|
2000
|
|
|
Orain plazako lanak egin, soldatatxoa kobratu eta iluntzerako etorri liteke etxera. Alde
|
horretatik
asko irabazi dugu. Garai batean Uztapide batek, Zepai batek, zenbat ibilera txar, zenbat erretira txar egiten zituzten!
|
|
|
Ezkondu nintzenean, behin baino gehiagotan esan nien nire lagunei ez nuela despedidarik nahi. Baina, hala ere,
|
horretan
asko pentsatzen duzu: " zer egingo ote didate kabroi hauek?".
|
|
|
Baina ez dirudi oso begiko dutenik eurenari bizkaiera esatea, eta euskara batua herriko euskaratik urrun egonagatik, zailagoa dirudi bizkaiera batua zubilanerako onartzea. Izan ere, bizkaiera mota horri ere urrun deritzo inguru
|
horretako
askok, ardurea egia deklinatzea eurenean arduria egixa dena adibidez.
|
|
|
Eta, hala ere, ez zaizu iruditzen gero eta libreago gaudela? Azken urteotan
|
hori
asko zabaldu da.
|
|
|
Niri
|
horrek
asko obsesionatu ninduen garai batean. Orain, ordea, ez dakit hain ona den euskal idazle profesionalak edukitzea.
|
|
|
100 Bada, hamarna ale erosiko ditugu liburutegi bakoitzeko". Eta liburu
|
hori
asko saltzen da. Horrela, argitaletxe batek hiru liburu izugarri saltzen ditu eta horrek ematen dio bidea, nahi izanez gero, beste liburu batzuetan inplikatzeko.
|
|
|
Gure 3 Batzarra testuinguru hartan planteatu zen. Ez dut uste
|
horregatik
asko alda dezakegunik. Bizitzen ari garen errealitateari buruz gogoeta bat egingo dugu.
|
|
|
Inork ez daki nolako itxura duen Bingen Mendizabalek. Zentzu
|
horretan
askoz ere galduagoak daude, askeago.
|
|
|
Lehenengo diskoan oso gustura hartu genuen. Ez zen saldu izugarri, baina bere burua salbatu zuen diskoa izan zen, eta gehiago, eta
|
hori
asko da hemen. Betiko gauzak saltzen dira eta gainontzekoa arriskua da.
|
|
|
Bigarren, komunikazioa. Eta nik uste dut
|
hori
asko arindu dela eta konturatu garela horretaz poesia hori publiko aurrean formato ezberdinetan ematen hasi garenean. Hirugarrena izango litzateke pertinentea izatea.
|
|
|
bere ekarpena egingo du euskarazko apostolutzaren arloan, euskal prosa aberatsa, ezpal eta hari ederrekoa erabiliz, bestalde. Gainera Bartolome, gero ikusiko dugunez, aipaturiko gehienak baino originalagoa da bere lanean, haien lanak, kasurik gehienetan, gaztelaniazko edo frantsesezko lanen itzulpenak edo moldaketak baitira; benetako predikari eta hizlariak, ordea, bere beretik ematen daki eta
|
horrek
askoz ere handiagoa eskatzen du?
|
|
|
Eta giza taldearen edozein tamainatan egoera diglosikoak duen eragina argi etagarbi ulertu genuen, berak argi azaldu ondoren ezen, konbinatoriaren legeen araberadena galtzeko genuela, eta aldats beheran gindoazela, kontsentsu sutil hura apurtuezean. Egia esanda, lehenagotik ere intuitzen genuen egoeraren asimetria, baina intuitzen genuena forma matematikoan ikusi genuen orduan, eta
|
horrek
asko areagotu zuengure jarrera aldaketa. Niri asko argitu zidan behintzat, argumentazio eta arrazoitzearenmailan.
|
|
|
«. Zer pasetan da ba, ardiei adituteko?? Eta orduan, rrra?, ondotik katu bat, ez zuen gehiago gizonik ikusi.. Eta
|
hori
askotan? –dio Eulalik?
|
|
|
Hementxe nago, poz pozik! Noski, ez zen atzo gertatu, eta
|
horrek
asko laguntzen du penak uxatzeko momentuan. Gure abesti zahar batek dioen bezala, arrain asko dago itsasoan.
|
|
|
Eta sosegu une haren baitan jabetu nintzen, gelako mahaiaren gainean, larunbat gauean Ramonek eta biok hartutako whiskyak zeudela oraindik jasotzeko, hala nola zigarrokinez betetako hautsontzia. Xehetasun txiki
|
horrek
asko harritu ninduen. Nola zeuden haiek guztiak oraindik jasotzeko?
|
|
|
Ez dakit Ruben nola egongo den orain. Gainera, orain arte Dabiden mamua zena, aurrez aurre dugun pertsona bihurtu, eta
|
horrek
asko gogogabetuko zuen...
