|
2000
|
|
|
Kokalekuari dagokionez, Bilbo eta Donostia dira agertzen diren hiri bakarrak. Protagonista inguruko
|
herriren
batean bizi den arren, ez da honen izenik aipatzen. Bestalde, lekuari buruzko aipamen gutxi egiten direla azpimarratu behar da.
|
|
|
Era berean, egunkari madrildarrak Euskal Autonomia Erkidegoa lausotzearenaldeko lan mediatikoa egiten du. El Paisek, hurbilekoak izan arren, Euskal AutonomiaErkidegokoak ez diren zenbait
|
herriren
eta hiriren berri grafikoa dakar eguraldiarenatal berezitura. Horretara, EAEren mugak berak ere lausoturik agertzen dira begienaurrean.
|
|
|
Laugarren globalizazioarekin batera, ezagutzaren gizarteak, kapital ukiezinaren aldeko diskurtsoak, mundu mailako eredu neoliberalaren inposizioak, komunikabideen garrantzi estrategikoak, Internet ek, produkziorako sistema berriek etaabarrek, geure egunerokotasuna, geure aurreikuspena eta geure etorkizunerako begirada eraldatu dizkigute. Halaber, laugarren globalizazio honetan, mundu mailakoamerican way of life, homogeneizazioa eta inperialismo kulturala ditugularik, maremoto berria izango balitz bezala, intentsitate ezberdineko gerratan islatuz, zazpi milakultura eta
|
herriren
matxinaden bultzakadak ditugu agerian.
|
|
|
Estatu Nazioaren kontrako borroka mundu osora zabaldu da, eta Estatua Hizkuntza Nazioaren eredua finkatuta zegoen lekuetan, askapen mugimendu zahar berriaksortu dira. Nazio berrien askapenerako borroka sozialismo errealaren jausialdiarenoinarrian dugu; Jugoslaviako herrietan gauzatutako gerrak; Txetxeniako lehen etabigarren gerra; Irlanda, Euskal Herria, Eskozia, Belgika, Korsika, eta abar Europan; Palestina, Kurdistan, Berberia; Saharatik hegoaldera kontinente osoa iraultzenduten 30 gerra inguru daude Afrikan; dozenaka
|
herriren
matxinada Asia osoanzehar; Amerikako indigenen esnatze prozesua. Horiek guztiek argi erakusten digute munduko protesta sozial eta politikoan fenomeno honek duen garrantzia.
|
|
|
Franco hil ondoren ezarritako demokraziak, bere mendebaldeko testuingurukogainerakoen antzera bestalde, ez du espainiarren nazioaz kanpo beste inongo
|
herriren
askatasunik onartzen; eta gizabanakoa bakarrik hartu zuen oinarrizko eskubideen jabe modura, zuzenbide osoa hastapen horren arabera egokituz1.
|
|
2001
|
|
|
Oporrak iristen direnean bidaian joan nahi dugu, baina datu guztien berri izanda abiatzen bagara, hau da, iragarpenez gain bidean goazen bitartean gertatzen direnen berri baldin badugu, abiadura egokitu egin ahal izango dugu, bazkalordua aurreratu, gelditu eta
|
herriren
bat bisitatu...
|
|
|
Gaurko askatzaileen artean baitago biharko menderatzaileen hazia, askatasunaren argian morrontzaren itzala. Euskal Herriko
|
herriren
bateko kanpaiak etengabe dioen bezala:
|
|
2002
|
|
|
Ondorio larria, atzera pausorik gabekoa eta Iruñeko eta Euskal Herriko historiaren ezagutzan kalte ikaragarria eragin duena. Edozein
|
herriren
historian daude hutsune handiagoak edo txikiagoak, eta Gazteluko Plazako indusketa arkeologiko zentzuzko batek argi handia eman zezakeen Iruñeko k.o I. mendetik XVI. mendera arteko garaiaz, nagusiki lehenbiziko hamar mendeez, gerokoez ezagutza handiagoa dagoelako. Hasieratik, ordea, indar handiz hedarazi zen Gazteluko Plazaren azpian ez zela balio handiko gauzarik aterako.
|
|
|
Irumugataren gailurra (962 metro), izenak argi esaten duen bezala, inguru honetako hiru
|
herriren
mugak elkartzen diren puntua da. Horrela adierazten du, gainera, bertan dagoen mugarri handiak:
|
|
|
Euskal Herriak erabakiak hartzeko duen askatasun falta da arrazoi nagusia. Euskal Herriak mundukobeste edozein
|
herriren
moduan bere burua antolatzeko eskubidea du.
|
|
|
Euskal Herriak erabakiak hartzeko duen askatasun falta da arrazoi nagusia. Euskal Herriak mundukobeste edozein
|
herriren
moduan bere burua antolatzeko eskubidea du.Herri baten egituraketan unibertsitatearen antolaketa oso garrantzitsuada. Zoritxarrez, gaur egun Euskal Herriak ez dauka bere burua antolatzeko aukerarik, ez unibertsitatearen arloan, ezta bestelakoetan ere.Estatu Espainiarrak eta Frantziarrak antidemokratikoki inposatzendizkigute beren unibertsitate markoak.
