|
2000
|
|
|
Hau da, sentimenduak, norbera kargu egiten deneko asmo edo ekintzak?, besteak gaizki begiratzen nau?, edo?
|
nitaz
aprobetxatu nahi du??, eta bere organismotik, zentzuetatik eta gorputzetik bereiztera iristen den: gaizki begiratutasenti tzen bada, bere agresibitatea eta begiak ere kanporatzen ditu:
|
|
|
...ren internal working models direlakoak, euskaraz Barne EreduEraginkorrak deritzenek, harreman afektiboei buruzko informazioa antolatzeko etaerabiltzeko balio dute (ikus Yarnoz 1992; Yarnoz eta Paez 1993 eta 1994). Garrantzi handikoak ziren pertsonekin (atxikimendu irudiekin) izandako hasierakoharremanetan oinarriturik, subjektuak informazioa pilatzen du besteengandikespero dezakeen erlazio motaz(
|
nitaz
arduratuko dira ala ez, fidagarriak dira alaez) eta bere baloreari buruz (atentzioa merezi duen norbait naiz ala ez), esanguratsuak ziren irudi horiek eman dioten atentzioa eta arduraren bidez neurtuta.
|
|
|
Ia 50 Eta zuk ez duzu erruki izpirik erakutsi. Ea ba, hemen naukazu, erruki zaitez
|
nitaz
. Azal iezadazu zer ikusten den hortik goitik; esaidazu egia:
|
|
|
Horrelako kasuak ez dituztela onartzen, eta hasiera batean ez didate sartzen utzi. Eskerrak herriko erizain bat
|
nitaz
jabetu den, berari esker lortu baitut froga berri batzuk egin ahal izatea.
|
|
|
1994ko Apirilak 15 Eta kabroi horrek zerbait esaten badie
|
nitaz
poliziei?
|
|
|
Eta bertze batzuetan badirudi ezen batak irabazi duela, baina ez, zeren ustekabean lasterraldia apur bat luzatzen baita, eta irabazle zirudiena —bere ahaleginean leherturik eta ezin aitzina eginik— galtzaile gertatzen baita hondarrean. ...n hartan ere, horixe gertatu zitzaidan, zeren, erran nahi nuena erranik, noiz eta baitzirudien ezen ausartziaren zaldiak beldurrarena garaitu zuela, aldiz, nola ez bainuen nik erabakitzen noiz akabatzen zen lasterraldia baina bertze bazkaldar guztien usteak eta aburuak, eta nola susmatzen bainuen ezen aburu hura ez zela ene aldeko izanen, aitzinatu zitzaidan beldurraren zaldia, eta jaundu zen hura
|
nitaz
, finean. Eta, eskuak bururat eramanik, bekoz beko nuèn don Frantziskoren begi kanporatuei beha geratu nintzen, ekaitza eta tormenta noiz lehertuko, zeren bainekien ezen munduan ez zegoela ekaitz hura geldiaraziko zuen santabarbararik...
|
|
|
—Orthezerat itzuli ondoren, ene lagun protestant batek, zeinari Jacques de Bela baitzeritzan, gutun bat skribatu zidan, non jakinarazi baitzidan ezen berak ere gutun bat jaso zuela eta kontuz ibili beharra nuela, zeren baitzirudien, gutunak zioenaren arabera, ezen bizkondearen aldeko jende batzuk goganbehartsu zeudela
|
nitaz
, Mathalasen buruaren kontu hura zela kausa: " espainiarraz" goganbehartsu zeudela, alegia, zeren frantsesentzat espainiar bainintzen, are espainiarrago gauzak okertzen hasi zirenean —eta, behakoa iluntzen zenuela, zeure etorkizunaren berri bazeneki bezala, erantsi zenuen—:
|
|
|
Eta iduri haiek haize bortitz bat bezala sartu zituan ene baitarat, eta haize hark nik ordu arte imajinatu eta eraiki nituen bertze iduri guztiak errotik edeki eta ezabatu zitian. Eta, Michelangeloz eta Michelangeloren buruaz betetzen nintzela,
|
nitaz
eta neure buruaz hustu ninduan. Eta sentitu nian ezen neure historia ere han hasi eta han berean akabatu zela, pintore gisa bai bederen.
|
|
|
—Aitari hitz eman nioan, eta bete egin behar nian hari emanikako hitza,
|
nitaz
ahalke ez zedin amoreakatik, ezta nihaur neure buruaz ere. Horregatik, noiz eta pintatzeari utzi bainion, berdintsu segitu nian, urtean karta pare bat skribatzen, donejoanetan bata eta gabonetan bertzea, aitak pentsatzen segi zezan ezen ez nuela etsiko eta amak sinets ezen berak taroteko kartetan ikusi izarra noizbait loratuko zela Italiako zeruan...
