|
2000
|
|
|
Euskal Herriaren errepresentazio publikoa irakurketa espainolari eta frantsesaridago, batez ere, lotuta. Estatu indartsuek inposatu egiten diote errealitatearenirakurketa herri indargeari, gure
|
herriari
kasu honetan. Begietarako errepresentatua denherria ez da gauza abstraktua; testuinguru politikoa, testuinguru ekonomikoa eta testuinguru historikoa daude beti horren azpian, oinarrian.
|
|
2001
|
|
|
Horieiesker, koroak nagusitasun ekonomikoa izan zuen noble eta handikien aurrean. Nolaustiatzen ziren jakiteko, Apardues
|
herriko
kasua argigarri suerta dakiguke. Urteosoan zehar bertako jauregiaz arduratzen ziren zerbitzariez gain, egun jakin batzuetan herriko biztanleek koroaren lurrak goldatu, erein eta igitatu behar izaten zituzten; gainera, erregearen garagarra bihitegian gordetzea eta bere mahastiak mendematzea eskatzen zitzaien.
|
|
|
Berry eta besteenarekin (1989, 1990, 1994, 1996) alderatuz, Bourhis etabesteen (1996) eredua aurrerapauso bat izan zen; hala ere, eredu honen aplikagarritasuna mugatua da, etnien arteko ukipen egoera guztietan ezin baita erabili (adibidez, etnien arteko, ukipen egoera tradizionaletan?, Kanada, edo Euskal
|
Herriko
kasuak). Horregatik, Azurmendi, Romay eta Valencia-k (1996) aplikagarritasun maila areagotzeko, Bourhis eta besteen (1996) ereduan aldaketa garrantzitsua proposatzen dute:
|
|
2002
|
|
|
Ipar EuskalHerrian, berriz, XIX. mendeko geraldiaren ondoren, hazkunde txiki bat gertatu zenXX. mendean; hori, hala ere, II. Mundu Gerraren garaian eten zen. Aztergai dugungarai osoan zehar, Araba %10 hazi zen, Nafarroa %17 eta Ipar Euskal Herria %23; Gipuzkoako biztanle kopurua bikoiztu eta Bizkaikoa hirukoiztu egin ziren, ordea.Ipar Euskal
|
Herriko
kasuaren bereizgarriena, betiere, barruko biztanle hustea etakostaldeko kontzentrazioa izan ziren.
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
kasuan, 60ko hamarkadaren hasieran indarrean jarrizuten Arrantza Flota Berrizteko Legea. Horren ondorioz, itsasontzi handiagoak, indartsuagoak eta modernoagoak eraikitzeko maileguak ematen zizkieten oso baldintza onetan.
|
|
|
1978ko Espainiako Konstituzioaindarrean sartu ondoren, autonomia estatutuak sinatzen hasi ziren, eta horien bidezdeszentralizazio administratiboa gauzatu zen. Euskal
|
Herriko
kasuan biautonomia erkidego eratu ziren: alde batetik, mendebaldeko herrialdeek, hau da, Arabak, Bizkaiak eta Gipuzkoak Euskal Autonomia Erkidegoa osatu zuten (aurrerantzean EAE), eta bestetik, Nafarroa Garaiak Nafarroako Foru Erkidegoa (aurrerantzean, NFE), hots, herrialde bakarreko erkidego bihurtu zen.
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
kasuan, 1995etik honako hazkunde garaian, soldata ordainketek ekonomiak sortutako aberastasunetik (BPGetik) gero eta zati handiagoahartu dute (1996an %52, 41 eta 1999an %53, 23); baina ULKek behera egin dutenez, aipatutako hazkundeak kantitatezko aldagaiekin du zerikusia. Azken urteotansoldata ordainketek BPGean duten pisuaren zergatia, jakina, sortu den enpleguagehienbat soldatapeko enplegua izan delako da, hau da, soldatadunen tasa haziegin delako (%82, 9 tik %84, 49ra) (ikus 11 taula).
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
kasuan, eraldaketa hirurogeita hamarreko urteetako krisiaren eskutik etorri zen. Eraldaketa horrek eragin traumatikoa izan du lan merkatuan, eta horrek gaur egungo arazorik larriena langabezia masiboa izatea ekarri du.
|
|
|
EAJren hastapenetan aurreneko urratsak norabide honetan eman baldin baziren ere, Sabino Arana hil eta gero gauzatu eta sendotu zen euskal abertzaletasunaren interklasismoa. Ikusten denez, Euskal
|
Herriko
kasuan berriz ere baieztatzenda nazionalismoari buruzko beste ikerkuntzek aurkitu dutena; alegia, ideologianazionalistak gizartearen edozein alorretan sartzeko izan ohi duen gaitasuna. Esanbezala, interes sozial desberdinen arteko nahasketa eta lehiaren ondorioetariko batinmobilismo ideologikoaren eta pragmatismo eta malgutasunaren arteko oreka izanda.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
kasu bat.
|
|
2003
|
|
|
adierazpen hori arrunta izan zen urte horietako Catecismo civil eta horrelakoetan. Elizgizonen paper erabakigarria oso garbi ageriko zaigu Euskal
|
Herriko
kasuan.
|
|
2004
|
|
|
Fenomenoak ez zuen aire zirkulazioa eragotzi, Espainiako Aireportuen eta Aireko Nabigazioaren (AENA) eta Iberiaren arabera. Hasiera batean, gertaerak sute txiki bat besterik ez zuen izan, eta Castellóko Cabanes
|
herriaren
kasuan suhiltzaileak esku hartzera behartu zituen. Hala ere, ezohiko fenomenoaren ehunka lekukoek ez dute inoiz ahaztuko haien esperientzia.
