|
2000
|
|
|
Hori beste kontu bat da, zeren garai batean Txiki Benegasek esan ohi zuen bezala «si algun dia toman la decision de dejarlo, habra que ver como se viste el muñeco». Kasu honetan, badirudi erabakiaren eszenifikazioa ETAk prozesu politikoaren garapenari lotu diola, eta, beraz, eskema
|
hori
aldatzen ez den neurrian, erakunde armatuaren desagerpena inkognita baten munduan mantenduko da.
|
|
|
Liburuan, XVI. mendean
|
hori
aldatu zela irakurtzen ahal da.
|
|
|
Hori dela eta, ezinezkoa da Espainia edo Euskal Herriko ekoizpenak Britainia Handia, Frantzia, Alemania edo Estatu Batuen pare jartzea. Eta ikusitakoaren arabera, ez dirudi epe erdira jokamolde
|
hori
aldatzeko prest daudenik. 80ko hamarkadaren hasieran, hedabide idatzien ikerketa kazetaritzaren ondorioz edo, telebistan modan jarri baziren ere, kate pribatuen etorrerak joera hori galbidean jarri zuen.
|
|
|
Herriko euskarari guztiz lotuta zegoen sasoian batuan ere kantatzea posible zela erakutsi zuen, eta Bizkaian han hemenka bertso eskolak sortzerakoan batuan hasi ziren umeak kantatzen. Baina ohiturak ohitura, zaila da gero
|
hori
aldatzea: " Final pare bat egon ziren ia inork ez ebana bizkaieraz kantatu".
|
|
|
Hemengo ikuspegitik, ordea, badirudi kultur etxe batean lau zoro frustratu elkartzen direla tailer literarioetan. Ikuspegi
|
hori
aldatzea ona izan daiteke.
|
|
|
" Nobela a la carta": irakurleak erabakitzen du pertsonaia bat hiltzen den edo ez, eta
|
horren arabera
aldatzen da istorioa... Ez bakarrik literaturan.
|
|
|
Zenbat jende saiatu den
|
hori
aldatzen! Betikoa da.
|
|
|
Dena zen administrazioaren proiektuak sortzea. Uste dut azken urteotan politika
|
hori
aldatzen ari dela, besteak beste administrazioak berak sortzen dituen muntaien inertziak dirua gastatzeko oso aparato onak direlako, eta sarri askotan operatibitate zalantzazkoa edo errenak behintzat badirelako. Euskalgintza eta kulturgintza aurrera atera nahi bada, herri honen borondatea da artikulatu behar dena, eta ez administrazioaren borondatea bakarrik.
|
|
|
Eta orain arte hor jarraitu izan du, onespenaren faltaz eta europarron ahalkegarri. Jokaera maltzur
|
hori
aldatu beharrekoa iruditzen zait beranduegi izan baino lehen.
|
|
|
Objektibitatea eskuraezina den zerbait gisa agertzen daazkenik, eta behatzaileak testuinguruan duen eragina kontuan hartzen ez dutenazterketek baliagarritasunik ez dute. Printzipio hau Mekanika Kuantikoarenazterketan jardun zuen fisikariaren izenean, Heisenberg en Ziurgabetasun Printzipioa izenaz da ezagutua, eta Zukav en hitzez esateko, hauxe inplikatzen du: ezin dezakegula zerbait behatu, zerbait
|
hori
aldatu gabe. Objektu behatua aldatugabe, naturak bere bidea nola jarraitzen duen behatzen bazterrean (eraginik izangabe) jardun dezakeen behatzaile independenterik ez dago (Zukav, 1991, or. 123). Teorizazio hauen inguruan sortzen den hausnarketak Bateson enganako itzulerabat eta komunikazioaren teorien berriztatze bat dakar berekin, eta orientaziozientifiko ezberdinetan garatutako jarrera epistemologikoa den Konstruktibismoaren Familia Teoriaren aplikazioa eragiten du.
|
|
|
Barne taldearen plastikotasunaren araberakoa izango da, baita ere, subjektuakkanpoko munduarekiko erakutsitako iragazkortasun edo permeabilitatea; eta, beraz,
|
horren arabera
aldatuko da bere barne mundua.
|
|
|
Gure gurasoen ekitateak gomendatu zigun xedapen
|
hori
aldatzeko premiarik ez dugu ikusi; hala ere, berori arriskutsu bihur dezaketen kari horien aurkako neurriak geureganatu ditugu.
|
|
|
Iraultza barruan, adin nagusitasuna hogeita bat urte horietan jarri zen. Ez dugu
|
hori
aldatu, aldatzeko arrazoi batzuk tartean izan arren. Mende honetan, makina bat arrazoi dira, gazteria arinago hezitzeko; sarriago jazotzen da haurtzarotik atera eta berehalakoan zahartzea.
|
|
2001
|
|
|
Eta hori lortzeko urte osoan estututa bizi zara, eta txikikeria bat gertatzen zaizunean goitik behera erortzen zaizkizu ilusio guztiak.
|
Horretan
aldatzen zaitu, eguneroko bizimodua lasaiago hartzen, lagunekin disfrutatzen, garrantzia duten gauzak ez gerorako uzten... bizimodua beste apaltasun batekin hartzen irakasten dizu, eta hori basamortuak egiten du: basamortuan konturatzen zara txindurria baino txikiagoa zarela, eta zure arazoak ez direla hain handiak.
|
|
|
Su etenak Lizarra Garaziko Akordioari hauspoa eman zion, herriko sektore abertzaleek izugarrizko babesa eman zioten, baina akordioak sorrarazitako ilusioa ETAk zapuztu zuen. ETAk herriaren jabe eta egia bakarraren adierazle gisa agertu nahi du, baina eskema
|
hori
aldatzen ez duen bitartean jai dauka. Herriak ETAri bizkarra eman dio dagoeneko, eta herria bere inguruan dabilen aukera politikoari bizkarra ematen ari zaio gero eta nabarmenago.