|
|
|
Eta, hala, kontzientzia ezin hertsiago baten jabe egiten nintzela, edo, hobeki, kontzientzia hertsi hura
|
nitaz
jabetzen zela eta haren boz akusatzaileak eta kondenatzaileak behin eta berriro akusatzen eta kondenatzen ninduela, penatua eta pertsegitua bezala sentitzen nintzen gau eta egun, ez kanpotik, norbait gibeletik zetorkidalako, baina neure baitaren baitarik eta neure kontzientziatik, ihesbiderik eta itzurpiderik gabe.
|
|
|
Bertzenaz, badakizu nola erraiten duten ezen goseak edo istanteko larrialdiak adimendua eta injenioa pizten dutela eta,
|
nitaz
denaz bezainbatean, baietz aitor dezaket, zeren pikaro bat bezala ari bainintzen —Amsterdameko portuan eta bertze portu batzuetan ezagutu nituèn pikaro haiek guztiak bezala, gehienak ere jokorat eta jan edanerat emanak, alferkeriarat eta arloteriarat, errietarat eta liskarretarat, edo sal-erosi nahasietarat eta bertze mila tratu gaixtotarat—, eta pikaro bat bezala mintzatu bainintzaien...
|
|
|
ANITZETAN erran dizut ezen
|
nitaz
mintzatu nahi nintzaizula liburu honetan barrena. Haatik, orain artean hipotesi baten ildotik mugitu naiz, ontzat eman baitut, neure pentsu guztietan, izan, banaizela, eta zerbait osoa naizela.
|
|
|
Baina, baldin deus ez badakit neure buruaz, zer nabilkizu ni hemen
|
nitaz
orriak eta orriak skribatzen...?
|
|
|
Eta, ohartu zenean ezen ene gogoak baretzerat egin zuela eta nigar purpuilak guztiz agortu zitzaizkidala, don Venanciok kontatu zidan ezen Nenbori pena ezin penagarriago hura sartu zitzaiola bihotzean eta ezin izan zuela pena hura bere baitarik erauz, ni preso eraman nindutenetik... eta gaixoa apetitua galtzen hasi zela eta egun osoak kantuan emaiten zituela,
|
nitaz
oroiturik, halako suertez, non egun batean buru buruan sartu baitzitzaion ezen presondegiaren inguruneraino joan behar zuela, nik kantatzen entzun niezaion... eta hartarakotz lagundu ziola bere neba Gunbek... eta biak joan zirela behin, bi aldiz eta hiru aldiz... baina handik gutira eritu eta azkenean hil zela, orduan ere kantari.
|
|
|
—Hi ere eroriko haiz egunen batean... eta nork daki ez ote den Jainkoa
|
nitaz
baliatuko, hi ere fedegabetasunaren zalditik egozteko, nola egotzi baitzuen zorioneko egun batean Saulo, apostoluen apostolua...
|
|
|
A la guerra me lleva mi necesidad;/ si tuviera dineros, no fuera en verdad, 29 eta segidan pentsatu nuen ezen bi hegazti jo nitzakeela harrikada batez baldin dirurik banu, zeren diruaren truke eskuetara bainezakeen nik neure libertatea, eta zeren soldadua ere, bere aldetik, gerrara joatetik libra baitzitekeen, ene dirua bereganatuz gero. Ordea, pentsu hura burutik iragan bezain fite, guztiz alferrik nenbilela ohartzen nintzen, zeren kornadurik ere ez bainuen neure patrika zuloz betean, eta, horrela, bertze erremediorik ezean, berriro lotzen nintzaien orazinoei, urrikal zaitez
|
nitaz
, Jainko Jauna, urrikal zaitez gutaz...
|
|
|
Hasteko, mintzatu natzaizu osabak ipini zuen marra hartaz, jaun André, eta nola osaba eta biok marraren alde baterat paratu ginen, baina erran dizut, halaber, ezen gauzak ez zirela guztiz hala gertatu. Ez
|
nitaz
denaz bezainbatean bederen.
