|
2015
|
|
|
Lehenari dagokionez, Frai Luis Leongoak 1588 urtean egin zuen argitalpen hautazkoa, princeps delakoa. Hortaz, ezin gaindituzko aurrekaria dago oraingo testu
|
honen
abiapuntuan eta sorlekuan. Sor marka horri dagokion moduan, bigarrenari so egiten bazaio, distiratsu agertzen da Luis Baraiazarraren lana, batik bat, erdal letrak eta esamoldeak euskaraz ematerakoan.
|
|
|
Egin eginean ere, Baraiazarrak itzulpen
|
honetan
eskaintzen duena ez da bakarrik Santa Teresarena, ez bada euskara bera ere egoki apaindua eta gaurko erara emana, hain zuzen, euskarazko hizkuntza mistiko eta erlijiosoaren espresa molde garaikoa. Edu horretako opari ederra egiten die euskarari eta aldi berean euskal letrei.
|
|
|
Noizbait eta nonbait zehaztu balitz Baraiazarrak lan
|
honetan
erabili duen itzultze teknika, honetara emango litzateke: alde batetik, joskera aparta, perpausetik perpausera irakurlea bera eramaten duena inolako zailtasunik gabe; beste aldetik, lexiko jatorra, inolako garbizalekeriarik gabekoa.
|
|
|
Noizbait eta nonbait zehaztu balitz Baraiazarrak lan honetan erabili duen itzultze teknika,
|
honetara
emango litzateke: alde batetik, joskera aparta, perpausetik perpausera irakurlea bera eramaten duena inolako zailtasunik gabe; beste aldetik, lexiko jatorra, inolako garbizalekeriarik gabekoa.
|
|
|
2 Oi Bizia, guztiei ematen diezuna! Ez iezadazu uka niri nahi duten guztiei agindu zenien ur gozo gozo
|
hau
. Nik nahi dut, Jauna, eta eskatzen dut, eta Zugana nator.
|
|
|
Ez zakizkit ezkuta, Jauna, nire premiaren berri badakizu eta; bai, badakizu Zugatik zauritua den arimaren egiazko sendagaia dela. Oi Jauna, hamaikatxo su mota daude bizi
|
honetan
! Oi, zenbat arrazoi dauden beldurrez bizi izateko!
|
|
|
Oi nire Jainkoaren zauriei darien iturri biziak, bai oparo jarioko duzuela beti gu elikatzeko eta bai ziur joango dela bizitza dohakabe
|
honetako
arrisku artean jainkozko likore honetatik elikatzen saiatzen dena.
|
|
|
Oi nire Jainkoaren zauriei darien iturri biziak, bai oparo jarioko duzuela beti gu elikatzeko eta bai ziur joango dela bizitza dohakabe honetako arrisku artean jainkozko likore
|
honetatik
elikatzen saiatzen dena.
|
|
|
Kontuan izan erregu egiten dizuela orain kondenatuko zaituzten Epaileak, eta ez duzuela bizia seguru unetxo batean ere; zergatik ez duzue bizi nahi betiko?
|
Hau
giza bihotzen gogorra! Bigundu bitza zure neurrigabeko errukiak, ene Jainko!
|
|
|
2 Oi Jauna!, nork jarri zuen hainbeste lokatz arima
|
honen
begietan, ez baitzuen ikusi hau bere burua bertan ikusi arte. Oi Jauna!, nork estali zituen haren belarriak hainbeste aldiz esan zitzaion hau eta oinazeen betikotasuna ez entzuteko?
|
|
|
2 Oi Jauna!, nork jarri zuen hainbeste lokatz arima honen begietan, ez baitzuen ikusi
|
hau
bere burua bertan ikusi arte. Oi Jauna!, nork estali zituen haren belarriak hainbeste aldiz esan zitzaion hau eta oinazeen betikotasuna ez entzuteko?
|
|
|
2 Oi Jauna!, nork jarri zuen hainbeste lokatz arima honen begietan, ez baitzuen ikusi hau bere burua bertan ikusi arte? Oi Jauna!, nork estali zituen haren belarriak hainbeste aldiz esan zitzaion
|
hau
eta oinazeen betikotasuna ez entzuteko. Oi amairik izango ez duen bizia!
|
|
|
1 Oi ene Jainkoa eta ene egiazko sendotasuna! Zer da
|
hau
, Jauna, gu denerako koldarrak izatea, zure aurka egiteko izan ezik. Hemen biltzen dira Adamen seme alaben indar guztiak.
|
|
|
Azken batean, zentzugabeko jendea bezala. Zer egin, ene Jainko, zoro gaixotasun
|
honekin
daudenei. Diotenez, gaitzak berak ematen die indar handia izatea; horrela gertatzen da nire Jainkoagandik aldentzen direnekin:
|
|
|
Benetan harri eta zur geratzen naiz, gauza arin batean ez dela indarrik egiten pentsatzen dudanean, eta, nahi izan arren, egiaz ezin dutela erorbidea saihestu eta arima galtzeko arriskutik ezin dutela alde egin beren buruari sinetsarazten diotenean; eta hala ere, Zu zaren bezalako Maiestate handiari eraso egiteko bai badugula indarra eta adorea. Zer da
|
hau
, ene Jauna, zer da hau. Nork ematen ditu indar hauek?
