|
2000
|
|
|
Golfa, hondartza eta surfarengatik dugu ezaguna Zarautz. Baina
|
horren
atzean, bizi kalitate eta herri giro aparta izan ditu betidanik, nahiz eta etengabe hazten ari den. Bertaratzen den edonork, ume, gazte, heldu eta adinekoen artean euskara hitz eta pitz entzungo du, bizitza erabat euskaraz egitea posible dela ikusiz.
|
|
|
Errepasoa egiterakoan poesia, kantuak, bertsoak, xikitoak, prosa, aldizkariak eta esaera zaharrak bereizi ditu egileak. Poemen atala Etxeparek zabaltzen du eta
|
horren
atzetik Oihenarten hainbat ale dator. Samaniego, Gamiz, Mirande eta Lete datoz ondoren.
|
|
|
Halere ez daukagu nahikoa ezagupena errateko hitz horrek adierazi nahi duena. Ba hitz
|
horren
atzean aurkitzen dugu sistema oso bat, ekonomikoa, soziala, kulturala eta komunikatiboa.
|
|
|
Alternatiba hau burutzeko bitartekorik ez duzuenok, ibaian gora egin duzuen zati
|
hori
atzerantz errepikatu behar duzue eta lehen aipatu dugun Palado baserrien sarreratik hurbil dagoen bidetik gora abiatu behar duzue. Bide honetatik, gizakiak landatutako eukaliptoak eta pinuak, berez sortuak diren haritzak, lizarrak, gaztainondoak, astigarrak... nahastuak azaltzen dituen baso zoragarrian barrena, poliki poliki altuera hartzen joango zarete.
|
|
|
PP, PSOE, UPN, PSN, RPR, UDF eta abarrentzat demokraten arteko batasuna deitzen duten
|
horren
atzean helburu bakarra dago: Espainia eta Frantziaren batasunaren defentsa, balore eta eskubide demokratikoen gainetik, eta errepresioa eta sufrimenduaren eskutik.
|
|
|
Zer zegoen metafora esanguratsu
|
horren
atzean. Bada, euskara batuaren osaketa, noski.
|
|
|
Alde batetik ongi ulertu behar da testua, eta horrek esan nahi du ez bakarrik hitzak ulertzea, baizik eta baita" background" a ere. Alegia,
|
horren
atzetik hizkuntzak eta kulturak duen karga guztia, ageriaren atzetik dagoen karga kultural eta erreferentziazkoa jasotzea. Zenbat eta hobeki menperatu hizkuntzak, eta zenbat eta kultura handiagoa eduki, errazago izango duzu.
|
|
|
Argiako komentariogileak(" Marinel zaharrak", Argia II, 6 or.) ere liburu honen eta aurreko poema liburuaren artean dagoen alde handia azpimarratu zuen, kartzelan bizi izandako esperientzia jotzen zuen horren kausatzat: "... olerkiak egitearen iraunkortasun
|
horren
atzean beste egia hau agertzen zaigu nabarmen: bizitza eta poesia ez direla lehengo berberak izango, kartzela, tortura, zapalketa ezagutu eta gero.
|
|
|
Gorakada
|
horren
atzetik, kanal bietan Informazio saioek duten lekua eta, ETBlenkasuan, Kirol erretransmisioak eta Magazinak daude.
|
|
|
Familia egitura ere eraldatuz doa, batez ere gizarteko sektore txiroenetan, babes eta biziraupen mekanismo nagusia familia delako.
|
Horrek
atzera botatzen duemakumearen emantzipazio prozesua, berriz ere etxeko lanera itzularazten baitu.
|
|
|
terminoak lasaiasko erabiltzea? Joera
|
horren
atzean interes ezberdinak izan daitezke. Guk, alabaina, gure artean arruntak diren eta begi bistakoak diren bi jarrerei buruzko hausnarketaegin nahi dugu, tartean jarrera eta sentimen nahasketa ugari izan daitezkeela aitortuarren:
|
|
|
Ile motots beltzek (Guinnessaren edo farolik gabeko gauaren parekoa, horren beltza da Rocíoren ilea) jauzi bat egin dute nigana handik goitik begiratu didanean, eta begi irribarretsuz eraso dit. Egia esateko, arin ulertu dut begirada
|
horren
atzean itaunen bat zegoela, begi horiek gupidarik gabe ari baitzitzaizkidan galderaz fusilatzen. Filmetan, noski, protagonistak (hau da, nik neuk) besterik gabe erantzuten dio galdetzaile isilari, aukerarik eman gabe eta ustezko galderei erantzunez.
|
|
|
Azken aldiz Seat zaharra estarterraren bidez jarriko dut martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea errespetatuko dut (ekintza sinboliko soil bat izan daiteke), bariantea gero, eta hain txarto peraltatutako bihurgune
|
horren
atzetik osaba Pedroren baserria ikustera ez naiz iritsiko. Seguru naiz, halere, gaur ez dela ardirik egongo larrean.
|
|
|
Gertatu zen herriko bi mutil ingelesa ikasteko akademia batean sartu zirela, euretako bat gainera oso guapoa. Eta nola gertatzen den gasolina arrasto bat erretzean, halaxe izan zen herriko neska gehienekin ere, mutil
|
horren
atzetik hasi ginela denok. Mutil hori Jabi zen.
|
|
|
Nahiago nuke! Itxura integro eta dotore
|
horren
atzean gizagaixo bat ezkutatzen da, lar sofritzen duen gizonkilo bat.