|
|
|
Alegia, ETAk ezin du bere aldetiko interpretazioak egin eta errugabe agertu mundu guztiaren aurrean. Beste su eten posible bat gauzatzeko bere jarrera
|
hori
aldatu du guztiz.
|
|
|
Ikuslea ohituta dago pelikula bikoiztuak ikusten eta aztura
|
hori
aldatzea oso zaila da.
|
|
|
Zifra
|
hori
aldatu egiten da leku batetik bestera eta kontsumitu diren gas metro kubikoekin biderkatzen da.
|
|
|
Zer demontre gertatzen zaio? (Tomasi bakezale) Ezin al duzu bilera
|
hori
aldatu?
|
|
|
Ikerketa ekintzaren abiapuntuak, hau da, ideia orokorrak, bi baldintza betebeharko omen lituzke, taxuzko lana egin ahal izateko: alde batetik, erreferentziazko egoerak edo arazoak estu loturik egon behar du ekintzaren alorrarekin, eta, bestetik, egoera
|
hori
aldatu edo hobetzeko saiakeraren beharra ikusi behar da.
|
|
|
Azpimarra dezagun ezen gaur egungo sistemaren bizioa herrialdeen portaerara baino askoz harago doala, nazioarteko transakzioak gauzatuak direneko egiturazko moldera iritsiz. Molde horren neutraltasuna nazioarteko merkataritzaren garapen zuzenerako oinarrizko baldintza da, eta hemen zirriborratuko den erreformak egitura
|
hori
aldatzera jotzen du. Egitura horrek, neutrala izan barik, negatiboki eragiten dio herrialdeen gehiengo handiaren Hegoa kanpo zorraren zerbitzuari, ordainketa bikoitzera bultzatuz; eta horrek ez du inolako justifikaziorik.
|
|
|
Gela honetako pareta guztiak azulejuz ez betetzeko aukera bat altuera jakin bateraino alikatatzea da, eta goiko aldea beste estaldura mota batez estalita uztea. Oro har, aukera hori hautatzen denean, lurzorutik 1,70 metroko altueraraino alikatatzen da, baina
|
hori
aldatu egin daiteke etxeko biztanleen batez besteko altueraren arabera. Azulejuz estali gabeko espazioen estaldura pintura izaten da, eta ez edozein, baizik eta tenperatura eta hezetasun handiak jasateko prestatutako material bereziak.
|
|
|
Elikagai
|
hori
aldatu egin daiteke granjatik mahairako urrats guztietan.
|
|
|
Ontzia Joniar itsasoan barna Greziako hegoalderantz zihoanean, 6 metroko txalupa bat agertu zen. Emigratzaileak nahitaez txalupa
|
horretara
aldatzera behartu zituzten. Malta ondoan zeudela Yiohan itsasontziak txalupa jo eta hondorarazi egin zuen.
|
|
|
ez ote zuen, bada, berak gipuzkerara bihurtu gehiegizko premiarik ez zuen Mendiburu nafar oiartzuarra? Horren aldamenean bekatu arina da, bekatua baldin bada, Mogel osaba ilobak euskalki
|
horretara
aldatzea. Brabanteko Jenobebarena ere euskaratua da eta gorago esan dut, oker ez banabil, nolako harrera ona izan zuen gure artean, oraintsu arte.
|
|
2002
|
|
|
Honela, dagoen informazioa azken ordukoa dela ziurtatzen dugu. Adibidez, kontzerturen bat bertan behera gelditu bada, agenteak informazio
|
hori
aldatu dezake, Agendako erabiltzailea horren jakitun eginez. Memento honetan, 100 kultur eragiletik gora ari da Gure Agenda edukiz betetzen.
|
|
|
Horrez gain, euskararen munduak oro har dituen baldintzen arabera tope bat dago, eta seguruenik, Nafarroako zona euskaldunetan ere egonkortasun bat ageri bada horregatik izango da, euskararen munduaren baldintzen arabera bere topera iritsi delako. Baldintzak izugarri aldatu lukete
|
hori
aldatu ahal izateko.
|
|
|
Hil honetan bertan, 4tik 11 bitartean hain zuzen, makina tresnen nazioarteko feria egin da Chicagon, eta sektoreko arduradunak munduko azoka garrantzizkoen hori noiz iritsiko egon dira. Izan ere, gaur egun, Chicagokoa da Euskal Herriko makina tresnaren sektorean itxaropenaren azoka, zeren, aurreko urte batzuetan salmentetan gora egin ondoren, iaz geroztik murrizten ari zaizkie etengabe, eta, beheranzko joera
|
hori
aldatu ezean, arazo larriak gerta daitezke enpleguaren alorrean. Makina tresnaren sektore garrantzizko horretan, lehendik ere ondo dakite krisia zer den, eta, horrenbestez, larri eta erne dabiltza guztiak.
|
|
|
Dauden aukeretatik ilunena ematea da iragarlearentzako errazena. Horrela, iragarritakoa baino eguraldi hobea egiten badu, inork ez dizu konturik hartuko (zer den eguraldi ona eta zer txarra, ikuspegi
|
hori
aldatu beharra daukagun arren).
|
|
|
Lurraldetasunean aldiz atzera egin dugu, eraketa instituzionalean bide diberjente bat eraman delako. Otano eskandalu famatua gertatu ez balitz, orduan Iruñean zegoen hiruko gobernuarekin, erakundetze diberjente
|
hori
aldatu ahal izango genuen. EAE eta Nafarroaren arteko erakunde amankomunaren aukera zegoen bidean.