|
|
|
Benetan harri eta zur geratzen naiz, gauza arin batean ez dela indarrik egiten pentsatzen dudanean, eta, nahi izan arren, egiaz ezin dutela erorbidea saihestu eta arima galtzeko arriskutik ezin dutela alde egin beren buruari sinetsarazten diotenean; eta hala ere, Zu zaren bezalako Maiestate handiari eraso egiteko bai badugula indarra eta adorea. Zer da hau, ene Jauna, zer da
|
hau
–Nork ematen ditu indar hauek?
|
|
|
Nork ematen ditu indar hauek? Zure aurkako borroka
|
honetan
jarraitzen dioten buruzagia ez ote da, nonbait, zure mendekoa eta betiko surtan ezarria dena. Nola jarraitzen diote hain pobrea denari, zeruko aberastasunetatik bota baitzuten?
|
|
|
Zer eman dezake berarentzat ezer ez duenak, zorigaitz ikaragarria baino besterik? Zer da
|
hau
, ene Jainkoa?, zer da hau, ene Kreatzailea. Nondik datoz zure aurka jotzeko indar hauek eta hain koldarkeria handia deabruaren aurka jotzeko?
|
|
|
Zer eman dezake berarentzat ezer ez duenak, zorigaitz ikaragarria baino besterik? Zer da hau, ene Jainkoa?, zer da
|
hau
, ene Kreatzailea. Nondik datoz zure aurka jotzeko indar hauek eta hain koldarkeria handia deabruaren aurka jotzeko?
|
|
|
Nondik datoz zure aurka jotzeko indar hauek eta hain koldarkeria handia deabruaren aurka jotzeko? Zuk, ene Printze horrek, zeureei lagunduko ez bazenie ere, ilunpetako printze
|
honi
zerbait zor bagenio ere, bidegabekoa izango zatekeen betiko Zuk gorderik diguzunagatik eta bestearen atsegin eta promesa guztiak faltsuak direla ikusirik. Zer ez ote du egingo gurekin zure aurka jo zuenak?
|
|
|
Kontura zaitezte, Jainkoaren maitasunagatik, zuei bizia ematearren berea galdu zuena hiltzera zoaztela; kontuan izan zeuen etsaiengandik babesten zaituztena dela. Eta
|
hau
guztiau aski ez balitz, aski izan bekizue jakitea ezin duzuela ezer haren ahalmenaren aurka eta goiz edo berandu betiko suaz ordaindu duzuela halako doilorkeria eta ausarkeria nabarmena. Maiestate hau loturik eta guri digun maitasunaren lokarriz estekaturik ikusten duzuelako ote da?
|
|
|
Eta hau guztiau aski ez balitz, aski izan bekizue jakitea ezin duzuela ezer haren ahalmenaren aurka eta goiz edo berandu betiko suaz ordaindu duzuela halako doilorkeria eta ausarkeria nabarmena. Maiestate
|
hau
loturik eta guri digun maitasunaren lokarriz estekaturik ikusten duzuelako ote da. Zer gehiago egiten zuten heriotza eman ziotenek, lotu ondoren zigorrez astindu eta zauritu baizik?
|
|
|
2 Emaguzu aditzera, ene Jainko, bizi kaskar
|
honetako
amets aldian adore handiz borrokatzen direnei zer sari emango zaien.
|
|
|
4 Oi arima dohatsuok, hain ongi baliatzen eta prezio preziatu
|
honen bidez
hain ondasun atsegin eta iraunkorra erosten jakin zenutenok, esaguzue: nola lortu zenuten haren bidez halako ondasun amaigabea?
|
|
|
Ezagutzen ez zaituenak ez zaitu maite.
|
Hau
bai dela egia handia! Baina ai, hau atsekabea, Jauna, ezagutu nahi ez zaituztenena!
|
|
|
Hau bai dela egia handia! Baina ai,
|
hau
atsekabea, Jauna, ezagutu nahi ez zaituztenena! Gauza ikaragarria de heriotzako ordua.
|
|
|
Ongi dakizu Zuk, ene Jainko, neure miseria guztien artean ere, ez naizela izan inoiz ere zure ahalmen eta erruki handia ezagutu gabe. Jauna, balio bekit
|
hau
, horretan ez baitzaitut iraindu.
|
|
|
2 Noizbehinka gogora etortzen zait emakume santu haren kexua, Martarena, ez baitzen kexatzen bere ahizpaz soilik; ziurtzat dut, Zu beraren nekeaz mintzen ez zinelako irudipena eta bera Zurekin egon nahiz ez egon ez zitzaizula axola, hori zela haren kexarik handiena. Beharbada, bere ahizpa bezain maite ez zenuela begitanduko zitzaion;
|
honek
sentimendu biziagoa sortuko zion, berak hain maite zuenaren zerbitzuan lan egin beharrak baino, maitasunak lana gozo bihurtzen baitu. Eta hala dirudi, ez baitzion esan ezer bere ahizpari, aitzitik bere kexa guztia Zugana itzuli zuen, ene Jauna, maitasunak eraginda ausartu baitzen zera esaten:
|
|
|
Baina nola maitatu, ene Jainko, maiteak merezi duen adina, Zuk niri didazuna gehitzen ez bazaio? Kexu izango ote naiz emakume santu
|
honekin
batera. Ez, ez dut inolako arrazoirik kexu agertzeko, neure Jainkoagan nik eska eta desira ditzakedan baino askoz ere maite erakutsi handiagoak ikusi baititut beti!