|
|
|
Besteren bat Valenciatik Ourensera, Jaendik La Lamara hurrengo bat, edo Puertotik Jaenera. Eta tankera
|
horretan
asko asko.
|
|
2001
|
|
|
Hori guztia oso eztabaidagarria da, baina bada datu objektibo bat, udal hauteskundeen ondoren EAJk ziaboga politiko bati ekin zion; hori oso garbia izan zen eta horrek kakaztu zuen guztia. Argi dut berriro akordio bat ematen bada lehena anbiguoegia izan zen akordio
|
horrek
askoz lotuagoa izan duela. Seguruenik horrela izan behar zuen baina bigarrengo bat ahalik eta borobilena izan luke, bai denboran bai urratsetan.
|
|
|
Ikusten dut orain arte egindako lanetik pixka bat deskantsatu behar dudala. 10 urtez lotuegi egon naiz musikaren industriarekin eta
|
horrek
asko erretzen du.
|
|
|
Gehienak ezkerrekoak ziren. Ezker hori badago, gertatzen dena da eta lehenago Iñakik esan du, beste politika
|
horrekin
askotan ezkerrekoak ere bata bestearen aurka gabiltzala. Hori gainditu beharreko gauza da, horrek izugarrizko kaltea egiten baitio ezkerrari herri honetan.
|
|
|
. Nire ustez parte hartu behar da, baina pentsatzen bada gizartea hor goian parte hartuta bakarrik aldatu behar dela, ez dut horretan sinesten. Parte hartu behar da, modu
|
horretara
askotan gauza garrantzitsuak lortzen direlako, bestela horiek galdu egiten dira. Baina hori bakarrik ez da nahikoa.
|
|
|
BAMen bizi diren etorkin afrikarrak ondo samar moldatzen dira, frantsesa ezagutzen dute eta
|
horrek
asko laguntzen die bertako gizartean integratzen. Ekialdetik datozenek oztopo gehiago izaten dute, hizkuntza ikasteko eta kulturan egokitzeko arazoak dituzte.
|
|
|
Umeei txertoa jarri behar zaie derrigor eta eskolara bidali behar dira.
|
Hori
asko kosta da, nomadek toki finko batean bizitzera ohitu behar izan baitute haurrak eskolara bidali eta eritetxea eskura eduki ahal izateko. Bizitza okzidentalizatua zutenek, berriz, baliabide gutxiagorekin moldatzen ikasi behar izan dute.
|
|
|
Ez da erraza final bat jokatzea, are zailagoa da talde txiki batentzat. Baina final bat galtzeko ere han egon beharra dago, eta esperientzia
|
horretatik
asko ikasi genuen: lehen 20 minutu haiek, talde hasiberria izatea, giroarekin ikaratzea, gu jatera atera zen taldearekin beldurtzea...
|
|
|
Hasteko, ez nuen soldadutzara joan nahi, Franco agintean baizen, eta orduan ez zen intsumisorik... Gainera western asko ikusten genituen zineman, eta abentura kutsu
|
horrek
asko erakartzen ninduen: unaiak zaldi gainean, ardiak eramanaz, mendi eta lur zabalak zeharkatzen, libre libre...
|
|
|
Hausturaren bigarren eragilea LABek CCOOrekin sinatu zuen Funtzio Publikorako Ordainsarien Ituna izan zen. Itun
|
hori
asko kritikatu zuten ELA, ESK eta EILASek, bai edukiarengatik eta bai sinatzeko erabilitako prozedurarengatik.
|
|
|
Era
|
horretan
asko ikasiko duzu eta geroago sor litezkeen arazoei saihets egingo diezu.
|
|
|
Gaur egungo gazteek gurasoek baino askoz errazago izan dituzte gauzak eta
|
horrek
asko markatzen du.
|
|
|
Hutsunerik orokorrena zortzi maletetatik bostek huts egin baitzuten hemen erorikoen aurkako erresistentzia izan zen (proba
|
horretan
asko eskatzen zitzaion produktuari, aitor dezagun) bertan hausturaren bat gertatu zelako: tiragailuarena, gurpilaren euskailuarena eta alboko babesgailuarena, besteak beste.
|
|
|
Lehen irakurketa
|
horrek
asko argitu digu panorama. Oro har, badakigu nolakoaden hizkuntzari buruzko ikuspegi berria:
|
|
|
Hasieran, pertsonaien oinarrizko ezaugarriakematen zaizkie ikasleei (adina, lanbidea, nortasunaren inguruko zerbait...) etapoliki poliki beraiek aberasten dituzte eta imaginatzen dute nolakoak diren, zernahi duten... eta, garrantzitsuena, nola mintzatzen diren.
|
Horrek
asko laguntzen dieegoera jakin bakoitzean egokitasunez erantzuten, eta gainera, aukera ematen diebizitzaren esparru desberdinetan rol desberdinak hartuz esango luketena praktikanjartzeko.