|
|
|
Euskal Herriak erabakiakhartzeko duen askatasun falta da arrazoi nagusia. Euskal Herriak munduko besteedozein
|
herriren
moduan bere burua antolatzeko eskubidea du. Herri baten egituraketan oso garrantzitsua da unibertsitatearen antolaketa.
|
|
|
Kultura inperialismoak diskurtso nazionalista dakar, hori ekoizlearen nazioaren diskurtso legez ulertuta (AEBetako ekoiztetxeen eduki mediatikoak oso patriotikoak izan ohi dira, Washingtonekin leial. Etxe Zuriarekiko nazionalista?). Kultura menpekotasunak ekoizpen ereduen inportazioa dakar, eta azken horrek baldintzatu egiten du edozein
|
herriren
bilakaera autonomoa.
|
|
|
ez al da zabaltzen ari zapalkuntza kultural homogenizatzaile izugarria telebista dela medio? Izan ere, informazioaren jario multinazionalak zenbait
|
herriren
autonomia kulturala eta izatea bera ere kolokan jarri ditu.
|
|
|
Udatiarra baitzen Julian, derrigorrez izan ere," barru" aldekoa zen partez. Ibarben familia askok zeukaten ez bakarrik aberatsek, baita behargin jatorrikoek ere, sarritan udaldia kostaldeko
|
herriren
batean igarotzeko ohitura. Gainera Ibarbeko jendeak elkarrekin ibiltzeko joera handia eduki, eta herri batzuetan benetako koloniak osatzen zituen.
|
|
|
Eta bertan Kafkaren honako hitzak aurkituko genituen, 1907ko urrian administrari laguntzaile lanean hasi berria zelarik idatzi zituenak: " Assicurazioni Generalin nago, eta ez dut esperantza galtzen egunen batean urrutiko
|
herriren
bateko besaulkietan esertzeko, ofizinaren leihoetatik azukre kanabera soloak edo hilerri mahomatarrak ikusteko". " Edo kaioen  marruak entzuteko", gehituko genuen guk, itxaropentsu, era berean.
|
|
|
Gure hurrengo helmuga Utah ko
|
herriren
batera heltzea zen. Alabaina, alde egin baino lehen atzera ere Arroila Handiari beste bisitalditxo bat egitea erabaki genuen, handia baitzen bezperako esperientziak utzitako zirrara.
|
|
2003
|
|
|
Eta zu euskalduna zinan ezkero, euskeraz egiten zan
|
herriren
batera bialduko zinduezan abade...
|
|
|
Ez zuen Matiasek uste. Baina egin lukete halako gauza bat
|
herriren
batean. Kale izen guztiak medikuen izenak.
|
|
|
Ezagutzera goazen misiolariek arin jaten zuten beti, tripazorroa inoiz zeharo bete gabe. Batzuek soinean eramaten zuten zapore txarreko belarren bat,
|
herriren
batean zopa gozoegi bat eskaintzen baldin bazioten hari botatzeko. Askotan egiten zuten barau.
|
|
|
Zarauzko Misiolari Ikastetxea itxi aurretik hango fraide batek predikatutako azkenetako misio sermoi batekin hasi bainaiz, buka dezadan atal hau beste batekin, oraingoa Biz  kaiko
|
herriren
batean esana. Inazio Astigarraga predikariaren berotasuna dela eta, Bergarako Akordioa gertatu eta berehalakoa dela pentsa daiteke, oraindik ez baitauka oso garbi hitzarmen horretako emaitza.
|
|
2004
|
|
|
Ordezkapen eta asimilazio prozesu historiko bortitz eta gutxiesgarrien ondoriozko fenomenoa dugu milaka
|
herriren
murrizte edo gutxitze egoera. Estatu absolutuen garaian abiatu zen kolonizazioan kokatu genituzke minorizazio eta ukazio politikaren lehen urratsak.
|
|
|
Ez gara berezko eskubide eta berezko izaera kontu zale, historiaren kumetzat baitaukagu den oro; guztiarekin ere, ez dugu historiaren ezpatak moztutako herri nortasunen etnozidiorik besterik gabe onetsiko. Egungo hizkuntzen eta kulturen kondaira bera jarriko baitigu auzipean, indarraren ezpatak milaka
|
herriren
mihiak errotik moztuak dituelako. Euskal mihia mututua eta isildua izan baldin bada, orain ez gara isilduko mihi horrek esan beharreko guztia esan arte.