|
|
|
Oi, zein erruki handia, eta zein merezi gabeko mesedea egiten zaiguna! Eta mundu
|
honetakook
ahaztu egiten dugula hau! Oroit zaitez, ene Jainko, hainbesteko ezerezaz, eta ikus ezazu gure ahultasuna, guztia ezaguna baitzaizu.
|
|
|
Oi, zein erruki handia, eta zein merezi gabeko mesedea egiten zaiguna! Eta mundu honetakook ahaztu egiten dugula
|
hau
! Oroit zaitez, ene Jainko, hainbesteko ezerezaz, eta ikus ezazu gure ahultasuna, guztia ezaguna baitzaizu.
|
|
|
2 Oi ene arima! Gogora ezazu zein atsegin eta maitasun handia duen Aitak bere Semea ezagutzean, eta Semeak bere Aita ezagutzean, eta nolako garraz biltzen den Espiritu Santua haiekin, eta nola haietatik bat ere ezin den aldendu maitasun eta ezagutza
|
honetatik
, gauza bat bera direlako. Pertsona goren hauek elkar ezagutzen dute, elkar maitatzen dute eta atsegin hartzen dute elkarrekin.
|
|
|
Eman eskerrak, lurrean horrela ezagutu zuena, bere Seme bakarra, eman zigulako. Babes
|
honen pean
hurbil zaitezke eta eskatu, Haren Maiestateak zurekin atsegin hartzen duenez gero, lurreko gauza guztiak ez daitezela aski izan, zu atseginetik eta zeure Jainkoaren handitasunean poz hartzetik baztertzeko; eta maitatua eta goretsia izatea merezi duenez gero, lagun diezazula bere izena bedeinkatua izan dadin zuk ere partetxo bat izan dezazun, eta zinez esan ahal dezazula: Handiesten du nire arimak Jauna.
|
|
|
Ene Jainko, ene Jainko! Zer da
|
hau
, Jauna. Oi, hau tamala!
|
|
|
Zer da hau, Jauna? Oi,
|
hau
tamala! Oi, hau itsumena, aurki ezin daitekeen lekuan haren bila ibiltzea!
|
|
|
Oi, hau tamala! Oi,
|
hau
itsumena, aurki ezin daitekeen lekuan haren bila ibiltzea! Erruki zaitez, ene Kreatzailea, zeure kreatura hauetaz.
|
|
|
Orain, Jauna, ez da ikusi nahi. Oi,
|
hau
bai gaitz sendaezina! Hemen, ene Jainko, agertu behar du zure ahalmenak, hemen zure errukiak.
|
|
|
1 Oi nire arimaren Jaun errukitsu eta amultsua!
|
Hau
ere badiozu zuk: Zatozte egarri zareten guztiok eta nik emango dizuet edaten.Nola ez da, bada, oso egarri izango munduko gauza kaskar hauen zalekerietako gar bizietan erretzen dagoena?
|
|
|
Badakit nik, ene Jauna, emango diozula zeure onberatasunagatik; Zu zeuk diozu; zure hitzek ezin dute huts egin. Izan ere, su
|
honetan
bizi izaten ohituta eta giro honetan hazita, sentitzen ez badute eta zentzugabe halakoak beren premia larriaz konturatzen ez badira, zer erremedio dago, ene Jainko. Zu mundura etorri zinen honelako premia handiei konponbidea jartzera.
|
|
|
Badakit nik, ene Jauna, emango diozula zeure onberatasunagatik; Zu zeuk diozu; zure hitzek ezin dute huts egin. Izan ere, su honetan bizi izaten ohituta eta giro
|
honetan
hazita, sentitzen ez badute eta zentzugabe halakoak beren premia larriaz konturatzen ez badira, zer erremedio dago, ene Jainko. Zu mundura etorri zinen honelako premia handiei konponbidea jartzera.
|
|
|
Zer egiten duzu, zeure egintza guztiak akatsez eta hutsez beteak badituzu? Zerk kontsolatzen zaitu, ekaitz itsaso
|
honetan
–Min ematen dit neure buruak, eta min handiagoa mindurik bizi ez nintzeneko aldiak.
|
|
|
Zure egintzak santuak dira, zuzenak, ezin baliotsuagoak dira eta jakinduria handiz osatuak, jakinduria bera baitzara Zu, Jauna. Nire adimena horretan aritzen bada, kexu izango da borondatea, inork horretan enbarazu egiterik ez duelako nahi; izan ere, adimenak ezin du sumatu hain handitasun handietan bere Jainkoa nor den, eta hartaz gozatzea nahi luke eta ez daki nola, hilkortasun
|
hau
bezain atsekabetsua den kartzelan jarria baita. Edozerk egiten dio enbarazu, lehenengotan zure handitasuna gogoan erabiltzea lagungarri izan bazitzaion ere, hor hobeki ageri baitira nire ezin konta ahala kaskarkeria.
|
|
|
3 Zertarako esan dut
|
hau
, ene Jainko. Nori kexatzen natzaio?
|
|
|
Izan ere, Zu nire nahigabeaz kontura zaitezen, zertarako hitz egin, hain argi ikusten baitut nire barruan zaudela?