|
|
|
Horiekin batera, Kataluniako Generalitaterako azken hauteskunde autonomikoek, berrikuntza gisa, autonomia erkidegoan bizi ez ziren katalanek beren botoa Internet bidez emateko aukera sartu zuten. Edo Hoyo de Pinares
|
herriko
kasua, askoz bereziagoa. Bertako biztanleek elektronikoki bozkatu zuten erromeria zein egunetan egin behar zen erabakitzeko, Navaserradako Ama Birjinaren omenez.
|
|
|
• VocentoCorre o/ AtlasUn e: talde honen estrategiaprobintzia edo erregio mailako multimedia taldeak osatzea izan da, haietako bakoitzak bere baitan euskarri ezberdinak biltzen dituelarik —egunkariak, irratia, doakoprentsa eta publizitate komertzializatzailea— Euskal
|
Herriko
kasuan, Bilbovision eta Alava 7 El Correo egunkariari lotuta daude, zeinak %80aren inguruko ehunekoare kinparte hartzen duen haien kapitaletan; bietan Pausoka produkzio etxeak parte hartzen du, %10 inguruko kapitalarekin, baita tokian tokiko bazkideek ere —Saski Baskonia... — kapital ehuneko txikiagoarekin. Teledonosti, berriz, El Diario Vasco ri lotuta dago, zeinak ordea, ehuneko txikiagoan parte hartzen duen telebistaren kapitalean, %50; bertan akziodun lokal gehiago dago, izan ere, Teledonosti lehenagotik martxan zegoen telebista baita, baina Bilbo eta Gasteizkoa sortu berriak dira.
|
|
2005
|
|
|
eragile guztiek mugimenduetan hasi baino lehenago mahaiaren beste aldean egongo denaren benetako borondatearen bermeak behar izaten dituzte. Ezinezkoa da Euskal
|
Herriko
kasuan protagonista izango diren gobernu, alderdi edo erakunde armatuek mugimendurik egitea, baldin eta elkarrekiko konfiantza gutxieneko bat ez badago. Horixe da nazioartearen bultzadaren papera.
|
|
|
bat lortu dut. Gainera, hasiera batean biolentzia zen garatu nahi nuen gai bakarra eta azkenean, Euskal
|
Herriko
kasua sorpuntutzat hartuz, Estatuaren kontra erabiltzen den biolentziaren manifestazioa, Estatuak berak erabiltzen duen biolentzia, egungo demokraziaren biolentziarekiko ikuspegia eta eskubide elementaltzat har daitezkeen, autodeterminazio eskubidea, bezalako gaiak izan ditut jorratuak.
|
|
|
–Ez da horrela planteatzen. Nik uste dut, Euskal
|
Herriko
kasuan; ez da berdin eman dezagun, Trotsky eta Errusiako kasua nahiko diferentea da ze han gertatu zen iraultza bat sortu zela teoria filosofiko bat kopiatuz. Esan nahi dut, teoria filosofikoa Alemanian egin zen, eta Errusian, Alemanian estudiatu zuen jendeak iraultza egin zuen.
|
|
|
Iraultza hori hasi egin da zati handi bat eginda zeukalako. Euskal
|
Herriko
kasua ez da hori, Euskal Herriko kasua geure historiarengatik da, Gerra zibil ondoko zanpaketa, eta hasten da erreakzio bat, sortzen da borroka armatua eta praktikamente borroka armatuak ideologiak bilatzen ditu eta eduki ditu fase diferenteak:
|
|
|
Iraultza hori hasi egin da zati handi bat eginda zeukalako. Euskal Herriko kasua ez da hori, Euskal
|
Herriko
kasua geure historiarengatik da, Gerra zibil ondoko zanpaketa, eta hasten da erreakzio bat, sortzen da borroka armatua eta praktikamente borroka armatuak ideologiak bilatzen ditu eta eduki ditu fase diferenteak:
|
|
2006
|
|
|
Diskurtso nahiko berria da, giro jakin batzuetan oraindik eskaera zehaztu gabe dago eta horietara egokitzeko terminoa da. Euskal
|
Herriko
kasuan badira alderdi batzuk argi eta garbi independentistak direnak: Batasuna, Aralar, EA... Baina EAJ zer da?
|
|
|
Zergatik aipatu barik utzi «kapitalismorik modernoenaren» adibide hain garbia? Kontu egin behar da Euskal
|
Herriko
kasuak auzitan jar zezakeela bere tesi zentrala, zeina protestantismoak kapitalismoan izan zuen eragin erabakigarriaz mintzo den. Izan ere, gure herria oso katolikoa izanik ere, kapitalismoa oso garatuta zegoen.
|
|
2007
|
|
|
Terrorismoaren eta narkotrafikoaren kontrako gerraren aitzakian, Kolonbian meategietako enpresa handiek gerra zikina (eta pribatua) erabiltzen dute beren kontuak borobiltzeko. Wayuu
|
herriaren
kasuan, munduko harrobi handiena eraikitzeko zanpatzen dituzte bertako herritarrak.
|
|
|
Ipar Euskal
|
Herriko
kasuan ere, 2006an neurtutako herrien lagina murriztua bada, aukeratutako herriak aurreko hiru laginetan ziren. 1000 biztanletik gorako 11 herri kontuan hartuak gelditzen dira, jakinez 38 zirelarik 2001ean, erran nahi baita 1.000 biztanletik gorako udalerri guziak.
|
|
|
Neurketaren emaitzak sailkatzeko erabilia den bigarren irizpidea biztanle kopurua da eta, Ipar Euskal
|
Herriko
kasuan, udalerriak lau taldetan banatu dira: 5.000 biztanletik beherakoak, 5.000 biztanlekikoak, 10.000 biztanlekikoak eta 25.000 biztanlekikoak.