|
|
|
Espainiako itsasertz mediterraneoari eragiten dion haize eta euri ekaitzaren ondorioz, Valentziako hiriko eta probintziako suhiltzaileek 250 zerbitzu egin behar izan dituzte linea elektrikoan eroritako zuhaitzak kentzeko, ekaitzak harrapatuta geratutako pertsonak erreskatatzeko eta hogei bat
|
herriren
behealdean ura botatzeko. Horta Nord eta Camp de Morvedre izan dira eskualderik kaltetuenak; izan ere, metro karratuko 60 litrora arteko prezipitazioak izan dituzte, eta orduko 55 kilometrora arteko boladak izan dituzte, Meteorologia Zentroaren datuen arabera.
|
|
|
Eta kaltegarri izan ziran. Macpherson eta Mistral bi
|
herriren
hilletari dira. Gure artean horrelakorik ere izan dugu; eta aipatu beharrik ez dago...
|
|
|
Mahastiak biluzik, hosto barik daudenean, gutxiago. Inguruko
|
herriren
batean jaiak direnean, gehiago.
|
|
|
Arratsalde lasaiaren bakean, Oskarrek ederki entzuten zituen hiru soldaduen ahots ozenak. Hizkeragatik, Iruñerriko
|
herriren
batekoak. Pentsamendu hura sortu bezain laster suntsitu zen, Wagnerren akorde indartsuetan murgilduta, itota.
|
|
2005
|
|
|
Dirudienez, ezaguna da oporretara doala esan eta bizilagunek ez ikusteko etxean sartuta geratzen den familiaren istorioa. «Baina denek beste
|
herriren
batean gertatu dela esaten dute», dio Telmo Esnalek. Kutsidazu, berriz, Joxean Sagastizabalen liburu arrakastatsuan oinarritutako ideia da.
|
|
|
Jatorrizkotzat hartuak diren zenbait
|
herriren
sinesteen arabera, oraingo bizitza norbederak bere buruaz dagien ametsa omen da. Ondokoa, ez ametsezko errealitatean, zinezkoan, garatzen omen da.
|
|
|
Eta ezin erran zenbait
|
herriren
uste horiek ustelak direnik, gainerako usteak haiek bezain ustel direlako, gutienez; «eten» horren aurre ondokoaz ezeingo usterik gabekoenak barne. Gutiz gehienetan haiek baino itsusi eta zarpailagoak, denak.
|
|
|
2 Erregistroaren udalen izenak, baita udal bakoitzeko herriena ere;
|
herriren
batek izena aldatu badu edo izen bat baino gehiago izan badu, Erregistroa eratu zenetik herri horrek izan dituen izen guzti guztiak adierazi behar dira.
|
|
|
Ikusi duen hiria Frankfurt den ere ez daki. Txikiegia iruditu zaio, beraz inguruko
|
herriren
bat izan daiteke. Atlasean begiratu du, itzultzerakoan.
|
|
|
Beraiek eskaintzen digutena giza-natura osoa, garbia eta hutsa da. Baina eta hizkuntzen sekretuetan barrena egiten badugu, orduan, gure kultura razional lehorra hainbat
|
herriren
irudimen mugikor eta biziaren bidez freskatu ahal izango dugu, alegia, inpresio bakoitza irudi mugikor eta bizi baten estalkian —lur gazteak inpresio hori haien oraindik jakin minez beteriko sentimenei eskaini zien bezala— gorde zuten herrien irudimenaren bitartez.
|
|
2006
|
|
|
Izazpi, hiru
|
herriren
gurutzaleku
|
|
|
Euskaldunek Ingalaterra eta Bretainako uretan arrantzan aritzeko aukera zuten, beti ere ezarritako zergak ordainduta. Gaztelako Koroako ontzi, gaztelu eta
|
herriren
bat frantsesen eta ingelesen esku geratuz gero eta bertan euskaldunen hondasunik topatuz gero, berehala itzuliko zitzaien jabeei.
|
|
|
Euskal Soziolinguistika hartzen duten ikasleak normalean iparamerikarrak dira eta ameriketako euskaldunak ezagutzen dituztelako edota euskal kultura eta hizkuntzaren berezitasunez jakin mina dutelako ematen dute izena irakasgai horretan. Batzuk Renon bizi dira baina beste batzuk Nevadako beste
|
herriren
batean edo Nevadatik kanpo ere bai. Ikaslea nahi duenean hasten da lanean eta urtebete dauka irakasgaiaren betebehar guztiak egiteko:
|
|
|
Konkurtsoko administratzailearen kargua onartzean, abokatu, auditore, ekonomialari edo merkataritzako tituludun izendatuak karguan aritzeko bulegoa zehaztu behar du, epaitegiaren lurralde eskumenaren eremuko
|
herriren
batean.
|
|
|
Maurice Berthe ren taula Lizarrako Merindadeko 36
|
herriren
bilakaera demografikoaz 1330 eta 1350 artean. Iturria M. Berthe (1984:
|
|
|
Egin den azkenetakoa da (euskaraz egin den bakarra eta behin eta berriro erabili dena), hobetu beharra duen arren euskara aldetik (ez bakarrik izendegia arautu delako azken urteotan, erdara ageri duelako ere bai eta koherentzia aldetik zenbait
|
herriren
izenak euskaratzean) eta ematen duen informazioaren zehaztasunaren aldetik (hala nola, falta diren hiribilduak jarriz, aurkitu eta zehaztu diren hiri gutunak jarriz, bereiziz hiribilduenak ez diren foruak, Euskaltzaindiaren izendegiko erabakiak aplikatuz, etab.).