|
|
|
Testu hau lantzea erabaki ondoren zorte handia izan genuela onartu behardugu: esperimentuan parte hartu zuen irakasle batek gutunean azaltzen den istorioia berdina erakusten duen film labur bat lortu zuen, eta
|
horrek
asko lagundu zigunprozedura atseginago egiten. Dena dela, aurrerago ikusiko duzuen bezala, bideorikgabe ere oso antzeko teknikak erabili ahal izango genituen.
|
|
|
Dirudienez, probetxugarria da orientazio instrumentala elebitasunak balioinstrumental handia duen egoeretan: hau da, bigarren hizkuntza menderatzeaketekinik ematen duenean eta hizkuntza
|
hori
askotan erabili behar den lekuetan, orientazio instrumentala izan daiteke ikaskuntzan arrakasta izango delako bermea, euskararekiko ere esan den bezala (Bergara, 1986).
|
|
|
Espainian ez dakigu zein garaitan sartu zen, baina musulmanek arrakastaz landu zuten Penintsula okupatu bitartean Sevillan, Kordoban, Granadan, Murtzian, Alacanten eta Tarragonan. Europan, Grezian, Turkian, Errumanian, Hungarian eta Italian ere hazten da, nahiz eta ekoizpena ez den nahikoa kontsumorako, eta horrek inportatzera behartu du gehiena.Gaur egun, arroza, gariarekin batera, munduan gehien kontsumitzen den zerealetako bat da, eta mundu osoan antzeko ekoizpena eta kontsumoa du, batez ere Asiako herrialdeetan zereal
|
hori
asko kontsumitzen delako. Espainian ere kontsumo handia dago (7 kilo inguru pertsonako eta urteko), eta gure gastronomiako plater tipikoetako baten osagai nagusia da paella.
|
|
|
Eta, beraz, karbohidrato hondarrak disolbatzea, mineral asko bezala, nahiko erraza da, oso hidrofiloa baita. Baina lan
|
hori
askoz zailagoa da koipeentzat uretan disolbatzen ez direnak eta disolbatzaile anioniko edo ez ioniko alkalinoak behar dituztenak eta proteinentzat disolbatzaile alkalinoak. Proteinak desnaturalizatu egiten dira garbitzeko beroa erabiltzen bada, eta horrek birdisoluzio oso konplexua dakar.
|
|
|
Osasun eta Kontsumo Ministerioak kautelaz geldiarazi du Espainian estrelatutako anisaren “banaketa, komertzializazioa eta salmenta”. Sendabelar
|
hori
asko erabiltzen da arazo gastrointestinalak arintzeko, batez ere haur txikiek izaten dituztenak bularreko haurraren kolikoak, adibidez. Iturri farmazeutikoek baieztatu zutenez, Ministerioko Elikagaien Segurtasunerako Zuzendariordetza Nagusiak zirkular bat bidali zuen Farmazialarien Elkargoen Kontseilu Nagusira, produktuaren salmenta geldiaraztea agintzen zuena, kontsumitzaileentzat albo ondoriorik duen egiaztatu arte.
|
|
|
– Edari isotonikoen marka komertzial batzuen beste berrikuntza bat da zinka erabiltzen dutela formulazioan. Izerdiari buruzko azterketa analitiko ugarik erakusten dute mineral
|
hori
asko galdu dela kirol jarduera bizian; beraz, lehenbailehen aldatu behar da. Horregatik guztiagatik, aipatutako baldintzak betetzen dituzten edariek kirol jarduera profesionaleko une guztiak asetzen dituzte, bai esfortzuaren aurretik, bai bitartean eta ondoren, hidratazio egokiari dagozkion behar guztiak:
|
|
|
Anorexikoa dirudi eta. Jode, ez diat ulertzen, egin du berekiko, argaltzearen obsesio
|
horrekin
askoz okerrago geratzen dituk azkenean.
|
|
|
Bai zera!
|
Hori
asko konprometitzea duk, hi... Nik xaharrekin barre batzuk egiten ditiat, bale, baina bukatu diat nirea.
|
|
|
Autore zahar haiek nork nahi bezain ongi ezagutzen zituen Axularrek, eta haiengandik hamaika gai, esaera, ipuin eta gertakari hartu zituen eta euskaraz eman. Beren hizkuntzak garai
|
horretan
asko aberastu, trebatu eta gaitu zirelakoan daude Europako jende guztiak. Guk, beharbada, aberastasun horiek guztiak pozik emango genituzke Harri Aroko garbitasunaren truke, baina gogoak eman behar liguke behin edo behin ez ote den harritzeko Jainko eskuzabalak, beste guztiak zoratzen zituelarik, guri bakarrik jakinduria ematea.
|
|
|
Hizkuntz politika zehatz eta jakinez ari dira denak. Frantsesek
|
horretaz
askoz zabalago jokatzen dute, hizkuntzaren inguruko plangintzak azaltzen dituztenean. Hemen, nik aurkitu ditudan guztiak, guztiak, autonomia garaian indarrean jarritakohizkuntz politikez ari dira.