|
|
|
ekintza" heroikoak" egiteagatik zigortu zuten alemaniar terroristaren oroimena.
|
Horregatik
aldatuko dio izena Vladimirri, Rita eta Hansen semeari, Leninen gorazarrez aukeratutako izen horrek aita oroitarazten diolako, Rita gaztetan liluratu zuen aita iraultzailea, orain kartzelan dena. Umore beltzak, korrosiboak zeharkatzen du Arrainak ura baino eleberria alderik alde, frustraziorik handienean bizi den protagonista gizagaixo honen patu tragikoa ulertzeko beharrezkoa den umoreak, hain justu.
|
|
|
" Gaur egin zeintikena, ez bijarko itxi". Gixakijok ostera oso osuan esaera
|
ori
aldatzen dogu: " Gaur egin neintike, baña bijar egingo dot".
|
|
|
garapenarekin indartutaatera zen muga, eta neurri handian Euskal Herri kontinentalaren eta penintsularraren arteko komunikazioetarako oztopoa izan zen, bakoitza bere merkaturantzorientatuago egotean.
|
Hori
aldatu egin da estatu espainiarra Europako Batasuneansartu ostean, eta batez ere Europako Barne Merkatuaren sorreraren ondorioz, horrek Europako merkatu bakarra den errealitate berri hori kontuan hartuko duenazpiegitura sarea eskatzen baitu.
|
|
|
Bestalde, Euskal Autonomia Erkidegorako erakundeen eta lurralde historikoen Foru Aldundien arteko eskumenen banaketa 1983ko Lurralde Historikoeiburuzko legean jaso zen. Lege
|
hori
aldatua izan zen 1993an, eta gaur egun indarrean dirau. Artikulu honetan, hala ere, ez ditugu banaketa horren zehaztasunakjasoko.
|
|
|
Nafarroako Unibertsitateak Biokimika, Biologia, Kimika, eta Giza Elikaduraeta Dietetika lizentziaturak eskaintzen ditu. Ikasketa guztiak erdara hutsean dira, eta ez dago egoera
|
hori
aldatuko den itxurarik.
|
|
|
Joera
|
hori
aldatuko den ala ez esatea ez da posible. Orain dela berrogei urte, Herbert Simon-ek gizakiaren mugak aztertzeko deia egin zuen, baina ez ziren askoizan horri erantzun zioten ekonomialariek, eta agian gaur ere ez dira asko izangoReinhard Selten ek eta beste batzuek egindako antzeko deiari erantzungo dietenak.
|
|
|
Ahalegin izugarriak egin eta gero, ateratako informazioaerregistroetan geratzen zela ikusi zuten, argitaratu gabe eta ikerketa historikoanintegratu gabe. Egoera
|
hori
aldatzea izan da beraien helburuetako bat, eta eztabaida teoriko horrek bere emaitzak ekarri ditu, maila ezberdinetan sailka daitezkeenak: a) hirietako estratifikazio prozesuen ezagupena, b) depositu arkeologikoen ebaluazioa eta balorazioa, eta c) hiri batentzat edo hirigune sare zehatz bati dagokionikerketa estrategiaren diseinua3.
|
|
|
«Ez bildur izan, Kiterar maite: aldakaitzak dituzu zuretarren aduak; ikusiko dituzu nik agindu nizkizun Labini uria ta bertako arresiak, eta Enea biotz aundia gora, zeruizarretaraiño jasoko duzu; etzait asmo
|
ori
aldatu. Ta onek (esango dizkizut, ardura orrek ozkatzen dizun ezkero, urruti samarretik artuta, etorkizun dauden gertaera ixillak ere) guda izugarria egingo dizu Itali, n; erri ezigaitzak eskuratuko ditu, lege ta arresiak gizonei ipiñirik, irugarren udaldiak Lati, n agintari ikusi arte, ta errutuldarrak menderatu ondoan iru negu igaro arte.
|
|
|
Plastikozko ontzi birziklatuekin poltsak, hiri altzariak, trafiko seinaleak eta baita garbigailu kaxak ere egin daitezke. Bestalde, latak %100 birzikla daitezke, irekitzeko balio duen xafla barne, eta, hain zuzen, xafla
|
hori
aldatu egin zen, birziklatzen laguntzeko. Papera eta kartoia ere birzikla ditzakegu.
|
|
|
Iaz, ehun mila biztanleko hamaika melanoma kasu diagnostikatu ziren Espainian. José Andrés Moreno Nogueira doktorearen iritziz (Sevillako Virgen del Rocío Ospitaleko Onkologia Medikoko Zerbitzuko kidea), “kopuru
|
hori
aldatu egiten da leku batzuetatik besteetara, eguzkia hartzeko ohituraren arabera”. Hala, aditu horren arabera, “Granadan edo Sevillan, ehun mila biztanleko melanoma kasuak bederatzi inguru dira, eta Nafarroan edo Zaragozan, berriz, lau gutxiago”.
|
|
|
Adituen lana indartu behar dugu”. “Osasuna dena dela uste dugu, ahoa izan ezik, eta
|
hori
aldatu egin behar da”, dio.
|
|
|
Kontsumitzailearen Bulegoetan autoen konponketei buruz jasotako kexetako asko lantegiak aparteko lanak egiteari buruzkoak dira, aurrekontuan jasota ez zeudenak. Hasieran aurreikusi gabeko matxurak aurkitu ez ditugunez, edo itxura txarra zuen aparteko pieza
|
hori
aldatuta gerora arazorik izango ez dugunez, bezeroak itundutakoa baino gehiago ordaindu du. Kasu honetan, erreklamazioaren bidea geratzen da, baina kontuan izan Kontsumitzailearen Arretarako Udal Bulegoan egin beharreko izapideak ondo egin ahal izateko, aurrekontua legearen arabera zehatz mehatz idatzi behar dela.