|
|
|
–Urruneko
|
herriren
batekoa? –ausartu nintzaion, toki ezezaguna entzunda.
|
|
|
Astebete igaro genuen amonak eta biok berez egun doian egin zitekeen bidaian. Alpeetako
|
herriren
batera iritsi, eta ostatua hartzen genuen, ez dotoreegia, ezta arruntegia ere. Gero, hara eta hona pasatzen genuen eguna bazterrak ezagutzekoak egiten.
|
|
|
Mendira joan ginen batean, gizon emakume talde bat ikusi genuen, gizonak aurretik eta andreak atzetik, inguruko
|
herriren
batera jaisten. Harmonia onean zihoazen, inoiz entzun ez nuen hizkuntza batean hizketan.
|
|
|
Meltxor Urbieta eta Maria Beristain izan zenituen guraso. Ez dakit Zarautz bertakoak zenituen ala ondoko beste
|
herriren
batekoak.
|
|
2007
|
|
|
Hori bai, lan handia eskatzen du. Europako Batasunean, esate baterako, proiektu bat izan zen V. Esparru programaren baitan, hainbat
|
herriren
ondare etnobotanikoa ikertzeko. Proiektuaren burua Michael Heinrich izan zen, Londresko Farmazia Eskolako ikertzaile buruetako bat.
|
|
|
Ezgaraikoa, Tragediaren sorrera ko apolino eta dionisikoaren dikotomia substantziala baizik953, arte ororena ez ezik, giza existentzia ororena, gerora Dioniso eta/ ala Gurtzifikatua oposizioa bilakatu dena954 Gai hau, joera apolino eta dionisikoen lehiarena, aski ezaguntzat eman genezake, gehiago pausatu gabe. Baina jaramonik egin gabe ezin da pasa, kulturaren gogo edo izpirituaz mintzo bagara, jada ez garela herri bat edo besterenaz ari, edozein
|
herriren
gogo barnean kausitzen den erdibitzeaz baizik.
|
|
|
murgiltzea, gizakiaren barnerantz garamatzan hausnarketa sakona. Barneko bilgune horretanedozein gizakiren eta
|
herriren
kultur muinean, unibertsalak diren balioak daude.Ez, beharbada, bere horretan txerta daitezkeenak, baina bai egokipen xume batenbitartez beste edozein gizakik edota herrik dasta ditzakeenak. Hauek ez diraazaleko balioak, sakonekoak baizik.
|
|
|
murgiltzea, gizakiaren barnerantz garamatzan hausnarketa sakona. Barneko bilgune horretanedozein gizakiren eta
|
herriren
kultur muinean, unibertsalak diren balioak daude.Ez, beharbada, bere horretan txerta daitezkeenak, baina bai egokipen xume batenbitartez beste edozein gizakik edota herrik dasta ditzakeenak. Hauek ez diraazaleko balioak, sakonekoak baizik.
|
|
|
Poesia nordikoaren jeinua, gero; herri kanta eta ipuinetan bizi den herriaren jeinua, geroago. Humboldt-ek eta, beste hainbat
|
herriren
jeinu ezezagunaren bila jarraituko dute, hala, euren herriaren bila, munduko herri ahaztuak jarrugiz. Hala, jada ez zegoen herri bat maisua, Grezia, eta haren errepresentazio modernoa, Frantzia:
|
|
|
Latinoamerikako azken 514 urteko edozein
|
herriren
historiari begiratuz, oinaze, odoljario eta etengabeko sufrimenduan oinarrituta dagoela ikus dezakegu.
|
|
|
Latinoamerikako azken 514 urteko edozein
|
herriren
historiari begiratuz, ikus dezakegu[ (EZEN) oinaze, odoljario eta etengabeko sufrimenduan oinarrituta dagoela].
|
|
|
Latinoamerikako azken 514 urteko edozein
|
herriren
historiari begiratuz, ikus dezakegu[ (EZEN) oinaze, odoljario eta etengabeko sufrimenduan dagoela oinarrituta].
|
|
|
Latinoamerikako azken 514 urteko edozein
|
herriren
historiari begiratuz, oinaze, odoljario eta etengabeko sufrimenduan oinarrituta dagoela ikus dezakegu.
|
|
|
Azken horrek zera esan nahi zuen: Arakilgo artzapez barrutiko
|
herriren
bateko apaiza gaixotu, hil edo leku aldatzen bazuten Blasek joan beharra zuela haien tokia betetzera. Hala, egonaldi laburrak egin zituen Hiriberrin, Latasan eta Ilarregin.