|
|
|
Eta, egia esatera, Teresa da hori esaten didana. Berak unean uneko abenturei" amodio souvenir ak" deitzen die, baina nik badakit horrela ibiltzea erabakiko banu,
|
horren
atzean ere Dabid bera egongo litzatekeela, bere ausentzian presenteegi, eta baliz  ko erabaki hori neurez ez, baina mendekuz hartuko nukeela.
|
|
|
Ez dut ukatuko ezusteko erabaki
|
horren
atzetik nire ausardia nabarmendu nahi nuela Dabiden aurrean eta, ez dut ukatuko, halaber, hain bat bateko erabakia hartu izanak urduritasuna sortarazten zidala. Baina argi neukan bera jokoz kanpo harrapatu nahi nuela.
|
|
|
Esate baterako, guk aurrehistoriako artelantzat dauzkagun leize zuloetako marrazkien kasuan, biharamuneko ehizan zortea edo abilezia lagun izan zitezen balio zuen animalien figurak paretean marrazteak. Baina artearen balio instrumental
|
hori
atzean gelditu eta artelana berezko balioa hartuz joan bada ere —gaur egungo ia balio absolutua iritsi arte—, artearen instrumentalizazioak gero eta indar gehiago hartu du, indar ideologiko handiagoa, zehazki esateko. Gaur, artea ez da artea bakarrik, ideologiak taxutu eta molda ditzakeen instrumentua ere bada.
|
|
|
Zaitegiren Euskal Herrira itzultzeko erabakia, nolabait, garai berrien iragarpen bezala ere azter daiteke. Erabaki
|
horren
atzean justifikazio pertsonalak izan arren —Zaitegiren ama bakarrik bizi zen Arrasaten eta honi laguntzeko gogoa azaldu zuen idazleak—, egoera politikoaren aldaketa txiki batzuen inpresioa ere sor zitekeen, zabaltze eskas batena. Hori ikusirik, Zaitegik bultzada berri bat eman nahi izan zion bere proiektuari, berez irakurlego potentzial nagusia aurkitzen zen ingurura hurbilduz.
|
|
|
Kronika egunkaria. Herri aldizkari bat ateratzeak duen kostu antzekoarekin, herrian egunkariekin batera kioskoetan banatzen den A3 orri bat da, eta bertako euskara elkartea, Dobera, dago
|
horren
atzean. Inguruko bi bertsolarik dihardute oraingoz kazetari lanetan, Unai Agirrek eta Jexux Mari Irazuk.
|
|
|
Baina ez zuen zehaztu zenbat ziren. Nahasmen hau tresneria argi bat ez erabiltzeagatik gertatu zitzaion Machi, tresneria logikoa adibidez, Carnapek XX. mendean egingo zuen bezala11 Dena den, egoera korapilotsu
|
horren
atzean, kategoriak batez ere koloreak, soinuak, beroa, presioa, espazio eta denbora subjektiboak, sentimendu afektiboak, nahiespenak eta, beharbada, memoriaren irudiak zirela ikuska daiteke12 Identifika ditzakegu, hortaz, modu batean edo bestean, Machen elementuak, ondoren kategorizazio bat eratzeko, azkenik esperientzia eta zientziaren objektuak lor ditzagun. Garapen hau guztiz garrantzitsua zen Machentzat, berarentzat zientzia esperimentalak ez zirelako oinarrizko elementuez arduratu behar, beraien arteko erlazio eta funtzioez baizik.
|
|
2001
|
|
|
Tertanga herritxoa sigi saga zeharkatuko dugu segitzea debekatzen digun seinalea aurkitu arte (ezkerrean bi garaje marroixka ditugu). Seinale
|
horren
atzean hain zuzen, Tertangako arroila ikusgarrian barneratuko gaituen bidexka hasten da.
|
|
|
Joseba Egibarrek erantzun izan digu batez ere," ez dago ezer PSOErekin"; eta guk beti esan diogu," ez dago ezer ez EAJk ez duelako nahi, PSOEk une honetan ezin duelako baizik". Datu objektiboa da EAJ aliantza
|
horren
atzetik ibili dela, eta hori nahiko lukeela. PPk eta PSOEk une honetan itun bat egin dute, baina guk ez dugu albora tzen hauteskunde ostean EAJk berriz PSOErekin egitea.
|
|
|
Teoria
|
horren
atzetik eta berau praktikara eramatera, hainbat artista abiatu zen. Eta ahalegin horren emaitza, Salvador Daliri() dagokion zatia bederen, egunotan Gasteizko Amarica aretoan dago ikusgai.
|
|
|
Baina bibote kiribildu
|
horren
atzean, zazpi urterekin bere lehen urratsak eman zituen artista dago, bere lan handiak burutzeko hainbat eta hainbat zirriborro egindako artista, Josep Pla lagunari liburuak irudiz edertzen zizkiona. Eta horixe da, hain zuzen, Amarica aretoko erakusketak islatzen duena.
|
|
|
Picasso, Rusiñol... muzin eginez, horrelakoek ez baitzuten bere interesik pizten.
|
Horregatik
atzera ere jo zuen eta XIX. mendeko lan ugari bildu zuen XX. mendeko lehen hamarkadatan. Goya, Domingo y Marques, Raimundo de Madrazo edo Salaren lanak, Beruete, Viladrich, Graner, Ricardo de Madrazo, Casas, Alvarez de Sotomayor, Lopez Mezquita edo Zubiaurre bizkaitarraren lan berriagoekin batera bildu zituen.
