janaria urria denean, edo lagun bila dabiltzanean. Eta babestu ere egiten ditu.01 09 59 00TAKE 1201 10 00 00HOST VO:
|
|
|
Izan ere, ibilaldi luze horien ordaina, gehienetan, haragi freskoa edo hondar gozoak izaten dira. Baina nola egiten dituen hartzak ibilbide ezezagunok...
|
horrek
ere miretsita dauzka ikertzaileak.01 10 40 00TAKE 1301 10 41 00 (HOST VO: Artikoko Oin handia, hurrena Animalien Planetako Hartz zuriaren sekretuak agerian saioan.) HOST VO:
|
|
|
Oin zoletan papilaâ? izeneko koskor txiki batzuk dituzte, lizpaperaren testura ematen dietenak, eta
|
horrek
trakzioa hobetzen du izotz irristakorrean.
|
|
|
ohea. Zientzialariek diotenez, ehizatzea eta energia gordetzea dira animalia honen bizimoduaren oinarriak, eta
|
horretarako
gaueko zortzi orduko loaldi sakonaz gain, ordubeteko lo kuluxkak egiten dituzte noizik behin, bazkalondoko loalditxoa erebarne.
|
|
|
Are gehiago, mozolo ederrak izan daitezke batzuetan.01 03 18 00TAKE 401 03 19 00HOST VO: Eta hartz zuria Artikoko harrapari lehortar bakartia delakoa ereâ? ¦
|
hori
ere ez da egi egia,/ hartzok beste piztia asko bezain taldekoiak izan daitezke ta. / Eta orain artekoa nahasgarri samarra iruditzen bazaizue, entzun ondoko hau:
|
|
|
Eta hain nekezeskuratu dituzten egokitzapenetatik, larrua da gu engainatzeko asmatu duten hoberena.HOST VO: (01 05 38) Oi, larru zoragarri
|
hori
, hain zuria, hain fina. Hain faltsua.HOST VO:
|
|
|
Dena dela, gogor saiatu behar dute, larrua beti distiratsu edukitzeko. Eta
|
hori
ez da errazaâ? ¦HOST VO: (01 06 46)... jaten ari direnean.01 06 51 00TAKE 801 06 52 00HOST VO:
|
|
|
HOST VO: (01 29 06) Baina Azerikomenuan ez badago, beste plater bat bai, badago, ezin sinetsizkoa ia; berehala ikusiko dugu
|
hori
.
|
|
|
Ipar poloko hartzen erasoa hilgarria izaten da ia beti gizakientzat, bai. Baina
|
hori
oso oso gutxitan gertatzen da, probokatu dituztenean edo kumeak mehatxupean daudela iruditzen zaienean bakarrik erasotzen dute. Normalean, Ipar poloko hartzek gizakiekin topo egiten dutenean, tundrarako bereziki diseinaturiko autotxo horietan ibiltzen diren turistekin adibidez, xelebreak gertatzen zaizkie.
|
|
|
Seguruenera, ikusle horietako asko Artikoko erregearekin topo egiteko beldur izango ziren. Baliteke hartz ikaragarri bat ibilgailu bitxi
|
horrekin
borrokan ikustea ere espero izatea. Baina egon.
|
|
|
Zakurrek, ostera, azken 20 urteotan bakarrik 300 gizakitik gora hil dituzte Estatu Batuetan.
|
Horrek
esan nahi du seguruago egon zaitezkeela Artikoan zeure etxeko lorategian baino.
|
|
|
HOST VO: Baina zergatik joan behar du hartz zuri batek
|
horren
urrutira. Baliteke maitasun bila ibiltzea.
|
|
|
Hartz zuriek, izan ere, berezko ipar-orratz bat dute, uso mezularien antzera edo. Baina tresna
|
horren
funtzionamendua misterioa da. Nolanahi dela ere, hartzok gai dira
|
|
|
(01 43 18)... hartz kume batek bizirik irautea? Berehala ikusiko dugu
|
hori
.
|
|
|
|
hori
bakarrik: glaziarretan argi ikusten dira klima aldaketak,
|
|
|
Europaren ipar mendebaldea ere bai.
|
Horren
eraginez,
|
|
|
ehunda berrogeita hamar metro beherago zeuden, eta
|
horri
|
|
|
hogeita hamar urtean, hiru gradu igo da tenperatura. Eta
|
hori
|
|
|
asko da:
|
horrek
esan nahi du hamar gradu igo daitekeela
|
|
|
[ON]
|
Horregatik
daude New York erdian ere bloke
|
|
|
Eta hor aurreko
|
hori
, gailurra hodeiek estaltzen diotena,
|
|
|
[01.16.17] Beringek jarri zien izen
|
hori
: Lau Mendiak?
|
|
|
Ez zuten ikusi beste
|
hori
.
|
|
|
zerua ia beti dago estalia, eta
|
horregatik
sortzen dira
|
|
|
[01.19.30] Bortizkeria
|
horren lekuko
dira Kagamilgo labar
|
|
|
ekologiko
|
hori
hutsik zegoelako aukeratu dute?
|
|
|
hurbil eduki behar dute janaria.
|
Horregatik
behar dute toki
|
|
|
Jakina, oso toki gutxi daude honelakoak, eta
|
horregatik
|
|
|
txiki bat, eta goitik behera amildegia.
|
Horregatik
jartzen
|
|
|
|
Hori
da. Egokitu egin da.
|
|
|
jartzen dute forma
|
horretako
arrautza. Eta, ikusten duzu, milaka
|
|
|
dute Ozeano Barea eta Bering itsasoa.
|
Horren arabera
,
|
|
|
kulturaren eboluzio
|
horretatik
jaio zen aleutiar kultura.
|