|
Hau
da nire zentzugabekeria. Baina ai ene Jainkoa!, nola jakin nezake nik ziurtasunez ez nagoela Zugandik aldendurik?
|
|
|
Oi ene bizia, hainbeste doakigun gauza batean, hain ziurtasun gutxiz bizi behar duzula! Nork izan zure desira, zugandik atera edo itxaro daitekeen irabazia,
|
hau
da, gauza guztietan Jainkoari poz ematea, hain ziurtasun gabea eta arriskuz betea baita?
|
|
|
1 Sarritan, ene Jauna, gogoan erabili ohi dut, Zu gabe bizi izatea zerbaitez elikatu ahal bada, bakardadean dela hori, arimak atseden hartzen duelako bere atsedenean; baina askatasun osoaz gozatzen ez denez gero, sarritan bikoiztu egiten da oinazea; hala ere, kreaturekin tratatu beharrak eta arima bere Kreatzailearekin bakarrean tratatzeari utzi beharrak dakarren oinazea atsegintzat hartzera darama. Baina zer da
|
hau
, ene Jainko, atsedenak nekatu egiten baitu Zu bakarrik kontentatu nahi zaituen arima. Oi, Jainkoaren maitasun ahaltsua, bai bestelakoak direla zure ondorioak, munduko maitasunaren ondoan!
|
|
|
Oi, Jainkoaren maitasun ahaltsua, bai bestelakoak direla zure ondorioak, munduko maitasunaren ondoan!
|
Honek
ez du nahi izaten ondoan lagunik, berak duena kenduko diotelakoan; nire Jainkoaganako maitasuna, ordea, zenbat eta gehiago izan maitaleak, gehiago hazten da, eta horrela haien pozak moteldu egiten dira, ondasun hartaz guztiek ez dutela gozatzen konturatuz. Oi ene Ona, Zurekin izan ohi diren gozotasun eta pozik handienen artean, poz hauek nahi ez dituzten eta betiko galduko dituztenen oroipenak dakarren atsekabea!
|
|
|
2 Baina, ene Aita zerukoa, ez ote litzateke hobe desira hauek arima zure gozotasun gutxiagorekin dagoenerako uztea eta orain oso osoan Zutaz gozatzea? Oi ene Jesus!, hain da handia gizakien seme alabei diezun maitasuna, non guk Zuri egin diezazukegun zerbitzurik handiena haien maitasun eta irabaziagatik Zu uztea bailitzateke, eta orduan geure bihotzekoago zintuzkegu; izan ere, borondatea hainbeste asetzen ez bada ere, arima gozatzen dago Zuri poz ematen dizula ikustean, eta ikusten du lurreko pozak ez direla ziurrak, mundu
|
honetan
bizi garen bitartean, Zuk emanak badirudite ere, lagun hurkoaganako maitasunarekin batera ez badoaz. Lagun hurkoa maite ez duenak ez zaitu Zu maitatzen, ene Jauna; izan ere, hainbeste odolez frogatua ikusten dugu Adamen seme alabei diezun maitasuna.
|
|
|
1 Ene Jainkoa, zure borondatea egiten irauten dutenentzat prestaturik duzun aintza gogoan erabilirik, eta zenbat neke eta saminez irabazi zigun zure Semeak, zein gutxi merezi genuen guk, eta merezi duela benetan esker gaiztoko ez izatea maitasunaren handitasunaren aurrean, hainbeste kostata irakatsi baitzigun maitatzen; horiek gogoan erabilirik, nire arima biziki samindu zen. Nola liteke, Jauna,
|
hau
guztiau ahaztea eta hilkorrak Zutaz hain ahazturik egotea iraintzen zaituztenean. Oi ene Eroslea, eta zein ahazkorrak diren, beren buruaz ere ahazten baitira!
|
|
|
Oi ene Eroslea, eta zein ahazkorrak diren, beren buruaz ere ahazten baitira! Eta hain handia izatea zure ontasuna, orduan gogoratzen baitzara gutaz, eta Zu zartako larriaz zauritzeko lurrera eroriz,
|
honetaz
ahazturik, berriro eskua ematen baitiguzu eta iratzartzen baikaituzu hain ezin sendatuzko zoroalditik, osasuna lortzen saiatzeko eta Zuri eskatzeko! Bedeinkatua izan bedi halako Jauna, bedeinkatua hain erruki handia, eta goretsia izan bedi betiko hain erruki handiagatik!
|
|
|
Oi, esker gaiztokoak direnei kalte egiten baitie graziaren handiak! Ezar Zuk
|
honi
erremedioa, ene Jainkoa. Oi gizasemeok!, noiz arte izango zarete bihotz gogorrekoak, Jesus guztiz otzan honen aurka, izan ere?
|
|
|
Ezar Zuk honi erremedioa, ene Jainkoa. Oi gizasemeok!, noiz arte izango zarete bihotz gogorrekoak, Jesus guztiz otzan
|
honen aurka
, izan ere. Zer da hau?
|
|
|
Oi gizasemeok!, noiz arte izango zarete bihotz gogorrekoak, Jesus guztiz otzan honen aurka, izan ere? Zer da
|
hau
–Gure gaiztakeriak iraungo ote du haren aurka?