|
|
|
Txartel hori ONCEk urriaren 31n abiatu zuen Euskal Herriko 10.000 eta 25.000 biztanle arteko 14
|
herriren
irudi bildumako parte da. Hilaren 27an, adibidez, Sopelako surflariak izango dira omenduak, bildumaren bestelako herriak honako hauek izango dira:
|
|
2008
|
|
|
Leku bat zan guretzat soldadutza, mendi haren atzean urruti egoan
|
herriren
bat eta harantz begiratzen genduan, geure burua anaienak lako uniformea eta botak jantzita ikusiaz, begiak han zeru-ertzean galduta.
|
|
|
Arratsaldeak jolasean emoten genduzan edo inguruko
|
herriren
batera joaten ginan denpora pasa: Quintana, Loma...
|
|
|
Neuk ez neban halakorik herrian entzun, baina beste
|
herriren
baten pasautako hau jasoko dot: fraile kaputxino batek errespetuzko sermoia bota ei eban, pekatua gora eta infernua behera, izerditan blai.
|
|
|
–Edozein
|
herriren
nazio identitatean lurraldetasuna dugu oinarri oinarrizko printzipio bat, eta baita Euskal Herrian ere?.
|
|
|
Bihar beste norbaiti eskatuko dion legez. Eta etzi, again, ondo portatu den
|
herriren
bati barkatuko dio zorra. Goree, Potosi.
|
|
|
«Hoy[...] la Cultura, hastiada sin duda de la inacción meridional, se vá refugiando en países del Norte»362 Esaldi honetan ikusten denez Azkuek, garaiko dikotomia ezaguna asumitzen zuen, alegia Europa Hegoaldea (edo mediterranear latindarra) atzeratua zela, nagia, eta aldiz kontinente barnealdea, bereziki Iparraldea, aktiboa eta kulturaduna. Testu berean Europa kontinentaleko hainbat
|
herriren
nazionalismo musikala imitatzeko nahia adierazten zuen, Euskal Herria espainiar edo italiar ereduetatik aldenduz eta aleman edo txekiarren bideetarantz eramanez363 Horixe egingo zuen hain zuzen 1907an Alemaniara joan zelarik musika ikastera. Auzi honetan sartu aurretik, aipatzekoa da Azkue ez zela germanista hertsia, eslabiar herrialdeak ere (txekiarrak, errusiarrak) baita Frantzia edo Belgika abegiz aipatzen baitzituen, horiek ere Iparralde kulturaren parte kontsideratuz364 Dena dela kulturadun herri horien artean gradazioak egingo zituen.
|
|
|
Erditze bakar batean bi seme alaba dituztenek edo adoptatzen dituztenek ere jasoko dute laguntza, baldin eta bietako batek gutxienez ezgaitasunen bat badu. Gurasoek Aragoiko
|
herriren
batean erroldaturik egon behar dute eskabidea egin baino urtebete lehenagotik gutxienez, eta zerga arloko betebeharrak eta Gizarte Segurantzarekikoak eguneratuak izan behar dituzte. Laguntza, urtean 1.200 euro artekoa adingabeko bakoitzeko familiaren urteko per capita errenta handitu ahala murriztuko da, erditze anizkoitzean jaiotako adingabeek 12 urte bete arte edo haurrik txikiena adin horretara iritsi arte ematen da.
|
|
|
Beste
|
herriren
batetik lehenengo aldiz Elizondoko festetara datorrenari zer ekitalditara ez huts egiteko gomendatuko zenioke?
|
|
|
Guretzat erabakiorra izan da Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak fundazioan sartzeari eman zioten ezezkoa”. Ipupomamua egitasmoa ez da bertan behera geratu baina oraindik zehazteko dagoen
|
herriren
batek hartuko du etorkizunean. Lamitegiko belazeetan berriz, arau subsidiarioetan aurreikusitako gainerako proiektuak aurrera joango dira, halaxe adierazi du Asteasuko alkateak:
|
|
|
Haurrak, berriz, autobusez joango dira Guardetxera eta handik, Igaratzara joango dira Pagomarin barrena. Eguerdian, inguruko
|
herriren
batean egingo dute geldialdia, denok elkarrekin bazkaltzeko. Goizeko 08:00etan abiatuko da autobusa Asteasuko plazatik eta izena emateko, Asteasuko kiroldegira deitu da:
|
|
|
Galdare enpresak turismo promoziorako produktuetan espezializatuta dago. " FITUR azokan izan gara eta Euskal Herriko hainbat
|
herriren
DVDak erakutsi ditugu bertan. Interneten dugun telebistan ere, travel telebistan, zintzilikatuta daude bideo horiek.