|
|
|
Zer ote zegoen ezinegon
|
horren
atzean. Ez da erraza bete betean asmatzea, jakina, baina baliteke euskal gizartean egun haietan nabarmentzen omen zen zatiketak zerikusia izatea.
|
|
|
Bide horren abiapuntua da Estatutua, bideak zabalik omen zituena bere gehigarri guztiekin. Ordea, esperientziak Espainiak bide hori estutu egin duela erakusten digu, eta memento honetan gainera bide edo eskema
|
horretan
atzera egin nahi duela. Espainiako E statuak ez du marko bat gainditzea bilatzen, aitzitik, eskema murrizteko ahaleginetan ari da.
|
|
|
Bai guztiz atzean, izan ditzaket desadostasunak gauza batzuetan, baina garai
|
hori
atzean geratu da, bestela argi dut ez nintzatekeela alderdian egongo.
|
|
|
Azkenean, erabaki dute zein eratako gizartea eraiki nahi duten Israelen, edo gizarte demokratiko bat, edo estatuaren sortzaileen printzipioak ere zalantzan jarriko lituzkeen gizarte ultrakontserbadorea. Eta bukatzeko azpimarratu behar da baita ere, israeldarrak etengabe mehatxatuak sentitzen direla, eta
|
horrek
atzean arrazoi batzuk dituela, neurri handi batean Mendebaldean sortutako semitismoaren aurkako jarrerak. Ezkorra naiz, bai, munduko gatazka korapilotsuenetakoaren aurrean gaude eta luzerako joko duela uste dut.
|
|
|
Arazoa itxuraz sinplea zen: erabilera
|
horren
atzean egileak" egiazkotasun" efektua bilatzen zuen ala ez, hori onartzeak ekar zitzakeen ondorio guztiekin (hau da," egiaren" eta" errealitatearen" izenean zilegi zen ala ez euskaraz idatzitako nobela moderno eta urbanoa).
|
|
|
Murrizpen
|
horren
atzean ez da ulertu behar Saizarbitoriaren azken nobela honek teknikaren alderditik baliabide aberastasunik ez duenik. Ez da hori adierazi nahi duguna, baizik eta, bere erreferentea behin eta berriro zalantzan jartzen duen nobela izatean datzala bere berezitasunik aipagarriena.
|
|
|
Arrazoi asko egon liteke bertigo
|
horren
atzean: ohikoena jarrera bertigo paroxistiko onbera izaten da; gaitz onbera baina gogaikarria da, baina nolabaiteko larritasuna izan dezakeena.
|
|
|
Rutaganda negozio gizon famatua interahamwe miliziaren buru ordea izan zen. Dena dela, Pillay andreak dioenez, gerra latz
|
horren
atzean ze interes ekonomiko zeuden aztertzea eta epaitzea ez da, oraingoz, Nazio Batuen epaitegi horren zeregina.
|
|
|
Ezaguna denez, komunikazio inplizituan, esandakoan baino gehiago esan gabegeratutakoan dago mezua. Halakoetan, esan zaigun
|
horren
atzean isildurik utzi dena eratortzen dugu entzuleok/ irakurleok. Bestela esanda, esandakoaren inplikaturaeratortzen dugu, inferentziak eginez.
|
|
|
Beti ere guk onartzen badugu, noski. Azken batean, liburua argitaratzeak ez du esan nahi
|
horren
atzetik etor daitekeen guztiari baietzesan behar zaionik; baina baietza emateak nolabaiteko lotura ekartzen du, edobidea irekitzen du, segun eta nondik begiratzen den.
|
|
|
Guztiz urdindutako ileek ematen diote hasera buru txiki horri, eta buru hori dun, hain zuzen, bizitzako hainbeste gertakari ahaztu arazten dizkinan gomuten aterpe eta desagertarazle. Nekez sines dezaken kopeta zimurtu eta goibel
|
horren
atzean, oraindik freskotasunez zipriz tinduriko gogoetak badirela, zeren egon badaude, baina zokoren batean gordeta Sarritan, hik badakin, egun euritsuetan, hire kolore gabeko begiak zimurren artetik esnatu, jalgi eta begira ipintzen ditunanean, euri tanta bakoitzeko gaztaroko oroitzapen bat berreskuratzen dun begietan nahigabe kolorea margotuz. Eta hori dun hire denborale bekaiztiaren jaioleku.Badakin, kontura hadi, baditun urte batzuk deusik entzuten ez dunala, eta hire buru harnean iraganeko erloju zaharraren orratzen norabideak eta joan etorriak nahiko zaizkin hire musika osatzeko.
|
|
|
Edo erreuma? Hezueri ziztrin
|
hori
atzera?
|
|
|
Eta anekdota baino zerbait gehiago izaten ari da dagoeneko atentatuei erantzuna emateko aitzakian, Estatu Batuek eta bere aliatuek martxan jarri duten operazio militar politiko ekonomiko kulturala. Izan ere, erantzun
|
horren
atzean, hor beharbada bai, egon daiteke nolabaiteko kultura ezberdinen arteko gatazka baten isla, nahiz eta denei ahoa bete etsaia islama ez baino" terrori smoa" dela esanez. Akabo!