|
|
|
Zoriontsuak une beldurgarri hartan Zurekin pozten direnak, ene Jaun eta Jainkoa! Zuk jaso duzunak, une bateko atsegin bat lortzearren era doilorrean galdu zela konturatu denak eta beti Zu pozteko erabakia hartua duenak, zure laguntzaz (ez baitiezu huts egiten, ene arimaren on horrek, maite zaituztenei, ezta erantzun gabe uzten ere deitzen dizutenei), gero bizi izateko, zer erremedio izango luke, Jauna, hain on handia galdu izanaren oroipenaz,
|
hau
da, bataioaz gero geratu zen errugabetasuna galdu izanaren oroipenaz, hilez joatea baino besterik. Izan dezakeen bizitzarik hoberena, sentimendu honekin beti hilez joatea du.
|
|
|
Zuk jaso duzunak, une bateko atsegin bat lortzearren era doilorrean galdu zela konturatu denak eta beti Zu pozteko erabakia hartua duenak, zure laguntzaz (ez baitiezu huts egiten, ene arimaren on horrek, maite zaituztenei, ezta erantzun gabe uzten ere deitzen dizutenei), gero bizi izateko, zer erremedio izango luke, Jauna, hain on handia galdu izanaren oroipenaz, hau da, bataioaz gero geratu zen errugabetasuna galdu izanaren oroipenaz, hilez joatea baino besterik? Izan dezakeen bizitzarik hoberena, sentimendu
|
honekin
beti hilez joatea du. Hala ere, bihotz bihotzez maite zaituen arimak, nola sufritu ahal izango du?
|
|
|
Honek guztiak oraindik gehiago samintzen du maite zaituena.
|
Hau
zait kontsolagarri soilik: nire gaiztakeriaren berri jakitean zure errukia goretsia izango dela betiko; eta, hala ere, ez dakit neke hau kenduko zaidan, harik eta Zu ikusiz hemengo miseria guztiak ken daitezen arte.
|
|
|
Hau zait kontsolagarri soilik: nire gaiztakeriaren berri jakitean zure errukia goretsia izango dela betiko; eta, hala ere, ez dakit neke
|
hau
kenduko zaidan, harik eta Zu ikusiz hemengo miseria guztiak ken daitezen arte.
|
|
|
Beharbada, Jauna, ote dute mugarik zure handitasunek edota zure egintza harrigarriek? Oi ene Jainkoa eta ene errukia!, eta nola ager ditzakezu orain zeure mirabe
|
honengan
! Ahaltsua zara, Jainko handia.
|
|
|
Uste dut zeuretzakotzat dituzun arimei behin bakarrik eginiko begirada hain leuna aski dela urte askotako zerbitzuaren saritzat. Oi ene Jainkoa, zein gaizki eman daitekeen ulertzera
|
hau
, lehendik Jauna zein leuna den ulertua dutenei izan ezik!
|
|
|
2 Oi kristauak, kristauak!, ikus Jainko handi
|
honekin
duzuen senidetasuna; ezagutu Hura eta ez gutxietsi, begirada hau haren maitaleentzat atsegina den era berean, ikaragarria baita sumin izugarriaz jazartzen diotenentzat. Oi, ez gara konturatzen bekatua geure zentzumen eta arimako ahalmen guztiekin Jainkoaren kontrako gerra latz bat dela!
|
|
|
2 Oi kristauak, kristauak!, ikus Jainko handi honekin duzuen senidetasuna; ezagutu Hura eta ez gutxietsi, begirada
|
hau
haren maitaleentzat atsegina den era berean, ikaragarria baita sumin izugarriaz jazartzen diotenentzat. Oi, ez gara konturatzen bekatua geure zentzumen eta arimako ahalmen guztiekin Jainkoaren kontrako gerra latz bat dela!
|
|
|
Gehien ahal duenak, azpikeria handiagoak asmatzen ditu bere Erregearen aurka. Badakizu, ene Jauna, askotan gehiago beldurtzen ninduela azken epaiketako egun ikaragarri
|
honetan
zure jainkozko aurpegia nire aurka haserre ikusiko ote nuen gogoratzeak, irudimenean agertzen zitzaizkidan infernuko oinaze eta sumin guztiak baino; eta zure errukiak gorde nintzala niretzat hain gauza erdiragarria denetik eskatzen nizun, eta orain ere halaxe eskatzen dizut, ene Jauna. Zer etor dakidake lurrean honen mailara iristen denik?
|
|
|
Badakizu, ene Jauna, askotan gehiago beldurtzen ninduela azken epaiketako egun ikaragarri honetan zure jainkozko aurpegia nire aurka haserre ikusiko ote nuen gogoratzeak, irudimenean agertzen zitzaizkidan infernuko oinaze eta sumin guztiak baino; eta zure errukiak gorde nintzala niretzat hain gauza erdiragarria denetik eskatzen nizun, eta orain ere halaxe eskatzen dizut, ene Jauna. Zer etor dakidake lurrean
|
honen
mailara iristen denik. Guztia batera nahi dut, ene Jainko, eta aska nazazu hain latza den atsekabetik.
|
|
|
Zure Aitak emana zaitugu; ez dezadala gal nik, ene Jauna, hain preziatua den bitxia. Aitortzen dut, Aita Betikoa, gaizki gorde dudala; baina oraindik bada erremediorik, Jauna, bada erremediorik, erbeste
|
honetan
bizi garen bitartean.