|
|
|
Eta ehiza zakurren ikusterat joan ziren biak,
|
nitaz
ahantzirik, harik eta, eneganik hogei bat urratsetarat zeudela, aita nitaz oroitu zen arte:
|
|
|
Eta ehiza zakurren ikusterat joan ziren biak, nitaz ahantzirik, harik eta, eneganik hogei bat urratsetarat zeudela, aita
|
nitaz
oroitu zen arte:
|
|
|
Eta beti izan zen horrelakoa, bertzalde, nahiz eta disposizione edo predisposizione hura gero eta errotikoagoa egin zitzaion, batik bat
|
nitaz
erditu zenetik, ni Indietarik itzuliz gero amak berak egin zidan aitorraren arabera, zeina liburuaren hondarrean jakiterat emanen baitizut modu hagitzez ere zehatzago eta zabalagoan.
|
|
|
—Fida hadi
|
nitaz
, Joanes, eta kontsola hadi, zeren eta halakoetan fidatzeko gizona bainaiz... eta zeren dukeak ez baikaitu fusilatuko, gure intentzione ezkutuen berri ez dakien bitartean... Aitzitik, nola hura txantxazalea baita, eta nola laket baititu, bertzalde, kaka kontuak —edo, ez al haiz oroitzen zer ipuin kontatu zigun atzo, bai berak eta bai kondeak, baita dukesak eta kondesak ere, ene kakategia probatu ondoren? —, lagundu ere lagun ziezagukek, oharkabean...
|
|
|
—Aita, berori
|
nitaz
kexu zegoen, erreumaren sendatzeko deus ere ekartzen ez niolako, baina hara zer ekarri diodan: Kristoren gurutzearen zur puska bat gordetzen duen erlikia.
|
|
|
...ta behakoa zorroztu zizkidan, zeren eta paratu behar izaiten bainuen honi eta hari beha, hemen zer gerta han zer gerta, eta gauzei hemendik eta handik behatu behar izaiteak eta haiei buruz behin eta berriro pentsatu behar izaiteak bertzeek nekez ikus zitzaketèn gauzen ikusterat eraman ninduten; eta entzule izaiteak, berriz, belarriak zolitu zizkidan, halako tailuz, non nornahik erran baitzezakeen
|
nitaz
, oker handirik gabe, ezen amaren belarri zulotik erditua izan behar nuela, Gargantuak bezala, zeren, nola egun osoan egon behar izaiten bainuen honi eta hari adi, hala egin baitzen ene entzutea hagitzez ere sentiberagoa, ene belarria ikustezinki zabaldu balitz bezala, bazter guztietarat iristeko gai... eta hala eta halatan aditu behar izaiten bainituen anitzetan aditu nahi ez nituen hitzak ere, n...
|
|
|
—Goazen Bucciorenganat, eta fida zaitez
|
nitaz
.
|
|
|
Bai, irri egizu, jaun André, ene konturat bada ere, zeren irri bakoitza heriotzari ebasten diogun bizi puska bat baita, nahiz eta batzuek erranen dizuten ezen irria deabruaren mintzaira dela, gure nigar purpuilazko lur hau are nigargarriago eginez; irri egizu, bai, zeren eta gau hartan Amsterdamen gertatuak,
|
nitaz
denaz bezainbatean, komedia baten antz handiagoa baitu, nahiz eta komedia haren harietarik tragedia bat zegoen dilindan, ni barren barrendik bizi ninduena, zeren eta errabia errabiatu batek bulkatzen baininduen neure iraganarekin hausterat: amarekin, aita Bartolomerekin eta jesuitek Iruñan irakatsi zidatenarekin, neure haragia gurutzerako bidetik ateratzen nuela, bizipozerako bidean jartzeko asmotan.
|
|
|
Eta irri egizu, bai, jaun André, berriro diotsut, zeren eta gau hartan Amsterdamen gertatuak,
|
nitaz
denaz bezainbatean, komedia baten antz handiagoa baitu, nahiz eta komedia haren harietarik tragedia bat zegoen dilindan, ene tragedia propioa eta barren barrengoa, zeinak bulkatzen baininduen neure iraganarekin hausterat eta aitzina eta aitzina egiterat.
|
|
|
Ez dakit Mignonek erran zizkidanetarik, neure dohainen eta neure bertuteen alderakotzat, bihirik ere egia izan ote zen, ez dut uste; aitzitik, uste dut ezen hura zela haren egitekoa:
|
nitaz
ahalik eta gorakien mintzatzea, aisekiago eta errazkiago engaina eta atrapa ahal izan nintzan; bere buruaz ari zelarik, berriz, ez zitzaidan imajinazino eskasagokoa iduritu, haren kontakizuna lekuko. Zer kontatu zidan, bada?