|
|
|
Horrelako zerbait gertatzen zaigu kulturarekin. Egoera eboluzionatu honek, bitartekoak direla eta, Euskal
|
Herriko
kasuan baldintza gogorrak ezartzen dizkigu.
|
|
|
|
Herrien
kasuan atxikimenduak (1) eta erabilerak (2), antropologikoki, jabetzajuridikoak baino garrantzi handiagoa dute. Antropologikoki diot, nazioarteko araudien arabera ez baitira nahikoa izaten herri batek bere esistentzia aitorpena beraere beregana dezan.
|
|
2008
|
|
|
Egoera hori, integrazioa edo, ideala eta idealista dela suposa dezakegu. Ipar Euskal
|
Herriko
kasua hartuz, frantses eta euskal kulturen arteko kasua ez dela baiezta dezakegu.
|
|
|
Egoera hori, integrazioa edo, ideala eta idealista dela suposa dezakegu. Ipar Euskal
|
Herriko
kasua hartuz, frantses eta euskal kulturen arteko kasua ez dela baiezta dezakegu. esanez (36 orr.) 2 Lau jarrera edo integrazio" erregimen" horiek (régime frantsesez), bere hitzetan, hiru integrazio" eragile" hoiekin gurutzatzen ditu: estrukturala, funtzionala eta jarrerazkoa (attitudinale frantsesez).
|
|
|
Instituzio horren arabera, lurraldeetako hizkuntzen irakasteko eredu hori Hezkuntzaren kode (Code de l’éducation) tik urrunago joaten da, ama eskolan erabiliak diren hizkuntzak bakarrak baitira eta gero hizkuntza nagusiak klasean eta bai ere klasetik kanpo baitira17 Beraz murgiltze eredua, jasana baldin bada ere Frantzian, ez da onartua. Argi da irakaskuntza eredu hori hoberena, eraginkorrena dela hizkuntza gutxitu bat ikasteko, bereziki Frantzia bezalako
|
herri
kasuan non lurralAzken lau etapak Eramunek laburtzen ditu: " 1995:
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
kasuan, nabarmentzekoa da 1876an Foruak galduz geroztik maisu maistrak izendatzeko eskumena, ordura arte euskal Diputazioek kontrolatu zutena, estatuaren eskuetara igaro zela. Ondorioz Euskal Herritik kanpoko maisu nazionalak iristen hasi ziren.
|
|
2009
|
|
|
Datu zehatzak honakoak dira: %27ko parte hartzea izan zen zenbait herritan, Calders
|
herrian
kasu, %50a gainditu zuen eta baiezkoa kasik erabatekoa, %94, 7ra iritsi zen. Kontsulta egin zen herri esanguratsu batzuk hauek dira:
|
|
|
Krisia ere heldu da udaletxeetara eta zenbait udalbatzek udako zinema kentzea erabaki dute, kostuak murrizten saiatzeko. Hori da Amurrio, Eskoriatza edota Soraluze
|
herrien
kasua, hainbat urtez udan filmak eskaini eta gero ekimena bertan behera uztea erabaki baitute. Udal guztietako teknikariak bat etorri dira ekimena kentzearen arrazoia esaterakoan.
|
|
|
Euskal Herrian errepresioa gogorren pairatu zuen
|
herriko
kasuaren historia.Eredugarria.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
kasuan gutxienez 1.505 gatibuk lan egin behar izan zutenhainbat herritako berreraikuntza lanetan. Horien artean, zalantzarik gabe, Gernikaizan zen oso kasu nabarmena.
|
|
|
Herrialde jakin bateko ekonomiaz ideia orokor batzuk garbi izatea komeni da. Adibidez, lagungarri izan litezke Euskal
|
Herrikoaren
kasuan, UEUk 2002an argitaratu Euskal Herrikoekonomia. Eraldaketa sozioekonomikoak Europako Batasuneko integrazio prozesuan Y.
|
|
|
Berdintsu errebindikazio politiko, kultural, sozial, etab., ez zuzenak egiten dituztenen kasuan, eta gaur bereziki Euskal
|
Herriko
kasuan. Aznar, Garzon eta enparauen tesiek, ETAren burugabekerien eta hala moduz jotako musika tresna anitzen soinupean, sakon sakon iltzatu dituzte espainiar gizartean alarma sentsore sentiberak, terrorismoaren aurrean ez ezik, demokrazian guztiz zilegi diren ideologia eta eskaera anitzen aurrean ere.
|
|
2010
|
|
|
Zor publikoa Estatuak bere gastu eta inbertsioak finantzatzeko eskatu duen dirua da. Estatuaren zor publikoaz ari garenean, Gobernu Zentralarena bertan sartu behar da, baita autonomia erkidegoena ere; Hego Euskal
|
Herriko
kasuan, Gasteizko eta Nafarroako gobernuena, diputazio probintzial edo foru aldundiena, udalena, eta abarrena. Bat baino gehiago dira zor publikoaren formak.