|
|
2009
|
|
|
" Zaborrarena guztion arazoa da, eta herritarren konpromisoa eta lana eskatzen du". Zubietako Alamandegi etxea errausketaren kontra daudenen zentro neuralgiko bihurtu da, han egiten ditu bilerak Gipuzkoako Errausketaren Kontrako Herri Plataformen Koordinadorak. " Orokorrean 12
|
herriren
ordezkaritza biltzen da hemen" dio Unai Agirre zubietarrak, koordinadora horretako bozeramaleak. Karpeta, foileto eta afixen artean erantzun die Argiaren galderei.
|
|
|
Herriko medikuak euskaldunak izaten ziren. Gipuzkoar jatorrikoak batzuk eta Bizkaiko beste
|
herriren
batekoak besteak. Horregatik esaten dute herrian ez dela sasi-medikuen beharrik egon.
|
|
|
Baina ospakizun berezia egiten zuten. Bazkari hobea normalean baino, eta ogibidearekin lotutako santua patroi zen
|
herriren
batera joaten ziren bertako jaietako ekitaldiez gozatzera.
|
|
|
Gure idazlearentzat, Urlia, Sandia eta Berendia barik, herritarrentzat ezagunak diran izenakaz bataiatzen ditu protagonistak, batean" Martin", bestean" Mari Pepa". Izenak, herrian edo beste
|
herriren
baten ezagunak izan diran pertsonaiak be sartzen ditu ipuinetan. Txinpas ijitanuaren kontuan agiri dan" Don Enrike" abadeak bereberehala gogorarazoten deusku Morgan gure mutiko denporan eta lehenagotik luzaro parroko izan zan Don Enrike Pujana abade maitagarria.
|
|
|
Leku izen batzuk, eta pertsona izen batzuk be, asmauak barik, jaioterritik batzuetan beste
|
herriren
batetik hartuak edo egokituak dira. Halan izentetan da Morgako Erroteta auzoa pertsonaia biren bidez, batean" Josepa Errotetako" eta bestean" Peru Errotetako"; Erroteta auzoa izentetan da Hil bat zaintzen ipuinean, Andramaritik Gerekizera bidean, Morgakoeneren Morrokone igarota hurrengo datorrena; ipuin berean" Morrokoneko Peru" lez be agertzen da.
|
|
|
Bidezidorrak eta estratak jarraitzen nituen, nekatu edo bestela berandutu arte, eta orduan beherantz egiten nuen, errepideren batean bukatuz. Errepidea jarraitu eta
|
herriren
batera ailegatzen nintzen, bertan trena edo autobusa hartu eta etxera. Beste ibiltari batzuekin egiten nuen topo, eta baita inguruetako baserritarrekin ere; gustuko nuen beraiekin hitz egitea, zaharrekin batez ere, haiexek dira-eta hitz egiteko asti gehien dutenak.
|
|
|
Gero, handik pasatzen ziren Salustiano eta bere adiskide Fermin behartuko zituzten gorpuak lurperatzera. Beste batzuetan hurbileko
|
herriren
batera joan eta abisua emanen zuten, hilobiak egin zitzaten. Hiltzaileek nahiko lan zuten katua sakatzen.
|
|
|
Mendebalera abiatu zen, abiatzearren. Trenean ezkutatzeko asmoa zeukan edo
|
herriren
baten geratu, dendariren baten kutxatik eskukada bete dolar lapurtu eta autobusa hartzekoa. Kalifornia, otu zitzaion, Kalifornian inork ez zuen bilatuko.
|
|
|
Euskal Herriaren kasuan lehen eta bigarren hezkuntzako irakasleen txostenak dira ugarienak. Txostenak, izenarenedota herriaren arabera bila daitezke eta irakasleen inguruko informazioazgain, hauen bizitza historia, errepublika garaiko hainbat
|
herriren
egoerasoziala eta gerra hasierako testuingurua azaltzen laguntzen dute.
|
|
|
Txakurtegiaren kargu egiteaz gain, bestelako lanak ere egiten dituzte. Adibidez, inguruetako udalekin harremanetan daude, beste
|
herriren
baten kaleko txakurrak agertuz gero jaso eta Artxandara ekartzeko. Ikastaroak ere antolatzen dituzte, txakurrak erosi nahi duen edonork nola zaindu ikas dezan.
|
|
|
Sara, Ainhoa (Lapurdi), Zugarramurdi eta Urdazubi (Nafarroa). Lapurdiko hainbat
|
herriren
informazioa ere badute gipuzkoarrei zabaltzeko: Gipuzkoatik etortzen diren bisitariak oso garrantzitsuak dira guretzat; egiten dizkiguten bisitei esker mantendu ditzakegu zabalik hainbat toki urte osoan.
|
|
|
Errefuxiatuak gatazken lehen biktimak dira, eta edozein
|
herriren
itxaropena bizirik mantentzen dute?. Hithem Abdulhaleem psikologo palestinarraren hitzek laburbiltzen dute munduan sakabanatuta dauden iheslarien izaera eta garrantzia.
|
|
|
Hainbat
|
herriren
mapa nola, halaxe aldatu zaigu gure erreferentzien mapa ere.