|
|
|
Urteetan zehar, hondar horiek hondatu egiten dira.
|
Horregatik
aldatu behar dira hodi horiek, eta azkar egin daiteke. PVCzko hodia eta material bereko ukondoak erosi behar dira, hustubidearen ibilbide osorako beharrezkoak direnak.
|
|
|
Ariketa fisikoa eguneko lehen orduetan egitea mundu osoko kirola maite dutenen artean hedatuenetakoa izan da. Baina, beharbada, gizarte ohitura
|
horrek
aldatu egin behar du etorkizun hurbilean. Bruneleko Unibertsitateak Middlesex en (Britainia Handia) egindako ikerketa baten arabera, «British Journal of Sports Medicine» aldizkari ospetsuak argitaratu du, eta goizetan erabiltzen diren atletak gehiago dira hainbat infekzio eta hotzeria jasateko.
|
|
|
Ikerketak zioenez, txanponetako aleazio hori eta zuriek nikel, kobre eta zink kantitate desberdinak dituzte, eta horrek korrosio prozesua bizkortzen du ioi metalikoak aleazio batetik bestera igarotzen direnean, eskuaren traspirazioarekin kontaktuan jartzen direnean. Korrosio prozesu
|
horrek
aldatzen du denborarekin txanponen kolorea. Regling ek zorrotz ukatu zituen azterlanaren baieztapenak, eta esan zuen ohiz kanpoko baldintzetan egin zela, txanponak 48 eta 72 orduz jarraian mantenduz giza azalarekin kontaktuan, inork ez baitu txanponik eskuetan hainbeste denboran.
|
|
|
Arriskua murrizteko, desinfekzioa beharrezkoa da osasun publikoa bermatzeko. Printzipio horien arabera, Espainian, osasun agintariek substantzia bakterizidak aplikatzearen garrantzia onartzen dute, bereziki sodio hipokloritoa, lixiben Osasun Araudi Teknikoa argitaratuz (1983) eta, ondoren, araudi
|
hori
aldatuz (1994). Lixiba izena Espainiari dagokio.
|
|
|
“atun argia” Europako Batasuneko beste estatu batzuetako produktu honen kontserbetarako, baldin eta jatorrizko herrialdean legezko aitorpena badute. Araudi
|
horrek
aldatu egiten du giza kontsumorako arrantzako eta akuikulturako establezimendu eta produktuen araudi tekniko sanitarioa, atun eta hegaluze kontserbak merkaturatzeari buruzko atalean. Orain arte, Espainiak “atun argia” izena “Thunnus albacares” atun espezieko (atun hegats horia edo yellowfin) termikoki esterilizatutako kontserbetarako bakarrik erabiltzen zuen.
|
|
|
Euskara ez da afizionatuen kontua, adituena baizik, espezialistena.
|
Horretan
aldatu dira gauzak eta hori dugu zorra, zorretako bat, Mitxelena zenarekin. Kontua da, ordea, Euskaltzaindia ezin dela bizi funtsezkoa den datu berri hau kontuan izan gabe, oraingo egoera eta orain dela berrogei urtekoa berdintsuak direla pentsatuz.
|
|
|
Unibertsitatea egina dago eta elebitasunaren bidea aukeratu zen. Egoera
|
hori
aldatzea ez da erraza. Orduan euskal unibertsitatea aldarr ikatzen zuten asko EHUko irakasle dira egun, eskolak euskaraz ematen dituzte, tesinak eta tesiak euskaraz zuzentzen dituzte...
|
|
2003
|
|
|
Errespetagarria izan zitekeen hori, baina alferrikakoa izan da. Besteak indarra du eskutik, eta
|
hori
aldatu ezean jai dago. Gaiak aktualitate handia du, bistan da, Ibarretxeren plana ere fikzio horren gainean oinarritzen da; baina nola egin berdintasunezkoen arteko ituna, Espainiako Konstituzioak argi uzten duenean batek soberania duela eta besteak ez?
|
|
|
Baina gero, proposamen zehatzagoak egiten direnean, EAEko hiru herrialdeei zuzenduak dira soilik. Nafarroan eta Iparraldean beste indar korrelazio bat dagoela esaten da eta
|
hori
aldatuz gero, ikusiko dela zein bide hartu daitekeen. Ni bezalako nafar abertzale batentzat ikuspegi hori mingarria da.
|
|
|
Berdinen artekoa al litzateke?
|
Horrek
aldatuko al luke marko politikoa. Beste aldea prest al dago horretarako?
|
|
|
Askotan gainera, zuek ekipoa muntatu, afaltzera joan, eta gu adi adi egoten ginen oholtza hutsera, gitarrari begira!
|
Hori
aldatu den gauza bat da, baina horren aurrean zer egingo dugu bada. Gainera musika munduan gu gara agian jendearen joera horien esklabu garenak.
|
|
|
L.M. ZULAIKA.
|
Hori
aldatzea oso zaila da. Izan ere, batetik gurasoak interesa azaltzea haurrentzat motibagarria da, baina bestalde gehiegizko presio hori kaltegarria da.
|
|
|
Kultura politikoa falta dela eta, Frantzia arazoa da Europaren eraikuntzan, eta frantsesei egia esan behar zaie eta inork ez die egia esaten. Frantziak kultura politiko
|
hori
aldatzeko diskurtso sendo bat gauzatu behar du.