|
|
|
Baina nik ezagutu gogoz ezagutza bila dabilenarentzat hitz egokia nahi nuen. Eta
|
horregatik
askotan ‘ezagutari’ hitza hobetsi dut, maitari eta hautari hitzen antzekoa, nik asmatua izan arren.
|
|
|
laneko gatazka arin horrek, salatzen eta jasaten nuen bazterketaren hobenduna neroni nintzela argiki frogatzen zidan. Ustekeria
|
hori
askotan gogoaren irazkitik iragaten nuen, baina gogo hazkatzeak ez zidan sendatzerik bideratzen. Larru arraseko ihardukiak nola ekidin asmatzen hasi nintzen:
|
|
2002
|
|
|
Laginak hartu zituzten bi lekuen artean ehun kilometro baino ez dago, baina badirudi Gipuzkoako ibar bakoitzak bere ezaugarri propioak dituela, eta
|
horrek
asko zailtzen du herrialde osorako kronologia komun bat eraikitzea. Gainera, kronologia XVI. mendera arte heltzea nahi dute.
|
|
|
Egia esan, une honetan idaztearena pixka bat alboratuta daukat. Jendeak animatzen nau jarraitzera, baina ez nuke nahi berriro ipuin motz batean gelditzea, zerbait handiagoa egitea gustatuko litzaidake… Eta
|
horretarako
asko pentsatu beharra dago!
|
|
|
Behin kanpokoa landuta barrura jo nuen. Egia esan testua oso ondo idatzita dago eta,
|
horrek
asko erraztu dit lana". Publikoari berehala hunkigarria gertatzen zaion pertsonaia beste pertsonaien antzera landu du aktoreak:
|
|
|
Han transfiguratu bezala egiten zara, liturgia oso berezi bat ofiziatzen ari bazina bezala.
|
Horrek
asko exaltatzen zaitu, eta horrek ere badu bere garrantzia. Han gainean zaudenean, oso handia sentitzen zara.
|
|
|
Gurasoak artzainak izanik, berari tokatu zitzaion txikitatik besteri kontu egitea.
|
Horrek
asko gizondu zuen haur txiki hura.
|
|
|
Gure bidea ere ez da erraza izan, baina hor gaude hainbat udaletan, diputaziotan, Eusko Jaurlaritzan... Hori pertsona baten inguruan eta EAren kasuan ere
|
hortatik
asko egon zen, esan dezagun egia sortutako alderdi berri bakar batek ez du lortu. Eta guk hor segitzen dugu, 120.000 botoen bueltan.
|
|
|
Estatutuaren inguruan jarrera kontrajarriak egon zirela jakina da eta igoal ez du merezi hemen
|
horretan
asko luzatzea. Dena dela, zure orduko alderdian, EAJn, matizak izango ziren horren aurrean...
|
|
|
Ez da ahaztu behar 77an UCDk hemen irabazi zuela lehen hauteskunde orokorretan! Nazio askapen prozesurik ez da kontzientzia kolektibo sendo bat gabe, eta
|
horretan
asko aurreratu dugu. Lurraldetasunean aldiz atzera egin dugu, eraketa instituzionalean bide diberjente bat eraman delako.
|
|
|
GUILLAN: Nik irakurle gazteen artean zailtasunak antzematen ditut, gazteek zailtasunak dituzte hizkuntza literario horretara hurbiltzeko, jerga, argota edo bestelako baliabideak erdaratik jasotzen eta erabiltzen dira, eta nahiz euskaraz izan badauden, ez dira aski ezagutzen edota ezagutzen badira ere ez dira erabiltzen, faktore
|
hori
askotan traba izaten da jende hori euskal literaturara ekartzeko.
|
|
|
Jendeari maila bateko literatura arazoz kargaturiko literatura dela iruditzen zaio, hori ikuspegi desegoki bat da, ez dakit non sortua. Ziur asko uste
|
horrek
asko zor dio garai bateko esperimentuei, azaren truke porru dezente sartu zaigu urte luzeetan, ez bakarrik euskaraz, erdaraz ere bai; irakurlearengan kontrako sentsazio bat utzi zuen, maila horretako literatura zaila ote den sentsazioa n
|
|
|
" Qatar-en ere ikusi nuen arduradunak arazoak ezkutatzen saiatzen zirela,
|
horregatik
asko murriztu zituzten akreditazioak berak ere. Hala ere, erakunde ez gobernutarretako ehun bat kide bildu ginen, erabat kontrolatuta geunden, ordea.
|
|
|
Horrez gain, unibertsitatean eta irakaskuntza ertainetan maiz, eskola? desberdinak sortzen dira, eta
|
horrek
asko zailtzendu euskara zientifikoaren normalizazioa. Horregatik uste dugu funtsezkoa dela unibertsitateko oinarrizko testuliburuak, euskaraz idatzitakoak zein beste hizkuntzetatik itzulitakoak?
