|
2009
|
|
|
halako moldez, non, hamar egun haiek iraganda gero, bihotzean halako egarri bat geratu baitzitzaion, haurra ukitzeko eta haren azala musuz josteko egarria, esate baterako?, trapuzko panpinekin jada nekez aseko zuena, hainbestekoa zen Adak haurrari hartu zion maitasuna; Adak bazekien hamar eguneko egonaldi hura salbuespena izan zela, Rosiren alabak maiz agertu baitzuen jauregikoen aurrean bere esker ona egin ziotèn faboreagatik: eskerrik asko eta eskerrik asko, doña Regina, haurra egun hauetan berorren etxean hartzeagatik, kostatuko zait, bai, fabore
|
hau
berorri ordaintzea?; Adak, baina, ez zuen etsi, eta hala, epea bukatu zèn egunean ere, afalorduan izan zen, aita ere mahaira bilduta, amari zuzendu zitzaion, epea luzatuko zuen esperantzan.
|
|
|
–Jauna, eskumotza naiz, baina nire esku
|
hau
berorren zerbitzuan jartzeko prest nauka: biak ere gustura jarriko nituzke, biak banitu, baina armadan nengoela istripu bat izan nuen, eta?
|
|
|
–Jauna, eskumotza naiz, baina nire esku
|
hau
berorren zerbitzuan jartzeko prest nauka: biak ere gustura jarriko nituzke, biak banitu, baina armadan nengoela istripu bat izan nuen, eta...
|
|
|
Eszena hunkigarria, zinez, Adak haurra magalean hartu eta hura lotaratzen zuenekoa, orain kulun kulun ibiltzen zuela eta orain sehaska kanta bat kantatzen ziola, aingeruen ahotsa baitzuen Adak, ur begiko ura baino zilarragoa eta garbiagoa... halako moldez, non, hamar egun haiek iraganda gero, bihotzean halako egarri bat geratu baitzitzaion –haurra ukitzeko eta haren azala musuz josteko egarria, esate baterako–, trapuzko panpinekin jada nekez aseko zuena, hainbestekoa zen Adak haurrari hartu zion maitasuna; Adak bazekien hamar eguneko egonaldi hura salbuespena izan zela, Rosiren alabak maiz agertu baitzuen jauregikoen aurrean bere esker ona egin ziotèn faboreagatik: eskerrik asko eta eskerrik asko, doña Regina, haurra egun hauetan berorren etxean hartzeagatik, kostatuko zait, bai, fabore
|
hau
berorri ordaintzea...; Adak, baina, ez zuen etsi, eta hala, epea bukatu zèn egunean ere –afalorduan izan zen, aita ere mahaira bilduta– amari zuzendu zitzaion, epea luzatuko zuen esperantzan.
|
|
2015
|
|
|
12 Oi Jesus! Nork aditzera eman diezaiokeen
|
hau
berorri, behintzat zer den esan diezadan, nire arima orain horretan baitabil etengabe!
|
|
|
8 Eta Jaunaren maitasunagatik eskatzen diodan
|
hau
berorrek egingo duela eta hau ikusiko duten gainerakoek ere egingo dutela uste dudalako, askatasunez idazten dut; bestela kezka handia izango nuke, neure bekatuak esateko izan ezik, horretarako ez baitut inolako kezkarik; gainerakoan aski da emakumea izatea hegoak beheratzeko, are gehiago emakumea eta kaskarra izatea. Eta horrela, nire bizitzaren kontakizuna era lauan esateaz gainerakoa, har beza berorrentzat,, ekin eta ekin egin baitit Jainkoak otoitzean egiten dizkidan mesedeak idatz ditzadan?
|
|
|
Baina zer dira, bada, mundu honetako desberdintasunak:
|
hau
berorren gorentasunaren zerbitzuan egon daitekeela eta berak nahi ez; nik, ordea, gogoz egingo nukeela, baina ezin dudala! Gauza hauetatik eta txarragoetatik igaro beharra dugu gizakiok, eta oraindik ez dugu ulertzen mundua, eta ez da nahi izaten hura uztea.