|
|
|
Frantses logikak horrela funtzionatzen du, Frantziak jendearen mentalitate aldaketa behar du ordea, eta horretan ezintasun ikaragarria dauka. Europako Parlamentuan behin baino gehiagotan sentitzen dut logika nagusi
|
hori
aldatu beharra, haatik, eskuin nahiz ezker frantsesak ikasgelako azken ikasleak bezala sentitzen dira, ezin atzemanik Europa eskatzen eta lantzen ari den logika.
|
|
|
Frantziako Eliza, Estatu Nazioaren menpe ezartzen zuen legeria berriak.
|
Horren arabera
aldatzen ziren parrokien eta elizbarrutien mugak, barreiatzen komentuak, hauteskundez hautatzen erretore eta apezpikuak. Grégoire apeza izan zen lege berriari zin egin zion lehena.
|
|
|
Hasiera batean norberak bere bidea eta estilo artistikoa bilatzen zuen, besteen gaineko lehentasuna eskuratu nahian. Oraingoan berriz, ikuspegi
|
hori
aldatuta bide amankomun baterako lan egingo zuten (hor komunismoaren ideia ikus daiteke). Horrela herriarentzat lan egiten hasiko ziren benetako paper aktiboa hartuz, artea iraultzaren zerbitzura jarriz eta helburu bezala iraultzaren goraipamena zehaztuz.
|
|
|
180 milioi euro. Gure ustez, egoera
|
hori
aldatu beharra dago, erantzukizun mugagabea ezarriz, horrela, gauzakasko hobetuko lirateke. Esate baterako, Erikaren kasuan, kostu guztiak mila milioieurokoak izan ziren eta kostu horiek barne ez da kontuan hartzen boluntarioenlana.
|
|
|
Horren ondorioz, barne merkatuaasetzen zenean nazioartera jotzerakoan alde handia zegoenez barneko eta kanpokoprezio horien artean, barneko merkatua hobesten zen. Joera
|
hori
aldatzeko eta Iparraldean etengabe hazten ari zen produkzio ahalmenari irteera emateko asmoz, beren ekoizpena esportatzen zuten nekazariei diruz laguntzea erabaki zen eta barnekoprezioak zekarren maila bermatzen zen. Jokabide horiek hasiera hasieratik GATThitzarmenetik salbuetsi eta onartu ziren, eta horretarako jartzen zitzaien muga bakarra laguntza horiei esker lortutako merkatuaren zatia arrazoizkoa izatea zen.
|
|
|
Bestalde ere, litekeena da Europako han hemengo euri ereduak aldatzekobidean izatea, eskualde batzuetan behintzat, orain arteko euriak ekialdetik nagusianetorri izan badira ere, kasu baterako, mendebaletik etortzera aldatzeko bidean.Norabide aldatze honek garrantzi handia hartzen du uholdeei begira, ibai arro zabalbaten barruan azpiarro handiak izan daitezkeelako, erliebez eta kokapenez desberdinak, eta, hortaz, euriak norabidez aldatzeak areagotu egin dezake azpiarro batzuen uholde arriskua eta moteldu beste azpiarroena. Gainera, igarri edo egindaitezkeen era
|
horretako
aldatzeak oso urte serie gutxiko eurietan oinarritu dira, eta, beraz, betiko zalantza datorkigu burura: epe luzeko berezko klima aldaketarenberezko ondorio ala epe motzeko klima aldaketa antropikoaren ondorio, zer diraeuri eredu horien aldatzeak?
|
|
|
Iberikoaren haragia gantz azido poliasegabeetan ere aberatsa da, hau da, gantzaren %15 Hori dela eta, haragi horretan gantz azido aseak (bihotzarentzat kaltegarriak direnak) beste haragi batzuekiko ehuneko txikiagoak dira.Hala ere, arraza zuriko txerrietan, gantz proportzioa insaturatuaren mesedetan (bihotzarentzat ona) alderantzikatu daiteke, artoarekin edo sojarekin elikatzen badira, gantz mota horretan aberatsak diren elikagaiak baitira. Mantenugaien kontzentratua Gantz eduki handiagoa edo txikiagoa izateaz gain, txerri haragiak 100 gramoko du, kalitateko 18 g proteina inguru, eta kopuru
|
hori
aldatu egiten da espeziearen, adinaren eta haragiaren kanalaren arabera. Txolina (letxoia), ur gehiago atxikitzen duenez, haragia samurra eta mamitsua da, baina ez da hain aberatsa elikagaietan, txerri helduarekin alderatuta.
|
|
|
Gaur egungo legediak ezartzen duenez, gehienez ere 400 mg/ l ziklamato har daitezke ur oinarriko edari aromatizatuetarako. Zuzenketa
|
hori
aldatzeko proposamena egin du Legebiltzarrak, “elikadura berezirako okindegi meheko produktuak” kategoriarekin batera. Alde horretatik, Euroganberak eskatzen du izen horren ordez honako hau jartzeko:
|
|
|
gizakien eta animalien osasunean duten eragina eta ingurumen ondorioak”. Bioteknologiaren arazoetako bat, FAOren arabera, genoma argitzeko gaitasuna da, organismo jakin baten geneak behatzeko eta informazio hori organismo
|
hori
aldatzeko, baita eboluzioaren eskalan oso urrun dagoen beste organismo batetik geneak transferitzeko ere. Ingeniaritza genetikoari esker, gaixotasun jakin batekiko erresistentea den gene bat sar daiteke, eta, hala, genetikoki eraldatutako organismo bat (GEO) sor daiteke.