|
|
|
3 Oi ene neba ahizpak, oi ene neba ahizpak eta Jainko
|
honen
seme alabak! Saia gaitezen, saia gaitezen; izan ere, badakizue Hura iraindu izanaz damutzen bagara, ez dela gogoratuko gure erru eta txarkeriez.
|
|
|
Ba ote da inor hainbeste eskatzen lotsa ez denik? Orain da garaia, Jaun errukitsu
|
honek
eta geure Jainkoak ematen diguna hartzeko. Adiskideak nahi dituenez gero, nork emango dio ezetzik bere odol guztia isurtzeari eta gugatik bizia galtzeari ezetzik eman ez zionari?
|
|
|
4 Oi, ene Jainkoa, ene Jauna!
|
Hau
gogorkeria! Hau zentzugabekeria eta itsukeria!
|
|
|
Hau gogorkeria!
|
Hau
zentzugabekeria eta itsukeria! Nahigabea hartzen dugu gauza bat galtzean, orratz bat edota gabirai bat, airean hegan ikusiz begiei atsegin emateko baizik ez dena, galtzean, eta handia da gero nahigaberik ez hartzea, Jainkoaren handitasunezko arrano hegalari hau eta amairik gabe gozatzeko den erreinu bat galtzean!
|
|
|
Hau zentzugabekeria eta itsukeria! Nahigabea hartzen dugu gauza bat galtzean, orratz bat edota gabirai bat, airean hegan ikusiz begiei atsegin emateko baizik ez dena, galtzean, eta handia da gero nahigaberik ez hartzea, Jainkoaren handitasunezko arrano hegalari
|
hau
eta amairik gabe gozatzeko den erreinu bat galtzean! Zer da hau?
|
|
|
Nahigabea hartzen dugu gauza bat galtzean, orratz bat edota gabirai bat, airean hegan ikusiz begiei atsegin emateko baizik ez dena, galtzean, eta handia da gero nahigaberik ez hartzea, Jainkoaren handitasunezko arrano hegalari hau eta amairik gabe gozatzeko den erreinu bat galtzean! Zer da
|
hau
–Zer da hau?
|
|
|
Zer da hau? Zer da
|
hau
–Ez dut ulertzen.
|
|
|
1 Ai ene, ai ene, Jauna, bai luzea dela erbeste
|
hau
eta samin handien artean igarotzen dena nire Jainkoa ikusteko bihotz minez! Jauna, zer egingo du arima batek kartzela honetan sarturik?
|
|
|
1 Ai ene, ai ene, Jauna, bai luzea dela erbeste hau eta samin handien artean igarotzen dena nire Jainkoa ikusteko bihotz minez! Jauna, zer egingo du arima batek kartzela
|
honetan
sarturik. Oi Jesus, bai luzea dela gizakiaren bizia, laburra dela esan ohi bada ere!
|
|
|
Laburra da, ene Jainko, haren bitartez amairik izan ezin duen bizia irabazteko; baina luzea da oso bere burua bere Jainkoaren aurrean ikusi nahi duen arimarentzat. Zer erremedio ematen dio sufrimendu
|
honi
–Ez dago, Zugatik sufritzea baino besterik.
|
|
|
Zu poztea da nik nahi dudana, Jauna; hala ere ongi dakit nire poza ez dagoena munduko inorengan.
|
Hau
honela izanik, ez bota errurik nire desirari. Hemen nauzu, Jauna; zerbitzuren bat Zuri egiteko bizi behar badut, ez diet uko egiten munduan etor dakizkidan lan guztiei, zure maitale san Martinek zioenez.
|
|
|
Hutsalak dira nire zerbitzuak, asko egin arren ere neure Jainkoari. Zertarako egon, bada, ezereztasun ezerez
|
honetan
–Jaunaren nahia egin dadin.
|
|
|
Poz handia da, Zugandik aldendua egotearen bakardadeak nahigabetzen duen arimarentzat, alde guztietan zaudela jakitea. Baina maitasunaren irakina eta nahigabe
|
honen
eragin biziak hazten direnean, zertarako balio du, ene Jainko?, adimena nahasten baita eta egia hau ezagutzeko arrazoia ezkutatzen, ezagutzerik ez ulertzerik gabe. Zugandik aldendurik dagoela daki soilik, eta ez du onartzen inolako erremediorik; izan ere, gartsu maite duen bihotzak ez du onartzen aholkurik ez kontsolaziorik, mindu zuen harengandik izan ezik; handik itxaroten baitu bere nahigabearen erremedioa.
|
|
|
Poz handia da, Zugandik aldendua egotearen bakardadeak nahigabetzen duen arimarentzat, alde guztietan zaudela jakitea. Baina maitasunaren irakina eta nahigabe honen eragin biziak hazten direnean, zertarako balio du, ene Jainko?, adimena nahasten baita eta egia
|
hau
ezagutzeko arrazoia ezkutatzen, ezagutzerik ez ulertzerik gabe. Zugandik aldendurik dagoela daki soilik, eta ez du onartzen inolako erremediorik; izan ere, gartsu maite duen bihotzak ez du onartzen aholkurik ez kontsolaziorik, mindu zuen harengandik izan ezik; handik itxaroten baitu bere nahigabearen erremedioa.