|
|
|
Espiritu Santua izan bedi beti berorrekin, amen. Atzo bertan idatzi nionez gero,
|
hau
berorren gorentasunak jakin dezan da soilik Osunako dukesaren eta Ayala doktorearen gutunak ekarri dizkidatela gaur; haietan presa ematen didate neskatila haietako bat hartua izan dadin; Jesusen Lagundiko aita batek gauza onak idazten dizkit haietako bati buruz; bestea laztasun handiegiak beldurtu omen du. Horregatik, ongi esango dionak hari hitz egitea komeni da.
|
|
|
nire izenean hitz egin diezaiola nuntzioa aitortzen duen aitari eta eman diezazkiola nire eskumuinak, eta berorrek egia osoa adieraz diezaiola, nuntzioa jakinean jar dezan eta ez dezan idatz kalte egitekorik harik eta informazio izan arte, eta esan diezaiola, oso kaskarra banaiz ere, ez esaten dituztenak egitera ausartzeko adina.
|
Hau
berorrek ongi baderitza, bestela ez.
|
|
|
3 Berrehun dukat bidaliko dizkidala esaten didanari dagokionez, poztuko naiz, nire nebak (zeruan gerta bedi) agindurik utzi zuena egiten hasi garelako; baina ez diezazkiola bidali berorren agurgarritasunak Casademonteri ezta aita Nicolaoren bidez ere(
|
hau
berorri esaten diot, balitekeelako han hartzea eta ni haien faltan geratzea); bidera ditzala berorren agurgarritasunak Medina del Campora, han merkatari ezagunen bat badute bermea bidali eta, ziurrago etorriko baita ekartzea hainbeste kosta gabe; eta bestela, Valladolidera bideratu; eta hala izan ezik, bidali aurretik abisu eman biezat, zein bidetatik etorriko diren zehazteko.
|
|
|
Espiritu Santuaren grazia izan bedi berorrekin, ene seme. Sinets diezadake bihotzez sentitzen dudala gutun
|
honetan
berorri albiste txarrak idatzi beharra. Hala ere, beste bide batetik jakingo dituela eta hain nahigabe handiak izan dezakeen pozbiderik diotela eman gogoan izanik, neugandik jakin ditzala nahi dut; eta bizitza honetako miseriak ongi kontuan hartzen baditugu, poztu egin genuke Jainkoarekin daudenek duten pozaz.
|
|
|
Egia da gutxi maite dudala!
|
Hau
berorren gorentasunari gogait eragiteko bidean doa; bada, beste gutun bat idatziko diot eta ez gehiago; nik berorrekin hitz egitean poz handia hartzen dudanez gero, ez naiz horretaz ohartu.
|
|
|
2 Honezkero badira berrogei urte ni haien artean bizi naizela, eta gauza guztiak begiratuz, argi ikusten dut oinutsen probintzia bereizia egiten ez bada, eta laster batean egiten ez bada, kalte handia egingo dela, eta ezinezkotzat dut aurrera joan ahal izatea.
|
Hau
berorren maiestatearen esku dagoenez gero, eta Andre Maria gure Amak bere Ordenaren babesletzat hartu nahi izan duela ikusten dudanez gero, hau egitera ausartu naiz, berorren maiestateari erregutzeko, gure Jaunaren eta beraren Ama aintzatsuaren maitasunagatik, berorren maiestateak agin dezala egin dadila; izan ere, deabruari hori oztopatzea hainbeste doakionez, ez du eragozpen gutxi jarriko, bain...
|
|
|
eta ez dadila luza gauzak gehituz esan nahian; izan ere, berari itzulinguruekin gezurrik ez duela esaten iruditzen bazaio ere, ez dator inondik ere perfekzioarekin bat halako estiloa, harekin garbi hitz egitea besterik behar ez denean, mila zentzugabekeria egitera eraman baitezake prelatu bat. Esan biezaio
|
hau
berorren agurgarritasunak oraintsu idatzi didanaren erantzunez, eta horretaz zentzatua egon dadinean, kontentaturik izango nauela. Jainko handi hau nahi dut nik kontenta dezagun, nitaz kasu gutxi egin behar baita.