|
|
|
2) Baina, liburu hau" kasu ikerketa" berezia da herri baten kasua lantzen duelako, Euskal
|
Herriko
kasua. F. Geneseeren ustez, hezkuntzan eleaniztasunaren mota ezberdinak garatu dituen kasua delako da interesgarria, elkarren artean lotuta dauden hiru bide hauek gurutzatzen baitira:
|
|
|
2004ko uztailaren 9an estatuak, akitaniako eskualdeak, pirinio atlantikoetako departamenduak, herrien sindikatak eta hautetsien kontseiluak hizkuntza politikarako egitura publiko berri bat sortu dute, euskararen erakunde publikoa (eep, Office Public de la Langue Basque). hitzarmen bereziaren ondotik eta lehen aldikoz egitura publiko batek euskararen aldeko politika bere gain hartzen zuen. ...bitzua, uda leku, euskal irratiak,...) politika berriaren obragileak bilakatu dira, eramaten zituzten jarduerak hizkuntza politika egitasmoan sartu direlarik lankidetza hitzarmenen bitartez. eepren hizkuntza politika proiektuaren helburua" hiztun osoa" da(" Hiztun osoak helburu, haur eta gazteak lehentasun"). argi da" hiztun oso" aren nozioa ideal bat dela ipar euskal
|
herriko
kasuan, gauzatuko den errealitatea baino, euskararen gaur egungo egoera kontuan hartzen baldin badugu. hiztun oso izateak inplikatuko luke euskara bizi publikoko alor denetan, baita ere bizi pribatukoetan denetan sar ledila. horretarako euskarak oraingoz frantsesak dauzkan erabilera eremuak eta funtzioak irabazi lituzke, edo bederen harekin partekatu lituzke. orduan bai, hori lortu eta, euskara a... euskararen transmisioan eragiteaz gain, eepk hizkuntzaren erabilpena sustatu duela eta ez gazteengan bakarrik.
|
|
|
soziolinguistikarekin edota hizkuntzen gizarte garapenekin zerikusia duena, batetik, eta erakundeen garapenarekin zerikusia duena, bestetik. horregatik, gaiaren kokapen teoriko kontzeptuala egiterakoan ere, bi arlo nagusi aztertu dira: 1) lehenik, hizkuntzen garapen sozialari buruzko hurbilpen teorikoa egin da, hizkuntzen atzeratze eta indarberritze gizarte prozesuak aztertuz, prozesu horiei buruzko zenbait ikuspegi teoriko eskainiz, eta, euskal
|
herriko
kasuan, enpresaren gizarte esparruan atzeratze eta indarberritze gizarte prozesu horiek nola garatu diren laburki azalduz. 2) ondoren, erakundeen garapenari buruzko hurbilpen teorikoa ere egin da, organizazioaren kontzeptua definituz, organizazioa sistema konplexu gisa interpretatuz eta organizazioen baitan aldaketaren esanahia eta ereduak azalduz.
|
|
|
Laburbilduz, sermoiaren homologazioa ahozkotik idatzira pasatzean gertatu zen, hizkuntza barbaroak latinaren eta latinitas> zibilizazioan sartu beharrak sustaturik, arrazoi erlijiosoak eta historikoak tartean. Hizkuntzaren auziak bazuen garrantzia hizkuntza
|
herrikoen
kasuan, bereziki ahozkotik idatzira pasatze horrek sortzen zituen dudak, hala deskribatzen du Oyharçabalek:
|
|
|
Testuaren banaketari dagokionez, segidan NEBen balorazio ekonomikoarenoinarri teorikoak azalduko dira Euskal
|
Herriko
kasuei aipamen berezia eginez. Balorazio ekonomikoak iraunkortasunaren aldetik dituen kontraesanak ere adierazikodira.
|
|
|
Bortizkeria sinboliko eta objektiboa (ezkutuagoak) eta subjektiboa (bistakoagoa) aztertu dituzu. Ezagutzen duzu Euskal
|
Herriko
kasua. Baduzu iritzirik hartaz?
|
|
2011
|
|
|
Bakarrik, hori egin nahi bada, haren testua zehatz irakurri eta errespetatu egin behar da, ez hura autoritate bezala tranpa egiteko erabili. Alegia, Jaspersek berak ardurarik handiena ipini badu errua (Schuld), erantzukizuna (Verantwortung, Verantwortlichkeit) eta erantzunbeharra (Haftung) bereizteko, bereizketa hori gordetzea esentziala da haren pentsamenduarentzat, eta ez dago diferentziok baliogabetu eta kontzeptuok atzera nahastekatzerik, Euskal
|
Herriko
kasuari gure gogara aplikatzeko. (Euskarazko terminologia hau Morrisen Euskara Ingelesa hiztegiak irakatsi dit).
|
|
|
Hegoafrikako eta Ipar Irlandako bake prozesuetan, protagonistak irtenbide negoziatua baino aukera hoberik ez dagoela pentsatzera ailegatu ziren. Euskal
|
Herriko
kasuan oraindik ez. Espainiako gobernua ez dago oraindik konbentzituta, Euskal Herriarekin daukan gatazkan, negoziazio bidezko konponketa dela aukerarik onena.
|
|
|
Hori ez da izan Euskal
|
Herriko
kasua. Presoen askatzea edo erbesteratuen itzultzea bezalako gaiak aztertzeko negoziazio aurreko fase esanguratsurik izan ez zenez, preso eta erbesteratuta zeuden ETAko buruzagien eta barruko buruzagi politikoen arteko komunikazio kanalak zailak ziren.
|
|
|
Hartara, paisaiaren parte bat besterik ez da indigena: toponimia, maia
|
herriaren
kasuan, interes turistikoen arabera darabilte?. Francesc Ligorred Perramon,. La lengua maya de Yucatán (México).
|
|
|
1 Urriko Iraultza: Euskal
|
Herriko
kasua
|
|
|
bai etxeko hizkuntza baita eskolakoa ere, ingelesa eta frantsesa, mundu mailan prestigio handia daukaten eta bi komunitateetan bizindar linguistiko handia duten bi hizkuntza dira. Aldiz, murgilketa bidez emaitza positiboak hizkuntza gutxituen kasuan ere lor daitezkeela erakutsi du, esaterako, Euskal
|
Herriko
kasuak. Horregatik esan izan da murgilketa bereziki eraginkorra dela hizkuntza handiekin kontaktuan dauden hizkuntza gutxituen transmisioa bermatzeko orduan (Idiazabal et al., 2008).