|
|
2010
|
|
|
Aurten Amerikako hainbat
|
herriren
independentziaren bigarren mendeurrena ospatzen dela nabarmendu du Labayenek. Espainiar ez izatearen harrotasuna ospatzen dutela dio.
|
|
|
Horrek hautsiko luke Santamaria harrapatua duen zurrunbiloa: lan eginda lortuko lituzke sosak etxeren batean sartzeko, horrela izango luke modua
|
herriren
batean erroldatzeko, eta erakundeek liokete bizkar eman.
|
|
|
gehienak eskolaren bidez, kontuan hartuta zenbait kasutan eskolatze hori oso goiz (2 urtez) hasi zela. gure gazte anitz (eta beren anai arreba eta lehengusu lehengusinak) beren familiako euskaldun bakarrak dira. ...nak azkeneko belaunaldian baizik ez dituztenak. kasu horietan gazteek ez ohi dute inoiz egin euskaraz etxean, ez eta anai arreba euskaldunekin ere. halako egoerak, inguruneak ez badu laguntzen, muga handiko hiztunak izaten ditu emaitza, ikusiko dugun bezala. gutxi batzuendako, ordea, euskara (ere) familia hizkuntza izan da. gutxitan familia euskaldunbeteak ditugu, baina izan badira eta Mendialdeko
|
herriren
batean izaten dute jatorria. Sarritan familia euskaldun ez osoak daude, guraso (edota familia alde) bakarra euskalduna dutenak. aita edo ama euskaldun berria izatea gazteek positiboki baloratu ohi dute. guraso euskaldun bakarreko familiei dagokienez, duela hiruzpalau hamarkadetan gertatzen ez zena gaur egun ohikoa da. hau da, nabarmena da azken urteotan euskara ere seme alabei transmititzearen aldera izan den aldaketa (eusko Jaurlaritza 2008). bertze batzuetan, gazteek aipatzen dutena da guraso erdaldun (ar) en nahia eta interesa beren seme alabak euskaldunak izan daitezen. hala bada, gazteen euskalduntzearen sorburuan gurasoen nahikaria egon ohi da beti:
|
|
|
5' 51 Sergio Roman (Hernani) · Onenak batuz gero TRINDOOR osoa: 14' 33" · 16
|
herriren
ordezkaritzan 49 kirolarik hartu dute parte orain artean Herri arteko HEM TRINDOOR ean, eta tartean izen ezagunak izan dira: Arkaitz Goñi eta Alain Colunga arraunlariak, Markel Irizar, Amets Txurruka, Josu Agirre eta Patxi Vila txirrindulariak, Jon Odriozola eta Joseba Beloki txirrindulari ohiak, Martin Fiz eta Rafa Maritxalar atletak, Egoitz Zalakain eta Andoni Ibarbia triatloilariak, Aimar Irigoien, Xabier Orbegozo aizkolaria... · Herrietatik 10 gipuzkoarrak izan dira, 3 bizkaitarrak, 2 nafar eta arabarra bat.· Lauko Finalean 150 lagun bildu dira, tartean Rosa Diez Urrestarazu Euskadi Irratiko Zuzendaria, Iñaki Ugarteburu Gipuzkoako Foru Aldundiko Kirol zuzendaria, Jose Luis Korta Kaikuko entrenatzailea, Haimar Irigoien, Mikel Odriozola atleta, Kepa Peñagarikano pilotaria, Alex Txikon mendizale eta aizkolaria, Joseba Otaegi aizkolaria, Abraham Olano txirrindulari ohia eta Espainiako Vueltako antolatzailea, Jagoba Beobide eta Hodei Mendilueta Real Unioneko futbol jokalariak, Ekaitz Saies piraguista eta Andoni Imaz futbolari ohia.
|
|
|
Haur gutxi jaiotzendira eta populazioaren egitura gero eta zaharragoa da. Nafarroa Behereko arazoberdina errepikatzen da kasu honetan, zenbait
|
herriren
jarraipena kolokan geldituz (Bidankoze, Urzainki).
|
|
|
“Apur bat urduri ibili naiz. Erakusketa beste
|
herriren
baten egin bagenu, ez nintzatekeen hain urduri ibiliko. Hala ere, konfiantza handia dut nire lanean.
|
|
|
Abenturak ez zuen asko iraun, egia esanda, bi egun eta gau bat ozta ozta, goiz batez abiatu baziren biharamun iluntzean etxean baitziren atzera. Ez dakit mahatsa edo frutaren bat biltzera joan behar ote zuten, halako zurrumurruak ibili ziren auzoan, han irabazitako diruarekin kostako
|
herriren
batera joateko asmotan omen ziren gero, hondartzan turistei edariak salduz edo hamakak zabalduz bizimodua ateratzeko, eta neskatan egiteko ere bai, nola ez.
|
|
|
Gainera, Elaman Trabukok hildakoa lesakarra zela jota ere, izan zitekeen inguruko beste
|
herriren
batean lur emana. Edo segurunera, ahozko kontuak dion bezala, inon lur santurik eman gabe ezkutatua.