|
|
|
3 Ez dakit egoki etorriko litzatekeen berorren aitatasunak aita Chaves maisuarekin hitz egitea (aita priorearekin bidali nuen nire gutun hori eramanez) oso argia baita; eta hark eginiko mesedeei kasu eginez, beharbada, lortuko luke hark; eta
|
honetaz
berorren gutuna eramanez fraide berberek joan lukete Erromara (hau tratatzen ari diren haiek), eta inola ere ez litzaioke hara joateari utzi behar; izan ere, Rueda doktoreak dioenez, Aita Santuaren edo jeneralaren bidea da zuzena.
|
|
|
2 Orain berorren jauntasunarekin biltzea besterik ez nuke nahi, gutunez ez baitago ongi esaterik aste
|
honetan
berorrengandik, aita errektorearen bidez, jaso dudan gutun batek eman didan poza; dena dela, nik banituen berorren jauntasunaren berriak garbiago adierazirik duela hiru aste baino lehenagotik, eta geroago beste alde batetik eman dizkidate; ez dakit nola uste duen berorren jauntasunak horrelako gauza bat isilean geratuko den. Jainko Maiestateak nahi beza beraren aintza eta ohoreko izatea eta berorri laguntzea santutasunean haziz joateko, nik uste dudanez.
|
|
|
6 Inguru hura guztiz eskandalizaturik dago, prelatu izan gabe eta horretarako eskumenik erakutsi gabe (beraiek komisario apostolikoaren mende baitaude), nola ausartzen diren halakoak egitera, leku
|
hau
berorren maiestatea dagoenetik hain hurbil egonik, ez baitirudi justiziaren ez Jainkoaren beldurrik dutenik. Ni nahigabez nago haien eskuetan daudela ikusirik, hainbat egun baitira hori nahi zutela; nik, berriz, nahiago nuke mairuen eskuetan balira, beharbada, erruki handiagoa izango luketelako.
|
|
|
2 Orain esaten didate, Ana San Pedrorenak Alonso jauna bidali duela berorri eskaera egitera.
|
Hau
berorren gutuntxoa etorri aurretik zen; gero izan balitz, ez bainuen inola ere onartuko. Sermoirik gabe geratuko da aita probintziala ez badator, eta gogoz egingo ez duenari ez zaiola eskatuko ikusten badu ere, eperrak alferrik galtzea baino huts larriagotzat izango dute, eta ez dakit zer egingo duten.
|
|
|
Jainkoaren erruki handia izan da hain lagun ona eta hain denbora motzean aurkitzea, bihurria izaten goiz hasita sufrimenduak izango baikenituen. Honetan konturatzen naiz zein maite dudan; izan ere, Jainkoaren aurkako bekatuagatik min handia eman behar lidakeena izan arren, neskatxo
|
hau
berorren antz antzekoa izanik, ezin dut neugana ekarri eta maitatu gabe utzi. Hain txikia izateko, harritzekoa da pazientzian zein antz handia duen Teresarena.
|
|
|
4
|
Hau
berorrentzat da soilik; gorde dezala gure Jaunak, nik eskatzen diodanez, santutasun handiagora eramanez.
|
|
|
Niri askotan egin dit on horrek. Batzuetan ez zen beldurra soilik, oinaze handia ere ematen zidan;
|
hau
berorrentzat bakarrik diot. Baina, ur bedeinkatuak bera jotzen ez badu, ez du ihes egiten, eta horrela inguruan bota beharra izaten da.
|
|
|
Egia da ez diodala errua nuntzioari botatzen, baina deabruaren bateria den bezalakoa izanik, ez naiz ezertaz harritzen. Ez izan beldurrik berorren agurgarritasuna begiz jotzen inor ausartuko denik, Jauna baita gordetzen duena; dena dela, orain arte berorrek sumina bare dezala Jaunak egin digunez gero, eraman beza aurrera eta izan bedi
|
hau
berorren gurutzea, ez baita txikia izango. Jaunak berariaz lagundu ez balio, sinets beza, zukeela eraman.