|
|
|
Esaldi horretan, heuscal letra txikian dago eta badirudi gehiago beste zentzu batean uler daitekeela: hitz egiten duen komunitateaz ari da,
|
herrik
kasu horretan jende ere adieraz lezake.
|
|
2012
|
|
|
Bakarrik, hori egin nahi bada, haren testua zehatz irakurri eta errespetatu egin behar da, ez hura autoritate bezala tranpa egiteko erabili. Alegia, Jaspersek berak ardurarik handiena ipini badu errua (Schuld), erantzukizuna (Verantwortung, Verantwortlichkeit) eta erantzunbeharra (Haftung) bereizteko, bereizketa hori gordetzea esentziala da haren pentsamenduarentzat, eta ez dago diferentziok baliogabetu eta kontzeptuok atzera nahastekatzerik, Euskal
|
Herriko
kasuari gure gogara aplikatzeko. (Euskarazko terminologia hau Morrisen Euskara Ingelesa hiztegiak irakatsi dit).
|
|
|
Estatu guztiek sustatu behar dute nazioarteko bakea eta segurtasuna ezartzea, mantentzea eta indartzea eta, helburu horretarako, euren esku dagoen guztia egin behar dute desarmatze orokorra eta osoa lortzeko, nazioarteko kontrol eraginkorraren pean, eta baita desarmatze neurri egokien ondorioz lortutako baliabideak erabiltzea garapen globala lortzeko ere, bereziki, garapen bidean dauden
|
herrien
kasuan.
|
|
|
independentzia aldarrikatzeak bi akats nagusi aurpegiratu beharditu: batetik, globalizazioaren garaian bizi gara eta kapitalismo globalaren dimentsioekonomikoak nazioen independentzia politikoa (estatua) baliogabetu egiten du, oro har; bestetik, Euskal
|
Herriko
kasuan, bereziki, independentzia aldarrikatzeabeti izan da sasoiz kanpokoa; izan ere, eman izan du herritarrak inoiz ez direlaganoraz helduta egon independentziarako. Bestela esanda, ohizko frenoa beti izanda independentziaren momentura heltzeko baldintzapenak poliki poliki zoritu behardirela, independentzia agudoegi lortu edo hartu aurretik.
|
|
|
a) nazio estatuerreferenteak dituzten nazioez osatutakoak; eta b) nazio estatu erreferenterik ezdutenak. Ondorioz, ez dira gauza bera Ipar Irlandako, Hego Tiroleko, Bosniakoedo Euskal
|
Herriko
kasuak. Lehenengo hiruretan, gutxieneko nazionalek nazioestatu bat dute erreferente, haien naziokidetzaren alde jardunean, eta gutxiengohori bizi den estatuak nazionaltasun hori ukatzea eragozten du.
|
|
|
Jakina da 60ko hamarkadaz geroztik autodeterminazioaren garapenak independentziarako eskubideari bide eman diola autogobernurik gabeko herrialdeen kasuanzein hirugarren estatuen menpe zeuden
|
herrien
kasuan. Deskolonizazioa NazioBatuen marko juridikoaren menpe gauzatzeko autodeterminazioa baliatu izan da12.
|
|
|
Statu quo a aldatu nahi duenakdiskurtso hegemoniko bat eraikitzen ez badu, ezinezkoa izango du ezer aldatu.Diskurtso nazionalistak (nazionalismoak) horrela, nazioa marraztuz, «asmatuz», helburu politikoak errazago lortzeko subjektu politiko indartsua edo nagusia sortzeaizango du xede. Euskal
|
Herriko
kasuan, independentziarako estrategiak dira.
|
|
|
Zein ezaugarri ditu krisi honek? Euskal Herriakrisian krisi hori gure
|
herriko
kasu konkretuan, horrela definitzen du Azurmendik:
|
|
|
Statu quo a aldatu nahi duenakdiskurtso hegemoniko bat eraikitzen ez badu, ezinezkoa izango du ezer aldatu.Diskurtso nazionalistak (nazionalismoak) horrela, nazioa marraztuz, «asmatuz», helburu politikoak errazago lortzeko subjektu politiko indartsua edo nagusia sortzeaizango du xede. Euskal
|
Herriko
kasuan, independentziarako estrategiak dira.
|
|
|
Zein ezaugarri ditu krisi honek? Euskal Herriakrisian krisi hori gure
|
herriko
kasu konkretuan, horrela definitzen du Azurmendik:
|
|
|
Pino Robles-ek (1998) komentatu egiten ditu inuit eta miskitoen kasuak eta deskribatu kapitulu honetan deskribaturiko prozesua, barneko kolonialismoa sortzen duena. Haren hitzetan barneko kolonialismoa Hirugarren Munduko
|
herrien
kasuan eta Lehen Mundukoen artean «welfare colonialism» dagoela diosku. Biak dira txanpon beraren bi aldeak.
|
|
|
GALDERA: " Larrun" en argitaratu artikuluan, bi parteek elkar garaitu ezin dutenean tregoa nahi dutela diozu, Euskal
|
Herriko
kasuan parte batek bakarrik erakutsi du negoziatzeko borondatea, publikoki bederen. Nola ulertzen duzu egoera hau?
|
|
2013
|
|
|
Laburbilduz, ETAk Euskal
|
Herriko
kasu partikularrerako gerra iraultzailearen aplikazio praktiko bat ezartzeko oinarri teorikoa proposatzen zuen Bases teóricas de la guerra revolucionaria idatzian; proposamenaren muinean herriaren parte hartzea eta ekintza errepresio ekintza logika dialektikoa aukera errealista bakartzat hartuta euskal prozesu iraultzailearen garaipenerako.