|
|
|
Kredituei dagokienez, 520 dira guztira, eta horietatik 220 kreditu eman daitezke euskaraz (gehi hautazko 38 kreditu). Medikuntzan eskaintzen diren irakasgaietatik %32, 58 dira euskaraz eskaintzen direnak.Kontuan hartu behar da ezen ikasketa plan berria bere osotasunera heldu zela oraindela urte bi, eta, goian aipatu bezala, plangintza berri
|
horrek
asko atzeratu zituenEHU/ UPVko euskarako lehen plangintzaren asmoak eta helburuak.
|
|
|
dela ikasleentzako numerus claususdirelakoak, dela kontratazio deialdiak egiteko, beti besteekin negoziatzerakondenaturik gaude. Eta beste horiek erdaldunak dira, eta gehiago dira; etanegoziaketetan txikiak galtzen du, handia eskuzabal jokatzeko gauza ez denean.Eta
|
horretaz
asko dakigu, jakin, euskaldunok.
|
|
|
Gerra bitartean, zentsura eta autozentsura oso garrantzitsuak dira.
|
Horrek
asko bideratzen du desinformazioa. Kontua da, informazio eman ahal izateko, kazetariak desinformazio kanpainan hartu behar duela parte, muin eman behar diola eskuetan gerra antolatzaileari.
|
|
|
Hedabideen jardun limurtzailean, informazioa eta desinformazioa hurbil daude. Izan ere, dakigunez, hedabideak informatu egiten dute, baina informatze lan
|
horretan
asko izan ohi dira ahaztutako datuak, oker eskainitako bertsioak eta helburu interesatuko zurrumurruak. Gauzak horrela, zail suerta dakiguke hedabideen emari zuzenetik jasotzen dugun hori informazioa ote den, datu egiaztagarriak eta iritzi ponderatuak?
|
|
|
Seinalea jaso eta interpretatzeko, hargailu bat erabil daiteke telebistarako edo satelite bidezko txartel hartzaile bat ordenagailurako. Azken
|
hori
askoz merkeagoa eta praktikoagoa da. Antena orientatzeko, altitudea hartu da kontuan, hau da, antena lurretik altxatzea.
|
|
|
Teknika
|
hori
asko erabili izan da historian zehar hainbat arte alditan. Gaztelaniazko izena “trampa al ojo” uzkurduratik dator, funtsean horretan datzalako.
|
|
|
Zistitis kronikoaren eta izaera arruntaren arteko aldea da, etiologia infekziosoa ez denez, ez dela antibiotikoekin tratatzen. Zistitis mota
|
hori
askoz ere ohikoagoa da emakumeetan, baina edozein adinetako eta sexuko pertsonei eragin diezaieke. Sintomatologia gernu maiztasunaren arabera definitzen da, eguneko 60 aldiz har dezakeena kasu larrietan, berehala pixa egin behar izatearen sentsazioa, eta, gainera, abdomenaren beheko aldean, uretra eta baginan senti daitekeen mina.
|
|
|
Adituen esanetan, ariketa fisikoa da arteria presio altuari aurre egiteko armarik onena. «Hilabete beroetan gaixoak erlaxatu egiten dira, eta
|
horrek
asko okertzen du askoren egoera. Gainera, alkohol gehiago edaten da», azaldu du Manuel Luque doktoreak, Madrilgo Ospitale Klinikoko Hipertentsio Unitateko buruak.
|
|
|
Batzuk abuztuko oporretatik itzultzen ziren eta beste batzuk irailekoak aprobetxatzen zituzten. Batzuen eta besteen helburua beren helmugara inolako gorabeherarik gabe iristea da, eta
|
hori
askotan zaila izaten da. Adituek diotenez, arau batzuei jarraituz gero, arazorik ez izateko aukera dago.
|
|
|
Landare ikatza (E) baldintza kontrolatuetan dauden landare gaien errekuntzatik lortzen da. Koloratzaile
|
hori
asko erabiltzen da industrian, bereziki farmazia industrian, eta oso gutxi elikagaien arloan. Laguntzaile teknologiko gisa, muztio, ardo eta ozpinen dekolorazio partzialean eta olioak desodorizatzeko erabiltzen da.
|
|
|
Hau da, zentrifugatua, pasteurizatua eta kontzentratua. Produktu
|
hori
asko erabiltzen da elikagai gehigarri gisa, eta Europako Batasunean nahiz Estatu Batuetan erabil daiteke. Koloratzaile artifizialak erabiltzeko jendearen kezkaren aurrean, erremolatxa gorria, produktu naturala denez eta osasunerako ondorio kaltegarririk ez dakienez, gero eta gehiago ari da onartzen.