|
|
|
Maria Bautistak emango dio nire berri, nik gutun honetan hori egiterik ez baitut. Berak kontatzen dizkit berorren jauntasunaren gauzak, idazten didanean, eta, Jainkoari eskerrak, nik jakin nahi ditudan berriak;
|
honekin
berorren jauntasunaren letrarik ikusi gabe egon naiteke luzaro. Batzuk idatzi ditut:
|
|
|
egunaren erdian justiziak bi fraide aurkitu zituela fama txarreko etxe batean eta ageri agerian preso hartu zituela; gaizki egina iruditzen zait niri; ez naute harritzen argaltasunek, baina ohorea gordetzea nahiko nuke.
|
Hau
berorren jauntasunari idatzi nionetik gertatu da. Hala ere atxilotuak izatea ongi dela diote.
|
|
|
4 Benetan nahiko nuke Joana anderea ez dadila igaro hemendik aurrera; baina aingeru
|
honi
berorren aitatasunak Valladolid hain bihotzean sartu dionez gero, erreguak ez dira aski izan hemen gerarazteko.
|
|
|
5 Atzo idatzi nion
|
hau
berorren aitatasunari. Ikusiko du; nik uste dut Jaunak argi egingo diola honetarako, bakea ematen diolako ongi eramateko, ikusi baititut haren solasaldiak berorrekin.
|
|
|
Baina haren aitatasunak lehenbizi Valladolidera joan nadila agintzen du. Ziur asko, besterik ezin izango zuen egin, egiaz nik ez baitut lagundu; alderantziz, ahaleginak eta bi egin ditut ez joateko(
|
hau
berorrentzat da), oraingoz ez zela beharrezkoa uste nuelako; dena dela, Jainkoaren ordez dagoena hobeki konturatzen da zer komeni den.
|
|
|
7 Nik berriro eskatzen diot gutun
|
honetan
berorren jauntasunari, gure Jaunaren eta beraren Ama aintzatsuaren maitasunagatik (berorren jauntasunak hain maite baitu, eta era berean aita honek, haren maitale handia zelako sartu baitzen Ordena honetan), erantzun diezaiola gozotasunez, eta utz ditzala atzera iraganeko gauzak, nolabaiteko errua izan badu ere, eta har dezala bere benetako seme eta mendekotzat, hala baita izan ere, eta gauza ber... Eta ez naiz harritzen berorren jauntasunari hark bere borondatez kanpoko zerbait idazteaz, gauzak azaltzen ez zuelako asmatu; izan ere, berak aitortzen duenez, ez zuen izan, ez hitzez eta ez egitez, berorren jauntasuna haserrearazteko inolako asmorik.
|
|
|
5 Salamancako kontu horregatik bidaltzen diot gutun
|
hau
berorren aitatasunari; uste dut horretaz idatzi diotela dagoeneko. Nik idatzi nion hura ez zela fraide oinutsei zegokien kontua; emakume haiek han biltzeko baietz diot, baina ez fraide oinutsak haien bikario izateko (uste baitut horixe dela nahi dutena); eta honetarako bi hilabete gutxi dira, eta gotzainak ez die eskaerarik egin haiei, ez dituzte bidali nahi gainera, ezta ez dira horrelako gauzetarako ere.
|
|
|
Nik trata dezaket eta maitasun handia izan arrazoi askorengatik, baina haiek guztiek ezin izango dute, ezta prelatu guztiak ere ez dira nire aita bezalakoak, hainbesteko sinpletasuna eraman ahal izateko. Eta, Jainkoak altxor
|
hau
berorren ardurapean jarri duenez gero, ez du uste izan behar guztiek berorren aitatasunak bezala gordeko dutenik; egi egiaz esaten diot, askoz ere beldur handiagoa diodala gizakiek ostuko diotenari deabruak osteko dionari baino; eta ni esaten eta egiten ikasten nautena (izan ere, badakit norekin ari naizen, eta neure adinagatik egin dezaket), beraiek ere egin dezaketela usteko dute, eta arrazoi i... Eta hau ez haiek ez maitatzea, bihotz bihotzez maitatzea baizik.