|
|
|
Endesaren kasua da —dio—, Carboneraseko zentrala (Almeria) Europako handiena bihurtu nahi baitu, antzeko beste proiektu batzuen artean. Greenpeacek gogorarazi du joera
|
hori
aldatzen ez bada ezinezkoa izango dela emisio poluitzaileak mugatzeari buruzko Kyotoko Protokoloa betetzea. Espainia dagoeneko 20 puntu gorago dago nazioarteko hitzarmenak ezarritako kotatik; izan ere, 1990eko co2 aren eta berotegi efektuko beste gas batzuen isurketekiko %15eko igoera baimentzen zion.
|
|
|
Deshidratatu ez zedin, egarri izan baino lehen edatea gomendatu zuen aditu horrek, “gorputzak %60ko ura duenez eta %2 eta %3 bitartean ur hori galduz gero, deshidratazioa dago”. Haren iritziz, egunean bi litro likido edan behar dira gorputzak behar duen ura ez galtzeko, nahiz eta kopuru
|
hori
aldatu egin daitekeen gorputzaren baldintzen, jarduera fisikoaren eta ingurumenaren arabera. Izerditzea termorregulaziorako giza gorputzaren mekanismo naturala den arren, kontrola daiteke aldaketa emozional baten (nerbioak, disgustuak, arrisku egoerak), elikagai jakin batzuen (azidoak, minak) eta hormona desoreken edo gaixotasunen ondorioz gertatzen denean.
|
|
|
SENASAk berretsi du 2003ko abenduaren 1etik aurrera esportaziorako ezti danborrek, zuzenean edo bitartekarien bidez, hitzarmena sinatu duten probintzietako Nekazaritza eta Abeltzaintza Ministerioak edo organismoek inskribatutako, erregistratutako edo gaitutako erauzketa aretoetatik etorri dutela, eta zenbaki hori Espainiako Hegaztien Identifikaziorako Sistemaren ordezkapenean sartu. Erabaki
|
horrek
aldatu egiten ditu 186/ 2003 Ebazpenak zehaztutako inskripzio epeak, 2004ko abuztura arte luzatzen baitziren, eta osasun erakundeak eztiaren jatorria identifikatzeko hartutako neurrien artean sartzen da, miel argentinarretan debekatuta dauden albaitaritza erabilerako sendagaien hondakinak kanpoko merkatuetan agertzearen ondorioz. Ildo horretatik, SENASAk erlauntzen produktuak kaltegabeak izan daitezen eskatu die hegazti ekoizleei, hondakin kimikoekin kutsa ez ditzaten.
|
|
|
gelan, zeru altuaren mailan, lanpara gisa erabiltzen den tresna da, eta gela kanpotik “ekarritako” argi naturalarekin argiztatzen du. Argia norabide guztietan modu uniformean igortzeko sistema optikoa du, ez bakarrik beherantz, arruntak bezala, eta domoak eguzki izpiak jasotzen dituen angeluek ez dute
|
hori
aldatzen. Zenbat argi ematen dute?
|
|
|
Aretoa baimentzeko tramitea hastearekin, denboraldi honetan merkaturatzeko zenbaki bat lortuko da. Erabaki
|
horrek
aldatu egiten ditu 186/ 2003 Ebazpenak zehaztutako inskripzio epeak, 2004ko abuztura arte luzatzen baitziren, eta osasun erakundeak hartutako neurrien artean sartzen da eztiaren jatorria modu sinesgarrian identifikatzeko, joan den abuztuan Argentinako mieletan kanpoko merkatuetan debekatuta dauden albaitaritzako sendagaien hondakinak agertu zirelako. SENASAk, gainera, analisi metodologia berri bat aztertzeko asmoa du, emaitzak egungo sistemak baino azkarrago lortzeko.
|
|
|
Jainkoaren lege bakarra, mugiezinezko zutabea. Eta zenbaitek lege
|
hori
aldatu nahi...! Eta horretarako zera diote, denbora berriek interpretazio berri baten beharra dutela...
|
|
|
Euskaldunak alde horretarik betidanik argiak izanak ziren. Eta ez zuen Eusko Armadak egoera
|
hori
aldatuko.
|
|
|
aitortzan ezarritako penitentziaren barkamen oso edo ez osoak dira, pena hori beste ekintza elizkoi errazago batez ordezkatzen dutenak. Baina hurrengo mendeetan, eta batez ere Trentoko Kontzilioaren ondoren, erabilera
|
hori
aldatu egin zen. Izan ere, induljentzien auzia izan zen Luteroren errebolta hasi zuena; haren kontrako jarreraren aurrean, Eliza katolikoak atxiki egin zituen; zentzua aldatuz, hori bai:
|
|
|
euskaldunek oso konfiantza txikia dugu euskarazko prentsan.
|
Hori
aldatzen ari da, baina horrela izan da, oro har. Euskaldunarentzat euskarazko prentsa  kalitatez bigarren mailakoa izan da.
|
|
|
Baina ikusirik ez dagoela kulturaren edo kultur prozesuaren esanahiaren ulermena bideratzerik indarrean dauden kontzeptuak argitugabe, gogoeta honek kontzeptuzko elementuak ekarri nahi ditu kultur prozesuaren ulermenean sakontzeko, hori nahitaezkoa baita kultur proposamen egokiak egin eta, oro har, gizadiaren egoera, naturaren egoera eta norbanakoaren egoera hobetzeko, gizatasunaren balio guztiak barne harturik (hau da, Europako kulturak beti aintzat hartu izan dituen balioak. Nire ustez, ez baita
|
hori
aldatzeko beharrik), balioak ez baitira errespetatzen ari, eta ez daude gizon emakume guztien eskura. Helburu hori lortzeko asmoz, ezagutzaren modus operandi a gehiago interesatzen zaigu —horixe baita giza nortasuna edo izaera azaltzen duen giltzarria—, opus operatum a baino, hau da, ezagutza edo jakintza guztien gauzapen kulturala baino.