|
|
|
plastikozko takoaren ordez gomazko takoa jarri, diametro handixeagoa duena. Konpresioa egitean, tako mota
|
hori
asko zabaltzen da eta deformatu egiten da, eta, horri esker, ondo finkatzen da zuloan. Baina zuloa hain zabala izanik, takoa erabili behar bada, eta horretarako, gehiegizko kalibre bateko torlojua behar bada, trikimailu txiki bat erabil daiteke:
|
|
|
Era berean, 1.400 baino gehiagotan oinarritutako zundaketa ere badu, eta horrek eten bat ematen die ISPei gorabeheren arreta eta ebazpen zerbitzuetan. AUIk ere kezkagarritzat jotzen du internauten erdiak baino gehiagok onartzen duela ez duela Interneterako konexiorako kontraturik, eta datu
|
hori
asko aldatzen da modemaren bidez konektatzen direnentzat.
|
|
|
Kantauri itsasoan eta Frantzian piztu zuten alarma. Orban beldurgarriak goiz osoan egin zuen aurrera, eta deskonposizio prozesua areagotu egin zen, eta
|
horrek
asko zailduko du erregaia biltzea. Hala ere, egoera zertxobait hobetu zen arratsaldean, denborak fuela iparralderantz bultzatu baitzuen.
|
|
|
|
Hori
askotan ikusi dut. Goizuetako Errero baserrian, adibidez, Pittin, saltxitxa horietako eme bat, ardi zakur handi batekin elkartu eta ume batez erdi zen.
|
|
|
Eguneroko bizitzan, berriz, umore beltza praktikatzea guztiz mingarria eta deserosoa gertatzen zait, nire hipokondria dela medio. Ironia bai,
|
hori
asko gustatzen zait. Praktika handia eskatzen du ordea, taxuz egin nahi baldin bada; umorea eta inteligentzia nahasten dira hor, flema edo karkaxa, literatura, iradoki  tzeko gaitasuna, anbiguitatea, zalantza, entzulea apur bat deskolokatua uzteko gaitasuna.
|
|
|
Pentsa litekeenaren kontra, arazoa ez da norberaren hizkuntzaz ez dauden testuliburu etan ikasi behar izatea.
|
Hori
askotan gertatu eta gertatzen da eta ez da gauza txarra. Hortaz, ikasleak gai izan lirateke testuliburu gehienak argitaratzen diren hizkuntzaz, ingelesez, ikasteko.
|
|
|
Espainiar Estatuan BPGren %0’9 erabiltzen da I+G diruz laguntzeko2 Ehuneko
|
hori
askoz ere garaiagoa da Hego Euskal Herrian, %1’3 ingurukoa. Dena den, gurean ere, alde handia dago Nafarroa eta EAEren artean:
|
|
|
Horrela, bada, unibertsitateei, ez publikoei eta gutxiago pribatuei, ez zaie interesatzen unibertsitario euskaldunen merkatua. Ikuspegi
|
horretatik
askoz interesgarriagoa zaie Hego Amerikako merkatua; unibertsitateak jakitun daude han milioikako ikasleen aukera dagoela eta hasi dira, teknologia berriak lagunduta, hango merkatua jorratzen.
|
|
|
Edozein unibertsitatek eskain ditzake titulazio horiek. Are gehiago, azkenurteotan izugarri hazi da horrelako titulazioen eskaintza —ikastu rte honetan, 2001, UPV/EHUk horrelako 80 bat titulu eskaini ditu— Egia da, bestetik, eskaintza zabal
|
horretatik
asko bertan behera geratu izan direla matrikula ezagatik, baina ez, ostera, euskaraz eskaini izan dena. Itxura denez, joera hori zabalduko da datozen urteetan.
|
|
|
edozein diziplinatarako irakasleak. Alde
|
horretatik
asko aurreratu da, eta gaur gaurkoz milatik gora dira Euskal Herriko unibertsitateetan irakasgairen bat euskaraz azaltzen duten irakasleak, gehien gehienak UPV EHUn.
|
|
|
Bigarren aukera hartzeko, orain beste unibertsitate eta ikerketa zentro etan lanean diharduten irakasle euskaldunei eskaintza argiak eta funtsezkoak egin litzaizkieke. Kontuanha rtu behar da aldaketa
|
hori
askorentzat bere ikerketa jardueran etenaldi nabarmena suposatuko lukeela.
|
|
2003
|
|
|
Bakoitzak nahi dituen hipotesiak egin ditzake, baina horrek ez du inongo loturarik.
|
Horrek
asko kezkatzen gaitu, baina gurea autodeterminaziorako bilgune bat da. Guk ez dugu zer ikusirik Batasunarekin, nahiz eta gurekin lanean ari diren batzuk Batasunakoak diren.