|
|
|
Edo Ameriketara? Edo inguruko beste
|
herriren
batera?... Nondik nahitik dela ere, pozik jasoko nuke familia honen aztarnaren bat, kontu ilunok argitze aldera.
|
|
|
Ordu arte apezen esku zegoen elizako doktrinaren irakaskuntza irakasleak hasi ziren egiten, horrela hau ere erdaraz egitera pasatu zen gehienetan,
|
herriren
bat eskola eta doktrina bereizten saiatu bazen ere; Garaioan (N) adibidez, 1807an, maisu bila zebiltzalarik, doktrina emateko Euskara ezagutzeko beharra aldarrikatu zuten, gainerakoa erdaraz ematen bazuen ere: "... cuando quedase vacante la maestrta sepondran carteles en los pueblos del Valle y tambien en Ochagava, Jaurrieta y Escaroz, advirtiendose que es preciso el idioma vascongado, en el que se enseñara la Doctrina Cristiana".
|
|
|
Aurrera egiteko, atzera begiratu behar dugu, gure Herri iraupenaren gakoa bertan aurkituko dugulako. Zernahi
|
herriren
, zernahi kultura berriren intereseko gaiak onartzen ziren, oinarria euskaltasunatinko mantenduz.
|
|
|
1030. Edozein
|
herriren
kultura da, zentzu antropologikoan, duina eta osoa. Zentzu modernoan, ostera, idazkera alfabetikoarekin baizik ez zen kultura hasi, idazkera alfabetikoak hitza objektu bihurtu zuenean.
|
|
|
Udalbiltza herriarena dela, eta herriek osatzen dutela Udalbiltza. Dozenaka eta dozenaka
|
herriren
izenek osatu zuten protesta.
|
|
2011
|
|
|
Agustin Tamames espainiarra izan zen garaile. Zehaztu gabe dago oraindik laugarren etapa nondik abiatuko den, baina, ezusterik ezean, Bizkaitik barrena ibiliko da, ondo bidean, Bizkaiko edo Arabako
|
herriren
batetik abiatuko da etapa hori?, Kantabrian amaituko delako abuztuaren 21eko etapa, Santanderren edo Peña Cabarga gainean.Aurkezpena, urtarrilaren 11nPatxi Mutiloak, Eusko Jaurlaritzako kirol zuzendariak, ahalegin handia egin du aurten Vuelta Euskal Herrira ekartzeko. Baina irailean bertan aitortu zuen etorkizunean Jaurlaritzak ez zuela euro bakar bat gehiago jarriko.
|
|
|
Itsasertzeko
|
herriren
batean bizi bagara, bidea oinez edo bizikletaz egitea da hondartzara joateko modurik berdeena.
|
|
|
Kolpe hartaz baino gehiago oroitzen naiz zure txakur beltz hartaz, egia erran: ez zen herrikoa, eta aldameneko
|
herriren
batetik etorria behar zuen, balizko nagusiak etxetik bota zuelako, ausaz: edo txakur gehiegi zituen edo hura balio gutikotzat zuen, auskalo?
|
|
|
Arazoaren erroak unibertsalak ez ezik, aspaldi samarrekoak ere ba omen dira: . Historiaren hainbat arotan ageri zaigu ehunka
|
herriren
eta kulturaren autonomiarik eza nazio estatu zurrunaren barrunbe erdirakoi itogarrian: Txinan duela hiru mila urte agertu zen; Europan (Frantzia) eta Amerikan (inken inperioa), berriz, seiehun urte ezkerokoa da gutxi gorabehera?.
|
|
|
Urrats horri esker planetaren demokratizazioan kopernikar iraultzaren gisako zer edo zer gertatuko litzateke. Izan ere, era horretan, estaturik gabeko hainbat eta hainbat
|
herriren
baldintza material, politiko eta kulturalak beren onera etorriko bailirateke, eta, hori eta horrenbestez, herriok beren historiaren, garapenaren, askapenaren eta zibilizazioaren subjektu bihurtuko lirateke. (?) Gizateriaren bioaniztasuna eta kultur aniztasuna bermatuko bada, eskubide kolektibo horren gauzapena izango da aurrebaldintza?.
|
|
|
Etxolara itzuli eta mutilaren dirua galtzerdiaren azpian sartu zuen. Zakutoan aurkituriko jaki batzuk sakelan sartuta, mendian behera hasi zen, inguruko
|
herriren
batera iristeko asmoz. Bat batean, mutilaren ahotsa entzun zuen bere atzean.
|
|
|
Namektarren beste
|
herriren
bati erasoko zion!
|
|
|
Norbaitek beste
|
herriren
bati eraso balio bezala.
|
|
|
– Sandovalenlatinezkotestuetanorainarteezagutzenditugunzenbait
|
herriren
lekukotsunzaharrenakhorrelaidatziak: Agoitz (Aggoyz,
|