|
|
|
8 Fanegasi dagokionez, oso gogorra da orain ezer gabe inor hartzea; Jainkoagatik soilik har daiteke, hor ez baita hartu inor limosnaz, eta Berak lagunduko digu, eta, Beragatik hori egiten delako, beharbada, beste batzuk ekarriko ditu. Hau gure aitari burua berotzen jardun eta
|
honek
berorren agurgarritasunari esaten dionerako da. Sartzeko denak ez du txistik egin behar; eta begira, ene lagun, kontu handiz ez dadila jar mojak hartu eta hartu egitera, bizia kostako baitzaio guretzat diren ala ez jakitea.
|
|
|
Jainkoak ordain biezazkio, bai laranja lorezko ura, oso ongi etorri zena, bai Joana Gurutzekorentzat beloa. Dena dela, hurrengoan ez bitez harrotu halako gauzak egiteaz, nik zerbait nahi dudanean, ziur egon, jakinaraziko baitiot, eta, nire ustez, xalotasun eta gogo handiagoaz edo hainbestekoaz, nire konfiantzazkoak dauden tokira deituz,
|
hau
berorren agurgarritasunak eta guztiek gogotsu egingo dutela uste baitut. Ahots oneko hura ez zen inoiz berriro etorri.
|
|
|
Espiritu Santuaren grazia izan bedi beti berorrekin. Oso pozgarria litzateke niretzat toki
|
honetan
berori aurkitzea, eta ontzat emango nuke bidea egitea berorrekin Salamancan baino lasaitasun handiagoaz gozatzearren. Ez dut merezi izan gure Jaunaren mesede hau.
|
|
|
Nik diotsot, onera etortzen nintzela.
|
Hau
berorrentzat bakarrik izan bedi; baina ez litzaidake gaizki irudituko noizbait probatuko balu. Behin sukarrak izan nituen zortzi hilabetean eta horrekin kendu zitzaizkidan.
|
|
|
5 Antonio Muñozi dagokionez, oker dago; izan ere, Katalina Otalora andrea ez dugu moja eta egundo ere ez da izan, fundazio hari lagundu zion alarguna baizik, eta orain ez dut uste han dagoenik eta nik ez dut ezagutzen, ezta nire profesiokoa ere ez da horretaz arduratzea; berorrek esan biezaio. Eskrupulua eman dit, ordea, kasu
|
honetaz
berorri eskatu izanak; izan ere, nik jaun hori gutxi ezagutzen dudanez gero (hau berorrentzat hain etxeko bada ere, behin bakarrik ikusi dut), ez dakit nik zer zeregin zaion haren arimari; beraz, arren eskatzen diot berorri, nire iritziz, ez dela ezer egin kasu honetan, pertsona harengan ikus dezanaren arabera jokatu baizik.
|
|
|
5 Antonio Muñozi dagokionez, oker dago; izan ere, Katalina Otalora andrea ez dugu moja eta egundo ere ez da izan, fundazio hari lagundu zion alarguna baizik, eta orain ez dut uste han dagoenik eta nik ez dut ezagutzen, ezta nire profesiokoa ere ez da horretaz arduratzea; berorrek esan biezaio. Eskrupulua eman dit, ordea, kasu honetaz berorri eskatu izanak; izan ere, nik jaun hori gutxi ezagutzen dudanez gero(
|
hau
berorrentzat hain etxeko bada ere, behin bakarrik ikusi dut), ez dakit nik zer zeregin zaion haren arimari; beraz, arren eskatzen diot berorri, nire iritziz, ez dela ezer egin kasu honetan, pertsona harengan ikus dezanaren arabera jokatu baizik.
|
|
|
Espiritu Santuaren grazia izan bedi berorren karitatearekin, ene alaba. Hau egiten ari naizenean gaueko ordu bata joko badu ere, ez nuen nahi gutun
|
hau
berorren karitateari idatzi gabe uzterik. Leku horretara idazteko mezularia aurkitu nahian izan naiz, eta ez dakit zer gertatzen den gutunekin, niri idazteko hor arreta handirik ez baita hartzen.
|
|
2019
|
|
|
(20) a. eta nolaco baitaite hitz hau bakhotcharentçat,
|
hau
berori adituren du orduan beretçat (Etxeberri Ziburukoa, 1981: 174) b. etzaretela bada arthatsu biharamunaz:
|