|
|
2004
|
|
|
Ikusiko dugu horrek zer ekartzen duen. Azkeneko txanda aldaketan grebalariek esan zuten orain arte ez zela justizia administrazioa euskalduntzeko hitzik inon entzuten, baina urte hauetan
|
hori
aldatu dela. Hori garaipen handia da guretzat.
|
|
|
Batasuna legez kanpo geratu ondoren, Eusko Legebiltzarra SA taldearen azken gotorlekua bihurtu dela esan ohi da. Azken hauteskundeen ostean egoera
|
hori
aldatu ote daitekeen aipatu diogu Joseba Alvarezi: «Kontrakoa frogatzen ez den artean egoera ez da aldatu.
|
|
|
Lege hau PPk eta PSOEk bultzatu zuten. PSOEk lege
|
hori
aldatzeko aukerak dauzka orain. Lege horren alde zeuden indar koerlazioak mantentzen ote diren ikusi da.
|
|
|
Ez gara egoera finko batean, ez gara egoera definitibo batean. Gure esku dago
|
hori
aldatzea, erreferentzia batuak bilatzea eta gauzatzea muga gainditzeko.
|
|
|
Eta nahi izanez gero... ausardia pixka bat eskatuko nieke horren kudeatzaileei. Legalki injustizia praktikatzen denean, Justizia Lege
|
hori
aldatuta bakarrik berrezar daiteke. Sistemari konfiantza egitea injustizia egoerari eustea da.
|
|
|
Martxoaren 14an PP gobernutik kanpo geratu zen eta IU erabat txikituta. Baina
|
hori
aldatuko da.
|
|
|
Unibertsitarioek, 100.000 inguru Euskal Herrian, trenaren beharra dugu, aldiz oraintxe dugun garraio sistemarekin oso gutxi dira trenaren bitartez, garraiobide ekologikoenez eta sozialki errentagarrienez hain zuzen, eskola eta fakultatera abiatzen direnak. Autobusaz aparte, automobila da nagusi euskal unibertsitarioen erabileran, gizarteko beste alorretan bezala eta Y grekoak ez du panorama
|
hori
aldatzeko betarik ematen.
|
|
|
" Lehen, gaitz psikologikoak ez ziren inoiz oinarrizko medikuntza kontsultatetan aztertzen", dio Gonzalo Gomez de Iturriagak," zuzenean bidaltzen genituen espezialistengana. Baina gaur egun
|
hori
aldatu egin da. Familia medikuon lanaren zati bat »ez naiz gauza portzentaje zehatza emateko, baina handia da» psikiatriari dagokio.
|
|
|
Datu garrantzitsu bat: autonomo gisa alta ematean ez badu aldi baterako ezintasuna estaltzen, hiru urtean du
|
hori
aldatu.
|
|
|
Energia hori guztia, batez beste, honela banatzen da: %21 koipe, %13 proteina eta %0, 4 karbohidrato, azken
|
hori
aldatu egiten da gehitutako almidoiaren arabera.
|
|
|
Urdekiak, batez beste eta 100 gramoko, 18 20 gramo proteina dauka, kopuru
|
hori
aldatu egiten bada ere, espezieen (urde zuria izan edo iberikoa izan, bigarren hau gantzatsuagoa baita), adinaren eta pieza edo atalaren arabera.
|
|
|
3 Egitate eztabaidagarrien ondorioak aurkeztu ondoren, alderdi bakoitzak txostena egin dezake, bere uzien oinarri diren argudio juridikoei buruz, eta uziok ezin dira une
|
horretan
aldatu.
|
|
|
Lekukoek banan banan eta hurrenez hurren egingo dute adierazpena, proposamenen hurrenkerari jarraituz, auzitegiak
|
hori
aldatzeko ziorik aurkitu ezean.
|
|
|
Elikadurarekin, ariketa fisikoa da maskota osasuntsu bat izateko bigarren pausoa. Ikerketaren arabera, jabeen %30ek baino ez ditu behar adina entrenatzen txakurrak; beraz, ohitura
|
hori
aldatzea funtsezkoa da. Baina neurriz, bat bateko aldaketarik gabe.
|
|
|
Scheffler botanikari alemanak XVIII. mendean aurkitu zuen. Hostoak luzangak edo palmatuak izan daitezke, konposatuak, eta, normalean, bosteko taldetan egoten dira, nahiz eta
|
hori
aldatu egiten den 150 espezieetatik zeinen arabera. Loreei dagokienez, esan daiteke hutsalak direla.
|
|
|
Intermon en arabera, gaur egungo globalizazio ekonomikoaren testuinguruan, jantzigintzaren sektoreko lehiakortasuna handitzeak “milioika langile” lan prekarietatea eragiten du ekoizpen katearen amaieran, ‘azkarragoa, merkeagoa eta malguagoa’ printzipioetan oinarritutako ereduan harrapatuta. GKEak azken asteetan ehungintzari buruz argitaratutako hainbat txostenetan adierazi duenez, sektoreko konpainia nagusiek “aurrerapen handiak” lor ditzakete ekoizpen eredu
|
hori
aldatzeko eta erantzukizun sozial korporatiboan eta etikan oinarritutako kudeaketa ezartzeko. Horretarako, Javier Carbonell Mangoko Erantzukizun Sozial Korporatiboko zuzendariak eta Ignacio Sierra Cortefieleko Erantzukizun Sozial Korporatiboko Batzordeko bozeramaileak mahaia partekatuko dute astelehenean Hondurasko maquilen, Marokoko langileentzako arreta zentroen edo Bangladesheko bidezko merkataritzako kooperatiben ordezkariekin.