|
|
|
1997 urteetan itxaso barearen ekialdean gertaturiko" El Niño" fenomeno klimatiko oso bortitza, eta
|
horren
atzetik etorritako" La Niña" ere, 6 hilabete aurretik aurresan zituen" European Centre for Medium Range WeatherFo recasts" institutuak. Izan ere, egungo eredu klimatiko arrakastatsuek aurresan dezakete kanpoko eraginpeko epe luzeko batez besteko klimaren erantzuna, adibidez, berotegi efektuko gas kontzentrazioen aldaketek sor ditzaketenak.
|
|
|
Zertarako nahiko luke, nahi dezake, gaur den egunean, kanon bat bere senean eta onean legokeen norbaitek? Morroi
|
horrek
atze asmorik duke, naski.
|
|
2002
|
|
|
Jolasean ari zarela dirudi, baina oso gogorra egiten zaituzte egoera hauek. Eszena gaineko fintasun
|
horren
atzean maleta pisutsua dago.
|
|
|
Euskararen batasunak zenbat buruhauste ez ote dion sortu helburu
|
horren
atzetik dabilen euskaldunari! 1972ko hasieran, batasun bide ezberdinak proposatzen zituztenen arteko haserrea gori gori zegoen.
|
|
|
Susa argitaletxearen web guneaz hitz egiten genuen bitartean, bere iritziz «eBook» edo liburu elektronikoaren definizio zuzena zein den galdetu diogu Josu Landari, sarri irakurri baitugu eBook delakoa interneten komertzializatua izateko prestatua izan den liburu digitalizatua dela, eta berau irakurri ahal izateko Adobe Acrobat eBook Reader edo Microsoft Reader softwareak behar direla. Landaren hitzetan," definizio
|
horren
atzean enpresa handi batzuen helburu ekonomikoak daude". Gainera," eBook" terminoa baino" liburu elektronikoa" hobesten duela esan digu, eta bere ustez" euskarri elektronikoa duten liburu guztiak" direla liburu elektronikoak, horiek irakurtzeko ordaindu beharra edota software jakin bat deskargatu beharra izan nahiz ez izan.
|
|
|
Badihardugu Euskera Alkartiak Deba ibarreko hamazazpi herriak batzen ditu, alegia Arabako Aramaio, Gipuzkoako Gatzaga, Eskoriatza, Arrasate, Oñati, Antzuola, Bergara, Elgeta, Soraluze, Eibar, Elgoibar, Mendaro, Mutriku eta Deba, eta Bizkaiko Ermua eta Mallabia. Bere helburua, bertako euskara suspertu, euskararen osasuna hobetu eta euskaraz gustura eta eroso jardutea da, eta hain zuzen helburu
|
horren
atzetik eskaintzen dio euskaldungo osoari bere ikusmoldea, hots, Koldo Zuazorekin batera egindako «Deba Ibarretik Euskararen Herrira» liburua, non eskualdeko euskara batuaz jarduteaz gainera, Deba ibarreko hizkera berezienak ezagutzera ematen diren.
|
|
|
Gaur egun, emaitzak desberdinak dira. Zer dago
|
horren
atzean. Gipuzkoan eta Bizkaian lan sendoa egin dela eta Iparraldean eta Nafarroan ez.
|
|
|
Autore nekaezin honek gaztelaniaz ere argitaratu ditu eleberriak, haien artean Residencia Rochester (1994) edo Huyendo del pasado (1995) intriga eleberriak eta Carta fatal (1994) espioitza eleberria, denak idazleak berak argitaratuak. Literaturaren eta subliteraturaren arteko muga gero eta labainkorragoa hautematen da produkzio zabal
|
horren
atzean, baina hala eta guztiz ere onespen handia izan zuen euskal irakurleen artean.
|
|
|
Gainera, jarrera
|
horren
atzean norbere burua eta besteekiko konfiantzarik eza izaten da askotan.
|
|
|
Baieztapen
|
horren
atzean aldaketari uko egitea ezkutatu ohi da ia beti, pertsonak diren bezalakoak direla eta jendearen izaera eta jarrera aldatzen ahalegintzea alferra dela sinetsita.
|
|
|
–Utz iezadazu denbora apur batez, ene ahizpa Amesgaitz, erantzun zion Izuikarak?. Sastrakadi
|
horren
atzean zerbait dagoela iruditu zait.
|
|
|
1993an bizpahiru besterik ezziren eta, gaur egun, 30etik gora dira. Gorakada erraldoi
|
horren
atzean, jakina, ekoizpen transgenikoek, behi eroen krisialdiak eta antzekoek kontsumitzaileengan ernarazi duten egonezina dago; eta begi bistakoa da produktubiologikoen merkatuak gero eta kontsumitzaile gehiago erakartzen dituela, elikagaien kalitaterako eta osasunerako eskaintzen dituen bermeak direla eta.Kalitatearen eta osasun bermearen aldeko apustua ezinbestekoa du EuskalHerriko lehen sektor... diruari hertsiki so eginda, ekoizpen biologiko horiekbesteak baino garestiagoak izan ohi dira.
|
|
|
Kooperatiben ugaritasun
|
horren
atzean hainbat arrazoi daude, ondoko hauesaterako: kooperatibek historikoki ulertu izan dute mozkinak produkzio prozesuan zein merkatuan sortzen direla.