|
|
|
Albiste kitzikagarria zen Ximurra
|
nitaz
jelosturik ibili ahal izan zela jakitea. Azken asteetan, sobera ere izana nintzen sentipen horren uztarpean, harengatik ordea.
|
|
|
Klararen arrazoi satsuetatik ale garbirik ateratzea ez zen erraza, eta afera hozki aztertuz gero, zilegi zen pentsatzea polizia, bere burua handi egiteagatik, gezurretan nahiz egierdietan ari izan zitekeela emakumearekin, nirekin, antza, egiten zuen gisa berean. Ez bainuen amesten ahal zer aieru klasetan funtsaturik egon zitekeen,
|
nitaz
erran merranak hedatzen aritzea azalpen bat baino gehiago merezi zuen belzkeria zen.
|
|
|
—Berba lapiko halakoa. Zer gehiago erran zian
|
nitaz
–
|
|
|
Ttipiren ordenagailu asegaitzean zeudekeen gisako datuak eta are pentsaezinagoak ere. Halako batean, gizona niri begira harrapatu nuen eta, orduan, hura ere
|
nitaz
jite bereko pentsuetan ari zitekeela egin nuen neure baitan, erran nahi baita, ene egitasmo eta burubideak taxutu, haztatu eta neurtu nahian jardun zezakeela, ni harenekin jokatzen ari nintzen gisa berean. Eskergarria izan zen bulegari mari ozpin ohiak bere izenez deitu —" Ekiza jauna" — eta handik eramatea.
|
|
|
Agudoxko edanak noski, kankarroak. Atearen hotsean, bi hirutan begiak luzatu Tomasek, nor sartuko, eta denetan erregu isiletan ni, nahi zuena aurkitu eta
|
nitaz
ahantz zedin. Guztietan, ordea, adore eta kemen biderkatuaz berrekiten zidan.
|
|
|
Niri ere bai. Sudurretako lehen oldar garratza aienaturik, lagunaren eleketa firfira jasangarri baten gisara egokitzen zen ene belarrietara,
|
nitaz
jabetutako baretasun mutuaren urrarazle gabe, lagungarri.
|
|
|
—Nire ardura egunero 8.000 karaktere idaztea zuan, eta orain arte horixe egin diat, sobera ere. Beraz,
|
nitaz
arrangura gutiago. Gaurkoari dagokionez, ez duk pentsatuko orain arte potro jorran ibili naizela, ezta?
|
|
|
—Izeba Milagros sartu ahal izan banuen, biondako leku aski eta abasto duzue, eta edredoiarekin, eroso aski. Ez zarete
|
nitaz
kexatuko. Habia ederra eskaintzen ari natzaizue.
|
|
|
, Potzolok susmatu baino gehiago. Klarari
|
nitaz
isuritako pozoi guztiari hainbertze zuku atera ote zion galdetzeko puntadan egon nintzen, baina ez nion galdetu.
|
|
|
Ez nion sinetsi. Nire gogotik, ordea, munduko artxibo polizial guztiak gizentzera joaten ahal ziren Ttipik bere bizi osoan
|
nitaz
eta gainerako guztiez bildutako datuak. Pena bakarra nuen:
|
|
|
—Hori duk-eta. Eskerrak eman dizkiat larunbat goizean
|
nitaz
oroitzeagatik.
|
|
|
Laket nuen semea
|
nitaz
arrandiatzen zela jakitea, baina ez hain zuzen horregatik.
|
|
|
Bertzetik, Anaren begi berdeek interesaturik ematen zuten. Eta neska
|
nitaz
interesatua ikusi nahi nuen.
|
|
|
Hartaraino ez nintzen ohartu,
|
nitaz
landa, laugarrenik bazela Ximurraren eta Kristinaren arteko ustezko aferak joa. Laguna ezagututa —beti esku azpikoak maiteago, agerikoak baino— ni baino ezjakinagoa behar zuen emakumeak.
|
|
|
—Koleratuko dun, itsuski koleratu ere, eta
|
nitaz
sekulakoak eta bat erranen. Gero, dena nahasiko din, nire gaiari bihar nork segida emanen, eta bazterrik bazter ibiliko dun erredakzioan barna, bere biktima hautatu arte.
|
|
|
—Ez kezkatu
|
nitaz
. Nik ere libre diat asteburua.
|
|
|
Banekien, kasurako, haurrarekin gelditzen ez den gurasoarenganako alimaleko gorrotoa pizten dela zenbaitetan —miresmena ere, baina aukera hori baztertua nuen—; jakin, orobat, sentipen hori mamitzekotan, etxekoen jarrera erabakigarria dela. Alde horretatik, zibilizatuak izan arren, ez nintzen Kristinaz liztor batez baino fidoago, semearen baitan
|
nitaz
landuko zuen irudiaz den bezainbatean.