|
|
|
Nola izan daiteke giza bitartekorik, jainkozko suak gaixotu duena sendatzekorik? Nork jakingo du noraino iristen den zauri
|
hau
, nondik sortu zen, nola arindu daitekeen oinaze hain minbera eta atsegina. Ez litzateke zentzuzkoa izango hain gaitz baliotsua gizon emakumeek har ditzaketen bezalako bitarteko kaskarrez arindu ahal izatea.
|
|
|
3 Hain kaskarra bada, ene Senarra, nola ez da gelditzen inongo kreaturetan bere Kreatzaileagana iritsi arte? Oi ene Jainkoa!, zergatik ni neure Maitearena. Zuk, nire benetako Maitale horrek, hasten duzu maitasun gudu
|
hau
; izan ere, ez dirudi besterik denik ahalmen guztien eta zentzumenen ezinegon eta bertan behera uzte hau, plaza eta auzoetara irteten baitira Jerusalengo alabei deika, beren Jainkoaren berri eman diezaieten. Izan ere, gudu hau hasia denez gero, noren aurka joango dira borrokatzera, beraiek bizi ziren gotorlekuaren, hau da, arimaren goialdearen, jabe egin denaren aurka izan ezik?
|
|
|
3 Hain kaskarra bada, ene Senarra, nola ez da gelditzen inongo kreaturetan bere Kreatzaileagana iritsi arte? Oi ene Jainkoa!, zergatik ni neure Maitearena. Zuk, nire benetako Maitale horrek, hasten duzu maitasun gudu hau; izan ere, ez dirudi besterik denik ahalmen guztien eta zentzumenen ezinegon eta bertan behera uzte
|
hau
, plaza eta auzoetara irteten baitira Jerusalengo alabei deika, beren Jainkoaren berri eman diezaieten. Izan ere, gudu hau hasia denez gero, noren aurka joango dira borrokatzera, beraiek bizi ziren gotorlekuaren, hau da, arimaren goialdearen, jabe egin denaren aurka izan ezik?
|
|
|
Oi ene Jainkoa!, zergatik ni neure Maitearena. Zuk, nire benetako Maitale horrek, hasten duzu maitasun gudu hau; izan ere, ez dirudi besterik denik ahalmen guztien eta zentzumenen ezinegon eta bertan behera uzte hau, plaza eta auzoetara irteten baitira Jerusalengo alabei deika, beren Jainkoaren berri eman diezaieten. Izan ere, gudu
|
hau
hasia denez gero, noren aurka joango dira borrokatzera, beraiek bizi ziren gotorlekuaren, hau da, arimaren goialdearen, jabe egin denaren aurka izan ezik. Haiek handik kanpora egotzi ditu, berriro konkistatzailearen eskutik konkista dezaten.
|
|
|
Oi ene Jainkoa!, zergatik ni neure Maitearena. Zuk, nire benetako Maitale horrek, hasten duzu maitasun gudu hau; izan ere, ez dirudi besterik denik ahalmen guztien eta zentzumenen ezinegon eta bertan behera uzte hau, plaza eta auzoetara irteten baitira Jerusalengo alabei deika, beren Jainkoaren berri eman diezaieten. Izan ere, gudu hau hasia denez gero, noren aurka joango dira borrokatzera, beraiek bizi ziren gotorlekuaren,
|
hau
da, arimaren goialdearen, jabe egin denaren aurka izan ezik. Haiek handik kanpora egotzi ditu, berriro konkistatzailearen eskutik konkista dezaten.
|
|
|
4 Oi ene arima, bai gudu miragarria izan duzula neke
|
honetan
, eta bai gertatzen dela guztia horrelaxe! Beraz, nirea da Maitea, eta ni neure Maitearena:
|
|
|
Zertarako nahi dut nekatu neure desirak agintzen didana eskatzen, nire adimenak bidera dezakeen eta nire desirak desira dezakeen guztia, haien helburuekin, Zuretzat ezaguna baita, eta nik ez baitakit haietatik onura ateratzen? Beharbada, nire arimak irabazia lortuko duela uste duen
|
honetan
, egongo da nire galera. Izan ere, lan batetik aska nazazula eskatzen badizut eta hartan bada nire hilduraren jomuga, zer da eskatzen dizudana, ene Jainko?
|
|
|
Lan hori emateko eskatzen badizut, beharbada, nire pazientziarako ez da komeni, oraindik ahul baitago eta ezin baitu sufritu hain golpe handirik; eta pazientziaz eramaten badut eta apaltasunean sendo ez banago, baliteke zerbait egin dudala uste izatea, guztia egin duena Zu zeu izan zarenean, ene Jainko. Sufritu nahi badut, ez nuke nahi zure zerbitzurako ohorea galtzea ez dela komeni dirudien gauzetan, neugan ohore sentimendua dudala ager ez dadin; eta gerta daiteke ohorea galduko dela uste dudan gauzetan gehiago irabaztea, nik nahi dudan hartarako,
|
hau
da, zure zerbitzurako.
|
|
|
2 Askoz ere gehiago esan nitzake
|
honetaz
, Jauna, neure burua ez dudala ulertzen agertzeko; baina ulertzen didazula badakit eta zertarako hitz egin. Nire miseria itzartzen denean, ene Jainkoa, eta nire arrazoia itsutzen duenean, neure eskuz idazten dudan honetan ea aurkitzen dudan ikusteko.