|
|
2014
|
|
|
Konparaketak gorrotagarriak direla esaten da, baina kasu hauetan guztiz argigarriak dira. Horiek Euskal
|
Herriko
kasuak dira, baina Espainian ere dozenaka dira estatuaren errepresioak gogor kolpatutako herritarrak. " Sumindu zaitezte" zioen Stephane Hesselek eta espainiarrak sumindu dira.
|
|
|
La Franjako
|
herrien
kasuan, erregresioko eta korrelazio erdipartzialeko koefizienteek erakusten duten egoera Kataluniakoaren oso bestelakoa da. Beta pisuek adierazten dute azalpen gaitasun handiena duen aldagaia katalanarekiko hizkuntza konfiantza dela (β= 0,448); izan ere, gainerako beste edozein aldagaik baino askoz ere pisu handiagoa du.
|
|
|
Hala, badirudi gizon izateak eragin negatiboren bat izan dezakeela jarrera linguistikoetan. Bestalde, Kataluniako
|
herrien
kasuan bezalaxe, lehen hizkuntzak garrantzi txikia du. Kataluniako institutuetan ez bezala, identifikazio aldagaiek ez dute horrenbesteko garrantzirik.
|
|
|
Zertan? Beste prozesu batzuetan ikusi dugunez, presoek funtzio oso garrantzitsua bete dezakete euren komunitateetan eta sektore sozialetan bake prozesuaren aldeko eragile aktibo gisa, zalantzak egon direnean prozesua bultzatzen eta babesten, eta Euskal
|
Herriko
kasuan ere funtzio hori bete dezaketela uste dut. Horrek ez al du mesfidantza sortuko zenbait eragilerengan?
|
|
|
Hor hasi zen, nonbait, bazterketa zahar hau. Bereizketa eta bazterketa hauek ondo ezagunak dira Europan, batez ere, zuzen zuzenean Erromaren eta Elizaren zibilizazioaren moldera guztiz egokitu ez ziren
|
herrien
kasuan.
|
|
|
Hego Lapurdiko Hiri Elkargoa osatzen duten hamabi
|
herrien
kasuan, ia gehienetan eskuina izan da nagusi, eta beraz, hiriguneko ordezkari gehienak eskuinekoak izanen dira.
|
|
2015
|
|
|
Garai horretan, esaterako, posmodernitate kritikoa puri purian zegoen AEBetan, modernismo petrifikatua zartatzeko ahaleginetan, eta honenbestez, autonomiaren auzia bazter utzita zegoen neurri handi batean. Ez zen hori, ordea, Euskal
|
Herriko
kasua.
|
|
|
Ez idaztea, ez esatea, ez kantatzea... Euskal
|
Herriko
kasuak gogora ekarri ditu Mintegik; tartean, musikarienak. Eskertu dio Etxartek, irudipen bat baduelako:
|
|
|
16). Euskal
|
Herriko
kasuan, euskaldun guztiak ez dira euskal nazionalista, eta euskal nazionalista guztiak ez dira euskaldun. Badago gehiago ere hizkuntzaren eta euskal nazionalismoaren arteko harremanez.
|
|
|
hitz gutxitan, galdara batekin eraikin multzo oso bat berotzeko sistema. Hori da hain zuzen Barrundiako udalerriko Ozeta
|
herriaren
kasua.
|
|
2016
|
|
|
Getarian, esaterako, herriko semeak derrigorrez armadan itsasoratzeagatik kobratu beharreko konpentsazioa handitzea eskatu zuten, edota kaiko etxola berriz publiko izatea, Sardinzaleen Konpainiak erabili ahal izateko. Kostako
|
herrien
kasua ikertu duten Xabier Alberdi eta Carlos Rilovaren aburuz kapitulazio horiek" klase izaeraren lehen kontzientzia zantzu bezala har ditzakegu".
|
|
|
Gurasoek haurrei (jaio eta lehenengo urteetan) beren hizkuntza propioa erakustea ez da maiz aski izaten, ahuldutako hizkuntza belaunez belaun transmititzeko. Ahuldutako hiztun
|
herrien
kasuan, batak ez du askotan bestea segurtatzen. Etxeaz gainera auzo giroak eta kaleak, lagunarteak, eskolak, kirolak eta aisialdiak, lan esparruak eta, oro har, sozializatzeko edo gizarteko kide bihurtzeko prozesuan parte hartzen duten eragileek erabakitzen dute bere osoan, ez etxeko lehen urteetako mintzajardunak soilik, belaunez belauneko jarraipena edota mintzaldaketa gertatuko den80 Maiz suertatzen da ahuldutako hiztun taldeetan, etxean hizkuntza propioan egiten ikasi arren etxetik kanpora beste hizkuntza bat nagusi izatea eta neska mutilek, adinean aurrera egin ahala, etxean ikasitako ama hizkuntzatik beste horretara jauzi egitea:
|
|
|
375 Gauza bat da etxeko transmisioa (gurasoek haurrei, beren lehenengo urteetan, hizkuntza hori erakustea); beste bat, aldiz, hizkuntza horren belaunez belauneko jarraipena. Ahuldutako hiztun
|
herrien
kasuan, batak ez du bestea segurtatzen. Etxeaz gainera auzogiroak eta kaleak, lagunarteak, eskolak, kirolak eta aisialdiak, bikoteak, lan esparruak eta, oro har, sozializatzeko edo gizarteko kide bihurtzeko prozesuan parte hartzen duten eragileek erabakitzen dute bere osoan, ez etxeko lehen urteetako jardunak soilik, belaunez belauneko jarraipena segurtatuko den edota luze zabaleko mintzaldaketa nagusituko zaigun.