|
|
|
—Herenegun gauaz Ximurrak Josurenera deitu zuen, aski berandu,
|
nitaz
galdezka. Lehenago hona egin zuela uste nuen, bertzenaz ez baitzuen zertaz jakinik anaiarenean nintzela.
|
|
|
Gandorra janzteko tentazioak ziztatu ninduen. " Ez hadi
|
nitaz
kezka. Lasai bidal nazakek artxibora", edo gisako zerbait.
|
|
|
Ahoa ireki nuen zerbait azaldu nahian, baina haiek beren hautuan segitu zuten,
|
nitaz
bai, baina hor ez banintz bezala. Mantso mantso, denbora kezkarik ez balute bezala, inguratzen hasi zitzaizkidan.
|
|
|
ni ere dohakabe zorigaiztoko bat naizelako; nire bizitzak ere luze zituelako oinaze orduak, labur zorionekoak. Horixe zen, noski, arrazoi funtsezkoa, arrazoi orokorra; baina, zehaztera joz, zer interesatzen zitzaien
|
nitaz
–; nondik larrutu behar ninduten?; zein izango zen niretzat gordeta zeukaten kondena?
|
|
|
Eta haien eskakizun intimoez eta nire erantzun puruez? Zer zekiten
|
nitaz
–Eta orduantxe konturatu nintzen:
|
|
|
Gero, azalpen horiek egin izanak besteei buruzko informazioa jasotzeko eskubidea eman izan balio bezala, galdezka hasi zait: lehenik
|
nitaz
eta, segidan, bidailagunei buruz. Eta ni, ezin ukatuko dut, deseroso sentitu naiz gizon horren alboan; etengabe egiten zituen korrokada ttikiek eta, bainatu arren, zabaltzen zuen izerdi eta kolonia usain sarkorrek izango zuten horretan eraginik.
|
|
|
Eta horrekin batera originala iruditu zitzaidan operazalea izatea (Miren eta Koldo lagunik intelektualenak izanik ere, ez ziren sekula joaten), eta gustatu egin zitzaidan haren frantses doinua, eta solasaldian nik ulertzen ez nituen hitzak tarteka  tzea. Gustatu egin zitzaidan
|
nitaz
ezertxo ere ez galdegitea (ezkondua naizen, zein lan mota dudan edo orain arteko bidaiak nora egin ditudan jakiteko Adela edo Esther bezalakorik ez dago) eta, aldiz, haren gaiak zeintzuk ziren ikustea. Pubetik irten ginenean, esate baterako, gaugiro ederra egiten zuen eta, laranja atal bat ematen zuen ilgora ikusirik, honela mintzatu zitzaidan:
|
|
|
Eta Dabid ere oroitu da
|
nitaz
, nonbait.
|
|
|
Ez dut ezer ulertzen, Karmelo. Gainera, niri Rakelen egunerokoa interesatzen zait, eta
|
nitaz
dioena.
|
|
|
ezen
|
nitaz
oroituta, ametsetara baitzatozkit,
|
|
|
Inork ezer esaten ez zidanez, iruditzen zitzaidan ez zirela nire faltaz ohartzen. Norbaitek
|
nitaz
galdegin eta falta banintzen, laster pentsatzen zuten, nonbait, bizikletarekin joana izango nintzela zerbaitera. Oraindik ere izan behar du Ordizian horretaz oroitzen denik; Anza abizeneko emakume bat bai, behintzat;" Non eta nola ote dabil Antxon?" edo antzeko galderaren bat norbaitek egiten duenean," Orain ere bere bizikletarekin nonbaitera joana izango da" erantzuten omen du.
|
|
|
dagoeneko ez zarela
|
nitaz
akordatzen,
|
|
|
– Ni Lauaxeta naz –esan zidan, nahiko isil,
|
nitaz
gain beste inork entzuteko beldurrez balitz bezala– Olerkaria. Eta baita kazetaria be, zeu legez.
|
|
|
Ezagutzen nozu. Zuk
|
nitaz
idatzi dozu. Kontua da... berpiztu egin nazela...
|
|
|
– Bai, ez dakit nola, ez dakit noz arte, ez dakit zertarako, baina orain bizien artean nago barriro. Saiatu naz
|
nitaz
idatzi daben beste gizon argi batzuekaz berba egiten baina ez nabe ikusten, ez nabe aditzen, ez nabe sentitzen. Zuk ikusi egiten nozu, eta bostekoa emon deustazu, ez da halan?