|
|
|
Administrazio baten lehentasunak eta gaitasunak adierazten dituen tresnanagusia aurrekontu publikoa denez, horren azterketaren bidez, euskal administrazioen gastu nagusiak(
|
horren
atzean eskuduntza nagusiak islatzen dira) eta horienbilakaera laburbilduko ditugu kapituluaren azken atalean. Halaber, gastu eta inbertsio publikoak aurrera eramateko, administrazioak sarrerak edo finantza baliabideak behar ditu.
|
|
|
zen leinu horien ahalegin guztien helburua. Ez dugu ahaztubehar, diskurtso
|
horren
atzean errealitate ekonomikoa ere bazegoela, etxea produkzio unitatea baitzen, eta bai lurraren eta beste aberastasunen jabetza lortzeko bideaere, horiek herentzia sistemaren bitartez jasotzen baitziren batez ere. Beraz, leinuhorien ezkontza politika, etxearen ondarea filiazio linea batekin lotzen zuen herentzia sistema, ondare ekonomikoa kudeatzeko modua eta emakumeek jokatzen zuten papera ere, errealitate horien barnean ulertu behar ditugu.
|
|
|
Esan ohi da hizkuntza bera dela oztoporik nagusiena kulturarteko komunikaziorako; baina hizkuntza jakiteak ez du beti bermatzen harreman komunikatibo asebetegarria, baldin eta hizkuntza hori erroturik dagoen kultura ezagutzen ez baldin bada. Ezin da hizkuntza abstrakzio huts legez komunikatu; hizkuntzaren atzetik beti dago beste zerbait,
|
horren
atzetik bizitza osoa dago. Hizkuntzak berak determinatzen du pentsamendua, hizkuntza bera baita pentsamenduaren edukiontzia; hizkuntza eta pentsamendua banaezinak dira:
|
|
|
Kultura eta informazio produktu masiboen kontsumoak oso ideologia zehatza komunikatzen dute, eta ideologia
|
horren
atzetik presio talde boteretsuak daude. Eta nor dago aurrean, produktuei begira?
|
|
|
soineko garbiz joango naiz
|
horren
atzetik, eta mirtoa lotuz
|
|
|
Eta, klasiko etiketa?
|
horren
atzean bikaintasuna, goi maila, eredugarritasuna, oreka eta halakoak direla onartzen dugu. Horregatik hain zuzen ez zaigu gustatzen greziar eta latindar literaturak aipatzeko literatura klasikoa esatea; nahiago dugu greziar literatura, latin literatura, eta, behar bada, aipatzea.
|
|
|
Programak aukera ematen du, begien isuria agertu baino lehen (edo erretinaren erdialdean), begien isurketak agertu baino lehen ebaluatzeko. Erretinako alde horretan begi isuriak eragiten dituzten gehienek tratamendu bat izaten dute begiko lesioa pixkanaka ixteko, nahiz eta
|
horrek
atzera egin dezakeen. Programa berriari esker, pazienteek beren etxetik begiratzeko aukera izango dute, ordenagailuaren bidez, ordenagailuaren bidez marraztutako hainbat lerro ikustean jasaten dituzten ikusmen distortsioak saguarekin adieraziz.
|
|
|
–Ea ondo ulertu dudan –Amaia Arantxaren azalpenak jarraitzen ahalegindu zen– Gurdi antzeko R
|
horren
atzetik joan behar dinat.
|
|
|
" Zorionez!". Baina printzipio zintzo
|
horren
atzean, estetikarekin zerikusi gutxi duen alde ezkutu bat omen zegoen, Txikierdi ikusi ere ezin zuen jendeak asmo gaiztoz esaten zuenaren arabera: narrazio liburu pare bat argitaratu zuen, antza, komuna hartan bizi izan zen garaian.
|
|
|
Ghettizazio arriskua aipatzen dute batzuek, bai eta gaur egungo unibertsitate irakaskuntza hizkuntza bakar batean baino gehiagotan garatu behar dela ere. Azken hori egia ukaezina da, baina aurrekoa bezain egia da ustezko eleaniztasun
|
horren
atzean erdaren nagusitasuna bermatzeko eta mozorrotzeko trikimailua aurkitu nahi duela zenbaitek. Gure ikasleek hizkuntza bat baino gehiago jakin dute, jakintza zientifiko modernoaren iturritik bitartekaririk gabe edango badute; baina hori ezin da aitzakia izan gure hizkuntzaren menpetasun egoera betikotzeko.
|
|
2003
|
|
|
Azken hilabete hauetan, Bilboko eta Pasaiako portuetako langileak hainbat alditan kontzentratu dira astero Portuko Agintaritzaren aurrean, lege egitasmo horrek aurrera egitea galarazi nahian, eta Espainiako Estatuko portu komertzial guztien greba orokorraren aitzinako urrats gisa. Alde horretatik, ELA eta LAB sindikatuek izan dituzte gorabeherak Estatuko zamaketarien koordinakundearekin, zeren erakunde
|
horrek
atzera egin baitzuen legearen kontrako bost eguneko grebaren deialdian. Nolanahi ere, sindikatu abertzaleak prest daude ekintza bateratuak egiteko bideari heltzeko, zeren ezezko biribila eman nahi baitiote aipatu lege proiektu horri.
|
|
|
Matias Malandak ageriko zeregin bat du Idus delako herri horretan: adinekoei elkarrizketak grabatzea, jenderik bitxienaren bizitzak grabatzeko;
|
horren
atzean, baina, beste helburu batzuk daude, apurka argituz joango direnak. Nola eraiki duzu nobela, edo zein izan da tramaren sortze prozesua?