|
|
|
Alde batetik eragile nagusiak ez dira gai bi kultura politiko horien bisioetatik ateratzeko. Eraketa askotan badago zilbor heste ikusezin bat, eta ez dut esaten organikoa denik, baina
|
horrek
askotan zabaltasunaren ideia bera lorrindu du. Zabaltasuna aspalditik dago modan, baina zabaltasun beregaina, denekin enfrentatze rainoko zabaltasun librea ez da ohikoa.
|
|
|
|
Horregatik
askok nekazaritzan sasoikako langile bezala egiten du lan (mahatsa biltzen, esaterako); bakarren batzuk mekanikariak, igeltseroak edo enkofratzaileak dira. Eta gehiengoa azoka txikitan aritzen da.
|
|
|
Debate politikoa egiten genuen batik bat. ETAren su eten garaia zen, eta
|
horrek
asko markatu zuen programaren norabidea. Gonbidatuak hitz egiteko gogoz eta jarrera irekiz etortzen ziren.
|
|
|
Egoerak baldintzatu duelako, zugandik hori esatea espero zelako, eta jende bat iritziagaz bakarrik konformatu delako eta formari ez diolako begiratu. Baina
|
hori
asko aldatu da. Bertso zaleak bertsoa eskatzen du, gero eta gehiago.
|
|
|
Nobelan" voyeurismo" moduko bat dago, oso maskulinoa, baina ez da matxista inola ere, emakumeak begiratzeko modu bat besterik ez da.
|
Horrekin
asko jokatzen dut.
|
|
|
Errimak ere landu egin ditut. Eta
|
horretan
asko lagundu dit urtetan bertso paperak landu izanak». Jon Maiak dioenez, paperaren gainean ez hainbeste, baina buruari bueltak emanaz saiatu da Txapelketa honi zentzu propioa ematen:
|
|
|
Diseinu
|
hori
askotan ez al da tranpa moduko bat. Askotan ez dira bi produktuak berdinak eta itxura aldetik soilik ezberdinak?
|
|
|
Eginbidean zuen nobelaren lehen kapitulu biak Eusko Jaurlaritzako bekadeialdi batera bialdu zituen, non epai-mahaiak erabaki zuen beka F. Krutwig-i ematea. Erabaki
|
horrek
asko nahigabetu zuen gure biografiatua eta, bere euskarazko literaturgintzari berak uste zuen estimaziorik ematen ez zitzaiola ta, bidean zeukan elaberri luzeori gaztelaniaz garatzea erabaki zuen. Haserre hori, azalekoa barik, sakonekoa zen agian:
|
|
|
Egoera erosoago horretan, Sorbonako unibertsitatean matrikulatu zen zientzia adarrean; zientzia zehatzak, matematika eta fisika ikasten zuen denbora berean frantses hizkuntza ere sakontzen zuela.7 Sorbonan Cambridge eko antzeko ikasketa sistema ei zegoen, ikasketa gidatua eta nork bere kabuz lan egin beharrekoa.
|
Horrek
asko lagundu ei zion, gero atzera Madrila bihurtu zenean Espainian lizentziatura abantailaz atera ahal iza5 Baliteke frantses ikasten Gernikako agustinoen ikastetxean hasi izana.
|
|
|
|
Hori
askotan ezinezkoa den arren, editorial nagusiek ahaleginak egiten dituzte beren itzulpenak jatorrizko testuen mailan egon daitezen, autorearen oihartzun izan daitezela, itzultzailearen itzala sumatu gabe.
|
|
|
Bi aukeren artean bat hartzeari begira, lurperatzeak eta errausteak guztira duen kostua konparatzea ia gauza ezinezkoa da, kontuan behar litzatekeelako, lurperatu edo ehortziz gero, nitxoa, hobia edo panteoia erostearen edo lagapenean hartzearen prezioa, eta
|
hori
asko aldatzen da probintzia batetik bestera eta, ondorioz, zaila da errealitate desberdinak homologatzeko eredu tipo bat ezartzea.
|
|
|
|
Hori
asko aldatu da, baina ezin dugu orokortu gaurko gazteak joan direneko hamarkadetakoak baino heldugabeagoak direla esanez.
|
|
|
Mikrobio labore babesleak elikagai gordinak edo zertxobait prozesatuak kontserbatzeko etorkizuneko aukera gisa erabiliko dira. Zenbait ikerketak erakutsi dutenez, mikroorganismo batzuk lehiatu egiten dira elikagaiarengatik eta espazioa patogenoekin, eta
|
horrek
asko mugatzen du elikagaiak aldatzeko gaitasuna. Industriak aukera hori elikagai freskoen kontserbatzailetzat jotzen du.
|
|
|
Hala ere, gantz hidrogenatuak, nahiz eta landare jatorrikoak izan, izan duten tratamendu fisiko kimikoagatik; gure organismoan “koipe txar” gisa jokatzen dute. Gantz hidrogenatu mota
|
hori
asko erabiltzen da, palma olioa bezala, snack gaziak egiteko, haurrek hain kontsumitzen dituzten produktuak. Beraz, komeni da produktuen etiketa berrikustea eta gure seme alabentzat noizean behin olio mota zehazten dutenak aukeratzea.