|
|
|
Hori gauza handia da! Eta badakizu nor nazen, zuk
|
nitaz
idatzi dozu, erreportaje zabala egin zenduan nire fusilamenduaren 60 urteurrenean, eta pentsatu dot...
|
|
|
samin handikoa, suminezkoa ere bai. " Zuk", ekin zion," zer dakizu
|
nitaz
–". Bonifaziok ostera, jaramonik egiteke:
|
|
2001
|
|
|
Ikusten dut ez duzula iritzi onik
|
nitaz
.
|
|
|
Lasai, ez da ezer? Okerragoa litzateke
|
nitaz
maiteminduta bazeunde. Bihotza galduko zenuke.
|
|
|
Azkenean ezkonduz bukatu genuen eta Getxotik honaino etorri ginen bizitzera. Oso gazte ezkondu ginen, lehenengo egunetan ez ginen ea etxetik irteten, baina hilabeteak pasa ahala,
|
nitaz
aspertzen hasi zen eta etxetik alde egin zidan. Ni, lur jota gelditu nintzen, munduan bakarrik nengoen, ez nuen lagunik ez emazterik, ez gurasorik, ez ezer.
|
|
|
Bai, lotsa eman zidan
|
nitaz
barre egingo zutelakoan. Ez duzue horretaz arratsalde osoan gehiago hitz egin.
|
|
|
Usaian bezala, eskolara berant iritsi nintzen eta nire ilemotzak ez ziren orraztuak. Bistan da, beste ikasleak
|
nitaz
trufatu ziren, lotsatua nintzen; senditzen nuen gorria eta beroa mateletaraino heldua; nire bulegoan jarri nintzen isil isila. Ezin nituen erakaslearen azalpenak segitu:
|
|
|
Baina nire" bizi-poza" kokakolaren iragarkietakoa zen, artifiziala. Bene benetan –eta orain ohartzen naiz horretaz– nahi nuen gauza bakarra Aitzoli ni ere edozeinekin joan nintekeela erakustea baitzen,
|
nitaz
zuen irudia okerra zela frogatzea. Oraindik ere, egin zidan guztiaren azpitik, maite nuelako, eta, neure buruari aitortzen ez nion arren, berarekin berriz hasteko itxaropen txiki bat ezkutatzen nuelako.
|
|
|
Oroitzen naiz, dena den, erantzunik jasoko ez nuela jakinda ere, zenbat aldiz engainatu ninduen galdetzen niola eskutitzean. Ea hasieratik bere bihotzean bat baino gehiago al zeuden, edo hori, gezurretan ibiltzearena, nire bizkarka edozeinekin joatearena, gero soilik gertatu al zen,
|
nitaz
jada aspertu zenean.
|
|
|
(Haidorki): Ez al zara, agian,
|
nitaz
fidatzen. Ez al dizut esan ongi gogoan ditudala?
|
|
|
Orena ahituz etxera heldu nintzen hondarrean. Deblauki eta
|
nitaz
satisfos, hozkailutik gasna atera nuen. Puska fina behatz artean bihikatuz, egongelara arraposki joan eta ihardesgailuan mezu bat neukalako jabetu nintzen:
|
|
|
Ondoko zazpi asteetan Lili Marlen
|
nitaz
burlatu zen, arrazoiekin.
|
|
|
Horrelako batean, zainetan nintzela, ezagun bat
|
nitaz
oroitu zen eta hirian" poesia errezitaldi" bat zegoela, hara elkarrekin bideratzea gomendatu zidan, olerkarien hitzen estimatzeko egoeran ez baldin banintzen bederen bizpalau garagardo edanen genituela erantsiz. Axola gutxi nuen eta bakearen izenean, baiezko motelaz erantzun nion.
|
|
|
–Eta zuk beti zure interesantearena egin behar duzu! Eskola lehia kideak gero
|
nitaz
burlatzen ziren arraiki eta isiltzen nintzen, mutur, uzkur eta herabe. Orduan hasi nintzen auzoko saihesbideetan bakarrik edo ardien atzetik, irratia esku batean eta mizpirazko akuilua bestean, terrentaz, ibiltzen.