|
|
|
Txema Auzmendirena, Pelloren espetxeratzea...". Sumarioa ireki arte, ez omen da posible izango"
|
horren
atzean ongi zer dagoen" jakitea. Eta horrek ez du Goya gehiegi lasaitzen:
|
|
|
Eta orduan zergatik egiten dute erdaraz beraien artean? Joera
|
horren
atzean zer dagoen galdetuz gero, lehen erantzuna" ohitura" izan ohi da. Baina zer dago" ohitura" hitzaren azpian?
|
|
|
batetik iragan urteko irailean esan zuten planak, euren minimo historikoak biltzen zituelarik, balio zezakeela nazio egituratzean sakontzeko eta, beraz, orain mundu horrek ezezkoa emango balio, bereei ondo azaldu lieke zergatik orduan bai eta orain ez. Eraman dezagun egoera hau Kataluniara eta demagun han norbaitek, posizio abertzaleenetik esatea halako plan bat ez dela bideragarria Ipar Kataluniatik eta Alacanteraino bozkatua izateko ahalmena egon arte, eta gainera beste norbait
|
horren
atzetik tiroka ari dela. Katalunian inork ez luke halako egoerarik ulertuko.
|
|
|
Eta iruditu zitzaion, guztien artean edozein talde industrialek amestuko zukeen melodia betea sortzen zutela. Musika, erritmo
|
horren
atzetik ibiliko ziren Marilyn Manson edo Fear Factorykoak. Mamuek biziek baino kanta ederragoak aireratzen zituzten.
|
|
|
Bai, nik badazagut sentsazio hori, arrazoi argirik gabe bihotza taupa hasten zaizunean; une batez mundu osoa besarkatu nahi duzu jarraian zakarrontzira bota nahi izateko. Gizadiaren handitasuna ikusi orduko,
|
horren
atzetik zakartasuna agertzen delarik, are handiago. Eta ez dakizu zer den bota nahi duzuna, gizadia ala zeure burua bera.
|
|
|
Baina ortzia ez da hain isila, isiltasun
|
horren
atzetik ezkutatzen dituen hitzez ohartzeko gai izanez gero.
|
|
|
Hanka bizkorrak daukazuz, ezta? Ba, orain erabili eizuz baloi
|
horren
atzetik tximistea baino arinago joan eta honeei ekarteko, aditu dozu?
|
|
|
Baina irakurtzen dena baino gehiago erosten dela esate
|
horren
atzean esnobismoaren kontrako kritika ezkutatzen da.
|
|
|
Baina
|
horren
atzetik argi dago etxebizitzen eraikuntzak duen zentzu soziala une txarrak bizitzen ari dela.
|
|
|
Ekonomiaren nazioarteratze gehikorraren eskutik merkatuko lehia nabarmenki areagotu da, eta lehia bortitz
|
horren
atzean gertatuko dira doikuntza etaberregituraketa industrialeko prozesuak.
|
|
|
Gauzak horrela, 2000ko ekainean bazirudien azkenik, eta 90eko hamarkadakotirabiren gainetik, bulkada erabakigarria eman nahi zitzaiola proiektuari, Espainiako Sustapen Ministroak euskal Yak 497.000 milioi pezeta jasoko zituela adierazizuenean. Gainera, adierazpen
|
horren
atzean Europako Kohesio Funtsak heldukoziren ziur zeudela ematen zuen. Alabaina, ez ziren zehatz azaltzen ez nondik lortuko ziren aipatutako milioiak ezta zein epetarako izango ziren.
|
|
|
Dena den, ezin da ahaztu AHTren aldeko apustu
|
horren
atzean erabat komunikaziozkoak ez diren helburuak ere egon daitezkeela, esate baterako bainazioarteari bai barneari begira ere, industrializazio zaharreko erregioaren irudiabeharrean, etorkizuneko erregio metropolitar aurreratu baten irudia ematearekinzerikusia izan dezaketenak, inbertsioa erakartzeko ahaleginean.
|
|
|
unibertsitateko ikasleen eta irakasleen parte hartzea handitu egin zen eta ikastoletako andereñoak eta irakasleak gutxiago hurbildu ziren. Hizkuntzarekin lo tutako ikastaroek jarraitu zuten arrakastatsuenak izaten, (partaideen %38, 5 bilduz) eta
|
horren
atzetik zientziak eta gizarte zientziak (%18 bakoitzak). Adin, ogibide eta helburu desberdineko jendea hurbildu zen Iruñera.
|
|
|
Hizkuntzarekin lotutako ikastaroen pisua ere ageri agerian geratu zen. Egindako inkestaren emaitzaren arabera, ikastarorik arrakastatsuena D mailako titulua lortzeko ikastaroa izan zen (139 ikasle), ondoren B mailakoa (68) eta
|
horren
atzetik gainerakoak, Linguistika (46), Literatura (42), Ekologia (39), Kimika (30), Algebra (30) eta Fisika (28). Jende gutxien bildu zituztenak, honako hauek izan ziren:
|
|
|
Hala ere, Opening, Brighton eta Oxford ez ziren izan Aula Magnaren atzetik itxi ziren hizkuntza akademia bakarrak.
|
Horren
atzetik, Bartzelona, Inlingua, Mangold School, Wiston Idiomas, Benedit, Asimil, Glosa, Berlizko ikastetxe batzuk eta Internacional Houseko bat izan ziren. 2002an Wall Street Instituteko 40 zentro frankiziatu itxi zituzten.