|
|
|
, Gotzon Elizburu. Komunikazioa?, Gorka Elejabarrieta. Nazioartea?, Kizkitza Gil de San Vicente, Zuriñe Gojenola, Nuria Alzugarai, eta herrialdeetako arduradun Oihana San Vicente (Araba), Ibon Arbulu (Bizkaia), Haimar Altuna (Gipuzkoa), Miren Zabaleta (Nafarroa) eta Eneko Aldana (Ipar Euskal Herria). Atzoko agerraldian beste hamabi lagun zeuden; herrialdeetarako beste proposamenak. Arabako, Bizkaiko, Gipuzkoako, Nafarroako eta Ipar Euskal
|
Herriko
kasuetan, talde bakoitzak koordinakunde modura funtzionatuko du, baina kongresuaren ondoren tokian tokian ikusten badute zuzendaritza osatu behar dela, hala egingo dute. Urtarrilaren 21ean egingo du Sortuk biltzar nagusia.Prozesua eta antolaketa«Herri honetan, herritarrekin eta eragileekin batera, prozesu subiranista eta independentista bat abiatzea da Zohardia ren helburu bat», adierazi du Rodriguezek.
|
|
|
Aulki bat ere badago eta egurrezko mahai bat.
|
Herrikoei
kasu egitera, hemen sortu zen Kixoteren kontakizuna, hementxe dago literatura modernoaren iturburua, hementxe fikzioaren eta errealitatearen hariak korapilatzen diren puntu hori. Erreka garden batean ura biltzeko eskuak zabaltzen dituenak bezala zabaldu dut ohar koadernoa mahai horren gainean, zain egon naiz pixka batez ea zerbait bururatzen zitzaidan, baina, espero nuenaren kontra, ez dut jakin zer idatzi.
|
|
|
Euskara nagusi den
|
herrien
kasuan, herriko bizitza ukitzen duten gaietan, euskarazko testimonioei emango zaie lehentasuna EiTBren hedabideetan (ikus 2 erreferentzia).
|
|
2017
|
|
|
Soziolinguistika aplikatuaren ikuspegitik eta euskararen biziberritzerako ezinbestekoa zaigu guraso horien erabakiaren arrazoietan sakontzea. ezbairik gabe, gurasoen praktika eta erabakiek haurren hizkuntza sozializazioan berebiziko eragina dute eta bada gai honetan sakontzeko premia (Morris & Jones, 2008: 137). hizkuntza sozializazioa aipatu dugu eta hori da aztergai dugun gertaera interpretatzeko hobetsi dugun ikuspegia. hizkuntza gutxituei dagokienez, ikerketa gutxi egin da europan ikuspegi teoriko hori baliatuta (ibid., 127), eta euskal
|
herriko
kasuan paula kasaresek erabili du, nafarroari dagokionez, euskararen jarraipenari buruzko bere lanean (kasares, 2014). gure ikerketa diziplina soziologikoaren barne kokatzen dugu, diziplinartekotasunaren balioa eta beharra aldarrikatzen baditugu ere. gehienetan, soziologiak hizkuntza gutxituen gaiari ikuspegi kuantitatibo eta makro soziologikotik heldu dio (kasares 2014: 41). ikerketa honek, orIkerketa honetan guraso erdaldunek beren seme alabak euskarazko murgiltze ereduan hezteko hautua dugu ikergai.
|
|
|
Nola amaituko da hau guztia? Zigor Kode berriaren muga lausoetan mugarri bat jartzeko Euskal
|
Herriko
kasu bat erabiliko dutela dirudi. Espainiako ezker instituzionala isilik dagoen bitartean, aukera handiak daude, gerora irakurketa hauek Ebrotik behera aplikatzeko.
|
|
|
kalitatean oinarritutako ekoizpenaren lehiakortasuna ahultzen da, eta beraz, soldata altuko lan merkatua murrizten (Huber and Stephens, 2001). Egia da soldata araudien arkitektura eredu koordinatuetan ez dagoela merkatu ekonomia liberaletan bezain hornituta lan merkatu desberdinduago baterako, baina Hego Euskal
|
Herriko
kasuan, galdera da ea lan merkatu desberdindu bat egoteak ezinbestean ekarri behar duen lan eskubideak murriztea, globalizazio neoliberalaren aldeko teorialariek ondorioztatu ohi duten bezala. Lehen aipatu bezala, erabakimen eta ahalmen publikoak pribatizatzeko prozesua ez da gertatzen merkatuaren behar abstraktuen ondorioz, baizik eta erabaki politiko espezifikoen ondorioz (II. eta III. kapituluak).
|
|
|
Vicenç Fisas (gatazka armatuen irtenbideen ikertzailea): . Euskal
|
Herriko
kasuan ez du zentzurik DDRari buruz hitz egiteak, ez baita negoziaziorik izan ETAren eta Espainiako Gobernuaren artean, eta, beraz, ez dago adostutako bake prozesurik. DDR kasuetan, tokiko estatuak berrintegrazioarekin konprometitzen dira, baliabideak eta jarriz.
|
|
|
Oralitatearen tokia are handiago izan behar litzateke, kode idatzia oso garatua izan ez zen gizarteetan. Euskal
|
Herriko
kasuan, xx. mendeko erdia arte euskarazko ekoizpen idatzia aski ahula izan zen. Eta orain ere, euskara idatzia zinez hedatu baldin bada ere gizarteko eremu eta genero anitzetan, oralitatearen ikertzeko premia badago.