|
|
|
Ez nuen besterik egiten ahal: gaur bezalako ilunpez ilunpeetan euskara amaren bularrean eta aitaren selauruan jaso nuen; Joanes
|
nitaz
jeloskor zen euskara esnearekin batera naturalki irentsi eta izugarriko xantza nuelako, baina xantzak ez zidan biziki iraun. Ezabatzearen eta izpiritu argitasun unibertsalaren eredu pedagogikoa neuretzearren Herriko Eskolan hastean galdu nuen hizkuntzarekiko hurbiltasuna, gaztiguak, baztertzeak eta haur hotzean dudarik gabe merezi nituen zaflako finak bilduz.
|
|
|
Arima arras gal beldurrez, ez nuen inoiz indar minimorik egin. Ene matematikako irakasleez ez dut hatz mental izpirik atxiki, ez ohorerik, ez traumarik, haiek aldiz, kurtsoko plomuzko borobila bide nintzela,
|
nitaz
biziki ontsa oroitzen direlarik. Hala ere, haurra kolegioan sartu zenean, aholkuak eman nizkion:
|
|
|
Goiz batez lanari uko egin nion eta medikuarenera joan nintzen, erremedio eske. Medikuaren gelatik orduan ez nintzen aspirina hodi soil batekin atera, baizik eta lexomil pakete baten hartzeko ordenantzarekin, egia erran,
|
nitaz
harro. Hiru egunez eta lau gauez atsedenean behera lerratu nintzen, jadanik itsuski txikitua neukan gasna puska bakean utziz.
|
|
|
Bilkura nahasi haren ondotik, enekin solasean egon zen kideari abantxu aitortu nion, sentitzen nuen amodio behialako oxka patetikoaren heinak gohainez itoa uzten ninduela, adiskideetan adiskideenarekin
|
nitaz
mintzatzeak disgustatzen ninduen arren. Alta, nonbait neronen urguilu propio erraldoia kolpatzen eta urratzen zidan maitasun aire gaiztoa aipatu nion.
|
|
|
Txominek, ate ondoan zelatan zegoenak, oihu bat egin zuen eta, barru aldera ziztuan itzulirik, mahaietan barreiaturik zeuden hainbat paper, plano, kargadore, arma eta abar biltzen hasi zen, su herioan. Prostatas batu zitzaion eginbehar premiazko hartan, eta Ugatzak berak,
|
nitaz
ahazturik, azken begiratu bat bota ere gabe, pistola bere zorroan sartu eta buztinezko zoruan ordura arte nire oharkabean egondako tranpatxo baten ate irekitzeari ekin zion, Aita Zaindariak! azkar, goazen hemendik, agintzen zuela, oihuka.
|
|
|
Nahikotasunaz begiratzen didazue ni txiki naizelakoan, eta ez zarete konturatzen nirean usu direla zuen sudurrentzat aspaldi debeku diren urrin gozoak. Nik baratzeko letxugak jaten ditut eta zuek hipermerkatuko lerrokada hits batean zaudete, tetrabrik bat eskuan, zain, eta, etiketa sozialaren gorabehera hutsal batengatik,
|
nitaz
errukitzeko kirola praktikatzeko behartuta ikusten duzue zeuen burua. ‘Barbaroa’, ‘basatia’ naiz zuen begietan, edo korromioak jandako erresumina, baina ez zarete konturatzen barne muinetaraino ustelduriko sagar bat baizik ez daukazuela esku artean.
|
|
|
Sentimendu kontrajarriak nituen berarekiko. Zalantza egin nuen –izan ere, ez nekien
|
nitaz
gogoratuko zen–, eta Carbayok ere, hasiera batean, ez ikusia egin zuen. Azkenean biok konturatu ginen alferrik zela komediarekin segitzea, elkarren ondoan egonda, eta, batez ere, gatzontzia nire mahaian izanda.
|
|
|
Baina nahikoa hitz egin dugu
|
nitaz
, oraingoz bederen, eta erasten eta kontatzen ari nintzen historiari lotzeko garaia iritsi da, berriz ere. Beraz, sorlekua utzirik, erlatiboki (gero eta erlatiboagoki) gazte nintzalarik, Amazoniara joan nintzen, kuraiez beterik.
|
|
|
Ez nuen uste Ugatzak
|
nitaz
hain estimaziozko iritzia zuenik.
|
|
|
Baina Jefea ez bide zen hain konforme Ugatzak
|
nitaz
esandakoarekin. Etzekiapá, etzekiapá, errepikatzen zuen, agian zomorroide horrek arazoak sor ditzake.
|
|
|
Laguntza bila abiatu ninduan korrika. Bidean polizia topatu eta gertaeraz jabetzean
|
nitaz
errezelo txarra hartu eta atxilotu egin ninditean.