|
|
|
Beraz, haren heriotza nahiko prozesu logiko bati egozten ahal zaio, batez ere Roslin Institutuan bertan animalia bat hil zutenean arrazoi beragatik 18 hilabete lehenago. Baina klonazioan esperientzia duten hainbat zentrotako ikertzaileek diote heriotza
|
horren
atzean zenbait faktore hartu behar direla kontuan norabide berean beste urrats batzuk egin aurretik. Zientzialariek diotenez, fetu estadiora iristen diren enbrioi asko abortuak dira oraindik, eta horietatik gehienak hil egiten dira bihotz eta arnas arazoengatik edo immunitate sistemaren urritasun kezkagarriagatik.
|
|
|
“Orain, batez ere alderdi sozialari eta, batez ere, alderdi ekonomikoari, biziberritzeko moduari, lurrak galdu eta eskualdean legez bizi behar duten jendeari bizirauteko bideak eskaintzeko moduari begiratzen diogu”, gehitu zuen. Batzarreko lehendakari Manuel Chavesentzat, lohi toxikoek eragindako eremuaren babes hori puntu bat da, eta
|
horren
atzetik zaharberritze lanak. “Figura honen bidez, lurralde honen kudeaketa erraztu nahi da, babes erregimen berezi batez eta espazio honen funtzioarekin egokia eta bateragarria den babesa ezartzea ahalbidetuko duen araudi batez hornitzeak dakarren berme juridikoarekin”, azaldu zuen.
|
|
|
Azterketa horren arabera, garapen bidean dauden herrialdeek izango dute kontsumo mailarik handiena, bereziki Asiakoek, eskaria bikoiztu egingo baita. Petrolioa izango da, oraindik ere, munduko energia saskiaren osagai nagusia, eta,
|
horren
atzetik, gas naturala, hurrengo urteetan sortuko den produktua. Zehazki, txostenak adierazten du Asiako energia kontsumoa %3 inguru handituko dela urte horretan, eta energia eskariaren munduko igoeraren %40 eta garapen bidean dauden herrialdeena %69 hartuko dituela.
|
|
|
Kontuan hartuta Europako haurren obesitate tasak gora egiten ari direla urtetik urtera, litekeena da pediatrek, endokrinologoek eta kardiologoek bedeinkapena berehala ematea horrelako ekimenei. Elikagaien industriak merkatu kuota berriak bilatzen ditu modu tradizionalean sortutako produktuetan Alemanian, produktu organikoen eskaria duen herrialde batean (modu biologikoan landuak, pestizidarik gabeak eta nekazaritza formula tradizionaletan oinarrituak, gehigarrien proportzio txiki txikian eginak eta bilgarri ekologikoarekin aurkeztuak), lehenengo tomate bio saltsa merkaturatu da, eta,
|
horren
atzetik, hainbat saltsa organiko. Austrian, Weitrau Brauerei enpresak lehen garagardo organikoa merkaturatuko du, eta herrialde hartako beste fruta zuku enpresa batek, Biotak, baia zukuzko edari bat merkaturatuko du inolako gehigarririk gabe.
|
|
|
Estatu Batuak dira herrialde aitzindariak, 2,3 milioi tona baino gehiago ekoizten baitute, eta %45 freskoan kontsumitzen da.
|
Horren
atzetik, Argentina, Kuba, Zipre, Israel, Mexiko, Mozambike, Hego Afrika, Txina, Turkia eta Espainia daude (batez ere Murtziako eta Valentziako erkidegoetan). Pomelo barietateak Pomelo barietateak mamiaren tonalitatearen arabera sailkatzen dira.
|
|
|
Guztira 8.352.709 ikaslek, aurreko urtean baino 23.787 gehiagok, hartuko dute parte aurten Espainiako ikastetxeetako ikasgeletan, eta horrek erakusten du joan den ikasturtean hasi zen eskola errolda egonkortzeko joera. Hazkunde
|
horren
atzean, ministroak azaldu zuenez, atzerriko ikasleen kopurua gehitu egin da, eta azken urteetan jaiotza tasa pixka bat igo da, immigrazioari ere egozten baitzaio. Duela hamar urte ia ez ziren iristen milaren erdialdera, iaz Espainian beste herrialde batzuetako ia 300.000 ikaslek egin zituzten ikasketak, hau da, ikasleen %4, 5ek.
|
|
|
Ez nion konturik egin, beraz, esan zuenari, adiago bainengokien ahotsaren xehetasun horri edo bere aurpegiko adierei, emakume batzuekin maiz gertatzen zaidan eran, eta, egia esan behar badut, ez nion sinetsi ere egin; zergatik sinetsi behar nion? Bi urte luze generamatzan gure literatura inarrosi zuen idazle
|
horren
atzetik eta dagoeneko ondo ikasia nuen gisa horretako" salatzaileak" gainetik kentzeko zer egin behar nuen: errespetu osoz tratatu.
|
|
|
...nuen –jarraitu zuen–, emakumeak gurtu edo idolatratzeko gai izanik ere, ez zela egundo gauza izango inor maitatzeko, inorengatik sufritzeko, eta urte batzuk lehenago ni neu debozioz laztantzen ninduenean ere, artelan baten azala ukitzen den gisan ukitzen ninduela, zerbaiten ordezkapen edo bere asmazioetako izaki bat nintzelakoan beharbada, inoiz neu nintzena atzematera iritsi gabe, azal
|
horren
atzean tristuraz hiltzen edo desiraz urtzen ari zen haragizko emakume bat zegokeenik susmatu gabe. Beti iruditu izan zait literaturak ordezkatzen ziola bizitza, benetan sentitzeak edo beldur ematen ziolako seguruenik.