|
|
|
Lehenik eta behin, nabarmendu behar da janaria prestatzeko modua garrantzitsua izango dela; izan ere, nahiz eta kasu batzuetan berotzeak ez dituen partikula biriko guztiak suntsitzen, gerta liteke kopuru hori nahikoa ez izatea gizakietan infekzioa eragiteko. Beste arrazoi bat izan liteke garrantzitsuena presentzia hutsa ez izatea, partikula kopurua baizik, eta
|
horrek
asko zailtzen du ohiko kontrola, birus kopurua zenbatzea askoz zailagoa baita. Nolanahi ere, bi muturrek agerian uzten dute oraindik gehiago aztertu behar direla arrisku horiek, batez ere petrolio gordinaren kontsumorako diren produktuetan, non ez baita aldez aurreko tratamendu termikorik egongo.
|
|
|
Giza adenobirusen potentzial patogenoa eta jatorria kontuan hartuta, aztertu beharreko laginetan detektatuz gero, produktua giza materia fekalarekin kutsatuko litzateke, eta, beraz, gaixoek edo eramaileek sortutako partikulekin kutsatuko litzateke. Arazoa da, ordea, giza adenobirusek teknika molekularrak behar dituztela detekzio egokia lortzeko, eta
|
horrek
asko mugatzen du errutina teknika gisa erabiltzea. Muga hori dela eta, errazago aztertu beharreko adierazleak bilatu behar dira.
|
|
|
Ildo horretatik, badirudi Bakteroides fragilis kutsatzeko gaitasuna duten fagoek korrelazio handia dutela birus patogenoekin. Analisi mota
|
hori
askoz errazagoa da, Bakteroides fragilis ‘hazi’ egin baitaiteke laborategian. Kasu honetan, mikroorganismoa aztertu beharreko laginari aurre egiten badiogu, mikroorganismoaren hazkunde egokia nabaritu behar da.
|
|
|
“Seguru asko, datorren urtean ez bada, banda magnetikoaren ordez txiparen teknologia erabiltzen ikusiko dugu. Teknologia
|
hori
askoz ere seguruagoa da, eta txartelen erabiltzaile guztiei lasaitasun handiagoa emango digula espero dugu”. Bestalde, Ausbanc ek beherapenak kontu handiz aztertzea gomendatzen du, “izan ere, ikusi da badirela enpresa batzuk kalitate estandar txikiagoekin eta merkealdietarako soilik egiten dituztenak”, eta artikulu bera dela eta beheratuta dagoela egiaztatzea.
|
|
|
Parasitoei dagokienez, leku nabarmenena Trichinella da, trikinosiaren eragilea. Duela urte asko zerri sakrifikatu guztiak kontrolatzeko beharra ezarri zenetik eragin
|
hori
asko murriztu den arren, oraindik ere noizbehinka gertatzen da basurde haragia kontsumitzeagatik, parasitazioa endemikoa baita oraindik ere, eta, batzuetan, albaitariaren kontroletik ihes egiten dute. Kasu horietan, ibilgailua ez da izaten haragi freskoaren kontsumoa, egoste gogorra eskatzen baitu, parasitoa kanporatzeko, baizik eta haragi horrekin egindako txorizo edo saltxitxoi gisako hestebeteen kontsumoa, gordinik kontsumitzen baitira.
|
|
|
Adituek diotenez, koloretako lentillen erabiltzaileen artean kornearen ultzera bat izateko arriskua 2.500 da egunero medikuaren aginduz eramaten dituztenentzat, eta 500 inguru ukipen lenteak jarrita dituzten pertsonentzat. Baina arrisku
|
hori
askoz handiagoa da lentillak beren kabuz erabiltzen dituztenen artean, azterketa oftalmologikorik egin gabe. Cavanaghek gogoratu du, duela gutxi, Estatu Batuetan, botikak eta elikagaiak arautzen dituen agentziak, FDAk, debekatu egin duela koloretako lentillak mediku errezetarik gabe saltzea, eta horrek polemika handia sortu du.
|
|
|
Herrialde garatuetan, batez ere Europan eta Ipar Amerikan, haustura mota horiek ugariagoak dira. Hala ere, hurrengo 50 urteetako eboluzio demografikoak patologia
|
hori
asko handituko du Asian, Afrikan eta Hego Amerikan, adituek diotenez. Adituek diotenez, XX. mendearen erdialdean, Asian, Afrikan eta Hego Amerikan,
|
|
|
Esan nahi da pertsona batzuk errespetuz sartzen direla ohera, ezin dutelako nahi bezala lo egin eta, zazpi ordu egiten badituzte ohean, lau itzarrik egoten direlako. Eta lau ordu dira 60 minutu bider 4 Eta
|
hori
asko da. Baina teoria baino ez da hori:
|