|
|
|
Halaber, beharrezkotzat jotzen du energia iturri berriztagarrietatik sortutako elektrizitatea sustatzeari buruzko Europar Batasuneko zuzentaraua Estatuko legeriara ekartzea, eta ahalik eta lasterren egin dadin eskatzen du. Haren iritziz, zuzentarau
|
hori
aldatzen ez den bitartean eta, beraz, Espainiako “energia berdearen” jatorri bermeei buruzko berariazko araudirik ez dagoen bitartean, energiaren jatorri “berdea” (berriztagarria) bermatzen duten ziurtagiriei buruzko negozio juridikoen baliozkotasuna ala ez aztertu da, Espainiako ordenamendu juridikoan xedatutakoa eta kontsumitzaileen eta enpresen borondatearen autonomia askea... Kontsumitzaileari iruzur egitea Irizpide horretatik abiatuta, CNEk, Iberdrolaren kanpainan, kontsumitzailea engainatzera eraman lezakeen informazioa atzematen du, energiaren jatorriari, konpainiak bezeroekiko dituen betebeharrei eta hornidura puntura iristen den energiari dagokienez.
|
|
|
jatorri tropikaleko edo subtropikaleko produktuen ohiko kaltea, biltegiratzean gertatzen dena, tenperatura kritikotik beherako tenperaturetan. Tenperatura
|
hori
aldatu egiten da fruitu bakoitzaren arabera, eta izozteak eragindako arazoetatik desberdina da. Ananari dagokionez, hotzak eragindako lesioekiko sentikortasun hori handitu egiten da heltze prozesua aurreratuagoa den heinean, eta, horrekin batera, barne geldialdiak, pH-a eta azido askorbikoaren edukia murrizten dira.
|
|
|
Hala ere, ez da ahaztu behar ura behar adina edatearen garrantzia. Oro har, udan egunean bi litro likido hartzea komeni da, baina kantitate
|
hori
aldatu egin daiteke, egiten den ariketaren, pertsona bakoitzaren egoera fisikoaren eta giro tenperaturaren arabera. Arreta berezia jarri behar zaie haurrei eta zaharrei, beroekiko sentikorragoak baitira.
|
|
|
Haurtzaroan esnea, arrautza, arraina, lekaleak eta fruitu lehorrak dira tartean dauden elikagaiak. Helduaroan, profil
|
hori
aldatu egiten da, eta, beraz, oso gutxitan mantentzen da esnearekiko alergia, eta maizago, baina baita gutxi ere, arrautzarekiko sentsibilizazioa. Hala ere, gero eta garrantzitsuagoak dira fruitu lehorrekiko, itsaskiekiko, fruta freskoekiko eta espezia batzuekiko alergiak.
|
|
|
Kontua da orain arte merkatuak erabakitzen zuela animalien ongizatea nahi zuen ala ez.
|
Hori
aldatu egin da, Europako lege batek eskatuko du. Badago aurreko esperientziarik?
|
|
|
Joerari kasurik egiten ez bazaio, kutsatze berrien erdiak emakumeek hartuko dituzte, ohartarazi zuten. Hiesari buruzko Plan Nazionaleko idazkari nagusiak, Lourdes Chamorrok, esan zuen, metatutako datuek epidemiak batez ere gizonei eragin diela adierazten duten arren, eredu
|
hori
aldatzen ari dela, transmisio heterosexualak gero eta pisu handiagoa duelako. Droga injektagarriak erabiltzeagatik birusak uzkurtu zituenen kopurua baino handiagoa da kutsatzeko modu hori.
|
|
|
Islamiar Batzarreko Halal Kalitatearen Institutuak salatu duenez, Espainian nahiz Europar Batasunean lege araudirik ez egoteak, eta kontsumo eskari gero eta handiagoari erantzuteko beharrak —35 milioi kontsumitzaile baino gehiago Europa osoan—, mesfidantza ezaugarri musulmanen eta imameen bidez egindako ziurtapen kopuru handi baten ugaltzea ekarri du, eta hori, agian, ez da konfiantza iturri izan. Egoera
|
horretara
aldatzeko atea 1992ko azaroan izan zen, «Estatuaren eta Espainiako Batzorde Islamikoaren arteko Lankidetza Akordioa» onartu zenean; horren bidez, Lege islamikoaren alderdi espirituala eta berariazko berezitasunak onartzen dira, lege islamiarraren arabera egindako elikagaiak «halal» izenarekin bereizteko balio dutenak. Legeak ate irekia uzten zion Espainiako Batzorde Islamikoari «halal»aren erabilera egokia babesteko, baina Jabetza Industrialaren Zuzenbidearen esparruan, dagokion marka eskatu eta erregistratu ondoren.
|
|
|
Uztailean, zehazki, okupazioa %6 jaitsi zen. Horren arrazoia Espainiako denboraldiko “urtarokotasuna” da, eta
|
hori
aldatzen saiatu behar da: “Sektorearen erronketako bat da hain urtaroak ez izatea, baizik eta denboraldi turistiko luzeagoak izatea”.
|
|
|
Baina birusa berriro sartzen da.
|
Horregatik
aldatu da estrategia. Aurreneurrizko txertaketa, zehazten duenez, «hegaztiak gogorrago egiteko eta inguruan gorozkien bidez barreiatzen diren birusen kopurua murrizteko» modu bat da.
|
|
|
Konposatu gehienentzat bai. REACHekin
|
hori
aldatu egiten da, probaren karga alderantzikatu egiten da. Horrela, konposatuak aztertzeko kostuak industriara eramaten dira, eta horregatik ari da hainbeste presio egiten REACHen aurka.
|