|
|
|
Neu ere ilaran jarri nintzen. Ehun kilotik gorako atsoa zegoen nire aurrean, poltsa ñimiño bat irmo zapaltzen zuen bere bular itzeletan,
|
nitaz
errezelo txarra hartuta ziur aski. Treneko atea bertatik bertara ikusi eta pittin bat lasaitu nintzen.
|
|
|
Sartu baino lehen atzera begiratu zuen, gero mahai guztiak arretaz behatu zituen. Barruan musuka elkar irentsi beharrean zegoen bikote bat baino ez zegoen,
|
nitaz
gain, jakina.
|
|
|
– Xaharra eta
|
nitaz
gain Amaia ere bazegoen. Berez ez zuan ikerlaria, ikaslea baizik.
|
|
2002
|
|
|
Gainera, gitarra ere neraman soinean, hortaz, jantzi haiek, lastozko kapela eta gitarra. Itxura harekin ikusi eta paperetan Karibean bi urtez egon nintzela irakurri zuenean ez zen
|
nitaz
fidatu. Gauza guztiak goitik behera arakatu zizkidaten.
|
|
|
Agure zikoitza hildakoan, ohartzen hasi nintzen, ea semeak aitak baino gehiago ohoratzen ote ninduen. Baina
|
nitaz
gero eta arreta gutxiago zuela ikusi nuen. Nik neuk era berean ordaindu nion, eta bizi hala hil egin zen.
|
|
|
Ta Dauno k urik gabe herritar basatien gain agintza euki zuen lurralde haietan
|
nitaz
hauxe esango dute, ziurki:
|
|
|
Kalean barna zure itzala banintz bezala noanean edo zure oinetan etzanik nagoenean,
|
nitaz
harro izan zaitezen nahi nuke.
|
|
|
Lotsaz, begiratokira jiratzen dut burua. Bertako kristal eguzki  tsuan ere, bi gizonak
|
nitaz
hizketan.
|
|
|
Ez diat deus kontatuko, ez huke zipitzik ere ulertuko. Hala, bada,
|
nitaz
eta nire oroitzapenez hitz egin ordez, pazientzia bildu, eta beste bide bati ekin nion: gizonezko askok haustura garaietan  bizitzen dutena melankolia dela eta ez bakardadea; melankoliak, iraungo badu, galdu den zerbaiti buruzko bazka etengabea behar duela; melankoliak bere berea duen bazka  horren baitan ulertu behar dela gizonezkoei normalean sartzen zaien seme alaben zaintzarekiko larritasuna ere; baina galdutakoa ordezkatu bezain agudo, bukatu dela melankolia, eta seme alabekiko kezka ere bai.
|
|
|
Prentsak, klaseko jendeak, irakasleek, ertzainek... Â batera eta bestera ninderabilten
|
nitaz
axola gabe. Ezin nuen egoera kontrolatu; besteen mendean nengoen.
|
|
|
Ez nuen, ordea, zer eginik: haiek ertzainek bezala drogazalearen anaia bezalakoek
|
nitaz
pentsatzen zutenak indar handiagoa zuen nik esan nezakeen guztiak baino. Nola irten zulo itsu hartatik, hura zen asmatu behar nuena, uste ez bezalako bide bihurria hartzen ari baitzen hilketaren lekuko izana.
|
|
|
Orduan hasiko naun, agian, zerbait ulertzen. Baina ez zaitezte
|
nitaz
gupida; erruki zaitezte belarrondoko baten nekea ere merezi ez duen beste deusez horretaz".
|
|
|
Gelako ate hotsak atera ninduen neure baitatik. Burua jasorik, ikasketa burua ikusi nuen ate zabaldu berriko argi inarri hits baten erdian,
|
nitaz
galdezka.
|
|
|
Ez zait erantzuna heltzen, ez dakit
|
nitaz
ari diren. Dakidana da nolabaiteko atsegina sentitu dudala nitaz ari daitezkeela pentsatze hutsaz.
|
|
|
Ez zait erantzuna heltzen, ez dakit nitaz ari diren. Dakidana da nolabaiteko atsegina sentitu dudala
|
nitaz
ari daitezkeela pentsatze hutsaz. Okinak eskua jaso didanean bezalako kilima.
|
|
|
– Gogoan izango dun partiduko komisarioak zelan mesfidatzen ziren
|
nitaz
... ba aitortu beharra zaukanat arrazoi apur bat bazutela. Komunista izaten segitzen dinat nolabait, eta oraindik ere ospakizun lege loriatsuenak gordeak zauzkanat beharginek boterea hartuko duten egunerako.
|