|
|
|
Abereen psikologiari buruzko bere saioetan argitasun eta ordena gehiago zegoela uste zuen behintzat. Seguru zegoen azaleko distira baizik ez duen nobela
|
horren
atzean adimen kamustu bat ezkutatzen dela. Ikasketetan ere ez baitzen sekula nabarmendu.
|
|
2004
|
|
|
Oraintsu bete berri dira hirurogeita hamabost urte bera jaio zenetik, eta uste izan nuen aukera polita zela hain ezaguna egin den irudi
|
horren
atzean zein dagoen adierazteko. Edozein lekutan ikus baitaitezke banderak, pegatinak, elastikoak eta abar Che Guevararen aurpegiarekin, baina horren atzean zer dagoen askok ez dakite.
|
|
|
Oraintsu bete berri dira hirurogeita hamabost urte bera jaio zenetik, eta uste izan nuen aukera polita zela hain ezaguna egin den irudi horren atzean zein dagoen adierazteko. Edozein lekutan ikus baitaitezke banderak, pegatinak, elastikoak eta abar Che Guevararen aurpegiarekin, baina
|
horren
atzean zer dagoen askok ez dakite.
|
|
|
Gaur egun orokorrean bakarrik bizi diren lagunen %60 emakumeak dira; horien erdia ezkongabeak dira. Fenomeno berri
|
horren
atzean, andrazkoa lan mundura gerturatu izana dago. Emakumea eremu publikoan presente egoteak bikoteek izan nahiko lituzketen umeen kopurua mugatuko lukeela aurreikusi zen garai batean.
|
|
|
Batzuek, Londresek dituen arazoei »hegazkina hartu behar, hiri garestia, lo egiteko doaneko gunerik eza...» leporatu diote errua; beste batzuk, aurtengo mobilizazio eskasiari; izan dira ere antolakuntzaren burokratizazioari leporatu diotenak. Hots, joera bertikalak nagusitu omen dira ohitura horizontalaren kaltetan eta
|
horrek
atzera bota omen du jende asko. Betiko dilema.
|
|
|
Baina bere aldetik, aitak salaketa bat jarri zien poliziei tratu txarrengatik. Eskaini zioten bere kontrako prozesua ixtea salaketa
|
hori
atzera botatzearen truke. Baina aitak ez zuen onartu.
|
|
|
Arabiar sukaldaritzaz hitz egitea gehiegi orokortzea da,
|
horren
atzean hainbat herrialde, sukaldaritza produktu eta ohitura ondo ezberdinak biltzen dituen kultura gastronomikoa baitago.
|
|
|
Alarmismoan jausi gabe ere, jabe gaitezen ezizen
|
horren
atzean nor dagoen ez dakigula, oso litekeena da berak dioena ez izatea eta omen dauzkan asmoak ez edukitzea.
|
|
|
...k kanporatua izan nahi ez badu, kanal horretako gaiari eutsi behar diola, publizitaterik ez duela igorri behar, ez duela oihuka (letra maiuskulez) ezta esaldiak errepikatzen jardun behar, ez duela script (IRC programari erantsitakoak) gehiegi erabili behar, kolore eta leiho berriek solasaldia lausotu egiten dutelako eta solasaldi batean edukazio oneko diren arauak bete behar dituela, oro har, nick
|
horren
atzean pertsona bat dela ahantzi gabe.
|
|
|
Probintziako audientziako magistratu bat ezesten bada, probintziako audientzia osoak, edo, probintziako audientziak bi atal edo gehiago izanez gero, ezetsia zein ataletakoa izan eta beste atalak, edo ezetsia zein ataletakoa izan eta
|
horren
atzetik zenbakizko hurrenkeran dagoen atalak.
|
|
|
Eta nola libratu naizen? Barrura sartu orduko egin duelako eztanda, eta
|
horrek
atzez bota ninduen atetik kanpora. Beste ospitale batera eraman ninduten.
|
|
|
Zer uste duk, ez haudala ezagutzen? Lehenago ere ikusi haut behin baino gehiagotan
|
horren
atzetik, motel. Institututik aterata korrika muturrak hautsi beharrean, atean zain ote dagoen ikustera.
|
|
|
–Egia da espainiarrek beren inperioa galdu zutela, baina inperioa ez da kontzeptu geografiko soila, psikologikoa ere bada, eta bigarren ikuspuntu honetatik espainiarrek oraindik ere, oro har, inperio bat daramate beren inkontzientean, beren burua espainiar nazionalistatzat ez duten horiei ere noiznahi azaleratuko zaiena. (...) Baina garaia da erdaldunen artean ere geure gisa eta geure mina aldarrikatzeko, eta esateko edukazioaren lehen legea eta araua dela etxekoekiko errespetua, eta guk ere badugula, hizkuntza mailan, kanpotik etorritako hainbat eta hainbat herritarren adinako eskubidea, etxean etxeko sentitzeko gogo izugarria dugula alegia guk geuk ere, eta ez gaudela alor
|
horretan
atzera egiteko prest?. 74
|