|
|
|
2 Askoz ere gehiago esan nitzake honetaz, Jauna, neure burua ez dudala ulertzen agertzeko; baina ulertzen didazula badakit eta zertarako hitz egin? Nire miseria itzartzen denean, ene Jainkoa, eta nire arrazoia itsutzen duenean, neure eskuz idazten dudan
|
honetan
ea aurkitzen dudan ikusteko. Izan ere, askotan hain ezerez eta ahul eta adoregabe ikusten dut neure burua, non galdetzen baitut zer izan zen zure mirabeaz, mundu honetako ekaitzen aurka borroka egiteko zure mesedeak jadanik jasoak zituelakoan zegoen hartaz.
|
|
|
Nire miseria itzartzen denean, ene Jainkoa, eta nire arrazoia itsutzen duenean, neure eskuz idazten dudan honetan ea aurkitzen dudan ikusteko. Izan ere, askotan hain ezerez eta ahul eta adoregabe ikusten dut neure burua, non galdetzen baitut zer izan zen zure mirabeaz, mundu
|
honetako
ekaitzen aurka borroka egiteko zure mesedeak jadanik jasoak zituelakoan zegoen hartaz. Ez, ene Jainkoa, ez; ez gehiago konfiantzarik nik neuretzat nahi izan dezakedan ezertan.
|
|
|
Ez zigortu ni nik neuk nahi edo desira dudana emanez, zure maitasunak (nigan beti bizi denak), hala nahi ez badu. Hil bedi honezkero ni
|
hau
, eta bizi bedi nigan ni baino gehiago eta niretzat ni neu baino hobea dena, nik zerbitzu egin diezaiodan. Bera bizi bedi eta eman biezat niri bizia; Bera errege izan bedi, eta ni beraren gatibu, nire arimak ez baitu nahi bestelako askatasunik.
|
|
|
Oi, nork ikus lezakeen bere burua jada haren eskuz hilik eta jainkozko leize
|
honetara
egotzirik, handik irteteko jada esperantzarik gabe, edo hobeki esan, bere burua handik kanpo ikusteko beldurrik gabe! Baina ai ene, Jauna, bizi honek dirauen bitartean etengabe baita arriskuan betiko bizia!
|
|
|
Oi, nork ikus lezakeen bere burua jada haren eskuz hilik eta jainkozko leize honetara egotzirik, handik irteteko jada esperantzarik gabe, edo hobeki esan, bere burua handik kanpo ikusteko beldurrik gabe! Baina ai ene, Jauna, bizi
|
honek
dirauen bitartean etengabe baita arriskuan betiko bizia!
|
|
|
5 Bera zorionekoa da, bere burua ezagutzen, maitatzen eta bere buruaz gozatzen duelako, ezinezkoa izanik bestela izatea; ez du, ezin du izan askatasunik, eta ez litzateke izango perfekzioa bere burua ahaztu eta ez maitatzeko askatasuna izatea. Beraz, ene arima, zeure atsedenean sartuko zara, gorengo on
|
honengan
barneratzen zarenean, Hark ulertzen duena ulertzen duzunean, Hark maitatzen duena maitatzen duzunean, eta Hark gozatzen duenaz gozatzen duzunean. Zeure borondate aldakorra galdua ikusiko duzunez gero, gehiago ez da izango aldaketarik; izan ere, hain indar handia izan du Jainkoaren graziak, non bere jainkozko izaeraren partedun egin baitzaitu.
|
|
|
6 Zorionekoak bizitza
|
honetako
liburuan idatzirik daudenak. Baina zu, ene arima, hemen idatzirik bazaude, zergatik zaude goibel eta jartzen nauzu ezin egonik?
|
|
|
Frai Luis Leongoak, Teresaren idazki
|
honen
lehen argitalpenean (Salamanca 1588), izenburu hau jarri zion: –Exclamaciones o meditaciones del alma a su Dios, escritas por la Madre Teresa de Jesús en diferentes días, conforme al espíritu que le comunicaba nuestro Señor después de haber comulgado:
|
|
|
Frai Luis Leongoak, Teresaren idazki honen lehen argitalpenean (Salamanca 1588), izenburu
|
hau
jarri zion: –Exclamaciones o meditaciones del alma a su Dios, escritas por la Madre Teresa de Jesús en diferentes días, conforme al espíritu que le comunicaba nuestro Señor después de haber comulgado:
|
|
|
Izenburuan bertan dago liburu
|
honetaz
dakigun ia guztia. Dena dela, frai Luisek hor ematen dizkigun datu guztiak ez dira ziurrak:
|
|
|
Santaren idazki
|
honen
originalik ez da gordetzen. Autografotzat eman nahi diren batzuk erabat faltsuak dira, Teresaren letrak beste obra batzuetatik ebaki eta idazki honetako erabili baitira.
|
|
|
Santaren idazki honen originalik ez da gordetzen. Autografotzat eman nahi diren batzuk erabat faltsuak dira, Teresaren letrak beste obra batzuetatik ebaki eta idazki
|
honetako
erabili baitira. Ondoren doan testua frai Luis Leongoak Barne Gazteluaren eranskin gisa argitaratu zuenetik (Salamanca 1588) jasoa da.
|
|
|
|
Honek
, jakina, abiapuntu bat izan luke, Euskal Herrian ere santa Teresaren mezua gero eta gehiago ulertu, sakondu eta zabal dadin.
|