|
|
|
Alderdi neoliberal bategaz dialektika hori beti hor egongo da. Euskal
|
Herriko
kasuan, EAJk oso argi esan du euren prozesua ez dela soberanista eta hori eskertu egin behar zaio EAJri, ez dago engainurik. Bere logika da neoestatutista, bai edukietan, eskuduntzak hobetu, gehiago eduki eta berme juridiko zabalagoagaz, eta beti Madrilgo Gobernuagaz adostuta.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
kasuetara etorrita
|
|
2018
|
|
|
Beste zonbaitetan eraikin guti egin zen eta herria auzoko beste bati lotua izan zen. Meuse departamenduan badira haatik sei
|
herri
kasu berezi batean kausitzen direnak. Horien artean, Fleury devantDouaumont, frango usu aipatzen dena.
|
|
|
atzetik datozen belaunaldiek ondasun horiez gozatzeko eta erabiltzeko eskubidea zutenez, herriko edo etxeko ondare arduradunek ezin zuten ondasunekin nahi zutena egin. Gauzak horrela, ardura hori egoki beteko zuen norbait aukeratzen zen;
|
herriaren
kasuan alkatea eta etxearen kasuan berezitasun onenak zituen seme alaba.
|
|
|
Beste alternatiba da sisteman diru gehiago jartzea. Hots, beste leku batzuetatik dirua ateratzea, eta zergak igotzea.Rajoy, jokoz kanpoHori badakite sisteman aldaketak egitearen arduradunek; Hego Euskal
|
Herriko
kasuan, Espainiako Kongresuko Toledoko Ituna izeneko batzordean biltzen direnek. Baina, oraingoz, emaitza zero handi bat da.
|
|
|
Zer lortu dute? Orain dela 40 urte bide hori hartzera eraman zituztenek, hilerriak eta kartzelak bete dituen estrategia hartzea erabaki zutenek, herriaren izenean
|
herriari
kasurik egin ez diotenek ez al diote herriari azalpenik zor?
|
|
|
Aurreko taulan emanak daude Nafarroa osoan izandako dibortzioei eta banaketei buruzko datuak. Ezkontzak leku ezberdinetako pertsonak biltzen dituzten prozesuak direnez, zenbaitetan ohiko bizilekuan ez baizik eta beste leku batzuetan ospatzen dira, eta bikoteak banatzeko prozesuak epaitegietan, notarioen bulegoetan eta gisakoetan gertatzen direnez, oso zaila da Iruñeko kasuak Nafarroako gainerako
|
herrietako
kasuetatik bereiztea.
|
|
|
Moneta sozial osagarriak: testuingurua, tipologia eta Euskal
|
Herriko
kasuak (Ekonomia Sozial eta Solidarioan Masterra). Euskal Herriko Unibertsitatea.
|
|
|
Moneta sozial osagarriak: testuingurua, tipologia eta Euskal
|
Herriko
kasuak (Ekonomia Sozial eta Solidarioan Masterra). Euskal Herriko Unibertsitatea.
|
|
2019
|
|
|
Ezagutu genuena, gozarazi ziguna eta ulertu duguna birsortzeko gai bagara, kultur zikloa osatuko dugu, kultur kontsumitzaile eta sortzaile izanik. Jarduteari beldurra galdu behar zaio, eta Euskal
|
Herriko
kasuan, puntako jarduna ez egiteari. Munduko iturgin edo informatikari guztiak ezin dira onenak izan, eta denek egingo dute lan, gutxiago edo gehiago, okerrago edo hobeto; bada, kulturan berdin.Euskal Herriko kulturaren oinarrizko saskiak esaten du adin tarte bakoitzean zer balio, arte eta artelan ezagutzea komeni den, zein gozamen izan behar den berbazko arteekin eta ikusizko arteekin, kultur sorkuntzaren zein mekanismoz jabetu behar diren euskal herritarrak, eta zein kultur adierazpidetan jardun behar duten gutxienik.
|
|
|
Gure doktore tesian euskararen eta boto abertzalearen arteko lotura ari gara aztertzen. Hasiera batean, Hego Euskal
|
Herriko
kasura mugatu dugu ikerketa. Izan ere, ez dugu baliabiderik Ipar Euskal Herrikokasua gehitzeko.
|
|
2020
|
|
|
Osakidetzak beste bost kasu positibo hauteman ditu Azpeitian. Herenegun egindako PCR probetan Osasun Sailak
|
herrian
kasurik zenbatu ez bazuen ere, atzo egindako probetan bost kasu gehiago zenbatu ditu. Hilaren 16tik atzora bitartean 28 kasu zenbatu dituzte Azpeitian.
|
|
|
Gure
|
herriaren
kasuan, edo langileriaren kasuan, edo emakumeen kasuan, edo beltzen kasuan, noiz ez gara krisian egon. Antzinatik datozen zapalketa, subordinazio edo bazterketa egoerak dira.
|
|
|
Hego Euskal
|
Herriko
kasuan, datuek erakusten dute errealitatea konplexuagoa bihurtzen den arren, espainiar lerrokatze linguistiko elektorala ez dela desagertzen. Tutera eta bere inguruko herriak dira soilik Madrilgo ereduarekin alderatu daitezkeenak.
|
|
2021
|
|
|
Aian, esaterako, hiru kasu berri baieztatu ditu Osasun Sailak. Aizarnazabalen eta Errezilen ere hauteman dituzte positiboak, bi
|
herrietan
kasu bana. Beizaman, Getarian eta Zestoan ez da agerraldi berririk izan.
|
|
|
Ikasturte amaieraren harira ikasle gazteek egindako bidaiekin lotuta eta festa giroan ibili diren
|
herrietako
kasuen goraldiekin lotuta egin dute osasun administrazioek gazteen txertaketa arintzera. Kezkatuta daude, gainera, agerraldi horiekin batera Euskal Herrian sartzen ari delako birusaren delta aldaera; Osakidetzak onartu du, adibidez, agerraldiotan kasuen herenak aldaera jakin horrek eragindakoak direla.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
kasuekin ere osatu daiteke halako liburu bat?
|